Aktywność ekonomiczna ludności w województwie śląskim. Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności przeprowadzonego w 1 kwartale 2008 r.

(1)

URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH

Informacje i opracowania statystyczne

AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA

LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM

Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności przeprowadzonego w I kwartale 2008 r.

Katowice, lipiec 2008 r.

1 kwartalnik

(2)

OBJAŚNIENIA ZNAKÓW UMOWNYCH

Kreska (–) – zjawisko nie wystąpiło.

Zero (0) – zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,5;

(0,0) – zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,05.

„W tym” – oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy.

Znak ∆ – oznacza, że nazwy zostały skrócone w stosunku do obowiązujących klasyfikacji.

Znak x – wypełnienie pozycji jest niemożliwe lub niecelowe.

Znak * – oznacza, że dane zostały zmienione w stosunku do wcześniej opublikowanych.

Znak (.) – szacunek mniejszy od 5 tysięcy, konkretna wartość niepodana ze względu na wysoki losowy błąd próby.

SKRÓTY

PKD – Polska Klasyfikacja Działalności mln – milion

tys. – tysiąc cd. – ciąg dalszy pkt – punkt dok. – dokończenie tj. – to jest tzn. – to znaczy m.in. – między innymi tabl. – tablica

Dz. U. – Dziennik Ustaw

Nr – numer

poz. – pozycja

Przy publikowaniu danych US prosimy o podanie źródła

(3)

SPIS TREŚCI CONTENTS

Strona Page

WYJAŚNIENIA METODYCZNE ... METHODOLOGICAL NOTES ... 6

WYNIKI BADAŃ – SYNTEZA ... RESULTS OF SURVEYS – SYNTHESIS ... 10

Aktywność ekonomiczna ludności na tle kraju ... Economic activity of the population on the background of the country ... 10

Ludność aktywna i bierna zawodowo ... Economically active and inactive population ... 11

Pracujący ... Employed persons ... 12

Bezrobotni ... Unemployed persons ... 15

Bierni zawodowo ... Economically inactive persons ... 17

Podsumowanie ... Summary ... 19

TABLICE TABLES

Tablica Table

Strona Page Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat

i więcej w województwie na tle kraju

w I kwartale 2008 r. ...

Economic activity of the population aged 15 and more in the śląskie voivodship on the

background of the country in I quarter 2008 ...

1 10

Ludność aktywna i bierna zawodowo w wieku

15 lat i więcej w I kwartale 2008 r. ...

Economically active and inactive population

aged 15 and more in I quarter 2008 ...

2 11

Pracujący według płci i miejsca zamieszkania

(I, IV kwartał 2007 r., I kwartał 2008 r.) ...

Employed persons by sex and place of residence

(I, IV quarter 2007, I quarter 2008) ...

3 12

Pracujący według sektorów własności i statusu

zatrudnienia (I, IV kwartał 2007 r.,

I kwartał 2008 r.) ...

Employed persons by ownership sectors and status of employment (I, IV quarter 2007,

I quarter 2008) ...

4 14

Pracujący według grup zawodów

Employed persons by groups of professions

5 15

Bezrobotni według płci i miejsca zamieszkania

Unemployed persons by sex and place of

residence (I, IV quarter 2007, I quarter 2008) ...

6 15

Bezrobotni według poziomu wykształcenia

Unemployed persons by level of education

7 16

Bierni zawodowo według płci i miejsca

zamieszkania (I, IV kwartał 2007 r.,

I kwartał 2008 r.)...

Economically inactive persons by sex and place of residence (I, IV quarter 2007,

I quarter 2008) ...

8 17

Bierni zawodowo według poziomu wykształcenia (I, IV kwartał 2007 r., I kwartał 2008 r.) ...

Economically inactive persons by level of education (I, IV quarter 2007,

I quarter 2008) ...

9 18

Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat

i więcej (I, II, III, IV kwartał 2005 r.,

I, II, III, IV kwartał 2006 r., I, II, III, IV kwartał 2007 r., I kwartał 2008 r.) ...

Economic activity of the population aged 15 and more (I, II, III, IV quarter 2005,

I, II, III, IV quarter 2006, I, II, III, IV quarter 2007,

I quarter 2008) ... 1(10)

20

Wskaźniki aktywności zawodowej ludności

(I, II, III, IV kwartał 2005 r., I, II, III, IV kwartał 2006 r., I, II, III, IV kwartał 2007 r., I kwartał 2008 r.) ...

Rates of economic activity of the population (I, II, III, IV quarter 2005, I, II, III, IV quarter 2006,

I, II, III, IV quarter 2007, I quarter 2008) ... 2(11)

21

i więcej według miejsca zamieszkania

Economic activity of the population aged 15 and

more by place of residence in I quarter 2008 .... 3(12)

22

Aktywność ekonomiczna ludności według wieku

Economic activity of the population by age

in I quarter 2008 ...

4(13) 23

Aktywność ekonomiczna ludności w wieku

15 lat i więcej według poziomu wykształcenia w I kwartale 2008 r. ...

Economic activity of the population aged 15 and more by level of education

5(14) 25

i więcej według stanu cywilnego w I kwartale 2008 r.

Economic activity of the population aged 15 and

more by marital status in I quarter 2008 ...

6(15) 27

i więcej według stopnia pokrewieństwa z głową gospodarstwa domowego w I kwartale 2008 r. ...

Economic activity of the population aged 15 and more by relationship to the head of household

7(16) 28

(4)

TABLICE (dok.) TABLES (cont.)

Tablica Table

Strona Page Pracujący według statusu zatrudnienia i wieku

w I kwartale 2008 r. ... Employed persons by employment status and

age in I quarter 2008 ...

8(17) 29

Pracujący według statusu zatrudnienia i poziomu

wykształcenia w I kwartale 2008 r. ... Employed persons by employment status and

level of education in I quarter 2008 ...

9(18) 31

Pracujący według statusu zatrudnienia i sekcji

w I kwartale 2008 r. ... Employed persons by employment status and

sections in I quarter 2008 ...

10(19) 33

Pracujący według płci i sekcji

w I kwartale 2008 r. ... Employed persons by sex and sections

11(20) 35

Pracujący według poziomu wykształcenia

i sekcji w I kwartale 2008 r. ... Employed persons by level of education and

12(21) 37

Pracujący według płci i grup zawodów

w I kwartale 2008 r. ... Employed persons by sex and occupational

groups in I quarter 2008 ...

13(22) 37

Pracujący w więcej niż jednym miejscu pracy

według wieku i poziomu wykształcenia w I kwartale 2008 r. ...

Employed persons having more than one job by

age and level of education in I quarter 2008 ...

14(23) 38

Pracujący poszukujący innej pracy według

przyczyn poszukiwania pracy, wieku, poziomu wykształcenia i wybranych sekcji w I kwartale 2008 r.

Employed persons seeking another job by reasons, age, level of education and selected

15(24) 39

Bezrobotni według przyczyn zaprzestania pracy,

płci i miejsca zamieszkania w I kwartale 2008 r.

Unemployed persons by reasons for leaving last job or business, sex and place of residence

16(25) 39

Bezrobotni według miejsca zamieszkania, płci

i kategorii bezrobotnych w I kwartale 2008 r. ...

Unemployed persons by place of residence, sex

and categories in I quarter 2008 ...

17(26) 40

i okresu poszukiwania pracy w I kwartale 2008 r. ...

Unemployed persons by place of residence, sex

and duration of unemployment in I quarter 2008 ...

18(27) 40

i rodzaju poszukiwanej pracy w I kwartale 2008 r. ...

Unemployed persons by place of residence, sex and

type of employment sought in I quarter 2008 ...

19(28) 41

Bezrobotni według metod poszukiwania pracy

i kategorii bezrobotnych w I kwartale 2008 r. ...

Unemployed persons by methods of job seeking

and categories in I quarter 2008 ...

20(29) 41

Bezrobotni według kategorii, wieku i miejsca

zamieszkania w I kwartale 2008 r. ...

Unemployed persons by categories, age and

place of residence in I quarter 2008 ...

21(30) 43

Bezrobotni według kategorii i poziomu

wykształcenia w I kwartale 2008 r. ...

Unemployed persons by categories and level of

education in I quarter 2008 ...

22(31) 44

Bezrobotni uprzednio pracujący według kategorii

i sekcji ostatniego miejsca pracy

Unemployed persons previously in employment by categories and sections of last job

23(32) 44

Bezrobotni uprzednio pracujący według płci,

miejsca zamieszkania i sekcji ostatniego miejsca pracy w I kwartale 2008 r. ...

Unemployed persons previously in employment by sex, place of residence and sections of the

last job in I quarter 2008 ...

24(33) 45

Bezrobotni uprzednio pracujący według okresu

poszukiwania pracy i stażu w ostatnim miejscu pracy w I kwartale 2008 r. ...

Unemployed persons previously in employment by duration of unemployment and length of the

last job in I quarter 2008 ...

25(34) 46

Bezrobotni uprzednio pracujący według statusu

zatrudnienia i sekcji ostatniego miejsca pracy w I kwartale 2008 r. ...

Unemployed persons previously in employment by employment status and sections of the last

job in I quarter 2008 ...

26(35) 46

Bezrobotni według poziomu wykształcenia

i wieku w I kwartale 2008 r. ...

Unemployed persons by level of education and

age in I quarter 2008 ...

27(36) 47

Bierni zawodowo według przyczyn bierności

i wieku w I kwartale 2008 r. ...

Economically inactive persons by reasons for

inactivity and age in I quarter 2008 ...

28(37) 48

Bierni zawodowo według przyczyn bierności

i poziomu wykształcenia w I kwartale 2008 r. ...

Economically inactive persons by reasons for

inactivity and level of education in I quarter 2008 ...

29(38) 50

Bierni zawodowo uprzednio pracujący według

przyczyn bierności i przyczyn zaprzestania pracy w I kwartale 2008 r. ...

Economically inactive persons by reasons for inactivity and reasons for leaving last job

or business in I quarter 2008 ...

30(39) 52

Struktura gospodarstw domowych według

aktywności zawodowej członków gospodarstw w I kwartale 2008 r. ...

Structure of households by economic activity of

members of households in I quarter 2008 ...

31(40) 53

Struktura gospodarstw domowych według liczby

osób pracujących i bezrobotnych

w I kwartale 2008 r. ... Structure of households by number of employed

and unemployed persons in I quarter 2008 ...

32(41) 54

(5)

Strona Page

WYKRESY I MAPY GRAPHS AND MAPS

Wskaźniki aktywności zawodowej ludności w wieku 15 lat i więcej w I kwartale 2008 r. ...

Rates of economic activity of the population aged 15 and more in I quarter 2008 ... 10 Wskaźniki aktywności zawodowej ludności

(I, II, III, IV kwartał 2006 r., I, II, III, IV kwartał 2007 r., I kwartał 2008 r.) ...

Rates of economic activity of the population (I, II, III, IV quarter 2006, I, II, III, IV quarter 2007, I quarter 2008) ... 11 Współczynnik aktywności zawodowej według poziomu

wykształcenia i płci w I kwartale 2008 r. ...

Activity rate by level of education and sex

in I quarter 2008 ... 12 Struktura gospodarstw domowych według aktywności

zawodowej członków gospodarstw domowych

w I kwartale 2008 r. ... Structure of households by economic activity

of members of households in I quarter 2008 ... 12 Wskaźnik zatrudnienia według wieku (I kwartał 2007 r.,

Employment rate by age (I quarter 2007,

I quarter 2008) ... 13 Wskaźnik zatrudnienia według poziomu wykształcenia

(I kwartał 2007 r., I kwartał 2008 r.) ... Employment rate by level of education (I quarter 2007, I quarter 2008) ... 13 Pracujący według wybranych sekcji i płci

Employed persons by chosen sections and sex

in I quarter 2008 ... 14 Struktura bezrobotnych według wieku (I kwartał 2007 r.,

Structure of unemployed persons by age

(I quarter 2007, I quarter 2008) ... 16 Bierni zawodowo na 1000 pracujących

(I, II, III, IV kwartał 2006 r., I, II, III, IV kwartał 2007 r., I kwartał 2008 r.) ...

Economically inactive persons per 1000 employed persons (I, II, III, IV quarter 2006,

I, II, III, IV quarter 2007, I quarter 2008) ... 18 Bierni zawodowo nieposzukujący pracy według

wybranych przyczyn bierności oraz płci

Economically inactive persons not seeking job by chosen reasons of inactivity and sex in

I quarter 2008 ... 19

W wersji angielskiej: spis treści, część tabelaryczna.

In English version: contents, tables.

Opracowanie, skład komputerowy, wykresy, wersja elektroniczna Anna OWCZAREK, Helena ZATOŃSKA, Daniela ZIĘTEK

Tłumaczenie na język angielski Alicja PAWŁOWSKA-PAL

(6)

WYJAŚNIENIA METODYCZNE

Publikacja przedstawia wyniki reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) i przygotowana została na podstawie uogólnionych wyników badania przeprowadzonego w I kwartale 2008 r.

Od II kwartału 2006 r. dane BAEL liczone są w oparciu o dokładną datę urodzenia. W celach porównawczych wyniki za I kwartał 2006 r. zaprezentowano również z uwzględnieniem powyższych zmian i różnią się od wcześniej opublikowanych w „Aktywności Ekonomicznej Ludności w województwie śląskim” za I kwartał 2006 r.

Od IV kwartału 1999 r. Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności jest prowadzone metodą obserwacji ciągłej, co oznacza, że w każdym z 13 tygodni kwartału badana jest jedna trzynasta część kwartalnej próby mieszkań. Nowa metoda pozwala na zilustrowanie sytuacji na rynku pracy w okresie całego kwartału, a wprowadzona została w związku z koniecznością dostosowania metod obserwacji do zaleceń Unii Europejskiej.

Badanie to stanowi podstawowe źródło informacji o sytuacji na rynku pracy. Przedmiotem badania jest ocena sytuacji w zakresie aktywności ekonomicznej ludności, tzn. fakt wykonywania pracy, pozostawania bezrobotnym lub biernym zawodowo w badanym tygodniu. Badaniem objęte są wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, będące członkami wylosowanych gospodarstw domowych (z zakresu badania wyłączone są osoby przebywające w gospodarstwach zbiorowych, tzn. w hotelach pracowniczych, domach opieki, koszarach wojskowych, domach studenckich itp.).

Podstawowym kryterium podziału ludności z punktu widzenia aktywności ekonomicznej na pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo jest praca, tzn. fakt wykonywania, posiadania bądź poszukiwania pracy. Przyjęta kolejność wyodrębniania poszczególnych kategorii ludności gwarantuje zaklasyfikowanie każdej osoby tylko do jednej kategorii.

Gospodarstwo domowe oznacza zespół osób spokrewnionych lub spowinowaconych, a także niespokrewnionych mieszkających razem i wspólnie utrzymujących się. Jeżeli któraś z osób mieszkających razem utrzymuje się oddzielnie, to tworzy odrębne, jednoosobowe gospodarstwo domowe. Do członków gospodarstwa domowego zaliczono osoby:

■ obecne w gospodarstwie domowym (zameldowane na pobyt stały lub czasowy, przebywające bez zameldowania przez okres powyżej 3 miesięcy),

■ nieobecne przez okres do 3 miesięcy włącznie (np. przebywające w sanatoriach, szpitalach, na urlopach, w delegacji służbowej),

■ nieobecne przez okres dłuższy niż 3 miesiące, jeżeli nieobecność wynikała z charakteru wykonywanej przez nich pracy (marynarze, rybacy, geodeci itp.).

Od I kwartału 2007 r. nastąpiła zmiana długości pobytu czasowego z 2 na 3 miesiące, co wynika z nowelizacji Ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jednolity Dz. U. 2006 Nr 139, poz. 993, z późniejszymi zmianami).

Od I kwartału 2004 r. badaniem objęci są również cudzoziemcy będący członkami gospodarstw domowych w wylosowanych mieszkaniach, jeżeli spełniają powyższe kryteria.

Ludność aktywna zawodowo obejmuje wszystkie osoby uznane za pracujące lub

(7)

Do pracujących zaliczono wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, które w okresie badanego tygodnia:

■ wykonywały przez co najmniej 1 godzinę pracę przynoszącą zarobek lub dochód tzn. były zatrudnione w charakterze pracownika najemnego, pracowały we własnym (lub dzierżawionym) gospodarstwie rolnym lub prowadziły własną działalność gospodarczą poza rolnictwem, pomagały (bez wynagrodzenia) w prowadzeniu rodzinnego gospodarstwa rolnego lub rodzinnej działalności gospodarczej poza rolnictwem,

■ miały pracę, ale jej nie wykonywały:

• z powodu choroby, urlopu macierzyńskiego lub wypoczynkowego,

• z innych powodów, przy czym długość przerwy w pracy wynosiła:

– do 3 miesięcy,

– powyżej 3 miesięcy, ale osoby te były pracownikami najemnymi i w tym czasie otrzymywały co najmniej 50% dotychczasowego wynagrodzenia (od I kwartału 2006 r.).

Do pracujących – zgodnie z międzynarodowymi standardami – zaliczani byli również uczniowie, z którymi zakłady pracy lub osoby fizyczne zawarły umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy, jeżeli otrzymywali wynagrodzenie.

Ze względu na przyjęte założenia metodologiczne badania, liczba pracujących uzyskana w wyniku BAEL nie obejmuje niektórych kategorii osób, które są wliczane do pracujących w sprawozdawczości z zakresu zatrudnienia, m. in.:

■ pracujących mieszkających w hotelach pracowniczych,

■ pracujących za granicą na rzecz polskich pracodawców.

Klasyfikacja statusu zatrudnienia wyróżnia następujące kategorie pracujących:

■ pracodawca – osoba, która prowadzi własną działalność gospodarczą i zatrudnia co najmniej jednego pracownika najemnego,

■ pracujący na własny rachunek – osoba, która prowadzi własną działalność gospodarczą i nie zatrudnia pracowników, od 2004 r. również są to agenci we wszystkich rodzajach agencji,

■ pracownik najemny – osoba zatrudniona na podstawie stosunku pracy w przedsiębiorstwie publicznym lub u pracodawcy prywatnego, również w indywidualnym gospodarstwie rolnym, a także osoby wykonujące pracę nakładczą oraz uczniowie, z którymi zakłady pracy lub osoby fizyczne zawarły umowę o naukę zawodu lub przyuczenia do określonej pracy (jeżeli otrzymują wynagrodzenie),

■ pomagający bezpłatnie członek rodziny – osoba, która bez umownego wynagrodzenia pomaga w prowadzeniu rodzinnej działalności gospodarczej, w tym w prowadzeniu gospodarstwa rolnego, działki rolnej.

Informacje o zawodach wykonywanych przez pracujących w głównym miejscu pracy prezentowane są od I kwartału 2005 r. w układzie Klasyfikacji Zawodów i Specjalności wprowadzonej Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8.XII.2004 r. Klasyfikacja ta oparta jest na „Międzynarodowej Klasyfikacji Zawodów ISCO – 1988”, zalecanej do stosowania przez Międzynarodową Organizację Pracy.

Dane o miejscu pracy osób pracujących (oraz o ostatnim miejscu pracy osób bezrobotnych) prezentowane są w układzie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007). Na tej podstawie wyróżniono następujące sektory ekonomiczne:

■ rolniczy – sekcja „Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo”,

■ przemysłowy – sekcje: „Górnictwo i wydobywanie”, „Przetwórstwo przemysłowe”, „Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych”, „Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją”, „Budownictwo”,

■ usługowy – Pozostałe sekcje.

Dane nie obejmują nieustalonego rodzaju działalności. W związku ze zmianą PKD dane według

rodzajów działalności od I kwartału 2008 r. nie są w pełni porównywalne z wynikami

z poprzednich lat.

(8)

Główne miejsce pracy ustalane jest na podstawie subiektywnej oceny respondenta.

W przypadku wątpliwości za pracę główną uznaje się tę, która zajmuje więcej czasu. Jeżeli prace respondenta zajmują taką samą ilość czasu, pracą główną jest ta, która przynosi wyższy dochód.

W kategorii pracujących wyróżniono osoby pracujące w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy. Zgodnie z zaleceniami EUROSTAT-u od I kwartału 2001 r. zmianie uległa definicja powyższych kategorii pracujących. Obecnie populacja osób pracujących w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy wyznaczana jest na podstawie deklaracji respondenta w odniesieniu do głównego miejsca pracy.

Do kategorii bezrobotnych zgodnie z zaleceniami EUROSTAT-u od I kwartału 2001 r. zostały zaliczone osoby w wieku 15 – 74 lata, które spełniły jednocześnie trzy warunki:

■ w okresie badanego tygodnia nie były osobami pracującymi (według powyższych kryteriów),

■ aktywnie poszukiwały pracy tzn. podjęły konkretne działania w ciągu 4 tygodni (wliczając jako ostatni – tydzień badany), aby znaleźć pracę,

■ były gotowe (zdolne) podjąć pracę w ciągu dwóch tygodni następujących po tygodniu badanym.

Do bezrobotnych zostały zaliczone także osoby, które nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące oraz były gotowe tę pracę podjąć (do 2003 r. włącznie, definicja nie uwzględniała ich gotowości do podjęcia pracy).

Od I kwartału 2008 r. czas poszukiwania pracy liczony jest od momentu zakończenia przerwy w poszukiwaniu pracy, o ile wystąpiła i trwała co najmniej 4 tygodnie. W związku z tym, dane te, nie są w pełni porównywalne z wynikami z lat poprzednich.

Osoby bezrobotne zostały zaklasyfikowane do jednej z czterech kategorii:

■ bezrobotni, którzy stracili pracę, tzn. osoby, które odeszły z ostatniego miejsca pracy nie z własnej inicjatywy i natychmiast (tzn. w ciągu trzech miesięcy) rozpoczęły poszukiwanie pracy,

■ bezrobotni, którzy zrezygnowali z pracy, tzn. osoby, które odeszły z pracy z własnej inicjatywy i natychmiast rozpoczęły poszukiwanie pracy,

■ bezrobotni, którzy powracają do pracy po przerwie, w czasie której nie poszukiwali pracy przez minimum 3 miesiące,

■ bezrobotni, którzy nigdy nie pracowali i poszukują pierwszej w życiu pracy.

Od I kwartału 2004 r. dane dotyczące liczby bezrobotnych według metod poszukiwania pracy są nieporównywalne z wcześniejszymi okresami, ponieważ do końca 2003 r. jedna osoba mogła wymienić maksymalnie trzy metody poszukiwania pracy, a od I kwartału 2004 r. rejestrowane są wszystkie metody, niezależnie od ich liczby.

Ludność bierna zawodowo to osoby w wieku 15 lat i więcej, które nie zostały zaklasyfikowane jako pracujące lub bezrobotne, tzn. osoby, które w badanym tygodniu:

■ nie pracowały, nie miały pracy i jej nie poszukiwały,

■ nie pracowały, poszukiwały pracy, ale nie były zdolne (gotowe) do jej podjęcia w ciągu dwóch tygodni następujących po tygodniu badanym,

■ nie pracowały i nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie w okresie:

– dłuższym niż trzy miesiące,

– do 3 miesięcy, ale nie były gotowe tej pracy podjąć (od 2004 r.).

Od I kwartału 2004 r. dane dotyczące biernych zawodowo uprzednio pracujących

obejmują całą zbiorowość, tj. łącznie z osobami, których przerwa w pracy wynosiła 8 lat

i dłużej.

(9)

Współczynnik aktywności zawodowej jest to procentowy udział aktywnych zawodowo w ogólnej liczbie ludności danej kategorii.

Wskaźnik zatrudnienia jest to procentowy udział pracujących w ogólnej liczbie ludności danej kategorii.

Stopa bezrobocia jest to procentowy udział bezrobotnych w liczbie aktywnych zawodowo danej kategorii.

Podział ludności na ekonomiczne grupy wieku obejmuje ludność w wieku:

■ przedprodukcyjnym – mężczyźni i kobiety w wieku 15 – 17 lat,

■ produkcyjnym – mężczyźni w wieku 18 – 64 lata i kobiety w wieku 18 – 59 lat; grupa ta została podzielona na wiek:

– mobilny (18 – 44 lata mężczyźni i kobiety),

– niemobilny (45 – 64 lata mężczyźni i 45 – 59 lat kobiety),

■ poprodukcyjnym – mężczyźni w wieku 65 lat i więcej oraz kobiety w wieku 60 lat i więcej.

Informacje o wykształceniu ilustrują poziom wykształcenia ukończonego. Uczniowie szkół ponadpodstawowych podawali poziom szkoły ukończonej np. w przypadku studentów była to szkoła średnia ogólnokształcąca lub zawodowa.

Do absolwentów zaliczono osoby w wieku 15 – 30 lat, które ukończyły szkołę w okresie ostatnich 12 miesięcy i nie kontynuują nauki.

Pracownicy najemni w sektorze publicznym obejmują osoby zatrudnione w jednostkach stanowiących własność państwową i samorządu terytorialnego. Do pracujących w sektorze prywatnym zaliczono pracodawców i pracujących na własny rachunek, pomagających członków rodzin i pracowników najemnych zatrudnionych u osób fizycznych oraz w pozostałych jednostkach sektora prywatnego.

W niektórych tablicach sumy danych mogą być różne od wielkości podanych w pozycjach

"OGÓŁEM". Wynika to z zaokrągleń dokonywanych przy uogólnianiu wyników badania.

(10)

WYNIKI BADAŃ – SYNTEZA

AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI NA TLE KRAJU

Według wyników Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w I kwartale br.

w województwie śląskim liczba ludności w wieku 15 lat i więcej stanowiła ponad 12% omawianej zbiorowości w kraju. W województwie odnotowano niższy niż w kraju współczynnik aktywności zawodowej, wskaźnik zatrudnienia oraz niższą stopę bezrobocia.

Tabl. 1. Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej w województwie na tle kraju w I kwartale 2008 r.

Ogółem Pracujący Bezrobotni Bierni zawodowo WYSZCZEGÓLNIENIE

w tysiącach

WOJEWÓDZTWO ... 3843 1812 134 1896

Kraj ... 31424 15515 1361 14548

Kraj = 100 ... 12,2 11,7 9,8 13,0

Województwo śląskie w porównaniu z innymi województwami charakteryzowało się w I kwartale br.:

■ najniższym współczynnikiem aktywności zawodowej,

■ jednym z niższych wskaźników zatrudnienia (po województwie zachodniopomorskim, warmińsko- mazurskim, kujawsko-pomorskim, opolskim),

■ jedną z najniższych stóp bezrobocia (po województwie wielkopolskim).

Wskaźniki aktywności zawodowej ludności w wieku 15 lat i więcej w I kwartale 2008 r.

6,2%

6,9%

7,1%

7,3%

7,9%

8,0%

8,1%

8,6%

9,0%

9,1%

9,2%

9,6%

9,8%

10,4%

8,1%

dolnośląskie świętokrzyskie zachodniopomorskie kujawsko-pomorskie warmińsko-mazurskie lubelskie opolskie łódzkie lubuskie mazowieckie podkarpackie podlaskie małopolskie pomorskie ś l ą s k i e wielkopolskie

stopa bezrobocia

współczynnik aktywności zawodowej w %

53,0%

wskaźnik zatrudnienia 48,9%

47,3%

50,8%

48,6%

47,2%

50,5%

50,9%

47,2%

46,3%

53,0%

46,9%

50,3%

46,7%

46,6%

51,2%

49,4%

50,6 52,0 53,4 54,8 56,2 57,6

(11)

LUDNOŚĆ AKTYWNA I BIERNA ZAWODOWO

W I kwartale br. liczba ludności w wieku 15 lat i więcej wyniosła 3,8 mln osób i w stosunku do I kwartału ub. r. zwiększyła się o ponad 2%. Było to wynikiem wzrostu liczby aktywnych zawodowo o prawie 7%, przy jednoczesnym spadku liczby biernych zawodowo o prawie 2%. Wśród aktywnych zawodowo pracujący stanowili ponad 93%, a bezrobotni – 6,9%. W skali roku liczba pracujących wzrosła o ponad 9%, natomiast bezrobotnych obniżyła się o ponad 19%.

Tabl. 2. Ludność aktywna i bierna zawodowo w wieku 15 lat i więcej w I kwartale 2008 r.

Ogółem Aktywni zawodowo Bierni zawodowo

WYSZCZEGÓLNIENIE

w tysiącach I kwartał

2007 =100 w tysiącach I kwartał

2007 =100 w tysiącach I kwartał 2007 =100

O G Ó Ł E M ... 3843 102,4 1946 106,7 1896 98,3

mężczyźni ... 1846 103,3 1082 105,9 764 99,9

kobiety ... 1996 101,6 864 107,9 1132 97,3

Miasta ... 3055 101,2 1591 106,7 1464 95,8

Wieś ... 788 107,7 355 106,9 432 107,7

W porównaniu z poprzednim kwartałem wystąpił spadek liczby ludności w wieku 15 lat i więcej o 1,7%. Obniżyła się liczba osób aktywnych zawodowo o ponad 3%, na co miał wpływ spadek liczby pracujących o prawie 2% i bezrobotnych o ponad 17%. Zbiorowość biernych zawodowo w tym okresie zmniejszyła się o 0,4%.

W I kwartale br. ludność aktywna zawodowo (pracujący i bezrobotni) stanowiła prawie 51%

ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej. Wyższy współczynnik aktywności zawodowej zanotowano dla mężczyzn niż kobiet (58,6% wobec 43,3%) i wyższy dla mieszkańców miast niż wsi (52,1% wobec 45,1%).

W skali roku współczynnik aktywności zawodowej ludności wzrósł o 2,0 pkt procentowe, przy czym wśród kobiet o 2,5 pkt, a wśród mężczyzn o 1,4 pkt. Wzrosła aktywność zawodowa mieszkańców miast (o 2,7 pkt), a obniżyła się – mieszkańców wsi (o 0,3 pkt).

Wskaźniki aktywności zawodowej ludności

W skali kwartału zanotowano spadek współczynnika aktywności zawodowej ludności (o 0,7 pkt), zarówno wśród mieszkańców miast (o 0,5 pkt), jak i wsi (o 1,6 pkt). Obniżył się poziom aktywności zawodowej mężczyzn (o 1,0 pkt) i kobiet (o 0,5 pkt).

W I kwartale br. najwyższym współczynnikiem aktywności zawodowej według wieku charakteryzowały się osoby w wieku 35 – 44 lata (85,9%), jak i nieco młodsze 25 – 34 lata (82,4%).

Najniższy poziom aktywności zawodowej wystąpił wśród osób w wieku 55 lat i więcej i wyniósł 14,1%.

Najwyższy poziom aktywności zawodowej odnotowano wśród osób z wykształceniem wyższym (78,7%), policealnym i średnim zawodowym (63,6%), natomiast najniższy – z gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym (15,4%).

50,6%

51,3%

51,8%

48,9%

48,6%

51,2%

51,4%

49,9%

51,7%

47,2%

48,1%

44,9%

44,2%

45,2%

44,3%

42,7%

43,3%

8,1% 6,9%

8,2% 7,1%

11,8% 9,1%

13,9%

14,6%

16,2%

I II III IV I II III IV I kwartały 2006 2007 2008

współczynnik aktywności zawodowej

wskaźnik zatrudnienia

stopa bezrobocia

(12)

gospodarstwa domowe:

z przynajmniej 1 osobą pracującą (bez bezrobotnych) z przynajmniej 1 osobą bezrobotną

bez osób aktywnych zawodowo

mężczyźni kobiety

Współczynnik aktywności zawodowej według poziomu wykształcenia i płci w I kwartale 2008 r.

Aktywność zawodowa ludności w wieku 15 lat i więcej znalazła swoje odbicie w aktywności zawodowej członków gospodarstw domowych. Gospodarstwa domowe, które posiadały w swoim składzie przynajmniej jedną osobę pracującą i nie były obciążone bezrobociem stanowiły w I kwartale br. 56,5% ogółu gospodarstw, natomiast gospodarstwa obciążone bezrobociem – 7,1%, przy czym 3,1% ogółu to gospodarstwa obciążone bezrobociem bez pracujących. Pozostałe 36,5% to gospodarstwa biernych zawodowo.

Struktura gospodarstw domowych według aktywności zawodowej członków gospodarstw domowych w I kwartale 2008 r.

PRACUJĄCY

W I kwartale br. zbiorowość pracujących liczyła 1812 tys., tj. o 9,4% więcej niż przed rokiem.

Wzrost liczby pracujących dotyczył zarówno mieszkańców miast (o 9,3%), jak i wsi (o 9,7%).

Populacje pracujących mężczyzn i kobiet w omawianym okresie zwiększyły się odpowiednio o: 8,6%

i 10,4%.

Tabl. 3. Pracujący według płci i miejsca zamieszkania

2007

I kwartał IV kwartał I kwartał 2008

WYSZCZEGÓLNIENIE

2007 = 100 IV kwartał 2007 = 100

O G Ó Ł E M ... 1657 1847 1812 109,4 98,1

mężczyźni ... 933 1041 1013 108,6 97,3

kobiety ... 724 805 799 110,4 99,3

Miasta ... 1348 1490 1473 109,3 98,9

Wieś ... 309 357 339 109,7 95,0

W I kwartale br. pracujący stanowili 47,2% ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej. Ich udział zwiększył się w porównaniu z I kwartałem ub. r. (o 3,0 pkt procentowe), ale pozostał bez zmian w relacji do IV kwartału ub. r. Znacznie wyższy wskaźnik zatrudnienia zanotowano dla mężczyzn niż dla kobiet (54,9% wobec 40,0%) i wyższy dla mieszkańców miast niż wsi (48,2% wobec 43,0%).

0 20 40 60 80 100

liczba osób:

1 2 3 4 5 6 7 i więcej

% 83,0%

75,3% 82,9%

68,2% 67,0%

56,9%

49,1%

36,6%

61,0%

42,2%

21,5%

11,4%

wyższe policealne średnie średnie zasadnicze gimnazjalne, podstawowe zawodowe ogólnokształcące zawodowe i niepełne podstawowe

(13)

W ujęciu rocznym wskaźnik zatrudnienia ogółem wzrósł, przy czym w większym stopniu dla kobiet (o 3,2 pkt) niż dla mężczyzn (o 2,7 pkt). Zwiększył się także poziom zaangażowania zawodowego mieszkańców miast i wsi (odpowiednio o: 3,5 pkt i 0,8 pkt).

W stosunku do IV kwartału ub. r. zanotowano wzrost wskaźnik zatrudnienia kobiet (o 0,6 pkt), natomiast spadek – mężczyzn (o 0,9 pkt). Poziom zaangażowania zawodowego mieszkańców miast zwiększył się (o 0,1 pkt), natomiast obniżył się – wsi (o 0,9 pkt).

Wśród pracujących największą grupę tworzyły osoby w wieku 25 – 34 lata (30,5%), których liczba zwiększyła się w stosunku do I kwartału ub. r. o 9,7%. Osoby w wieku 45 – 54 lata i 35 – 44 lata stanowiły odpowiednio: 27,8% i 23,7% ogółu pracujących. Najmniej liczną grupę tworzyły osoby w wieku 55 lat i więcej (8,5%), a ich liczba wzrosła o ponad 24% w porównaniu z danymi sprzed roku.

Wskaźnik zatrudnienia według wieku

Struktura pracujących według poziomu wykształcenia w ujęciu rocznym nie zmieniła się znacząco. W I kwartale br. dominowały osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (33,4%) oraz zasadniczym zawodowym (32,2%). Najmniej pracujących legitymowało się wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym (5,2%). W skali roku odnotowano wzrost liczby pracujących wśród grup osób legitymujących się wykształceniem poniżej wyższego. W największym stopniu zwiększyła się liczba pracujących z wykształceniem zasadniczym zawodowym (o 13,8%) oraz gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym (o 13,3%).

Wskaźnik zatrudnienia według poziomu wykształcenia

Pracujące kobiety były lepiej wykształcone niż mężczyźni. W I kwartale br. ponad 72%

pracujących kobiet legitymowało się co najmniej średnim poziomem wykształcenia wobec prawie 55%

pracujących mężczyzn. Liczba pracujących mężczyzn z wykształceniem zasadniczym zawodowym była ponad 2-krotnie wyższa niż liczba kobiet z tym wykształceniem. Na każdym poziomie edukacji wskaźnik zatrudnienia dla mężczyzn był wyższy niż dla kobiet.

W niepełnym wymiarze czasu pracy pracowało 160 tys. osób (8,8% ogółu pracujących).

Liczba tych osób wzrosła w porównaniu z I kwartałem ub. r. (o 11,1%) i IV kwartałem ub. r. (o 3,9%).

Ponad dwie trzecie tej populacji stanowiły kobiety. Osoby pracujące w niepełnym wymiarze czasu pracy to w większości mieszkańcy miast (85,0%).

22,8% 27,5%

75,7% 77,7% 78,1% 81,9%

60,0% 62,6%

10,8% 13,1%

15 – 24 lata 25 – 34 35 – 44 45 – 54 55 lat i więcej

I kwartał 2007 I kwartał 2008

I kwartał 2007

wyższe policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące

zasadnicze zawodowe gimnazjalne, podstawowe

i niepełne podstawowe

I kwartał 2008

10,3%

46,9%

34,1%

56,1%

76,8%

12,4%

49,2%

39,0%

59,5%

75,7%

(14)

Biorąc pod uwagę status zatrudnienia najliczniejszą grupę wśród pracujących stanowili pracownicy najemni (87,1%). W dalszej kolejności byli pracodawcy i pracujący na własny rachunek (z udziałem 12,0%). Najmniej liczną zbiorowość tworzyli pomagający członkowie rodzin (0,9%).

Tabl. 4. Pracujący według sektorów własności i statusu zatrudnienia

2007

WYSZCZEGÓLNIENIE

2007 = 100 IV kwartał 2007 = 100

O G Ó Ł E M ... 1657 1847 1812 109,4 98,1

w tym sektor prywatny 1057 1189 1222 115,6 102,8

Pracownicy najemni ... 1450 1610 1578 108,8 98,0

Pracodawcy i pracujący

na własny rachunek ... 186 220 218 117,2 99,1

Pomagający członkowie

rodzin ... 21 17 17 81,0 100,0

Od I kwartału 2008 r. dane o miejscu pracy osób pracujących (oraz o ostatnim miejscu pracy osób bezrobotnych) prezentowane są układzie PKD 2007 i w związku z tym dane według rodzajów działalności nie są w pełni porównywalne z wynikami z poprzednich lat.

W I kwartale br. w województwie śląskim najwięcej osób pracowało w sektorze usługowym (ponad 57% ogółu), w tym w szczególności w sekcjach: handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle (289 tys.), edukacja (140 tys.), opieka zdrowotna i pomoc społeczna (112 tys.). Znaczny udział pracujących odnotowano także w sektorze przemysłowym (ponad 40% ogółu), w tym zwłaszcza w: przetwórstwie przemysłowym (22,7%), budownictwie (7,7%), górnictwie i wydobywaniu (6,7%). Najmniej osób pracowało w sektorze rolniczym – 46 tys. (2,5% ogółu).

Mężczyźni stanowili większość wśród pracujących m.in. w sekcjach: budownictwo (92,9%), górnictwo i wydobywanie (88,5%), dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją (88,5%), wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych (79,3%). Natomiast kobiety dominowały wśród pracujących m.in. w opiece zdrowotnej i pomocy społecznej (80,4%), edukacji (77,1%), działalności związanej z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (75,6%), działalności związanej z obsługą rynku nieruchomości (74,2%).

Pracujący według wybranych sekcji i płci w I kwartale 2008 r.

Najliczniejszymi grupami zawodowymi pracujących byli: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (21,6% ogółu), specjaliści (15,2%), pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (13,4%) oraz technicy i inny średni personel (12,1%). Najmniej liczną grupę zawodową tworzyli rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy (2,2%). Kobiety przeważały wśród takich grup zawodowych, jak: pracownicy biurowi (68,5%), specjaliści (65,9%), pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (65,7%), pracownicy przy pracach prostych (60,6%) oraz rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy (57,3%). W pozostałych grupach zawodowych większość stanowili mężczyźni i tak np.: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (prawie

21 32 42 45 77 118 130 276

108

90 108 32

27 27

171 10

136 14

MĘŻCZYŹNI KOBIETY

górnictwo i wydobywanie przetwórstwo przemysłowe

budownictwo

handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle

transport i gospodarka magazynowa działalność w zakresie usług administrowania

i działalność wspierająca administracja publiczna i obrona narodowa;

obowiązkowe zabezpieczenia społeczne edukacja

opieka zdrowotna i pomoc społeczna w tysiącach

(15)

87%), operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (ponad 83%) oraz przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy (około 61%).

Tabl. 5. Pracujący według grup zawodów

2007

I kwartał IV kwartał I kwartał 2008 WYSZCZEGÓLNIENIE

2007 = 100 IV kwartał 2007= 100 O G Ó Ł E M ... 1657 1847 1812 109,4 98,1 Przedstawiciele władz publicznych,

wyżsi urzędnicy i kierownicy ... 96 121 126 131,3 104,1

Specjaliści ... 292 269 275 94,2 102,2

Technicy i inny średni personel... 211 269 219 103,8 81,4

Pracownicy biurowi ... 145 166 137 94,5 82,5 Pracownicy usług osobistych

i sprzedawcy ... 205 244 243 118,5 99,6

Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy ... 40 48 40 100,0 83,3

Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 341 384 392 115,0 102,1

Operatorzy i monterzy maszyn

i urządzeń ... 185 193 215 116,2 111,4

Pracownicy przy pracach prostych .... 141 153 163 115,6 106,5

W I kwartale br. pracę dodatkową wykonywało 94 tys. pracujących (5,2% ogółu), tj. o 13,3%

więcej niż przed rokiem i o 17,5% więcej niż w poprzednim kwartale. W więcej niż w jednym miejscu pracy pracowały najczęściej osoby z wykształceniem wyższym (13,7% pracujących w danej grupie) oraz osoby w wieku 35 – 44 lata (8,2%).

Liczba osób poszukujących innej pracy niż obecnie wykonywana wyniosła 75 tys. i zwiększyła się w porównaniu z I kwartałem ub. r. (o 13,6%), natomiast obniżyła się w stosunku do IV kwartału ub. r.

(o 5,1%). Główną przyczyną poszukiwania pracy była chęć polepszenia warunków finansowych, którą zadeklarowała blisko połowa osób poszukujących innej pracy (48,0%). Chęć zmiany pracy deklarowały najczęściej osoby w wieku 25 – 34 lata (34,7% ogółu osób poszukujących nowej pracy) i osoby z wykształceniem wyższym (37,3%).

W strukturze gospodarstw domowych z osobami pracującymi (bez bezrobotnych) 46,7%

stanowiły gospodarstwa z jedną osobą pracującą, 44,0% z dwoma osobami pracującymi oraz 7,3%

z trzema osobami pracującymi. Najmniej było gospodarstw domowych, w których pracowało cztery i więcej osób – 2,0%.

BEZROBOTNI

Jak wynika z danych BAEL od IV kwartału 2005 r. zbiorowość bezrobotnych w ujęciu rocznym w dalszym ciągu systematycznie maleje. W I kwartale br. liczba bezrobotnych wyniosła 134 tys.

i obniżyła się o 19,3% w stosunku do analogicznego okresu ub. r. W ciągu kwartału zbiorowość bezrobotnych zmniejszyła się o 17,3%.

Tabl. 6. Bezrobotni według płci i miejsca zamieszkania

2007

WYSZCZEGÓLNIENIE

2007 = 100 IV kwartał 2007 = 100

O G Ó Ł E M ... 166 162 134 80,7 82,7

mężczyźni ... 89 71 69 77,5 97,2

kobiety ... 77 91 65 84,4 71,4

Miasta ... 143 139 118 82,5 84,9

Wieś ... 23 23 16 69,6 69,6

Stopa bezrobocia, mierzona udziałem bezrobotnych w ogólnej liczbie aktywnych zawodowo,

wyniosła 6,9%. Była ona wyższa dla populacji kobiet niż mężczyzn (odpowiednio: 7,5% i 6,4%)

i wyższa dla mieszkańców miast niż wsi (7,4% wobec 4,5%).

(16)

I kwartał 2007 I kwartał 2008

W porównaniu z I kwartałem ub. r. stopa bezrobocia zmniejszyła się o 2,2 pkt procentowego, przy czym dla mężczyzn o 2,3 pkt, a dla kobiet o 2,1 pkt. W okresie tym obniżyła się także stopa bezrobocia na wsi i w miastach odpowiednio o: 2,4 pkt i 2,2 pkt.

W skali kwartału wystąpił spadek stopy bezrobocia (o 1,2 pkt). Obniżyła się stopa bezrobocia dla mieszkańców wsi oraz miast odpowiednio o: 1,6 pkt i 1,1 pkt. Zanotowano spadek stopy bezrobocia dla kobiet o 2,7 pkt, natomiast stopa bezrobocia dla mężczyzn pozostała na niezmienionym poziomie.

Podobnie, jak w poprzednich kwartałach, w dalszym ciągu największe bezrobocie dotyczyło ludzi młodych. W I kwartale br. stopa bezrobocia dla osób w wieku 15 – 24 lata wyniosła 14,9% i była ponad 2-krotnie wyższa niż dla całej populacji. W skali roku i w ciągu kwartału odnotowano jej spadek odpowiednio o: 5,3 pkt i 0,2 pkt. Najniższa stopa bezrobocia wystąpiła wśród osób w wieku 35 – 44 lata (4,7%).

Struktura bezrobotnych według wieku

Bezrobociem najbardziej zagrożone były osoby o niskim poziomie wykształcenia. Najwyższą stopę bezrobocia odnotowano dla grupy osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym – 19,7%. Wśród kobiet o tym poziomie wykształcenia wyniosła ona 22,6%, a wśród mężczyzn – 17,2%. Najniższą stopę bezrobocia zanotowano wśród osób legitymujących się wykształceniem średnim ogólnokształcącym – 3,3% (dla mężczyzn wyniosła ona – 1,8%, a dla kobiet – 4,3%). W skali roku spadek stopy bezrobocia wystąpił wśród wszystkich grup osób niezależnie od poziomu wykształcenia. W największym stopniu obniżyła się stopa bezrobocia dla osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (o 4,6 pkt procentowego) oraz gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym (o 4,4 pkt).

Tabl. 7. Bezrobotni według poziomu wykształcenia

2007

WYSZCZEGÓLNIENIE

2007 = 100 IV kwartał 2007 = 100

O G Ó Ł E M ... 166 162 134 80,7 82,7

Wyższe ... 16 24 15 93,8 62,5

Policealne i średnie

zawodowe... 47 42 42 89,4 100,0

Średnie

ogólnokształcące ... 11 12 5 45,5 41,7

Zasadnicze zawodowe 66 55 50 75,8 90,9

Gimnazjalne, podstawowe i niepełne

podstawowe ... 26 29 23 88,5 79,3

Od I kwartału 2008 r. czas poszukiwania pracy liczony jest od momentu zakończenia przerwy w poszukiwaniu pracy, o ile wystąpiła i trwała co najmniej 4 tygodnie. W związku z tym, dane te, nie są w pełni porównywalne z wynikami z lat poprzednich.

Przeciętny czas poszukiwania pracy przez osoby bezrobotne w I kwartale br. wyniósł ponad 12 miesięcy i był prawie jednakowy dla mężczyzn i dla kobiet.

21,7% 22,4%

29,5%

25,4%

19,9%

15,7%

22,3%

27,6%

6,0% 9,0%

15 – 24 lata 25 – 34 35 – 44 45 – 54 55 lat i więcej

(17)

W I kwartale br. liczba bezrobotnych poszukujących pracy przez okres dłuższy niż 1 rok wyniosła 38 tys. Udział tej grupy osób w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 28,4%. Zjawisko długotrwałego poszukiwania pracy w większym stopniu dotyczyło mieszkańców miast (28,8%) niż mieszkańców wsi (25,0%). W populacji mężczyzn udział osób długotrwale bezrobotnych wyniósł 24,6%, a w populacji kobiet ukształtował się na poziomie 33,8%.

W I kwartale br. najwięcej bezrobotnych poszukiwało pracy poprzez:

■ krewnych i znajomych (73,9% ogółu),

■ powiatowe urzędy pracy (67,2%),

■ bezpośredni kontakt z zakładem pracy (64,9%).

Znaczna część bezrobotnych zamieszczała lub odpowiadała na ogłoszenia (39,6%). Należy tutaj zaznaczyć, że jedna osoba mogła podać kilka sposobów poszukiwania pracy.

Liczba bezrobotnych dotychczas niepracujących wyniosła 18 tys. (13,4% ogółu) i zmniejszyła się w skali roku o 45,5% i kwartału o 47,1%. Prawie 56% bezrobotnych dotychczas niepracujących stanowili mężczyźni.

Bezrobotni, którzy poprzednio pracowali w I kwartale br. liczyli 116 tys. osób i stanowili 86,6%

ogółu bezrobotnych (przed rokiem 80,1%). Ich liczba zmniejszyła się w porównaniu z I kwartałem ub. r.

i IV kwartałem ub. r. odpowiednio o: 12,8% i 9,4%.

Populacja bezrobotnych, których przerwa w pracy wynosiła mniej niż 8 lat (uprzednio pracujących) liczyła 87 tys. osób, tj. o 18,7% mniej niż przed rokiem i o 7,4% mniej niż w IV kwartale ub. r.

Głównymi przyczynami zaprzestania pracy przez osoby uprzednio pracujące były: zakończenie pracy na czas określony, dorywczej, sezonowej; likwidacja zakładu pracy lub stanowiska pracy oraz niezadowalające warunki finansowe. Ponad 79% osób uprzednio pracujących przed utratą pracy było zatrudnionych w sektorze prywatnym. Najwięcej bezrobotnych wcześniej pracowało w sekcjach:

przetwórstwo przemysłowe (24,1%), handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle (19,5%) oraz budownictwo (12,6%).

Przeciętny czas poszukiwania pracy przez osobę uprzednio pracującą wyniósł ponad 10 miesięcy. Dłużej poszukiwały pracy kobiety (prawie 13 miesięcy) niż mężczyźni (ponad 8 miesięcy).

Wśród gospodarstw domowych z osobami bezrobotnymi nadal przeważały gospodarstwa z jedną osobą bezrobotną – 95,4%. Gospodarstwa z dwoma i więcej osobami bezrobotnymi stanowiły 4,6%. Podobną strukturą charakteryzowały się gospodarstwa domowe w miastach, natomiast na wsi wszystkie gospodarstwa domowe z osobami bezrobotnymi to gospodarstwa z jedną osobą bezrobotną.

BIERNI ZAWODOWO

Grupa biernych zawodowo w I kwartale br. liczyła 1896 tys. osób i zmniejszyła się w skali roku o 1,7% i w ciągu kwartału o 0,4%. Wśród ogółu biernych zawodowo większość stanowiły kobiety (59,7%), a ich liczba w skali roku zmniejszyła się o 2,7%.

Tabl. 8. Bierni zawodowo według płci i miejsca zamieszkania

2007

WYSZCZEGÓLNIENIE

2007 = 100 IV kwartał 2007 = 100

O G Ó Ł E M ... 1929 1903 1896 98,3 99,6

mężczyźni ... 765 755 764 99,9 101,2

kobiety ... 1164 1147 ,1132 97,3 98,7

Miasta ... 1528 1470 1464 95,8 99,6

Wieś ... 401 433 432 107,7 99,8

(18)

W I kwartale br. na 1000 osób pracujących przypadało 1046 osób biernych zawodowo w wieku 15 lat i więcej. W porównaniu z analogicznym okresem ub. r. wystąpił spadek tego wskaźnika o 118 osób. Obciążenie pracujących mężczyzn i kobiet osobami biernymi zawodowo różniło się w sposób istotny. Dla populacji kobiet wskaźnik ten był w I kwartale br. wyższy niż dla mężczyzn (o 663 osób). Mniejsze obciążenie ludności pracującej biernymi zawodowo wystąpiło w miastach (994) niż na wsi (1274).

Ponad połowę (56,4%) biernych zawodowo stanowiły osoby w wieku produkcyjnym (1069 tys.).

Liczba ich zwiększyła się o 1,9% w porównaniu z I kwartałem ub. r. i o 2,9% w stosunku do IV kwartału ub. r. Zbiorowość osób w wieku poprodukcyjnym liczyła 676 tys. (35,7%), tj. o 4,8% mniej niż przed rokiem i o 1,0% mniej niż w poprzednim kwartale. Najmniej liczną grupą były w dalszym ciągu osoby w wieku przedprodukcyjnym – 151 tys. (8,0%).

Wśród biernych zawodowo dominowały osoby z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym (34,0%) oraz zasadniczym zawodowym (29,2%). Osoby legitymujące się wykształceniem policealnym i średnim zawodowym stanowiły 19,6%. Najmniejszą grupę tworzyły osoby z wykształceniem wyższym (5,7%).

Tabl. 9. Bierni zawodowo według poziomu wykształcenia

2007

WYSZCZEGÓLNIENIE

2007 = 100 IV kwartał 2007 = 100 O G Ó Ł E M ... 1929 1903 1896 98,3 99,6 Wyższe ... 101 92 108 106,9 117,4

Policealne i średnie zawodowe ... 378 392 371 98,1 94,6

Średnie ogólnokształcące ... 238 212 220 92,4 103,8

Zasadnicze zawodowe ... 515 505 553 107,4 109,5

Gimnazjalne, podstawowe

i niepełne podstawowe... 696 702 645 92,7 91,9

Populacja ludności biernej zawodowo nieposzukującej pracy liczyła 1887 tys. (99,5% ogółu) i zmniejszyła się w ujęciu rocznym (o 1,4%), ale wzrosła w ciągu kwartału (o 0,2%). Najczęstszymi przyczynami bierności były:

■ emerytura (40,9% nieposzukujących pracy),

■ nauka, uzupełnianie kwalifikacji (21,4%),

■ choroba, niesprawność (14,9%),

■ obowiązki rodzinne związane z prowadzeniem domu (13,7%).

Zaledwie 8 tys. biernych zawodowo (tj. 0,4% ogólnej ich liczby) poszukiwało pracy, ale nie było gotowych do jej podjęcia. Liczba takich osób zmniejszyła się w stosunku do I kwartału ub. r.

(o 11,1%) i IV kwartału ub. r. (o 33,3%).

Bierni zawodowo na 1000 pracujących

kobiety

OGÓŁEM mężczyźni

I II III IV I II III IV I kwartały 2006 2007 2008

1046 1417 1003 1030

1164 1137 1099 1077

1115 1174

689 725 754

820 795 710

830 722 807

1408 1425 1608 1561

1613 1577 1499 1613

(19)

Bierni zawodowo nieposzukujący pracy według wybranych przyczyn bierności oraz płci w I kwartale 2008 r.

Spośród ogólnej liczby biernych zawodowo 1384 tys. (73,0%) uprzednio pracowało. Liczba ich obniżyła się w odniesieniu do I kwartału ub. r. (o 0,2%), natomiast wzrosła w stosunku do IV kwartału ub. r.

(o 0,5%). Głównymi przyczynami zaprzestania pracy były: emerytura, renta (63,0% uprzednio pracujących), likwidacja zakładu pracy lub stanowiska pracy (7,9%) oraz inne powody osobiste lub rodzinne (7,6%).

PODSUMOWANIE

Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności w I kwartale br. w województwie śląskim wskazują na poprawę sytuacji na rynku pracy. W porównaniu z analogicznym okresem ub. r.

zaobserwowano spadek liczby bezrobotnych i biernych zawodowo, przy jednoczesnym wzroście liczby pracujących. Zanotowano także poprawę wskaźnika zatrudnienia i stopy bezrobocia.

W dalszym ciągu sytuacja kobiet na rynku pracy była mniej korzystna niż mężczyzn. Mniejsze było zaangażowanie kobiet w procesie pracy niż mężczyzn. Stopa bezrobocia dla kobiet, pomimo jej spadku w ujęciu rocznym, była wyższa niż dla mężczyzn. Długotrwałe bezrobocie w większym stopniu dotyczyło kobiet niż mężczyzn.

Nadal w trudnej sytuacji na rynku pracy pozostawali ludzie młodzi oraz o niskim poziomie wykształcenia. Najwyższą stopę bezrobocia zanotowano w grupie osób w wieku 15 – 24 lata oraz wśród osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym, pomimo że w porównaniu z analogicznym okresem ub. r. dla tych grup bezrobotnych odnotowano znaczny spadek tego wskaźnika. Najniższa stopa bezrobocia wystąpiła wśród osób legitymujących się wykształceniem średnim ogólnokształcącym.

W skali roku zmniejszyła się liczba bezrobotnych mieszkańców miast i wsi. Stopa bezrobocia dla osób zamieszkałych w miastach była wyższa niż dla mieszkańców wsi. Wzrost liczby pracujących odnotowano zarówno wśród mieszkańców miast i wsi.

Aktywność zawodowa ludności w wieku 15 lat i więcej znalazła odzwierciedlenie w aktywności zawodowej członków gospodarstw domowych. W ponad połowie gospodarstw domowych w I kwartale br. była przynajmniej jedna osoba pracująca (bez bezrobotnych), a ponad jedną trzecią stanowiły gospodarstwa domowe bez osób aktywnych zawodowo.

zniechęcenie bezskutecznością poszukiwania pracy

nauka, uzupełnianie kwalifikacji

obowiązki rodzinne związane z prowadzeniem domu

emerytura

choroba, niesprawność

mężczyźni kobiety

14,8%

15,0%

36,0%

48,1%

21,5%

2,1%

16,9%

28,3%

3,5%

2,9%

(20)

Tabl. 1 (10). AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ ECONOMIC ACTIVITY OF THE POPULATION AGED 15 AND MORE

Aktywni zawodowo Economically active persons pracujący employed persons

w pełnym full-time

w niepełnym part-time Ogółem

Grand total razem

total razem

total

wymiarze czasu pracy

bezrobotni unemployed

persons

Bierni zawodowo Economically

inactive persons WYSZCZEGÓLNIENIE

SPECIFICATION o – ogółem total m – mężczyźni men k – kobiety women

w tysiącach in thousands

2005 I kwartał quarter o 3891 2030 1616 1466 149 414 1861

m 1809 1071 883 831 52 188 738

k 2082 959 733 635 98 226 1124

II kwartał quarter o 4057 2104 1721 1550 171 384 1952

m 1903 1113 929 876 53 185 789

k 2154 991 792 674 118 199 1163

III kwartał quarter o 3949 2057 1663 1510 153 394 1892

m 1859 1105 913 869 44 192 754

k 2090 952 750 641 109 202 1138

IV kwartał quarter o 3847 2033 1664 1515 149 369 1814

m 1813 1099 923 868 55 176 713

k 2035 934 741 646 94 193 1101

m 1808 1069 916 853 63 153 739

k 2011 906 738 639 99 167 1106

m 1838 1062 935 872 63 127 776

k 2070 889 732 625 108 157 1181

III kwartał quarter o 3956 2032 1751 1598 153 282 1924

m 1872 1142 1010 946 64 133 729

k 2085 890 741 652 89 149 1195

IV kwartał quarter o 3852 1974 1742 1601 141 232 1877

m 1825 1111 1005 950 54 106 714

k 2027 864 738 651 87 126 1164

m 1787 1022 933 887 46 89 765

k 1965 801 724 626 98 77 1164

m 1767 1023 935 875 60 89 743

k 1993 816 754 636 118 62 1177

III kwartał quarter o 3885 2012 1868 1706 162 143 1873

m 1845 1122 1051 997 54 70 724

k 2040 890 817 709 108 73 1150

IV kwartał quarter o 3911 2008 1847 1692 154 162 1903

m 1867 1112 1041 992 50 71 755

k 2044 896 805 701 105 91 1147

m 1846 1082 1013 962 51 69 764

k 1996 864 799 690 108 65 1132

U w a g a. Od II kwartału 2006 r. dane BAEL liczone są w oparciu o dokładną datę urodzenia (I kwartał 2006 r. przeliczono z uwzględnieniem zmian).

N o t e. Since II quarter 2006 data on Labour Force Survey have been calculated basing on the exact date of birth (I quarter 2006 was recalculated for reasons of comparability).

(21)

Tabl. 2 (11). WSKAŹNIKI AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ LUDNOŚCI RATES OF ECONOMIC ACTIVITY OF THE POPULATION

Współczynnik aktywności zawodowej

Activity rate

Wskaźnik zatrudnienia Employment rate

Stopa bezrobocia Unemployment rate WYSZCZEGÓLNIENIE

SPECIFICATION o – ogółem total m – mężczyźni men

k – kobiety women w % in %

2005 I kwartał quarter ... o 52,2 41,5 20,4

m 59,2 48,8 17,6

k 46,1 35,2 23,6

II kwartał quarter ... o 51,9 42,4 18,3

m 58,5 48,8 16,6

k 46,0 36,8 20,1

III kwartał quarter ... o 52,1 42,1 19,2

m 59,4 49,1 17,4

k 45,6 35,9 21,2

IV kwartał quarter ... o 52,8 43,3 18,2

m 60,6 50,9 16,0

k 45,9 36,4 20,7

m 59,1 50,7 14,3

k 45,1 36,7 18,4

m 57,8 50,9 12,0

k 42,9 35,4 17,7

m 61,0 54,0 11,6

k 42,7 35,5 16,7

m 60,9 55,1 9,5

k 42,6 36,4 14,6

m 57,2 52,2 8,7

k 40,8 36,8 9,6

m 57,9 52,9 8,7

k 40,9 37,8 7,6

m 60,8 57,0 6,2

k 43,6 40,0 8,2

m 59,6 55,8 6,4

k 43,8 39,4 10,2

m 58,6 54,9 6,4

k 43,3 40,0 7,5

U w a g a. Od II kwartału 2006 r. dane BAEL liczone są w oparciu o dokładną datę urodzenia (I kwartał 2006 r. przeliczono z uwzględnieniem zmian).

N o t e. Since II quarter 2006 data on Labour Force Survey have been calculated basing on the exact date of birth (I quarter 2006 was recalculated for reasons of comparability).

(22)

Tabl. 3 (12). AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ WEDŁUG MIEJSCA ZAMIESZKANIA W I KWARTALE 2008 R.

ECONOMIC ACTIVITY OF THE POPULATION AGED 15 AND MORE BY PLACE OF RESIDENCE IN I QUARTER 2008

Aktywni zawodowo Economically active persons pracujący employed persons

w pełnym full-time

w nie- pełnym part-time Ogółem

Grand

total razem

total razem total

wymiarze czasu pracy

bezrobotni unem- ployed persons

Bierni zawodowo Econo- mically inactive persons

Współ- czynnik

aktyw- ności zawodowej Activity

rate

Wska- źnik zatrud-

nienia Employ-

ment rate

Stopa bezrobocia Unem- ployment

rate WYSZCZEGÓLNIENIE

SPECIFICATION

w tysiącach in thousands w % in %

O G Ó Ł E M T O T A L 3843 1946 1812 1652 160 134 1896 50,6 47,2 6,9

MIASTA ... 3055 1591 1473 1336 136 118 1464 52,1 48,2 7,4

URBAN AREAS o liczbie ludności:

of the number of population:

100000 – 499999 ... 1845 976 913 827 87 62 869 52,9 49,5 6,4

50000 – 99999 ... 591 298 258 238 20 39 293 50,4 43,7 13,1

20000 – 49999 ... 367 180 171 148 23 10 187 49,0 46,6 5,6

10000 – 19999 ... 94 42 40 36 . . 52 44,7 42,6 x

poniżej 10000 ... 158 95 91 87 . . 64 60,1 57,6 x

less than 10000

WIEŚ RURAL AREAS 788 355 339 316 23 16 432 45,1 43,0 4,5

MĘŻCZYŹNI MEN .... 1846 1082 1013 962 51 69 764 58,6 54,9 6,4

MIASTA ... 1460 873 813 770 43 61 587 59,8 55,7 7,0

of the number of population:

100000 – 499999 ... 868 545 510 478 32 35 323 62,8 58,8 6,4

50000 – 99999 ... 297 168 148 142 6 20 129 56,6 49,8 11,9

20000 – 49999 ... 168 86 85 84 . . 82 51,2 50,6 x

10000 – 19999 ... 42 23 22 21 . . 18 54,8 52,4 x

poniżej 10000 ... 86 51 48 46 . . 35 59,3 55,8 x

less than 10000

WIEŚ RURAL AREAS 386 209 200 192 8 9 177 54,1 51,8 4,3

KOBIETY WOMEN .. 1996 864 799 690 108 65 1132 43,3 40,0 7,5

MIASTA ... 1595 718 660 567 93 57 878 45,0 41,4 7,9

of the number of population:

100000 – 499999 ... 977 430 403 349 54 27 547 44,0 41,2 6,3

50000 – 99999 ... 294 130 110 96 14 19 164 44,2 37,4 14,6

20000 – 49999 ... 199 95 86 65 21 8 104 47,7 43,2 8,4

10000 – 19999 ... 52 19 18 16 . . 33 36,5 34,6 x

poniżej 10000 ... 73 44 43 42 . . 29 60,3 58,9 x

less than 10000