Geologia polska w latach 1952-1953

Nr 7 PRZEGLĄD GEOLOGICZI'q'Y Str. 3 · (295»

ANDRZEJ BO~WSKI.

Prezeg Centralnego Urzędu Geologii

GEOLOGIA POLSKA ·W LATACH 1952 - 1953

N

ASZA wyda:r:reń międzynarodowych. Z~m.en.em

car

ad a odbyw:a się w· atm~sferz.e wielkich tyc.h

wydarzeń jest zawarcie rozejmu w Korei. Ruch Obroń­ ców Pókoju odniósł w ten sposób je3"C:Z.e Jeaen w.elki sUkces. MiJi<lDY ludzi miłujących pokój pr.~.ekuuiły si~ jeszcze

raz o

swej *'ile, z. !którą muszą się l~czyć agr .. ·so-rzy. Idea [pokojowego rozwiązania wszelkich sp.Ornych problemów,. której orędownikiem jest . Z

w

1ązek · Rad:..ie-cki, bierze górę nad ·siłami wojny. Przepiękną :rnamfe-. ·stacją woli pokoju -był Kongres i. Festiwal Młodzieży w Bukareszcie, Obóz socj,ai:itzmu kroczy n:eprierwanie ku nowym sukcesom, ku coraz lepszemu· i coraz pel·· niejszem1.1 ·zaspokajaniu. stale rosnących kulturalnych i materialnych pobrz:eb spoleczeństtwa. J e<inak mw1my stale pamiętać, że silły ws~ecznictwa i reakcjL czy;1ią wszystko, co jest w ich mocy, aby zorganizować ~1ową awanturę wojecną w imię .maksymałrlych 2iyskó'111' mli;:.. dcynarodowego !kapitału, pod przewodem na~·bard;:.iej drapieżn~o i •bezwzględnego kapitału amerykańskiego. Swiadomy s"Woich .. wzniosłych celów i niepokonanej siły Oboro Pokoju

ze

Związkiem Radzieckim na czele, naród ,IPol~kl rozwija się i stale w~nia<:nia swą pot~gę oraz mobilizuje wszystkie twórcze s!ły do ·.realir.acjL zadań 1P05tawiony6h w Planie 6-:-lefnim. który przeobra'-zi Polskę w jeden z przodujących k.rajów

w

Eur.opię. W tych wieJ..kich wydarzen.'a.ch w hiostorii nas:zej Ojqyzny .pań!Stwowa służba geolo.giczna pow:nna dotrzymać'

kro-ku naszef ~paniafej klasie robotniczej i swą 1.wór<;z."'

pracą wyda~nie ·przyczynić 'stę do podniesienia gospo-darki i nauki. Będzie to naszym - geologów - w&.ln-dem

w

wielkie dzieło budowy soćj.alizmu w Polsce.' Ce-nnym wskazaniem w tej dzied~~ie jest dyrektywa XIX Zja"Zdu • .' Komunistycznej Partii Związku Radziec~ kiego sprecyzowana przez Jerzego Malenko!Via. · . · · .

,

,Koncen:trować wysiłki ucz.onych

w kierunku szyb-kiego TOZWią·zywania naukowych .problemów, WYkO-rzystania olbrzymich zasobów naturalnych naszego

kraju". · ·

. Z doświadczeń ZSRR płytl'ą d1

a

_{MS nauki} mają~e zasadnicze znaąenie dla gospodarki na-roda:wej.

Geołoogi.a I()Olska .zrodzona m czasóW Sta~zica w zwią~ zku

z

ówczesnymi wydarze'li.i!J.mi dziejowymi żyła i

roz-wijała się w zmlecnych i skomplikowanych warun-kach. P~wa nzyśl :narodu majdowala swój WYraz· również i w szeregu praf! geologów polskich.

Obecnie przed geologią pól's'ką stbją otworem :Olbrzy.o mie możliwości ro11woju . i postępu. Nigdy bowiem w historii naszego państwa badania te nie miały t:ik wielkiej ~agi jak dziś, gdy naród nasz tworzy nową epokę w srwej historii. I nigdy g&ologia polE~a, jak zre-sztą cała nauka, nie była otoczona taką ,opieką i szacun-kiem jak obecnie, gdy w Pcilsce władzę ujął prawowity gospodarz - łud .pols'kL Podstawowym z,ad:lniem ge-ologii polskiej na Qbecnym etapie jest mocne i głębokie włączenie się w nurt· wielkich przeobrażeń·, j,akrm ule.:. ga nasza Ojczyzna. Wysiłek. geologów polsk'ch musi. zlikwidować istniejąee opóźnienia w [()oroahiu. geolo-gicznej budowy kraju, 1ego bogactw na1uralnych i ge-ologicznych wanmków realiza-cji wielklch. inwestv-::ji, przeobrażających Polskę w ikraj dobrobytu, kultury

i ~owocze.."łlej techąiki. Za~nia

ns.Sze.

określił Boleshw

B1erut mówiąc: .

"Wspaniała. i [piękna jest nas2'.a ziemia polsk~. Kryje .ona w sobie jeszcze wielkie niewykorzystane' skarby, które mogą służyć dalszemu. rozwojowi nas~ego .na-rodu. Poważnego rozwoju oczekują misze n'edo:ść jesz-, . cze intem!ywne poszukiwania geologiczne. Wzmożen'e · tychpra~ w najbliższych ~atach zwiększy il.Iewątpliwie nasze rodzime zasoby surowcoWe".

Narada .nasza powinna stać ~;~ię ·ważnym etapem .w ·dziejach geologii polskiej. Powinna przyczyn:ć się do uaktywnienia i po-dniesienia na wy~zy pOziom badań

i wyoików prac geologicznych, powinna dopomóc . de~ simiejszego ,. niż do,tąd zespOlenia twórczej dzia:lalności geolpgów z wielkimi zadaniami Planu· 6·letnieg<l i bu-. dową socjalizmu w· Pols-ce.

Narada PańE.twowej służby Geoloogicz~~j ~ola~ wespół i Polską Akademią Nimk i jej Komitetem Geo· l<lgicmym or~z w poro·z:umieniu z Polslcim Towarey· stwem Geologic-t.nym .jest faktyc~ie I Ogólną

Na:·

radq Geologów Polskich. Te wyjątkowe·warunki,spra"­ wi.ają, że właśnie w tym gr()ni-e dzięki Partli'i i Rządowi możemy przedstawić sobie za-sadnicze zagadnienia do-tyczą~ geologii pol-skiej. Słms:z.ne wydaje się przed~ stawienie naszych osiągnięć oraz niedociągnięć w tym okresie czast.J, j-aki upłynął od powołania państWoweJ ·służby ,geologiC+nej . w Polsce, a ściślej mówią-c o~ I Kongresu Nauki Polsktej, na którym takie ogólne podsumowanie. było os~tnio <tokonane. Koniecme jest poruszenie zadań, które trzeba zrealiwwać w najbU!.., szym czasie. . \ -. . : . ':i i ' .

!

!~< i,:'l~

I

KONGRES NAUKI iPOLSKIEJ ibył 'w pewnym

serr-sie pun-ktem kulm'in.acyjnym w rozwoju g~olo •. gii w Polsce. Spośród licznych wydar.zeń, które nastąpiły po

ukończeniu obrad kcngresowych, trzy zasŁugują

na

szczagólniei:sz:e wyr&żnienie. Są to: powołanie Polskiej Akademii Nauk i utworzenie jej Komitetu Geologiczne-go i Komitetu GeofizyczneGeologiczne-go,· utworzenie państwowej służby geologicznej oraz · ręorganizacj,a szkolnictwa geolo-gicznego: . ; · . · · '

Utworzenie Komitetu :Ge<llogi-cmego i ·Komitetu Geofizycznego Polski·ej Akadem:iti Nauk jest doniosłym · wydaTzen1em w dziejach geologii polskiej. ·szcztipl:ość luldr Bpo·tęg<:~wana niedostatkiem wyników niezbędnycli dla gospo:darki narodowej uniem<lżliwiła <lotychazus ·. zorgan;'lowanie Icstytutu GeologiC'lllego Polskiej

Aka-demii Nauk. ·

Komitet Geologiczny₁ pracujący bez takiego zabezpie-czenia wykcnawczego, ~utrudnione wykcnanie swo-ich zadań. Ze strony w>~Jzystkich organizacji geologicz-nych niezbędne jest zatem takie współdziarenie z Ko-mitetem Geologicznym, aby w możliwie najleJ;Ezy &po:..· sób· wyrównać ten brak. Komitet Geologiczny .<ipiaca,. "Wał ,Projekt p~nu badań na\rl(owych szczegómie waż­

nych dla rozwoju gospodarki i kultury narodowej, któ-ry obejmuje sześć ważnych kierunków dzia·lania,

wy-ma.gających współpracy szerokich zespółów specj.ali;.: stów z różnych d:l.ie.d~in nauk geologicznych. Naukowa w>SP.ólpraca Komitetu Geologicznego i Naukowo-Tech-nicznej Rady Qeologicznej,· działającej przy Centralnym Urzędzie Geologii, doprowadziŁa do · wspóldziała:ni.iJ

zwłas?cza

w

'Zakresie. badań struktur wgłębnych podlo-ża Pols'ki. Podkreślić trzeba sz,czery i. iOfiarny udział w tej . współpracy . K<imi.tetu Geologiczoego, co zobo· wiązuje Centralny Urząd Geologii, a w śzcz~gólności bezpośredniego wykonawcę tych· bad2ń · - Instytut Geologiczny do równ1e ~użego wkładu w sprawę raz· w]ązanią tego ;podstawowego problemu naszej geologii. Dotychczasowe wyniki wykazują, .Ze współtlraca t.aka m.oże dać i że daje interesujące osiągnięcia możliwe tyl.,

ko przy rzetelnym wsl'9łudzi:ale najlepszych geologów. Pouczafą r9wnid o ni~iaprzeczalnej wartości żespoło­ wego dz:ialani:a specjalistów z różnych dziedz:in.. ,

Komitet -Geofizyczny Pols.kiej Akademii ·Nauk pOd-jął dzialaloość~ w nieco lepSzej sytu.acji, gd~ż po p:ze~ -jęciu znajdujących się-w złym stanie placówek obser-wacyjnych :w Warszawie, Swid;rze· t Raciborzu, tworząc

)

str.

4

.

{3óó)

P.l:'U~:mGLĄ:D

G:EóLOGICZ NY

·. N.r 7

Zakład Goofi:zyki uzyskał skromny zawiązek przy_srzłego ins.t:ytutu lbad.a~o.

ł .

*· .

.

.

•

P

ODSTAWOWYM

tby geol<Jgicznej jest

aktem prawnym dek•ret ~ 8 październ~a państwowej slu-1951

roku poworujący trójczil<JDOWą sNXbę, na którą, s1ę skla· dają: Centrałny Urząd G~ologJJ. wraz ~ jedrlo.stk~mi po~egłyffii,om·z reso:rot~e 1 terenowe l9hWby g~olog1<:z-.

tie. . . . .

·c~ tralny Urzq<l Geologii jest w tym ~d~ e orga -nem ideruJ'llcym, [planU!jącym i koordymJ.Jącym. D<?~­ dań jego należy qpracowywa-nie planów; -na!rm 1 ro-. · śtrukcji,. k<Jntrola prac .geoWgi·cznyoh, 6Uolenie i

do-szka.Janie kadr <Jra:z wspóMziałlan:ie z Polską Akademią

Nal.llk i Minis-terstwem Szkolnictwa Wyżs.z.ego w

orga-nizowaniu pra<: n.aJIJkoWych prowad:wny•ch w szkołach

~zyoo. .

Przy Centralnym Uir,Żędzie Geologii działa Komisja ZaSobów iK.opaJ.i.n oraz B~uro Dokumellltacji Geologicz-nej.

Przy Prezesie Cernra.l.nego Urzędu . Geológii dtriala -Naukowo-Techniczna Rada Geo]ogiczna., która jest or-. ganem doradczym

i

opiniodawczym Prezesa Central-nego Urzędu Geologii.. Do'tydlczas. Ra:da wyk.OCJarł.a dw& duże mdan.i.a. Poddała anali:zJe krytycznej plan prac geologi.cznych na ~;ok· 1953 i całe za.gadnienie sZkolenia

kadr geologicznych. Rada odgrywa poważną rolę

w

rO'l' .-. w.iązywaniu trudnych węzłowy'Ch .z.agadilień. .

Centralnemu Urz.ędowi !GeGI.og:i!L .podlega Instytut

· Gci>logicmy, !"r~bior.stwo Pąsżu.ldwań

Geofizycz-nych

~a~ 'niedawno ~\Wtaole Rriedsi~iorstwą

·

,.wy·

pawniclwa Goo].<~giczoe". W. stadium organizacji jest Przedsiębiorstwo Robót GeQtecbnicmych, które ma~..,..·· bezpieczyć wykOilywan.ie -robót

e-eologiomo-posrz:ukt-. w.awezy·ch,

a

w tym równleż,wiertniczych dlą jednoete)t poclległych Centralnemu Urzędowi Geolo~i.i. Przeds~~-. biorsllwo

to

ma również IZalbe~piec.zyć o'bsrulgę tych

i'e-sol"tQw, które il'ie posiadają

. własnej służby geoloiiczli.ej. Jedynym organem· naukowo.:.bada~azym państwowej słlłŻby goo~ogi.cznej jlest .Instytut Q(!ologieźny.

Insty-tut

Geologiczny powstał·

w

·

wyniku zjedn<JCZellia Pań­ stw<Jwego Iil&ty'tu:tJU. .Geo'~Qgicznego i Muzeum Ziemi, które zosta.Łó ll.!lchowarie ·jako osobna k<;tmórka.

orga.ni-.zacyjna. tljednoczeniu tych dwóch geologicznych pla-cówek naukowych .1ówarzyszyio przekazanie do Fol-. sklej Akademii Nailk kilku ,Pracowni naukowy~, .a tak-że dwóch czas()IPism da;wnie;j wydawanych przez Mu-;zeum Ziemi.

z

:Pailstwowego Ios'tytutu Gęologilcznego w:YdzieloilA:l wydawnictwa wraz' z zakładem

kartogra-. fi<:zoym, jako rzawiązkiem. przeds~iol"Stwa

wyda.wni:-czego. IIJstytrut .Geologicmy ~dzie · z jednej .. strony Współudz-iał z Komitetem GeologicZi!lym 'il Geofizycz-nym Polskiej Akademii Na1llk, a z dru!gj.ej atrony 'l.

re-&ortówymi i terenoWYm.i sru:.!l~i .. gewogic.znymi. GłóWn.ymi zadaniami Instytutu jest prowadzenie

pod-stav.iowydl bada-ń geologicznych i geofizycmych, spo-. rżąduKti-e wszetl.kiego .rodzaju ma1p geoJ-ogioznyoh kraju

-oraz OfPracOWywlanie podstawowych dokumentacji hy-drogeologiJ:myr;:h, geotechllicznych ~ .złożowyc:b. Zakres iob .można określić jako odpowi·ada.jlący kategorii "C" w

nomenklaturze dokltimentacji :zlóż. · .

Przedsiębiorstwq IPoS'ZUkiWlań Geatizycznych jest

j~dl'nym; ·tego ·rod:zil.ju Pr-zedsi~iorstwem- w maj.u

i ~tego· obsłulguje potrze.bY. , całej pa;Óstwowej . służb.}' geolog:icmej, a ostatnio zacZ.yna WISP6iłdział:a.ć również ze snwbą ·gEl,odez:yjoą. · '

Centr~łlny Urząd Geologii prowadzi n.adto tt!lchnika geol<Jiicme w Wars2lll.wie j

w

Kra'lmwie oraz or.pnifluje ·now-e technikum

w Kielca

oh. ·

O

BOWI.Ą:ZEK. Operatywnej dzlalałnoś·ci

vi

:zakresie

. !Prac geolo:giczriy·ch dla. be'J1poŚrednich potrzeb .ży­ cia _gospodarczego ciąży'gliównie na geologicznych sbuż­ bach resorto-wych; które zostały pmwnie utworzOne

w

· 13· resortach. Fakltyentie dz1a.:Jiają one

w

12 resortach,

. a ·ostatnia jest w "Org.anirzacji 'Resoo:'toWe' słuaby · geolo-· giczn.e·uzga<lniaj.ą z C~trał!lym Urzędem Geól~

me-tody

badim

·-i plany prac geologiĆmycil, dostarcmją

wszelkiego ;l'odzaju ·materiałów geologicm~h niez;~­ nych .kierownictWIU państwowej sł\J;żby geol<Jgicznęj, składają sprawoOO.ania ze swej, doziałelnośc:i, wspóldzia-lają w zakresie -szloolenia it <1oszkalan.i!a kadx ~raz w tworzeniu norm jakaści kopalin. W organizacji res()I'to-wych .słum geologicznych j65t utreymana zasada

jedno-osobowego kierownidw'a. Na ·czele słwtby '9t.oi główny

geol<Jg resortu, .lctóry. kieruje działalllościll przedsię­ ..biorsitW geologicmyoh i geologów .zatrudnionych .w

przEłffiY'Śle pod względem.-merytoryczliym. Główny clę~ żar jprac eeologlcznych, spor:ządrr.anie w.SZelkiego rodza.:. ju -d<Jkurnentacji geologicznej, caleey do óbowi:ążk6w · .p~i~biorstw. Obecnie

w

pa{Jstwie dz.iała. 14 resor- ·

towych przeds~l\S'tw ·geo~ogicznyc!h podległych· 7

r..e'-sortun. · · ·

. Ostatni rok •był okresem si!lnego rozwoju resórtow'yoh sru.ż.b geologicznych, których kadra zcń.vodowa obecnie ilościowo tzn.acznie !Pl'ZewYższa !kadrę oceiitralnego

. U~ Geologii i jednostek jemu podległych łą'CZtlie z Instytutem !Geologicznym, Mimo' !tego rozrostu. a w sżezególności ~tmo dwuk:rotnetg<} wzrostu ilośct ~tru-.· dnionych geologów - nie można stwierdzić, że prace. o~cyjoe służlb resortowych 'zostały Żl1tkOńC;ZODe.

Niektóre z tych srużib walczą z duż,yrni ~udn~. Re§lortowe słurż.by. geologicme stanowią ogniwa beZ-pośredni<J. zwi.ążane z gospodarką narodową. Działal­ nOść ich musi być wspiera,.:La działalnością naukoWf>-ba:dawczą Instytutu Geologicznego, który ~es.t .ich

na-ukowym Zapleczem. Nie umniejSza ·to działa:lnośei

mi-ukowej ·resortowych s.łuożlb ·geologicznych. . Cb!ulbrlym przejawem talk.lej <Wiałallrości .jest państwowa nagroda

naukowa przyznana głównemu geolo.gow.L przemysb-..1

najjtowego Sta:nisła:wow(Wdowi.all7Jc>wi.

O$ltnim spaBród trzech ·Jli.onów państwowej s-łu.tby geologicrz.ne} Sił ·referaty eeoloeicme · jpl'ZeWJidziane

w

wojewódzk;icłl radach na!l'odowycll. Mają ()Ile wykony- · wać.zadallia w.za:kresie terenowym, a więc czu;wać nad mięjscow~r iba.z.ą sw:owcową, wspólldziałać z wojewódz-kimi organami plaQowani.a, udzielać· faooowej pouiocy

w zakresie potrzeib g~olog.k!znych iludllOOci i 6P6łdziel­

czości, WS!P<'>l&iałać z iJludnością, :w fLa.kl'esie o.dk.ryć złóż i pam.awania zjawisk geologicznych. Trudności

kadro-we opóźnily faktyczną organłzac~ referatów

geol:o-1 gkznych;.

za.Pewne

jednak zOS'taną !PQkonane

w

.

najbliż-. szych mieS'iącach. .

Pań&tw<Jwa ~ geologiczna pOsiada jednolitą struk~, umożUwiaj.ąeą jednotorOIWe d.ztalanile w sk.ai'i ogólnopaństwowej. J~olwiek pclS'.2!C!Zególne jej

dedno-stki są podporządkoWane !l'óżnym ministerstwom, to jędnak zaPewniOile. jest icll ws.p{illdll:lałanie. Decyqują­ cym czynnikiem reguilującym i koozdynlijącym jest

. coroCzll.y pLan geologii. Zadawa1a:jące wyniki działania,

może o.siągnąć pąiis.ł}V'Owa słu.ma geo:lqpczna tylko

w

wyniku ścisłego i harmonijnego wsP&działania. Aby wzmocnić tę lroordynację, w es.tatni:oh czasach rozpo-' częł:y pracę okre6owe Narady · Główtlydh Geol<Jgów

Re~rlów. ·

*·

•

•

P

~WSZYM .przejewem

wcilOdzenia

geolOgij. .

poi-skiej ·n.a now.e tory rozwoju były zmiany organb.a",. . cyjne dokoDJane w szkolni.ctwol.e wy.żS.Zym jesienią

ro-kUI-19!5-1. Okre6 1945-1001 przyn:iltił' rżywiołowy I'OZWÓj

·

~ego szkolnictwa geol<Jiici.nego,. który w

uniw.er-śyttetaeh UiZtlaczył się rtwor?.eniem kielJuilków

geolo-gieznycłl, paleootologicmy<:!l rub

mineralogi.czno-petro-grafic.znych w rama-ch wydZiałów tna'tema.tyezn<rprzy-, r~czych. Z zasady obr~ ibyqo takich ważnych. gałęzi podstawowych nauk ;geologicznyCh,. jak paleobotanikn, mikropaleontoLogia i geocbemia:. .Studia te byiy b. sła.- · bo powiązane 'Z za.g.adnieniami geologii prak~ej. · Sil,pie rozwijały -się s-t'lJ,dia pośrednie _między geologią·

i geografią w przewamym stOiniu-skięrowane

w.

stro:-nę niektórych szczególnych·. zagadnień geolllorfologil

r

c:zwart.ar~du, . przy czym riie uwzględniały one j.Q·.:. gadnień !;lllrowcowych i technl~ch. JeqY,nym ośro(l-;

\

. , Str ... 5 .. (301)

Nr.7 PRZ~GLĄb O~OLOOlCZNY

oicznych bil Oddział Geoloeicmo....Poozuk.iwawczy Wy:..

dii.ąau Geo!ogiczno-Ml.emiozego Akademii

Gómiczo-Hutnlczej utworzony w .roku 1946. ·.W okresie tym n:e

posi:idalismy ·.w Po.ISce. ani jedll~j ·katedry zajmuj~eJ

się .Us.t.a.U~niem :i.asooow z.tuz, hydrogeolOgii, geo1ogm

teclmii1_{c.znej 'oraz ,geoJ.ogioi} go~S~pod.a·I'Ci.ej, _{co bylo smut} -nym ~t®stwem gOBpOdarkl·przedwrześniOIWej. Zbyt- .

nim optyzrijzmem· byłoby twlerdzenie, : że · trudncisei

istniej~e · na tym oocink'u zos.tały jutŁ ro7;Vł.iąmfie.

· ·Reorganaacja. ~zego szkolnictWa rz.osta.łA

zapo-czątkowana utworzemem dw(lch wydzla'ł~- geologic

z-nydl:· ·w· ·Uruwersytec1e WarszawaKliiil i w AKademii

Górniczo-HUJtniozej oraz dWóoh oddziałów w Uniwel'

-sytecie Wrot:iawskirn i w !l? olitechnice .Gda.i1skiej. Po · · .raz 'pietwszy_

w

Polsće sł:ud'la geologicme objęły cały wachrłarz ruw:k geolog.ICt.ilycłi zaróWno podstawowych, jak i sto.sąwanyoh. s~ to ·&iJn-e ośrodki o8Uikow'e i. ez.ko-leoiowe zdolne do e.la6tycmego · rozwoju . sto.sown.ie do ~ ·nauk geologicznych i stale naoras.tających po-··

trzeb krajlli, Jakkolwiek ośrodki te pos-ia~ją. jeszcze

lbraki lokalowe i wyposażeniowe, to óednak są one

wie-lokrotn:ię siląiejsze i bardziej operatywne rui; ośrodki

działające :Przed refonnq. Osiągnięto właściwą plas

z-czymę dzwania i. stwe>rzono mozuwości stopniowego wyrównywania dawnym braków. Ośrodki szkoleu.ta geol<lgóW" niemal wBeyiltk:ich ' specjalizacji ;prowadzą

· szkolenie n& wszystki·ch latach studiów. Wyjątek sta~ ·

oowi olarodek sZkolenia hyd·rogeologów i geologów

tech-nicznych w Gdańslru i kmkowski oddział geofizyki

po-szu!Cj.waw.azej, które dopiero zaczną 8ll!lrollć trzeci rpk. -Pewne nłejasnośc'i istnieją jeszcze, jeżeli chodzi o

szko-.lenie k.adlr .paleontologów. a więc paleo-~log6w,

mi'-. )tropaleont.a.logów i · ;prue.o.botan.ików. Prace- podjęte

w tym zakres.l.e przez ~i!łlilBterstwo SZ'koln:i~twa. Wyż­

szego zapO<W~ają, że l! te :oo,gę.~ieni:a @9taną rychro

. rozwi.ą2la.ne. W trudny.ch dla nas ez.asa:cb;, ;~y ~tosun­

kOIWo niezbyt liczną kack"ą musimy wyrównywać daw.: ne . .błędy i walczyć o wykonanie wielkich zadań sta-wi.ariyi;h nam · prz;ez ··

st.ale

rosnące ;pOtrzeby kraju, wielką ołluchą jest ·głęboka świoadoinosć b1i&kieg.o już l)(}zrośn..ięci.a się :kadry goologóvv_ wszys.tk!.ch · ~ecjal­ n.Qśc'i.

P

RACE geologiczne nie.?.będne dla pc)trzeb. gosp0dark1

· narod~wej nie muszą być wy<.Konywoane wyłącznie przez · goolo.gów po&iadaljący:ch wyżt:o.e studia. \Prace·

wielokrotnie powtar'zające· się, badania .normatywne

.i wi~le irmych ceyllłlaśc:i. · ~ochłoocych mo.żlla z

PQ-wodzeniem powierutć geolQ$om posiada.ją.cyin &tudia

zawodowe. Z.agadoioo.'ie tl9 wy;boniio się

-

w

polskiej. g e-ologii w latach óstatnidl, tj. w tym samym ezasie, gdy

uprawia.riie geologii zaaęło się prZellMić .z płaszczyzny

jeC!no.crtkowych badań przył"odniezj<:h ·

na.

pła&zczymę · kolektywnego. wykońyw~ja zawodu potmebnego gos-:

poc;l~uce narodowej. ·

zawQ<Iowe .szkolniclwo ·geo1ogieme w Polsce powsta:

,ro przed parć>m.a laty. Jako pierwszy ośrodek szkole: . ni.a teehników-geolo.gów pówstało tedl.nik:u.m geolo-.

giczne w 'Krakąwie, a. na.&tępo.ie

w

W.al'S?.awie. Nieco.

p(ń.lliej poVI'S't.a1j oddz.i.a!y geolog:i<:zrie w tecbniłk.um

prięmysfu: . naftowego

w

.

Krośnie i rw technikum ko- .

palnictwa ·rud w Częst<>chowie. Pierwszych absolwen

-tów dero technikUm geologl:c:me w Krakowłe. Anali:oo

ilo.,4ck>wydl . stosunków między ·kadrą, geologów V.'Y-,

,

kazu.je,

.

rż~ Uość teehn,ków Jest obecrtie mniej więcej . <jzliesięć razy mn.iejsza niii geoJogów posiadających wyż­

sze · wykszbałee:nie. .Ąnonnalny

ten

stan · je~~t lęą.ną

:z

·

przyczyn .s.tosunkowo nU!kiej produlclywności

geolo-. g.ów. Dopływ właściwie' wysz:lrol<mej kadry techników

PJ:'Zycayni się wyda1nie do wzrootu wydajności i do

pod-n1e;iert1a JPOziomu prac wykonywanych przez·;geologów, którzy: obecriie pośw:ięcaiją :tJbyt wiele cz..ą$\1 na czynn o-ści ·pomoooicze. ·

· Studią nad Oor.ganiUK!ją techników geologicżnych

i zharmonizowaniem deh :{)racy z kierunkami wyznacza-:

nymi jprzez · S'zkolnictwo wyrłlsze, prowadzone przy

. współpracy Naukowo-Technicznej Rady Geologic .. nej,

·są-na ukończeniu. Trwają jesżcze O&tatecmę uzgOdnie

-pia progratnów z Centraln:xm U.~em· &kolel).i.a

za-/

' . ·,'

wooowego. Nowy rok sZkolny ;pow.inien byt: .pierw.,

SZ.YQ! rd!oem prawidłówegp du.ałania teehnikow geolo-. ~ych, które szkollć będll tecbn1kOw geologów · pp·-' ~kLw ... wc:ł.Y~"fi, wzynlt!L.IiKL~.a 1 .La.Oora~oryJnych oraz

techników-geo'.uzyków. · · . '

W celu wprowadzenia do geod.ogii młodej kadry .

ro-botniczej i cruo·psldej ze s~rych srodowi;sk gór:ą.1cr,ych

, i kapllenia:rskicn . - podjęto starantą o . wu-choiruen1e

teoonikum geoloiticmege> w Kle1ea.ch; ·Ziemia kielecka

posiada

!bowlem

coo.ny narybek mł.odziezowy i lia·jstar:...

szą t.radycj~ s.ikolmctwa geologiCil.DegQ. W iKlelcach

przecież za czasów Sta6ziica J. iPuscł::la pów'Stała płel;'WSza

w Pol.sc.e uczelnia górnicza rz. oddział-em: geologlczrto·po•

szuk:iwawczym. Oparcie się o- szerokie

masy -1u.dnosci

województwa. kieleckiego 'będzie I!;X>łi{-czone ·z

·wykona-niem powamycll .iriwestycj.i miierzaJących do ·u

two-r.zenia sa.inodżielnego ośrodka geolog1cznf€o w Kieł-.

· cac.h. • · ·

Korzyst.ąym. prz~nom .zachodzącym .V( • giwł~ici,.

nym· szirolniotw:ie wyż;szym ~ żawodowym. me

towa-rzys.z:ą . odlpoWUednie. os~cia

w

.z.akl'eslre przygo·to

-~nia kwałifi.kowanej poaiocoiczei kadry geologicznej;

kadl'i kółekcjoo.erów, nadzorców. wierceń, J..?iboraotów

i. pxepaq-atorów. Zagadnienie to w całej wyrazistości . zaznacz;y>ło·s~ na oot.Mnim postedieniu iNaukowo-Tec

h-ciCZD.ej Rady Geologicżnej oraz

na.

Nar.a.dzi;e Głównych ··

Geologów Służb Resortovrycil. Je&t ooo :bogate w treśei

i skom,p]jikowane pod względem.teołlll:icmym. Niemr~iej

musi być rozwiązime w okresie z.lmo:wyrii prz.yna-j~iey

.

w

t.ałcim· i.akresie, aby możliwe byl.Q. wzmocnienie 'tej.

kadry przed peinym sezonem 1954 r. 'Nie re>zwiąiaoie

. tggo z~dJo.ieo.ia je'St jednyn_l z pow.ąi:ny<:h

niedociąg-nięć Centralnego . Urzędu GeologU. . · . . ·

W roku bieżącym. nabujemy !I,)OC.Zątel.k regula.meg.J

W.Silania pań&twowej s!tl.lllJb:y geole>gicmej kadrą . WY~

ksrz.tałoonl} woomg nowych prógra.mów. Zasilanie. to 2l roku na rok będ7.ie wydatnie W2':1'a&l;ało, a w ·roku lwS asiągnie około. 50%• obecnego· stąnu. geOlogów. za:.

wodowo czynnych.· Dl&za. x~rU!ta'cją i przyuczanie

· kadry n~ posiadającej . · zasadniczęgo · wykształcenia·

geoliogie2n~ tract przeto na znaczeniu i adclu.aln~cl..

··W związku. z tym :zmienia się kierunek drzia1ania.

ku,r-Sów

·

Szkoleniowych. z doozkal.aaia ·techników p.r~bo-. dzi na podnoszenie kwaJi:tik.acji ;nat!kow'ych

na

śzez.e_,

blu teabni.ka, .illżyniera_ i magistra geologa. Zbli!l.aJąca

się·<jesień f.Prz:ynięsie po· raz pierwszy w Polsce szerzej zakrojoną aik.cję kw:sów specjailnych. . ·

Polsk:a... Rzeczpospolitę. .. IAl,de>wa szeroko rorz.warł:a wro'-. · ta wszelkich szkól~ i

uczelni,

s:two.rzyła :w:yj-ątkowe

mP.:.

.

2iliwości awansu społecznego dla ws·zys,tkich ł~·pra_cy . ~ących ·się do nauki. Na odcinku pracujących · zawo-doWo w geologii istnieje· w tym zakresie jesreze

s:ze

·

.reg niejasności. Pierwszą jaskółk4 · konz.ystny.Ch prze.o

mian

j-est 1\l·twor.z.eO.ie. Komisji Egzatnińacyjno-Wery- , fi.kacyjneJ

ea

Stopień Inżyniera. Geologa przy'WJti#ale Geołogiczno-Posz,ukiwawc~. A!k.ademii . Gómtcz.o;_

Hutniczej . w Krakowie. Wydziałł Geologic'Z.łly. Wiec~

rowej Szkoły Inżynierskiej w warsza}Vie-stanowi

cen-ny składnik wyż.szego szlwlnietwa geologiemego nasze-go .·kraju, jedtuik .rQzwiąza.nia wymaga' sprawa

progra-mów. zagadnienie to lbyło analizow.ane.prze:z Naukowo-

-Teoh·nicm.ą Radę. Geologicrzną_ Jest· ono przedmiot~

studiów MiniSterstwa _Szkolnictwa -WYższego. Sprawa

należytego zorganizowarua ltsńałcel)i:a teehników pań­ stwowej sł'UŻiby geolOgiemej w SŻ;kole Wieczorowej ·

jest dla·nas sprawą zasadriiczej':wagi, gdyi praeownicy

-ci swoją pracą wydamie przyceyriia}ą się dó wykona.-,,

nia zadań planowych. Musimy przeto 'lisilnie 'brosZczyć

~ię 1 współdziałać . ż Wieczorową f?rz:kołą Inżynierską

celem . zapewnienia jej ucm:Lom możliwości wstania

·róWnie wartośc:ii>wymi geolo.gam'i jak wychowank<>-wie innych· naS?;ych. 5171kół geologi<:zny'eh. · · · .

K

ADRA geologiczri.a. i

.

nattld.

geologiczne tym. !&piej . · się to zwijaj-ą, im szersze są horyżonty, iffi Większy

jest teren dootępny dla badań porówtiawczy'ch.

Kla-sycznym przykładem działania tego pra.wa ·jest wielka

służba geologi'CWa Związłku Radzieckiego, U nas silnie przejaWia sję dą?ność de> ;pomani.tł lit

_.

_·

ęratury 7lll.granic~

Str. 6 (302) PRZEGLĄD GE·OLOGI.CZNY uejt· do

~jazd6w

na studia i 'na

bad~ia ~za

granice·

.kraju.

w

latach '.przedwojennych· ~aw,~ue t~renów

zagranicznych zełeiało ~d oso·bis.teJ. zamCYLllOŚCl. St~­ poodia: państwqwe były bardzo niellcme, a uzyskante

ich zależało głownie od osobistych stosunitów profed~­

ra. W .recrultacie wyjazdów na studia zagrani.cme by!o niewiele· i nie były one należY.cie zabazpieczone. Na·

zjaroy międzynarodowe wysyłano ekipy uważane.

za

·

najbaTdziej reprezentacyjne, a nie tmodą kadrę_ dla roz·,

szemenia jet hory7l00t6w naukowych. ·

Po

~z~oll!lliu,

a

siczególnie w

96?łnlch dwóc~

la-tach zwrócono bactną uwagę na wyJudy zagrarucz.ne gooloitów. · progą -i.vymiany ~ul~u.ra~ej. i . nauko""1:ll ,

organiłuje tak~e wyjazdy Polska. Akademia Nauk i Ml

-nister$two Sdi:olni<:tWa WYższego, we wspól:pracy go&-.

poda-rczej działa Centralny Urząd G~olog:ii. W rezul.ta-cie ikraj nasz <ldwiedzili geologoWle ZSRR, Węg1er,

Czecho.s!owacji i NiemiecJdej. Republiki :Dem?krat!cz.,.

nej . . śzczęgólnie cenny by! pobyt :prof. NlkołaJ'='.Vll

i prof. Leutweina, k~rzy w szeregu odczytów ! dysku

-sji pokazali nam osiągnięcia geologii radziecki!!j i nie-mieckiej. Ńasi geologowie wyJeżdżali !i wyjeżdiają za łfi'ai::dcę tak licznie· i często jak nl:gdy dotąd. Byli

cru

na

.

Międz;vriarOdQwyin Zjeździe GeQlogów w Algerze,

przeprowadzili studia porównawcze

'!l

Ni~czech, Cze-. chosłow.acji i na W~rzech. Jest to Jednym z wyra~ów.

stale <Okazywanej troski Partii i Rz~du Polsk.iej · Rzc~

czypospolltej_ Ludóowej o pełny. rozwój zar~o kadry,

jak i na.Uik. geologiczcych. Daje ·to w wyn!ku stałe

w~mac.nJ..ame i rcz\vój WSIPÓł.pracy naukowej i za

wod?-w-ej z ·geoiJ.O.gami .państw :z..aprzyjaźnionyt;:h., Geologta

·po~ka · sprawnie przejmuje doświadczenia i ~oby.cze

geolQgów z,agranicmych,

a

z:własz~ slutby_ geologJ.C'Z·

nej ZWiązku Radzieckiego, wskutek czego silnie roz·

s:zE!J;za swoje horyzonty._

•

•

•

•

W

ÓSTATNIM roku ratpó'częłs: się walka. o termino

-we daatarczenie doorej dokum.entacji :geołog.cznej dla wi-ełkbch i ni.ecie!.1Pi:ących zwroki potrzeb gospod.ar-kt ;narodo-wej. 'l'oc.zy się wa-lka o właściwą p&st~wę

visrzystkich geolqgów w. s-fusunku ·do potrzeb . wym~e.­

:iącyeq z rozwoju nauki i gospodar~ego -ż~cla k~aJU ..

JedDylll·

z

ważnych !Problemów, których me m<OZeJ?Y · pom!nąć ~ dzisiejszej Naradzie, jest problem mlodzle

-ży. Młodzież, która. podjęła pracę zawqdową' w

()sta--tn~ paru latach, stanowi poważną część zawod?· . wo czynnej kadry geologów. Młodzież ta musi ·

troskh-wie przejmować długoletnie doświadczenie stats-qch,

młod~eż m'UISi ·uparcie pokonywać trudności i uspruw-. . niać ·metody swej pracy, rorz.szer~ć horyzonty naukg-we J?oto, by ~ć nieustępliwie naPz'z{ld, by dalej włafcl­ wie i prawidłowo rozwijać prace statszych, _podn~z.ąc · meustan.nfe naszą. naukę i pracę na. coraz WYZw:Y_. ·

p~niom. ·Starsi geolog~e pewkJ.ni docenia'~ pro.bl,em młodej lą~y. która W"posi do geologii pi'erwf.astki

bilj(J-woścf :i . ell'tUzjamlu. P~i. oni w .twardej, lecz

s:!

-decznej szkole życia. pracować nad tozwoje~ młodz:e­

ży; nad ~leżytym wychowaniem swoich . następc;_ów

na

'pionierów postępu. . .

Jcdn~

-

~

·

z~adnień,

ktore na· ogóJI ·pomi)a.ne mn-ezenl:em, jest sprawa .poszanowania dorobku młod~vch.

Tak się rzłpżyło, że w. ciągu· mini.onego roku SJ!Otkałem

się kilkakrotnie z .tym zagadnieniem. ·Bywało ono wy-. suwane nie tylko przez młodzid; wysuąęll 1e również

starsi .geologowie: W niektórych przypadkach, op; w

geofizyce, ,zagadniooie to wystąpiło dość szerok~

wsku-tek przyplsywan;ia· pełnych ze.słu~ ·1 nadaw.anla praw . · autorom .opracowa:fl. kameralnych z pomimęc:em . d~­

r.Qobku ofioarnie pt8'C'Ujących grup terenowych.· Coraz

-silniej wychodzimY. na <lrogę działania zespołowego. W tych przypadkac'h prawa autorskie 'i dorobek naukowy

jest osiągt~!ęclęm ·całego· zespołu,. a więc zarówno cz.ło­

nu

dzia?ająceg<>.

w

terooie, jak ''f opracowuj-ących Dl-'1·

teriał.· Zdarza; się jednak,

z&

ten. czy ów pracownik

działaj1łcy

w

termie lub ·w łaboratorium osiąg!l

.zaska-.kująoo'piękriy wynik. Mobnl~je to jednostkę i cały

zespół .do

1eezc2e

W'lęk.-zego -~łkU f··

stwarza

·

srusmy

.

powód do głębokiego zadowo'lenia. KaZdeco .z tycłl, . którzy . kierowali 'Pierwszymi krokami młodych pra·

cownikdw nau·ki~·· a także tych, którzy e należytym

pietyzmem wspomagali pracę naukową starszych, _tako.

ty takie $irawdzlwie cieszą. Zagadniecie· to wymaga ·

uwagi i skrupulatności. Właściwe jego uregu19woo•e . ~nowl~- będzie wielki wkl.ad

w

szczerą, żespołową

działalność. geologii polskiej.· , · · · TJ!lko przez złączenie wszystkich sił młodych,

star-szych l najstarszych geologów polskich 2dołamy.

po-d·ołać 1.emu rewolucyjnemu bogactwu temat6w₁ Jakie

IJ)OStawił& prze~ nami Folska. Rzeczpospolita Luuowa.

•

.

.

•

·

.

'.

G

.

EOLOGIA ~polska posiada postępowe tra~ycje nie-mal tak dawne, jak dawna jest nowoczel;oa

geolo-~ia. . GeolQgia nasza pięknie rozwinęła sztandar walki

<l post® i rozwój gospodaxczy kraju w o~resie

St.as:zi-ca i łworzenia uczelni kiele<.iciej, walczyła o prawo by-tu j. • prafio s'łużeni.a narodowi. Trocka · o· zacbowMie

Ciitgłośc1 pracy 1 stale narastanie dorobku naukowego

jest węzłowym elementem 'VI{ naBzej codziennej pracy, Nasz: stQ,sunek do tradycji jest jak najl;>ardziej aktyw~

ny 1 twórczy, jest równoznaczny z czerpaniem z

niej wskazań i doświadczeń .. Wydawnictwa Geologiem(:

zapowiedziały wydawanie Biblioteki Klasyków

Geolo-. gii Polskiej, ,przy ·czym na początek idą prace Staszica ·

i Zaręczne·go, Wspomagamy i rozwijamy pracę nad

lłe-. trospektywną B'i.lblio.grafią GeologU Po.Jsldej za lata

1900-1950; Kons.ekwentni'e :zmierzamy- do tego, ·.aby w~y;;tlro; co w naszej ·geologii. byŁo postępOwe li· pięk­ ne. odiyło i· ona bTałb . właści w ego. ·bl<Ssku i: ZlllaCIZenia. Pragniemy, aby daWn.e klasyczne · prace geologiczne

·stały się przykładem dla .młodziezy:' Pragniemy, aby

dawne osiągnięcia krzepiły MSZe serca tak, jak

()d-. budowany Rynek Starego Miasta raduje i krzepi serca

wszystkich Polaków. Od-da~c hołd zasłudze, czefl)my z niiH podnietę do dalszych ooraz wspanialltzych osiąg~ nięć geologid vi służbie ila~odu.

. Początkowe kroki w tej dziedeinie są wzorowane na szerokiej działalności Akademii Ńauk ZSRR, która

prowadząc s'krupulatm.e 1badanl.a w duChu materializmu

historycznego oraz wznawiając klasyczne. publikacje.

Fiodorowa, Wulffa, Karpińskiego, Mendelejewa i .in~

nych. zasłużonych pracoW'ników nauki, tworzy wspa-ruale tło dla rozwoju wsp'ółc~esnej nauki. .

Na przykładzie żadnej może nauki pr-o/fOdniczej nie

można 'WYkazać lepiej niż na przykładzie geologii, .ze

powstała· · ooa z praktycznej dziaŁalności czło~ieka.

Powstanie now<Oczesnej ~eologii stratygraficznej i tek.,.

tooiki wiąże się również nier<n:erwalnie ż oparciem na ..

uki na wiekowym doświadczeniu górni'ków. Pod jego ·bezpośrednim wpływem działał .w . Polsce Stanisław

Staszic ()raz nasi najdawniejsi g~ologowie, jak. PUscTt.,..

· K;oroński, Dunin-Bo.rkowski; Pawłowicz i Drzewińskl.

'Bezpośredni~ i silne powiązanie

.nauk

geol9glcmrcłl

z górnict-wem przejawila Sję w Pol~ pr.zez całą pie rw-szą pałowę XIx wieku, a końcoWy-mi wybitnym!

przed-sta'W'iciela$i tegó współdziałania byli

tacy

wybit.'li

praoownicy nauki,· jak Ludwik Zejszner profesor Uni-wersytetu Jagiellońskiego

w

Kr~kowle, a zarażeni

dY-rektor-·kopalni jaworznickich,. or~z H!erooim Łabęcki

- geolog, a ·jednocześnie najwybttniejszy mawca hi-storii górnictwa w Polsce. Dążn~ć do wcielenf·a teore-:

· tycznych ooią.gnięć naUkowych w praktyczne

pcJC'lyntl-nia naszego górnictwa trwała· wśród naszych geologów .

mniej w~ęcej do rokU 1870 - 1880. . . · · · · , · · · · . '

Rozwój kapitalizmu na naBzych ziemiach

w

dru·gtej

połowie XIX wieku i w pierwszej ćwierci XX wieku

zazru~czył się. miE:dży innyroi roZ'WQjem górnictwa rio f-.

towego, węglowego i. kruszcowego w najbogatszycll·

częśc:iaełl' naśzy,ch ~łóż. JeSt rzecżą oczyWistą, te kapita-.

li~i ówcteśni' nie ezynili nakładów inwestycyjnych beż uprredniego roz.peznanla r,eologlcmego .. Jednym ·~~

' sposobów uzyskiwania. Wiadomości· o ~oZach było

po-zyskanie· "Współpracy riiektórych geoloaów kraj()wych.

· Możmi wYkazać, że cześć naszych geologów ·L ~t'tli­

ków uprawiających dżiałalrio~~. poszukiwaWczą ,była

PRZEGLĄD GEOLOąi.CZN Y ·, ' str. 7 (303)

· .Q6JAt1niej, -przedwne*tiowej tazłe <lSłągnął. niemal cat-·

kowite panowanie nad · głó\vnym.i składowymi ru>.szej

baZy· ~r~cowej. Działalność tego. kapitału była

..-

w

naj<Jczywistszy sposób sprzeczna

z

interesanil narodu polskiego ... Wlabtie w okresie wchodzenia. obcego

kapi-tału na tereoy natto\Ve, do Zagłębia Kr1,16'zc_owego· i do

Górnośląskiego. Zagłębia Węgloweg.o pogłębił sit:

pro-blem traktowarua. nauki

w

oderwaniu od po_trzeb życ:a

gospodarczego. Jasce ·jest chyba;' ze podział Iriiędzy

naukę i dzialanie stosowane powstał na naszym terenie

pod wpływem sprzecmoścl charalćferystycmych dla

stosunków kaplotalistycmych. .Potężne. przeobrażenia,

jakie ];)rzeeywamy od.

czasu

wyzwolenia · kraju· spod

. okupacji hitlerowskiej, doszczętnie zburzyły podstawy,

na

których kont:I·ikt ten wyrósł_. Wciąż jeszcze

spotyka-. lnY jednak przejawy· wskazujące,· że wdro~enie pojęc1a ·

trw

.

,;nauki czystej" 'istriieje przynajmniej nawykowo.

Konieeme jest nie ·tylko -deklarowanie o · zgodności 2.

· . postawą Staszica, Puscha .czy Zejsmera, lecz· takie

realne wejście na tory ich pracy, które wy:znaezyli

w

.

trosce o dobro gospodarki narodowej. Dziś-w ;zrnienł()­

nych warunkach· społeczno-politycm:y-ch,· gdy cały

na-ród buduj_e :~~wój kraj i śmiało zdąża do lepszego jutra,

gdy Konstytueja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

,la$lo formułuje .zasadę: . · · · · · · ·. · ·

"od !każdego według 3ego możliwości, każdemu

. wecUug jego pracy" ·

trzeba na śzni,etn·ik M!łtoi1U odorzucłć smutne . n.awy'kf

wywodzące sfę rz. ·czasów · panowania: obcego kap'tału

łl4i naszej ziemi. CzaB jut najwyższy, aby na całym

froncie geolQgif śmiało realizować ha~o rzetelnej ptac

.v

dla t:OIZW()ju

.

.

·eospodark:i narodowej 1 kultury. · ·

•

.

.'

..

Lata IP()Wojenne p~iosty geolo·git · p(>lski1lj steteg .

. sukcesów, czego najlep$zym dowodem jest stosunk6:wci

d~ ilość państwowych .naJ!ód oaukowycb oraz .. Ecmy.

. udz1ał geologów w. grcnl~ członków PolskieJ Akademii

Nauk. Za#i!ługą. nas:zej geologU jest żabe~pieczenie

PQd-s~w surowcowych dla- łakich wie,lkich ~we.Stycj~. jak

Wleroz!bica, Kłodawa, Konin, dollna Nidy i $zereg in.;

. nych .. Trzel;la też wsk!ł~ć poważne sukcesy

w

zakresie

geologićznego. ,pomanili· umożliwiającego,' pódncl!zenie

produkcji węgla ,kaąującego, . ropy naftowej, garu.

zierrinegp, rud· żelaia- i 'nięktórych · innycli S'Urowców

J)()'d;.?awoWYch dla naszej gospodarki. Osiągnięcia te· .. nie są Jednak . wynikiem wdrożonego ·systemu doku- .

mentowania geologicznego, . dokonywanego jako ryt~

mrezn.e, planb:we d~iałan~e państwowej-słuiż;by ·. geolo:..·

gieznej •. lecz są pi-rejawem .. zr(,)ZUlilienia potrżeby ws.pół.:.

.. działanda ż. g~rką przez· pos:zC'Zególne jeOO.csbki.

M:o.ina również wyk~ć, żę gęologia poJska

w

ostatnim

. Okresie stworzy~ od pbdstaw niektóre kierqnki wspól

-dzj.ałania :Z życiem g0$pod-!14'Czym kraju. Mam tu

na

~yśli fizjo·grafiemo.:.geologicżną obsługę budowi.l-ictwa

. miast fi osi~dli oraz geotechnic?=ną o-)lsłu.llę buqownictwa

. przęmy!łłowego z .Hutą ·im. Boleśława Bieru.ta i Nową

· I;lutą I!-8 ~elę. DzisieiSza geologia pol.s.'lr·a· stwarza

for-my właściwego współdziałania z wielkimi inwestycjami

w()dnymi. · · ·

Mimo to słuszny jęst .zarzrit, że ~eolpgia polsk-a ni

e-dostątecmie zabez.pieerz.a potrzeby gespądarki narodo

::-wej., Wynika ~ stąd, że. n.asze osiągnięc;ia są duże 'W

· stoe·QPku do czasów przedwrześniowych, ~Ją

one

jednak

stanowC'Zo za małe w por,ównaniu z wielkim, w hi

-·"' storłi naszego. narodu niespc)tyk~nym rozmachem pi-o .

dukcyjnym i inwestycyjnym. Rażącymi. pr.zykJadami

naszych nie~óclągnięć są'braki dokumentacji złóż pia -sku, żwiru, ,gl;ln ce·glarskliCh i <t.orfu. Złoża tv.ch

wrow-.ców są· w większOści przypadków tak proste

w

swojej

· ~dowie, ię dokumentację ich może wykcriać doświad-·

czony technik. P<JOObnie też ·w geologii . tectmicmej

·;eszcże me zalbezpieczyllśmy należycie-. ~gospodaro­

wania naszych ·rzek.· W. zakresie prac hydr.ogeológ!

cz-. ·nych ńie zapewniliśmy w pełni zaopatrzenia

w

wodę

pttną i przemysłową. · · ·

·· Geologilł. :Polska musi zab~eezyć gospodarkę na

ro-dową ~ każdym względem, k.tóry 'W)'JJla&a. takiego

zabezpieczerua · . · ·

Dla zobrarwwanła !błędów wskażę na niektóre fakty

zanotowane w rocmikach statystycznYch. W ·latach

pizędwrześniowych masowo importowano do Polski

tak~e surowce, jak lćfeda i gips. A przecież każdy ge~

olog. Wie, że kredy w LubelSkiem i gipsu riad ·Nidą

·

pq

·

siadamy bardzo Wiele. Poró~ie naszych nadnl~ dziańskich złóż· gipsu· z trmym.i w świecie wykł!Zuje, ie

należą· one do największych~ Innym razącym J?rrey"kła·

dem jest impo,rt ·żwirków filtracyjnych

z

Nadfenii. A .

przecież nas~ baza surowcowa jest

n.a

·

niektórych od

-cinkach tak bogata. że pracówać mus'.my nad

stwo-rzeniem

.

możliwości eksportu,' np. dol•omitów, so1i, "'' zwłaszcza . wspomnianego gilpsu i wszystkich jego pro

-duktów pochodnych. Te jaskrawe.

w

sW<Ijej wymowie·

gogpodarczej fukty j.asno wykazują, że geo:logia. nie . mi>Że być oboj~fna: oa przejawy 'bieżącego życia. Sądzę~ że wiele możemy zdziałać

w

zakresie handlu .zag

ra-niemego, które to sprawy są na ogół mało popu],a.me

w9ród g-eologów.· Są .to 'jecLna'k: ·~r.awy bardzo ważlle,

zwłaszCza. w okresie,

gezy

Polska prze.obrata się

z

~iil-. ju roln1czego wItraj przemysłowo-.rolniczy. Prz~x:a- .

żeniu takiemu towarzyszy nię .tylko troska o ilościoW.ę

t

jakościowe powiększenie własnej bazy surowcowęj,

ide ·również poważne przesunięcia w zakresie handlu

zagranicznego. .·

•

.

..

_•

Ważnym problemem naukowym. i organizacyjnym

jest sprawne przekazywanie v.ryników badań geologic z-. nych ·gospodarce narodowej. ·Obecnie zagadnien~e to

. skł.ada f!ię ~ dwQ<:h elementów ·l!lllliej więcej

róyrno-•-rzędnej wartości. Pierwszy to aktywizacja archłwów

geologicznych: Drugi.

to

·

sprawa bieżącegOi przekaeywa.., · nia wyników i poglądówmatących .znaczenie gos,podar-.

cze, a więc

np.

przekaŻywanie 'osiągnięć geologa kartu•

jącego do działów surowcowych Instytutu i dalej do

właśdwej . resorto'YII'ej -służby ·geologictoej z :lednoc

zes-. n:ym . ińfonnowaniem P.aństwowej Komisji Planowan~a

Gospodarczego o narastające) doku.mentaeji.

Archiwa ··geolo·gicme. w Polsce, jakkolwiek wielokrot.: . nie nlszczcme wskutek działań wojennych, stale nara-· . stają od czasów Staszica L Puscha. J.ednakże n)ek:tóre ·

stare zapiSki nde zostały 'dotychcz-a·s wykor.zystane,

al

e

zasadnicza mrifana stosunków .gospod.arczych, tworzą­

ca klimat dla e'k:spklatacj.il złóż ·krajowyoh, wywofała

jednc'Cześnie koniunkturę. dla tyrch materiałów. Zdan:a

się,

ze

fakty: daw.niej .lri.Qtowane jako ciakawostki, d~~:lfi

stają sl.ę' poważnymi zagacl!lieniami produkcyjnymi;

Mim-o że dotychczas Centralny Ur.ząd Geologii nie wy-sunął .z dostateczną. siłą sprawy a'kty'wiza"C"ji! archiwów

~ co jest niedociągnięciem z jego strooy; __; to i ·tak

ostatni okres przyniósł nam pe~ .osiągnięcia. ·

Koo.iecme jest uspraWnienie .bieżącego pmekaeyV.:a- ·

nia gowodarce na;rodOW:ej najnOWSzYCh osiąg11ięć ge..,

' ologicznych, w czym przeszkadza brak wykształcenia

· gospod?rczego u większości geologów. W niektórych

przypadkach spotykamy ·się z przemożną chęcią j

edno-stronnego wyżywani&' ·się ·.przyrodniczego. Geologia

gospodarcza 11ie była .w Polsce wyk~na na żadnej

wyższej 'uczelni. Pocią,ga to za sdbq fatalne !)kutki. Pra

-ce podjęte przerz kierownictwo 'państwowej srui.by

geo-logicznej zmierzają do·możliwie szybkiego zlikwidowa-·

nia .tego stanu rzeczy.· Znajduje ~oo zrozumienie w

szkolnictwie wyższym, które odpowiednio układa ;,Jro

-.gramy studlów lat najwyższych. Bez zaplecza

nauk:>'-. wego i 'berz doświadczenia zawodowego. jedynie. w opar-~.

ciu o doświadczenia przodującej shUJby ·ZWiązkU Ra·

-d'Zieckiegó', wspólnym! siłami pakamego grona

geolo-gów twarżymy ten· kierunek pracy. · ' Wracając do sprawy przekazywania wniosków gos

-podarczych z badań geologiemych wskazać :trzeba,, źt:!

·

w

tej akcji grozi dwojakie niebezpieczeńStwo. Pie

rW-sze ·to silJlie w dawniejszych czaSach przejawiaj'ące się

przedwezesne reklamowanie wyników,' co często· pro~·

wadtliło do nfewłaAciwego inwestowania'. Jest ono też ·

sz:kod!!.we ze wzg1ędu .n.a ochronę tajemnicy państwo­

wej i służbowej, do której strzeżenia wszyscy jE!Steśniy

str; 8 (304) ·.PRZEGLĄD GEOLOGICZNY

zbyftecżne z innego jeszcze powodu. .~równo Pań­

stwowa Kom~ja Planowenia Gospodarczego, jak i ko-miirki . planowania poszczególnych r.esortów oczekują

na odkrycia g~ologic:rpe. Nie · ma. na:jlńlliejezego nie-bęzpieczeństwa, a1by realoe osiągni~e geologi<mle· po'-wstało :~ez właściwego· następstwa· Inwestycyjnego. Drugitll. naszym. błędem jest 21byt wolńe P14e~zywanie ~tw.ięrdzeń i poglądów o wartości. ekonomiez:mij. Jest to hamowanie gaspodat.czego żYcia kraj.u wskutek nie-ujawnieola novtyt:h moż.Uwości produkcyjnych. · St.a1il analiza bagatu dawnych wiadomości geołogicz.:.

nych, .Sprawne przekazywanie bieZących wniosków wspomaga ~ospop.arkę CJarodową .. W tym zakresie waż

'-.nym czyrunkiem jest plan JP'l'ac geologicznych, który

:pozwaLa , na. szf"("oki:e i celowe mabl.l.izowani:e kadT

i śr~dków na odcinki wytaniafących się możliwo~c •. · Mus101y. WYtworzyć pra-:wldłową transmisję przyrodni- ·

czych osiągnięć geolog:i!cmych w strefie zainteres-owali

gospodaitczych. Wnioski CJas:Zę muszą wkraczać w

pla-ny 'gos~rki . narodowej we właściwy sposób. Muszą to być jasno s1onnułowanę wskazania zrozumiałe dla niegeologów, Mwn.ą one być -odpowiednio

udokumento-wane :i

tak

·

ujęte w przek.ażywanych opnacowaniacb,

abY.. był zabe:lJPiecrz;ony gaspodarczy interes .kraju.· Przejawem krytyCIZtl.ego sprawdzania wniosków pl'zez geologię przt!d ostatec:znym przekazaniem gospodarce

na,rodowej. jeSt DlP· dokumen.to\VIanie ja}mści kopaliny w złożu, da:wniej -'?a ogół P<?mijane. Przy słabym stop-·

nłu poznama zadoWalamy &l~ badaniami mineralogicz-n:y;ni i ·petro~ficznymi ilub ·badaniami normatywny-nn. P.rzy dokumentowaniu w kategorii . B" i A''

dochOdzą ~o

tego ibad8nia

w

skali

~zem;łowej

'iub

pr~em~wej wykonywane przez· technologów. I. te ostatnie uważatnv ~·miarodajne jako·.najdokladn.ie'j

i na~~chst'ronniej sprawdz.aj~ce wyniki teoretycznP.

Usprawnia)ąc nasze metódy PI:acy musimy st~ow-. czo skrócić czas uptywający od stwierdŻeo:ia. przyrodni-czegó do przekamriia obiektu gospodarce narodowej w formi.e dokladnie opraco-wanej dokumentacji geolo-gicznej. Obie}Mywne warunki pracy geologa; wykony-wanie rolbót ziemnych i wierceń .R_Owodują. ze w.

rmd-Jrich .:tyłko przypadkach. morżliwe jest przekazanie ~o.;, ża już w ciągu jednego roku. (My.rz.łoże występuje na

większej głll_bokooci, okres ten może dojść nawet do

paru

La

.

t

.

Drogą koncentracji sił i środków. drogą

pla-nowej mp~bil:izaqji . okresy

te

można: wyda.tnie skrócić.

-w-tym roku nasze planowanie posia·da rea'lne osiągnię­ cia umożliwione w'łaśeiwą poetąwą geologa, który do'-siat~nie :szvbkt' nr'7.ol(qo:"lł 'lWO'je wv.nf-kJi .• Mamy

}ed'-nak pr:zypadki przewlekłych rozważań na~

oczywi-stym tematem nadającym się dO_szybklego rozwiązania,

_które bezW?Jględn:ie łeży w interesie gospodarki naro-doweJ? .P~ną bronią w tym działaniu jest właśCiwa

nie~birurok<raty,cznioe traktowana spr.awoz'dawc?:o§ć

Jteo-l<l!~ic;m.a, która· musi. stanowit syn'tetvczną wvoowied7.

o dotychczasowych 'wynikach pracy. Sprawożdawezość

geologiczna ·nie może być api formalistycznym zesta-. wimlem wykonan.ia robót i badań, i'~Di też ilienauko-·

wym po(łaowaniem faktyemie iruib rzekomo. intere

su-. jąc:ych faktow. Sprawozdawczość geologicma. m-usi

re-ałnie od?.wierc.fedlać ·po-gląd geologa prowadzącego_ b!l-dania. Dobra sprawozdawczość pozwoli bówie:m na

,ola""we zmdbil'izowanle .1 nrz.erzuc.an!~ 'T'-;t intere<s'11illce odcinki dodatkowych środków 'llmO'illiwi.aiących szybsze · . osiągilJęcie w:vników. .

w

.

~;'oeialisty<f?nej gostX>daree.

plan el~tvcinie das'tosowuje się do svtu.acii, PLan je,...t

C?:YtmikiPm mobiliz:ul.ącym .środki i lu•dzi w walce

o

największe osią1gni~ia, . .

•

•

•

D

OPóK.I działalność · ,g~loga · miaola. przewerbający . · cha~t~pr.zyrodniczy.i dopóki był001 nas tak

nie-:wielu geologów, że katdy mógł sobie wykroić szeroki

teren osobi!Stego dział-ania rzadko tylko z:wiedr2;any

przez innych; dopóty mógł pracow.ać. takimi

metodam

i

,

jakie uznawał ·7Ja najwłaściwsze i

rz.

'taką szybkością,

jaka mu najbardziej odpowiadała. Gdy._Qbecnie upra-wianie geologii stało si~ zawodem ·o znaczeniu goei)Qdar-czym, gdy geologia wielokro1n·ie -po~ swe szeregi

i badania-jej piodlegają dyscyplinie pl'Odukcyjnej,

wY'-:łania się kOniecmość działania jednolitymi. metodami,.

zapewniającyril.i określoną produkcj-ę w okręślon.vm czasie. Koniecznym warunkiem jest też nie tylko do-kładność !badań, ale również ·ich pOrównywalność . .Zmu-sza to d<l ·w:Prowadzen:ia ścisłej dyscypliny naukowej

or~ zawodowej, Wielką rolę' mają 'lu do speJnlenia instrukcje, · wyty~e techniczne· Graz' nc:mny. Geologia p()lska dotychczaa nie posiadała norm i instrulricj:l obo-wiązujących w cal:ym pańStwie. ,Pewien dorobek w tym zakresie posiadały nitJk:tóre komórki organizacyjne · pań6t:wowej słuiiby ,geolo.gilc.znej. I>or®ek

·ten

by l nie:. doceoiooy i służJI'l' jedynie pewnemu terenowi nie '

Stif-nowiąc systemu ogólnopań:,twowego. Brak zarlnter~ wania ze strony geologów dla tycn P.rac dow~

'rów

:.

ni-e2;,niedo.ceniania nąukowego i gospOdarczego .ma-cze.:. nia n-d'rmaii.zacji. 'Dl:& przykładu mO'ilna wskazać nie-które. niepocenione a . przecież wam e· dLa geologów -opracowania i normalizacje WYkonane~ PolBld

KO-:-mltet Normali:zacyjny. Zagadnienie illstró.Maży ;i nórm ·.

jest podstawowe dla całej państwowej

sfuobby

geoł,o-

·

gicrznęj. Musimy :uznać ich ·rolę w szkmemu· ,lmdr· ge-9ltłgicznych, które z u<:zelni : sz'kół.Il'IIUSZą 'WYtlieść wła- .

ściwy stosunek do 'pracy metodami mormaliż.owanymi

. i do .iru;tlrukcji tee!J.nieznych. · K·adry muszą' być

·wy-chowane w dy&cy.plinie zawodowej. .

p

OJ)Ę!jrA WOWY'M .opracowaniem geolugicznyln,

ilie..,

zbędnym dla każd~ szerszęj <h'latalności naukawaj

luti gospodarczej opartej na terenie l'llib · dożaeh jest

dobra maPl_l geologiczna ik:raj.u .. RzeC'L

charakterYsty-czna, że wszystkim mobilizacjom· geologii

towarzyszy-. ły opt:a·oowania map geologirczny.ch. Wspomnijmy. ma-pę Stasica; a pómie.t ~ki Atlasu Geologiemego . Galicji-

W

_okresie -międzywojennym ni-e przejawiała się

żadna silniejsza P,raca

w

tyni• kierunku, a wydanie .. paru ·

ark~s.zy mapy 1 ;100 000 i l :26 0()0 należy uzna~ 2.'lł pięk­ ne wysiłki jednostek. Jest to tęż d-o-w'bd niewła•śclwe­

go ~tos:unku . ówczesnego :reżimu do geologii i. do po-·

trzeb nar;odu. W okresle tym niektórzy geologowie do-'

·szli do takiej abnegacji potrzeb. gospodarc7;ych kraJ\!,

· ż~ zdjęcie geologiczne - lmktowańe · na ~ół

jedno-s'tr.mm1e -zaczęli: uważać za .pewnego fl"O<kaju <lsiąg~ ·

nięcl·e naukowe samo w sobiE. tra~ąc .. orz~ to więź

z tyciem kraiN .. Twardo stoi przed nami pr()blem oorn,.

-cowan·ia nowoczesnej-mapy geologiemej Polski. SkCiro

14 geologów działających około roku 1890 mo~o uod-jąć i w macmej ~i skutecznie do końca d<lorawa-· dzić dzie'ło opracowania mapy geologicmei Gałlc:ii. w

skali l :75 000. l!:o iasne. jest, że wielokrotnie liczniej-.

sze szer~ obeooie.~czvnnych i szkolonvch :geologów

mogą i nairychlei opowinny podiąc k00$ekwent.ną; pla-powa działalność nAd opracowaniem nowoc:>esnej map~ ~eologkznei ·PolBki. Tego od nas -wyma,~a nauka

. i .gosoodarka na·rodowa. l?racę nad .tym 7aiadnieniem rmOO'CZeł.a iKomis:la' Normal'i:z.<>cii Mao Goologihwch · Polc;ki powomna prze-?. Cenf.Talny Urząd r..eol~f

'

zo-

,

.~'fal.lł onracowar~a, głównie -..yv.siłkiem Zakl:ad'll Zdjęć

C1eologlcmych Itlsty,tutu Geologicznel!:o. tymczasowa

!m:trti'k:cia ·podsttlwoWP.Ilo zdi.ecl.a g;eolo-~ticznelto. która

· obecnłe .orzechodzi tpróbę życia

w

terenie i na obażach

szkoleniowych. · · · ·

· Jest rzeczą k:onieemą dla zanewnieni.a·. właściweli.o . · rozwoju nauk geologi02nych · i dla potrzeb gospodali-ki

narodowe), aby prace normali!t.acyJne i instruktażowe

VI!'

tym za,l<:~~ ... 'llOstałv TV~ch~n n'k:oftc'lon~. l?'r<~ce ?Jdję­

-erowe :roku 19-54 mus.'l:ą stanowić poc?:ą.tek plaaowe~l)

!':'OOr~dzania kom'J>leksowej m11py ge()łogiC?nęi Pnlśki,

która musi być całlrowicle WYk<mooa

w

ciągu m~liwie

krótkiego czasu. ·Jest ro zadanie, do którego

wykona-nia zmdbiłiztiiemy siły kadrowe i techuiczne. ·

Zssadnł--ezą cect;:tą tej akcji . musi być śds'ła ·dyscyplina pracy.

ZeBl;)Oł<lw~ć ·oraz l'Y;tmiGZOość dttiał;ania. Mcri:ęir.I:V qyć

. Pt"?ekonani, że ozęspół geologów· podejmie to. zadąr1,ie

z entuz}aanem iie wykona je w cz.asie ~lieającęg<l się

Nr 'l .• PRZEGLĄD GEbLOrriCZNY Str .. 9 (305)

T

Rży ~wne kie;-unki gospodarczego cixUił:ania ·g

e-~ . ologti są_ ~~zentowane. ~ez na1l;kę o

uozacp

l 1ch fPOSZU]dwamu, .bydr~ogJ.ę 1 geolog1ę techniczną.

V?"e

wseystkictl tych kienmlk:ach niezbędne jest d.ziała­

rue m~todami 2normall:zowanymi. Wynik pr.acy geologa

musi .. wyprzedzać proce linnydh techników.· musi·

b;rć, poró~ywa~y,, tak. j:aK porównywao~e są

w}--ni]p hadan1a stali, mezalem1e od tego, w jakim

labora-t-orWm. i czyje ręoe go ustaliły. Z tych wzgl·ędów na

Dormał:izację i instruktaże ,

w

tych trzech dziedzirJ.ach

musimy ZWII'ócić szczeiólną uwagę. ··

Uchwała Rady Ministrów w sprawie ustalan.ia i

za-twierdz;ania stopnia. poznania zasObów złóż łropalin

i -rozmiaru dakQrlywanLa. .inwestycji prv;ed: przystą-p!e­

niern do eksploatacji rzłota staDowi podstawę i punkt

wyj_ściowy opra-cowywania ins-trukcji d norm

BUroweo-wych dla rObót · geologiCZrJ.o..:poszuki~czych. Brak

PQl:skich prac naukowych z tego zakresu oraz brak

do-świ5dczenia . j(!st wyrównywany przejmow~niem

do-świadczenia shtźb geologicznyc!l. Związku Ramleckiego

oraz. ~raoą kilkudziesięciu oSób, które podjęły

trud wykonania·opracowań ~ow)rch. Komisja

Zaso-bów IKopalin dotychczas op.racowała i rozesłała lO

pro-jektów instrukcjrl su,ezegółowy<.'h. Iostrukcje te ·są

roz-syłane resortom do uZJg()dnilen:ioa oraz v.rszys.tkim

.zainte-resowanym geologom dla urzySk.ani:a ich opniii. Po tak

.szerokiej dyskusji Centralny Urząd Geologii wkrótce

rorpocmie · akcję · ostatecmego .U7.gadnian.ia tekstów

! nada'\Wiflia tym imrtru.kc"jom mOcy prawnej. Jedno-·

cześnie przysta.'Pf.się do uproszczenia dQkumoo.tacj~

ge-ologicmej ·złóż· maqych oraz zi:ói miejscowej jnwesty

-.cyjnej ·baey surowcowej, np. ·złóż piasku i żwiru oraz

kamienia, które są n:iekiedy eksploatowane bez doko:..

nyw;ania inwestycji trwale zwi~ych z· terenem.

.J"aokość .kopati.n. ustala się metodami normatywnymi.

·

w

tym: zakresie !sr!nieje. stale carastający dorobek

Pol-ski~go Komi!f:etu Norma1lizacyjnego; Istnieją też w

Pol-sce 11iekt.óre normy resortowe i zakładowe dotyczące

tego· &amego zagadnienia. Praktyka ,pokazuje jednak,

że duża cz~ geologów nie orientuje fl:ię

w

tydh

ma-teriałach. Centralny :urząd Geol®i przystąpił pr,zeto

do gromadrzenia i udosł.ętxlienLa. tych norm.

Op.reco-wuje się nadto 'wykazy, które będą reguLarnie ogłasza­

ne . drukiem w Przeglądzie GeologiCfl'.llYIR Zestawienie

11orm. !P()lskkh wykaruje maczne luki. . W celu ich

wy!pełnienia· prowadzon,e są prace nad kOmpletowaniem

i t;hlma~zeniem norm za,g'ranicznyc:h, a prżede wszyst....

kim boga'tych 11onn radzieckich. · ·

Bra.l!::i

kadr~we aparatu Centraloego UI'"lędu Geologii.

vniemożljwiły zajęcie się sprawą instrukcji

hydroge-olag![czny.ch .. :Rr.aca w tym zakre!ri.e na razie ograniczona

.iest

do kompletc;mooia materiałów. Istnieją jednak re.:

alne anożUw~cil ry,c'hrego rożpoczęcia wstępnych prac,

:które są bardzo pime ze WZJgl~u na istniejące duże

zalegkJ!ści i .pptrzeby

.w

tej dziedzinie. · ..

Iru;t.Tul'k<cje !i: normy <lla prac gentechnicznych i . po

-krewnych są najściślej związane

ze

sprawą

dokumen-tacj1 inwestycyjnej. Zagadnienie · to zostało ostatnio

uregulowane. przez, !Pańsi;vytową !Komisj~ .IPlanowariiS

· Gospod;l.'rcze~. Centminy Urząd Geolog~f włącza się

~ tYmi swoimi pracami, !które do taj · pory zostały

już zakońc2l00e. RozmaitoSć metod pracy, etapowacie~

dokumen.tacji" oraz nieporównywalru>ść w;Yników, uży­

s~iwarJ.ych przez poszczególne słUiby lub nawet przez

poS-zczególne laborator.ia-, wskarzują. <lobitnie na

ko-meczliość szybkiego wprowadzenia jednolitych.

jn-strukc}i i ·norm . . · . . · · · · '

.

w

<;

ełu podniesiEnia

znajomości

norm

~rarz

instlrukcji

·techrllCZD);Ch Wydawnictwa . Geologiczne przystąpiły

do ~1.1/biikowani.a Bilbldoteki Zawodowej GciJ.oga, na

którą .beda Si-e. akładalv zarówno opracowania ocygi.:. · rtah"ie, ·jak i tłUma-czenia ·wydawnictw z tego . zakre$U.

~a początek ~e zostanrie 11 zeszytów najno\vszych

· Jednolitydh norm i instrukcji .;radzieckich.· Dal.~iym po-·

pa:roiern akc.i1 wprowadzmia instrukcji i norm do prac

pols~iE~j geologii· będzi-e wydanie tłumaczeń .z rza>kresu

·kaTtogra.tii geologiczne]' i z;agadnień surowco\Vych.

·Kst-r .... ki te ukażą się tak szybko, jak s-zyibko geologowie

~jący jako ll:'edałdorzy cauloowi ukończą swoje

prace, które B'tanowłą wąskie ga'l"dlo tej akcji. · · ·

Akcja· oin'acowarJ.ia i wprowadzania :ins.trukcji i· norm

jest akcją podstawową .dla: dzia.l:alności państwowej

sbu2lby geologicznej. Pragniemy osiągnąć optymalne

wyniki< drogą, przejm-owarJ.ia największych. w skąli

światowej ·doświadczeń · shlźby ra<lrzieckiej. Dużą rolę

gra tu równiei zespołowa praca na,szych geologów. Sze-·

rokie z.rirzwnimie znaczenia normalizacji i instrukcji

cll~ osiągnąć odpówiednią · ak:cią prasową

i

.·

publi-k-acyjną. Chcemy .zakorzoo.ić :irlstru:kcjoe i-rJ.O·rmy

prze-ka7.y:warJ.iem projektów i opracowań do uczem i szkół

geol<;Jgicznych. Analii.a sytUJacj~ i wypowiedzi na astat;.-·

nie!_ Naa-a-dzi.e . Głównych Geologów Resortl>w oraz na

Naradzie ·Aktywu Partyjno .... Gospodarozego wyka2:ują;

że rychłe opracowanie illstrukcji i nqnn · rw: dutej

mie-II'Ze jest w_arunkiem pomyślnego dzlał.aJlia' ;resottowych

słuź:P geologi.cmych.

*

*

*

· · Okres międzywojecny oraz pi.er"W'SZe ~ta

powojen'-ne odmacmją się brakiem polskich książek, map, CLa-.

sopi&n j· innych wydawni-ctw geologicmych.

Tradycyj-ną dzieł.alność na tym oddnku prowal;łz;iło Polskie

'I'o-waxzystwo Geologiczne wyda.jąc Rocznik oraz niektóre

monoirafie. Państwowy Instytut Geologiczny oraz·

Muzeum Ziemi miały bogaty dorobek w z:aktesie "wy

-dawania prac naukowych. Jlłiektóre·z tych wydawnictv·

osiągnęły bardzo wysoki poziom. Spórad~nile ~ka•

zywały się skorypty, a ·.ostatnto równi;eż !p.Odiręczni.ki

na-kładem Państwowego WydaWnictwa . Naukowego.

Wszystko to jedriaik nie zaspokajało potrzeb. społe-.

cz·eństwa, a zwłaSIZcza' młcxl:iieży oo,raz liczniej

studiu-ją-cej geologię. ' · ·

Pańiitwowy Iru;tytut Geologiczny stworiyl' poważny

ośrodek wydawniczy, ale prowadzony· jako· jednostka

.firlaru;owana z !budżetu· i na eta<ta•ch nauko~h, 'co

po-chłaniało kilkanaście procent środków, .. jakimi dyspo-:"'

noiwał Instytut n.a badania 1geolog.iczne .. W celu

wzmo-. cniooia :zdrowych 'elementów i jednoczesnego usunię­

cila błędów utwoi-zonó Przedsi'ębiorstwo WYDA WNIC-.

TWA GEOi.OGIC'llNE, kt6rega plan produkcyjny obej-.

muje realizowanie wsrzys'tkich wydawnictw' Instytutu

Geólogicznego oraz, wydawanie książek, map, atlasów.

i czasopism geologicznych, W rzędzie tych wydawnictw

pod~to nieperiodyczne "Wydawnictwa cią.głe, a miano.:

wicie BIBLICY:r1!1KĘ. KLASYKÓW GEOLOGII .

PO"L-.SK'IEJ i IBISLIOTEKĘ "ZAWOTXYWĄ GEO.LQGA ora:7.

-miesięcznik PRZEGLĄD G~LOGICZNY. W zakresie

kar.togra.fii przedsiębiorstwo jest zobowi7:1-zane do peł.o

neri ob~gi Centralicego Urzędu Geologl:t 1:. jP.d!tlostek

iPQdległy.ch, a także do ohsługi" wszjrstldch 'tych

jedno-stek pail.stwo~j sru'ilby geologie~ej, które

w

tym

. .zakresie ~wrócą się do przedsiębiorstwa, . . ..

Sźcz~lnym zagadnieniem j·eg.t · .P.RzEq.LĄD·

GEO-. LOGICZNY, który" staje się organem państwowej

slu-7Jby geologicznej. Jest to środek umożliwiający

JpOdno-szen:!e poziomu id~lf'giCZrJ.ego, naukowego i zawodo

-wego Qgóhl polskich geologów, PRZEQLĄD

GEOLO-GICZNY··.powinien w tym zakresie. stać się skutecmym

instr~entem w ręku kierownictw jedrtostek

pcinstwo-wei · słutżby geologicznej. Powillien Wpływać na

dzia-, łalność pOSzcżególnych ·komórek geologiczeych . oraz

przyczynić się do.n~nr.AwroiPTll'.a szkolenJ.a kadr. W pprę

);lQWin.fm ujawniać bra}ti i błędy w naszej pmcy_ i stać.

się termem, na którym rozwija się zdrowa knt:yka.

Nalezy go sżeroko wykotzystjwae ~przy wprowadzaniu·

nowych metod dzi.!J.tama geologów ;ako czynnik-

wspO-. lmlgejący ręafu:ację płanó"W 'pródukocyinych or.arz jąkó

główny czytlnik dnformaey:ihy' Zad::Jni.a te or~ nasz

epełni tym lepiej, im ba.rdziej Q<lcenimy jego rolę oraz

1m wydatniejszy będZie nmn wkład autars'ki i redak·

cyjny. . . . . ..· .

· Na niekt6rvch. o"dcinka·ch pracy WYDAWNICTW A

GEOLOGICZNE osiąmęty dobre 'Wyt;lild, -gdyż już w

pierwszych miesiącach weszły w cytrnieme

'Wykoov-wąnie planów !produkcyjnych i p(,zyskały . współpra~ę

. wielu .geologów. To ·wszy1Stk'o -nie umrJ.iejsza .trosdd koi