Rok V W A R S Z A W A 1949 N r 5
WIADOMOŚCI
NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO
T R E S y tu a c ja e k o n o m ic z n a P o ls k i u> m a rc u
1949 ... str. 229 W a ż n ie js z e p o z y c je b ila n s o w e z a g ra n ic z n y c h b a n
k ó w b i l e t o w y c h ... 252 P r z e g l ą d r y n k o m z a g r a n i c z n y c h :
S y tu a c ja p ie n ię ż n o - m a lu to m a S z m a jc a rii —
D r St. P e r c z y ń s k i... . 253
Ś C:
D z i a ł a r t y k u l o u i y :
Z z a g a d n ie ń s y s te m u fin a n s o m e g o p rz e d s ię b io rs tm ra d z ie c k ic h — B ro n is ła m B la s s ... s tr. 257 P la n o m a n ie , fin a n s o w a n ie i k o n tro la g o s p o d a rk i
k o m u n a ln e j — D r K a z im ie rz N ie m s k i... 264 U b e z p ie c z e n ia rz e c z o m e i o so b om e m P o lsce —
J a n U r b a n ... 270 W a ż n ie js z e p o z y c je b ib lio g r a fic z n e z z a k re s u f i-
nansórn m ję z y k u p o ls k im z r o k u 1948/49 . ,, 27.
SYTUACJA EKONOMICZNA POLSKI W MARCU 1949
r.(N a p o d s ta m ie in f o r m a c ji W y d z ia łu E k o n o m ic z n e g o i s p ra m o z d a ń o d d z ia łó m )
W s tę p . Sytuacja gospodarcza P olski w I k w a r
tale b r. c h a ra k te ry z u je się na d e r p o m y ś ln y m i o sią g n ię cia m i p rz y w zra sta ją ce j d ynam ice s ił i ś ro d k ó w w y tw ó rc z y c h .
P ro d u kcja p rze m ysło w a u trz y m u je na d a l w y sokie tem po w y tw ó rc z e na p o z io m ie p rz e k ra czającym w ie lk o ś c i glo b a ln e o d p o w ie d n ie g o o k re s u 1948 r. oraz w sto su n ku do p la n ó w I k w a rta łu 1949 r., p rz y czym n ie k tó re p rze m y s ły , ja k m aszyn w łó k ie n n ic z y c h w y k o n a ły ju ż 3 -le tn i p la n p ro d u k c ji. O b o k p o d sta w o w ych p rz e m y s łó w p ro d u k u ją c y c h surow ce — w ęglow eg o, naftow ego, energetycznego, oraz ś ro d k i dalszego w y tw a rz a n ia —* hutniczego, m e talow ego , stocz
niow ego , na czo ło w e m iejsce w y s u n ę ły się w m ie sią cu sp ra w o zd a w czym p rz e m y s ły prze- tw órczo-spożyw cze, k tó re osiągnę ły najw yższy ilo ś c io w y p o zio m m iesięczny I k w a rta łu , p rz e kraczając w y s o k o m a rc o w y p la n p ro d u k c ji.
M ro z y i opady śnieżne, ja k ie m ia ły m iejsce w p ie rw s z e j p o ło w ie marca, po o g ó ln ie ła g o d n ym p rze b ie g u zim y, nie s p o w o d o w a ły u je m nych sku tkó w , o późnia jąc je d y n ie rozpoczęcie s ie w ó w w io se n n ych . R o zm ia ry p rz y g o to w a ń sezonow ych w r o ln ic tw ie w y ra z iły się re k o r
dow ą ilo ś c ią ro z p ro w a d z o n y c h nasion (150 tys.
ton) oraz n a w o zó w sztucznych (537 tys. ton), k tó ry c h ilo ś ć w stosunku do I k w a rta łu ub. r.
w zro sła o 13% oraz w y n io s ła n ie m a l ty le co roczne zużycie na w o zó w w ro k u gospodarczym 1937—38 (570 tys. ton). Z a ró w n o p rz y g o to w a nia m a te ria ło w e ja k i techniczne u m o ż liw ią w sezonie bieżącym pla n o w a n e w y k o n a n ie sie
w ó w , k tó ry c h obszar w sto su n ku do ub. r.
w z ro ś n ie o 1 m il. h e kta ró w .
N a d e r p o m y ś ln y p rze b ie g m ia ła akcja k o n tra k to w a n ia z w ie rz ą t rze źn ych oraz r o ś lin p rze m y s ło w y c h . Na zaplano w aną na b r. ilo ś ć 1.150 tys. szt. tu c z n ik ó w i trz o d y b e ko n o w e j, za ko n tra kto w a n o do dn. 31 m arca ok. 800 tys.
szt. (ok. 70%) ro z p ro w a d z a ją c w ram ach tej a k c ji ponad 106 tys. to n o trą b i m ieszanek pa
stew nych. W d z ie d z in ie k o n tra k to w a n ia ro ś lin o g ó ln y p la n o b e jm u ją cy u p ra w y na obszarze 508,5 tys. ha został w y k o n a n y w ok. 100%, a w n ie k tó ry c h ro d za ja ch ro ś lin p rz e m y s ło w y c h p rze kro czo n y od 12—23%.
W d z ie d z in ie o b ro tó w to w a ro w y c h o b s e rw u je m y dalsze postępy p rz y skutecznym o pano
w y w a n iu aparatu w y m ia n y przez gospodarkę uspołeczn ioną, w z ro ś c ie podaży oraz o g ó ln e j s ta b iliz a c ji ry n k u tow arow ego .
1. P rz e m y s ł w ę g lo w y w m arcu 1949 r.
w y k o n a ł m iesięczny p la n p ro d u k c ji w ęg la k a m iennego w 100,7%, p rzy o g ó ln y m w y d o b y c iu 6,401 tys. t.
T a b e la 1
P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p r z e m y s łu w ę g lo w e g o (w tys. to n )
(za m a rz e c d a n e ty m c z a s o w e )
T r e ś ć lu ty
1949 r.
m a rz e c 1949 r.
%uJukon.
planu u;, marcu
1949 r.
W ę g ie l k a m ie n n y . . . . 5.652 6.401 101
„ b ru n a tn y . . . . B r y k ie ty z w ę g la k a m ie ń -
347 391 92
n e g o ... 52 61 109
K oks 274 295 108
N ależy w p ie rw s z y m rzędzie p o d k re ś lić ilo ś c io w y w z ro s t p ro d u k c ji w e w sz y s tk ic h działach, w sto su n ku do p o p rze d n ie g o m iesiąca. O dnosi się to g łó w n ie do w y d o b y c ia w ęgla k a m ie n nego, k tó re b y ło o 750 tys. t w yższe n iż w m ie siącu u b ie g ły m . P rzyczyną tego b yła, poza w iększą ilo ś c ią d n i ro b o czych w m arcu, dalsza p o p ra w a w y d a jn o ś c i o 11 kg na ro b o tn ik o - d n ió w kę . W m a rc u p rze cię tn a w yd a jn o ść na ro b o tn ik o -d n ió w k ę w y n o s iła 1.248 kg, w obec 1.237 kg w lu ty m . N ajlepsze w y n ik i p o d ty m w zg lę d e m u zyska ło Z je d n o cze n ie C h o rzo w skie (1.512 kg), następnie K a to w ic k ie , B ytom skie i R udzkie.
Plan za ła d u n ku w ęg la w k o p a ln ia ch został w y ko n a n y w 102,8% p rz y czym najlepsze re z u lta ty osiągnę ły Z jednoczen ia: R yb n ickie , G li
w ic k ie oraz K a to w ic k ie . R ozm iary p ro d u k c ji oraz s to p ie ń w y k o n a n ia pla n u m iesięcznego przez poszczególne zjednoczenia o b ra zu je p o niższe zestaw ienie:
T a b e la 2
P r o d u k c ja p r z e m y s łu m ę g lo u je g o in e d łu g z je d n o c z e ń
(iu tys. to n )
Z je d n o c z e n ie lu ty 1949 r.
m arze c 1949 r.
% uiykonania planu uj marcu
1949 r.
R y b n ic k ie . . . . 552 635 105,1
G lim ic k ie . . . . 647 729 103,4
J a u io rz n . - M ik o ło u i-
s k i e ... 548 620 102,5
D ą b ro iu s k ie . . . 671 757 101,7
Z a b rs k ie . . . . 552 615 100,8
R u d z k ie ... 713 795 100,7
K a to u iic k ie . . . 580 675 100,0
C h o rz o u is k ie . . . 597 683 100,0
B y to m s k ie . . . . 548 623 100,0
D o ln o ś lą s k ie . . . 243 269 83,9
O g ó ł e m 5.652 6.401 100,7
2. P rz e m y s ł h u tn ic z y w y k o n a ł w m a rcu plan p ro d u k c ji w e d łu g danych tym czasow ych, następująco:
N a z u ia a r ty k u łu P ro c e n t u iy k o n a n ia p la n u lu t y 1949 r. m a rz e c 1949 r.
K o k s ... 112 110 S u ró m k a ... 108 106 S ta l s u ro u ia ... 111 108 W y r o b y m a lc o iu a n e i r u r y bez
s z u m ... 100 99 W y r o b y k u te i p ra so m a n e . 94 111
P ro d u kcja m arcow a p rze w yższyła tonażow o, we w s z y s tk ic h g łó w n y c h działach, p ro d u k c ję m iesiąca p oprzedn iego, p rz y czym p ro d u k c ja
s ta li s u ro w e j i w y ro b ó w w a lco w a n ych osiąg
nęła n o w y re k o rd nie n o to w a n y dotychczas w h u t
n ic tw ie p o lskim .
Do osiągnię cia tych re z u lta tó w p rzyczyn iła się w dużej m ie rze akcja w s p ó łz a w o d n ic tw a pracy, za rów no in d y w id u a ln e g o ja k i ze sp o ło wego, w zm ożona z o b o w ią za n ia m i 1-m ajow ym i, p rz y ję ty m i przez załogi poszczególnych je d n o stek p ro d u k c y jn y c h , w ram ach o g ó ln ych zało
żeń p rz e d te rm in o w e g o w y k o n a n ia p la n u 3-let- niego.
E ksport w y ro b ó w h u tn ic z y c h w y n ió s ł w m ie siącu sp ra w o zd a w czym o g ó łe m 23,6 tys. t — c z y li o k o ło 2 -k ro tn ie w ię ce j niż w lu ty m . Z o d b io rc ó w zagranicznych na p ie rw sze m iejsce w y s u n ą ł się Z w ią ze k R adziecki im p o rtu ją c 7,4 tys. t, w dalszej k o le jn o ś c i zaś o d b io rc a m i b y ły — Szwecja, Ju g o sła w ia i H o la n d ia .
W zbycie k ra jo w y m , k tó ry w y n ió s ł o k o ło 118 tys. t w y ro b ó w hu tn iczych , należy w ś ró d n a jp o w a żn ie jszych o d b io rc ó w w y m ie n ić M in i
sterstw o K o m u n ik a c ji, p rz e m y s ł m e ta lo w y i p rze m y s ł w ę g lo w y .
P ro d u kcja Z je d n o czo n ych Z a k ła d ó w M e ta li N ieżelaznych k s z ta łto w a ła się w m iesiącu sp ra w ozd a w czym ja k następuje:
P ro c e n t u iy k o n a n ia p la n u (d a n e p ro u iiz o ry c z n e )
lu t y m arze c 1949 r. 1949 r.
C y n k ... 108 113
Krnas s ia rk o m y 100% . . . . 113 114
S i a r k a ... 101 108 O łó u i... 98 102
Plan p ro d u k c ji Z je d n o czo n ych Z a k ła d ó w M e ta li N ieżelaznych w y k o n a n y został, ja k w id z i- m y, z pow ażną n adw yżką. W m iesiącu sp ra w o zd a w czym n a stą p ił znaczny w zro st p ro d u k c ji ru d k ra jo w y c h .
U ru c h o m io n a w g ru d n iu ub. r. ra fin e ria m ie d z i e le k tro lity c z n e j zw iększa stale s w o ją p ro d u kcję , a c z k o lw ie k nie osiągnęła jeszcze p la now anego p oziom u.
3. P rz e m y s ł n a fto w y w y k o n a ł w m arcu w e d łu g danych p ro w iz o ry c z n y c h m iesięczny plan w y d o b y c ia ro p y n a fto w e j w 107% gazu zie m nego w 93% zaś p ro d u k c ji g a zo lin y su ro w e j w 123%. P ro d u kcja ilo ś c io w a w y m ie n io n y c h p ro d u k tó w w y jś c io w y c h p rz e k ro c z y ła poziom ub. m iesiąca,
N r 5 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O 231
T a b e la 3
W y k o n a n ie p la n u p r o d u k c ji u w a ż n ie js z y c h przetuwo- róuw p r z e m y s łu n a fto m e g o
(da n e p ro tn iz o ry c z n e )
P r z e t m o r y % tu y k o n a n ia p la n u
m lu t y m 1949 r . ujm a rc u 1949 r.
B e n z y n a ... 96 104 N a fta ... 177 94
O le j g a z o m y ... 137 106
O le je s m a r o iu e ... 92 109
A s fa lt ... 131 113
S m a ry s ta łe ... 130 237 P a r a f i n a ... 104 103
W m iesiącu spram ozdam czym n a s tą p iły uj do- tychczasom ej s tru k tu rz e »K opalnictm a N a fto m e go« zm iany o rganizacyjn e. W m iejsce je d n e j D y re k c ji K o p a ln ictm a N aftom ego z siedzibą
uj K rośnie, k tó ra obejm o m a ła a d m in is tra c y jn ie całość górnictm a naftom ego m Polsce, zostały utm orzone zarządzeniem m in is tra p rze m ysłu i h a n d lu z dn. 4 m arca b r. 3 róm norzędne, niezależne p rze d się b io rstm a , a m ia n o m icie : K ro śn ie ń skie K o p a ln ictm o Naftom e, Sanockie K o p a ln ictm o N aftom e i G o rlic k ie K o p a ln ictm o N aftom e.
P rzedm iotem d z ia ła ln o ś c i tych p rze d się b io rstm je s t m ydo b ym a n ie ro p y i gazu ziem nego, od- gazom ym anie ro p y i p rz e ró b k a gazu ziem nego.
P rzedsiębio rstm a te p o d le g a ją o g ó ln e m u k ie ro - m nictm u i n a d zo ro m i CZPN.
U zasadnieniem re o rg a n iz a c ji a d m in is tra c y jn e j je s t zm niejszenie dotychczasom ego, zbyt ro z le głego p rze strze n n ie obszaru objętego d z ia ła n ie m D y re k c ji K opalnictm a Naftom ego.
W ram ach a k c ji oszczędnościom ej CZPN prze- m id u je cały szereg ulepszeń technicznych, ja k ce n tra liza cję k o tło m n i, ce n tra liza cję g o sp o d a rki ro p n e j itd.
W zakresie oszczędności rzeczom ych, CZPN m prom adzając ra c jo n a ln e n o rm y zużycia i n o r
m y m agazynome, p rz e m id u je zaprom adzenie ścisłej e m id e n cji i k o n tro li zużycia m ateriałom oraz a k c ji m k ie ru n k u p o d n ie sie n ia ja k o ś c i su- rom cóm . O b o k tego m prom adzona została ra c jo n a liza cja g o s p o d a rki o d p a d ka m i przez rege
nerację olejom , p o m tó rn e m yko rzysta n ie r u r użym a n ych m m ie rtn ic tm ie poszukim am czym i m ko p a ln ic tm ie , zastosom anie m a te ria łó m za
stępczych, zmłaszcza na m iejsce im p o rto m a n ych . Z b ió rk a olejom zużytych, a następnie p rze ró b ka
ic h m ra fin e ria c h na pełnom arto ściom e p ro d u k ty czyn i pom ażne postępy, u m o ż lim ia ją c efek- tym ne zm niejszenie im p o rtu ty c h p ro d u któ m .
4. P rz e m y s ł e n e rg e ty c z n y . E le ktro m n ie zam odom e p o d le g łe CZE m y tm o rz y ły m m arcu br. 371.867 m il. k W h e n e rg ii e le k try c z n e j (dane p ro m izo ryczn e ), m yko n u ją c p la n m 102%.
E le k tro m n ie cie p ln e m y p ro d u k o m a ły 330.078 m il. k W h , a m odne 41.789 m il. k W h .
Plan k m a rta ln y p ro d u k c ji energetycznej zo
stał m ykonany m 100,3%. Zm iększone m y k o rzysta n ie i m zrost m ydajności p a rk u m aszyno- mego, d z ię k i ra c jo n a ln ie p rzeprom adzo nym re m o n to m , b y ły ty m czyn n ikie m , k tó ry u m o ż lim ił re a liza cję m yso kich p o z y c ji planu. Stosomane ogran icze n ia m z u ż y c iu e n e rg ii e le ktryczn e j zostały zniesione przez CZE m końcu m arca na ca ły m obszarze państma. W ten sposób zakończono je sie n n o -zim o m y okres szczytu zu
życia e le ktryczn o ści. B y ł to okres najm iększego m ciągu ro k u zapotrzebom ania m ocy, n a jtru d n ie js z y c h m arunkóm e ksp lo a ta cyjn ych i m a k sym alnego m yko rzysta n ia p e łn e j m ocy urządzeń p ro d u k c y jn y c h .
W br., d z ię k i zm iększonej k o n tro li przyg o to - mań do szczytu m ocy, re m o n to m i p a rk u maszy- nom ego i m asom em u m spółzam odn ictm u pracy, nie notom ano żadnych pom ażniejszych m yłą- czeń i m skutek tego ograniczeń p ro d u k c ji prze- m ysło m e j. ZE O kręgu Ł ó d zkie g o k o n ty n u u je prace zmiązane z p ro je k to m a n ie m c e n tra li c ie p ln o -e le k try c z n e j m Ł o d zi, a także p rze p ro - m adzenie l in ii m ysokiego nap ię cia 110 K W d łu g o ś c i 40 km . L in ia ta u m o ż lim i p rz e s y ła nie nadm yżek e le k tro m n i tom aszom skiej do Ł o d zi.
G azom nie m ytm órcze m lic z b ie 171 pozosta
jące p o d nadzorem te ch n iczn ym CZE m y p ro d u k o m a ły m I km a rta le br. 79.519.102 m 8 gazu,
121.000 ton koksu oraz 7.940 ton sm oły.
N ajm yższy p ro c e n t prze kro cze n ia p la n u p ro d u k c ji gazu m ykazały gazom nie m Z je d n o cze niach: K ra ko m skim — 125%, W a rsza m skim —
120% i G ó rn o ś lą s k im — 107%.
5. P rz e m y s ł m e ta lo in y . P ro d u kcja p rz e m y s łu m etalom ego m o kre sie spram ozdam czym kszta łto m a ła się na o g ó ł p o m yślnie.
T a b e la 4
P r o d u k c ja u ta ż n ie js z jjc h w jjr o b ó u j Z a k ła d ó w C e n t r a ln e g o Z a r z ą d u P r z e m jjs łu M e t a lo w e g o
(d a n e p ro w iz o ry c z n e w s z tu k a c h )
W y s z c z e g ó ln ie n ie
W y k o n a n o s z tu k % u iy k o n a n ia p la n u u i m a rc u
1949 r . ui lu t y m
1949 r.
tu m a rc u 1949 r .
1. O b ra b ia r k i d o m e ta li
i d rze m a o g ó łe m . . . 363 386 90
2. W a g o n y o s o b o u te . . . 18 18 106
3. W ę g la r k i... 1.231 824 114 4. M o t o c y k l e ... 167 314 108 5. M a s z y n y ro ln ic z e . . . 25.218 33.253 117 6. L i n y ... 506 638 95 7. M a s z y n y w łó k ie n n ic z e .
(ut to n a c h ) 420 97
8. K ro s n a ... 40 42 105
9. G ło u ń c e E ic k h o ffa . . 5 5 63
N ie w y k o n a n ie p la n u uj k ilk u pozycjach b y ło sp o w o d o w a n e p rz e jś c io in y m i tru d n o ś c ia m i su- ro m c o in y m i i m aszynom ym i. N a to m ia st ogólne p o m yśln e kszta łto m a n ie się p ro d u k c ji oraz prze kra cza n ie p la n u przez poszczególne p rz e m y s ły o b ra zu je tabela 5.
T a b e la 5
W a r t o ś ć p r o d u k c ji w I- s z jjm k w a r t a le 1949 r.
(w tys. z ł w g ce n z 1937 r.)
P r z e m y s ł P la n o iu a n o n a I k in .
W y k o n a n o za I- s z y k in . *
O b r a b i a r k o m y ... 15.620,9 16.450,6 105 N a r z ę d z io m y ... 12.502,6 13.317,9 106 T a b . i Sprz. K o l... 76.007,8 77.806,4 102 M o t o r y z a c y j n y ... 21.211,0 21.217,0 100 M a s z y n o w y ... 20.089,7 20.976,2 104 O d le w n ic z y ... 26.580,5 29.515,8 111 W y r . z B l a c h y ... 16.003,7 19.347,1 121 W y r . z D r u t u ... 31.307,2 32.887.2 105 K o t l a r s k i ... 23.137,3 24.179,3 104
W y k o n a n ie z nadm yżką p la n u za pierm szy k m a rta ł je s t sp o w odo w ane uj dużej m ie rze no- ruym i n o rm a m i te c h n ic z n y m i oraz norną um oiną z b io ro m ą u; p rze m yśle m etalom ym , o b o w ią zu - jącą od 1 stycznia br., k tó ra po cią g n ę ła za sobą dalszy rozrost m yd a jn o ści pracy. N ależy p o d k re ś lić przede m szystkim osiągnięcia ru d z ie d z in ie p ro d u k c ji o b ra b ia re k służących do tnytinarzania dalszych ś ro d k ó w p ro d u k c y jn y c h .
W y ją tk o ru o p o m y ś ln ie kszta łto w a ła się p ro d u k c ja Z je d n o cze n ia P rze m ysłu M aszyn W łó kie n n iczych , k tó re m yko n a ło całko m icie 3 -le tn i p la n p ro d u k c y jn y . Poza n a jb a rd z ie j s k o m p lik o w a n y m i m aszynam i p ro d u k o w a n y je st ju ż obecnie w Polsce sze ro ki a so rtym e n t części
zam iennych. W zw ią zku z tym oraz sku tkie m p rz e d te rm in o w e g o w y k o n a n ia planu, e ksport m aszyn w łó k ie n n ic z y c h ro z w ija się pom yśln ie .
6. P rz e m y s ł e le k tro te c h n ic z n y w y k o n a ł zaplanow aną na I k w a rta ł b r. p ro d u k c ję w 101,4%
w e d łu g w a rto ści. W y k o n a n ie zw iększonego znacz
nie p la n u p ro d u k c ji w p o ró w n a n iu z ub. kutar- ta łe m zawdzięczać należy d okona nej re o rg a n i
zacji p rz e m y s łu e le ktro te ch n iczn e g o , dalszem u ro z w o jo w i w s p ó łz a w o d n ic tw a pra cy oraz w p r o w a d ze n iu n o w y c h n o rm p ro d u k c y jn y c h p rz y stosow anych do w a ru n k ó w pracy w poszcze
g ó ln y c h zakładach.
W m arcu p rz e m y s ł e le k tro te ch n iczn y w y k o n a ł p la n w 100% p ro d u k u ją c 4.921 tonę a rty k u łó w .
T abela 6 o b ra zu je osiągnię cia p rze m ysłu e le ktro te ch n iczn e g o w n a jw a żn ie jszych a s o rty mentach.
T a b e la 6
P r o d u k c ja p r z e m jjs łu e le k t r o t e c h n ic z n e g o (da n e p ro w iz o ry c z n e )
W y s z c z e g ó ln ie n ie Jedn.
m ia ry luty 1949 r.
marzec 1949 r.
%uiykonania planu in marcu
1949 r.
M aszyn y w ir u ją c e . . . . s z tu k 2.823 3.262 117 T r a n s f o r m a t o r y ...
„
472 328 109L ic z n ik i i ze g a ry e le k tr.
,,
14.830 15.830 112 K a b le i p rz e iu o d y . . . . t on 2.104 2.251 99B a te rie i o g n iin a . . . .
,,
119 98 136Ż a ró tu k i o ś w ie tle n io w e . 1000 szt. 1.965 2.423 111 A p a ra ty te le fo n ic z n e . . sztu k 7.100 3.835 73 O d b i o r n i k i ...
,,
5.893 8.360 111Plan oszczędno ściow y CZPE na 1949 r. za
m y k a ł się g lo b a ln ą k w o tą 733 m il. zł, je d n a k po zsum ow aniu w s z y s tk ic h d o d a tko w ych zo
bo w ią za ń p o w z ię ty c h przez p ra c o w n ik ó w na naradach oszczędnościow ych, o g ó ln y plan osz
czę dnościo w y p rz e m y s łu e le ktro te ch n iczn e g o p o d n ie s io n o o dalsze 400 m il. zł. N ajw ię kszą pozycję oszczędnościow ą s ta n o w i zw iększenie w y d a jn o ś c i pracy ro b o tn ik ó w p rz e m y s łu e le k trotechniczne go (o 7,5%), w p o ró w n a n iu do u b ie głego ro ku , ze szczególnym u w z g lę d n ie n ie m racjo n a ln e g o w y k o rz y s ta n ia p ra c o w n ik ó w w y soko w y k w a lifik o w a n y c h .
R acjonalne w y z y s k a n ie s u ro w c ó w i m a te ria łó w p o m o cn iczych oraz p a liw a i e n e rg ii e le k try c z n e j p o w in n o p rzyn ie ść ok. 270 m il. zł oszczędności. Istotne znaczenie oszczędnościow e będzie m ia ła sp e cja liza cja fa b ry k oraz zwężę-
Nr 5 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O 233
nie a so rtym e n tu z p o ło że n ie m nacisku na p ro d u kcję aso rtym e n to m typom ych. O siągnięcie m m s tru k tu rz e za tru d n ie n ia będzie stm orzenie lepszego i e ko n om icznie jszego sto su n ku licz- bom ego m ię d zy p ersonele m p ro d u k c y jn y m i tech n iczn ym , a resztą p ra co m n ikó m a d m in i
stra cyjn ych .
P olski K o m ite t N o rm a liz a c y jn y , k tó ry m ra m ach p olsko-czeskieg o u k ła d u o W spółpracy n a ukom o-te chnicznej m sp ó łp ra cu je m zakresie zagadnień n o rm a liz a c y jn y c h z C eskoslovenska Spolecnost N o rm a liz a c n i, p o m o ła ł m. in. K o m isję E le k tro te c h n ik i. K o m is ja ta u s ta liła n o rm y na znakom anie ele ktryczn e , taśm y telegraficzne, ka b le telefoniczn e itp .
7. P rz e m y s ł c h e m ic z n y . M arzec 1949 r.
je st m iesiącem szczególnie m yso kich osiągnięć p ro d u k c y jn y c h p rz e m y s łu chem icznego. W a r tość p ro d u k c ji m zrosła o 13,8% m stosunku do poprze d n ie g o m iesiąca. W stosunku do śre d n ie j m iesięcznej m artości p ro d u k c ji z 1947 r.
m artość p ro d u k c ji m m a rcu 1949 r. m yn o siła 217%. C y fra ta o b ra zu je pom ażny rozm ój p rz e m ysłu chem icznego m ciągu o statnich dm óch lat.
O g ó ln y p ro c e n t m y ko n a n ia p la n u p o d m zglę- dem m a rto ści p ro d u k c ji m y n ió s ł m m arcu 110,8%.
T a b e la 7
P r o d u k c ja r u a ż n ie js z y c h a r t y k u łó m C e n t r a ln e g o Z a r z ą d u P r z e m y s łu C h e m ic z n e g o
W y s z c z e g ó ln ie n ie Ilo ś ć m y k o n a n a %rn y k o n a - n ia p la n u uj
m a rc u 1949 r.
vu lu t y m 1949 r.
u jm a rc u 1949 r .
Kuias s o ln y m p rz e lic z e
n iu n a I 0 0 n/ o - i r y . . . . 521 461 123 Soda s u r o r u a ... 1 6 .2 1 0 1 7 .0 2 8 102 ,, k a lc y n o m a n a . . . 9 .2 4 0 1 0 .461 107
„ k a u s ty c z n a . . . . 4 .1 6 2 4 .3 8 0 107 K a r b i d ... 1 2 .0 2 7 1 2 .9 0 2 101 A z o t n i a k ... 1 3 .2 0 3 1 4 .1 0 0 101 S u p e r fo s f a t ... 3 0 .4 6 4 3 3 .2 9 1 100 S m o ła s u ro ru a ... 2 .1 6 3 2 .3 3 7 1 1 4
Jak m ynika z ta b e li 7 me m szystkich g łóm nych dzie d zin a ch p ro d u k c ji p rz e m y s łu che
m icznego plan m iesię czn y został p rzekroczony.
O d n o si się to m p ie rm szym rzędzie do kmasu solnego, k tó re g o p la n p ro d u k c ji m ykonano m 123%. W z ro s t ilo ś c io m y p ro d u k c ji m p o zo sta łych a sortym entach b y ł ró m n ie ż znaczny.
W y m ie n ić tu należy nam ozy sztuczne, a m ięć
s u p e rfo sfa t i a zotniak oraz d z ia ł sodom y, k tó ry po raz pie rm szy od dłuższego czasu m ykazuje znaczny m zrost p ro d u k c ji. R ezultat ten je st m y n ik ie m dokona nych in m e s ty c ji i rem ontom m m ytm ó rn ia ch sody, k tó re osiągnę ły za m ie rzo ne cele m yrażające się o d p o m ie d n im m zrostem p ro d u k c ji.
8. P rz e m y s ł m in e r a ln y m y ko n a ł plan m m a rcu tu 130,2%, a m artość p ro d u k c ji mg cen z 1937 r. m y n io sła 27 m il. zł. Jest to naj- myższa pozycja m iesięcznej p ro d u k c ji o s ią g n ię tej m I-y m km a rta le br.
T a b e la 8 P r o d u k c ja u w a ż n ie js z y c h uwytuworóu;
p r z e m y s łu m in e r a ln e g o
W y s z c z e g ó ln ie n ie m ia r yJ e d n . lu t y
1949 r .
m a rz e c 1949 r .
% m y k o n a n ia p la n u m
m a rc u 1949 r .
W a p n o p a lo n e . . to n 43.440 54.688 105
C e m e n t p o r tl. . .
,,
144.643 191.753 136S z k ło o k ie n n e . . tys. m 2 929 980 158
C e g ł a ... „ szt. 11.579 11.435 146
Papa s m o ło iu a n a . „ m 2 2.108 2.319 124
W zm iązku z ro zp o czyn a ją cym się sezonem b u d o m la n ym o bserm ujem y m zrost p ro d u k c ji mapna i cem entu.
W m arcu e ksp o rt cem entu m y n ió s ł 46.146 ton, a m ięć b lis k o o 10.000 ton m ięcej n iż m m ie siącu u b ie g ły m .
W Szczecinie u ru c h o m io n o o sta tn io cemen- tom nię d u żych ro zm ia ro m , za tru d n ia ją cą 200- osobom y zespół ro b o tn ik o m i p racom nikóm u m y s ło m y c h . O dbudo m a tej p la có m ki, m yją t- kom o s iln ie zniszczonej, trm ała ro k . U ru c h o m ie n ie tego o b ie k tu ma mażne znaczenie dla c a ło kszta łtu naszej p o lity k i g ospod arczo-m or- skiej. C em entom nia pom yższa p ro d u k u je bo- m iem cem ent specjalnego gatunku, nadający się szczególnie do m znoszenia b u d o m li p o r- tom ych.
T e g o ro czn y g lo b a ln y p la n oszczędności p rz e m y s łu m in e ra ln e g o p rz e m id u je uzyskanie km o ty 1.325.000 tys. zł, c z y li o 192 m il. z ł m ięcej a n iż e li m r. 1948, m im o zm iększonych n o rm p ro d u k c y jn y c h na ro k bieżący. N a jp o m a żn ie j- sze oszczędności osiągnię te zostaną przez p o d n ie s ie n ie m y d a jn o ś c i pracy m stosunku do ub.
ro k u o 8%. N ie z m ie rn ie m ażnym c z y n n ik ie m p la n u oszczędnościom ego je st p o d n ie sie n ie ja ko ści p ro d u k c ji, przez zm iększenie ilo ś c i I-ch ga
tunkom . Ma to specjalne znaczenie m p ro d u k c ji c e ra m ik i czerw onej.
9. P rz e m y s ł d rze ru n y p rz e k ro c z y ł plan na I k w a rta ł 1949 r. o 9%. W a rto ś ć p ro d u k c ji CZPD
uj m arcu m y n io sła 14 m il. zł mg cen podsta- m om ych z 1937 r., przekraczając o 3,7 m il. zł m artość p ro d u k c ji m iesiąca p o p rze d n ie g o . Plan m iesięczny został m ykonany m 124%. Potnyższe dane liczbom e m skazują, że m osta tn im m ie s ią cu I-go k m a rta łu n o tu je m y uajm yższe o siągnię
cia p ro d u k c y jn e .
T a b e la 9
W a r t o ś ć p r o d u k c ji C e n t r a ln e g o Z a r z ą d u P r z e m y s łu D r z e m n e g o in e d łu g z je d n o c z e ń
(ta tys. z ł in e d łu g ce n z 1937 r.)
Z je d n o c z e n ie l u t y 1949 r. m a rz e c 1949 r.
D o ln o ś lą s k ie ... 1.692 2.379
K ra k o in s k o -S lą s k ie . . 1.406 1.730
M e b li g ię ty c h . . . . 893 1.110
Z a c h o d n ie ... 1.591 2.747
C e n t r a ln e ... 920 1.271
P o m o r s k ie ... 2.316 2.763
M a z u r s k ie ... 903 1.818
Z a m o js k ie ... 153 214
B y d g o s k ie ... 414 561
Jak m ynika z ta b e li 9 me m szystkich bez m y ją tk u zjednoczeniach n a s tą p ił m zrost p ro d u k c ji, p rz y Czym m cyfra ch a b so lu tn ych Czo- łorne m iejsce z a jm u je Z jednoczen ie Pom orskie, n atom iast najm yższy m zrost procentom y osią
gnęło Z jedn o cze n ie M azurskie.
T a b e la 10
P r o d u k c ja m a ż n ie js z p c h a r t y k u łó m p a ń s tm o m e g o p r z e m y s łu d rz e tn n e g o tn m a r c u 1949
W y s z c z e g ó ln ie n ie Je d n . m ia ry
P ro d u k cja
%uiyk. planu miesięczn.
S o rty m e n ty ta rte : m 3 1 7 .1 9 4 105
a) d e s k i m ię k k ie . . . „ 1 1 .2 9 0
b) „ tin a rd e . . . . ,, 3 .8 3 7
c) in n e s o rty m . ta rte . „ 2 .0 6 7
S k rz y n ie : szt. 3 0 6 .4 3 9 2 3 5
a) s k rz y n ie g ru b o ś c ie n . „ 7 .0 4 4 b) „ c ie n k o ś c ie n . „ 2 9 9 .3 8 5
M e b le g ię te : ,, 8 3 .6 8 2 107
k r z e s ła ...
,,
6 7 .9 2 9fo te le ... „ 3 .3 6 8 . in n e in y ro b y g ię te . . „ 1 2 .3 8 5 .
B e czki: ,, 1 8 .0 3 7 107
a) b e c z k i d o p ły n ó iu . ,, 1 3 .2 6 3
b) „ do c ia ł s ta ły c h ,, 4 .7 7 4
S k le jk i i p ły t y s to la rs k ie 1113 2 .1 5 7 110
P ro d u kcja CZPD m m a rcu me m szystkich p o zycjach p rz e k ro c z y ła p o zio m ub. m iesiąca, p rzy
c z y m n a jm ię k s z y ( d m u k ro tn y ) m z ro s t z a z n a czył się m p ro d u k c ji s k rz y ń C ie n ko ście n n ych .
W zm iązku z p rzeprom adzo ną reo rg a n iza cją p rz e m ysłu drzem nego na podstam ie zarządze
n ia m in is tra p rz e m y s łu i h a n d lu z d n ia 31.7.1948 r. nastąpi lik m id a c ja zjednocze ń p rze m ysłu drzem nego. Na m ie jsce lik m id o m a n y c h z je d n o czeń utm orzone zostaną p rze d się b io rstm a pań- stmome m yposażone m osobom ość pramną, pod- porządkom ane o g ó ln e m u k ie ro m n ic tm u C e n tra l
nego Zarządu P rzem ysłu Drzem nego.
R eorganizacja ta m a na celu uspram nien ie g o sp o d a rki państmomego p rz e m y s łu drzem nego przez zm iększenie operatym no ści ośro d ko m p r o d u kcyjn ych .
Plan oszczędnościom y CZPD p rze m id u je m br.
zaoszczędzenie 336.418 tys. zł. N ajm ażniejsze pozycje stanom ią oszczędności na m a te ria ła c h — 213.383 tys. z ł (m. i. przez ra cjo n a ln e m yko- rzystanie tzm. odpadkom ) oraz zm n ie jsze n ie przerostóm (p e rso n a ln ych — 97.687 tys.) z ł osz
czędności.
10. P rz e m y s ł ru łó k ie n n ic z y . Procentom e m ykonanie p la n u m iesięcznego m poszczegól
nych branżach p rz e m y s łu m łó kie n n icze g o przed- stam iało się następująco:
P rz e m y s ł b a in e łn ia n y 105,3%
„ in e łn ia n y 108,6%
„ in łó k ie n ły k o m y c h 114,7%
„ je d in a b n .-g a la n t. 103,8%
„ d z ie u iia rs k i 113,5%
„ in łó k ie n sztuczn. 114,4%
„ a rt. i tk a n in te ch n. 107,0%
R o s z a rn ie ln u i k o n o p i 105,0%
Łącznie m artościom y plan p ro d u k c ji p rze m y s łu m łó k ie n n ic z e g o m ykonany został m m a r
cu 1949 r. m 108,2% (mg cen podstam om ych z 1937 r.).
Stan z a tru d n ie n ia m m arcu m zakładach p rz e m y s łu m łó kie n n icze g o m y n o s ił 308.369 pra- com nikóm , m ty m p racom nikóm fiz y c z n y c h 280.818 i u m ysło m ych 27.551. W p o ró m n a n iu do m-ca p o p rze d n ie g o stan za tru d n ie n ia m zrósł o 1.826 osób, z czego m p rze m yśle bam ełnia- n ym o 715, m p rze m yśle m e łn ia n y m o 766 i m in nych p rzem ysłach o 345 osób.
Nr 5 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O 235
W y k o n a n ie p la n u p ro d u k c ji ru poszczególnych branżach ks z ta łto w a ło się w w a żn ie jszych a rty k u ła c h w m arcu 1949 r. następująco:
T a b e la 11
P r o d u k c ja p r z e m y s łu w łó k ie n n ic z e g o (da n e p ro w iz o ry c z n e )
R o d za j p rz e m y s łu Jedn. Ilość uiyprodukomana% ujykonania i a r ty k u ł m ia ry id lutym
1949 r.
id marcu 1949 r.
ui marcu 1949 r.
B a w e łn ia n y :
p rz ę d z a c ie n k o p rz ę d . to n 296 390 109
„ o d p a d k o w a „ 778 931 112
tk a n in y b a w e łn ia n e . tys. m 29.868 32.583 106 W e ł n i a n y :
p rz ę d z a z g rz e b n a . . to n 2.902
„ c z e s a n k o w a „ 759 924 116
tk a n in y w e łn ia n e . . tys. m 3.279 4.104 103 W ł ó k i e n ł y k o w y c h : .
tk a n in y ln ia n e . . . „ 2.667 3.182 110
,, ju to w e . . ,, 638 332 147
W ł ó k i e n s z tu c z n y c h
w łó k n a zg rze b n e . . to n 999 987
p rz ę d z a » A rte x « . . „ 33 38
K w a rta ln y p la n p ro d u k c ji w p rz e m y ś le w łó k ie n n ic z y m w y k o n a n y został ilo ś c io w o w 108%.
W branży b a w e łn ia n e j o siągnię to 108% w e łn ia nej 102,8% w łó k ie n ły k o w y c h 111% w yko n a n ia planu.
N ależy sp e cja ln ie p o d k re ś lić fakt, że jakość w y ro b ó w u le g ła znacznej p o p ra w ie , podczas gdy ilo ś ć b ra k ó w rów no cze śn ie zm alała. W y n ik i te o sią g n ię to p o m im o zw iększonych w y m og ó w k la s y fik a c ji p ro d u k o w a n y c h to w a ró w . P rocentow y u d z ia ł p ie rw s z y c h g a tu n kó w p o szczególnych a rty k u łó w , w y p ro d u k o w a n y c h w I
w y n o s i:
tk a n in y b a w e łn ia n e - 61.1$
. „ w e łn ia n e - 83.1$
o .i ln ia n e - 89.7$
„ je d w a b n e - 63.6$
p lu s z e - 76.3$
d y w a n y ii c h o d n ik i - 95.4$
D u żym sukcesem p rz e m y s łu w łó k ie n n ic z e g o je st ró w n ie ż spadek ilo ś c i godzin p o s to jo w y c h i o g ó ln y w z ro s t w y d a jn o ś c i, p rzy czym coraz w iększa liczb a w łó k n ia rz y b ie rz e u d z ia ł we w s p ó łz a w o d n ic tw ie pracy.
11. P rz e m y s ł o d z ie ż o w y . W y k o n a n ie p la nu w poszczególnych d zia ła ch p rz e m y s łu o d z ie
żow ego p rze d sta w ia się w m iesiącu s p ra w o zdaw czym następująco:
p rz e m y s ł k o n fe k c y jn y , p a ń s tw o w y 102,5$
,, „ p ry w a tn y (n a k ła d y ) 62,5$
,, g u z ik a rs k i 114,1$
,, k a p e lu s z n ic z y 109,4$
O g ó ln y plan p ro d u k c ji p rz e m y s łu odzieżo
w ego w m arcu 1949 r. w y k o n a n y został w 98%.
P lanow ana w a rto ść p ro d u k c ji w g cen z r. 1937 w y n o s iła 26.357.000 zł, w yko n a n a —25.834.000 zł.
Na u ltim o m arca 1949 r. stan u ru c h o m ie n ia m aszyn w y n o s ił 8.232, tj. 63,3%. Stan z a tru d n ie nia w m -cu spra w o zd a w czym nie w y k a z a ł w ię kszych zm ian i w y n ió s ł o g ó łe m 43.244 p ra c o w n ik ó w , z czego 39.161 fiz y c z n y c h i 4.083 u m y sło w ych . W p o ró w n a n iu z IV k w a rta łe m 1948 r.
ilo ś ć z a tru d n io n y c h w z ro s ła o ca 700 osób.
D ążeniem CZP O dzież, je st z lik w id o w a n ie lo ka ln y c h p rz e ro s tó w oso b o w ych i za tru d n ie n ie m aksym a ln e j ilo ś c i osób p rz y b ezpośred niej p ro d u k c ji.
P lan p ro d u k c ji na 1 k w a rta ł w y k o n a ł p rze m y s ł o d zie żo w y w 91,5%. N ie p e łn e w yk o n a n ie p la n u b y ło sp o w odo w ane w p ro w a d z e n ie m no- m ych n o rm p ro d u k c y jn y c h , o przeszło 100%
w yższych od d o tychczaso w ych i zw iązanej z tym re o rg a n iz a c ji technolo gicznego u k ła d u taśm, co sp o w o d o w a ło p rze jścio w e o b n iże n ie w y d a jn o ś ci. Z ja w is k o to w y s tę p o w a ło w styczniu, w m n ie j
szym s to p n iu w lu ty m , w m arcu zaś now e n o rm y zostały opanow ane i w ykonane.
W z w ią z k u z dalszym rozszerzaniem w s p ó łz a w o d n ic tw a pracy n a s tą p ił w z ro s t je j w y d a jn o ś c i i z a ro b k ó w p ra co w n iczych . W p ro w a d z o n o no- me re g u la m in y i zasady fin a n so w a n ia w spółza- m od n ictw a . D o in d y w id u a ln e g o w s p ó łz a w o d n ic tw a p rz y s tą p iło w I k w a rta le o k o ło 5.612 osób, do zespołow e go 13.116 osób w 672 ze
społach. N ależy nadm ienić, że ró w n o cze śn ie ja k o ś c io w a analiza p ro d u k c ji w yka zu je stałą p o p ra w ę w y tw a rz a n y c h a rty k u łó w .
12. P rz e m y s ł s k ó rza n y . W y k o n a n ie pla n u p ro d u k c y jn e g o w m arcu br. ks z ta łto w a ło się p o m y ś ln ie w e w s z y s tk ic h pozycjach. O brazuje to nam tabela 12.
T a b e la 12 P r o d u k c ja u w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p r z e m y s łu s k ó r z a n e g o (d a n e p ro w iz o ry c z n e )
Jedn.
m ia ry
I l o ś ć w y k o n a n a % w y k o n a n ia p la n u , w m a rc u
1949 r.
A r t y k u ł w lu ty m
1949 r.
id m a rc u 1949 r.
P r o d u k c ja g a r b a r s k a
w p rz e lic z e n iu n a s k ó ry s u ro w e t 3.331,3 3.801,7 120,5
P r o d u k c ja u w a ż n ie js z y c h g a tu n k ó w skó r:
p o d e s z w o w y c h ... t 930,0 1.060,8 117,7
ju c h t o w y c h ... t 65,3 74,1 128,0
t e c h n i c z n y c h ... t 30,7 22,2 135,3
b la n k o w y c h ... t 12,1 21,1 111,0
w ie r z c h n ic h ... tys. m 2 103,3 119,1 115,2
P r o d u k c ja o b u w ia
o g ó łe m ... tys. p a r 760,7 926,5 107,0
w ty m s k ó rz a n e ...
,, „
501,4 606,6 103,3P r o d u k c ja a r t y k . t e c h n ic z n y c h t 33,4 44,4 134,2
„ s k ó r rę k a w ic z n . . . . t 14,8 11,7 127,0
,, r ę k a w i c z e k ... tys. p a r 15,2 16,6 110,7
„ c h e m ik a lió w i g a rb n ik a t 59,0 73,5 116,7
Łączny p la n p ro d u k c y jn y p rz e m y s łu skó rza nego m m a rcu 1949 r. został m ykonany ru 108,1%.
Stan z a tru d n ie n ia in yka za ł m zrost o 314 osób i m y n o s ił 20.290 p racom nikóm , z czego 18.027 fiz y c z n y c h i 2.263 u m ysłom ych.
Z b ió rk a s k ó r suroruych uj m arcu 1949 r.
m y n io s ła 1.759,4 t, co stanom i 118% p la n u . D u że osiągnię cia są do zanotom ania ru d z ie d zin ie z b ió rk i sk ó r cielęcych, k tó ra ruykazała praruie dru u kro tn ą zruyżkę ru sto su n ku do m-ca p o p rzednieg o i p rz e k ro c z y ła p o zio m n o rm a ln e j zruyżki sezonoruej. Plan z b ió rk i s k ó r śm iń skich 0 ruadze 345 to n został m ykonany ru 139%..
Z b ió rk a sk ó r niereglam e ntoruanych dała ru m arcu d o b re u y n ik i, z m y ją tk ie m s k ó r szla
chetnych, k tó ry c h podaż b y ła nadal nieruielka.
Dostaruy do g a rb a rn i sk ó r reglam entoruanych 1 niereglam e ntoruanych, łączn ie ze ś m iń skim i a bez fu te rk o m y c h — ru yn io sły m m a rcu 3.880 t ruagi z ie lo n e j, z czego skó ry krajorue 1.685 t i im p o rto m a n e 2.195 t. Stan nam okóru m y n o s ił 3.445 t, co stanom i 104% m ykonania planu.
W sto su n ku do lu te g o n a s tą p ił m zrost o 664 t, a p ro c e n t m ykonania p la n u ruzrósł o 9,3%.
W okre sie spraruozdaruczym nadeszły z B u ł
g a rii tra n s p o rty s k ó r ja g n ię cych m ilo ś c i 80.250 sztuk m agi 5.863 kg, przeznaczone do p rz e ró b k i u szlachetn iającej.
Plan p ro d u k c ji p rz e m y s łu skórzanego m I km artale 1949 r. m ykonany został m 105,4%
(mg m artości).
W y k o n a n ie p la n u m poszczególnych działach b y ło następujące:
g a rb a rs tw o ( ilo ś c io w o ) 116,8%
b ra n ż a o b u w io w a ( ilo ś c io w o ) 104,8%
„ „ (w a rto ś c io w o ) 96,4%
b ia lo s k ó rn ic .-rę k a w ic z . (w a rt.) 106,6%
s k ó ry p a s o w e ( ilo ś c io w o ) 103,5%
p ro d u k c ja p o m o c n ic z a (w a rt.) 115,7%
W dziale p rz e m ysłu obum iom ego p la n na I k m a rta ł 1949 r., m sto su n ku do IV km a rta łu ub. ro k u , zm iększony b y ł o 27%. Z m iększenie to n a stą p iło m zm iązku z nomą um om ą zbio- rom ą m prom adzającą system prac akordom ych.
N ależy p o d k re ś lić , że m okre sie spram ozdam - czym m spółzam odnictm o pracy o b ję ło ro b o tn i
kom nie ty lk o zakładom obu m io m ych , lecz ta k że g a rb a rskich i fu trz a rs k ic h oraz pracom ni- kóm um ysłom ych.
Ilo ść czyn n ych zakładom CZP Skórzanego zm n ie jszyła się na skutek p rze p ro m a d zo n e j k o m asacji z 99 na 96.
13. P rz e m y s ł p a p ie rn ic z y . O gólna mar- tość p ro d u k c ji p rz e m y s łu papiern icze g o m m a r
cu 1949 r. m y n io sła mg cen z r. 1937 z ł 35.079.000 p rz y czym p la n m ykonano m 109,1%. Z pornyż- szej sum y przyp a d a na p rz e m y s ł m ytm órczy z ł 22.857.000 i p rzetm órczy z ł 12.222.000.
O siągnięcia p ro d u k c y jn e tu poszczególnych asortym entach przedstam ia tabela 13.
Nr 5 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O 237
T a b e la 13
P r o d u k c ja p r z e m y s łu p a p ie r n ic z e g o (da n e p ro w iz o r y c z n e w to n a c h )
W y s z c z e g ó ln ie n ie
I l o ś ć % w y k o n a n ia p la n u tu m a rc u lu ty
1949 r.
m arze c 1949 r.
M ia z g a d rz e w n a . . . r
8.847 10.558 113
C e lu lo z a (s u lf. i n a tr.) 9.473 10.494 103 P a p ie r ... 20.165 23.797 109 T e k t u r a ... 3.186 3.482 106
W stosunku do lute g o p ro d u k c ja p rz e m y s łu p a p ie rn icze g o m zrosła za ró w n o ja k o ś c io w o ja k ró m n ie ż p o d m zględem procentoruego w yko n a - ida p la n u w e m szystkich działach. Szczególnie w y s o k i ruzrost luykazała p ro d u k c ja papieru, k tó ra osiągnęła najw yższą dotychczaso w ą m ie sięczną p ro d u k c ję .
Na u ltim o m arca czynne b y ły 93 zakłady a ilo ś ć z a tru d n io n y c h m y n o siła 30.081 p ra co w n ik ó w , z czego 26.613 fiz y c z n y c h i 3.468 um ysłom ych.
Plan p ro d u k c ji na I kru a rta ł p rze m ysł p a p ie r
n iczy w y k o n a ł w 103,9% mg cen z 1937 r.
W y k o n a n ie p la n u m poszczególnych łach b y ło następujące:
a rty k u -
P ro d u k c ja w I k w . 1949 r. ilo ś ć
% p la n u k w a rt.
1
% p la n u ro c z n e g o
M ia z g a d rz e w n a to n 28.163 104,1 26,2
C e lu lo z a „ 29.936 101,3 25,5
P a p ie r „ 64.298 105,6 26,2
T e k tu r a „ 9.920 105,0 26,0
S topień m ykonania planu p ro d u k c ji rocznej m I km artale b r. m skazuje na przekroczenie p o z io m u km artalnego tak, że p ro d u k c ja roczna osiągnię ta zostanie przed te rm in e m . Z a słu g u je to ty m m ięcej na p o d kre śle n ie , bo m ie m plan na ro k 1949 je st znacznie m yższy m stosunku do la t u b ie g ły c h .
C elem p o d n ie sie n ia ja ko ści p ro d u k c ji u tw o - rzona została insp e kcja techniczna, k tó re j za
d aniem je st badanie, aby m y p ro d u ko m a n y to- m ar o d p o m ia d a ł ja ko ścio m o p o trze b o m ry n k u .
Z a opatrzen ie p rz e d s ię b io rs tm p rze b ie g a ło m okre sie spram ozdam czym p ra m ie n o rm a ln ie . Częściom o d a ł się ty lk o odczuć b ra k dostatecz
nej ilo ś c i b a rm n ikó m i ch e m ik a lio m p o trze b n ych do w y ro b u ołóm kóm ko p io m ych .
14. P rz e m y s ł s p o ż y w c z y . W zm iązku ze zm ia ną o rg a n iza cji naczelnych m ładz g o s p o d a rk i naro- dom ej m d n iu 18 m a rc a b r. zostało pom ołanc do ż y cia M in iste rstm o P rzem ysłu R olnego i Spożymcze-
go. D o zakresu d z ia ła n ia m in is tra p rz e m y s łu r o l
nego i spożym czego należą spram y p rz e m y s łu cukrom niczego , fe rm e n ta cyjn e g o , tłuszczom ego, cu kie rn icze g o , surogatóm kam y i nam iastek spożym czych, ziem niaczanego, sp irytusom ego oraz tytoniom ego . W szczególności do zakresu k o m p e te n c ji nom ego re s o rtu należy k ie ro m a n ie ca ło kszta łte m d z ia ła ln o ś c i p o d le g ły c h m u p rze m ysłom , p lanom an ie gospodarcze oraz p o lity k a in m e stycyjn a .
M in is te rs tm o spram uje także n a d zó r nad d z ia ła ln o ś c ią p rze m ysło m ą C e n tra li S p ó łd z ie ln i Spo- żymcóm »Społem« i C e n tra li R o ln icze j S p ó ł
d z ie ln i »Sam opom oc C hłopska«.
W stosunku do m o n o p o lu tyto n io m e g o i s p i
rytusom ego m in is te r skarbu zachom uje nadal u p ra m n ie n ia na d zo ru skarbom ego i o ch ro n y p rz y m ile ju m yłączności.
W zm iązku z om am ianą re o rg a n iza cją posta- m iono m stan lik m id a c ji C e n tra ln y Z arząd Prze
m y s łu Spożymczego. O d d n ia 1 k m ie tn ia Z je dnoczenie P rze m ysłu D rożdżom ego p o d p o rz ą d k o w u je się C e n tra ln e m u Z arządom i Państwo- mego P rze m ysłu F erm entacyjnego, zaś pozosta
łe zjednocze nia m chodzące dotychczas m skład CZPS, tj. C u kie rn icze , S urogatóm Kamy i N a
m ia ste k Spożym czych oraz Z iem n ia cza n e będą p o d le g a ły b e zp o śre d n ie m u n a d zo ro m i M in is te r- stma P rzem ysłu R olnego i Spożymczego ja ko p rze d się b io rstm a m yd zie lo n e .
P rze m ysł spożym czy m y p ro d u k o m a ł m m a r
cu br. o g ó łe m a rty k u ło m spożym czych 10.512 t, m artości 20,5 m il. z ł mg cen podsta- m om ych z 1937 r. m yko n u ją c p la n m iesięczny m 130,4%. W stosunku do m iesiąca p o p rz e d niego m zrost m artości p ro d u k c ji m y n ió s ł 5,6 m il. m zł 1937 r.
T a b e la 14
P r o d u k c ja p a ń s tw o w e g o p r z e m y s łu s p o ż y w c z e g o z p o d z ia łe m n a z je d n o c z e n ia (w to n a c h )
Z je d n o c z e n ie w lu ty m 1949 r.
id m a rc u 1949 r.
C u k i e r n i c z e ... 2.447 3.172 D r o ż d ż o w e ... 560 766
S u ro g a t. K a w y i N a m . Spoż. 2.336 3.137
Z ie m n ia c z a n e ... 2.891 3.437
O g ó łe m . 8.234 10.512
P ro d u k c ja m szystkich zjednoczeń m ykazała pom ażny m zro st m p o ró m n a n iu do p ro d u k c ji ub. m iesiąca.
T a b e la 15
P r o d u k c ja u w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p r z e m y s łu s p o ż y w c z e g o
(w to n a c h )
R o d za j a rty k u łu U) lu ty m 1949 r.
ui m a rc u 1949 r.
C u k ie r k i i c z e k o la d a . . . 1.398 1.936 M a k a r o n ... 737 850
D ro ż d ż e p ra s o iu a n e . . . . 504 614
S u ro g a ty k a u jy ... 2 .1 1 1 2.719
M ą k a z ie m n ia c z a n a . . . . 149 356
Z a kła d y CZP Spożywczego w y k o n a ły p rz e w id z ia n y na I k w a rta ł b r. plan p ro d u k c y jn y w 120,5%. W b ranży c u k ie rn ic z e j p rze kro czo n o p la n o 20% w b ra n ży d ro ż d ż o w e j — o 24,2%
w branży su ro g a tó w k a w o w y c h i nam iastek spożyw czych — o 26,5% Je d yn ie p rz e m y s ł p rz e tw o ró w k a rto fla n y c h n ie w y k o n a ł w ca ło ści p la n u na I k w a rta ł. N ie d o b ó r ten s p o w o dow any b y ł tru d n o ś c ia m i w dostaw ach k a rto fli.
15. P rz e m y s ł fe rm e n ta c y jn y . W m arcu p ro d u k c ja p rz e m y s łu fe rm e n ta cyjn e g o p rz e k ro czyła w e w s z y s tk ic h p o z ycja ch w ytw ó rc z o ś ć m iesiąca p oprzedn iego.
T a b e la 16
P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u łó w p r z e m y s łu fe r m e n ta c y jn e g o
(da n e p ro w iz o ry c z n e ) W y s z c z e g ó l
n ie n ie
J e d n . m ia r y
O s ią g n ię ta p ro d u k c ja % w y k o n a n ia p la n u w m a rc u
1949 r . lu t y 1949 r . m a rz e c 1949 r .
P iln o h l 133.000 174.000 106
W in o . . .
,,
4.210 5.976 128O c e t . . ,
,,
9.348 10.590 114S łó d . . . to n 4.775 5.019 87
S ystem atycznie w zrastająca p ro d u k c ja za kła d ó w p o d le g ły c h CZPF, sta n o w i o coraz b a r
d z ie j p rz o d u ją c e j r o li państw ow e go p rze m ysłu fe rm e n ta cyjn e g o w p ro d u k c ji k ra jo w e j tej b ra n ży. T a k np. u d z ia ł CZPF w p ro d u k c ji p rze m y s łu p iw o w a rs k o -s ło d o w n ic z e g o w y n o s i obec
nie ca 77,6% p ro d u k c ji o g ó ln o k ra jo w e j, w p rz e m yśle o c to w ym 41,6%, a w p rze m yśle w in ia r skim — w e d łu g p la n u ope ra tyw n e g o 37,2%.
W br. kon su m cja p iw a na g ło w ę m ie szka ń ca osiągnie 8,3 1, co s ta n o w i w z ro s t o 24%
w stosunku do spożycia w 1948 r.
CZPF k ła d z ie obecnie coraz w ię kszy nacisk na p ro d u k c ję o w o cu płyn n e g o . Pełne w y k o nanie tego p ro g ra m u u w a ru n k o w a n e je st p o k o n a n ie m tru d n o ś c i na o d c in k u p ro d u k c ji, w p o staci zaopatrzenia w konieczne do tego celu na
czynia c iś n ie n io w e oraz konieczno ścią p o w ię k szenia k a d r fa ch o w có w branżow ych.
16. P rz e m y s ł k o n s e rw o w y w y k o n a ł p la n m iesięczny w 144%, p rz y czym najlepsze w y n ik i osiągnęła branża m ięsna.
Plan p ro d u k c ji I k w a rta łu został w yko n a n y z n a d w yżką '32%, przekraczając znacznie og ó ln y p o z io m poprze d n ie g o k w a rta łu .
T a b e la 17 ilu s tru je k s z ta łto w a n ie się p ro d u k c ji w m arcu br., k tó ra w p o ró w n a n iu do lu to w e j, w y k a z u je w z ro s t w e w s z ystkich n a j
w ażniejszych pozycjach, z w y ją tk ie m branży ry b n e j.
T a b e la 17
P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p a ń s tw o w e g o p r z e m y s łu k o n s e r w o w e g o
(da n e p ro w iz o ry c z n e w to n a c h )
W y s z c z e g ó ln ie n ie łu ty 1949 r.
m arze c 1949 r.
B r a n ż a m ię s n a :
T łu s z c z e ś u i i e ż e ... 90 89
„ t o p i o n e ... 80 163
W ę d l i n y ... 295 330 B e k o n y ... 457 624
W y r o b y p ę k ł. i tn ę d zo n e . 13 29
K o n s e rm y m ię s n e ... 288 286 M ię s o tn p o łó tn k a c h . . . . 1.310 1.842
B r a n ż a o tu o c .-u ja rz y u jn a :
M a rm o la d y i p o tn id ła . . . 623 765
K o n s e rm y o m o c o tn e . . . . — 0,15
B r a n ż a ry b n a :
K o n s e rm y r y b n e ... 201 182
P rzem ysł k o n s e rw o w y p rz y s tą p ił do ra c jo na ln e j g o sp o d a rki, k tó ra m a na celu p o d n ie s ie n ie w y d a jn o ś c i oraz zm n ie jsze n ie ko sztó w p ro d u k c ji. Cel ten zostanie o sią g n ię ty przez w p r o w adzenie e k o n o m iczn ych n o rm zu życia s u ro w ców i m a te ria łó w p o m o cn iczych oraz w y k o rz y stanie w w ię k s z y m s to p n iu o d p a d kó w s u ro w co w ych (k r w i zw ierzęcej, szczeciny itp.).
W ro k u bieżącym w ra m a ch p rz e m y s łu k o n serw ow ego zostanie pow ażnie ro z b u d o w a n y aparat c h ło d n iczy. P ow stanie c h ło d n ia w Rze
szow ie, a także znaczne sum y in w e s ty c y jn e p rz e w id z ia n e są dla uno w o cze śn ie n ia i ro z b u d o w y is tn ie ją c y c h c h ło d n i w B yto m iu , L u b lin ie , W a rs z a w ie i Poznaniu.
17. P rz e m y s ł tłu s z c z o w y w y k o n a ł plan k w a rta ln y w 109% w y tw a rz a ją c p ro d u k ty o w a r to ści 64,9 m il. zł, w g cen p o d sta w o w ych z 1937 r.
