Materiały pomocnicze do ćwiczeń projektowych z instalacji sanitarnych Instalacja wodociągowa
(dla studentów BL)
PRZEPŁYW OBLICZENIOWY WODY W BUDYNKACH MIESZKALNYCH
dla 0,07 ≤ Σqn ≤ 20 dm3/s oraz dla armatury o qn < 0,5 dm3/s
0,14682 ,
0 0,45
qnq
dla Σqn > 20 dm3/s oraz dla armatury o qn ≥ 0,5 dm3/s
0,77 ,
1 0,21
qnq
Liniowe straty ciśnienia:
a) dla określenia średnicy i strat ciśnienia:
dane: przepływ obliczeniowy q w dm3/s, tok postępowania:
- w zależności od rodzaju przewodu orientacyjnie narzuca się prędkość przepływu v:
v= 1,5 [m/s] dla pionów i podejść pod punkty czerpalne,
v = 1,0 [m/s] dla przewodów poziomych rozdzielczych i przyłączy domowych, - odczytuje się z nomogramu średnicę "d" oraz jednostkową wysokość strat ciśnienia
"R"[Pa/m], w taki sposób aby zalecana wartość prędkości nie została przekroczona,
- oblicza się liniowe straty ciśnienia na danym odcinku przewodu:
ΔpL = R × L [Pa/m] * [m] = [Pa]
b) dla określenia prędkości przepływu i strat ciśnienia:
dane: przepływ obliczeniowy q [dm3/s], średnica przewodu "d" , tok postępowania:
- odczytuje się z nomogramu v oraz R,
- oblicza się liniowe straty ciśnienia na danym odcinku przewodu:
ΔpL = R × L [Pa/m] * [m] = [Pa]
Miejscowe straty ciśnienia:
Δpm = ξ × v2 × ρ × 0,5 [Pa]
ξ – suma współczynników oporów miejscowych (dla danego odcinka obliczeniowego!) v – prędkość przepływu wody [m/s] (dla danego odcinka obliczeniowego!)
ρ – gęstość wody = 1000 kg/m3
Magistralę obliczeniową tworzą kolejne odcinki przewodów od miejsca przyłączenia instalacji wodnej (od wodociągu) do najniekorzystniej położonego punktu czerpalnego (najwyżej i najdalej położony punkt czerpalny; trzeba też uwzględnić wymagane ciśnienie wypływu wody!)
Całkowite straty ciśnienia w instalacji pochodzące od oporów liniowych i miejscowych są sumą obliczonych strat ciśnienia na wszystkich działkach (odcinkach obliczeniowych) magistrali obliczeniowej.
Przykład tabeli do obliczeń hydraulicznych instalacji wody zimnej:
Fragment schematu instalacji (rozwinięcie izometryczne):
Obliczanie strat liniowych dla rur miedzianych (woda zimna):
Obliczanie strat liniowych dla rur miedzianych (woda ciepła):
Współczynniki strat miejscowych (ζ):
*wartość orientacyjna; opory zaworu przyjmować wg charakterystyki zaworu
Karty katalogowe do doboru wodomierza:
Zasady doboru wodomierza:
- przepływ obliczeniowy dla wodomierza (wg obliczeń ): qwod
- przepływ umowny dla wodomierza : qw=2 x qwod
- przepływ nominalny wodomierza (wg katalogu): qnom
- przepływ max przez wodomierz (wg katalogu): qmax=2 x qnom
Sprawdzamy dla wybranego wodomierza (zgodnie z danymi katalogowymi):
- czy qw ≤ qmax
- czy średnica wodomierza (DNwod) ≤ DNprzyłącza
Przykład doboru wodomierza:
Dane:
- przepływ w przyłączu wodociągowym qwod=0,75 dm3/s=2,71 m3/h, - średnica przyłącza: 40 x 3,7 mm
Przepływ umowny dla wodomierza:
qw = 2 x qwod = 2 x 2,71 =5,42 m3/h
Dobrano wodomierz jednostrumieniowy suchobieżny skrzydełkowy typ JS 3,5 qnom = 3,5 m3/h
qmax= 7 m3/h > 5,42 m3/h DN25 < 40x3,7
Strata ciśnienia na wodomierzu (odczytana z wykresu dla przepływu qwod =2,71 m3/h):
Δpwod = 12 kPa
Fragment karty katalogowej do doboru zaworu antyskażeniowego:
Przykład doboru zaworu antyskażeniowego:
Dane:
przepływ w przyłączu wodociągowym qwod=0,75 dm3/s=2,71 m3/h;
średnica (dobranego!) wodomierza dn 25 (1” (cal))
Dobrano zawór o średnicy R1” i odczytano (z wykresu) stratę ciśnienia na zaworze:
Fragment karty katalogowej do doboru filtra:
Przykład doboru filtra:
Dane:
przepływ w przyłączu wodociągowym qwod=0,75 dm3/s=2,71 m3/h;
średnica (dobranego!) wodomierza dn 25 (1” (cal))
Dobrano zawór o średnicy R1” i odczytano (z wykresu) stratę ciśnienia na filtrze:
Schemat obliczeniowy przykładowej instalacji:
Obliczenia - woda zimna
nr wyszczególnienie L qn q dz x g v R ΔpL
opory
miejscowe Δpm Δpc
m l/s l/s mm m/s kPa/m kPa kPa kPa
1 w. 1,2 0,07 0,07 16 x 2 0,62 0,57 0,68 2K, Tp 4,3 0,83 1,51
2 j.w. + um 1 0,14 0,14 16 x 2 1,24 1,92 1,92 Tod_r, Red 4,1 3,15 5,07
3 j.w. + sp.u. 1,5 0,27 0,24 20 x 2 1,24 1,3 1,95 Tp, K, Red, Zk 2,95 2,27 4,22 4 j.w.+ w.+um.+zl+pł.zb. 3 0,69 0,44 32 x 3 0,85 0,37 1,11 K, Tp, Red 2,8 1,01 2,12 5 j.w.+cwu(*) 12 1,20 0,60 40 x3,5 0,7 0,197 2,36 4K, Red,Roz, 3Zk 9,95 2,44 4,80
8,03 9,70 17,72
c.w.u.= 2w.+ 2 um + 1zl= 0,51 l/s
"2x 0,15 + 3x 0,07" Przepływy obliczeniowe:
pkt czerp. qn qn pwymagane dn
ozn. opór miejscowy w.z. cwu kPa mm
K kolano 90o 2 wan., nat. 0,15 0,15 100 15
Tp trójnik-przelot 0,3 zl.,um. 0,07 0,07 100 15
Tod_r trójnik-odpływ, red. 3,6 pł. zb. 0,13 - 50 15
Red redukcja 0,5 z.czerp. 0,15 - 100 15
Roz rozszerzenie 1 pr.aut. 0,25 - 100 15
Zk zawór kulowy 0,15 zmyw. 0,15 - 100 15
Obliczenia - woda ciepła
nr wyszczególnienie L qn q dz x g v R ΔpL opory miejscowe Δpm Δpc
m l/s l/s mm m/s kPa/m kPa kPa kPa
8 w. 1,2 0,07 0,07 16 x 2 0,63 0,45 0,54 2K, Tp 4,3 0,85 1,39
7 j.w. + um 2,5 0,14 0,14 16 x 2 1,26 1,55 3,88 Tp,2K, Red, Zk 4,95 3,93 7,80 6 j.w.+ um + w + zl 0,51 0,36 32 x 3 opory węzła (zał. w temacie
projektu) 30,00
5 j.w. + w.zimna 12 1,20 0,60 40 x3,5 0,7 0,197 2,36 4K, Red,Roz, 3Zk 9,95 2,44 4,80 44,00
c.w.u.= 2w.+ 2 um + 1zl= 0,51 l/s
"2x 0,15 + 3x 0,07"
ozn. opór miejscowy
K kolano 90o 2
Tp trójnik-przelot 0,3
Red redukcja 0,5
Roz rozszerzenie 1
Zk zawór kulowy 0,15
Dobór wodomierza:
q(5)= 0,6 l/s 2,16 m3/h
dzxg= 40x3,5
przepływ umowny= 1,2 l/s 4,32 m3/h
Dobrano wodomierz jednostrumieniowy suchobieżny skrzydełkowy typ JS 2,5 qnom = 2,5 m3/h
qmax= 5 m3/h > 4,32 m3/h DN20 < 40 x 3,5
Strata ciśnienia = 80 kPa
Dobór zaworu antyskażeniowego:
przepływ w przyłączu wod.= 2,16 m3/h średnica wodomierza= DN 20= 3/4'
dobrano zawór DN 20
Strata ciśnienia = 0,12 bar = 12 kPa
Dobór filtra:
przepływ w przyłączu wod.= 2,16 m3/h średnica wodomierza= DN 20= 3/4'
dobrano zawór DN 20
Strata ciśnienia = 0,57 bar = 57 kPa
Obliczenie wymaganego ciśnienia min. dla najniekorzystniej położonego punktu czerpalnego:
- wanna na najwyższej kondygnacji (woda ciepła!) pmin=Δpstrat + pwym+ Δpwod + ΔpZA + ΔpF + ρ
gΔ
H [kPa]ρ= gęstość wody= 1000 kg/m3 g= 9,81 m/s2
rzędna wodociągu: 99,50 m
rzędna baterii wannowej: 105,00 m ΔH = 105,00 - 99,50 = 5,5 m
pmin= 44 + 100 + 80 + 12 + 57 + 1000*9,81*5,5/1000= 346,96 kPa= 34,7 mH2O