175 SPRAWOZDANIA
IWONA JABON´ SKA
Katedra Pedagogiki Chrzes´cijan´skiej KUL iwona.jab@onet.pl
DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rped.2017.9.1-15
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA: PERY POLSKIEJ MYS´LI EDUKACYJNEJ. NOWE Z´RÓDA DO POZNANIA MYS´LI I DZIEA EDMUNDA BOJANOWSKIEGO, LUBLIN, 10 MARCA 2017 ROKU
W dniu 10 III 2017 r. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawa II w Lublinie odbya sie Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. Pery polskiej mys´li
edukacyjnej. Nowe z´róda do poznania mys´li i dziea Edmunda Bojanowskiego,
zorga-nizowana przez Instytut Historii KUL, Instytut Leksykografii KUL, Katedre Kateche-tyki Szczegóowej KUL i Katedre Pedagogiki Chrzes´cijan´skiej KUL. Patronat hono-rowy nad wydarzeniem obj a: JE kard. Zenon Grocholewski, Postulator sprawy kano-nizacji b. Edmunda Bojanowskiego, JE ks. abp prof. dr hab. Stanisaw Budzik, Metropolita Lubelski, Wielki Kanclerz KUL, JM Rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawa II, Polska Akademia Nauk Oddzia Lubelski, Komitet Nauk Teologicznych PAN, Federacja Zgromadzen´ Sióstr Suzebniczek NMP.
Konferencje rozpoczeto Msz a s´w. w kos´ciele akademickim, której przewodniczy Arcybiskup Metropolita Lubelski ks. prof. dr hab. Stanisaw Budzik. Celem konfe-rencji bya prezentacja krytycznej edycji notatek E. Bojanowskiego pt. Prace, szkice
i notatki Edmunda Bojanowskiego. Inedita oraz opracowanej na bazie tej edycji
publikacji pt. Kompendium edukacyjne Edmunda Bojanowskiego.
Uroczystego otwarcia konferencji dokonali: ks. prof. dr hab. Andrzej Kicin´ski, prorektor KUL i m. Maksymilla Pliszka, przeozona generalna Zgromadzenia Sióstr Suzebniczek BDNP, którzy przywitali zaproszonych gos´ci i uczestników oraz wpro-wadzili ich w obrady.
Pierwszej czes´ci obrad plenarnych, zatytuowanej Wokó edycji krytycznej: Prace,
szkice i notatki Edmunda Bojanowskiego, przewodniczy prof. dr hab. Józef
Franci-szek Fert. Zainaugurowa j a wykad Nowe mozliwos´ci badan´ zycia i dziea b.
Ed-munda Bojanowskiego po penej edycji jego spus´cizny rekopis´miennej, wygoszony
przez prof. dr hab. Krzysztofa Mac´kowiaka z Uniwersytetu Zielonogórskiego, który przyblizy sylwetke b. E. Bojanowskiego i zacheci do twórczego dziaania i prowa-dzenia nowych w atków badan´ zwi azanych z jego zyciem i twórczos´ci a. Nastepnie dr Edward Gigilewicz dyrektor Instytutu Leksykografii KUL i wspóredaktor edycji krytycznej w wyst apieniu Notatki Edmunda Bojanowskiego jako problem badawczy
i zadanie edytorskie powiedzia o przygotowaniu specjalnej instrukcji wydawniczej,
by w peni odczytac´ i opracowac´ spus´cizne b. E. Bojanowskiego.
Kolejny referat Norwid – Bojanowski. Projekcja spotkania przedstawi prof. dr hab. Józef Franciszek Fert. Prelegent stworzy wizje niezwykego duchowego spotkania Norwida z Bojanowskim. Chociaz ci dwaj wybitni Polacy prawdopodobnie nigdy nie spotkali sie osobis´cie, mozna mówic´ o ich spotkaniu w refleksji nad
176 SPRAWOZDANIA
nem i prac a, maj acym szczególn a wymowe, któr a mozna oddac´ sowami Norwida: „Piekno jest na to, by zachwycao do pracy; praca, by sie zmartwychwstao”. Mgr Marta Diana Rozwadowska w swoim wyst apieniu Jezyk i styl notatek Edmunda
Bojanowskiego zwrócia uwage na bogactwo jezykowe i kunszt pisarski E.
Bojanow-skiego oraz na to, ze dzieki zapisanym legendom, obrzedom i notatkom opisuj acym zwyczaje regionalne mozemy poznac´ jego zainteresowania i historyczne wydarzenia w Wielkopolsce.
Na koniec czes´ci pierwszej gos zabrali recenzenci. Prof. dr hab. Waldemar Ro-zynkowski, dyrektor Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikoaja Koper-nika w Toruniu, podkres´li znaczenie publikacji. W jego przekonaniu, dzieki przygo-towanemu wydaniu pism Bojanowskiego bedzie mozliwy dostep do mao znanych tekstów Bogosawionego, niewielkich szkiców, prac o charakterze historycznym, literackim, etnograficznym czy religijnym. Olbrzymi zasób rekopisów sporz adzonych na luz´nych kartkach, na kartach zszytych nitk a, w brulionach, zosta zebrany w jedn a caos´c´. Wydawnictwo oddaje wiernie oryginalnos´c´ tekstów, poniewaz przy edycji dokonano tylko niezbednych i koniecznych korekt czy uzupenien´ jezykowych, dlate-go udostepnienie dlate-go szerokiemu gronu odbiorców jest bardzo potrzebne. Na przyka-dzie analizy indeksów ukaza sylwetke i mys´l Bojanowskiego w wymiarze natury, religii i historii, które harmonijnie dopeniay sie w jego zyciu i twórczos´ci.
Kolejny recenzent prof. dr hab. Anzelm Weiss z KUL poruszy problematyke „penej zrozumiaos´ci przez wspóczesnego czytelnika” mys´li Bogosawionego. Zwróci uwage, ze warunkiem dobrego korzystania z wydawnictwa jest poznanie
curriculum vitae E. Bojanowskiego. Podzieli sie równiez osobistymi przezyciami,
których dos´wiadczy na S´wietej Górze w Gostyniu i w miejscach, gdzie zy Bogo-sawiony, a które ksi adz profesor odwiedza w czasie swej nauki i formacji w niz-szym seminarium duchownym.
Drugiej czes´ci obrad, zatytuowanej Wokó Kompendium edukacyjnego Edmunda
Bojanowskiego, przewodniczy ks. dr hab. Andrzej Kicin´ski, prof. KUL. Pierwszy
wykad: Koncepcja pedagogiczna Edmunda Bojanowskiego na tle pr adów pedagogicz-nych XIX wieku wygosi ks. dr Jacek Zjawin z Uniwersytetu Adama Mickiewicza
w Poznaniu. W swoim wyst apieniu wskaza koncepcje wychowania, na których opie-ra sie E. Bojanowski w planowaniu pracy pedagogicznej, jej inspiracje, maj ace swoje z´ródo w wierze i w kulturze narodowej. Podkres´li, ze choc´ Bojanowski nie by kapanem, zy jak kapan, a jego dziaalnos´c´ moze byc´ wskazówk a i podpor a duchow a dla wspóczesnych wychowawców.
Drugi wykad Aktualnos´c´ przekazu zawartego w z´ródach i w mys´li pedagogicznej
b. Edmunda Bojanowskiego dla wspóczesnej edukacji wygosia s. dr hab. Maria
Loyola Opiela, prof. KUL z Katedry Pedagogiki Chrzes´cijan´skiej. Prelegentka pod-kres´lia aktualnos´c´ mys´li b. E. Bojanowskiego, a wiec znaczenie integralnego wy-chowania dziecka i pierwszego etapu edukacji. Us´wiadomia istote stylu jego refleksji nad wychowaniem: wychodzic´ od realizmu filozoficznego i wychowywac´ w sposób adekwatny do okres´lonego etapu zycia i rozwoju. Wychowanie Bojanowski rozumia jako nauke zycia, dlatego nalezy je rozpoczynac´ jak najwczes´niej, a wychowuj ac integralnie uczyc´ i otwierac´ dziecko na samodzielne w przyszos´ci poznawanie praw-dy i wybory dobra. Prelegentka podkres´lia za Bojanowskim wartos´c´ wychowania przedszkolnego, bowiem jak pisa Bogosawiony: „Od dzieci trzeba zacz ac´ odrodze-nie narodu. Od wstepu zaczodrodze-niemy, a postep sie znajdzie”.
Recenzent wydawniczy redagowanego przez prelegentke zbioru prac Bojanowskie-go prof. dr hab. Eugeniusz Sakowicz reprezentuj acy UKSW, podkres´li to, ze
177 SPRAWOZDANIA
rozwój i wychowanie s a ze sob a s´cis´le zwi azane, co zostao niejako naszkicowane w notatkach E. Bojanowskiego, a rozpoznaa to autorka Kompendium. Prof. Sakowicz w swoim wyst apieniu odniós sie tez do „znaku czasu” – konferencja odbywaa sie w rocznice s´mierci s. Marii Filipiak – tej, która jako pierwsza przeozona debickiej gaezi Suzebniczek staa sie strózem Notatek Bojanowskiego.
Ks. dr hab. Andrzej uczyn´ski z KUL wskaza na osobe i mys´l pedagogiczn a E. Bojanowskiego w perspektywie wspóczesnych wyzwan´ edukacyjnych. Podkres´li, ze ksi azka nie mówi jedynie o przeszos´ci, ale jej przesanie jest wci az aktualne, jest ponadczasowa. Pozwala pogebic´ refleksje nad tym, jak wazne jest wychowanie w rozwoju czowieka.
Konferencji towarzyszya tez sesja plakatowa, przygotowana w wiekszos´ci przez doktorantów pedagogiki KUL. Zaprezentowane zostay rózne aspekty koncepcji peda-gogicznej E. Bojanowskiego: mgr Iwona Jabon´ska, Zwyczaje i obrzedy drog a wycho-wania w koncepcji b. Edmunda Bojanowskiego; ks. mgr Andrzej Jasnos, S´rodki ksztacenia dziecka – uniwersalne podejs´cie b. Edmunda Bojanowskiego; ks. mgr
Dariusz Konopko, Katechizacja dzieci wedug b. Edmunda Bojanowskiego; mgr Ewelina Kurowicka, Gry i zabawy jako s´rodek wychowania w ochronkach b.
Edmun-da Bojanowskiego; mgr Micha Kotala, Wartos´c´ wychowania w ujeciu b. EdmunEdmun-da Bojanowskiego; dr Iwona Szewczak, Wybrane metody prowadzenia dzieci w o-chronach w koncepcji b. Edmunda Bojanowskiego; mgr Natalia Osin´ska, Ochroniar-ka jako nauczycielOchroniar-ka przedszkola czasów wspóczesnych.
Wydarzenie miao charakter interdyscyplinarny. Odbiorcami byli przedstawiciele wielu dziedzin naukowych. Na zakon´czenie odbya sie dyskusja z udziaem redakto-rów, recenzentów obydwu publikacji i uczestników konferencji.
Podsumowania konferencji dokona dr hab. Tomasz Nowicki, dyrektor Instytutu Historii KUL.
