Niektóre usprawnienia przy separacji minerałów

MARTA JUSKOWIAKOWA Zakład Petr<lgl'afii i GeOchemii IG

NIEKTORE USPRAWNIENIA PRZY SEPARACJI

MINERAŁOW

Separac.ja miner.ałów, a następnie OC'Lysz.c;zan-ie ma-ter.iału w Dośoi potttr.ebnej dIo ~6żnych oOZIlaozeń (nI>.

do aooUzy cllemiczn,ej, te'l1llliczne.l, oznaczenda gę­ &tIoścl) nastręcrza duże rtrudoośIdi :1 .jest czynn:ością

bar-dm 'praoochłonną. Najczęściej stasOWarul. separaoja w ciec:zaciJ. ciężkdch. o odpowtieidlr:ńo dobranej gęstości . ~ ~raeia ~ ipODl'OCą elektromagnesu IlIi.e jest za-zwyClZaj całlrowita. M9Aertiał pt"zeważnde \Wymaga jesz-C2'.e pr7.ejrzenda :pod łwpą <lJwnioc'mą li. Zmu~, ręcz­ nego ,wybierama rprzerastów igłą priElpara'Cyjn,ą.

~ądając ,ldt:eraJbu.rę

w

~wamu łatwo do-stępnych .i akIutecrmyoh metod . separacji, znaliazłam OPi'saparatu, w iktónrm do ~ nelu ,był wykorzy,.. sty.wany ,prąd lPOW'ietrza (F. E. SenttJe - Appaxatua

. fur tbe sepa.ration ol mlin!eTaIl gradns. "Amer. Miner." 36, 1951, s. 910-912). Aparat ten zbudowany na zasa-dzie wydmuchiwanJi.a nasu.nął mi pomysł wykorzystania. lI!ącego prądu rpowdetrza. Zastos:owa1am !Pl"ąd

1pO-Wietrza uzYBkany 'Za ipODlOO!l pompy "WOdnej. Zblldo-w8JnY /lla tej zasadaJie .pr6bny aparacłik mał egzamin użytt~ z.naIa1Jni,e skraeając czas ocey'SZl!lJanta

k0illl00ntr2l1JU minmałów UlZYskan:ego p1'IZez. wyrlzi.elanie w !!ieczaohc.lężldch. Zaletą' jego jest proata budowa oraz łatwość skompletowania odpowiednich części. .

. - ; . .

Gł6w.ną ~ą

apararou

jest tnamdik.a od stm.ykaWlki leka:rfsktIiej o CliCJIpowiediIlliej śr'€idmcy wewnętrznej, do-st~j do grubości

ma.rn

danej fralooji. Najod.:.

powliedn.iej.sze są ojgty .Ielkarskie nr 1 łub grubsze, wy-ją.t1rowo cieńsze - nr 2. KOl'IZysd;n.ie jest stępić koniec igły pilndJQem. Igłę łączymy za opomocą rurki '~eH­ towej lllllp gumowej 'Z Ik!rótką ipl"obówką, stanowiącą

7Jbiornl'C1Zek dla separowanego m/l.nel"a.łu. Zbiorniczek ten 'p::.łą.czany joe.st następnie w~em gwnowym p1'ZE!'Z

butlę Wou:1ffa z !pOIIlIpą wodną (ryte. l). Rul'Ik!i łączące igłę oraz !pompę ~ ~m należy 'WpuŚcić do probóWlkl na głębolro5ć ok!>lio 1 cm, WI,pIlSWl.ająe rrurkę od 19ły nieco głębiej. Zabezpieczy to ziarna separO"' :wa.nego mi.n.erallu od rparywa.nla :ich ze aJbiomiIka. Aby :uruknąć wciągania ni.epor!ą'Clanylch oklruc.hów do

:Wior-'nilka i· jedn:oC'ześnJlie 'uiyrwać apail'atu jak normalnej · igły iPl"ep8ll"aC'y'jnej, igłę Jek.aIrsiką naJeży zaap8Jtr.Lyć : W WOOItyl. Mama ~o wyJronać nawierrcarjąe runasady igły' otwór, kJtóry wmfarę .potl:r'zeby zatylk.a tnę palcem 'wskarmJJjącym l!UJb lklCiukiem, co pozJwala o'a

odJpowied-• me .mierowanJie st~ powietrza. Zamiast.

wieI'-,cić OOlwór w obsadzie, mOOna na igłę lakarską na • specjalnej ,,9Z,YI!lie" (ryc. ab) nałożyć rLwy1ldą igłę do , 5ZY'Oia. "Szynę" w łatwy spIOSób

mama

wyklo:nać 'z cienkiego drutu. Nak.ład8lI1ą !Igłę krawiecką, ktbrll

.v" miarę po~y

mmn.a

pąilcem. wyrruwać i chawa~, , naJeży mbealpiefczyć, by lIlie wypadł8l, ,przez akręcen:ie

jej lrońca drutem lub rozhartowanie 1 zagięcie.

a

... - - - - -ł--J-.--.l---ł-- - - _ ....

I ,

L __ _______ . -_ _ _ _ J_~ _ _ _ _ _ _ _ _ _ I

Opisany apara.t stosowałam do wybieranli:a izome-tryoznych zi,am mIDerałów. MOI'Żie on równdeż zataleźć zastOsOWanie w mik.roipa:leootm~i i paJ.eobootaDice (np. przy wybiera,niu pyłków).

Niekiedy zachodzi jednak pobrzeba uiyoia zwykłej igły prą:Jaracyjnej, zwla.:lZcza do. przesUlWania ziarn. Wygodne jest wtedy użycie :igły prepancyjnej o pod-wójnym końcu. Otrzymamy ją, gdy do obsaclkli przy-mocujemy dwie barozo cienklie,4Wykłe igły związane razem, aby się mocno -trzymały (ryC, 2a). .

Dcfure wynd.ki PI'2Y sepa.rac~i niek:tórych rn.IInerał6w

da:je wYkorzystanie ceCh fizycznych. Przy wYod.ręb~ nianiu lyS2lC!ZYlków pozyrt;ywne 'WYIIli:ki ~Y&ka.no. wy-korzystUJją'c zja.wLsko naJpięcli:a pawie1TZJChndowego ;i róż­ niJcę w zw.iJlżan.iu pow.ieT?JC!łm:i T'ÓŻIlyeh minerałów pmetZ ciecz, np. wodę lub wodę ,z alkoholem.

Koncen-trat

po W8tępnyrn rOZJdZIleleodu

w

cieaz:ach ciężJkich na!l6Ży powtórJllie pmesiać i !p1"Zemyć na e1me, aby otrzY'mać ziarna. możlIhvie jednej w.ielkośc:i, POZ;ba-w:rone 'Za'lllieC'ZySZlC'Zeń pyłowy:c:h. Następnie nad'użej

parownicy należy je zalać wodą tak, by płyn

po-koryw.ał .minerał war.sliwą niE grubszą niż 0,5

cm,

'PO czym lek;lko kołysząc parownicą, zbierać łyżeczką

mi-nerały unoszące się ("wspławiające") d przenosić je do naczynia również napełnionego wodą. Łycieczkę najle-plej jest wyJeonać 'Z paska bardoo drobno tikanej &iat-koi metalowej (ryc. 2c), 1ot6ra me zaczerpując cieczy za,trzyullUlje minerały - w tym przypadku czyste blaszki łyszczyków. Operacji tej należy jednak

doko-nać szybkO, 'by minerały rue na:siąkły zbytnio wodą·

W ten ogpos6b można \lZy'Skać materiał prawie 7Jupeł­

nie czysty. Separacjd tej nie .można jednak stosows.ć

w przypadku rnmerałów r~USlZCZ3Ilnych, wchłan4a­ jącyoh wodę lub ulegSJjących hy.dratac>ji.

Oczyszczanie łyszczyków można również

przepro-wadzić

na

suoho ipI."LeZ ipDZleSypY'Wanłe k.onceniratu

na

porcelanie glazurowanej, otrzymując równie !dobre wynik'i. W tym celu próbkę należy przesypywać

np. z 'parownicy do parownicy, a blaS2Jki łyl7Lozyków

pt'zyozepione do pOl'Celany (lub S'71Ida) 2lbierać pędzel­ ktiem.

DZWIĘKOWY DETEKTOR DO WYKRYWANIA Zł..OZ URANU

DebeJtbOlr dirw1iękl()\vy, lVAidooz.ny na fuoowafhl, słu­ rży do /WyJcrywiSnlia w lCYUUSiLe j>aaJdy po l2lieffili IJuJb J.otu

złÓ!i 1.IJl'\alnJu. Gdy prtOroIienidwalflii,e IZ :zjjemi prz~­ czy określone natężen'ie, detektor zaczyna dźwieczeć iIJonem 00II'aIZ lW)'lŻSZym IW mi.SJrę lWI2lt'astani'cl naJtęż.e­ Jllia, wy!k!ryttego IPIl'Pmleniowa.nlia rglamma. W ll"a7J1e 'Uży­

cia debelkttJor,a Da 5alIlllO'looie lIlaileży lZa:opa·tl!Tlyć go fN IS.1nmIm.wlkli, alby si1lllik nie 0S1gllru.szał ~y~łÓ!w

d,e-iIIedctJora. W id łr:!IkItor 1W'bu:d0>Wmla 'jest ba>terja

eIeIk-Jbryo2lllQ 'i J~ eIekrtlron'OWa. (Z. K.)

NOWY RODZAJ DETEKTORA DO POSZUKIWAN GEOLOGICZNYCH

~ do GJIOO7l1.ikilwań złóż .mebaao.n.aśnycll ma

kształt noszonego na szelkach (patrz ryc.)

elekrtro-mIaIgjI'leS'U, rz.atS1iJlanego pnzez Iba.taryjikę 1artlall'lkcmą.

Sbo-sUJje €P odw6'dh iłru!cizIi. - '0090 lIiie'sie iCeWlkę

odbIiOT-tzą li

Oeó

1WIYIP~€, .a d~ 1Ila:da1j1lllik, l to w ten

1>!POS6ib, Iiti 5ą polłąiazemIiJ !Le oobą 60 m (ka'ł)lem łąJOtZą­

K:;Y.m oewikę Itlada'jn.'ilk.a IZ oeJ'W1ką odllilonozą. Wy lOIbaó ~rzy pnz.echOcLzą lPQnaId złOOem a:nr<ly lmetaJoooś­

net między cewką odbiorczą a cewką nadawczą

222

pows.ta·je 1Il'8,lPdęcd~ lSy~ailJ;lIUjąoe ten d'alot IW

tde:telklbo-lI"Ilie. Za !pomocą talkiiego odabellllKma ówóch gelOllO'g'ÓW

mOO€ IZlbadać IW cią:g)u rjOOnego iClaltia lberen długości

do 8 ikIrn. JJl1Jjiai1a1llll.e rde>tek1lolra .jest 'llod.ołme do

.daJia-I!;ooia lPfIZY1I1ZąJdu do lPOOZ\lkiliWań min. (Z. K.)

GEOLOGICZNY MODEL GÓROTWORU ~eologiozny. model. górotworu, widoczny na ryc.,

~~y do ~dlltOWaruia NI mia1IiatllllUe !typów gór,

lkiry-DąJCych 1Z1OOa ropy naofitow~j. W s.Jmyzy.n1Qe rumi~

tslię w.atl"Strwy gl1iny fl ooPQW'd!e.dlnliinti domie5>1Jklami

o cetohaah 1iizy.mmY!Oh, odiP'owia:da.jący~h tSlkIalom w gó-ooch, Illastępn!ie śo.iSka &ię tę lWamliwę li obserwUJje Dej poila,bd()WlaI1li.e. $c:tiSkJam,i,e modeLu lWam&tw

goolo-~ic(lJl1)'loh ttnOOna w odQwIolneti rfuJztie 1,)Il'IZerwać w celu

lS'tudiOWial!1lia ~~u ~ozegćl1nYlOh zlóż