LUBIĘ
TECHNIKĘ JOANNA
BORGENSZTAJN
SCENARIUSZ LEKCJI
Program nauczania techniki dla szkoły podstawowej
opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie
kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty
Warszawa 2019
Recenzja merytoryczna – dr Anna Rybak
dr inż. Wiesław Półjanowicz Jadwiga Iwanowska
dr Beata Rola Redakcja językowa i korekta – Altix Projekt graficzny i projekt okładki – Altix Skład i redakcja techniczna – Altix Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Temat lekcji
Budujemy stację meteo Klasa/czas trwania lekcji klasa VI, 6 x 45 minut
Cel ogólny lekcji
Zaprojektowanie i wykonanie stacji do pomiaru składników pogody.
Cele szczegółowe Uczeń:
analizuje filmy, zdjęcia lub schematy przedstawiające proste urządzenia, służące do pomiaru składników pogody i odczytuje z nich najważniejsze informacje, dotyczące zasady ich działania;
projektuje, wykonuje i kalibruje proste urządzenia pomiarowe;
montuje różne elementy stacji meteo w całość.
Metody/Techniki/Formy pracy
Metody i techniki pracy: prezentacja, dyskusja, metoda projektu, metoda zajęć praktycznych, analiza SWOT
Formy pracy: praca grupowa, praca zbiorowa.
Środki dydaktyczne
tablica tradycyjna i komputer z rzutnikiem lub tablica multimedialna;
plastikowa lub drewniana skrzynia (ewentualnie deski do jej wykonania), materiał na drzwiczki do skrzyni, zawiasy, zamek, narzędzia do obróbki drewna i/lub plastiku;
materiały i narzędzia do wykonania i zamocowania urządzeń pomiarowych – zgodnie z możliwościami uczniów i wybranym przez nich wariantem danego urządzenia;
kolekcja aplikacji Budujemy i wyposażamy stację meteo, dostępna pod adresem https://learningapps.org/display?v=psctwxbra19 lub za pomocą poniższego QR kodu.
Opis przebiegu lekcji
Faza przygotowawcza
1. Przed zajęciami prowadzący zapoznaje się z kolekcją aplikacji Budujemy i wyposażamy stację meteo.
2. Nauczyciel ustala, jakie materiały i narzędzia przydatne do wykonania stacji oraz jej wyposażenia znajdują się w pracowni i przygotowuje je.
3. Na zajęciach prowadzący zapisuje na tablicy temat lekcji i zapoznaje uczniów z jej celem.
Faza realizacyjna
(pierwsza i druga godzina lekcyjna)
1. Nauczyciel wyświetla kolekcję aplikacji Budujemy i wyposażamy stację meteo oraz prosi uczniów, aby przypomnieli sobie, do czego służą zaprezentowane przyrządy pomiarowe. Wskazane przez nauczyciela osoby wyjaśniają zastosowanie
poszczególnych urządzeń.
2. Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup i każdą z nich prosi o przeanalizowanie materiałów multimedialnych, dotyczących jednego z przyrządów pomiarowych lub skrzyni.
3. Każda grupa sprawdza, jakie materiały oraz narzędzia do ich obróbki znajdują się w pracowni i na tej podstawie uczniowie ustalają ogólny pomysł realizacji danego urządzenia.
4. Pracując w grupach uczniowie projektują urządzenie, sporządzając odpowiednie schematy, rzuty, rysunki techniczne i inne elementy dokumentacji technicznej.
5. Uczniowie konsultują z nauczycielem swoje projekty i w razie potrzeby nanoszą odpowiednie poprawki.
(pozostałe godziny lekcyjne)
6. Uczniowie wykonują urządzenia pomiarowe (lub skrzynię) według zaakceptowanych przez nauczyciela projektów. Jeśli istnieje konieczność wykalibrowania urządzenia, sprawdzają przed zajęciami aktualną prognozę pogody (ciśnienie atmosferyczne i wilgotność powietrza), a na zajęciach nanoszą odpowiednie wartości na podziałkę urządzenia.
7. Grupy wykonujące barometr i higrometr konsultują się z grupą wykonującą skrzynię i omawiają dostępne rozwiązania, umożliwiające stabilne zamocowanie ich przyrządów w jej wnętrzu.
8. Uczniowie wykonują wszelkie niezbędne elementy służące zamocowaniu ich urządzeń w skrzyni lub w terenie.
5
9. Klasa umieszcza stację meteo na podwórku szkolnym, zabezpieczając znajdujące się wewnątrz urządzenia przed wpływem deszczu (np. obijając dach skrzyni materiałem nieprzemakalnym, a skrzynię malując odpowiednią farbą).
10. Uczniowie dokonują ostatnich poprawek, a następnie przekazują stację na potrzeby szkoły.
Faza podsumowująca
1. Nauczyciel podsumowuje projekt klasowy, dziękując uczniom za wykonaną pracę.
2. Prowadzący inicjuje dyskusję, w trakcie której uczniowie omawiają przewidywaną trwałość wykonanych urządzeń oraz dokonują analizy SWOT projektu.
3. Na podstawie przebiegu zajęć oraz analizy postępów poczynionych przez uczniów, nauczyciel dokonuje ewaluacji lekcji pod kątem skuteczności wykorzystanych form i metod pracy.
Komentarz metodyczny
Wykonanie poszczególnych przyrządów, zaprezentowanych w kolekcji aplikacji Budujemy i wyposażamy stację meteo, wymaga różnych umiejętności manualnych.
Można wykorzystać ten fakt w celu zróżnicowania zadań przydzielanych uczniom, tak aby były one adekwatne do możliwości poszczególnych osób. Wykonanie barometru oraz higrometru jest najmniej skomplikowane i wymaga jedynie podstawowych umiejętności manualnych oraz dużej staranności, bez której urządzenie może nie działać lub działać niedokładnie. Trudniejsze jest wykonanie wiatromierza oraz
niektórych realizacji wiatrowskazu, szczególnie elementów, zapewniających obracanie się urządzeń pod wpływem wiatru. Z kolei wykonanie skrzyni, w szczególności jeśli uczniowie nie dysponują gotową, jest dosyć pracochłonne, choć również nie wymaga szczególnych umiejętności. Należy zatem delegować do pomocy przy niektórych pracach związanych z jej wykonaniem i wykończeniem grupy, które wcześniej skończą swoje zadania.
Oprócz przyrządów, których propozycje zostały przedstawione w materiałach multimedialnych, stację meteo należy wyposażyć w zwykły termometr zaokienny.
Termometr powinien zostać zamocowany wewnątrz skrzyni. Na zewnątrz, w miejscu nie zasłoniętym przez gałęzie drzew, można dodatkowo ustawić wiaderko z podziałką, służące do pomiaru ilości opadów atmosferycznych. Jeśli uczniowie będą mieli
własne pomysły na wykonanie dodatkowego wyposażenia stacji, warto pozwolić im na realizację tych pomysłów, szczególnie jeśli będą wnosić coś nowatorskiego w stosunku do standardowych rozwiązań.
Ze względu na fakt, iż zagadnienie pomiaru składników pogody omawiane jest w na przedmiocie przyroda, warto poświęcić ostatnią z godzin lekcyjnych, przeznaczonych na realizację projektu, na przeprowadzenie wspólnych zajęć z uczniami klasy IV. W ich trakcie uczniowie wykonujący stację mogliby przekazać ją młodszym koleżankom i kolegom, występując w roli ekspertów i omówić budowę oraz działanie poszczególnych przyrządów. W kolejnych latach będzie można powtórzyć projekt z kolejnymi klasami, rewitalizując istniejącą stację lub wykonując nową.
