Recenzje 4 2 9
Nie uwzględniono (z jednym wyjątkiem ) pisarzy marynistów, chyba że pisarze ci byli jednocześnie marynarzami, jak P. Loti, H. M elville oraz E. Sue, lekarz m arynarki do 1829 r., kitóry następnie napisał 5-tomową pracę naukową Histoire de la marine française, a dopiero później zasłynął jako powieścilopisarz4.
W odkryciach geograficznych Ibrała udział spora liczba Francuzów i w bio gramach w ielu marynarzy słownik zaznaczył tę działalność; oprócz tego podano ok. 20 nazwisk żeglarzy, którzy zapisali się wyłącznie w historii odkryć geogra
ficznych.
Francuzi w ogóle dominują w tym słowniku, choć nie zatytułowano go przecież „Słow nik marynarki francuskiej“. A więc na 613 wymienionych postaci — F ran
cuzów jest aż 550, w tym ok. 80 uczonych, techników, lekarzy. W śród nie-Francuzów jest tylko jeden nie-m arynarz (Anglik J. Joessel, 1831i—il898, specjalista w dziedzi nie maszyn parowych, interesujący się także torpedami i systemem wentylacji okrętów). Są tu m. im. oficerowie marynarki wojennej, znani z w ynalazków czy badań naukowych, inżynierowie lub kierownicy stoczni. Ponadto — ok. 25 żeglarzy- -odk ryw ców i organizatorów podróży odkrywczych.
Znajdujem y tfcu: 30 A n glik ów (w tym 10 odkrywców), 7 Amerykanów* (w tym polarnicy: R. Byrd i R. A . P eary); tyluż Portugalczyków (wszyscy odkrywcy), 4 Niemców; pozostałe 15 postaici — to Hiszpanie, W łosi, Grecy, Holendrzy i Japoń czycy oraz Norweg, Szwed, W ęgier i Rosjanin.
Proporcje te nie są właściwe, niewłaściwy jest dobór nazwisk i niesłuszne jest ograniczenie praw ie wyłącznie do marynarzy. Słownik nie uwzględnił np.
A. Piccarda, A . K rylow a oraz innych niefirancuiskioh wybitnych badaczy morza, wynalazców i techników. Powinien b y ł wym ienić i S. Drzewieckiego, przez pewien czas związanego zresztą właśnie z Francją. Nie ma tu żeglarzy-odkrywców np. ro syjskich i duńskich. Spośród zasłużonych' skandynawskich polarników wybrano tylko dwóch: R. Amundsena i N. Nordenskjôlda. Natomiast uwzględniono takie np. postacie, jak adm irał Homthy — regentt Węgier, adm irał K . Dtoeniiz (obok trzech innych adm irałów niemieckich), a na reprezentanta rosyjskiej historii morskiej
wybrano admirała A. Kołczaka.
Szkoda, że autor, decydując się na umieszczenie w słowniku biograficznym także nie-Francuzów, nie potrafił dokonać odpowiedniego wytooru postaci. Szkoda tym większa, że Słownik marynarki jest przedsięwzięciem popularyzacyjnym opar tym o ciekawą, atrakcyjną koncepcję.
Zygmunt Brocki
N O T A T K I B I B L I O G R A F I C Z N E
¡Zofia D r a p e l i a, Zdobnictwo okrętowe. Szkice. G dynia 1963, ss. 58, ilustr. 71 •(wydawnictwo powielone).
Broszura Z. Drapelli, w ydana w serii Materiałów szkoleniowych harcerskiego kręgu morskiego, zawiera 13 szkiców z historii budownictwa okrętowego. Szkice — z rysunkami autorki — są poświęcone zdobnictwu dziobów, ruf, burt, furt arty leryjskich i innych elementów okrętu od czasów najdawniejszych.
Z. Br.
4 W śród utworów Suego znajdują się również powieści morskie, o czym nie ma wzmianki w książce B. Miazgowskiego Morze w literaturze polskiej <Gdyniia 1963), ohoć w rozdziale tej książki Morze W literaturze światowej autor wym ienił ponad 25 francuskich pisarzy marynistów.
