Informacje i opracowania statystyczne
AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA
LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM
Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności przeprowadzonego w I kwartale 2005 r.
Rok XII
Katowice, czerwiec 2005 r.
1
kwartalnik
OBJAŚNIENIA ZNAKÓW UMOWNYCH
Kreska (–) – zjawisko nie występuje
Zero (0) – zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,5 (0,0) – zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,05
„W tym” – oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy
Znak ∆ – oznacza, że nazwy zostały skrócone w stosunku do obowiązujących klasyfikacji Znak x – wypełnienie pozycji jest niemożliwe lub niecelowe
SKRÓTY
PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
tys. – tysiąc
zł – złoty
cd. – ciąg dalszy
pkt – punkt
dok. – dokończenie
tj. – to jest
np. – na przykład
tzn. – to znaczy
br. – bieżący rok
ub. r. – ubiegły rok
nr – numer
Przy publikowaniu danych US prosimy o podanie źródła
SPIS TREŚCI
Strona
WYJAŚNIENIA METODYCZNE ... 5
UWAGI ANALITYCZNE ... 9
Ludność aktywna i bierna zawodowo ... 9
Pracujący ... 10
Bezrobotni ... 13
Bierni zawodowo ... 16
Aktywność zawodowa członków gospodarstw domowych ... 18
Podsumowanie ... 19
SPIS TABLIC
Tablica Strona Ludność aktywna i bierna zawodowo w wieku 15 lat i więcej (I, IV kwartał 2004 r.,
I kwartał 2005 r.) ... 1 9 Pracujący według BAEL (I, IV kwartał 2004 r., I kwartał 2005 r.)... 2 10 Bezrobotni według BAEL (I, IV kwartał 2004 r., I kwartał 2005 r.) ... 3 13 Bezrobotni według płci i metod poszukiwania pracy w I kwartale 2005 r. ... 4 15 Bierni zawodowo według BAEL (I, IV kwartał 2004 r., I kwartał 2005 r.) ... 5 17 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej (I, II, III, IV kwartał 2003 r.,
I, II, III, IV kwartał 2004 r., I kwartał 2005 r.) ... 1 (6) 20 Wskaźniki aktywności zawodowej ludności (I, II, III, IV kwartał 2003 r.,
I, II, III, IV kwartał 2004 r., I kwartał 2005 r.) ... 2 (7) 21 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według miejsca zamieszkania
w I kwartale 2005 r. ... 3 (8) 22 Aktywność ekonomiczna ludności według wieku w I kwartale 2005 r. ... 4 (9) 23 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według poziomu wykształcenia
w I kwartale 2005 r. ... 5 (10) 25 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według stanu cywilnego
w I kwartale 2005 r. ... 6 (11) 26 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według stopnia pokrewieństwa
z głową gospodarstwa domowego w I kwartale 2005 r. ... 7 (12) 27 Pracujący według statusu zatrudnienia i wieku w I kwartale 2005 r. ... 8 (13) 28 Pracujący według statusu zatrudnienia i poziomu wykształcenia w I kwartale 2005 r. ... 9 (14) 30 Pracujący według statusu zatrudnienia i sekcji w I kwartale 2005 r. ... 10 (15) 31 Pracujący według płci i wybranych sekcji w I kwartale 2005 r. ... 11 (16) 33 Pracujący według poziomu wykształcenia i wybranych sekcji w I kwartale 2005 r. ... 12 (17) 34 Pracujący według płci i zawodów w I kwartale 2005 r. ... 13 (18) 34 Pracujący w więcej niż jednym miejscu pracy według statusu zatrudnienia w głównym
miejscu pracy, wieku i poziomu wykształcenia w I kwartale 2005 r. ... 14 (19) 35 Pracujący poszukujący innej pracy według przyczyn poszukiwania pracy, wieku,
poziomu wykształcenia i wybranych sekcji w I kwartale 2005 r. ... 15 (20) 35 Bezrobotni według miejsca zamieszkania i przyczyn zaprzestania pracy
w I kwartale 2005 r. ... 16 (21) 36 Bezrobotni według miejsca zamieszkania i kategorii bezrobotnych w I kwartale 2005 r. 17 (22) 36 Bezrobotni według miejsca zamieszkania i okresu poszukiwania pracy
w I kwartale 2005 r. ... 18 (23) 37 Bezrobotni według miejsca zamieszkania, płci i rodzaju poszukiwanej pracy
w I kwartale 2005 r. ... 19 (24) 37
SPIS TABLIC (dok.)
Tablica Strona Bezrobotni według metod poszukiwania pracy i kategorii bezrobotnych
w I kwartale 2005 r. ... 20 (25) 38 Bezrobotni według kategorii, wieku i miejsca zamieszkania w I kwartale 2005 r. ... 21 (26) 39 Bezrobotni według kategorii i poziomu wykształcenia w I kwartale 2005 r. ... 22 (27) 40 Bezrobotni uprzednio pracujący według kategorii i wybranych sekcji ostatniego miejsca
pracy w I kwartale 2005 r. ... 23 (28) 40 Bezrobotni uprzednio pracujący według płci, miejsca zamieszkania i sekcji ostatniego
miejsca pracy w I kwartale 2005 r. ... 24 (29) 41 Bezrobotni uprzednio pracujący według okresu poszukiwania pracy i stażu w ostatnim
miejscu pracy w I kwartale 2005 r. ... 25 (30) 42 Bezrobotni uprzednio pracujący według statusu zatrudnienia i sekcji ostatniego miejsca
pracy w I kwartale 2005 r. ... 26 (31) 42 Bezrobotni według poziomu wykształcenia i wieku w I kwartale 2005 r. ... 27 (32) 43 Bierni zawodowo według przyczyn bierności i wieku w I kwartale 2005 r. ... 28 (33) 44 Bierni zawodowo według przyczyn bierności i poziomu wykształcenia
w I kwartale 2005 r. ... 29 (34) 46 Bierni zawodowo uprzednio pracujący według przyczyn bierności i przyczyn
zaprzestania pracy w I kwartale 2005 r. ... 30 (35) 47 Struktura gospodarstw domowych według aktywności zawodowej członków
gospodarstw w I kwartale 2005 r. ... 31 (36) 48 Struktura gospodarstw domowych według liczby osób pracujących i bezrobotnych
w I kwartale 2005 r. ... 32 (37) 49
SPIS WYKRESÓW
Strona Współczynnik aktywności zawodowej według poziomu wykształcenia i płci (I kwartał 2004 r.,
I kwartał 2005 r.) ... 10
Wskaźnik zatrudnienia (I, II, III, IV kwartał 2003 r., I, II, III, IV kwartał 2004 r., I kwartał 2005 r.) ... 11
Struktura pracujących według płci i wieku w I kwartale 2005 r. ... 11
Struktura pracujących według poziomu wykształcenia i płci (I kwartał 2004 r., I kwartał 2005 r.). ... 12
Pracujący według wybranych sekcji (I kwartał 2004 r., I kwartał 2005 r.) ... 12
Pracujący według grup zawodów (I kwartał 2004 r., I kwartał 2005 r.) ... 13
Stopa bezrobocia według BAEL (I, II, III, IV kwartał 2003 r., I, II, III, IV kwartał 2004 r., I kwartał 2005 r.)... 14
Struktura bezrobotnych według płci i wieku w I kwartale 2005 r. ... 14
Struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia i płci w I kwartale 2005 r. ... 15
Struktura bezrobotnych według okresu poszukiwania pracy i płci w I kwartale 2005 r. ... 15
Bezrobotni uprzednio pracujący według płci i sekcji ostatniego miejsca pracy w I kwartale 2005 r... 16
Współczynnik obciążenia ekonomicznego (I, II, III, IV kwartał 2003 r., I, II, III, IV kwartał 2004 r., I kwartał 2005 r.)... 17
Struktura ludności biernej zawodowo według poziomu wykształcenia i płci w I kwartale 2005 r. ... 18
Struktura ludności biernej zawodowo nie poszukującej pracy według płci i przyczyn bierności w I kwartale 2005 r. ... 18
Gospodarstwa domowe według liczby osób oraz aktywności ekonomicznej w I kwartale 2005 r. ... 19
WYJAŚNIENIA METODYCZNE
Publikacja przedstawia wyniki reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) i przygotowana została na podstawie uogólnionych wyników badania przeprowadzonego w I kwartale 2005 r.
Od I kwartału 2003 r. wyniki BAEL uogólnione są na podstawie wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 r., w związku z czym nie są w pełni porównywalne z danymi z lat poprzednich.
Od IV kwartału 1999 r. Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności jest prowadzone metodą obserwacji ciągłej, co oznacza, że w każdym z 13 tygodni kwartału badana jest jedna trzynasta część kwartalnej próby mieszkań. Nowa metoda pozwala na zilustrowanie sytuacji na rynku pracy w okresie całego kwartału, a wprowadzona została w związku z koniecznością dostosowania metod obserwacji do zaleceń Unii Europejskiej.
Badanie to stanowi podstawowe źródło informacji o sytuacji na rynku pracy. Przedmiotem badania jest ocena sytuacji w zakresie aktywności ekonomicznej ludności, tzn. fakt wykonywania pracy, pozostawania bezrobotnym lub biernym zawodowo w badanym tygodniu. Badaniem objęte są wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, będące członkami wylosowanych gospodarstw domowych (z zakresu badania wyłączone są osoby przebywające w gospodarstwach zbiorowych, tzn. w hotelach pracowniczych, domach opieki, koszarach wojskowych, domach studenckich itp.).
Podstawowym kryterium podziału ludności z punktu widzenia aktywności ekonomicznej na pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo jest praca, tzn. fakt wykonywania, posiadania bądź poszukiwania pracy. Przyjęta kolejność wyodrębniania poszczególnych kategorii ludności gwarantuje zaklasyfikowanie każdej osoby tylko do jednej kategorii.
Gospodarstwo domowe oznacza zespół osób spokrewnionych lub spowinowaconych, mieszkających razem i utrzymujących się wspólnie. Do członków gospodarstwa domowego zaliczono osoby:
■ obecne w gospodarstwie domowym (zameldowane na pobyt stały lub czasowy, przebywające bez zameldowania przez okres powyżej 2 miesięcy),
■ nieobecne przez okres do 2 miesięcy (np. przebywające w sanatoriach, w delegacji służbowej),
■ nieobecne przez okres dłuższy niż 2 miesiące, jeżeli nieobecność wynikała z charakteru wykonywanej przez nich pracy (np. geodeci).
Od I kwartału 2004 r. badaniem objęci są również cudzoziemcy będący członkami gospodarstw domowych w wylosowanych mieszkaniach, jeżeli spełniają powyższe kryteria.
Ludność aktywna zawodowo obejmuje wszystkie osoby uznane za pracujące lub
bezrobotne zgodnie z definicjami podanymi poniżej.
Do pracujących zaliczono wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, które w okresie badanego tygodnia:
■ wykonywały przez co najmniej 1 godzinę pracę przynoszącą zarobek lub dochód tzn. były zatrudnione w charakterze pracownika najemnego, pracowały we własnym (lub dzierżawionym) gospodarstwie rolnym lub prowadziły własną działalność gospodarczą poza rolnictwem, pomagały (bez wynagrodzenia) w prowadzeniu rodzinnego gospodarstwa rolnego lub rodzinnej działalności gospodarczej poza rolnictwem,
■ nie wykonywały pracy (np. z powodu choroby, urlopu, przerwy w działalności zakładu, trudnych warunków atmosferycznych, strajku), ale formalnie miały pracę.
Do pracujących – zgodnie z międzynarodowymi standardami – zaliczani byli również uczniowie, z którymi zakłady pracy lub osoby fizyczne zawarły umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy, jeżeli otrzymywali wynagrodzenie.
Ze względu na przyjęte założenia metodologiczne badania, liczba pracujących uzyskana w wyniku BAEL nie obejmuje niektórych kategorii osób, które są wliczane do pracujących w sprawozdawczości z zakresu zatrudnienia, m. in.:
■ pracujących, mieszkających w hotelach pracowniczych,
■ pracujących za granicą na rzecz polskich pracodawców.
Klasyfikacja statusu zatrudnienia wyróżnia następujące kategorie pracujących:
■ pracodawca – osoba, która prowadzi własną działalność gospodarczą i zatrudnia co najmniej jednego pracownika najemnego,
■ pracujący na własny rachunek – osoba, która prowadzi własną działalność gospodarczą i nie zatrudnia pracowników,
■ pracownik najemny – osoba zatrudniona na podstawie stosunku pracy w przedsiębiorstwie publicznym lub u pracodawcy prywatnego, również w indywidualnym gospodarstwie rolnym,
■ pomagający bezpłatnie członek rodziny – osoba, która bez umownego wynagrodzenia pomaga w prowadzeniu rodzinnej działalności gospodarczej, w tym w prowadzeniu gospodarstwa rolnego, działki rolnej.
Do pracowników najemnych zaliczono również osoby wykonujące pracę nakładczą oraz uczniów, z którymi zakłady pracy lub osoby fizyczne zawarły umowę o naukę zawodu lub przyuczenia do określonej pracy (jeżeli otrzymują wynagrodzenie).
Do pracujących na własny rachunek zaliczono również od 2004 r. agentów we wszystkich rodzajach agencji.
Informacje o zawodach wykonywanych przez pracujących w głównym miejscu pracy prezentowane są od I kwartału 2005 r. w układzie Klasyfikacji Zawodów i Specjalności wprowadzonej Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8.XII.2004 r. Klasyfikacja ta została opracowana na podstawie Międzynarodowego Standardu Klasyfikacji Zawodów ISCO – 88 przyjętego na XIV Międzynarodowej Konferencji Statystyków Pracy w Genewie w 1987 r. oraz jego nowej edycji z 1994 r., tzw. ISCO – 88 (COM) dostosowanej do potrzeb Unii Europejskiej.
Dane o miejscu pracy osób pracujących (oraz o ostatnim miejscu pracy osób bezrobotnych) prezentowane są w układzie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). PKD została opracowana na podstawie wydawnictwa Urzędu Statystycznego Wspólnot Europejskich EUROSTAT –
„ Nomenclature des Activites de Communate Europeenne – NACE rev. 1”.
Główne miejsce pracy ustalane jest na podstawie subiektywnej oceny respondenta.
W przypadku wątpliwości za pracę główną uznaje się tę, która zajmuje więcej czasu. Jeżeli prace respondenta zajmują taką samą ilość czasu, pracą główną jest ta, która przynosi wyższy dochód.
W kategorii pracujących wyróżniono osoby pracujące w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy. Zgodnie z zaleceniami EUROSTATu od I kwartału 2001 r. zmianie uległa definicja powyższych kategorii pracujących. Obecnie populacja osób pracujących w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy wyznaczana jest na podstawie deklaracji respondenta w odniesieniu do głównego miejsca pracy.
Do kategorii bezrobotnych zgodnie z zaleceniami EUROSTATu od I kwartału 2001 r. zostały zaliczone osoby w wieku 15 – 74 lata, które spełniły jednocześnie trzy warunki:
■ w okresie badanego tygodnia nie były osobami pracującymi (według powyższych kryteriów),
■ aktywnie poszukiwały pracy tzn. podjęły konkretne działania w ciągu 4 tygodni (wliczając jako ostatni – tydzień badany), aby znaleźć pracę,
■ były gotowe (zdolne) podjąć pracę w ciągu dwóch tygodni następujących po tygodniu badanym.
Do bezrobotnych zostały zaliczone także osoby, które nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące oraz były gotowe tę pracę podjąć (do 2003 r. włącznie, definicja nie uwzględniała ich gotowości do podjęcia pracy).
Osoby bezrobotne zostały zaklasyfikowane do jednej z czterech kategorii:
■ bezrobotni, którzy stracili pracę, tzn. osoby, które odeszły z ostatniego miejsca pracy nie z własnej inicjatywy i natychmiast (tzn. w ciągu trzech miesięcy) rozpoczęły poszukiwanie pracy,
■ bezrobotni, którzy zrezygnowali z pracy, tzn. osoby, które odeszły z pracy z własnej inicjatywy i natychmiast rozpoczęły poszukiwanie pracy,
■ bezrobotni, którzy powracają do pracy po przerwie, w czasie której nie poszukiwali pracy przez minimum 3 miesiące,
■ bezrobotni, którzy nigdy nie pracowali i poszukują pierwszej w życiu pracy.
Od I kwartału 2004 r. dane dotyczące liczby bezrobotnych według metod poszukiwania pracy są nieporównywalne z wcześniejszymi okresami, ponieważ do końca 2003 r. jedna osoba mogła wymienić maksymalnie trzy metody poszukiwania pracy, a od I kwartału 2004 r.
rejestrowane są wszystkie metody, niezależnie od ich liczby.
Ludność bierna zawodowo to osoby w wieku 15 lat i więcej, które nie zostały zaklasyfikowane jako pracujące lub bezrobotne, tzn. osoby, które w badanym tygodniu:
■ nie pracowały, nie miały pracy i jej nie poszukiwały,
■ nie pracowały, poszukiwały pracy, ale nie były zdolne (gotowe) do jej podjęcia w ciągu dwóch tygodni następujących po tygodniu badanym,
■ nie pracowały i nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie w okresie:
- dłuższym niż trzy miesiące,
- do 3 miesięcy, ale nie były gotowe tej pracy podjąć (od 2004 r.).
Od I kwartału 2004 r. dane dotyczące biernych zawodowo uprzednio pracujących
obejmują całą zbiorowość, tj. łącznie z osobami, których przerwa w pracy wynosiła 8 lat
i dłużej.
Współczynnik aktywności zawodowej jest to procentowy udział czynnych zawodowo w ogólnej liczbie ludności danej kategorii.
Wskaźnik zatrudnienia jest to procentowy udział pracujących w ogólnej liczbie ludności danej kategorii.
Stopa bezrobocia jest to procentowy udział bezrobotnych w liczbie aktywnych zawodowo danej kategorii.
Podział ludności na ekonomiczne grupy wieku obejmuje ludność w wieku:
■ przedprodukcyjnym – mężczyźni i kobiety w wieku 15 – 17 lat,
■ produkcyjnym – mężczyźni w wieku 18 – 64 lata i kobiety w wieku 18 – 59 lat; grupa ta została podzielona na wiek zawodowo:
– mobilny (18 – 44 lata mężczyźni i kobiety),
– niemobilny (45 – 64 lata mężczyźni i 45 – 59 lat kobiety),
■ poprodukcyjnym – mężczyźni w wieku 65 lat i więcej oraz kobiety w wieku 60 lat i więcej.
Informacje o wykształceniu ilustrują poziom wykształcenia ukończonego. Uczniowie szkół ponadpodstawowych podawali poziom szkoły ukończonej np. w przypadku studentów była to szkoła średnia ogólnokształcąca lub zawodowa.
Do absolwentów zaliczono osoby w wieku 15 – 30 lat, które ukończyły szkołę w okresie ostatnich 12 miesięcy i nie kontynuują nauki.
Pracownicy najemni w sektorze publicznym obejmują osoby zatrudnione w jednostkach stanowiących własność państwową i samorządu terytorialnego. Do pracujących w sektorze prywatnym zaliczono pracodawców i pracujących na własny rachunek, pomagających członków rodzin i pracowników najemnych zatrudnionych u osób fizycznych oraz w pozostałych jednostkach sektora prywatnego.
Przemysł dotyczy sekcji PKD „Górnictwo”, „Przetwórstwo przemysłowe” oraz „Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę”.
W niektórych tablicach sumy danych mogą być różne od wielkości podanych w pozycjach
"OGÓŁEM". Wynika to z zaokrągleń dokonywanych przy uogólnianiu wyników badania.
W stosunku do obowiązującej Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) zastosowano skróty – skrócone nazwy oznaczone zostały w tablicach znakiem „∆”. Zestawienie zastosowanych skrótów i pełnych nazw podaje się poniżej:
skrót pełna nazwa
sekcje PKD
handel i naprawy handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego obsługa nieruchomości i firm; obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane
z prowadzeniem działalności gospodarczej administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne
UWAGI ANALITYCZNE
LUDNOŚĆ AKTYWNA I BIERNA ZAWODOWO
W I kwartale 2005 r. odnotowano wzrost liczby ludności w wieku 15 lat i więcej objętej Badaniem Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w porównaniu z analogicznym okresem 2004 r.
(o 2,5%). Zwiększyła się liczba osób aktywnych zawodowo (o 4,9%), podczas gdy liczba biernych zawodowo pozostała prawie na niezmienionym poziomie. Spośród aktywnych zawodowo wzrosła liczba pracujących, natomiast zmniejszyła się zbiorowość bezrobotnych.
Według BAEL województwo śląskie skupiało w I kwartale 2005 r. 12,5% ludności kraju w wieku 15 lat i więcej, w tym: 12,0% aktywnych zawodowo i 13,0% biernych zawodowo.
Tabl. 1. Ludność aktywna i bierna zawodowo w wieku 15 lat i więcej Aktywni zawodowo LATA
KWARTAŁY Ogółem
razem pracujący bezrobotni
Bierni zawodowo W TYSIĄCACH
2004 I ... 3795 1936 1514 422 1859
IV ... 3883 2006 1627 379 1877
2005 I ... 3891 2030 1616 414 1861
W ODSETKACH
2004 I ... 100,0 51,0 39,9 11,1 49,0
IV ... 100,0 51,7 41,9 9,8 48,3
2005 I ... 100,0 52,2 41,5 10,6 47,8
W I kwartale 2005 r. w stosunku do poprzedniego kwartału zwiększyła się liczba aktywnych zawodowo (o 1,2%), na co wpłynął wzrost liczby bezrobotnych oraz spadek liczby pracujących. Na przestrzeni kwartału zmniejszyła się także zbiorowość biernych zawodowo.
W województwie śląskim w skali roku zmniejszyło się obciążenie pracujących osobami niepracującymi. W I kwartale 2005 r. na 1000 pracujących przypadało 1408 niepracujących (w kraju 1269), podczas gdy w analogicznym okresie 2004 r. – 1507 (w kraju 1306). W poprzednim kwartale współczynnik ten był mniejszy i wyniósł 1387 (w kraju 1219).
W I kwartale 2005 r. ludność aktywna zawodowo stanowiła 52,2% (w kraju 54,3%) ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej. W porównaniu do analogicznego okresu 2004 r. współczynnik aktywności zawodowej zwiększył się o 1,2 pkt procentowego, a w stosunku do poprzedniego kwartału o 0,5 pkt. W skali roku w większym stopniu zwiększyła się aktywność zawodowa mieszkańców wsi (o 1,7 pkt) niż miast (o 1,0 pkt). Współczynnik aktywności zawodowej wzrósł również wśród kobiet (o 1,6 pkt), jak i mężczyzn (o 0,9 pkt).
Według poziomu wykształcenia najwyższy współczynnik aktywności zawodowej w I kwartale
2005 r. odnotowano wśród osób z wykształceniem wyższym (80,0%), natomiast najniższy
z gimnazjalnym i poniżej (15,4%).
wyższe
policealne
średnie zawodowe
średnie ogólnokształcące
zasadnicze zawodowe
gimnazjalne podstawowe i niepełne podstawowe
mężczyźni kobiety
I KWARTAŁ 2004 I KWARTAŁ 2005
13,5%
26,2%
3,3%
2,5%
53,4%
67,6%
45,4%
49,4%
57,6%
70,0%
69,0%
62,5%
81,7%
77,4%
13,7%
25,9%
1,9%
1,9%
52,9%
66,3%
44,5%
42,4%
60,4%
69,5%
67,2%
55,0%
76,6%
75,9%
Współczynnik aktywności zawodowej według poziomu wykształcenia i płci
W I kwartale 2005 r. podobnie jak przed rokiem – najwyższym współczynnikiem aktywności zawodowej charakteryzowały się osoby w wieku 35
–44 lata (87,0%), a także 25 – 34 lata (85,6%).
Najniższy poziom aktywności zawodowej wystąpił wśród osób w wieku 55 lat i więcej (13,2%).
PRACUJĄCY
W I kwartale 2005 r. populacja pracujących według BAEL liczyła 1616 tys. osób (11,7%
pracujących w kraju) i w porównaniu z I kwartałem 2004 r. zwiększyła się o 102 tys., tj. o 6,7%. Wzrost liczby pracujących w większym stopniu dotyczył kobiet (o 54 tys., tj. o 8,0%) niż mężczyzn (o 48 tys., tj. o 5,7%). W skali roku zwiększyła się również liczba pracujących mieszkańców miast i wsi odpowiednio o: 6,2% i 8,8%.
Tabl. 2. Pracujący według BAEL LATA
KWARTAŁY Ogółem Mężczyźni Kobiety Miasta Wieś
W TYSIĄCACH
2004 I ... 1514 835 679 1229 285
IV ... 1627 891 736 1303 324
2005 I ... 1616 883 733 1305 310
W ODSETKACH
2004 I ... 100,0 55,2 44,8 81,2 18,8
IV ... 100,0 54,8 45,2 80,1 19,9
2005 I ... 100,0 54,6 45,4 80,8 19,2
W stosunku do poprzedniego kwartału w I kwartale 2005 r. odnotowano zmniejszenie liczby pracujących o 11 tys. (o 0,7%), w tym w populacji mężczyzn o 8 tys. (o 0,9%), a w populacji kobiet o 3 tys. (o 0,4%). Wśród mieszkańców miast liczba pracujących nieznacznie wzrosła o 2 tys. (o 0,2%), natomiast wśród mieszkańców wsi wystąpił jej spadek o 14 tys. (o 4,3%).
Miernikiem poziomu zatrudnienia jest wskaźnik zatrudnienia. Dla ogółu ludności w wieku 15 lat
i więcej w I kwartale 2005 r. wyniósł on 41,5% i był wyższy niż przed rokiem (o 1,6 pkt procentowego),
ale niższy w porównaniu z poprzednim kwartałem (o 0,4 pkt). Wskaźnik zatrudnienia był znacznie
wyższy dla mężczyzn (48,8%) niż dla kobiet (35,2%) oraz nieco wyższy dla mieszkańców miast
(41,8%) niż wsi (40,3%).
28,3%
24,8%
9,2%
29,9%
7,8%
5,7%
30,7%
6,0%
28,0%
29,6%
województwo kraj I II III IV I II III IV I kwartały 2003 2004 2005
41,5%
41,9%
41,8%
41,7%
39,9%
40,9%
40,4%
40,4%
39,7%
44,1%
45,1%
44,9%
44,0%
43,4%
44,2%
44,4%
44,1%
43,3%
Wskaźnik zatrudnienia
W I kwartale 2005 r. w porównaniu z I kwartałem 2004 r. wystąpił wzrost wskaźnika zatrudnienia zarówno dla mieszkańców miast (o 1,5 pkt procentowego), jak i wsi (o 1,9 pkt). W skali roku wzrosło także zaangażowanie mężczyzn i kobiet w procesie pracy, przy czym w większym stopniu w populacji mężczyzn (o 1,9 pkt) niż w populacji kobiet (o 1,5 pkt).
W stosunku do kwartału poprzedniego w I kwartale 2005 r. wskaźnik zatrudnienia dla mieszkańców miast i wsi był niższy odpowiednio o: 0,3 pkt i 1,0 pkt procentowego. Na przestrzeni kwartału zmniejszył się wskaźnik zatrudnienia zarówno w populacji mężczyzn (o 0,6 pkt), jak i kobiet (o 0,2 pkt).
W porównaniu z danymi sprzed roku w I kwartale 2005 r. nie zmienił się wskaźnik zatrudnienia dla osób w wieku 35 – 44 lata, który wyniósł 73,9%. W pozostałych 10 – letnich grupach wieku oraz w grupie 55 lat i więcej odnotowano wzrost wskaźnika zatrudnienia. Największe wzrosty tego wskaźnika dotyczyły osób w wieku 15 – 24 lata (o 2,0 pkt procentowego) oraz 45 – 54 lata (o 1,9 pkt).
Struktura pracujących według płci i wieku w I kwartale 2005 r.
W I kwartale 2005 r. najwięcej pracujących posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe (537 tys., tj. 33,2%) oraz policealne i średnie zawodowe (516 tys., tj. 31,9%). Najmniej pracujących legitymowało się wykształceniem podstawowym (łącznie z gimnazjalnym) i niepełnym podstawowym (83 tys., tj. 5,1%). W skali roku w największym stopniu wzrosła liczba osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (o 17,5%) oraz wyższym (o 15,1%). Spadek liczby pracujących odnotowano tylko wśród osób z wykształceniem podstawowym (łącznie z gimnazjalnym) i niepełnym podstawowym (o 17,0%).
Analizując zbiorowość pracujących pod względem płci i wykształcenia można zauważyć, iż pracujące kobiety były lepiej wykształcone niż pracujący mężczyźni.
MĘŻCZYŹNI KOBIETY
15 – 24 lata 25 – 34 35 – 44 45 – 54 55 lat i więcej
4,4%
5,8%
23,6%
41,2%
11,7%
4,0%
32,2%
31,7%
28,0%
17,2%
7,2%
6,0%
23,9%
42,9%
11,6%
2,9%
32,7%
31,0%
24,6%
17,2%
mężczyźni kobiety wyższe
policealne i średnie zawodowe
średnie ogólnokształcące
zasadnicze zawodowe
podstawowe (łącznie z gimnazjalnym) i niepełne podstawowe
I KWARTAŁ 2004 I KWARTAŁ 2005
Struktura pracujących według poziomu wykształcenia i płci
W I kwartale 2005 r. w niepełnym wymiarze czasu pracy pracowało 149 tys. osób, tj. 9,2% ogółu pracujących. W krótszym wymiarze czasu częściej pracowały kobiety niż mężczyźni (13,4% wobec 5,9%).
Osobami pracującymi w niepełnym wymiarze czasu pracy były w omawianym kwartale głównie kobiety (65,8%) oraz mieszkańcy miast (81,9%).
Biorąc pod uwagę status zatrudnienia w I kwartale 2005 r. w sektorze prywatnym pracowało 976 tys.
osób (60,4% ogółu pracujących), przed rokiem 885 tys. (58,5%). Populacja pracowników najemnych liczyła 1433 tys. i zwiększyła się w stosunku do I kwartału 2004 r. o 6,4% oraz o 0,8% w porównaniu z poprzednim kwartałem.
Na własny rachunek pracowało 167 tys. osób (10,3% pracujących ogółem) w tym jako pracodawcy 56 tys. osób (3,5%). Pracodawcami było 4,5% pracujących mężczyzn i 2,2% pracujących kobiet. Prawie 84%
pracodawców to mieszkańcy miast. W skali roku liczba pracujących na własny rachunek zwiększyła się (o 8,4%), natomiast w okresie kwartału odnotowano jej spadek (o 7,7%).
Pomagający członkowie rodzin stanowili w I kwartale 2005 r. niewielki odsetek pracujących ogółem – 1,0%. Zbiorowość ta wzrosła w stosunku do analogicznego okresu 2004 r. (o 23,1%), natomiast zmniejszyła się w porównaniu z kwartałem poprzednim (o 33,3%).
W I kwartale 2005 r. najwięcej pracujących posiadało miejsca pracy w przemyśle, a ich populacja zwiększyła się w porównaniu z I kwartałem 2004 r. o 7,7%. Wysoki był również odsetek pracujących w handlu i naprawach, a ich liczba wzrosła na przestrzeni roku o 2,5%.
Mężczyźni stanowili większość wśród pracujących m. in. w budownictwie (92,8%), przemyśle (74,3%) oraz w transporcie, gospodarce magazynowej i łączności (74,2%), natomiast więcej kobiet niż mężczyzn pracowało m. in. w pośrednictwie finansowym (84,0%), ochronie zdrowia i pomocy społecznej (83,0%), edukacji (76,8%) oraz w hotelach i restauracjach (76,5%).
W I kwartale 2005 r. najwięcej osób pracowało w zawodach robotnika przemysłowego i rzemieślnika, a ich liczba wzrosła w porównaniu z analogicznym okresem 2004 r. o 5,3%, natomiast najmniej osób wykonywało zawody: rolnika, ogrodnika, leśnika i rybaka, pomimo że ich populacja wzrosła w skali roku o 7,5%. Kobiety najczęściej pracowały jako pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (70,0% osób pracujących w tych zawodach), a także w charakterze pracowników biurowych (68,1%), natomiast mężczyźni stanowili większość w takich zawodach, jak: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (87,3%) oraz operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (84,7%).
I kwartał 2004 I kwartał 2005 górnictwo
przetwórstwo przemysłowe budownictwo
handel i naprawy∆ transport, gospodarka magazynowa i łączność
obsługa nieruchomości i firm∆ edukacja ochrona zdrowia i pomoc społeczna
Pracujący według wybranych sekcji
8,2%
23,2%
6,0%
15,3%
7,4%
5,5%
9,6%
6,9%
9,3%
21,0%
6,3%
16,0%
7,1%
5,8%
8,6%
7,2%
7,7%
11,7%
20,9%
2,7%
13,4%
8,9%
11,9%
17,1%
5,3%
8,4%
12,7%
21,2%
2,6%
12,7%
8,5%
14,0%
14,3%
5,5%
I kwartał 2004 I kwartał 2005 przedstawiciele władz publicznych,
wyżsi urzędnicy i kierownicy specjaliści
technicy i inny średni personel
pracownicy biurowi pracownicy usług osobistych i sprzedawcy rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy robotnicy przemysłowi
i rzemieślnicy operatorzy i monterzy
maszyn i urządzeń pracownicy przy pracach prostych
Pracujący według grup zawodów
W więcej niż w jednym miejscu
pracy w I kwartale 2005 r. pracowało 96 tys. osób (5,9% ogółu pracujących).
Liczba osób posiadających pracę dodatkową zwiększyła się w stosunku do I kwartału 2004 r. (o 17,1%), natomiast zmniejszyła się w porównaniu z poprze- dnim kwartałem (o 3,0%). Wśród tej zbiorowości najwięcej było osób z wykształceniem wyższym o statusie pracowników najemnych w głównym miejscu pracy (51,0% ogółu pracujących w więcej niż jednym miejscu pracy).
W I kwartale 2005 r. 119 tys. osób poszukiwało innej pracy niż obecnie wykonywana, co stanowiło 7,4% ogółu pracujących (przed rokiem 123 tys., tj. 8,1%). Podobnie jak przed rokiem najczęstszymi przyczynami poszukiwania innej pracy były:
poprawa warunków finansowych, którą zadeklarowało prawie 49% omawianej zbiorowości oraz poszukiwanie pracy stałej (prawie 22%). Spośród osób poszukujących innej pracy 42,0% było w wieku 25 – 34 lata, a ponad 45% pracowało w przetwórstwie przemysłowym oraz w handlu i naprawach.
BEZROBOTNI
Według Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności w województwie śląskim w I kwartale 2005 r. liczba bezrobotnych ukształtowała się na poziomie 414 tys. osób i stanowiła 12,9% omawianej populacji w kraju.
Liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 8 tys. (tj. o 1,9%) w porównaniu z I kwartałem 2004 r.
Spadek bezrobocia dotyczył mężczyzn (o 16 tys. tj. 7,8%), natomiast wśród kobiet odnotowano jego wzrost (o 8 tys. tj. 3,7%). W skali roku zmniejszyła się liczba bezrobotnych mieszkańców miast (o 9 tys., tj. 2,6%) natomiast wzrosła mieszkańców wsi (o 1 tys., tj. 1,4%).
W porównaniu z poprzednim kwartałem w I kwartale 2005 r. odnotowano wzrost poziomu bezrobocia (o 35 tys., tj. 9,2%) zarówno wśród mężczyzn (o 13 tys., tj. 7,4%) jak i kobiet (o 22 tys., tj. 10,8%). Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania bezrobocie wzrosło wśród mieszkańców miast (o 21 tys. tj. 6,6%) jak i wsi (o 14 tys. tj. 23,7%).
Tabl. 3. Bezrobotni według BAEL LATA
KWARTAŁY Ogółem Mężczyźni Kobiety Miasta Wieś
W TYSIĄCACH
2004 I ... 422 204 218 350 72
IV ... 379 175 204 320 59
2005 I ... 414 188 226 341 73
W ODSETKACH
2004 I ... 100,0 48,3 51,7 82,9 17,1
IV ... 100,0 46,2 53,8 84,4 15,6
2005 I ... 100,0 45,4 54,6 82,4 17,6
mężczyźni kobiety 23,9%
18,1%
34,0%
31,9%
16,0%
23,5%
19,7%21,2%
6,4% 4,9%
Z ogólnej liczby bezrobotnych według BAEL w I kwartale 2005 r. zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy było 284 tys., tj. 68,6% (przed rokiem 69,4%) w tym 10,6% pobierało zasiłek dla bezrobotnych (przed rokiem 12,6%).
W I kwartale 2005 r. stopa bezrobocia wyniosła 20,4% (w kraju 18,9%) i ukształtowała się na niższym poziomie niż w I kwartale 2004 r. o 1,4 pkt procentowego, ale wyższym o 1,5 pkt w stosunku do IV kwartału 2004 r. W omawianym okresie czasu stopa bezrobocia była wyższa dla kobiet (23,6%) niż dla mężczyzn (17,6%) oraz wyższa dla mieszkańców miast (20,7%) niż wsi (19,0%).
Stopa bezrobocia według BAEL
W skali roku w I kwartale 2005 r. odnotowano zmniejszenie liczby bezrobotnych mężczyzn i kobiet, co miało wpływ na spadek natężenia bezrobocia w obydwu tych populacjach (odpowiednio o: 2,0 i 0,7 pkt procentowego). Zmniejszenie stopy bezrobocia w omawianym okresie czasu wystąpiło także w miastach (o 1,5 pkt) i na wsi (o 1,1 pkt).
Na przestrzeni kwartału wystąpiło pogorszenie sytuacji kobiet i mężczyzn na rynku pracy.
W porównaniu do IV kwartału 2004 r. stopa bezrobocia wśród kobiet wzrosła o 1,9 pkt, a wśród mężczyzn o 1,2 pkt. Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania wzrost natężenia bezrobocia odnotowano wśród mieszkańców wsi (o 3,6 pkt) i miast (o 1,0 pkt).
W I kwartale 2005 r. w dalszym ciągu ludzie młodzi w wieku 15 – 24 lata byli najbardziej obciążeni bezrobociem. Stopa bezrobocia dla tej grupy wyniosła 44,2% i była ponad 2-krotnie wyższa niż dla ogółu bezrobotnych. Najniższą stopę bezrobocia odnotowano dla osób w wieku 35 – 44 lata, która wyniosła 15,1%.
Struktura bezrobotnych według płci i wieku w I kwartale 2005 r.
Najbardziej narażone na bezrobocie w I kwartale 2005 r. były osoby o niskim poziomie wykształcenia. W zbiorowości osób w wieku 15 lat i więcej z wykształceniem podstawowym i niepełnym podstawowym stopa bezrobocia była ponad sześciokrotnie wyższa niż wśród osób posiadających wykształcenie wyższe (42,8% wobec 7,0%). Wyższą niż ogółem stopę bezrobocia osiągnęły osoby legitymujące się wykształceniem: średnim ogólnokształcącym (20,9%), zasadniczym zawodowym (26,3%).
Najliczniejszymi grupami według wykształcenia w I kwartale 2005 r., zarówno wśród bezrobotnych mężczyzn jak i wśród kobiet były osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (stanowiące odpowiednio: 54,8% i 38,9%). Stopa bezrobocia dla mężczyzn z tym wykształceniem
15 – 24 lata 25 – 34 35 – 44 45 – 54 55 lat i więcej
I II III IV I II III IV I kwartały 2003 2004 2005
województwo kraj 20,4%
18,9%
18,2%
21,8%
20,8%
20,9%
18,5%
19,4%
20,0% 18,9%
18,0%
18,2%
19,1%
20,7%
19,3%
19,4%
19,4%
20,6%
MĘŻCZYŹNI KOBIETY
do 3 miesięcy
4 – 6
7 – 12
powyżej 12 miesięcy 53,7%
19,1%
13,8%
13,3%
55,8%
21,7%
10,2%
12,8%
wyższe policealne i średnie średnie zasadnicze zawodowe podstawowe (łącznie zawodowe ogólnokształcące z gimnazjalnym) i niepełne podstawowe
mężczyźni kobiety 4,8% 8,0%
25,0% 25,7%
2,7%
11,9%
54,8%
38,9%
12,8% 15,5%
wyniosła 22,1%, a dla kobiet – 33,7%. Najniższą stopę bezrobocia według wykształcenia wśród mężczyzn odnotowano wśród osób z wykształceniem wyższym i wynosiła ona 5,6%, natomiast wśród kobiet z wykształceniem policealnym – 5,0%.
Struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia i płci w I kwartale 2005 r.
W I kwartale 2005 r. najwięcej osób bezrobotnych poszukiwało pracy poprzez krewnych i znajomych (80,2%), bezpośredni kontakt z zakładem pracy (67,6%), powiatowe urzędy pracy (64,7%), natomiast najmniej podjęło starania o zorganizowanie własnego miejsca pracy (5,1%).
Należy przy tym zaznaczyć, że każda osoba bezrobotna mogła podać dowolną liczbę odpowiedzi.
Tabl. 4. Bezrobotni według płci i metod poszukiwania pracy w I kwartale 2005 r.
Mężczyźni Kobiety
METODY POSZUKIWANIA PRACY w % ogółu bezrobotnych danej płci
Powiatowe urzędy pracy ... 62,8 66,4
Prywatne biura pośrednictwa pracy ... 10,6 8,4
Zamieszczanie lub odpowiadanie na
ogłoszenia ... 42,6 48,7
Bezpośredni kontakt z zakładem pracy ... 70,7 65,0
Krewni i znajomi ... 82,4 77,9 Podjęcie starań o zorganizowanie
własnego miejsca pracy ... 6,9 4,0
Uczestniczenie w testach, rozmowach
kwalifikacyjnych ... 17,0 18,6
W I kwartale 2005 r. 408 tys. osób poszukiwało pracy, tj. 98,6% ogółu bezrobotnych.
Zbiorowość ta zmniejszyła się w skali roku o 1,9%, ale wzrosła na przestrzeni kwartału o 9,1%.
Struktura bezrobotnych według okresu poszukiwania pracy i płci w I kwartale 2005 r.
Zbiorowość bezrobotnych długotrwale poszukujących pracy (przez okres dłuższy niż 1 rok) liczyła w I kwartale 2005 r. 226 tys. osób. Liczba długotrwale bezrobotnych wzrosła w stosunku do I kwartału 2004 r., jak również w porównaniu do IV kwartału 2004 r. odpowiednio o: 7,6% i 5,6%.
Udział osób długotrwale bezrobotnych w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 54,6% (przed rokiem
49,8%).
MĘŻCZYŹNI KOBIETY
górnictwo
przetwórstwo przemysłowe budownictwo
handel i naprawy∆
transport, gospodarka magazynowa i łączność
pośrednictwo finansowe obsługa nieruchomości i firm∆
administracja publicznai obrona narodowa;
obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne∆ ochrona zdrowia i pomoc społeczna
pozostałe 37,4%
12,2%
6,1%
21,4%
4,6%
0,8% 5,3% 6,8%
2,3%
3,1%
6,2%
4,4% 1,8%
7,1%
35,4%
23,9%
4,4%
13,3%
3,5%
Bezrobotni, którzy poprzednio pracowali (324 tys. osób) w I kwartale 2005 r. stanowili 78,3%
ogółu bezrobotnych. Ich odsetek zmniejszył się w skali roku (o 0,9 pkt procentowego), natomiast na przestrzeni kwartału zwiększył się (o 8,4 pkt). Głównymi przyczynami zaprzestania pracy były podobnie, jak w I kwartale 2004 r. likwidacja zakładu pracy lub stanowiska pracy oraz zakończenie pracy na czas określony, dorywczej. Dotyczyło to odpowiednio 147 tys. i 56 tys. osób poprzednio pracujących. Na rentę lub emeryturę w I kwartale 2005 r. odeszło 15 tys. osób. W podziale bezrobotnych według przyczyn zaprzestania pracy nie ujęto osób, które mają przerwę w pracy 8 lat i dłużej.
Pierwszej w życiu pracy w I kwartale 2005 r. poszukiwało 90 tys. osób (tj. 21,7% ogółu bezrobotnych). Zbiorowość ta zmniejszyła się w stosunku do I kwartału 2004 r. o 5,3%, natomiast wzrosła w stosunku do poprzedniego kwartału o 12,5%. Wśród osób, które nigdy nie pracowały absolwenci stanowili 13,3%.
Liczba osób uprzednio pracujących (bez osób, które miały przerwę w pracy 8 lat i dłużej) wyniosła 244 tys. i ukształtowała się na poziomie niższym niż przed rokiem (o 8,6%), ale wyższym niż w poprzednim kwartale (o 4,3%). Większość osób uprzednio pracujących posiadała miejsca pracy w sektorze prywatnym (77,9%).
Bezrobotni uprzednio pracujący według płci i sekcji ostatniego miejsca pracy w I kwartale 2005 r.
Przeciętny czas poszukiwania pracy przez bezrobotnych uprzednio pracujących w I kwartale 2005 r. wyniósł 18,0 miesięcy i wydłużył się on o 2,4 miesiąca w porównaniu z I kwartałem 2004 r., ale skrócił w porównaniu z IV kwartałem 2004 r. o 1,2 miesiąca. Przeciętnie dłużej trwało poszukiwanie pracy przez mężczyzn uprzednio pracujących niż kobiety (18,9 wobec 17,0 miesięcy).
BIERNI ZAWODOWO
W I kwartale 2005 r. zbiorowość biernych zawodowo liczyła 1861 tys. osób, tj. 47,8% ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej. W stosunku do analogicznego okresu 2004 r. wystąpił wzrost liczby biernych zawodowo kobiet (o 0,6%), natomiast spadek biernych zawodowo mężczyzn (o 0,5%).
W skali roku odnotowano wzrost liczby biernych zawodowo w miastach o 3 tys. (o 0,2%), natomiast na
wsi ich liczba pozostała na tym samym poziomie.
Tabl. 5. Bierni zawodowo według BAEL LATA
KWARTAŁY Ogółem Mężczyźni Kobiety Miasta Wieś
W TYSIĄCACH
2004 I ... 1859 742 1117 1473 386
IV ... 1877 736 1141 1475 402
2005 I ... 1861 738 1124 1476 386
W ODSETKACH
2004 I ... 100,0 39,9 60,1 79,2 20,8
IV ... 100,0 39,2 60,8 78,6 21,4
2005 I ... 100,0 39,7 60,4 79,3 20,7
W porównaniu z poprzednim kwartałem liczba biernych zawodowo w I kwartale 2005 r. spadła (o 16 tys.), przy czym spadek ten odnotowano tylko na wsi (o 4,0%), natomiast w miastach liczba biernych zawodowo zwiększyła się o 1 tys. tj. 0,1%.
Miernikiem obciążenia pracujących biernymi zawodowo jest współczynnik obciążenia ekonomicznego, który przedstawia liczbę biernych zawodowo przypadających na 1000 pracujących w wieku 15 lat i więcej. W I kwartale 2005 r. współczynnik obciążenia ekonomicznego wyniósł 1152 (przed rokiem 1228). Był on prawie dwukrotnie wyższy dla kobiet (1533), niż dla mężczyzn (836).
Większe obciążenie ludności pracującej biernymi zawodowo wystąpiło na wsi, gdzie współczynnik obciążenia ekonomicznego wyniósł 1245, podczas gdy w miastach – 1131.
Współczynnik obciążenia ekonomicznego (bierni zawodowo na 1000 pracujących)
Nadal wśród biernych zawodowo w I kwartale 2005 r. przeważały osoby w wieku produkcyjnym. Ich udział wyniósł 55,0% (przed rokiem – 55,9%). Osoby w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym stanowiły odpowiednio 7,6% i 37,4% omawianej zbiorowości.
W I kwartale 2005 r. według badania BAEL najliczniejszą grupą wśród biernych zawodowo były osoby, które posiadały wykształcenie poniżej średniego. Udział osób z takim wykształceniem w ogólnej liczbie biernych zawodowo wyniósł 66,7% (przed rokiem – 67,2%, w IV kwartale 2004 r. – 66,3%). Najwięcej, bo 33,4% było osób z wykształceniem podstawowym i niepełnym podstawowym.
Kolejną co do wielkości grupę stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym 24,3%.
Najmniej liczną grupą wśród biernych zawodowo były osoby z wykształceniem wyższym, których odsetek w ogólnej liczbie wyniósł 5,2% (przed rokiem – 5,6%, w IV kwartale 2004 r. – 5,2%). W skali roku odnotowano największy wzrost liczby biernych zawodowo z wykształceniem gimnazjalnym (o 59,6%) oraz policealnym i średnim zawodowym (o 9,8%).
województwo kraj
I II III IV I II III IV I kwartały 2003 2004 2005
1037 1154 1152
1173 1268
1233 1214 1186 1228
1171
1000 1037 1007
1053
1029 1011 1022
1046
4,1% 2,8%
29,2%
19,7%
43,9%
0,3%
20,8%
32,9%
15,3% 21,3%
6,6% 3,1% przyczyny bierności:
zniechęcenie bezskutecznością poszukiwania pracy nauka, uzupełnianie kwalifikacji
obowiązki rodzinne i związane z prowadzeniem domu emerytura
choroba, niesprawność pozostałe
KOBIETY MĘŻCZYŹNI
Struktura ludności biernej zawodowo według poziomu wykształcenia i płci w I kwartale 2005 r.
W I kwartale 2005 r. zarówno w stosunku do analogicznego okresu 2004 r. jak i do poprzedniego kwartału spadła liczba biernych zawodowo, którzy nie poszukiwali pracy, odpowiednio o: 0,2% i 1,4%. Najczęstszymi przyczynami nie poszukiwania pracy były: emerytura (37,3% osób nie poszukujących pracy), nauka, uzupełnianie kwalifikacji (24,3%), choroba, niesprawność (17,0%) oraz obowiązki rodzinne i związane z prowadzeniem domu (12,7%).
Struktura ludności biernej zawodowo nie poszukującej pracy według płci i przyczyn bierności w I kwartale 2005 r.
Bierni zawodowo uprzednio pracujący w I kwartale 2005 r. liczyli 1319 tys. osób i stanowili 70,9% ogółu biernych zawodowo. W porównaniu z I kwartałem 2004 r. liczba ich zmniejszyła się o 0,2%. Najczęstszym powodem zaprzestania pracy było przejście na emeryturę lub rentę 66,9%, względy rodzinne, osobiste 11,8%, a także likwidacja zakładu pracy lub stanowiska pracy 8,0%.
AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA CZŁONKÓW GOSPODARSTW DOMOWYCH
W województwie śląskim gospodarstwa domowe, które posiadały w swoim składzie przynajmniej jedną osobę pracującą i nie były obciążone bezrobociem stanowiły w I kwartale 2005 r.
47,8% ogółu gospodarstw (przed rokiem 46,5%), natomiast gospodarstwa z osobami bezrobotnymi 20,0% (przed rokiem 20,9%). Pozostałe 32,2% to gospodarstwa bez osób czynnych zawodowo (przed rokiem 32,7%).
W I kwartale 2005 r. wśród gospodarstw domowych z osobami pracującymi, podobnie jak przed rokiem, przeważały gospodarstwa z dwoma osobami pracującymi (47,5%) oraz jedną osobą
27,9%
10,4%
30,4%
5,6%
19,4%
6,4%
MĘŻCZYŹNI KOBIETY
wyższe
policealne i średnie zawodowe
średnie ogólnokształcące
zasadnicze zawodowe
gimnazjalne podstawowe i niepełne
podstawowe 37,0%
7,9%
20,3%
12,1%
18,2%
4,4%
gospodarstwa domowe:
z przynajmniej 1 osobą pracującą (bez bezrobotnych) z przynajmniej 1 osobą bezrobotną
bez osób aktywnych zawodowo liczba osób:
1 2 3 4 5 6 7 i więcej
%
0 20 40 60 80 100
pracującą (46,7%). Gospodarstwa o liczbie osób pracujących 3 i więcej, stanowiły 5,8% ogółu gospodarstw domowych. W skali roku wzrosła liczba gospodarstw domowych obciążonych jedną osobą bezrobotną o 2,2 pkt procentowego i w takim samym stopniu obniżyła się liczba gospodarstw z dwoma i więcej bezrobotnymi.
Gospodarstwa domowe według liczby osób oraz aktywności ekonomicznej w I kwartale 2005 r.
PODSUMOWANIE
Według Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności w I kwartale 2005 r. w porównaniu z analogicznym okresem 2004 r. odnotowano poprawę sytuacji na rynku pracy. Zmniejszyła się liczba bezrobotnych przy jednoczesnym wzroście liczby pracujących oraz wskaźnika zatrudnienia.
W I kwartale 2005 r. w skali roku zmniejszyła się liczba bezrobotnych mężczyzn, natomiast wzrosła liczba bezrobotnych kobiet. Bezrobotne kobiety stanowiły ponad połowę omawianej populacji.
Stopa bezrobocia ukształtowała się na niższym poziomie niż przed rokiem. Nadal natężenie bezrobocia było wyższe wśród kobiet niż mężczyzn.
Trudna sytuacja na rynku pracy w dużym stopniu wpłynęła na bezrobocie wśród ludzi młodych oraz o niskim poziomie wykształcenia. Najwyższą stopę bezrobocia w I kwartale 2005 r. zanotowano wśród osób w wieku 15 – 24 lata oraz z wykształceniem podstawowym (łącznie z gimnazjalnym) i niepełnym podstawowym. Na przestrzeni roku odnotowano wzrost natężenia bezrobocia w grupie osób z wykształceniem podstawowym (łącznie z gimnazjalnym) i niepełnym podstawowym. Nadal najmniej zagrożone bezrobociem były osoby z wykształceniem wyższym.
W I kwartale 2005 r. w stosunku do analogicznego okresu 2004 r. zanotowano wzrost liczby pracujących wśród mieszkańców miast i wsi. Liczba bezrobotnych obniżyła się w miastach, natomiast na wsi wystąpił jej wzrost. Nadal współczynnik aktywności zawodowej i stopa bezrobocia dla mieszkańców miast były wyższe niż dla mieszkańców wsi.
W porównaniu z poprzednim kwartałem w I kwartale 2005 r. nieznacznie spadła liczba osób
pracujących, natomiast wzrosła liczba bezrobotnych. Zmniejszenie liczby pracujących odnotowano
zarówno wśród mężczyzn, jak i kobiet, natomiast liczba bezrobotnych wzrosła w obydwu tych
populacjach.
Tabl. 1 (6). AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ
Aktywni zawodowo pracujący
w pełnym w niepełnym Ogółem
razem
razem
wymiarze czasu pracy
bezrobotni
Bierni zawodowo WYSZCZEGÓLNIENIE
o – ogółem m – mężczyźni k – kobiety
w tysiącach
2003 I kwartał ... o 3655 1815 1452 x x 363 1841
m 1713 990 819 x x 171 724
k 1942 825 633 x x 192 1117
II kwartał ... o 3749 1879 1516 1382 133 364 1869
m 1764 1023 841 792 49 182 741
k 1984 856 675 590 85 181 1128
III kwartał ... o 3957 2019 1597 1464 133 422 1938
m 1884 1096 893 837 57 202 788
k 2073 924 704 628 76 220 1150
IV kwartał ... o 3831 1976 1565 1437 128 411 1856
m 1800 1061 862 802 60 200 739
k 2031 914 704 635 69 211 1117
2004 I kwartał ... o 3795 1936 1514 1376 138 422 1859
m 1781 1039 835 781 54 204 742
k 2014 897 679 596 84 218 1117
II kwartał ... o 3960 2027 1651 1476 175 376 1933
m 1875 1085 900 843 57 184 790
k 2085 942 751 633 118 191 1143
III kwartał ... o 4079 2082 1704 1542 162 378 1998
m 1933 1118 928 873 54 190 815
k 2146 963 776 668 108 187 1183
IV kwartał ... o 3883 2006 1627 1496 131 379 1877
m 1802 1066 891 846 45 175 736
k 2082 941 736 650 86 204 1141
2005 I kwartał ... o 3891 2030 1616 1466 149 414 1861
m 1809 1071 883 831 52 188 738
k 2082 959 733 635 98 226 1124
Tabl. 2 (7). WSKAŹNIKI AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ LUDNOŚCI
Współczynnik
aktywności zawodowej Wskaźnik zatrudnienia Stopa bezrobocia WYSZCZEGÓLNIENIE
o – ogółem m – mężczyźni
k – kobiety w %
2003 I kwartał ... o 49,7 39,7 20,0
m 57,8 47,8 17,3
k 42,5 32,6 23,3
II kwartał ... o 50,1 40,4 19,4
m 58,0 47,7 17,8
k 43,1 34,0 21,1
III kwartał ... o 51,0 40,4 20,9
m 58,2 47,4 18,4
k 44,6 34,0 23,8
IV kwartał ... o 51,6 40,9 20,8
m 58,9 47,9 18,9
k 45,0 34,7 23,1
2004 I kwartał ... o 51,0 39,9 21,8
m 58,3 46,9 19,6
k 44,5 33,7 24,3
II kwartał ... o 51,2 41,7 18,5
m 57,9 48,0 17,0
k 45,2 36,0 20,3
III kwartał ... o 51,0 41,8 18,2
m 57,8 48,0 17,0
k 44,9 36,2 19,4
IV kwartał ... o 51,7 41,9 18,9
m 59,2 49,4 16,4
k 45,2 35,4 21,7
2005 I kwartał ... o 52,2 41,5 20,4
m 59,2 48,8 17,6
k 46,1 35,2 23,6
Tabl. 3 (8). AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ WEDŁUG MIEJSCA ZAMIESZKANIA W I KWARTALE 2005 R.
Aktywni zawodowo pracujący
w
pełnym w nie- pełnym Ogółem
razem
razem
wymiarze czasu pracy
bezro- botni
Bierni zawo-
dowo
Współ- czynnik
aktyw- ności zawo- dowej
Wska- źnik zatrud-
nienia
Stopa bezro- bocia WYSZCZEGÓLNIENIE
w tysiącach w %
O G Ó Ł E M ... 3891 2030 1616 1466 149 414 1861 52,2 41,5 20,4
MIASTA ... 3122 1646 1305 1184 122 341 1476 52,7 41,8 20,7 o liczbie ludności:
100000 – 499999 ... 1856 988 781 700 81 207 868 53,2 42,1 21,0
50000 – 99999 ... 653 347 279 261 18 68 305 53,1 42,7 19,6
20000 – 49999 ... 365 187 147 136 11 40 178 51,2 40,3 21,4
10000 – 19999 ... 140 73 61 55 7 11 67 52,1 43,6 15,1
poniżej 10000 ... 109 51 37 33 4 15 58 46,8 33,9 29,4
WIEŚ ... 769 384 310 282 28 73 386 49,9 40,3 19,0
MĘŻCZYŹNI ... 1809 1071 883 831 52 188 738 59,2 48,8 17,6
MIASTA ... 1433 858 706 660 46 152 575 59,9 49,3 17,7
o liczbie ludności:
100000 – 499999 ... 848 510 417 386 31 93 338 60,1 49,2 18,2
50000 – 99999 ... 302 180 148 143 5 32 122 59,6 49,0 17,8
20000 – 49999 ... 170 99 81 75 6 18 71 58,2 47,6 18,2
10000 – 19999 ... 64 42 37 34 3 4 22 65,6 57,8 9,5
poniżej 10000 ... 49 28 23 22 1 5 22 57,1 46,9 17,9
WIEŚ ... 376 213 177 171 6 36 163 56,6 47,1 16,9
KOBIETY ... 2082 959 733 635 98 226 1124 46,1 35,2 23,6
MIASTA ... 1689 788 599 524 76 189 901 46,7 35,5 24,0
o liczbie ludności:
100000 – 499999 ... 1008 478 364 314 50 114 530 47,4 36,1 23,8
50000 – 99999 ... 350 167 131 118 13 36 183 47,7 37,4 21,6
20000 – 49999 ... 195 88 66 61 5 22 107 45,1 33,8 25,0
10000 – 19999 ... 76 31 24 20 4 7 45 40,8 31,6 22,6
poniżej 10000 ... 59 23 14 11 3 9 36 39,0 23,7 39,1
WIEŚ ... 393 170 133 111 22 37 223 43,3 33,8 21,8
Tabl. 4 (9). AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI WEDŁUG WIEKU W I KWARTALE 2005 R.
Aktywni zawodowo pracujący
w
pełnym w nie- pełnym Ogółem
razem
razem
wymiarze czasu pracy
bezro- botni
Bierni zawo-
dowo
Współ- czynnik
aktyw- ności zawo- dowej
Wska- źnik zatrud-
nienia
Stopa bezro- bocia WYSZCZEGÓLNIENIE
w tysiącach w %
O G Ó Ł E M
O G Ó Ł E M ... 3891 2030 1616 1466 149 414 1861 52,2 41,5 20,4
15 – 17 lat ... 143 – – – – – 143 – – –
18 – 19 ... 129 7 3 1 2 4 122 5,4 2,3 57,1
20 – 24 ... 380 190 108 84 24 82 190 50,0 28,4 43,2
25 – 29 ... 383 325 237 216 20 88 59 84,9 61,9 27,1
30 – 34 ... 347 301 253 238 14 48 46 86,7 72,9 15,9
35 – 39 ... 298 263 221 207 14 42 35 88,3 74,2 16,0
40 – 44 ... 335 288 247 228 18 42 47 86,0 73,7 14,6
45 – 49 ... 383 295 249 235 14 46 88 77,0 65,0 15,6
50 – 54 ... 378 214 175 156 19 40 164 56,6 46,3 18,7
55 – 59 ... 293 102 87 79 9 14 191 34,8 29,7 13,7
60 – 64 ... 206 25 20 13 7 5 181 12,1 9,7 20,0
65 lat i więcej ... 615 20 17 8 9 4 595 3,3 2,8 20,0
W wieku:
przedprodukcyjnym 143 – – – – – 143 – – –
produkcyjnym ... 3024 2001 1593 1455 137 408 1023 66,2 52,7 20,4
poprodukcyjnym .... 724 29 23 11 12 6 696 4,0 3,2 20,7
MĘŻCZYŹNI ... 1809 1071 883 831 52 188 738 59,2 48,8 17,6
15 – 17 lat ... 78 – – – – – 78 – – –
18 – 19 ... 52 3 – – – 3 50 5,8 – 100,0
20 – 24 ... 191 112 69 59 10 43 79 58,6 36,1 38,4
25 – 29 ... 188 173 130 127 3 43 15 92,0 69,1 24,9
30 – 34 ... 162 155 134 130 5 21 7 95,7 82,7 13,5
35 – 39 ... 136 129 117 117 – 12 6 94,9 86,0 9,3
40 – 44 ... 166 152 133 127 6 18 14 91,6 80,1 11,8
45 – 49 ... 181 142 125 121 4 16 39 78,5 69,1 11,3
50 – 54 ... 185 114 93 86 7 20 71 61,6 50,3 17,5
55 – 59 ... 143 60 52 46 6 8 83 42,0 36,4 13,3
60 – 64 ... 96 16 14 10 3 3 80 16,7 14,6 18,8
65 lat i więcej ... 232 16 15 8 7 2 216 6,9 6,5 12,5
W wieku:
przedprodukcyjnym 78 – – – – – 78 – – –
produkcyjnym ... 1499 1055 868 823 45 186 444 70,4 57,9 17,6
poprodukcyjnym .... 232 16 15 8 7 2 216 6,9 6,5 12,5
KOBIETY ... 2082 959 733 635 98 226 1124 46,1 35,2 23,6
15 – 17 lat ... 65 – – – – – 65 – – –
18 – 19 ... 77 4 3 1 2 2 73 5,2 3,9 50,0
20 – 24 ... 189 78 39 25 14 39 111 41,3 20,6 50,0
25 – 29 ... 196 152 107 90 17 45 44 77,6 54,6 29,6
30 – 34 ... 185 146 118 109 9 27 39 78,9 63,8 18,5
35 – 39 ... 162 134 104 90 14 30 28 82,7 64,2 22,4
40 – 44 ... 170 137 113 101 12 23 33 80,6 66,5 16,8
45 – 49 ... 202 153 124 114 10 29 49 75,7 61,4 19,0
