Rok akademicki: 2018/2019 Kod: BGG-2-209-HG-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska
Kierunek: Górnictwo i Geologia Specjalność: Hydrogeologia i geologia inżynierska Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 2 Strona www: —
Osoba odpowiedzialna: dr inż. Kania Jarosław (jkania@agh.edu.pl)
Osoby prowadzące: dr hab. inż. Rajchel Lucyna (rajchel@geolog.geol.agh.edu.pl)
Krótka charakterystyka modułu
Moduł dotyczy wód mineralnych, leczniczych i termalnych udokumentowanych w Polsce, w tym problematyki związanej z występowaniem, genezą, wykorzystaniem, ochroną oraz znaczeniem balneoterapeutycznym.
Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza
M_W001 Ma wiedzę o genezie wód leczniczych i wód o właściwościach leczniczych
GG2A_W01, GG2A_W05
Kolokwium
M_W002 Zna ogólną charakterystykę wód mineralnych, leczniczych i termalnych
GG2A_W01, GG2A_W05
Kolokwium
M_W003 Student ma wiedzę o związku pomiędzy budową geologiczną a występowaniem wód mineralnych i leczniczych. Ma wiedzę o uwarunkowaniach geologicznych występowania wód termalnych
GG2A_W01, GG2A_W05
Kolokwium
Umiejętności
M_U001 Potrafi opracować koncepcję eksploatacji wody mineralnej lub przeznaczonej do celów leczniczych oraz jej wykorzystania do celów leczniczych.
GG2A_U04 Prezentacja
M_U002 Student potrafi zebrać i przeanalizować przykłady z zakresu technologii pozyskania i możliwości
wykorzystania wód mineralnych, leczniczych oraz termalnych.
GG2A_U01 Prezentacja
M_U003 Potrafi dokonać charakterystyki wód leczniczych dla wybranych uzdrowisk Polski oraz dokonać charakterystyki wybranych naturalnych wód mineralnych
GG2A_U01 Prezentacja
Kompetencje społeczne
M_K001 Ma świadomość roli społecznej absolwenta uczelni technicznej, rozumie potrzebę przekazywania społeczeństwu w sposób zrozumiały informacji dotyczących znanych mu zagadnień w zakresie wód mineralnych i leczniczych oraz wód termalnych
GG2A_K03 Udział w dyskusji, Prezentacja
Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć
Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi
Forma zajęć
Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um Zajęcia seminaryjne Zajęcia praktyczne Zajęcia terenowe Zajęcia warsztatowe Inne E-learning Wiedza
M_W001 Ma wiedzę o genezie wód leczniczych i wód o
właściwościach leczniczych
+ - - - - - - - - - -
M_W002 Zna ogólną charakterystykę wód mineralnych, leczniczych i termalnych
+ - - - - - - - - - -
M_W003 Student ma wiedzę o związku pomiędzy budową
geologiczną a występowaniem wód
mineralnych i leczniczych. Ma wiedzę o uwarunkowaniach geologicznych występowania wód termalnych
+ - - - - - - - - - -
Umiejętności
M_U001 Potrafi opracować koncepcję eksploatacji wody mineralnej lub przeznaczonej do celów leczniczych oraz jej
wykorzystania do celów leczniczych.
- - - - - - + - - - -
M_U002 Student potrafi zebrać i przeanalizować przykłady z zakresu technologii
pozyskania i możliwości wykorzystania wód
mineralnych, leczniczych oraz
- - - - - - + - - - -
M_U003 Potrafi dokonać charakterystyki wód leczniczych dla wybranych uzdrowisk Polski oraz dokonać charakterystyki wybranych naturalnych wód mineralnych
- - - - - - + - - - -
Kompetencje społeczne
M_K001 Ma świadomość roli
społecznej absolwenta uczelni technicznej, rozumie potrzebę przekazywania społeczeństwu w sposób zrozumiały
informacji dotyczących znanych mu zagadnień w zakresie wód mineralnych i leczniczych oraz wód termalnych
+ - - - - - + - - - -
Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć)
Wykład
Wody mineralne, lecznicze i termalne – definicje, klasyfikacje, uwarunkowania formalne. Przegląd regionalny wód zmineralizowanych oraz uznanych za lecznicze.
Geneza wód leczniczych i wód o właściwościach leczniczych.
Wykorzystanie wód mineralnych, leczniczych i termalnych w balneoterapii, rekreacji i profilaktyce oraz przemyśle rozlewniczym. Uzdrowiska polskie i ich wody.
Rozlewnictwo wód mineralnych. Obowiązujące akty prawne.
Zajęcia praktyczne
Zajęcia terenowe w rejonie doliny Popradu. Wody mineralne typu szczaw i wody
kwasowęglowe w miejscowościach: Krynica, Muszyna, Jastrzebik, Złockie, Wierchomla, Łomnica, Piwniczna i Rytro. Budowa geologiczna, warunki hydrogeologiczne. Źródła i odwierty udostępniające wody mineralne i lecznicze. Metody eksploatacji. Unikatowe wody typu Zuber. Wykorzystanie wód typu szczaw w balneoterapii (kąpiele lecznicze, suche kąpiele gazowe i krenoterapia), oraz do produkcji CO2. Historia i teraźniejszość uzdrowiska, oraz zagrożenia geogeniczne i antropogeniczne wód termalnych,
mineralnych i leczniczych.
Rozlewnictwo naturalnych wód mineralnych i wód źródlanych- zwiedzanie najnowocześniejszej rozlewni wód mineralnych „Muszynianka” w Muszynie.
Mofeta w Złockiem- pomnik przyrody nieożywionej im. prof. H. Świdzińskiego.
Zapoznanie się i wykonanie badań aparaturą do mierzenia parametrów
fizykochemicznych w terenie z wykorzystaniem konduktometru, pehametru oraz karatu (zajęcia praktyczne w Łomnicy).
Wody siarczkowe w dolinie Roztoki Rycerskiej w Rytrze.
Ćwiczenia – przygotowanie i wygłoszenie referatu na temat wskazanego uzdrowiska.
Sposób obliczania oceny końcowej
Ocena końcowa jest średnią z oceny kolokwium obejmującego materiał z wykładów i wycieczki terenowej (75%) oraz oceny za wygłoszenie referatu i dyskusje (25%).
Wymagania wstępne i dodatkowe
Znajomość hydrogeologii i geologii regionalnej Polski
Zalecana literatura i pomoce naukowe
1.Dowgiałło J., Karski A., Potocki I. (1969) Geologia surowców balneologicznych. WG, Warszawa.
2. Paczyński B., Płochniewski Z. (1996) Wody mineralne i lecznicze Polski. PIG, Warszawa.
3.Franczukowski Z. (red.) (2008): Zdrowie i wypoczynek. Wielka Księga Polskich Uzdrowisk, Kąpielisk Nadmorskich i miejscowości o walorach klimatyczno-zdrojowych. Wyd. Mirex, Bydgoszcz.
4. Macioszczyk A. (1987) Hydrogeochemia. WG, Warszawa.
5. Górecki W. (red) (2011) Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich.
6.Pazdro Z., Kozerski B. (1990) Hydrogeologia ogólna. WG, Warszawa 7.Ponikowska I. (2002) Kompendium balneologii. Wyd. A. Marszałek Toruń.
8.Ponikowska I., Ferson D. (2009) Nowoczesna medycyna uzdrowiskowa.
9.Rajchel L. (2000) Wody siarczkowe Karpat polskich. Geologia, Wyd. AGH.
10.Rajchel L.(2012) Szczawy i wody kwasowęglowe Karpat polskich. Wyd. AGH.
11. Paczyński B., Sadurski A. (red.), 2007 – Hydrogeologia regionalna Polski, tom II: Wody mineralne, lecznicze i termalne oraz kopalniane. Wyd. PIG, Warszawa.
12. Górecki W. (red) (2013) Atlas geotermalny Karpat wschodnich.
Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu
L. Rajchel , 2012 – Szczawy i wody kwasowęglowe Karpat polskich, Wydawnictwa AGH, (KU 0469).
Kraków
M. Duliński, L. Rajchel, M. Czop, J. Motyka, J. Rajchel, 2013 – Badania izotopowe wód mineralnych rejonu Iwonicz–Rymanów. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego nr 456. Hydrogeologia z. XIV/1:
Współczesne problemy hydrogeologii, s. 127–132.
J. Rajchel, L.Rajchel, J. Cisek, 2013 – Mofeta z Tylicza w płaszczowinie magurskiej Karpat zewnętrznych.
Przegląd Geologiczny, t. 61, nr 9, s. 541–546.
N. Dinh Chau, M.Duliński, L. Rajchel, J. Nowak, 2013 – Naturalna promieniotwórczość wybranych wód butelkowanych w Polsce. Przegląd Geologiczny, t. 61, nr 2, s. 140–144.
L. Rajchel, 2013 – Składniki swoiste szczaw i wód kwasowęglowych Karpat polskich. Acta Balneologica, t. 55 nr 3, s. 216.
L. Rajchel, 2013 – Występowanie, chemizm oraz geneza szczaw i wód kwasowęglowych Karpat polskich.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego nr 456, Hydrogeologia z. XIV/2: Współczesne problemy hydrogeologii, s. 501–505.
M. Czop, N.Chau Dihn, L. Rajchel, J. Rajchel, J. Motyka, 2013 – Występowanie izotopów uranu i radu w karpackich wodach chlorkowych. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego nr 456. Hydrogeologia z. XIV/1: Współczesne problemy hydrogeologii, s. 89–95.
Informacje dodatkowe
Obecność na wykładach obowiązkowa. Zaliczenie poprawkowe na tych samych zasadach, jak na terminie pierwszym. Wyrównywanie zaległości na zasadach ustalonych indywidualnie przez prowadzącego.
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS)
Forma aktywności studenta Obciążenie
studenta
Udział w wykładach 15 godz
Udział w zajęciach praktycznych 15 godz
Przygotowanie do zajęć 8 godz
Samodzielne studiowanie tematyki zajęć 10 godz
Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe 2 godz
Przygotowanie sprawozdania, pracy pisemnej, prezentacji, itp. 10 godz
Sumaryczne obciążenie pracą studenta 60 godz
Punkty ECTS za moduł 2 ECTS
