ö V F G *
u l A r«äU C 8 o r# o n e $ 101 V y t o za. S z k o t * H a n d lu K
o m*
s k ietto /B ib lio te k a /
REDAKCJA: Warszawa, uL M a r Małkowska 3/5. Telefony: Red.
nacz. 424-75, redakcji — 424-76.
A D M IN IS TR A C JA : (dzia! prenu
m eraty) : Warszawa, PI. Trzech K rzyży 16. Prenumerata miesięcz
na poczta kosztuje 135 zł. teł.
8-10-26.
W Y D A W C A: Spółdzielnia p»rm Wydawniczo - Oświatowa | w l
„ C z y t e l n i k " , Warszawa (jyfB ulica W iejska n r 12
C e n e Í O æ I
P RZECZPOSPOLITO
DZIENNIK POLITYCZNO - G O S P O D A P-C Z Y
Rok VI
W A R SZA W A , N IE D Z IE L A 5 CZERW CA 1949 RO KUNr. 152 (1718)
DZIŚ W NUMERZE
EDM UND BORA
Szlakami kosmopolityzmu szlacheckiego str. 3 W IK TO R W OROSZYLSKI
Moskwę poznałem taką str. 3 W 150 rocznicę urodzin Pu «
sz kina str. 4
Problem m łodzieży i luspółzaiuodnictiua pracy tematem dyskusji uj 3 dniu tibrad Kongresu ZZ
Wielka Czwórka obradowała przy drzwiach zamkniętych
PARYŻ, 3. 6. (PAP). W piątek posie dzenie Rady Ministrów Spraw Zagranicz nych odbyło się przy drzwiach zatnknię tych i trwało 2 i pól godz«.
Kfomunilkat, wydany w tej sprawie w piątek wieczorem, stwierdza:
,,W dniu dzisiejszym odbyło się przy drzwiach zamkniętych posiedzenie Rady Ministrów Spraw Zagranicznych pod prze wodniotwem ministra Wyszyńskiego.
Ministrowie omawiali wnioski delegacji radzieckiej i amerykańskiej w sprawie Berlina.
Następne posiedzenie odbędzie się w so botę po południu“ .
Jalk wiadomo, tajność obrad uchwalona została na posiedzeniu czwartkowym na wniosek ministra Achesona. Posiedzenie sobotnie, które również będzie dotyczyło sprawy Berlina, odbędzie się najprawdopo dobniej przy drzwiach zamkniętych.
Obrady Kongresu Związków Zawodowych rozpoczęły się w piątek 3 bm. o godz. 8.50 pod przewodnictwem sekr. KCZZ — Piwowar
skiej.
Na w stępie p rzew odniczący Żarz.
List gen. D ra tm in a do zast. g u b e rn a to ró w
zach o d n ich
Orędzie
Kongresu Obrońców Pokoju
i PARYŻ, 3. 6. (PAP). Biuro Międzyna rodowego Komitetu Światowego Kongresu Obrońców Pokdju przesiało na ręce 4 mi nistrów spraw zagranicznych orędzie w imieniu setek milionów Indii, reprezento Wanych na Kongresie Paryskim. Wyraża jąc decyzję Światowego Kongresu Poko
ju, biuro podkreśla wolę narodów utrzy mania porozumienia między mocarstwami, co pozwoli na uregulowanie wszystkich spraw międzynarodowych.
Przypominając olbrzymie ofiary, jakie ponieśli sojusznicy podczas ostatniej woj ny} orędzie wyraża życzenie, ażeby kon ferancja 4 ministrów spraw zagranicz
nych przyniosła uregulowanie problemu niemieckiego w duchu prawdziwej demo
kratyżacjii. , ,
Spisek faszystowski we Francji
PAR YŻ, 3.6 (PAP). Wiadomości z ostatniej chwili donoszą o w ykry
ciu spisku faszystowskiego, kierowa
nego — według wszelkiego prawdo
podobieństwa — przez RPF (partia de Gaulle‘a). Władze policyjne are
sztowały 16 osób, w tym radcę 16-ej dzielnicy Paryża z ramienia RPF — Rateau, oraz pik. Delore, znanego ze swych przekonań antykomunistycz
nych — b. członka osławionego t>G ER (wywiadu de Gau5Ie‘a). A re
sztowania miały miejsce w Paryżu i Meudon.
U biegłej nocy p o lic ja zatrzymała dw a samochody, należące do przed
siębiorstw a transportowego z P e ri- gueux, w k tó ry m znaleziono le k k i k a ra b in m aszynowy i p isto le ty auto
matyczne. Spisek m a związek z zatu
szowaną aferą z marca rb., w któ re j pewne elem enty RPF pragnęły opa
nować p re fe ktu rę p o lic ji w Paryżu.
P o licja n ci, k tó rz y wówczas w p a d li na tro p afery, zostali zawieszeni za roz
siewanie wiadom ości o „fa łszyw ym spisku“.
Bliższe szczegóły spisku są dotych
czas nieznane. W ydaje się, że m in i
sterstw o spraw wewnętrznych i m i
n iste rstw o s ił zbrojnych pragną um niejszyć znaczenie spisku.
P o rząd ek d zien n y 65 p o s ied ze n ia Sejm u
1 łUncelaria Sejmu Ustawodawczego RP zawiadamia, że plenarne posiedzenie Sej mtt odbędzie się w środę dnia 8 czerwca o godz. 11-ej z nas tępiejącym porządkiem dziennym: zamknięcie .rachunków państwo wych za okres od 1 kwietnia 1945 r. do 31 marca 1946 r.; pierwsze czytanie rzą dowego projektu ustawy o zmianie nie
których przepisów o zaopatrzeniu emery talnym funkcjonariuszów państwowych i zawodowych wojskowych; pierwsze czyta nie rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych postanowień ustawy z dnia 18 marca 1925 r. o izbach morskich; pierw sze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie dekretu o zniesieniu izb rolni czych; pierwsze czytanie rządowego pro
jektu ustawy o obowiązku uczestniczenia w obrocie bezgotówkowym; pierwsze czy tanie rządowego projektu ustawy o zmia nie dekretu z dtjia 27 marca 1947 r. o ulgowym nadawaniu uprawnień budowla nych' w wyjątkowych przypadkach; pierw sze czytanie rządowego projektu ustawy o zniesieniu militaryzacji Polskich Kolei Państwowych; pierwsze czytanie rządowe go projektu ustawy o przedłużeniu termi nu stosowania ulg inwestycyjnych w od niesieniu do niektórych inwestycji doko nanych na obszarze Ziem Odzyskanych;
pierwsze czytanie rządowego projektu usta wy o rozciągnięciu mocy obowiązującej rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospo litej o regulacji i utrzymaniu wód spław nych na cały obszar województwa śląskie go; pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zakładach leczniczych dla zwie rzą t
BER LIN , 3.6 (PAP). Jak podaje agencja SNB, zastępca szefa radziec
kiej administracji wojskowej w Niemczech gen. Dratwin wystosował do zastępcy brytyjskiego gubernato
ra wojskowego gen. Mac Leana p i
smo, w którym zwraca uwagę na w y
padki wtrącania się komendantury brytyjskiej do czynności koiei berliń
skiej w czasie prowokacyjnego „straj
ku“ w sektorach zachodnich.
Gen. D ra tw in stwierdza, że znajdu
jąca się pod k o n tro lą b ry ty js k ą po
lic ja w sektorze b ry ty js k im Berlina, n iejednokrotnie pomagała bandom sa- botażystów w dokonyw aniu napadów na policję kolejow ą i w niszczeniu m ienia kolejowego. Zauważono przy tym , że w pojedyńczych wypadkach o fice ro w ie b ry ty js c y ja w n ie w zy
w a li do kon tyn u o w a n ia „s tra jk u “ . Ponadto istn ie ją dowody, że w ojsko
wi^ b ry ty js c y w ie lo k ro tn ie b ra li bez
pośredni udział w rozruchach, p rzy
czyniając się do paraliżow ania ruchu na kolei b e rliń s k ie j.
R adziecki kom endant B erlina, gen.
K o tik o w ju ż k ilk a k ro tn ie zwracał , uwagę na te w yp a d ki i p ro s ił ko- 1 mendanta sektora b rytyjskie g o gen.
Bourne ażeby p o d jął k ro k i w celu z lik w id o w a n ia w y b ry k ó w p o lic ji za- ehcdnio-berlińskiej. M im o to jednak mieszanie się te j p o lic ji jako też k o m endantury b ry ty js k ie j do spraw kolei b e rliń s k ie j wzmogło się jeszcze bardziej. Jednocześnie gen. Bourne w ydał.osobiste rozporządzenie o wpro wadzeniu w d n iu 24 m aja k o n tro lo wanej przezeń p o lic ji na dworce ko
lejow e w sektorze b ry ty js k im , uchy
lając w ten sposób try b ochrony to
ró w kolejow ych, ustalony przez So
juszniczą Radę K o n tro li.
Gen. Dratw in zaznacza, że zarzą
dzenie komendanta brytyjskiego jest sprzeczne z obowiązującymi w B erli
nie przepisami i dcmaga się uchylę
G łów n. Z Z K poseł K u ry ło w ic z skła
da spraw ozdanie K o m is ji M andato
w e j. ,
W d y s k u s ji pierw sza zabiera głos J. P a w licka , delegatka „P afaw agu“ , p rzo d o w n ica pracy, w yra b ia ją c a 140 p ro ce n t norm y.
Jeden z 55 delegatów Zw. Nauczy
cie lstw a Polskiego, sekr. gen. ZNP poseł Kiuroczko stw ierdza, że g łó w
n ym zadaniem Z w ią ż k u je st stałe podnoszenie poziom u ideologicznego mas nauczycielskich. Praca ta p rz y nosi ^ooraz lepsze w y n ik i. M ówca oświadcza, że ZNP p rz y s w a ja ć so
bie będzie coraz lepiej m a rk s is to w sko - le n in o w skie m etody p ra cy n a u ko w e j.
D elegat ZNP podkreśla celowość u tw o rz e n ia , na w zó r Z w ią z k u Ra
dzieckiego, potężnego ośrodka n a u kow ego z w ią z k ó w zaw odow ych.
W SPÓ ŁZAW ODNICTW O W R O L N IC T W IE
Następnie zabiera głos przew odni
czący Żarz. G łów n. Z w . Zaw. Prac.
R olnych poseł C entkow ski.
Mówca stw ierdza, że w Polsce L u dowej z dnia na dzień rośnie i pod
nosi się, stepa życiow a i świadomość ideologiczna ro b o tn ik ó w ro ln ych . Co-1 raz le p ie j ro z w ija się w spółzaw od
n ic tw o pracy, w k tó ry m uczestni
czy ju ż 3 tys, gospodarstw rolnych i 140 tys. ro b o tn ik ó w . D la uczcze
n ia I I Kongresu Z w ią zkó w Z aw o
d o w ych 1.620 gospodarstw ro ln y c h p o d ję ło zobowiązania, w yrażające się sumą ponad ćw ierć m ilia rd a zł.
K ierow niczka w yd zia łu k u ltu ra ln o - oświatowego K C Z Z St. C ieślikow ska om aw ia pokrótce dotychczasowe osiągnięcia ru ch u zawodowego w dziedzinie krze w ie n ia k u ltu r y i o- światy. Następnie przechodzi do o- m ó w ie n ia g łó w n ych p rzyczyn b ra k ó w istn ie ją cych jeszcze w te j dzie
dzinie, zalecając zw iększenie CZufóO- sci klasow ej.
tw ie p ra cy stw ie rd za , że ju ż dziś Z w . Zaw. P ra c o w n ik ó w B u d o w la nych może poszczycić się ta k im i p rz o d o w n ik a m i pracy, ja k Ftaszyń- ski, Religa, S za tko w ski i in n i.
P rze d sta w icie l m łodzieży p o lskie j Ś w ia tło o m a w ia osiągnięcia ZMP, a następnie w a ru n k i p ra cy m łodo
cianych ro b o tn ik ó w , s tw ie rd za ją c, że nie wszędzie są one w łaściw e. M ó w ca apeluje, b y stosunek, starszych ro b o tn ik ó w do m łodszych u le g ł d a l
szej zm ianie na lepsze i domaga się stw orzenia w iększej ilośdi szkół w ie czorowych i zaw odow ych.
A L . Z ELW E R O W IC Z P R Z E M A W IA Na tryb u n ę w ch o d zi znany artysta i pedagog A leksa n d e r Zelw erow icz.
Z n a ko m ity artysta stwierdza, że m i
n ę ły bezpow rotnie czasy w yzysku i cie m n o ty mas pra cu ją cych . Dziś wszystko, co postępowe, m łode i tw ó r cze ma zapewnione w a ru n k i rozw o
ju .
Z elw erow icz .p o d kre śla następnie zjednoczenie zw ią zkó w a rtystycznych w jeden potężny Z w . Prac. S ztu ki i- K u lt u r y i podkreśla, że hasło „ K u l
tu ra i sztuka dla mas“ , przestało już być frazesem.
W Ł Ó K N IA R Z E , K O LE JA R ZE I H U T N IC Y
S ekretarz oddziału Zw . W łó k n ia rz y w Ło d zi — K rz y k a ls k i szeroko om aw ia sposoby usunięcia niedocią
gnięć we w sp ó łd zia ła n iu poszczegól
nych o g n iw ru c h u zawodowego. Do- maiga się on scisłej k o o rd y n a c ji p ra cy na w szystkich szczeblach orga
nizacyjnych.
P r z o d o ir n ic y p r a c y u Prezydenta Rzeczypospolitej
Dnia 2.V l. przybyła do Belwederu delegacja górników—przodowników pracy, uczestniczących w Kongresie Zw. Zaw. Delegacja wręczyła ob. Prezydento
w i dary okolicznościowe, przygotowane przez górników z okazji Kongre
su: życiorysy napisane przez górni ków, .rzeźbę w węglu, wykonaną przez górnika Latoskę oraz pień skamieniałego drzewa, mający około 150 m ilio
nów lat, odkopany przez pos. Czer wińsluego ! Apryasa na kop. Brzeszcze.
Na zdjęciu — przodownicy pracy M arkiewicz i Apryas w rozmowie z Pre
zydentem Bierutem.
Henryk Kassyanowicz
D w i e u s t a w y
¡ \ T A.M Y prze d sobą te k s t d w ó c h ; si służyć d o b ru n a ro d u , w olności,
LYi
d o k u m e n tó w . J e d n ym z n ich p o k o jo w i 4 — 1— ■*■---O OPIEKĘ N A D M Ł O D Z IE Ż Ą nia rfwb-a.,,, „ „ „ A” ' " " “ '"v — ■***»- Szeroko om aw ia zagadnienia mło_
" * > - » « ¿ « « W . ro - Dotom za kła d ów chem icznych „P ia n ia “ E. Kucza. Przewodniczący Zw.
Zaw. P ra c o w n ik ó w B ud o w la n ych Ba
ry ła po om ów ieniu dotychczasow ych osiągnąć w dziedzinie b u d o w n ictw a , w skazuje na b ra k i w działalności Z w ią zku . M ów iąc o wsp ółza w o d n i c- fania policji zachodnio-beriińskiej
z dworców sektora brytyjskiego.
Podobnej treści pisma wystosował zastępca szefa radzieckiej a d m in i
stra c ji w ojskow ej do zastępców ame
rykańskiego i francuskiego guber
natorów w ojskow ych w B erlinie.
O d ro c z e n ie d y s k u s ji n a d p a k te m a tla n ty c k im o s o b is tą p o ra ż k ą A c h e s o n a
PARYŻ, 3. 6. (P A P ). Wiadomog£ 0 odroczeniu przez Senat amerykański dyskusji nad ra ty fikacją paktu atlantyckiego odbi-
la się głośnym echem w prasie francuskiej.
„L ib e ra tic n “ zw raca uwagę, że re- cesja gospodarcza w Stainach Z je d noczonych w y w o łu ją c a poważne kon sekwencje ekonom iczne i p o lityczn e w ysuw a na p ie rw s z y p la n zagadnie
nia w ew nętrzne. Potężna presja w y - wiórama przez k o ła zw iązkow e ’zm u
sza K ongres i B ia ły Dom do zaję
cia się ¡przede w szystkim pro b le m a m i p p lity k i w e w n ę trzn e j.
„F ra n c T ir e u r“ w id z i w d e cyzji W aszyngtonu ró w n ie ż sym ptom y od
prężenia m iędzynarodowego. „Z a d a nia p o lity k i wewnętrznej — p i
sze d z ie n n ik — są istotniejsze niż ra d y [strategów z D epartam entu Sta
n u i ze Sztabu Generalnego. Z d a niem dziennika, elem enty u m ia rk o wane w Stanach Zjednoczonych nie ch cia ły r a ty fik a c ji p a k tu a tla n ty c kiego w czasie trw a n ia k o n fe re n c ji p a ry s k ie j.
„Combat“ podkreśla, że sam fakt
« d re v e n ia dyskusji nie byłby istot
ny, gdyby Hie odzwierciedlał n a strojów Ke-ngrasu coraz bardziej nie przychylnych wobec planu pomocy wojskowej dla Europy. Nastroje ie znalazły konkretny w yraz w reduk
cji projektowanych kredytów na po
moc wojskową, oraz w odroczeniu samej debaty do stycznia 1950 ro ku. Pakt A tlantycki — piiszc „Com
bat“ — pozbawiony swej substancji staje się w tych warunkach świst
kiem papieru. Dziennik podkreśla, że decyzja Senatu utrudnia pazycję Achesona wobec Bevina i Schuma
na, którzy „dotkliwie odczuwają swe całkowite uzależnienie".
„H u m a n ité “ ocenia decyzję Sena
tu am erykańskiego, ja k o re z u lta t wzrastającego nacisku mas p ra c u ją cych USA, k tó ry c h stopa życiowa obniża się k a ta stro fa ln ie . - 1
Skrajnie rekcyjr.ia „Aurorę“ przy
znaje, że delegacja amerykańska na konferencji czterech znalazła się w niesłychanie trudnej sytuacji wobec decyzji Ssfnatu, która jest osobistą porażką ministra Achesona. Zdaniem dziennika — również sytuacja Be
vina i Schumana może ulec poważ
Z ja z d M ło d z ie ż y Polskiej ni N ie m c ze c h
BERLIN, 3. 6. (PAP). W dniach 5 i 6 czerwca odbędzie się w Berlinie zjazd młodzieży polskiej w Niemczech, polączo 11 y z występami artystycznymi polskich zespołów młodzieżowych.
Następnie zabiera głos p rze d sta w i
ciel Zw . Zaw. K o le ja rz y DOKP K r a k ó w — Gaj. Porusza on sprawę ro z
szerzenia opieki nad p rzo d o w n ika m i i ra c jo n a liz a to ra m i, zw racając m. in, uwagę na niedostateczne zaopatrze
nie narzędziowni, co w znacznym stopniu ham uje ru ch w spółzaw odnic
tw a. Mówca w y m ie n ia zasadnicze postulaty, w ysunięte na ko n fe re n cjach przedkongresow ych prr.ez k o le ja rz y k ra k o w s k ic h , dotyczące m.
in. lepszego zaopatrzenia w ubrania ochronne, norm alizację, szeregu prze
pisów i regulam inów , wreszcie po wiązania podziału organizacyjnego zw ią zkó w z podziałem k o le jn ic tw a na dyrekcje.
J. K n a p c z y k — przewodniczący Z w . Zaw . H u tn ik ó w om aw ia szero
ko u sp ra w n ie n ia dokonane w w y n i
k u ^ re o rg a n iz a c ji dołow ych ogniw zw iązku. Reorganizacja ta dała już poważne w y n ik i. Powiązała ściślej ruch zaw odow y ze w spółzaw odnic
tw em p ra cy i pogłębieniem systemu oszczędnościowego. Plan przeszkole
nia w ro k u bież. 13 tys. członków przekroczono, szkoląc dodatkow o 1.500 zw iązkow ców .
SPORTOWCY M ELDUJĄ W iceprzewodniczący R ady W ycho
w ania Fizycznego p rz y K C Z Z Za
ją czko w ski om aw ia majważniejtsze zagadnienia, związane z rozw ojem w y ch o w a n ia fizycznego i p o w ią za niem unnasowienia sportu z ruchem zaw odow ym (przem ówienie podajem y na str. 5).
Z c h w ilą , gdy Z ają czko w ski ko ń czy swfcje przem ów ienie na salę w k ra c z a ją sztafety 9 robotniczych
je s t u c h w a lo n a przez k o n s ty tu c ję w B o n n t. zw. u s ta w a p o d sta w o w a z w ią z k o w e j re p u b lik i n ie m ie c k ie j c z y li k o n s ty tu c ja z B onn.
D ru g i d o k u m e n t to p r o je k t k o n s ty tu c ji d e m o k ra ty c z n e j r e p u b lik i n ie m ie c k ie j, u c h w a lo n y p rze z n ie m ie c k i (Kongres L u d o w y .
A n a liz a ty c h d o ku m e n tó w , h is to ria ic h p o w s ta n ia , a wreszcie o k o liczności, k tó r e to w a rz y s z y ły ic h uchw aleniu, są cie ka w ym [m ateria
łem d la ty c h w s z y s tk ic h , co śledzą ro z w ó j s y tu a c ji w Niem czech. W doku m e n ta ch ty c h b o w ie m z n a jd u ją w y ra z i odbicie dążenia dw óch p rz e c iw s ta w n y c h sobie obozów p o lity c z n y c h w sam ych Niemczech, ja k i dw óch c z y n ik ó w ze w n ę trzn ych k s z ta łtu ją c y c h p o lity k ę niem iecką.
K ró tk o m ów iąc, d o k u m e n ty te c h a ra k te ry z u ją c z te ro le tn i dorobek p o lity c z n y po obu s tro n a c h Ł a b y .
Obie u s ta w y k o n s ty tu c y jn e ró ż n ią się zasadniczo zaraz w p ie rw szych a rty k u ła c h . A r t . 1 K o n s ty tu c ji K o n g re s u Ludow ego stw ie rd za , iż „N ie m c y są niepodzielną dem o
k ra ty c z n ą re p u b lik ą i że is tn ie je ty lk o je d n a n ie m ie cka p rz y n a le ż ność p a ń s tw o w a “ . A r t . 3 s tw ie rd za , że „w ła d z a p a ń s tw a pochodzi od n arodu. K a ż d y o b y w a te l k o rz y s ta z p ra w a d e c y z ji o spraw ach p a ń s tw a przez a ) u d z ia ł w zebraniach i decyzjach n a ro d u , b ) k o rz y s ta n ie z czynnego i b ie rn e g o p ra w a w y b ó r czego, c) o b e jm o w a n ia u rz ę d ó w , ", , --- w u u c jiu u w a iu a urzęaow
zrzeszeń sportow ych z całego k ra ju , p o lity c z n y c h w a d m in is tra c ji i są (Dokończenie n a str. 2-ej) | d o w n ic tw ie ." „W ła d z a p a ń s tw a m u -
Przem ysł maszyn ro ln iczych m yko n ał plan trz y le tn i
z r S M . K S S ¡ S U B W
łr ? ukc|1 1
S f p p M l i Ś i l l s
c h w ili narzędzia, w yprodukow ał« do Al« • ci zostali na kierownicze stanowiska,
S Fś S i S S B
S p S i s ! g f f i S K S a
czych) 2316 tyPy narZędzi r ° In i‘ s ^ f T ^ S ^ a n ^ k f ^ r a t u - 1 „ T ym bardz1^ radosny jest fa k t w y- Mechanizacja w si wymaga w Ie ]. bryce M a s z y ^R o ln ic z y c h „K ra j™ za- m“ przez prz,e n ir7 „o l° SCI T?°W0CZeSnych maszyn ro i- oszczędziło się 546 tys. zł. w s k a li dz"ień S w icta1 przed‘
ycb* Przeprowadzono w ięc ko- rocznej i przyśpieszyło znacznie nem ro b o tn ik Tym Cz-V‘
masac.,ę m ałych zakładów, tworząc w ykonanie planu. b fto ie f kceii^ował nal d°- b r v k n ? h; wyposażonych fa- T rudno nie wspomnieć o ro b o tn i- r 4 St°JUSZU
yk. Ujednolicone zostały ty p y w y- ku Janie Świdrze z fa b ry k i Maszyn rłn,v, e™«-* “ P s ie g o . Czyn ten w warzanych maszyn rolniczych, zaś Rolniczych w Bielsku k tó ry zastoso }- / n-3 ud°wego jest doskona- nemu Osłabieniu wobec tego* pra®. I r ię ^ w ^ r o d n k c — 3^ sPec-ializow ały w ał w p ro d u k c ji dw k w y n a la z k i,'a ' wieś nasza
i » » * M u t a » « r u - k u u m u. I k i , , m z m ia n o ^ w t ó f L S . £ S S £ ° Z 2 S Z £ 2 F £ Z U S S Z F Z S iS S S m A o « r iu “ " S
i d e m o k ra ty c z n e m u p o stępow i. N a d d z ia ła ln o ś c ią osób s p ra w u ją c y c h s ta n o w is k a urzędow e czuwać będzie p rz e d s ta w ic ie l n a ro d u .“
Z in n y c h p o d s ta w u s tro jo w y c h w y c h o d z i k o n s ty tu c ja w B onn. N a w s tę p ie c z y ta m y w p ra w d z ie , że „ w p o czu ciu s w e j o d p o w ie d z ia ln o ś c i p rz e d B o g ie m i lu d ź m i, n a tc h n io n y w o lą za ch o w a n ia s w e j je d n o ś c i n a ro d o w e j i p a ń s tw o w e j o ra z s iu - żenią, s p ra w ie p o k o ju m ię d z y n a ro ” dow ego ja k o ró w n o u p ra w n io n y czlo n e k k r a jó w E u ro p y “ n a ró d n ie m ie c k i u c h w a la tę k o n s ty tu c ję . W na stę p n y c h w ie rs z a c h w y ja ś n ia się je d n a k, że chodzi t u t y lk o o je d e n a ście k r a jó w N ie m ie c Z a ch o d n ich . F razes o je d n o ś c i N ie m ie c z a w a rty w p ie rw s z e j części w s tę p u n ie w y tr z y m u je k o n fr o n ta c ji z je g o d ru g ą częścią.
A le p o ró w n a jm y n a stę p n ie d a l
sze a r t y k u ły o b u u s ta w :
K o n s ty tu c ja bońska m ó w i w ie le o „n ie n a ru s z a ln o ś c i godności lu d z - k l e j “ , o „p r a w ie każdego do sw o bodnego ro z w o ju je g o in d y w id u a l
n o ści“ , o „ r ó w n o u p ra w n ie n iu m ęż
czyzn i k o b ie t“ , c z y li z a w ie ra te w s z y s tk ie fra ze o lo g iczn e s fo rm u ło w a n ia , k tó r e z a w a rte b y ły ró w n ie ż w k o n s ty tu c ji w e im a rs k ie j, a k tó re m im o to n ie p rz e s z k o d z iły H it"
le r o w i p odeptać g ru n to w n ie i g o d ności lu d z k ie j, i p ra w a je d n o s tk i do sw obodnego ro z w o ju .
In a cze j p o d s ta w o w e p ra w a o b y w a te ls k ie fo r m u łu je p r o je k t k o n s ty tu c ji, o p ra c o w a n y przez N ie m ie c k ą R adę L u d o w ą . Są to s fo rm u ło w a - ń ia k o n k re tn e , tre ś c iw e , z a w ie ra ją c e w y ra ź n ie z a ró w n o p ra w a ja k
i o b o w ią z k i o b y w a te li.
J e ś li k o n s ty tu c ja K o n g re s u L u dow ego w a rt. 1, w części t r a k t u ją c e j o is to c ie i g ra n ic a c h w ła d z y p a ń s tw o w e j s tw ie rd z a , że w szyscy o b y w a te le są r ó w n i w o b e c p ra w a , to ró w n ie ż ja s n o o k re ś la p ra w a i o b o w ią z k i o b y w a te la .
Z a sp rze czn y z k o n s ty tu c ją \i p o d le g a ją c y s a n k c jo m ko d e ksu j k a r nego u w a ż a n y je s t b o jk o t u s tr o ju
d e m o k ra ty c z n e g o i d e m o k ra ty c z n y c h o rg a n iz a c ji, m o rd e rs tw a de m o k ra ty c z n y c h p o lity k ó w , prześlą d o w a n ia r e lig ijn e , ra s o w e i n a ro d o w ościow e, p ro p a g a n d a w o je n n a i podżeganie do w o jn y . N ie m ie c k i obóz d e m o k ra ty c z n y , n a u c z o n y d o ś w ia d c z e n ia m i z o k re s u w ła d z y H i tle ra , zd a je sobie s p ra w ę , że je ś li n o w a k o n s ty tu c ja m a b y ć is t o t n i- o rę że m d e m o k ra c ji, to m u s i p rz e de w s z y s tk im z a w ie ra ć ja s n o s fo r m u ło w a n e p ra w a i o b o w ią z k i o b y w a te li. K a ż d a e n igm atyczność, każ de z b y t o g ó ln ik o w e fra zeologiczne u ję c ie to fu r tk a , przez k tó rą p rze ślizg n ą ć s ię m oże ta k a i n te rp re ta c ja p r a w o b y w a te ls k ic h , k tó r a o tw o rz y ła w ła ś n ie H itle r o w i drogę d o u ja rz m ie n ia n a ro d u n ie m ie c k ie g o , a b y go n a stę p n ie rz u cić n a u ja rz m ie n ie E u ro p y .
(Dokończenie na str. 2-ej)
Nr
152. Str.
2 R ZE C ZP O S P O LITA99 NiepodległośćCgrenaiki
K
IL K A dni temu w Bengasi, na Spraw Zagranicznych do Paryża. Ta plenarnym posiedzeniu Naród o. inicjatywa ZSRR pokrzyżowała P la- wego Zgromadzenia Cyrenaiki, emir ny trzech państw zachodnich, które tego kraju Senussi Idriss W ielki— liczyty, że plany ich będą miały więk proklamował uroczyście niepodległość sze szanse przejścia na Zgromadze- i zażądał od W ielkiej B rytanii uzna- niu Ogólnym Narodów Zjednoczo- n ia go za głowę rządu. Jednocześnie nych, niż na konferencji czterech, zapowiedział on utworzenie gabinetu gdzie obowiązywała jednomyślność, opartego na >,szerokiej podstawie par Dlatego też, odmówiły one wysianialamentarnej“. do Paryża swych ministrów spraw
Cyrenaika jest północno-wschodnią zagranicznych, ograniczając się do częścią L ib ii, zamieszkałą przez zastępców.
250.000 ludności, głównie Arabów Również i ta konferencja, ja k na- szczepu Senussi. Przed wojną, Cyre. leżało oczekiwać, nie daia rezulta- naika wraz z całą Libią stanowiła to w. Zgodnie więc z procedurą trak kolonię wioską. W reku 1943, owcze- tatu pokojowego, sprawa znalazła się sny brytyjski minister spraw zagra- na porządku obrad Zgromadzenia, nicznyoh Antbany Eden obiecał E m i. W Zgromadzeniu, delegacja radziec row i Idrissi, nie dopuścić Włochów ka pragnąc deprowauzie do załatwie- do tej części L ib ii. Od chwili zakoń- nia sprawy zgłosiła nowy, kompro- czenia wojny, Cyrenaika znajdowała mi sowy wniosek mięi-izynaomdcwego się pod wojskową okupacją b rytyj- powiernictwa nad wszystkimi kolo-
ską. niarni włoskimi. Projekt ten został
Sprawa b. kolonii włoskich zata. oarzucony. Ponieważ jednak z dru- twiona została w Sen sipoeób, że w giej strony propozycje mocarstw za- traktacis pokojowym podpisanym 10 cnodnien również nie zostaiy przyję.
lutego (1947 r.) postanowiono, iż Ra- te, brytyjski minister spraw zagra- da Ministrów Spraw Zagranicznych niemych Ernest iłevin zawarł poza czterech mocarstw rezstrzysraie osia- ONZ i wbrew postanowieniom trak- tecznie los tych kadenii w ciągu ro . tatu pokojowego porozumienie z wło kn od daty wejścia w żyeie traktatu skini ministrem spiaw zagranicznych pokojowego Gdyby ministrowie nia Sforzą, na podstawie którego: Cyre- zdołali dojść do porozumienia w tej naika i Feaean (poiudniowo.ziacBoU- sprawie w ciągu reku, zostanie o.ia *¿,3, część L ib ii) znalazłyby się pod przedłożona Zgromadzeniu Generał- powiernictwem międzynarodowym, z nemu ONZ. tym, żc Cyrena iką zarządzaliby A n.
W czasie rokowań nad koloniami giicy a Fezzanem — Francuzi, T ry - włoskimi, mocarstwa zachodnie sta- poiitania miałaby się znalezć ,pe>d po raty się odwlekać podjęcie jakich- vAiirniotwe«n międzynarcdewy-n cd kolwiek wiążących decyzji. Uzgodni« 1851 r„ z tym, że państwem admin—
no jedynie sprawę włoskiego Somali, strojącym mi iły by być Włochy. So.
które postanowiono cddać pod powler- m d i miało pójść pod administrację nictwo Włoch. Natomiast w sprawie po włoską, a Erytrea z w yjątkiem za- zostałyeh kolonii ujaw niły się ko- chodniej części zostałaby przyiączo- IftniaSne apetyty państw zachodnieh. na do Abisynii. Projekt ten przyjęty I tak, propozycja anglo-aracrykańska w Kom isji Politycznej, przepadł jed przewidywała oddanie Cyrenaiki pod **& na plenum Zgromadzenia, powiernictwo Anglii, i odleżenie de- w tej sytuacji, W ielka Brytania cyzji w sprawie reszty L ib ii na roli. siłą rzeczy pozostała nadal admin - Takie rozwiązanie sprawy pozwoli- straterem Cyrenaiki i Trypoliianii.
łoby Anglii i Stanom Zjedncczcmym Ponieważ jednak nie wiadomo, w zakończyć budowę łańcucha baz s tia . ja k i sposób cstatecz. e sprawia ta za- tegicznych w północnej Afryce. Jed- stanie załatwiona, W ielka Brytania nym z przykładów takich b?.z jest przygotowuje dla pewności grunt d l a l ^ 1 port Mellaha, rozbudowany za ame- zabezpieczenia swych rządów. D la . £ rykańskie pieniądze do nicsiycha
nych rozmiarów.
Gerhard Eisler przybijiua do Polski
Konferencja prasoira w Berlinie
B E R L IN , 3.6. (P A P ). — W zorganizowanym w dniu 3 bm. spot
kaniu Gerharda Eislera z przedsta wicielami prasy wzięło udział oko
ło 150 korespondentów pism zagra mężnych i dziennikarzy niemiec
kich. Odyssea Eisiera głośnym ech em odbiła się na łamach prasy niemieckiej, toteż fak t przybycia do Berlina wybitnego antyfaszysty wzbudził wyjątkowe zainteresowanie wśród dziennikarzy.
W o d p o w ie d zi na p y ta n ia dzien
n ik a rz y , E isle r s tw ie rd z ił, że re p re sje w ła d z am erykańskich w stosun
k u do niego rozpoczęły się po- śm ier
ci F ra n k lin u Rooseyełta, k ie d y to w p o lity c e am erykańskiej, n a stą p ił od
w ró t cd zasad i haseł głoszonych przez zm arłego prezydenta. W tedy też rozpoczęło, się. ściganie i tę p ie nie postępowych działaczy.
Jeżeli chodzi o p o lity k ę am ery
kańską w Niemczech — ośw iadczył E isler — to dąży ona do zwiększe
n ia lic z b y am e ryka ń skich oddziałów w o jsko w ych na terenie E uropy, ja k ró w n ie ż do wzm ożenia a m erykań
skiego, p o te n c ja łu w ojskow ego w Niemczecn. Jasne jest, iż rozbudow a am erykańskich urządzeń w o jsko w ych w Niemczech pozostaje w zw ią zku ze zbrojeniam i,, ja k ie p o d e jm u ją pań
stw a zachodnto - europejskie. A m e ryka n ie , chcą w te n sposób „ra to wać“ sw ó j ciężki przem ysł, k tó r y zaczyna ju ż zaradzać pierwsze o b ja w y w ie lk ie g o k ry z y s u gospodarcze
go. Masy n a ro d u amerykańskiego są
T rz e c ia ro c z n ic a ś m ie rc i K a lin in a
MO SKW A, 3. 6. (PAP). W Moskwie, Leningradzie i na terenie całego ZSRR odbyty się w dniu 3 czerwca zebrania i akademie żałobne w związku z trzecią rocznicą śmierci pierwszego przewodni
czącego Prezydium Rady Najwyższej.
ZSRR — Michała Kalinina.
W dzielnicy kn. Kalinina w Moskwie rejonowy komitet partyjny urządził wielką wystawę, poświęconą pamięci zmarłego, oraz akademię żałobną.
Poza zebraniami odbyty się masowe wy cieczfci do miejsc, które szczególnie są związane z pracą rewolucyjną Ka\mna.
Muzeum im. Kalinina w jego rodzinnej w si W ierchniaja Trójca, o tw arte po śmierci wielkiego działacza, zwiedziło 40 tysięcy osób.
Poseł K a ro lc i
utrącą do p ra c y
ujk ra ju
BUDAPESZT, 3. 6. (PAP). Przebywa jący od kilku dni w Budapeszcie poseł węgierski w Paryżu M ibaly Karełyi .przyjęty był na audiencji przez prezyden ta republiki Szakasitsa, w czasie której prosił o zwolnienie go z zajmowanego sta r.owiska w związku z podeszłym wiekiem.
Karol,yi podkreślił z naciskiem swą nie
zmienną wierność dla republiki węgier
skiej.
Prezydent Szakasits w liście skierową nym do posła Kscolyi wyraża wielki żal z powodu jego ustąpienia z zajmowanego stanowiska, składając jednocześnie ser-
S taran ia o zui d n ie n ie żony E is lera
N O W Y JORK, 3.6 (PAP). K o m ite t obrony cudzoziemców w Stanach.
Zjednoczonych podjął energiczne sta
rania w celu zw olnienia uw ięzionej nadal na w yspie E ilis w N ow ym J o r
ku żony Gerharda Eislera.
Rzecznik k o m ite tu podkreślił, że pani Eisler, co do któ re j zapadła już decyzja deportacji, przetrzym yw ana jest na w yspie E ilis „pod presją m i
n is tra spraw iedliw ości C larka i że departament spraw iedliw ości prze
szkadza je j w yja zd o w i ze Stanów Zjednoczonych.
P ani E isle r złożyła oświadczenie, w k tó ry m stw ie rd ziła , że jest przed
m iotem szykan ze strony Departa
mentu S praw iedliw ości. Dodała ona, że p rzyb yła do U SA w 1941 r. w prze jeździe do M eksyku, lecz zmuszono ją do pozostania w Stanach. Z jedno
czonych, W brew jej, w ie lo kro tn ie wyrażonemu, życzeniu dobrowolnego opuszczenia Stanów Zjednoczonych — została zatrzymana i ostatnio osa
dzona pa w yspie E ilis.
W y r o k u: p ro cesie aferzystom n a fto w y c h
ut R u m u n ii
BUKARESZT, 3. 6. (PAP). Trybunał ludowy w Bukareszcie ogłosił wyrok w procesie szajki aferzystów naftowych
W kilku wierszach
— A m e r y k a ń s k a p a r t ia komunistyczna
zw-róciła« s ię d o m i n i s t r a sip ra w ie d fliilw o ó ci C la r k a z ż ą d a n ie m ,, b y p o d j ą ł ni-ezw toezr- n ie a k c ję p o ś c ig o w ą za o s o b n ik a m i, k t ó r z y w n ie lu d z k i a p o só b z l in c z o w a li p rz e d ' p a r u d n i a m i M u r z y n a — H lU ą , w s t a n ia G e o rg ia .
— S t r a j k o k o ło 10 t y s ię c y b r y ty js k ic h « r o b o t n ik ó w p o r t o w y c h . p o p ie r a ją c y c h , a k c ję s t r a jk o w ą m a r y n a r z y k a n a d y js k ic h ;
— t r w a w d a ls z y m c ią g u , m a m o w y s i ł k ó w w ła d z b r y t y j s k ic h , p r z e d s ię b io r c ó w o k r ę to w y c h » i p r a w ic o w y c h , k i e r o w n i k ó w z w ią z k ó w z a w o d o w y c h , k t ó r z y s t a r a ją s ię g o
p rz e Ł a m a ć .
— A k c j a s t r a jk o w a n a k o le ja c h b r y t y j s k i c h ro z s z e rz a s ię w d a ls z y m c i ą ^ u . - M a s z y n iś c i i p a la c z e w a ż n y c h o k r ę g ó w k o le jo w y c h H u l l 1 E d y n b u r g p o s t a n o w ili p r z y s tą p ić d o n ie d z ie ln y c h s t r a j k ó w ko-o le jo w y c h . J e d n o c z e ś n ie ro z s z e rz ą s ię a k c ja fl ,„p ra c y z w o ln io n e j* .
— W R z y m ie z a k o ń c z y ł s ię UH k o n g re s z w ią z k u k o le ja r z y , w ło s k ic h , lic z ą c e g o o k o ło 2iOO ty « , c z ło n k ó w . W w y b o ra c h d o w ła d z n a c z e ln y c h l is t a je d n o ś c i, z w ią z k o w e j (k o m u n iś c i.) u z y s k a ła 81% g ło s ó w . S o c ja liś c i z d o b y li^ 28% g ło s ó w , a s a - r a g a t o w c y z a le d w ie 4 % . S e k r e ta r z e m g e n e r a ln y m z w ią z k u z o s ta ł w y b r a n y k o m u n is ta M a s s in i.
— P r z e c ię tn y m ie s ię c z n y e k s p o r t b e l
g i js ik ic h d ia m e n tó w o b n iż y ł się z 22.000»
k a r a t ó w d o 12.000 k a r a t ó w . P r z e d s ię b io r s tw a d ia m e n to w e są c z y n n e o b e c n ie 10 — 12 d n i w m ie s ią c u . S ta n z a t r u d n ie n ia w p r z e m y ś le d ia m e n to w y m , z im n ie js z y ]; s ię o 2/3. 12 ty s . r o b o t n i k ó w - s z l i f i e r z y p o z o s ta je b e z p r a c y .
— J a k w y n ik a z o p u b lik o w a n e g o o s ta t n io s p ra w o z d a n ia M ię d z y n a r o d o w e j O r g a n iz a c ji P r a c y , w cią-gu r o k u u b ie g łe g o , z n a c z n ie w z r o s ło b e z ro b o c ie w w ię k s z o ś c i k r a jó w E u r o p y Z a c h o d n ie j, N a j w ię k s z y w z r o s t b e z ro b o c ia z a n o to w a n o w B i - z o n i i i f r a n c u s k ie j s t r e f i e N ie m ie c .
stanowczo przeciw ne w o jn ie , sedna- ; Antonem DLnftriu na czele, która' usiło- kcw cż są cne system atycznie z a tru -|: wafa zagaTOać mienie To .stwa Nafto w,ane p i zez .propagandę k o ł rz ą d z ą -, „Creditel M inier"
Z a c ię te m a ik i tu G re c ji
_ _ fczne podziękowanie za owocną pracę, a- tegjo też doprowadziła do p reklam a-8 w uznaniu zasług dla Wegierskiei Rfoai
ej i „niepodległości" Cyrenaiki a; Wiki Ladtowej prezydent odznaczył Miha Delegacja radziecka siała na sta- lu ris s im jako szefem gabinetu n a jly Karelyi «wwv«ższym edzmezrmem wę newisku, że należy oddać wszystkie eaele. M r i a l zestal te rm a ln ie zapro- j: Rierśkim — Ordere-n Prezydenta Republi b. kolonie włoski? pod powiernictwo szeny da Londynu w esiu i \ . »zumie( ki „Z loty Wieniec“ .
Wioch w granioaeh z 1934 r. Wobec *.13, się z rząuem brytyjskim. O czy-j — —— --- takich rozbieżności nie udało się o- wiście, Cyrenaika będzie pod n ą d » .
siągnąć porozumienia. mi Senr -“ir .i rćwnie ..pewnym'* te- Na ostatnim
ministrów dn. 31 sierpnia
dziecka stwierdziła kojucozność za- wet Zgromadzerie Ogólne ONZ czy łaitwienia sprawy b. kolonii włoskich inna instytucja międzynarodowa przed upływem wyzna,onotnego term i- uchwalą czy to niepodległość Cyre- nu tj. 15 września 1948 r. Jednakże naiki, czy też wycofanie wojsk angiel.
wym ijające stanowisko mocarstw za skłch z tego kraju, władza W ielkiej chodnich przeszkodzi!;« w powzięciu Brytanii będzie Łasa już ugruntowa- jakiejkoiw iek decyzji. W związku z na.
tym, 4 września rząd rEiizłcckł zwró. Koła zainteresowane nie daty się cił się do rządów Stanów Zjcdnoeso- jednak zwieść polityce brytyjskiej.
nych, W ielkiej Brytanii i Eransji *.. CfeM»:-:tęmSyę?ae są głosy prasy notą, w której podkreślił, że uważa egipskiej. Idrissi — stwierdzają drfen-
zj nieodzowne rozpatrzenie do 15 niki kairskie — nie będzie ,a n i kró- września sprawy kolonii włoskich i t o , ani księciem, ale premierem pod proponuje zwołanie Rady Ministrów danego kraju", (ab)
toczą się m iędzy w o j
skami dem okratycznym i i arfriią mo- narcho-faszj^stowską w pobliżu m ia sta Patoma.
Mcnarcho-faszyści s k u p ili na tym odcinku liczne o ddziały piechoty i a rty le rii. Zanotowano także p rzy
bycie now ych jednostek lotniczych.
M im o to 3 ataki w o jsk monarcho- faszystowskich, zm ierzajrevch dó zdo bycia miasta', zakończyły się ca łk o w i
ty m niepowodzeniem.
Formoza—bazą tuojenną USA
M O SK W A , 3.6. (PAP). — Czaso
pismo „N o w o je W re m ia “ poświęca obszerny a rty k u ł sytu a cji, któ ra w y tw orzyła się w Chinach po ostatnich zwycięstwach a rm ii ludow ej.
Pism o stw ierdza, że z d 'b y c ie Szang h a ju stanowi przełom ow y mom ent w walce chińskich dem okratów o w o l
ność i niepodległość k ra ju . Zdobycie Szanghaju dowodzi, ja k w zrosły s iły ludowe, któ re z m u siły arm ię kuom intangcw ską do k a p itu la c ji.
Czasopismo zwraca uwagę n a to, że rozgrom ieni re a kcjo n iści ku o m in ta n - gowscy zabrali się przekształcania Form ozy w bazę w ojskową, któ ra ma służyć za p u n k t w ypadow y p rz e c iw ko Chinom dem okratycznym . K uo- miłntangowcy wywożą na Formozę w a lu ty zagraniczne i złoto. Do wyspy p rz y b ija ją liczne am erykańskie okrę
t y w ojenne, a na lotniskach lądują eskadry samolotów bojowych.
Formoza zajm uje ważne miejsce w planach im p e ria lis tó w am erykańskich A m e ryksn ie zbudowali na te j wyspie
«w okresie pow ojennym lo tn is k o dla supeirfortec oraz potężną bazę m o r
ską. Od dawna już ć w ic z y ły się na Formozie — p :d dowództwem o fice . ró w japońskich i pod k o n tro lą ame
rykańską — d yw izje kuom intangow - skie.
M ilita ry z a c ja Form ozy odbywa .się p rz y czynnym udziale fachowców ja p iń s k ic h . W ystarczy powiedzieć, że w przedsiębiorstw ach przem ysłowych te j Wyspy, produkujących głów nie sprzęt w ojenny, zatrudnionych jest ponad 10 tys. in ż y n ie ró w japońskich.
Jak w ykazuje czasopismo radziec
kie, cala gospodarka F o ra v z y zosta
ła ju ż opanowana przez k a p ita ł ame ry k a ń s k i. A,merykanie u tw o rz y li spo śród re a kcjo n istó w ch iń s k ic h tzw.
i ligę w yzw olenia", któ ra ma zw rócić się do ONZ z prośbą o dru p a cję For mozy przez w ojska Narodów Zjedno-
Wyisiaiua daró u i n a Kongres Zui. Zaiu.
W ystawa darów robotniczych, p rzy
słanych na I I / V I I I Kongres Zw . Zaw.
wodowych zajm uje trz y w ie lk ie sale w gmachu P o lite c h n ik i W arszaw skiej.
Codziennie n apływ ają ncwe se tki da rów .
W pierw szej sali umieszczone są d e ry g ó rn ikó w , m etalowców, e le k try ków , ko le ja rzy, tram w ajarzy, ro b o t
n ik ó w przem . drzewnego i ceram icz
nego. Osobne m iejsce zajm ują dary
■ rty s tó w -p la s iy k ó w .
Liczne plansze i w ykresy, ilu s tru ją im oonujące osiągnięcia na wszy
s tk ic h odcinkach p racy poszczegól
n ych zw ią zkó w zawodowych. C y fry m ów ią o zdum iew ającym rozw oju p ra c y ku ltu ra ln o -o ś w ia to w e j oraz pra cy nad polepszeniem b y tu
czonych. Chodzi w ty m w ypadku, rzecz jasna, o to, by wyspa ta byłs w dalszym ciągu okupowana przez w ojska am erykańskie.
Tsśn-Dao za ję te p rz e z A rm ię Ł m io u ią
LO N D YN , 3. 6. (PAP). Agancja Rcu tera donosi, że oddziały chińsfciej armii ludowej zajęły we wschodniej części pro wincji Szan-Tung port Tsm-Dao, ostatni punkt oporu Kuomintangu w Chinach północnych.
Tsm-Dao posiadające blisko 600 ty się cy mieszkańców, było do niedawna bazę amerykańskiej marynarki wojennej na Oceanie Spokojnym.
M a n ife s ta c je iu ro c z n ic ę re p u b lik i
iue W ło s ze c h
R ZYM , 3.6. (PAP). — Z o k a zji 3 rocznicy p ro kla m o w a n ia R e p u b lik i we Włoszech na, obszarze całego kra ju o d b yły się w ie lk ie m anifestacje ludowe, zorganizowane przez lo k a l
ne k rim ite ty obrony p o ko ju
W Rzymie w m a n ife s ta c ji wzięło udział ponad 100 tys. osób. Podczas w iecu na placu San G iovanni prze
m a w ia li — senator kom unistyczny Scoccimarro, poseł socjalistyczny M o
ra n d i i p rze d sta w icie l niezależnych re p u b lik i nów D elią Seta.
Na w iecu podano do wiadomości, iż w p ro w in c ji rz y m s k ie j i w R zy
m ie zebrano dotychczas 345 tys. pod
pisów pod petycją, skierow aną prze
ciw ko p a kto w i północno-atlantyckie
mu.
c j eh. ¡społeczeństwo am erykańskie nie zdaje sobie s p ra w y z fa ta ln e j drogi, na k tó rą w k ro c z y ł Waszyng
ton w swej p o lity c e n ie m ie ckie j.
rsiasa rządząca Stanów Zjednoczo
n ych zdaje sobie sprawę, że m usi zrezygnować z zam iarów 'owładnięcia całym i' Niem cam i, toteż chce ja k n a j
s iln ie j w zm ocnić swoje w p ły w y choćby w Niemczech zachodnich, które w p la nach łrńpfcriairizmu am erykańskiego m ają óyc rozbudowane do rozm ia
ró w im pprraA diyeznej bazy w ypado
wej..
Gerhard Eisler zakomunikował, że ,po swoim pobycie w Pclsce powróci ao ojczyzny i będzie kontynuował p^acę pomyczną nao rozwojem de- moiira.ycznyen i pokojowych Nie
miec.
❖
B ER LIN , 3.6. (łr.>F). —- W rozmo
wie z p. zcupi.a.wic.eieia i-A F Gor- ilard t u .er cuil wyraz swej wdzięcz
ności uid, u— otiu po.aiaego i jego rządu za asiuar 14 ihu pomcc. N a- roa phi-Ski 1 porsiii i-ząu — powie
dz.«,! ELsrer — dali dowód, iż bez lylu ua trudinoscu go-owr są po- Rjitgąe H icri.icckim a .n y . iia icpicj n a riu polski pozna walkę, którą icozą przeciw reakcji postę
powe kola niemieckie, typi prę- tózej uMW.ąią się mawdziiwde przy
jazne sjosur.ki jdyędzy Eolską a iiiiem a a w .
óisier, który 3 czerwca wieeparem udał się z Berlina do Polski na Kiljfzttołbwą wizy-ę, oświadczył, ze oi.szy się, i i będzie m iał możność osobistego podziękowania za wszyst
ko co dla niego uczyniono.
Trybunat hrJbwy skazał głównego oskarżonego Diimitriu na 12 lat więzie
nia, na 5 lat utraty praw cywilnych i oby watelskich oraz na zapłacenie 40 tys. lei grzywny. Oskarżony Xepopoł skazany został na 10 lat więzienia, 5 lat utraty praw cywilnych i obywatelskich i 40 tys.
lei grzywfoy.
B. dyrektor filii paryskiej Towarzystwa
„Creditel Minier“ Soneru skazany został na 12 łat więzienia, 5 lat utraty praw cywilnych i 40 tys. łei grzywny, a oskar żony Littrnan — na 10 lat więzienia i 40 tys. lei grzywny.
Wozostail-i uczestnicy afery zostali ska
zani na terminy więzienia od 2 do 4 lat.
R eorganizac a m im sterstuj;
na W ę g rze c h
BUDAPESZT, 3. 6. (PAP). Węgierelka Rada Ministrów' postanowiła przedfcżyć nowemu Zgromadzeniu Nairodowemu pro jekt ustawy w sprawie organizacji nowych ministerstw'. .Projekt przewiduje utworze;
nie ministerstwa oświaty ludowej, zamiast ministerstwa handlu i spółdzielczości — ministerstwa handlu wewnętrznego i han dlu zagramicznsiSfo, zamiast ministerstwa przemysłu — ministerstwa przemysłu cięż kiego i lekkiego. Projekt przewiduje rów nież zmianę nazwy ministerstwa komami kacji na ministerstwo komunikacji i pocz ty. zaś ministerstw j odbudowy i robót publicznych na ministerstwo odbudowy.
Na wniosek ministra spraw zagranicz nych Rada Ministrów uchwaliła utworze nie Instytutu Stosunków Kulturalnych,, którego zadaniem będzie propagowanie kultury węgierskiej za granicą.
D w i e u
(Dokończenie ze str. 1-ej)
W d zię czn o ś ć L ib ii d la d e ie g a c fi p o ls k ie j
u j
( M Z
W ASZYNG TO N , 3.6 (PAP). Wdzięcz ność ludności L ib ii dla delegacji pol
skie j w O NZ za zajęte stanowisko w spraw ie losów k o lo n ii w ło skich — znalazła swój w y ra z w nocie, przesia
nej na ręce ambasadora R. P. w W a
szyngtonie W iniew ioza przez szefa delegacji L ib ii w ONZ.
Nota stwierdza, że „ludność L ib ii w yraża rządow i i narodow i p o lskie mu wdzięczność za poparcie, jakiego u d z ie liła , delegacja polska w ONZ spraw ie narodu lib ijs k ie g o na ostat
n ie j sesji Zgromadzenia General
nego“ .
Dyskusja uj 3 dn iu obrad Kongresu ZZ
W im ie n iu p rz y b y ły c h przem aw ia w łó k n ia rz łó d z k i — W asialt. O św iad
cza on, że iip o rtc w c y w zm acniając sw oją te n d y c ję fizyczną, jednocze
śnie E w ię k s z a ją m ożlćw cść wzmoże
n ia w y d a jn e j (pracy. D z ię k i tem u ta k, ja k w sp ó łza w o d n iczyli ze sobą na boiskach i terach, laik w spółzaw od
niczą i będą w spółzaw odniczyć w przyśpieszaniu re a liz a c ji pla n u 3 -le t- nie g o i 6 -le tn ie g o .
Następnie składają k o le jn o m e l
d u n k i przedstaw iciele ro b o tn iczych zrzeszeń s p o rto w ych „ U n ii" z Pomo
rza, k lu b u „W łó k n ia rz ", zrzeszeń w o j. w arszaw skiego i b ia ło stockie go, k lu b u „S ta l", sztafet g ó rn ik ó w i ko le ja rz y , k lu b u „Og-niwa", k tó ry zrzesza m o to c y k lis tó w całej P o lski oraz p rze d sta w icie l sportow ców iz. W ałbrzycha.
Po odczytaniu kicanunikatów zjaz
dow ych, zabiera głos sekr. K C Z Z K o fm a n , k tó ry w obszernym re fe racie o m a w ia ro lę i zadania zw ią z
k ó w zawcdfcwych w re a liz a c ji p la n u 6-letniego.
P R Z E D S T A W IC IE L L IB A N U l N A T R Y B U N IE
Po referacie sekr. K C Z Z K o fm a - na na try b u n ę w ch o d zi p rz e d s ta w i
ciel F e d e ra cji L ib a ń s k ic h Z w . Zaw.
M ustafa E l A/rilss, m ów ca stw ierdza, Że ro b o tn icy L ib a n u toczą ciężką w a lk ę z rodzim ą re a k c ją i anglo- amerykańsfcim im perializm em . L u d p ra c u ją c y L ib a n u w ie , że w wa-lce te j znajduje o p a lc ie w m ię d zyn a ro dow ej so lid a rn o ści mas pracujących całe.go śtyiątfa.
T e rro r stosow any wobec postępo
w ych działaczy w L ib a n ie , Syria, Ir a k u i Ira n ie n ie zdoła osłabić na
szej w o li w a lk i i naszego ducha — p o w ie d zia ł przedstawiciel Libańskich Zw . Zaw.
Dokończenie ze str. 1-ej
P rzew odniczący ud zie la głosu sekr.
K C Z Z OwOteowi, k tó r y odczytuje de
pesze, przysłane na Kongres przez n iem ieckie 'zw ią zki zawodowe. De
pesza stwierdza, że granice na Odrze i Nysie są nienaruszalne.
W im ie n iu w o ln y c h n ie m ie ckich zw ią zkó w zaw odow ych s tre fy r a dzie ckie j i (postępowych z w ią zko w ców s tre f zachodnich w ita K ongres
— sekr. N ie m ie ckich Z w . Z aw odo
w y c h Waitnke.
S tw ie rd za on, że ro b o tn ic y n ie m ieccy izbiają sobie d o kła dn ie spra
w ę z tego, że Folska Została znisz
czona przez najazd h itle ro w s k i w ta k i sposób, ja k żaden in n y k ra j oprócz Z w . .Radzieckiego. Zadaniem d e m o kra tó w nie m ie ckich je s t n a p ra w ić te szkody i p rzekształcić N ie m c y w p a ń stw o pokojow e, w k tó ry m
n ig d y ju ż n ie powstajnie (zarzewie n o w e j agresji.
Gdy m ów ca oświadcza, że w b re w dążeniom re a k c ji m asy pracujące
Delegacja Kongresu ZZ składa wieniec
na Grobie Nieznanego Żołnierza
W piątek 3 bm. delegacja Kongresu Związków Zawodowych ztożyJa wieniec na Grobie Nieznanego Żołnierza. Na cze ie 43-osobowej delegacji stali o'b. ob. Ru Stecki, Żukowski, Knapczyk. W skład de legaoji wchodzili przodownicy pracy i ra cjonalizatorzy.
„Bohaterom poległym w walce o wol
ność i niepodległość —• II-V III Kongres Związków Zawodowych — głosił napis na szarfie wieńca.
N iem iec w p e łn i uznają p ra w a P o l- siki do G ra n ic na Odrze i N ysie, na s a li rozlegają się okla ski.
Kończąc sekr. niem ieckich zw. za
w odow ych in fo rm u je o p rzekazaniu K o n g re so w i przez w olne niem ieckie z w ią z k i zaw odow e (darów w postaci m a te ria łó w o p a tru n ko w ych , w yposa
żenia s a li operacyjnej, gabinetu den
tystycznego itp .
Po odczytaniu ko m u n ika tó w zjaz
dow ych — przew odniczący odracza o b ra d y do ¡godz. 8.30 d n ia 4.V I. rb.
„P ra u id a “
o K ongresie
Z u j.Zaiu.
MOSKW A, 3. 6. (PAP). „Prawda" w korespondencji z Warszawy, poświęconej II kongresowi polskich związków zawodo wych, podkreśla doniosłą rolę jaką odgry wa ruch zawodowy w życiu państwowym, politycznym i kulturalnym kraju.
Dziennik przypomina historię ruchu za wodowego w Polsce ludowej i zaznacza, że od roku 1944 nie było w kraju ani jednej akcji politycznej lub gospodarczej, w której by nie brały czynnego udziału związki zawodowe.
Szczególnie ważńą rolę odegrały polskie związki zawodowe — stwierdza „Prawda"
—■ w walce o zwiększenie wj^dajności pracy i w dziedzinie poprawy bytu mas robotniczych. Potężny rozwój współza
wodnictwa socjalistycznego w kraju jest w dużym stopniu zasługą związków za
w ito wych.
Polska klasa robotnicza — pisze „Praw da“ — znajduje się w pierwszych szere gach bojowników o trwały pokój. Polskie związki zawodowe aktywnie występują również przeciwko rozłamowcom anglo saskim, usiłującym rozbić międzynarodo wy ruch robotniczy, zjednoczony w ta
mach Federacji Związków Zawodowych.
A le w k o n s ty tu c ji z B o n n n ie t y l k o n ie dosyć jasno, i ściśle o k re ś lo ne p ra w a o b y w a te ls k ie są te g o r o
d z a ju fu r tk ą . K o n s ty tu c ja b o ńska fo r m a ln ie i p ra w n ie za sta w ia e le m e n to m a n ty d e m o k ra ty c z n y m i fa szystow sikim w y s ta rc z a ją c ą sw obo
dę d z ia ła n ia . P ra w o wszystkich N ie m c ó w do n ie s k rę p o w a n e j dzia ła ln o ś c i p o lity c z n e j, to przecież p ra k ty c z n ie , am n e stia d la b. h it le ro w c ó w od n a jm n ie js z e g o do n a j
w yższego k a lib ru , z a ró w n o d la ty c h , k tó r z y b y li p io n k a m i m aszy n y h itle ro w s k ie j, ja k i d la ty c h , k tó r z y s ta li na j e j szczytach. M a li h itle r o w c y to p o te n c jo n a ln y m a te r ia ł d la w s z e lk ic h B u n d s c h irfz ó w , S ichenpolizei, m a te ria ł, z k tó re g o w s p rz y ja ją c y c h o ko lic z n o ś c ia c h m ożna s tw o rz y ć C zarną R eichsw e- h rę . N a to m ia s t w ie lc y b. h itle r o w
cy m a ją te ra z o tw a rtą d ro g ę do k a r ie r y p o lity c z n e j, a na je j s tra ży s to ją p ra w a , g w a ra n tu ją c e im
n o p o lis ty c z n e . k a rte le , s y in d y k a ty , k o n c e rn y . Z o sta je skasow ana w sze l k a w łasność p o n a d 100 ha. A r t . 25 ośw ia d cza po n a d to , że w s z y s tk ie n a tu ra ln e b o g a c tw a z ie m i, w s z y s t k ie gospodarcze s iły n a tu ra ln e , ja k ró w n ie ż u rz ą d z e n ia g ó rn ic z e i za k ła d y p r o d u k c ji żelaza i s ta li o ra z z a k ła d y ene rg e tyczn e z o s ta ją p rz e kazane n a ro d o w i. ' •Uw'*!.•“ . -
O czyw iście w u s ta w ie z B o n n , r o i się od w ie lu in n y c h s fo rm u ło w a ń , k tó r e p o w in n y za n ie p o k o ić d em o
k ra ty c z n ą o p in ię p o lity c z n ą . T a k np. a rt. 26 m ó w i, że „ b r o ń p rze zn a czona d la c e ló w w o je n n y c h m oże b y ć p ro d u k o w a n a , w y s y ła n a i w p ro w adzana, w u ż y c ie (!) w y łą c z n ie za zgodą r e p u b lik i z w ią z k o w e j“ , c z y li p ra k ty c z n ie n ic n ie s to i n a przeszkodzie, b y w s p rz y ja ją c y c h o k o liczn o ścia ch rz ą d N ie m ie c Z a ch o d n ich p o d ją ł p ro d u k c ję w o je n ną. N a to m ia s t b ra k je s t w k o n s ty t u c ji b o ń s k ie j a r ty k u łu , k t ó r y b y sw obodną in ic ja ty w ę i bezkarność, | u n ie m o ż liw ił z a g a rn ię cie w ła d z y i u ż y c ie te j b ro n i p rze z ja k ie g o ś no w e g o H itle ra . T e n m a n k a m e n t w p o łą c z e n iu z u d z ie le n ie m rz ą d o w i N ie m ie c Z a c h o d n ic h p ra w a p ro d u k o w a n ia b ro n i — je s t w y s ta rc z a ją c y m ostrzeżeniem . P r o je k t k o n s ty
t u c ji K o n g re s u L u d o w e g o s ta w ia w s ze lką p ro d u k c ję z b ro je n io w ą w y ra ź n ie poza p ra w e m , a w ro z d z ia le d o tyczą cym o rg a n iz a c ji w ła d z p a ń s tw a z a w a rte są w y s ta rc z a ją c e g w a ra n c je , że w ła d z a ta n ig d y n ie zo
s ta n ie u ż y ta p rz e c iw n a ro d o w i.
T a k a je s t p o bieżna a n a liz a o b u k o n s ty tu c ji.. H is to ria p o w s ta n ia K o n s ty tu c ji K o n g re s u L u d o w e g o z w ią za n a je s t n ie ro z e rw a ln ie z w a lk ą n ie m ie c k ie g o obozu de m o k ra ty c z n e g o o je d n ość N ie m ie c , o N ie m c y d e m o k ra ty c z n e i p o k o jo w e . K o n s ty tu c ja z B o n n to d o k u m e n t, k t ó r y u m o ż liw ia re a k c ji n ie m ie c k ie j p rz y w ró c e n ie ta k ie g o u s tr o ju , k t ó r y b y p o z w o lił z n ó w w p rz ą c n a ró d n ie m ie c k i w ja rz m o im p e r ia li
s tyczn e j p o lit y k i.
P r o je k t k o n s ty tu c ji K o n g re s u o- p ra c o w a n y został p rz e z p rz e d s ta w ic ie ls tw o obozu d e m o k ra ty c z n e g o w N ie m cze ch i o p a rty na zasadach u s ta lo n y c h p rz e z s o ju s z n ik ó w w P oczdam ie. K o n s ty tu c ja z B o n n z o stała. p o d y k to w a n a N ie m c o m p rze z an g losa skie w ła d z e o k u p a c y jn e . O je j p rz y ję c iu lu b b d rz u c e n iu de
c y d o w a ło 65 p o lity k ó w z a ch o d n io - n ie m ie e k ic h .
O ko liczn o ści, w k tó r y c h oba do
k u m e n ty z o s ta ły ogłoszone — to k o n fe re n c ja w ie lk ie j c z w ó rk i w P a ry ż u . W e d le o św ia d cze ń A ch e s o - na, B e v in a i S ch u m a n a p r z y b y li o n i do P a ryża , b y m ó w ić o je d n o
ści N ie m ie c , o p rz e k s z ta łc e n iu N ie m ie c w d e m o k ra ty c z n e i p o k o jo w e p a ń s tw o . D o k u m e n t, na k tó r y m c h c ie li oprzeć d y s k u s ję to a n ty p o - k o jo w a , a n ty d e m o k ra ty c z n a , dzie
lą c a N ie m c y k o n s ty tu c ją z B o n n . H . K A S S Y A N O W IC Z P ojęcie n a d u ż y c ia te j s w o b o d y je s t
elastyczne i zależy od je j in te rp r e ta c ji. D la te g o t o p r o je k t k o n s ty tu c ji o p ra c o w a n y p rz e z K o n g re s L u d o w y , ś w ia d o m y ja k im n ie b e z p ie cze ń stw e m d la u s tr o ju d e m o k ra tyczn e g o b y ło b y ze zw o le n ie elem en to m fa s z y s to w s k im na d zia ła ln o ść, s tw ie rd z a w y ra ź n ie , że s w o b o d y o- b y w a te łs k ie k o ń czą s ię ta m , gdzie za czyn a ją k o lid o w a ć z in te re s e m całego społeczeństw a, z in te re s e m d e m o k ra c ji n ie m ie c k ie j.
O d p o w ie d n ik ie m lu ź n e j in te rp r e tacji p r a w p o lity c z n y c h są o czy
w iś c ie w k o n s ty tu c ji b o ń s k ie j ta k że b a rd z o o g ó ln ik o w o s fo rm u ło w a n e u p ra w n ie n ia gospodarcze. D z ia ła ln o ść gospodarcza i fin a n s o w a k a p ita lis tó w n ie m ie c k ic h n ie pod leg a p ra k ty c z n ie b io rą c ż a d n y m o g ra n icze n io m . Z n ó w k a ż d y N ie m ie c m a p ra w o do z a k ła d a n ia s to w a rzysze ń gospodarczych, p r z y cz y m rzecz ja sna p o m ija się m ilc z e n ie m , czy pod p o ję c ie m s to w a rz y s z e n ia g o sp o d a r
czego ro z u m ie ć n a le ż y s k le p ik ga
la n te r y jn y , czy k a r te l w ie lk o p rz e m y s ło w y .
N a to m ia s t a rt. 22 p r o je k tu k o n s ty t u c ji K o n g re s u L u d o w e g o s tw ie rd z a ją c , że „k o n s ty tu c ja gw a r a n tu je p ra w o -w łasności“ dodaje, iż „z a k re s i g ra n ic e p o sia d a n ia w y n ik a ją z u s ta w i o b o w ią z k ó w so
c ja ln y c h w obec społeczeństw a; a rt.
19 s tw ie rd z a , że „ u s t r ó j g o s p o d a r
czy m u s i o d p o w ia d a ć zasadom so
c ja ln e j s p ra w ie d liw o ś c i, m u s i za
p e w n ić w s z y s tk im p o z io m ż y c io w y g o d n y c z ło w ie k a “ ; a rt. 24 p o d k re ś la w re s z c ie że „ w w y p a d k u s tw ie rd z ę n ia p rz e z o rg a n y gospodarcze, iż p ra w o w ła s n o ś c i z o sta ło w y k o r z y stane ze szkodą d o b ra p u b liczn e g o , może n a s tą p ić w y w ła s z c z e n ie i p rze ję c ie przez, p a ń s tw o “ . Z a b ro n io n e są w s z y s tk ie w m y ś l k o n s ty tu c ji K o n g re s u p ry w a tn e o rg a n iz a c je m o
