K R O N I K A
N O W I PO L S C Y CZŁO N KO W IE M IĘ D ZY N A R O D O W EJ A K A D E M II H IS T O R II N A U K I
W czerw cu b r. M ięd zy n aro d o w a A k ad e m ia H isto rii N a u k i p o w o ła ła n a czło n k a k o re sp o n d e n ta p ro f. d ra inż. E u g en iu sza O lszew skiego, k ie ro w n ik a K a te d ry H i s to r ii T ec h n ik i P o lite c h n ik i W arszaw skiej.
Jed n o cześn ie p ro f. d r B ogdan S uchodolski, k ie ro w n ik Z a k ła d u H isto rii N a u k i i T ec h n ik i PA N , dotychczasow y członek k o re sp o n d e n t, p o w o łan y z o sta ł n a członka rzeczy w isteg o te j akadem ii.
P O S IE D Z E N IA N A UKOW E D Z IA Ł U H IS T O R II N A U K SPO ŁEC ZN Y C H
I
N a p osiedzeniu Z espołu O drodzenia Z a k ła d u H isto rii N a u k i i T ec h n ik i P A N w K ra k o w ie w dn. 21 m a ja b r. J a n in a C zern iato w icz w y g ło siła re f e r a t W e rsja g re ck a ksiąg b ib lijn y c h w pracach b ib listó w p o lsk ic h o k r e su O drodzenia.
R e fe re n tk a , k tó r a o p ra c o w u je całość z a g ad n ień g re c y sty k i w P olsce w o k re sie O drodzenia, z a ję ła się tu p ro b lem em b ib listy k i, o m a w iają c sto su n ek p o lsk ich tłu m ac zy P ism a św ięte g o do jego w e rs ji g rec k iej. W u w ag a ch w stę p n y c h a u to rk a u z a sa d n iła p r z y ję te ra m y chronologiczne r e f e r a tu (la ta 1551—1632) i jego m e to d ę, m o ty w u ją c konieczność stu d ió w w tej dziedzinie, n ie o p ra c o w a n e j dotychczas, a b a rd z o W ażnej d la pełnego» o b ra z u rec ep cji greczyzny, a n a s tę p n ie s c h a r a k te ry zo w ała przyczyny, k tó re złożyły się n a n ie zw y k le b u jn y rozw ój p ra c tr a n s la to r - sk ic h w P olsce w. o m a w ian y m o k resie . R ozw ój te n w iąz ał się z o g a rn ia ją c y m E u ro p ę fe rm e n te m re fo rm a c ji, zw ró ce n iem się d o w e r s ji h e b ra js k ie j i g rec k iej B ib lii w obliczu sp o ró w d o k try n a ln y c h , k r y ty k ą je j ró żnojęzycznych te k s tó w o raz z p r a ca m i n a d p rz e k ła d e m B iblii n a języ k i n aro d o w e i ń ad je j w ie lo k ro tn y m i ed y cjam i. R o z w aż an ia rozpoczęła a u to rk a o m ó w ien iem polskiego p rz e k ła d u N ow ego T e sta m e n tu d o k o n an e g o z in s p ira c ji J. S eklucjam a p rzez St. M u rzy n o w sk ieg o i w y d a n e g o w K ró lew cu w la ta c h 1551— 1553, w k tó ry m tłu m a c z po r a z p ie rw sz y sięg n ą ł po te k s t g recki, n a w ią z u ją c rów nocześnie d o w cześniejszych polsk ich p rz e k ła d ó w o p a rty c h n a W ulgacie. Z kolei a u to rk a p rz e d s ta w iła n a s tę p n e polskie tłu m a czenia p o w sta łe g łó w n ie w obozie różnow ierczym , k tó r e p rz y czyniły ^ s ię d o r e a lizacji ró w n ież i p rz e k ła d ó w k ato lic k ic h (B iblia L eo p o lity z 1561 r., B ib lia B rze sk a z 1563 r. o ra z je j pochodne). R e fe re n tk a s c h a ra k te ry z o w a ła o b sz ern iej p o sta ć i p r a ce S zym ona B udnego, sz k icu jąc zm ian y je g o p o g lą d ó w w ocen ie au ten ty c z n o śc i i p rzy d a tn o ści w e rs ji g rec k iej — od je j p o czątk o w ej a firm a c ji do p rz y z n a n ia p ie rw sz e ń stw a w e rs ji ła ciń sk iej, p o siłk o w a n ej te k s ta m i w in n y c h języ k ach , zw łasz cza w zn an y m B u d n e m u sta ro -c e rk ie w n o -sło w ia ń sk im . A u to r k a p o d n io sła zn acze n ie przed m o w y B u dnego d o w y d a n ia N ow ego T e s ta m e n tu z 1574 r., ja k o p ie rw szej w ję z y k u p o lsk im in tro d u k c ji do b a d a ń b ib lijn y ch . S pośród n a s tę p n y c h c h ro n o logicznie p rz e k ła d ó w re fe r e n tk a sc h a ra k te ry z o w a ła bliżej tłu m a c z e n ie N ow ego T e sta m e n tu M. C zechow ica (1577 r.) o ra z p ra c e J. W ujka, k tó ry ja k o je d y n y spo śród b ib listó w k a to lic k ic h p o słu g iw ał się sw o b o d n ie w e rs ją g reck ą, k o rz y sta ją c p rzy ty m b ez u p rze d zeń z dośw iadczeń ró żn o w ie rc zy ch p o p rze d n ik ó w . W za k o ń czeniu o m ó w iła a u to rk a a ria ń sk ie tłu m ac ze n ie N ow ego T e sta m e n tu S m a lc ju sz a i k a lw iń sk ie — D. M ikołajew skiego, k o d y fik u ją ce n a długo te k s t w p o sta ci tzw . B iblii G d ań sk iej z 1632 r.
