Informacje i opracowania statystyczne
AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA
LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM
Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności przeprowadzonego w II kwartale 2005 r.
Katowice, październik 2005 r.
2
kwartalnik
OBJAŚNIENIA ZNAKÓW UMOWNYCH
Kreska (–) – zjawisko nie występuje
Zero (0) – zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,5 (0,0) – zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,05
„W tym” – oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy
Znak ∆ – oznacza, że nazwy zostały skrócone w stosunku do obowiązujących klasyfikacji Znak x – wypełnienie pozycji jest niemożliwe lub niecelowe
SKRÓTY
PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
tys. – tysiąc
zł – złoty
cd. – ciąg dalszy
pkt – punkt
dok. – dokończenie
tj. – to jest
np. – na przykład
tzn. – to znaczy
br. – bieżący rok
ub. r. – ubiegły rok
nr – numer
Przy publikowaniu danych US prosimy o podanie źródła
SPIS TREŚCI
Strona
WYJAŚNIENIA METODYCZNE ... 5
UWAGI ANALITYCZNE ... 9
Ludność aktywna i bierna zawodowo ... 9
Pracujący ... 10
Bezrobotni ... 12
Bierni zawodowo ... 16
Aktywność zawodowa członków gospodarstw domowych ... 18
Podsumowanie ... 19
SPIS TABLIC
Tablica Strona Ludność aktywna i bierna zawodowo w wieku 15 lat i więcej w II kwartale 2005 r. ... 1 9 Struktura pracujących według płci i poziomu wykształcenia (II kwartał 2004 r.,
II kwartał 2005 r.) ... 2 10 Bezrobotni zarejestrowani w urzędach pracy według BAEL (II kwartał 2004 r.,
I, II kwartał 2005 r.) ... 3 13 Bezrobotni według poziomu wykształcenia w II kwartale 2005 r. ... 4 15 Bezrobotni poprzednio pracujący według przyczyn zaprzestania pracy
(II kwartał 2004 r., II kwartał 2005 r.) ... 5 16 Bierni zawodowo uprzednio pracujący według przyczyn nie poszukiwania pracy
w II kwartale 2005 r. ... 6 18 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej (I, II, III, IV kwartał 2003 r.,
I, II, III, IV kwartał 2004 r., I, II kwartał 2005 r.) ... 1 (7) 20 Wskaźniki aktywności zawodowej ludności (I, II, III, IV kwartał 2003 r.,
I, II, III, IV kwartał 2004 r., I, II kwartał 2005 r.) ... 2 (8) 21 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według miejsca zamieszkania
w II kwartale 2005 r. ... 3 (9) 22 Aktywność ekonomiczna ludności według wieku w II kwartale 2005 r. ... 4 (10) 23 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według poziomu wykształcenia
w II kwartale 2005 r. ... 5 (11) 25 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według stanu cywilnego
w II kwartale 2005 r. ... 6 (12) 26 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według stopnia pokrewieństwa
z głową gospodarstwa domowego w II kwartale 2005 r. ... 7 (13) 27 Pracujący według statusu zatrudnienia i wieku w II kwartale 2005 r. ... 8 (14) 28 Pracujący według statusu zatrudnienia i poziomu wykształcenia w II kwartale 2005 r. ... 9 (15) 30 Pracujący według statusu zatrudnienia i sekcji w II kwartale 2005 r. ... 10 (16) 31 Pracujący według płci i wybranych sekcji w II kwartale 2005 r. ... 11 (17) 33 Pracujący według poziomu wykształcenia i wybranych sekcji w II kwartale 2005 r. ... 12 (18) 34 Pracujący według płci i zawodów w II kwartale 2005 r. ... 13 (19) 34 Pracujący w więcej niż jednym miejscu pracy według statusu zatrudnienia w głównym
miejscu pracy, wieku i poziomu wykształcenia w II kwartale 2005 r. ... 14 (20) 35 Pracujący poszukujący innej pracy według przyczyn poszukiwania pracy, wieku,
poziomu wykształcenia i wybranych sekcji w II kwartale 2005 r. ... 15 (21) 35 Bezrobotni według miejsca zamieszkania i przyczyn zaprzestania pracy
w II kwartale 2005 r. ... 16 (22) 36 Bezrobotni według miejsca zamieszkania i kategorii bezrobotnych w II kwartale 2005 r. ... 17 (23) 36 Bezrobotni według miejsca zamieszkania i okresu poszukiwania pracy
w II kwartale 2005 r. ... 18 (24) 37 Bezrobotni według miejsca zamieszkania, płci i rodzaju poszukiwanej pracy
w II kwartale 2005 r. ... 19 (25) 37
SPIS TABLIC (dok.)
Tablica Strona Bezrobotni według metod poszukiwania pracy i kategorii bezrobotnych
w II kwartale 2005 r. ... 20 (26) 38 Bezrobotni według kategorii, wieku i miejsca zamieszkania w II kwartale 2005 r. ... 21 (27) 39 Bezrobotni według kategorii i poziomu wykształcenia w II kwartale 2005 r. ... 22 (28) 40 Bezrobotni uprzednio pracujący według kategorii i wybranych sekcji ostatniego miejsca
pracy w II kwartale 2005 r. ... 23 (29) 40 Bezrobotni uprzednio pracujący według płci, miejsca zamieszkania i sekcji ostatniego
miejsca pracy w II kwartale 2005 r. ... 24 (30) 41 Bezrobotni uprzednio pracujący według okresu poszukiwania pracy i stażu w ostatnim
miejscu pracy w II kwartale 2005 r. ... 25 (31) 42 Bezrobotni uprzednio pracujący według statusu zatrudnienia i sekcji ostatniego miejsca
pracy w II kwartale 2005 r. ... 26 (32) 42 Bezrobotni według poziomu wykształcenia i wieku w II kwartale 2005 r. ... 27 (33) 43 Bierni zawodowo według przyczyn bierności i wieku w II kwartale 2005 r. ... 28 (34) 44 Bierni zawodowo według przyczyn bierności i poziomu wykształcenia
w II kwartale 2005 r. ... 29 (35) 46 Bierni zawodowo uprzednio pracujący według przyczyn bierności i przyczyn
zaprzestania pracy w II kwartale 2005 r. ... 30 (36) 47 Struktura gospodarstw domowych według aktywności zawodowej członków
gospodarstw w II kwartale 2005 r. ... 31 (37) 48 Struktura gospodarstw domowych według liczby osób pracujących i bezrobotnych
w II kwartale 2005 r. ... 32 (38) 49
SPIS WYKRESÓW
Strona
Współczynnik aktywności zawodowej według grup wieku (II kwartał 2004 r., II kwartał 2005 r.) ... 10
Wzrost liczby pracujących w II kwartale 2005 r. ... 10
Wskaźnik zatrudnienia według grup wieku (II kwartał 2004 r., II kwartał 2005 r.) ... 11
Udział kobiet w ogólnej liczbie pracujących według wybranych rodzajów działalności miejsca pracy w II kwartale 2005 r. ... 12
Udział kobiet w ogólnej liczbie pracujących w danej grupie zawodowej w II kwartale 2005 r. ... 12
Dynamika bezrobotnych według płci w II kwartale 2005 r. ... 13
Struktura bezrobotnych według miejsca zamieszkania i płci (II kwartał 2004 r., I, II kwartał 2005 r.) ... 13
Stopa bezrobocia według BAEL (I, II,III,IV kwartał 2003 r., I, II,III,IV kwartał 2004 r. I, II, kwartał 2005 r.) ... 14
Struktura bezrobotnych oraz stopa bezrobocia według grup wieku (II kwartał 2004 r., II kwartał 2005 r.) ... 14
Struktura bezrobotnych według okresu poszukiwania pracy, płci i miejsca zamieszkania w II kwartale 2005 r. ... 15
Bezrobotni uprzednio pracujący według czasu poszukiwania pracy i płci w II kwartale 2005 r. ... 16
Dynamika biernych zawodowo w II kwartale 2005 r. ... 17
Współczynnik obciążenia ekonomicznego (I, II,III,IV kwartał 2003 r., I, II,III,IV kwartał 2004 r. I, II, kwartał 2005 r.) ... 17
Struktura biernych zawodowo według ekonomicznych grup wieku (II kwartał 2004 r., II kwartał 2005 r.) ... 17
Struktura ludności biernej zawodowo według poziomu wykształcenia w II kwartale 2005 r. ... 18
Gospodarstwa domowe według liczby osób oraz aktywności ekonomicznej w II kwartale 2005 r. ... 19
WYJAŚNIENIA METODYCZNE
Publikacja przedstawia wyniki reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) i przygotowana została na podstawie uogólnionych wyników badania przeprowadzonego w II kwartale 2005 r.
Od I kwartału 2003 r. wyniki BAEL uogólnione są na podstawie wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 r., w związku z czym nie są w pełni porównywalne z danymi z lat poprzednich.
Od IV kwartału 1999 r. Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności jest prowadzone metodą obserwacji ciągłej, co oznacza, że w każdym z 13 tygodni kwartału badana jest jedna trzynasta część kwartalnej próby mieszkań. Nowa metoda pozwala na zilustrowanie sytuacji na rynku pracy w okresie całego kwartału, a wprowadzona została w związku z koniecznością dostosowania metod obserwacji do zaleceń Unii Europejskiej.
Badanie to stanowi podstawowe źródło informacji o sytuacji na rynku pracy. Przedmiotem badania jest ocena sytuacji w zakresie aktywności ekonomicznej ludności, tzn. fakt wykonywania pracy, pozostawania bezrobotnym lub biernym zawodowo w badanym tygodniu. Badaniem objęte są wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, będące członkami wylosowanych gospodarstw domowych (z zakresu badania wyłączone są osoby przebywające w gospodarstwach zbiorowych, tzn. w hotelach pracowniczych, domach opieki, koszarach wojskowych, domach studenckich itp.).
Podstawowym kryterium podziału ludności z punktu widzenia aktywności ekonomicznej na pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo jest praca, tzn. fakt wykonywania, posiadania bądź poszukiwania pracy. Przyjęta kolejność wyodrębniania poszczególnych kategorii ludności gwarantuje zaklasyfikowanie każdej osoby tylko do jednej kategorii.
Gospodarstwo domowe oznacza zespół osób spokrewnionych lub spowinowaconych, mieszkających razem i utrzymujących się wspólnie. Do członków gospodarstwa domowego zaliczono osoby:
■ obecne w gospodarstwie domowym (zameldowane na pobyt stały lub czasowy, przebywające bez zameldowania przez okres powyżej 2 miesięcy),
■ nieobecne przez okres do 2 miesięcy (np. przebywające w sanatoriach, w delegacji służbowej),
■ nieobecne przez okres dłuższy niż 2 miesiące, jeżeli nieobecność wynikała z charakteru wykonywanej przez nich pracy (np. geodeci).
Od I kwartału 2004 r. badaniem objęci są również cudzoziemcy będący członkami gospodarstw domowych w wylosowanych mieszkaniach, jeżeli spełniają powyższe kryteria.
Ludność aktywna zawodowo obejmuje wszystkie osoby uznane za pracujące lub
bezrobotne zgodnie z definicjami podanymi poniżej.
Do pracujących zaliczono wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, które w okresie badanego tygodnia:
■ wykonywały przez co najmniej 1 godzinę pracę przynoszącą zarobek lub dochód tzn. były zatrudnione w charakterze pracownika najemnego, pracowały we własnym (lub dzierżawionym) gospodarstwie rolnym lub prowadziły własną działalność gospodarczą poza rolnictwem, pomagały (bez wynagrodzenia) w prowadzeniu rodzinnego gospodarstwa rolnego lub rodzinnej działalności gospodarczej poza rolnictwem,
■ nie wykonywały pracy (np. z powodu choroby, urlopu, przerwy w działalności zakładu, trudnych warunków atmosferycznych, strajku), ale formalnie miały pracę.
Do pracujących – zgodnie z międzynarodowymi standardami – zaliczani byli również uczniowie, z którymi zakłady pracy lub osoby fizyczne zawarły umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy, jeżeli otrzymywali wynagrodzenie.
Ze względu na przyjęte założenia metodologiczne badania, liczba pracujących uzyskana w wyniku BAEL nie obejmuje niektórych kategorii osób, które są wliczane do pracujących w sprawozdawczości z zakresu zatrudnienia, m. in.:
■ pracujących, mieszkających w hotelach pracowniczych,
■ pracujących za granicą na rzecz polskich pracodawców.
Klasyfikacja statusu zatrudnienia wyróżnia następujące kategorie pracujących:
■ pracodawca – osoba, która prowadzi własną działalność gospodarczą i zatrudnia co najmniej jednego pracownika najemnego,
■ pracujący na własny rachunek – osoba, która prowadzi własną działalność gospodarczą i nie zatrudnia pracowników,
■ pracownik najemny – osoba zatrudniona na podstawie stosunku pracy w przedsiębiorstwie publicznym lub u pracodawcy prywatnego, również w indywidualnym gospodarstwie rolnym,
■ pomagający bezpłatnie członek rodziny – osoba, która bez umownego wynagrodzenia pomaga w prowadzeniu rodzinnej działalności gospodarczej, w tym w prowadzeniu gospodarstwa rolnego, działki rolnej.
Do pracowników najemnych zaliczono również osoby wykonujące pracę nakładczą oraz uczniów, z którymi zakłady pracy lub osoby fizyczne zawarły umowę o naukę zawodu lub przyuczenia do określonej pracy (jeżeli otrzymują wynagrodzenie).
Do pracujących na własny rachunek zaliczono również od 2004 r. agentów we wszystkich rodzajach agencji.
Informacje o zawodach wykonywanych przez pracujących w głównym miejscu pracy prezentowane są od I kwartału 2005 r. w układzie Klasyfikacji Zawodów i Specjalności wprowadzonej Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8.XII.2004 r. Klasyfikacja ta została opracowana na podstawie Międzynarodowego Standardu Klasyfikacji Zawodów ISCO – 88 przyjętego na XIV Międzynarodowej Konferencji Statystyków Pracy w Genewie w 1987 r. oraz jego nowej edycji z 1994 r., tzw. ISCO – 88 (COM) dostosowanej do potrzeb Unii Europejskiej.
Dane o miejscu pracy osób pracujących (oraz o ostatnim miejscu pracy osób bezrobotnych) prezentowane są w układzie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). PKD została opracowana na podstawie wydawnictwa Urzędu Statystycznego Wspólnot Europejskich EUROSTAT –
„ Nomenclature des Activites de Communate Europeenne – NACE rev. 1”.
Główne miejsce pracy ustalane jest na podstawie subiektywnej oceny respondenta.
W przypadku wątpliwości za pracę główną uznaje się tę, która zajmuje więcej czasu. Jeżeli prace respondenta zajmują taką samą ilość czasu, pracą główną jest ta, która przynosi wyższy dochód.
W kategorii pracujących wyróżniono osoby pracujące w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy. Zgodnie z zaleceniami EUROSTATu od I kwartału 2001 r. zmianie uległa definicja powyższych kategorii pracujących. Obecnie populacja osób pracujących w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy wyznaczana jest na podstawie deklaracji respondenta w odniesieniu do głównego miejsca pracy.
Do kategorii bezrobotnych zgodnie z zaleceniami EUROSTATu od I kwartału 2001 r. zostały zaliczone osoby w wieku 15 – 74 lata, które spełniły jednocześnie trzy warunki:
■ w okresie badanego tygodnia nie były osobami pracującymi (według powyższych kryteriów),
■ aktywnie poszukiwały pracy tzn. podjęły konkretne działania w ciągu 4 tygodni (wliczając jako ostatni – tydzień badany), aby znaleźć pracę,
■ były gotowe (zdolne) podjąć pracę w ciągu dwóch tygodni następujących po tygodniu badanym.
Do bezrobotnych zostały zaliczone także osoby, które nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące oraz były gotowe tę pracę podjąć (do 2003 r. włącznie, definicja nie uwzględniała ich gotowości do podjęcia pracy).
Osoby bezrobotne zostały zaklasyfikowane do jednej z czterech kategorii:
■ bezrobotni, którzy stracili pracę, tzn. osoby, które odeszły z ostatniego miejsca pracy nie z własnej inicjatywy i natychmiast (tzn. w ciągu trzech miesięcy) rozpoczęły poszukiwanie pracy,
■ bezrobotni, którzy zrezygnowali z pracy, tzn. osoby, które odeszły z pracy z własnej inicjatywy i natychmiast rozpoczęły poszukiwanie pracy,
■ bezrobotni, którzy powracają do pracy po przerwie, w czasie której nie poszukiwali pracy przez minimum 3 miesiące,
■ bezrobotni, którzy nigdy nie pracowali i poszukują pierwszej w życiu pracy.
Od I kwartału 2004 r. dane dotyczące liczby bezrobotnych według metod poszukiwania pracy są nieporównywalne z wcześniejszymi okresami, ponieważ do końca 2003 r. jedna osoba mogła wymienić maksymalnie trzy metody poszukiwania pracy, a od I kwartału 2004 r.
rejestrowane są wszystkie metody, niezależnie od ich liczby.
Ludność bierna zawodowo to osoby w wieku 15 lat i więcej, które nie zostały zaklasyfikowane jako pracujące lub bezrobotne, tzn. osoby, które w badanym tygodniu:
■ nie pracowały, nie miały pracy i jej nie poszukiwały,
■ nie pracowały, poszukiwały pracy, ale nie były zdolne (gotowe) do jej podjęcia w ciągu dwóch tygodni następujących po tygodniu badanym,
■ nie pracowały i nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie w okresie:
– dłuższym niż trzy miesiące,
– do 3 miesięcy, ale nie były gotowe tej pracy podjąć (od 2004 r.).
Od I kwartału 2004 r. dane dotyczące biernych zawodowo uprzednio pracujących
obejmują całą zbiorowość, tj. łącznie z osobami, których przerwa w pracy wynosiła 8 lat
i dłużej.
Współczynnik aktywności zawodowej jest to procentowy udział czynnych zawodowo w ogólnej liczbie ludności danej kategorii.
Wskaźnik zatrudnienia jest to procentowy udział pracujących w ogólnej liczbie ludności danej kategorii.
Stopa bezrobocia jest to procentowy udział bezrobotnych w liczbie aktywnych zawodowo danej kategorii.
Podział ludności na ekonomiczne grupy wieku obejmuje ludność w wieku:
■ przedprodukcyjnym – mężczyźni i kobiety w wieku 15 – 17 lat,
■ produkcyjnym – mężczyźni w wieku 18 – 64 lata i kobiety w wieku 18 – 59 lat; grupa ta została podzielona na wiek zawodowo:
– mobilny (18 – 44 lata mężczyźni i kobiety),
– niemobilny (45 – 64 lata mężczyźni i 45 – 59 lat kobiety),
■ poprodukcyjnym – mężczyźni w wieku 65 lat i więcej oraz kobiety w wieku 60 lat i więcej.
Informacje o wykształceniu ilustrują poziom wykształcenia ukończonego. Uczniowie szkół ponadpodstawowych podawali poziom szkoły ukończonej np. w przypadku studentów była to szkoła średnia ogólnokształcąca lub zawodowa.
Do absolwentów zaliczono osoby w wieku 15 – 30 lat, które ukończyły szkołę w okresie ostatnich 12 miesięcy i nie kontynuują nauki.
Pracownicy najemni w sektorze publicznym obejmują osoby zatrudnione w jednostkach stanowiących własność państwową i samorządu terytorialnego. Do pracujących w sektorze prywatnym zaliczono pracodawców i pracujących na własny rachunek, pomagających członków rodzin i pracowników najemnych zatrudnionych u osób fizycznych oraz w pozostałych jednostkach sektora prywatnego.
Przemysł dotyczy sekcji PKD „Górnictwo”, „Przetwórstwo przemysłowe” oraz „Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę”.
W niektórych tablicach sumy danych mogą być różne od wielkości podanych w pozycjach
"OGÓŁEM". Wynika to z zaokrągleń dokonywanych przy uogólnianiu wyników badania.
W stosunku do obowiązującej Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) zastosowano skróty – skrócone nazwy oznaczone zostały w tablicach znakiem „∆”. Zestawienie zastosowanych skrótów i pełnych nazw podaje się poniżej:
skrót pełna nazwa
sekcje PKD
handel i naprawy handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego obsługa nieruchomości i firm obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane
z prowadzeniem działalności gospodarczej administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne
UWAGI ANALITYCZNE
LUDNOŚĆ AKTYWNA I BIERNA ZAWODOWO
W II kwartale 2005 r. ludność w wieku 15 lat i więcej objęta Badaniem Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) liczyła 4,1 mln osób i w porównaniu do analogicznego okresu ub. r.
zwiększyła się o 2,4%. Był to wynik wzrostu, zarówno liczby aktywnych, jak i biernych zawodowo odpowiednio o: 3,8% i 1,0%.
Według BAEL województwo śląskie w II kwartale 2005 r. skupiało w skali kraju 13,0% ludności w wieku 15 lat i więcej, w tym 12,4% aktywnych zawodowo.
Tabl. 1. Ludność aktywna i bierna zawodowo w wieku 15 lat i więcej w II kwartale 2005 r.
Aktywni zawodowo
PŁEĆ Ogółem
razem pracujący bezrobotni
Bierni zawodowo W TYSIĄCACH
OGÓŁEM ... 4057 2104 1721 384 1952
Mężczyźni ... 1903 1113 929 185 789
Kobiety ... 2154 991 792 199 1163
W ODSETKACH
OGÓŁEM ... 100,0 51,9 42,4 9,5 48,1
Mężczyźni ... 100,0 58,5 48,8 9,7 41,5
Kobiety ... 100,0 46,0 36,8 9,2 54,0
W stosunku do poprzedniego kwartału w II kwartale br. odnotowano wzrost liczby ludności w wieku 15 lat i więcej o 4,3%. Zwiększyła się zarówno liczba aktywnych zawodowo o 3,6%, jak też biernych zawodowo o 4,9%. Wśród aktywnych zawodowo na przestrzeni kwartału wzrosła liczba pracujących, podczas gdy zbiorowość bezrobotnych zmniejszyła się.
W województwie śląskim w II kwartale 2005 r. w skali roku w większym stopniu wzrosła liczba pracujących niż bezrobotnych i biernych zawodowo łącznie, co wpłynęło na zmniejszenie obciążenia pracujących osobami niepracującymi. W II kwartale br. na 1000 pracujących przypadało 1357 niepracujących (w kraju 1240), podczas gdy przed rokiem – 1399 (w kraju 1273).
W II kwartale 2005 r. współczynnik aktywności zawodowej wyniósł 51,9% (w kraju 54,5%) i był on o 0,7 pkt procentowego wyższy niż przed rokiem. Poziom aktywności zawodowej ludności w miastach wyniósł 52,0%, a na wsi 51,2%. Udział osób aktywnych zawodowo w ludności w wieku 15 lat i więcej był wyższy dla mężczyzn niż dla kobiet (58,5% wobec 46,0%). W skali roku odnotowano wzrost współczynnika aktywności zawodowej zarówno dla mężczyzn, jak i kobiet (odpowiednio o: 0,6 pkt i 0,8 pkt procentowego) oraz w miastach i na wsi (odpowiednio o: 0,4 pkt i 1,9 pkt).
Na przestrzeni kwartału w II kwartale br. wystąpiło obniżenie poziomu aktywności zawodowej
o 0,3 pkt, przy czym wśród mężczyzn o 0,7 pkt, a wśród kobiet o 0,1 pkt. W omawianym okresie
czasu współczynnik aktywności zawodowej wzrósł na wsi o 1,3 pkt, natomiast obniżył się w miastach
o 0,7 pkt.
II kwartał 2004 II kwartał 2005 32,3%32,1%
85,0% 82,9% 88,0% 87,1%
62,8% 67,1%
12,3% 12,3%
15 – 24 lata 25 – 34 35 – 44 45 – 54 55 lat i więcej
Współczynnik aktywności zawodowej według grup wieku
W II kwartale br. najwyższym poziomem aktywności zawodowej według wykształcenia charakteryzowały się osoby z wykształceniem wyższym (80,3%), natomiast najniższym z gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym (16,3%).
PRACUJĄCY
W II kwartale 2005 r. w województwie śląskim pracowało 1721 tys. osób (12,3% pracujących w kraju). Było to o 70 tys., tj. o 4,2% więcej niż przed rokiem. Wzrost liczby pracujących odnotowano zarówno wśród populacji kobiet, jak i mężczyzn odpowiednio o: 3,2% i 5,5%. Spośród ogółu pracujących 1389 tys. osób, tj. 80,7% stanowili mieszkańcy miast. W skali roku ich liczba wzrosła o 42 tys., tj. o 3,1%. W omawianym okresie zwiększyła się także populacja pracujących mieszkańców wsi o 9,2% i w II kwartale br. liczyła ona 332 tys. osób.
Miernikiem poziomu zatrudnienia jest wskaźnik zatrudnienia. Dla ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej w II kwartale br. wyniósł on 42,4% (w kraju 44,6%). Był on wyższy dla mężczyzn niż dla kobiet (48,8% wobec 36,8%), natomiast prawie taki sam dla mieszkańców miast i wsi (42,4% wobec 42,5%).
W II kwartale 2005 r. w porównaniu do danych sprzed roku wzrosło zaangażowanie ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej w procesie pracy (o 0,7 pkt procentowego). W skali roku odnotowano wzrost wskaźnika zatrudnienia wśród mężczyzn i kobiet (po 0,8 pkt) oraz wśród mieszkańców miast i wsi (odpowiednio o: 0,5 pkt i 1,5 pkt).
W porównaniu z poprzednim kwartałem w II kwartale br. zwiększył się udział pracujących w ogólnej liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej o 0,9 pkt. W omawianym okresie czasu wzrosło także zaangażowanie w pracę mieszkańców miast (o 0,6 pkt) i wsi (o 2,2 pkt). Na niezmienionym poziomie pozostał na przestrzeni kwartału wskaźnik zatrudnienia dla mężczyzn, podczas gdy dla kobiet wzrósł (o 1,6 pkt).
Tabl. 2. Struktura pracujących według płci i poziomu wykształcenia
II kwartał 2004 II kwartał 2005 mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety POZIOM WYKSZTAŁCENIA
w odsetkach
Wyższe ... 15,8 21,4 16,9 23,7
Policealne i średnie zawodowe ... 29,9 33,2 30,4 33,5
Średnie ogólnokształcące ... 4,8 13,4 4,2 12,2
Zasadnicze zawodowe ... 43,8 24,5 42,6 25,1
Gimnazjalne, podstawowe
i niepełne podstawowe ... 5,9 7,5 5,9 5,4
Wzrost liczby pracujących w II kwartale 2005 r.
I kwartał 2005 = 100
7,1%
6,4%
8,0%
5,2%
OGÓŁEM 6,5%
mężczyźni kobiety miasta
wieś
W II kwartale br. w niepełnym wymiarze czasu pracy pracowało 171 tys. (9,9% ogółu pracujących). Liczba tych osób zmniejszyła się w skali roku o 2,3%, podczas gdy na przestrzeni kwartału wzrosła o 14,8%. W dalszym ciągu w niepełnym wymiarze czasu częściej pracowały kobiety niż mężczyźni (14,9% wobec 5,7%), a także mieszkańcy wsi w porównaniu z mieszkańcami miast (11,1% wobec 9,6%).
Biorąc pod uwagę status zatrudnienia w II kwartale br. najliczniejszą grupę wśród pracujących tworzyli pracownicy najemni (86,5%). Populacja ta liczyła 1489 tys. osób i wzrosła zarówno w porównaniu do II kwartału ub. r. (o 4,5%), jak i w stosunku do I kwartału br. (o 3,9%). W skali roku, jak i na przestrzeni kwartału wzrosła również liczba pracodawców i pracujących na własny rachunek odpowiednio o: 6,9% i 29,9%. Pomagający członkowie rodzin stanowili w II kwartale br. niewielki udział wśród pracujących ogółem – 0,9%. Zbiorowość ta znacznie zmniejszyła się w stosunku do II kwartału ub. r. (o 30,4%), natomiast w porównaniu do I kwartału br. pozostała na niezmienionym poziomie i liczyła 16 tys. osób.
Wśród pracujących w II kwartale 2005 r. według grup wieku największą grupę tworzyły osoby w przedziale wiekowym 35 – 44 lata (510 tys., tj. 29,6%) oraz osoby w wieku 25 – 34 lata (502 tys., tj. 29,2%). Najmniej pracujących było w wieku 55 lat i więcej (120 tys., tj. 7,0%). W skali roku w największym stopniu wzrosła liczba pracujących w wieku 15 – 24 lata (o 12,5%) oraz w wieku 45 – 54 lata (o 7,1%), natomiast spadek odnotowano tylko w grupie osób w wieku 55 lat i więcej (o 4,8%).
Wskaźnik zatrudnienia według grup wieku
Najliczniejszymi grupami według wykształcenia w II kwartale br. wśród pracujących były osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (stanowiące 34,6%) i z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (31,8%). Wskaźniki zatrudnienia dla tych osób w II kwartale br. wyniosły odpowiednio: 47,6% i 54,6%. Najwyższy udział pracujących w ogólnej liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej posiadały osoby z wykształceniem wyższym (74,7%), natomiast najniższy odnotowano wśród pracujących z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym (10,0%).
W II kwartale br. w województwie śląskim w przemyśle miejsce pracy posiadało 565 tys.
pracujących. Było to więcej zarówno w skali roku, jak i na przestrzeni kwartału (po 3,9%). Pracujący w przemyśle w II kwartale br. stanowili 32,8% ogółu. Wysoki odsetek pracujących odnotowano również w handlu i naprawach (16,5%), edukacji (8,1%) oraz transporcie, gospodarce magazynowej i łączności (7,2%). Najniższy udział pracujących w ich ogólnej liczbie wystąpił w sekcji hotele i restauracje (1,5%). W omawianej sekcji pracowało w II kwartale br. 25 tys. osób, tj. o 30,6% mniej niż w II kwartale ub. r. i o 26,5% mniej niż w I kwartale br.
15 – 24 lata 25 – 34 35 – 44 45 – 54 55 lat i więcej 17,1% 19,1%
69,3% 67,7%
75,7% 74,9%
54,7% 57,3%
11,2% 10,5%
II kwartał 2004 II kwartał 2005
87,0%
81,4%
55,4%
40,5%
78,9%
27,4%
72,0%
61,6%
8,4%
22,9%
34,2%
12,2%
48,7%
Udział kobiet w ogólnej liczbie pracujących według wybranych rodzajów działalności miejsca pracy w II kwartale 2005 r.
Biorąc pod uwagę grupy zawodów wśród zbiorowości pracujących w II kwartale br.
najliczniejsze grupy tworzyli robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (378 tys., tj. 22,0%) oraz specjaliści (265 tys., tj. 15,4%). Wymienione populacje w skali roku zwiększyły się odpowiednio o: 5,0% i 29,9%.
Dość liczną grupą w II kwartale br. była także grupa pracowników usług osobistych i sprzedawców licząca 239 tys. osób i stanowiąca 13,9% ogółu pracujących.
W II kwartale br. w więcej niż jednym miejscu pracy pracowało 89 tys.
osób (5,2% ogółu pracujących). W skali roku liczba tych osób nie zmieniła się, natomiast w porównaniu do poprzedniego kwartału zmniejszyła się o 7,3%. Pracę dodatkową najczęściej podejmowały osoby z wykształ- ceniem wyższym (39,3% ogółu pracujących w więcej niż w jednym miejscu pracy) oraz osoby w wieku 25 – 34 lata i 35 – 44 lata (po 31,5%).
W województwie śląskim w II kwar- tale br. innej pracy niż obecnie wykonywana poszukiwało 134 tys. osób, tj. 7,8% ogółu pracujących (przed rokiem 134 tys. osób, tj. 8,1%). Główną przyczyną poszukiwania nowej pracy było poszukiwanie lepszych warunków finansowych, którą zadeklarowała ponad połowa omawianej zbiorowości. Poszukującymi innej pracy były najczęściej osoby w wieku 25 – 34 lata (41,8%) i osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (31,3%).
BEZROBOTNI
Zbiorowość bezrobotnych według BAEL w II kwartale 2005 r. liczyła 384 tys. osób i stanowiła 12,5% omawianej populacji w kraju. Udział ten zwiększył się o 0,8 pkt procentowego w porównaniu z analogicznym okresem ub. r., ale zmalał o 0,4 pkt w stosunku do I kwartału br. Liczba bezrobotnych osób zwiększyła się w skali roku o 8 tys. osób, tj. o 2,1% i zmalała w porównaniu do poprzedniego kwartału o 30 tys. osób, tj. o 7,2%.
Bezrobotne kobiety w II kwartale 2005 r. liczyły 199 tys. (51,8% ogółu bezrobotnych), a bezrobotni mężczyźni 185 tys. (48,2%). W II kwartale 2004 r. było to 50,8% kobiet i 48,9%
mężczyzn, a w I kwartale 2005 r. odpowiednio: 54,6% i 45,4%.
rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo górnictwo przetwórstwo przemysłowe wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę budownictwo handel i naprawy∆ hotele i restauracje transport, gospodarka magazynowa i łączność pośrednictwo finansowe obsługa nieruchomości i firm∆ administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne∆ edukacja ochrona zdrowia i pomoc społeczna
przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy
specjaliści technicy i inny średni personel pracownicy biurowi pracownicy usług osobistych
i sprzedawcy rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy operatorzy i monterzy maszyn
i urządzeń
pracownicy przy pracach prostych 58,3%
15,8%
13,0%
49,3%
72,4%
72,5%
59,9%
64,9%
34,3%
Udział kobiet w ogólnej liczbie pracujących w danej grupie zawodowej w II kwartale 2005 r.
104,2%
100,5%
88,1%
98,4%
II KWARTAŁ 2004 = 100 I KWARTAŁ 2005 = 100
mężczyźni
kobiety
Dynamika bezrobotnych według płci w II kwartale 2005 r.
Problem bezrobocia nadal w większym stopniu dotyczył mieszkańców miast niż wsi.
W II kwartale 2005 r. liczba bezrobotnych mieszkańców miast wyniosła 315 tys., co było o 1 tys.
(o 0,3%) więcej niż w analogicznym okresie ub. r., ale o 26 tys. (o 7,6%) mniej niż w I kwartale br.
Bezrobotni mieszkańcy wsi w II kwartale 2005 r. liczyli 69 tys. Liczba ich wzrosła w skali roku o 7 tys.
(o 11,3%) i zmalała w porównaniu z poprzednim kwartałem o 4 tys. (o 5,5%).
Struktura bezrobotnych według miejsca zamieszkania i płci
Z ogólnej liczby bezrobotnych według BAEL w II kwartale 2005 r. zarejestrowanych w urzędach pracy było 235 tys. osób, tj. 61,2% ogółu, co było mniej o 5,6% w stosunku do analogicznego okresu ub. r. i o 17,3% w porównaniu z I kwartałem 2005 r.
Z liczby zarejestrowanych bezrobotnych w II kwartale br. 22 tys. osób pobierało zasiłek, tj. 9,4% (przed rokiem 10,4%, a w I kwartale br. – 10,6%).
Tabl. 3. Bezrobotni zarejestrowani w urzędach pracy według BAEL
Z ogółem Mężczyźni Kobiety
miasta wieś LATA
KWARTAŁY Ogółem
w tys.
w odsetkach OGÓŁEM
2004 II ... 249 49,4 50,6 83,9 16,1
2005 I ... 284 44,4 56,0 81,3 19,0
II ... 235 50,6 49,8 82,6 17,9
W TYM POBIERAJĄCY ZASIŁEK
2004 II ... 26 65,4 34,6 80,8 19,2
2005 I ... 30 50,0 50,0 76,7 23,3
II ... 22 59,1 45,5 86,4 18,2
W II kwartale br. stopa bezrobocia ogółem wyniosła 18,3% (w kraju 18,1%) i była niższa o 0,2 pkt procentowego w porównaniu z analogicznym okresem ub. r. i o 2,1 pkt z poprzednim kwartałem.
82,0%
18,0%
9,7%
8,3%
43,5%
38,5%
II KWARTAŁ 2005
41,5%
42,0%
7,7%
16,5%
8,8%
83,5%
II KWARTAŁ 2004 I KWARTAŁ 2005
miasta mężczyźni kobiety
wieś
mężczyźni kobiety 8,7%
45,7%
17,6%
36,7%
82,4%
8,9%
bezrobotni stopa bezrobocia
%
Stopa bezrobocia według BAEL
Na przestrzeni roku natężenie bezrobocia zmniejszyło się zarówno wśród mężczyzn, jak i kobiet. Nadal jednak w II kwartale 2005 r. stopa bezrobocia była wyższa dla kobiet o 0,2 pkt procentowego i ukształtowała się na poziomie 20,1%. Dla mężczyzn wyniosła 16,6% wobec 17,0%
przed rokiem. Zmniejszenie stopy bezrobocia w omawianym okresie wystąpiło także w miastach (o 0,4 pkt).
Na przestrzeni kwartału wystąpiła również poprawa sytuacji kobiet i mężczyzn na rynku pracy.
W porównaniu do I kwartału br. stopa bezrobocia wśród kobiet spadła o 3,5 pkt, a wśród mężczyzn o 1,0 pkt. Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania spadek natężenia bezrobocia w tym okresie odnotowano zarówno wśród mieszkańców miast, jak i wsi odpowiednio o: 2,2 pkt i 1,7 pkt.
W II kwartale 2005 r. bezrobociem w dalszym ciągu najbardziej zagrożeni byli ludzie młodzi w wieku 15 – 24 lata, chociaż stopa bezrobocia dla tej grupy zmniejszyła się o 7,1 pkt w skali roku i o 4,4 pkt w stosunku do poprzedniego kwartału.
Struktura bezrobotnych oraz stopa bezrobocia według grup wieku
W II kwartale 2005 r. największy odsetek bezrobotnych mężczyzn oraz kobiet zawierał się w grupie wieku 25 – 34 lata (po około 30%), natomiast najmniejszy dotyczył osób, które miały 55 lat i więcej (mężczyźni – 7,0%, kobiety – 3,5%). Sytuacja taka dotyczyła również bezrobotnych zamieszkałych w miastach gdzie osoby w wieku 25 – 34 lata stanowiły 28,9%, a mające 55 lat i więcej – 5,7% oraz na wsi, gdzie było to odpowiednio: 31,9% i 2,9%.
Najbardziej narażone na bezrobocie w II kwartale 2005 r. były osoby o niskim poziomie wykształcenia. W zbiorowości osób bezrobotnych najwyższą stopę bezrobocia odnotowano wśród osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym 39,0% i była ona 2–krotnie wyższa niż ogółem w województwie. Sytuacja taka wystąpiła zarówno wśród kobiet (42,5%), jak i mężczyzn (36,0%). Wyższą niż ogółem stopę bezrobocia osiągnęły również osoby legitymujące się wykształceniem średnim ogólnokształcącym (22,3%) oraz zasadniczym zawodowym (21,1%).
Najniższą stopę bezrobocia odnotowano wśród osób z wykształceniem wyższym (7,0%), przy czym dla mężczyzn wyniosła ona 4,8%, a kobiet 8,7%.
0 10 20 30 40 50
15 – 24 lata 25 – 34 35 – 44 45 – 54 55 lat i więcej 0
10 20 30 40
50 II KWARTAŁ 2004 II KWARTAŁ 2005
15 – 24 lata 25 – 34 35 – 44 45 – 54 55 lat i więcej
%
I II III IV I II III IV I II kwartały 2003 2004 2005
województwo kraj
20,0%
19,4%
18,5%
20,9% 20,8%
21,8%
18,2%
18,9%
20,4%
18,3%
20,6%
19,4%
19,4% 19,3%
20,7%
19,1%
18,2%
18,0%
18,9%
18,1%
Tabl. 4. Bezrobotni według poziomu wykształcenia w II kwartale 2005 r.
Z wykształceniem wyższym policealnym
i średnim zawodowym
średnim ogólno-
kształcącym zasadniczym zawodowym
gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem
w tys.
w odsetkach
OGÓŁEM ... 384 6,8 25,5 10,2 41,4 16,1
Mężczyźni ... 185 4,3 22,7 3,8 51,9 16,8
Kobiety ... 199 9,0 28,1 16,1 31,2 15,6
Miasta ... 315 7,6 25,4 9,2 41,3 16,5
Wieś ... 69 2,9 27,5 14,5 42,0 13,0
W II kwartale 2005 r. najwięcej osób bezrobotnych poszukiwało pracy poprzez krewnych i znajomych (83,9%), bezpośredni kontakt z zakładem pracy (70,6%), powiatowe urzędy pracy (62,2%), natomiast najmniej podjęło starania o zorganizowanie własnego miejsca pracy (5,2%).
Sytuacja taka charakterystyczna była dla obojga płci ponieważ:
■ 86,5% mężczyzn i 81,4% kobiet poszukiwało pracy przez krewnych i znajomych,
■ 73,5% mężczyzn i 67,8% kobiet poprzez bezpośredni kontakt z zakładem pracy,
■ 64,9% mężczyzn i 59,8% kobiet poprzez powiatowe urzędy pracy,
■ 7,6% mężczyzn i 3,0% kobiet poprzez podjęcie starań o zorganizowanie własnego miejsca pracy.
Należy pamiętać, że jedna osoba mogła podać więcej niż jedną odpowiedź.
W II kwartale 2005 r. 380 tys. osób poszukiwało pracy, tj. 99,0% ogółu bezrobotnych.
Zbiorowość ta wzrosła w skali roku o 3,5%, ale zmniejszyła się na przestrzeni kwartału o 6,9%.
Struktura bezrobotnych według okresu poszukiwania pracy, płci i miejsca zamieszkania w II kwartale 2005 r.
Zbiorowość bezrobotnych długotrwale poszukujących pracy (przez okres dłuższy niż jeden rok) liczyła w II kwartale 2005 r. 225 tys. osób. Liczba długotrwale bezrobotnych wzrosła w stosunku do analogicznego okresu ub. r. o 37 tys., tj. o 19,7%, ale zmniejszyła się w porównaniu do poprzedniego kwartału o 2 tys., tj. o 0,9%. Udział osób długotrwale bezrobotnych w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 58,6% (przed rokiem 50,0%).
Bezrobotni, którzy poprzednio pracowali w II kwartale 2005 r. liczyli 295 tys. osób i stanowili 76,8% ogółu bezrobotnych. Ich odsetek zwiększył się w skali roku o 2,6 pkt procentowego, ale zmalał w porównaniu do I kwartału br. o 1,5 pkt. Główną przyczyną zaprzestania pracy w omawianym okresie była podobnie jak w II kwartale 2004 r. likwidacja zakładu pracy lub stanowiska pracy, dotyczyła ona 132 tys. bezrobotnych (przed rokiem 130 tys.). Niezadowalające warunki pracy inne niż finansowe, zarówno w II kwartale br. (8,0 tys.), jak i w analogicznym okresie ub. r. (5,0 tys.) były najmniejszym powodem z którego rezygnowano z pracy.
WEDŁUG PŁCI
52,2%
60,0%
23,2%
15,2%
10,1%
9,8%
14,5%
14,9%
WEDŁUG MIEJSCA ZAMIESZKANIA
do 3 miesięcy
4 – 6
7 – 12
powyżej 12 miesięcy 58,8%
58,4%
18,1%
15,1%
9,5%
10,3%
13,1%
16,2%
mężczyźni kobiety
miasta wieś
MĘŻCZYŹNI KOBIETY
do 3 miesięcy
4 – 6
7 – 12
powyżej 12 miesięcy 58,9%
12,9%
11,3%
16,9%
55,1%
18,4%
14,3%
12,2%
Tabl. 5. Bezrobotni poprzednio pracujący według przyczyn zaprzestania pracy a II kwartał 2004 II kwartał 2005 PRZYCZYNY ZAPRZESTANIA PRACY
w odsetkach Likwidacja zakładu pracy lub stanowiska
pracy ... 46,6 44,7 Zakończenie pracy na czas określony,
dorywczej ... 18,6 14,6 Względy rodzinne, osobiste ... 10,8 14,6
Zwolnienie z innych przyczyn ... 11,1 9,2
Renta, emerytura ... 3,6 4,1
Niezadowalające warunki finansowe ... 5,0 5,8
Niezadowalające warunki pracy inne niż
finansowe ... 1,8 2,7 a Bez osób, które mają przerwę w pracy 8 lat i dłużej.
Pierwszej w życiu pracy w II kwartale 2005 r. poszukiwało 89 tys. osób, tj. 23,2% ogółu bezrobotnych. Zbiorowość ta zmniejszyła się o 8 tys. (o 8,2%) w porównaniu z II kwartałem 2004 r.
i o 1 tys. (o 1,1%) w stosunku do poprzedniego kwartału. Wśród osób, które nigdy nie pracowały absolwenci stanowili 15,7%, a odsetek ich wzrósł zarówno w skali roku o 1,3 pkt procentowego, jak i na przestrzeni kwartału o 2,4 pkt.
Populacja osób bezrobotnych uprzednio pracujących (bez osób, które mają przerwę 8 lat i dłużej) w II kwartale br. wyniosła 221 tys. osób, było to o 0,9% mniej w porównaniu z analogicznym okresem ub. r. i o 9,4% w stosunku do I kwartału 2005 r. Najwięcej osób uprzednio pracowało w przetwórstwie przemysłowym, handlu i naprawach po 54 tys. (tj. 24,4%), budownictwie – 38 tys.
(tj. 17,2%). Niewielka grupa osób, tj. po 1,8% wcześniej pracowała w sekcji ochrona zdrowia i pomoc społeczna, pośrednictwo finansowe oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę. Najmniejszy odsetek osób uprzednio pracował w rolnictwie, leśnictwie i łowiectwie (0,5%).
Przeciętny czas poszukiwania pracy przez bezrobotnych uprzednio pracujących w II kwartale 2005 r. wyniósł 19,5 miesiąca, wydłużył się on o 1,7 miesiąca w porównaniu z II kwartałem 2004 r. oraz o półtora miesiąca w skali kwartału. Przeciętnie krócej trwało poszukiwanie pracy przez mężczyzn uprzednio pracujących (19,1 miesiąca) niż kobiety (20,1 miesiąca).
Bezrobotni uprzednio pracujący według czasu poszukiwania pracy i płci w II kwartale 2005 r.
BIERNI ZAWODOWO
Zbiorowość biernych zawodowo w II kwartale 2005 r. liczyła 1952 tys. osób i stanowiła 13,7%
biernych zawodowo w kraju. Odsetek ten utrzymał się na prawie niezmienionym poziomie w skali roku
i wzrósł nieznacznie (tj. o 0,7 pkt procentowego) w porównaniu z I kwartałem 2005 r. Liczba biernych
zawodowo wzrosła o 1,0% w porównaniu z analogicznym okresem ub. r. i o 4,9% w stosunku do
poprzedniego kwartału.
101,6%
100,8%
101,7%
99,9%
99,0%
106,4%
103,5%
106,9%
II KWARTAŁ 2004 = 100 I KWARTAŁ 2005 = 100
mężczyźni kobiety miasta wieś
30,2%
26,4%
56,6%
35,7%
7,7%
28,2%
26,7%
36,2% 54,9%
8,9%
przedprodukcyjny produkcyjny mobilny niemobilny poprodukcyjny
II KWARTAŁ 2004 II KWARTAŁ 2005
Dynamika biernych zawodowo w II kwartale 2005 r.
Miernikiem obciążenia pracujących biernymi zawodowo jest współczynnik obciążenia ekonomicznego, który przedstawia liczbę biernych zawodowo przypadających na 1000 pracujących w wieku 15 lat i więcej. W II kwartale 2005 r. współczynnik obciążenia ekonomicznego wyniósł 1134 (przed rokiem 1171). Był on prawie 2–krotnie wyższy dla kobiet (1468), niż dla mężczyzn (849).
Większe obciążenie ludności pracującej biernymi zawodowo wystąpiło na wsi, gdzie współczynnik obciążenia ekonomicznego wyniósł 1151, podczas gdy w miastach – 1130.
Współczynnik obciążenia ekonomicznego (bierni zawodowo na 1000 pracujących)
Nadal w II kwartale 2005 r. wśród biernych zawodowo najwięcej było osób w wieku produkcyjnym 1072 tys., chociaż liczba ich zmniejszyła się w skali roku o 2,0% to jednak wzrosła w stosunku do I kwartału 2005 r. o 4,8%. Osoby w wieku poprodukcyjnym liczyły 707 tys., co było więcej zarówno w skali roku o 2,3%, jak i na przestrzeni kwartału o 1,6%. Najmniej liczną grupą nadal pozostawały osoby w wieku przedprodukcyjnym – 173 tys. osób. Liczba ich jednak w porównaniu do omawianych okresów znacząco wzrosła (o 16,9% w skali roku i o 21,0% na przestrzeni kwartału).
Struktura biernych zawodowo według ekonomicznych grup wieku
W II kwartale 2005 r. według badania BAEL najliczniejszą grupą wśród biernych zawodowo były osoby, które posiadały wykształcenie poniżej średniego. Udział osób z takim wykształceniem w ogólnej liczbie biernych zawodowo wyniósł 67,2% (przed rokiem – 68,1%, a w I kwartale 2005 r. – 66,7%). Najwięcej osób bo 41,8% posiadało wykształcenie gimnazjalne, podstawowe i niepełne podstawowe. Kolejną co do wielkości grupę stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (25,5%). Najmniej liczną grupą wśród ogółu biernych zawodowo były osoby z wykształceniem wyższym – 4,7% (przed rokiem – 5,3%, w I kwartale 2005 r. – 5,2%).
1037 1152 1134 1154
1173 1268
1233 1214
1186 1228
1171
1020 1000
1037 1007 1053
1029 1011 1022
1046 województwo
kraj
I II III IV I II III IV I II kwartały 2003 2004 2005
mężczyźni kobiety
wyższe policealne i średnie średnie zasadnicze gimnazjalne, zawodowe ogólnokształcące zawodowe podstawowe i niepełne podstawowe
5,2% 4,3%
18,0% 18,5%
6,8%
11,9%
32,6%
20,6%
37,5%
44,6%
Struktura ludności biernej zawodowo według poziomu wykształcenia w II kwartale 2005 r.
Bierni zawodowo uprzednio pracujący (łącznie z osobami, które mają przerwę w pracy 8 lat i dłużej) liczyli w II kwartale 2005 r. 1362 tys. osób i stanowili 69,8% ogółu biernych zawodowo. Liczba tej zbiorowości zmniejszyła się o 1,2% w stosunku do analogicznego okresu ub. r. i wzrosła o 3,3% na przestrzeni kwartału. Najczęstszym powodem zaprzestania pracy przez omawianą populację było przejście na emeryturę, rentę (68,3%), następnie względy rodzinne, osobiste (11,4%) oraz likwidacja zakładu pracy lub stanowiska pracy (7,6%).
Tabl. 6. Bierni zawodowo uprzednio pracujący według przyczyn nie poszukiwania pracy w II kwartale 2005 r.
Mężczyźni Kobiety
PRZYCZYNY BIERNOŚCI Ogółem
w tys. w odsetkach
Zniechęcenie bezskutecznością
poszukiwania pracy ... 40 40,0 60,0
Nauka, uzupełnienie kwalifikacji ... 11 45,5 54,5
Obowiązki rodzinne i związane
z prowadzeniem domu ... 171 1,2 98,8
Emerytura ... 748 47,5 52,5 Choroba, niesprawność ... 287 44,6 55,4
Osoby nieposzukujące pracy uprzednio pracujące w II kwartale 2005 r. liczyły 1337 tys.
i stanowiły 98,2% biernych zawodowo uprzednio pracujących. Liczba ich spadła o 1,2% w porównaniu z analogicznym okresem ub. r. i wzrosła o 3,0% w stosunku do I kwartału br. Główną przyczyną bierności osób była emerytura (55,9%), w dalszej kolejności podawano: chorobę, niesprawność (21,5%) oraz obowiązki rodzinne i związane z prowadzeniem domu (12,8%).
AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA CZŁONKÓW GOSPODARSTW DOMOWYCH
W województwie śląskim w II kwartale 2005 r. podobnie jak przed rokiem wśród ogółu
gospodarstw domowych przeważały gospodarstwa dwuosobowe (27,8%). Sytuacja taka
charakterystyczna była zarówno wśród gospodarstw domowych w miastach (27,7%), jak i na wsi
(28,3%). Przeciętna liczba osób w gospodarstwie domowym w II kwartale br. wyniosła 2,8. Była ona
nieco niższa niż w I kwartale 2004 r. i taka sama jak w poprzednim kwartale. Przeciętna liczba osób
była wyższa wśród gospodarstw wiejskich (3,1) niż miejskich (2,8).
gospodarstwa domowe:
z przynajmniej 1 osobą pracującą (bez bezrobotnych) z przynajmniej 1 osobą bezrobotną
bez osób aktywnych zawodowo liczba osób:
1 2 3 4 5 6 7 i więcej
%
0 20 40 60 80 100
Gospodarstwa domowe według liczby osób oraz aktywności ekonomicznej w II kwartale 2005 r.
Z analizy aktywności zawodowej członków gospodarstw domowych wynika, że w II kwartale 2005 r. w 68,4% gospodarstw domowych była przynajmniej jedna osoba czynna zawodowo (pracująca lub bezrobotna), przy czym odsetek gospodarstw z przynajmniej jedną osobą bezrobotną bez osób pracujących wyniósł 6,9% (przed rokiem 6,8%).
W II kwartale 2005 r. wśród gospodarstw domowych z osobami pracującymi 47,7% stanowiły gospodarstwa z jedną osobą pracującą, 45,9% z dwoma osobami pracującymi, a 6,4% z trzema i więcej osobami pracującymi. W gospodarstwach domowych z osobami bezrobotnymi dominowały z udziałem wynoszącym 85,6% gospodarstwa domowe z 1 osobą bezrobotną. Pozostałe 14,4% ogółu gospodarstw domowych było obciążone dwoma lub więcej osobami bezrobotnymi.
PODSUMOWANIE
Według Badania Aktywności Ekonomicznej w II kwartale 2005 r. w porównaniu do analogicznego okresu ub. r. odnotowano wzrost liczby pracujących co wpłynęło na poziom wskaźnika zatrudnienia.
W II kwartale 2005 r. liczba bezrobotnych była wyższa niż przed rokiem, jednakże w porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano jej spadek. W skali roku w większym stopniu zwiększyła się liczba bezrobotnych kobiet niż mężczyzn. Bezrobotne kobiety stanowiły ponad połowę omawianej populacji. Stopa bezrobocia ukształtowała się na niższym poziomie zarówno w stosunku do danych sprzed roku, jak i poprzedniego kwartału. Nadal natężenie bezrobocia było wyższe dla kobiet niż dla mężczyzn.
Trudna sytuacja na rynku pracy w dużym stopniu wpłynęła na bezrobocie wśród ludzi młodych oraz o niskim poziomie wykształcenia. Najwyższa stopa bezrobocia w II kwartale 2005 r. wystąpiła w grupie osób w wieku 15 – 24 lata oraz z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym. Nadal najniższe bezrobocie dotyczyło osób legitymujących się wykształceniem wyższym. W porównaniu do II kwartału 2004 r. obniżyła się stopa bezrobocia zarówno wśród ludzi młodych w wieku 15 – 24 lata, jak i osób z wykształceniem wyższym.
W II kwartale 2005 r. w stosunku do analogicznego okresu ub. r. wzrosła liczba bezrobotnych w miastach, jak i na wsi. W skali roku zwiększyła się także liczba pracujących mieszkańców miast i wsi. Podobnie, jak w ubiegłym roku natężenie bezrobocia w miastach było wyższe niż dla ogółu bezrobotnych w województwie.
Aktywność zawodowa ludności w wieku 15 lat i więcej znalazła odzwierciedlenie w aktywności zawodowej członków gospodarstw domowych. W prawie 50% ogółu gospodarstw w II kwartale 2005 r.
była przynajmniej jedna osoba pracująca (bez bezrobotnych), a w mniej niż jednej piątej gospodarstw
występowała przynajmniej jedna osoba bezrobotna. Prawie jedną trzecią stanowiły gospodarstwa
domowe bez osób czynnych zawodowo.
Tabl. 1 (7). AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ
Aktywni zawodowo pracujący
w pełnym w niepełnym Ogółem
razem
razem
wymiarze czasu pracy
bezrobotni
Bierni zawodowo WYSZCZEGÓLNIENIE
o – ogółem m – mężczyźni k – kobiety
w tysiącach
2003 I kwartał ... o 3655 1815 1452 x x 363 1841
m 1713 990 819 x x 171 724
k 1942 825 633 x x 192 1117
II kwartał ... o 3749 1879 1516 1382 133 364 1869
m 1764 1023 841 792 49 182 741
k 1984 856 675 590 85 181 1128
III kwartał ... o 3957 2019 1597 1464 133 422 1938
m 1884 1096 893 837 57 202 788
k 2073 924 704 628 76 220 1150
IV kwartał ... o 3831 1976 1565 1437 128 411 1856
m 1800 1061 862 802 60 200 739
k 2031 914 704 635 69 211 1117
2004 I kwartał ... o 3795 1936 1514 1376 138 422 1859
m 1781 1039 835 781 54 204 742
k 2014 897 679 596 84 218 1117
II kwartał ... o 3960 2027 1651 1476 175 376 1933
m 1875 1085 900 843 57 184 790
k 2085 942 751 633 118 191 1143
III kwartał ... o 4079 2082 1704 1542 162 378 1998
m 1933 1118 928 873 54 190 815
k 2146 963 776 668 108 187 1183
IV kwartał ... o 3883 2006 1627 1496 131 379 1877
m 1802 1066 891 846 45 175 736
k 2082 941 736 650 86 204 1141
2005 I kwartał ... o 3891 2030 1616 1466 149 414 1861
m 1809 1071 883 831 52 188 738
k 2082 959 733 635 98 226 1124
II kwartał ... o 4057 2104 1721 1550 171 384 1952
m 1903 1113 929 876 53 185 789
k 2154 991 792 674 118 199 1163
Tabl. 2 (8). WSKAŹNIKI AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ LUDNOŚCI
Współczynnik
aktywności zawodowej Wskaźnik zatrudnienia Stopa bezrobocia WYSZCZEGÓLNIENIE
o – ogółem m – mężczyźni
k – kobiety w %
2003 I kwartał ... o 49,7 39,7 20,0
m 57,8 47,8 17,3
k 42,5 32,6 23,3
II kwartał ... o 50,1 40,4 19,4
m 58,0 47,7 17,8
k 43,1 34,0 21,1
III kwartał ... o 51,0 40,4 20,9
m 58,2 47,4 18,4
k 44,6 34,0 23,8
IV kwartał ... o 51,6 40,9 20,8
m 58,9 47,9 18,9
k 45,0 34,7 23,1
2004 I kwartał ... o 51,0 39,9 21,8
m 58,3 46,9 19,6
k 44,5 33,7 24,3
II kwartał ... o 51,2 41,7 18,5
m 57,9 48,0 17,0
k 45,2 36,0 20,3
III kwartał ... o 51,0 41,8 18,2
m 57,8 48,0 17,0
k 44,9 36,2 19,4
IV kwartał ... o 51,7 41,9 18,9
m 59,2 49,4 16,4
k 45,2 35,4 21,7
2005 I kwartał ... o 52,2 41,5 20,4
m 59,2 48,8 17,6
k 46,1 35,2 23,6
II kwartał ... o 51,9 42,4 18,3
m 58,5 48,8 16,6
k 46,0 36,8 20,1
Tabl. 3 (9). AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ WEDŁUG MIEJSCA ZAMIESZKANIA W II KWARTALE 2005 R.
Aktywni zawodowo pracujący
w
pełnym w nie- pełnym Ogółem
razem
razem
wymiarze czasu pracy
bezro- botni
Bierni zawo-
dowo
Współ- czynnik
aktyw- ności zawo- dowej
Wska- źnik zatrud-
nienia
Stopa bezro- bocia WYSZCZEGÓLNIENIE
w tysiącach w %
O G Ó Ł E M ... 4057 2104 1721 1550 171 384 1952 51,9 42,4 18,3 MIASTA ... 3274 1704 1389 1256 133 315 1570 52,0 42,4 18,5
o liczbie ludności:
100000 – 499999 ... 1933 1005 816 725 91 189 927 52,0 42,2 18,8
50000 – 99999 ... 741 383 316 298 18 67 358 51,7 42,6 17,5
20000 – 49999 ... 356 189 147 139 9 42 167 53,1 41,3 22,2
10000 – 19999 ... 138 69 62 53 9 7 69 50,0 44,9 10,1
poniżej 10000 ... 106 57 48 41 7 10 49 53,8 45,3 17,5
WIEŚ ... 782 400 332 294 37 69 382 51,2 42,5 17,3
MĘŻCZYŹNI ... 1903 1113 929 876 53 185 789 58,5 48,8 16,6
MIASTA ... 1517 894 746 705 41 148 624 58,9 49,2 16,6
o liczbie ludności:
100000 – 499999 ... 880 522 432 403 29 90 358 59,3 49,1 17,2
50000 – 99999 ... 352 199 165 160 4 35 153 56,5 46,9 17,6
20000 – 49999 ... 163 98 83 80 3 15 65 60,1 50,9 15,3
10000 – 19999 ... 67 41 38 35 3 3 27 61,2 56,7 7,3
poniżej 10000 ... 55 34 29 27 2 5 21 61,8 52,7 14,7
WIEŚ ... 385 220 183 171 12 37 166 57,1 47,5 16,8
KOBIETY ... 2154 991 792 674 118 199 1163 46,0 36,8 20,1
MIASTA ... 1757 810 643 551 92 167 946 46,1 36,6 20,6
o liczbie ludności:
100000 – 499999 ... 1052 484 384 322 62 99 569 46,0 36,5 20,5
50000 – 99999 ... 389 184 152 138 13 32 205 47,3 39,1 17,4
20000 – 49999 ... 193 92 65 59 6 27 102 47,7 33,7 29,3
10000 – 19999 ... 71 29 24 18 6 4 42 40,8 33,8 13,8
poniżej 10000 ... 51 23 19 14 5 4 28 45,1 37,3 17,4
WIEŚ ... 397 181 149 123 25 32 216 45,6 37,5 17,7
Tabl. 4 (10). AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI WEDŁUG WIEKU W II KWARTALE 2005 R.
Aktywni zawodowo pracujący
w
pełnym w nie- pełnym Ogółem
razem
razem
wymiarze czasu pracy
bezro- botni
Bierni zawo-
dowo
Współ- czynnik
aktyw- ności zawo- dowej
Wska- źnik zatrud-
nienia
Stopa bezro- bocia WYSZCZEGÓLNIENIE
w tysiącach w %
O G Ó Ł E M
O G Ó Ł E M ... 4057 2104 1721 1550 171 384 1952 51,9 42,4 18,3 15 – 64 lata ... 3439 2091 1708 1544 164 383 1348 60,8 49,7 18,3
15 – 17 ... 173 – – – – – 173 – – –
18 – 19 ... 133 13 3 2 1 10 119 9,8 2,3 76,9
20 – 24 ... 399 212 132 104 28 81 187 53,1 33,1 38,2
25 – 29 ... 397 328 258 232 26 70 70 82,6 65,0 21,3
30 – 34 ... 345 287 244 224 20 43 58 83,2 70,7 15,0
35 – 39 ... 328 291 248 233 15 43 36 88,7 75,6 14,8
40 – 44 ... 353 301 262 243 19 40 52 85,3 74,2 13,3
45 – 49 ... 401 314 269 251 18 45 87 78,3 67,1 14,3
50 – 54 ... 390 216 184 164 20 32 174 55,4 47,2 14,8
55 – 59 ... 307 98 85 76 9 14 209 31,9 27,7 14,3
60 – 64 ... 213 29 23 15 8 6 184 13,6 10,8 20,7
65 lat i więcej ... 617 14 13 6 7 1 604 2,3 2,1 7,1
W wieku:
przedprodukcyjnym 173 – – – – – 173 – – –
produkcyjnym ... 3154 2081 1701 1542 159 380 1072 66,0 53,9 18,3
poprodukcyjnym .... 730 23 19 8 12 4 707 3,2 2,6 17,4
Według PŁCI
MĘŻCZYŹNI ... 1903 1113 929 876 53 185 789 58,5 48,8 16,6
15 – 64 lata ... 1659 1101 917 870 47 184 558 66,4 55,3 16,7
15 – 17 ... 83 – – – – – 83 – – –
18 – 19 ... 60 4 – – – 4 55 6,7 – 100,0
20 – 24 ... 207 115 68 56 11 48 91 55,6 32,9 41,7
25 – 29 ... 194 176 142 135 7 34 18 90,7 73,2 19,3
30 – 34 ... 166 157 138 130 7 19 9 94,6 83,1 12,1
35 – 39 ... 155 149 131 130 1 18 6 96,1 84,5 12,1
40 – 44 ... 166 150 136 130 6 14 17 90,4 81,9 9,3
45 – 49 ... 194 156 137 135 2 19 38 80,4 70,6 12,2
50 – 54 ... 190 116 101 92 8 15 74 61,1 53,2 12,9
55 – 59 ... 145 58 49 47 2 9 86 40,0 33,8 15,5
60 – 64 ... 100 19 16 14 3 3 81 19,0 16,0 15,8
65 lat i więcej ... 244 13 12 6 6 1 231 5,3 4,9 7,7
W wieku:
przedprodukcyjnym 83 – – – – – 83 – – –
produkcyjnym ... 1576 1101 917 870 47 184 475 69,9 58,2 16,7
poprodukcyjnym .... 244 13 12 6 6 1 231 5,3 4,9 7,7
KOBIETY ... 2154 991 792 674 118 199 1163 46,0 36,8 20,1
15 – 64 lata ... 1780 990 791 674 117 199 790 55,6 44,4 20,1
15 – 17 ... 89 – – – – – 89 – – –
18 – 19 ... 73 9 3 2 1 5 64 12,3 4,1 55,6
20 – 24 ... 193 97 64 47 17 33 96 50,3 33,2 34,0
25 – 29 ... 203 152 116 97 19 36 52 74,9 57,1 23,7
30 – 34 ... 179 130 106 94 13 24 49 72,6 59,2 18,5
35 – 39 ... 173 143 117 103 14 25 30 82,7 67,6 17,5
40 – 44 ... 187 151 126 112 14 25 36 80,7 67,4 16,6
45 – 49 ... 207 158 132 116 16 26 49 76,3 63,8 16,5
