Wiadomości Narodowego Banku Polskiego, 1949 nr 4

(1)

Rok V W A R S Z A W A 1949 N r 4

WIADOMOŚCI

NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO

T R E S y tu a c ja e k o n o m ic z n a P o ls k i tu lu ty m 1949 r .. . s tr. 179 W a ż n ie js z e p o z y c je b ila n s o tn e b a n k ó u i b ile t o

w y c h ... 200

P r z e g l ą d r y n k ó i n z a g r a n i c z n y c h : P ro b le m y fin a n s o tn e k ra jó m E u ro p y Ś ro d k o m o -

W s c h o d n ie j (s tra ty tn o je n n e i r e fo r m y ina- lu to iu e ) — M g r F. J. S trz e s z e m s k i 201

C :

D z i a ł a r t y k u ł o w y :

N o r m o w a n ie ś ro d k ó w o b ro to w y c h — M. K u - s tr.

c h a r s k i ... „ 206 M ię d z y p a ń s tw o w e u m o w y r o z ra c h u n k o w e —

M g r A lf r e d S ie b e n e ic h e n ... 218 W a ż n ie js z e p o z y c je b ib lio g ra fic z n e z n a jn o w s z e j

lit e r a t u r y w z a k re s ie fin a n s o w y m . . . . „ 222 P r z e g l ą d u s t a w o d a w s t w a . . . . „ 225

SYTUACJA EKONOMICZNA POLSKI W LUTYM 1949

r .

(N a p o d s ta w ie in f o r m a c ji W y d z ia łu E k o n o m ic z n e g o i s p ra w o z d a ń o d d z ia łó w )

W s t ę p . R ozw ój g o sp o d a rki n a ro d o iu e j u; lu ty m b r. k s z ta łto w a ł się p o m y ś ln ie na o g ó ł me m szystkich d zie d zin a ch życia gospodarczego, p rz y m zrastającej d ynam ice p rze kra cza n ia o d c in k o w y c h p la n ó w p ro d u k c y jn y c h i u łs u g o w y c h w gospodarce usp o łe czn io n e j.

P ro d u kcja p rz e m y s ło w a u trz y m y w a ła się na p o z io m ie ub. m iesiąca i m im o m n ie jsze j ilo ś c i d n i ro b o c z y c h w m ie s ią c u spraw ozdaw czym , w szeregu p o d sta w o w ych a rty k u łó w ro z m ia ry ilo ś c io w e p rz e k ro c z y ły p ro d u k c ję styczniow ą, osiągając jednocze śnie p o w y ż e j 120% w y k o n a n ia p la n u w stosunku do lu te g o 1948 r.

O b ro ty p o rto w e o siągnę ły 124% p r e lim in o w a n y c h p rz e ła d u n k ó w , p rż e w o z y k o le jo w e to w a ro w e , 112% p la n u , a pasażerskie — 104%.

W o b ro ta c h to w a ro w y c h z zagranicą na p o d k re ś le n ie zasługuje dalszy w z ro s t k o n tra h e n tó w , w z ro s t e k sp o rtu p ro d u k c ji ro ś lin n e j oraz w y ro b ó w p rze m ysło w ych .

P rzyg o to w a n ia do tegoroczne j k a m p a n ii s ie w nej w p o d s ta w o w y c h elem entach zostały za

kończone. D o p la c ó w e k d y s try b u c y jn y c h d o sta r

czone zostały dostateczne ilo ś c i nasion, n a w o zów sztucznych i n arzędzi ro ln ic z y c h . Park m aszynow y w ilo ś c i 15.000 tra k to ró w i 25.000 m aszyn ro ln ic z y c h T O R -u oraz o ko ło 2.000 tra k to ró w zgrom adzon ych w 2.022 o śro d ka ch m a

s z y n o w y c h »Sam opom ocy C h ło p skie j« , został p rz y g o to w a n y w p e łn i do w yk o n a n ia w io s e n n ych ro b ó t w gospodarce ro ln e j.

Na ry n k u p ra cy, u trz y m u ją c a się łagodna z i

ma w znacznym s to p n iu u m o ż liw iła k o n ty n u o w a n ie ro b ó t b u d o w la n y c h i tra n s p o rto w y c h , a z b liż a ją c y się p e łn y sezon w b u d o w n ic tw ie

i ro ln ic tw ie p o w o d o w a ł zw iększone p o s z u k i

w a n ie s ił ro b o czych n ie w y k w a lifik o w a n y c h . W zra sta ją ca św ia d o m o ść społeczna św iata p ra cy znalazła n o w y w y ra z w p o d ję c iu przez z a ło g i p ra co w n icze czynu 1-M ajowego, k tó re g o celem je s t p rzyśp ie sze n ie b u d o w y podstaw so

c ja liz m u w Polsce, drogą w zm ożenia p ro d u k c ji i w y d a jn o ś c i pra cy

System oszczędności w p ro w a d z o n y w ub. r.

w gospodarce p u b lic z n e j, w sam ych ty lk o p rze m ysła ch p a ń s tw o w y c h p rz y n ió s ł re z u lta ty k w o tow e w w y s o ko ści 38 m lrd . zł, w o b e c p r e lim i

n o w a n y c h 31 m lrd . zł, przekraczając k w o tę p la nu o 22,4%.

K w o ta p la n u oszczędności g o sp o d a rczych na ro k 1949 o kre ślo n a U chw ałą Rady M in is tró w z d n ia 19 bm . w y n o s i 115 m lrd . z ło ty c h i o b e j

m u je następujące d z ie d z in y gospodarcze:

a) p rz e d s ię b io rs tw a u s p o łe c z n io n e oszczę

dzą 77 m lrd . zł.

b) o s zc zę d n o ś c i in w e s ty c y jn e dadzą — 18 m lrd . zł.

c) w a d m in is tr a c ji p u b lic z n e j i in s ty tu  c ja c h s p o łe c zn y c h zm n ie jsze n ie w y d a t

k ó w w y n ie s ie c o n a jm n ie j — 20 m lrd . zł.

W y k o n a n ie tak szeroko zakrojoneg o p la n u oszczędności, p rz y n a jszerszym u d z ia le mas p ra co w n iczych , sta n o w ić będzie d o n io s ły etap dalszego w z ro s tu p o te n c ja łu gospodarczego k ra ju i p o p ra w y w a ru n k ó w b y tu św iata pracy.

P og łę b ia n ie się zasad g o s p o d a rk i p la n o w e j oraz p rz e m ia n y w s tru k tu rz e g ospod arstw a na

ro d o w e g o — znalazły sw ó j w y ra z w ustaw ie z d n ia 10 lute g o 1949 r. o zm ia n ie o rg a n iza cji na cze ln ych w ła d z g o s p o d a rk i n a ro d o w e j.

(2)

180 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O Nr 4

W m y ś l cyt. ustaujy »do k ie ro m a n ia gosp o darką n a ro d o w ą p om ołany je st K o m ite t E k o n o m iczn y Rady M in is tro m « (art. 1), ja k o organ tejże Rady (art. 2), p rz y czym przem odniczącego K. E. m ia n u je i o d m o łu je na m niosek prezesa Rady M in is tró m — P rezydent R zeczypospo litej.

C e n tra ln y U rząd Planom ania ulega lik m id a c ji, a na jego m ie jsce trnorzy się Państmomą K o m is ję Planom ania G ospodarczego (art. 4), k tó re j zakres d z ia ła n ia m ię d zy in n y m i o b e jm u je : a) k ie ro m a n ie ca ło kszta łte m spram państm o- mego p lanom an ia gospodarczego, łączn ie z opra- com ym aniem i n adzorom a niem m yko n a n ia pla- nóm gospodarczych,

b) k o o rd y n o m a n ie d z ia ła ln o ś c i gospodarczej m szystkich d ziałóm zarządu państm om ego m za

k re sie o rg a n iz a c y jn y m , gospodarczym i fin a n - som ym , u y n ik a ją c y m z system u planom ania,

c) kie ro m a n ie spram am i p la n u technicznego m gospodarce na ro d o m e j i m sp ó łp ra cą te ch niczną z zagranicą.

P om iązanie o b y d m u naczelnych organom k ie ro m a n ia i plano m a n ia gospodarczego z n a jd u je m yraz m system ie o rg a n iza cyjn ym : P rzem odni- czącym PKPG je s t p rzem odniczą cy K o m ite tu E konom icznego, k tó re g o zastępują dm aj za

stępcy m ia n o m a n i i o d m o łym a n i przez P rezy

denta RP na m niosek prezesa Rady M in is tró m po u p rz e d n im p o ro z u m ie n iu się z prze m o d n i- czącym K o m is ji Planomania.

Państmoma K o m is ja Planom ania G o sp o d a r

czego p o m o łu je m te re n ie o rg a n y rejonom e m postaci w o je w ó d z k ic h u r z ę d ó w p la n o w a  n ia oraz in n e k o m ó rk i, k tó ry c h zakres d zia ła n ia o k re ś li o d rębne ro zp o rzą d ze n ie Rady M in istró m .

C elem n ależyteg o u je d n o lic e n ia gestii w ła d zy państm om ej m zakresie szko le n ia zaw odow ego, tw o rz y się C e n tr a ln y U rz ą d S z k o le n ia Z a  w o d o w e g o , do k tó re g o należą sp ra w y szko le  n ia i p rzysp o so b ie n ia zaw odow e go d la p o trze b g o s p o d a rki n arodom e j.

M ocą tej samej usta w y zn ie sio n y został urząd m in is tra p rz e m y s łu i h a n d lu , a jednocze śnie u tw o rz o n o u rzę d y 6 następu jących m in is tró m :

1. G ó r n ic tw a i E n e rg e ty k i, k tó re m u p o d le  gają sp ra w y p rz e m y s łu w ę g lo w e g o , to rfo w e g o , solnego, naftow eg o, gazow niczego i energe

tycznego, s p ra w y g ó rn icze oraz służba g e o lo giczna;

2. P rz e m y s łu C ię ż k ie g o , k tó re m u pod le g a ją s p ra w y p rz e m y s łu hutniczeg o, m etalow ego , e le k tro te ch n iczn e g o i chem icznego;

3. P rz e m y s łu L e k k ie g o , k tó re m u podleg ają sp ra w y p rz e m y s łu w łó kie n n icze g o , o d zie żo w e go, skórzanego, drzew nego, zapałczanego, pa

p ierniczego , m in e ra ln e g o i p o lig ra ficzn e g o ; 4. P rz e m y s łu R o ln e g o i S p o ży w c ze g o , do któ re g o należą sp ra w y p rz e m y s łu c u k ro w n ic z e go, fe rm e n ta cyjn e g o i in n y c h p rz e m y s łó w spo

żyw czych oraz p rz e m y s ł s p iry tu s o w y i ty to n io w y ;

5. H a n d lu W e w n ę tr z n e g o , k tó re m u p o d le  gają sp ra w y h a n d lu k ra jo w e g o oraz in s ty tu c je i zrzeszenia w y m ia n y w e w n ę trzn e j;

6. H a n d lu Z a g ra n ic z n e g o , k tó re m u p o d le  gają sp ra w y o b ro tu zagranicznego oraz k ra jo w e i zagraniczne p la c ó w k i o rg a n izu ją ce w y m ia n ę to w a ro w ą z zagranicą (szersze o m ó w ie n ie za

kre su d z ia ła n ia M in is te rs tw H a n d lu W e w n ę trz nego i Zagranicznego — v id e d z ia ły branżow e).

W m ie sią cu s p ra w o zd a w czym o b s e rw u je m y dalszy ro z w ó j d z ia ła ln o ś c i b a n kó w i to zarów no w o d n ie s ie n iu do a k c ji fin a n s o w a n ia ś ro d k ó w o b ro to w y c h (p ro d u k c ja i w y m ia n a ) ja k i w o d n ie s ie n iu do a k c ji fin a n s o w a n ia w z ro s tu m a ją tk u stałego (fin a n s o w a n ie in w e s ty c ji).

K re d y ty o b ro to w e sfinansow ane zostały w znacznej m ierze z pieniąd za w k ła d o w e g o b a n kó w o p e ra cyjn ych , k re d y ty in w e s ty c y jn e — ro zp ro w a d zo n e w lu ty m — p o k ry te zostały przede w s z y s tk im ze ś ro d k ó w ska rb o w ych .

W s tru k tu rz e o b ie g u p ieniężn ego zasługuje na uw agę dalszy spadek s k ła d n ik ó w g o tó w k o w y c h obiegu, p rz y w z ro ś c ie ele m e n tó w bezgo

tó w k o w y c h .

1. P rz e m y s ł w ę g lo w y w lu ty m 1949 ro k u w y k o n a ł' m iesię czn y p la n p ro d u k c ji w ęgla k a m iennego w 100,5% w y d o b y w a ją c o g ó łe m 5.652 tys. t w ęg la kam iennego.

T a b e la 1

P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p r z e m y s łu w ę g lo w e g o (ui tys. to n )

T r e ś ć S ty c z e ń

1549 r.

L u ty 1949 r.

% u iy k o n . p la n u u i lu ty m

1949 r.

W ę g ie l k a m ie n n y . . . . 6.025 5.652 100,5

„ b ru n a tn y . . . . 440 347 95,6

B r y k ie ty z w ę g la k a m . . 55 52 109,5

K o ks p rz y k o p a ln ia c h w ę

g la k a m ie n n e g o . . . . 296 274 107,5

W stosunku do n is k ie g o w y k o n a n ia p la n u w u b ie g ły m m iesiącu, p rze kro cze n ie p la n u w y d o b y c ia w ę g la kam ienneg o o 0,5% w lu ty m br.

s ta n o w i o b ja w k o rz y s tn y . Na re z u lta t ten z ło

(3)

Nr 4 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O 181

ży ło się szereg przyczyn, a m ię d zy in n y m i m prom adzenie o d 1 stycznia 1949 r. nornych n o rm pra cy. Rórunocześnie m prom adzono nomą siatkę płac m p rze m yśle m ęglom ym . W m ie siącu spram ozdam czym n a s tą p iło rórunież zna

czne ruzm ożenie ru c h u m spółzam odn ictm a pracy p o ś ró d załóg k o p a ln ia n ych .

U sp ra u m ie n ie procesom p ro d u k c y jn y c h , m o- p a rc iu o m spółzam odn ictm o , dało m re z u lta c ie p rze kro cze n ie p la n u m y d o b y c ia m ęgła, a także m znacznym s to p n iu p o d n io s ło m yd a jn o ść ro - b o tn ./d n ió m k i z 1.206 kg m styczn iu na 1.236 k g m lu ty m br., c z y li o 2,5%. Spadek m y d o bycia męgła b ru natne go m m iesiącu spram o- zdam czym posiada je d y n ie ch a ra kte r p rz e jś c io - my spom odom any m ię d zy in n y m i m n ie jszą ilo ścią d n i ro b o czych m lu ty m .

T a b e la 2

P r o d u k c ja p r z e m y s łu w ę g lo w e g o u; s ty c z n iu 1949 r. w e d łu g z je d n o c z e ń

(w tys. to n )

Z je d n o c z e n ie S tycze ń 1949 r.

L u ty 1949 r.

% m yko n a n ia planu ui lu ty m

1949 r.

G liw ic k ie . . . . 668 647 104,5

R y b n ic k ie . . . . J a w o rz n . - M ik o ło w -

597 552 103,6

s k i e ... 598 548 102,6

R u d z k ie ... 745 713 101,8

D ą b ro w s k ie . . . 713 671 101,7

Z a b rs k ie . . . . 587 552 101,1

B y to m s k ie . . . . 585 548 100,2

C h o rz o w s k ie . . . 632 597 98,6

K a to w ic k ie . . . 630 580 97,5

D o ln o ś lą s k ie . . . 270 243 85,4

R a z e m 6.025 5.652 100,5

W d zie d z in ie z b y tu m ęgła p rz e k ro c z o n o p la n o 3,6%. Pod m zględem m yko n a n ia p la n u m ysył- kom ego pierm sze m ie jsce z a ję ło Z je d n o cze n ie R yb n ickie m yko n u ją c 110,2% planu.

2. P rz e m y s ł h u tn ic z y m m iesiącu lu ty m br.

m yko n a ł następująco plan p ro d u k c ji:

N a z w a a r ty k u łu P ro c e n t w y k o n a n ia p la n u *) s ty c z e ń 1949 r. lu t y 1949 r.

K o k s ... 104 112 S u r ó w k a ... 102 108 S ta l s u r o w a ... 114 111 W y r o b y w a lc o w a n e i r u r y bez

s z w u ... 92 100 W y r o b y k u te i p ra s o w a n e . 111 94

Znaczne p rze kro cze n ie p la n u p ro d u k c ji koksu m lu ty m br. śm iadczy o tym , że tru d n o ś c i tech

*) d a n e p ro w iz o ry c z n e ,

niczne, z ja k im i od szeregu m ie się cy m a lczyły ko kso m n ie p rz e m y s łu hutniczego, zostały d e fi- n ity m n ie pokonane, m zm iązku z czym m ożna spodziem ać się dalszego m zro stu p ro d u k c ji na ty m o d cin ku . W in n y c h dzie d zin a ch h u tn ictm a p ro d u k c ja ro z m ija się p o m yśln ie . Je d yn ie n is k ie m yko n a n ie p la n u p ro d u k c ji m y ro b ó m k u ty c h i prasom anych je st sk u tk ie m p rz y c z y n na

tu ry p rze jścio m e j.

W zm iązku z p rze ję cie m m styczn iu przez p rz e m y s ł h u tn ic z y czterech d u żych zakładom p ro d u k u ją c y c h m a te ria ły o g n io trm a łe , stan za

tru d n ie n ia m ca łym p rze m yśle h u tn ic z y m m zró sł dość znacznie, osiągając na d zie ń 1 lu te g o stan 140.984 pracom nikóm . Stan pracom nikóm u m y- sło m ych u le g ł pem nem u z m n ie jsze n iu m zm iąz

ku z p rze ję cie m H utniczego In s ty tu tu Badam- czego podlegającego dotychczas C ZPH przez G łó m n y In s ty tu t M e ta lu rg ii i O dlem nictm a oraz H utniczego In s ty tu tu Spam alniczego przez G łó m ny In s ty tu t M ech a n iki. Rozmój m spółzam odnic- tma p ra cy m h u tn ic tm ie żelaza m ia ł p rze b ie g zadom alający; n a s tą p ił dalszy m zrost lic z b y m spółzam odn iczących i załóg p ra co m n iczych m sto su n ku do p o p rze d n ie g o m iesiąca.

Z a k ro jo n e na szeroką skalę in m e stycje , ja k ie obecnie m y k o n u je p rz e m y s ł h u tn iczy, pozm alają przypuszczać, że p ro d u k c ja tego p rz e m y s łu u le g n ie dalszej ro z b u d o m ie m r. 1949. Na pie rm - szym m ie js c u sp o śró d m yko n ym a n ych inm esty- c ji s to i budom a nom ego m ie lkie g o pieca m h u cie F lo ria n oraz odbud om a m ie lk ie g o p ie ca m h u c ie Szczecin, k tó re z n a jd u ją się obecnie na m ykończeniu.

W m yk o n a n iu p la n u oszczędnościom ego m 1948 r. oszczędności m p rze m yśle h u tn ic z y m m y n io s ły o g ó łe m 3,3 m lrd . zł, co rnobec 1,5 m lrd . z ł m 1947 r., stanom i znaczny postęp w d z ie d z in ie ra c jo n a liz a c ji m etod p ro d u k c ji.

W ro k u obecnym , m zm iązku z system atycznie ro z m ija n ą akcją oszczędnościom ą, p la n u je się dalszy, pom ażny m zrost oszczędności gosp o darczej.

3. P rz e m y s ł naftoruy m y ko n a ł p la n p ro  d u k c ji m lu ty m , osiągając m d zia le m yd o b ycia ro p y n a fto m e j 106% planu, gazu ziem nego — 96%,

uj p ro d u k c ji g a zo lin y surom ej — 113%. R a fin e rie m y k o n a ły o g ó ln y p la n p ro d u k c ji m 115%, osią

gając m zakresie p rz e ró b k i ro p y nieco m yższy p o z io m n iż m m ie sią cu u b ie g ły m . Przetm órstm o ro p y k ra jo m e j m zro sło o 19,6%, zm n ie jszyła się n a to m ia st ilo ś ć p rz e ra b ia n e j ro p y im portom anej.

Stan te n je s t ch a ra kte rystyczn y d la okresu z i

(4)

182 W I A D O M O Ś C I N A R O D JD W E G O B A N K U P O L S K I E G O Nr 4

m ow ego, u; k tó ry m , ze m zględu na m ysokie koszty tra n s p o rtu m o rskie g o (zm iększone o p ła ty ry z y k a lodom ego m przem ozie h a rto m a n ym i tankom cam i), dostam y ro p y ule g a ją zm niejsze

niu.

T a b e la 3

W y k o n a n ie p la n u p r o d u k c ji w a ż n ie js z y c h p r z e t w o  r ó w p r z e m y s łu n a fto u je g o w s ty c z n iu i lu t y m 1949 r.

P r z e t u i o r y

% w y k o n a n ia p la n u ui styczniu 1949 r. ^ujlutym 1949 r.

B e n z y n a ... 110 96 N a f t a ... 175 177 O le j g a z o i n y ... 105 137

O le je s m a r o w e ... 133 92

A s fa lt ... 126 131

S m a ry s ta łe ... 140 130 P a r a f i n a ... 118 104 K o k s ... 123 133

Znaczne przekro cze n ie pla n u m p ro d u k c ji n a fty, o le ju gazomego, a sfa ltu i sm arom stałych spom odom ane zostało m ię d zy in n y m i m zrostem zapotrzebom ania ryn ko m e g o i d y s p o z y c ji m y- sy łk o m y c h oraz dodatko m ą p rz e ró b k ą 651 ton o le ju magonomego.

W lu ty m p la n m ierceń poszukim am czych, r o p n ych i gazom ych, » K opaln ictm o Naftom e« my- ko n a ło m 91%, a » W ie rc e n ia Poszukimamcze«

m 102%.

W m iesiącu spram ozdam czym p rz e m y s ł naftom y eksp lo a to m a ł 2.553 szyby ro p n o - gazo- uie i 56 gazom ych. Prom adzone b y ły róm - nież prace m ie rtn icze i p o g łę b ia rs k ie , o b e jm u jące 70 szybóm oraz budom a i re k o n s tru k c ja 22 szybóm . Plan m ie rce ń na m arzec przem i- d u je m ykonanie 73 otm oróm .

4. P rz e m y s ł e n e rg e ty c z n y . E le k tro m n ie za- m odom e p o d le g łe CZE m y tm o rz y ły m lu ty m br. 342,9 m il. k W h e n e rg ii e le ktryczn e j, m yko- n u ją c p la n m 100,2%. E le k tro m n ie cie p ln e m y- k o n a ły p la n m 99,6%, a e le ktro m n ie m odne m 107,9%. N ajm iększe p rz e kro cze n ie p la n u — o 11,5% - osiągnęło Z. E. O kręgu B ydgosko- T o ru ń s k ie g o . P ro d u kcja dzienna naszych elek- tro m n i m m iesiącu spram ozdam czym p rz e k ro czyła o 3% po zio m p ro d u k c ji dzie n n e j z lutego ub. r.

Sytuacja energetyczna m o k rę g u górnośląs

kim , k tó ry dostarcza b lis k o 60% kra jo m e j p ro d u k c ji e n e rg ii e le k try c z n e j, ro z m ija się nad a l p o m y ś ln ie . Ścisła m spółpraca m ię d z y z je d n o - ęzenjoma i p la n o m y ro z d z ia ł obciążeń u m o ż li-

m ia ra cjo n a ln ą gospodarkę energetyczną. 1 tak np. e le ktro m n ie g órnośląskie osiągnę ły m okresie spram ozdam czym znacznie myższą m oc szczy- tomą a n iż e li m IV km a rta le ubie g łe g o ro k u , a p o b ó r e n e rg ii ze zjednoczeń ślą skich przez Ł ó d ź m ahał się m granicach od 2 — 20 M W i u m o ż lim ił e le k tro m n i łó d z k ie j napram ę ko tło m . P om im o okresu zim om ego Z E O Ł . p ro m a d z iło m stępne prace e le k try fik a c y jn e p rzem idziane p la n e m na okres m iosenny; m ię dzy in n y m i m ybudom ano 14 km l in ii u y s o k ie - go n apięcia m pom iecie p io trk o m s k im , m my- n ik u czego zostaną m n a jb liż s z y m czasie ze- le k try fik o m a n e m sie tego pom iatu. Róm nież intensym ne prace e le k try fik a c y jn e p rom adzi Z. E. O krę g u B ia ło sto ckie g o . O sta tn io m łączono do ru c h u lin ię m ysokiego n apięcia B ia ły s to k — C horocz oraz p rz y s tą p io n o do m stępnych prac zm iązanych z budom ą lin ii p rzesyłom ej na tra sie B ia ły s to k —Sokółka.

W 1949 r. p rz e m id u je się znaczne zmiększe- n ie tem pa prac e le k try fik a c y jn y c h m m ojem ódz- tm ie k ie le c k im . W czesną m iosną rozpoczęte zo

stały prace e le k try fik a c y jn e , k tó re o b e jm ą msie m p ię c iu pom iatach. W p om iecie k ie le c k im przeprom adzo na zostanie budom a 2 6 -k ilo m e tro - m ej l i n i i m ysokiego i n iskie g o napięcia oraz dm óch p o d s ta c ji tra n s fo rm a to ro m y c h ; m p o m ie cie p iń czo m skim prace e le k try fik a c y jn e m ym a- gać będą b u d o m y o k o ło 80 km l in ii m ysokiego i n iskie g o na p ię cia oraz trzech s ta cji tra n s fo r

m atorom ych, zaś m p om iecie b u s k im m yb u d o - u a n e będą m yłą czn ie lin ie m ysokiego napięcia d łu g o ści ponad 44 km .

5. P rz e m y s ł m e ta ło in y . P rodukcja p rz e m y  s łu m etalom ego m okre sie spram ozdam czym kształtom ała się następująco:

T a b e la 4

P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h w y r o b ó w Z a k ła d ó w C e n t r a ln e g o Z a r z ą d u P r z e m y s łu M e t a lo w e g o

w lu t y m 1949 r. (da n e p ro w iz o ry c z n e )

W y s z c z e g ó ln ie n ie

W y k o n a n o sztuk 1* w y k o n a n ia

° p la n u

ujs tyczn iu 19s9 r.

tu lu ty m 1949 r.

ujlu ty m 1949 r.

1. O b ra b ia r k i d o m e ta li

i d rz e w a o g ó łe m . . . 389 363 106

2. W a g o n y o s o b o w e . . . 18 18 106

3. W ę g la r k i... 1.195 1.231 115 4. M o t o c y k l e ... . 167 60 5. M a s z y n y r o ln ic z e . . .

(w to n a c h ) 28.586 25.218 1.07

6 . L i n y ... 579 506 90

7. M a s z y n y w łó k ie n n ic z e . 280 . •

8. K r o s n a ... 41 40 100

9. G ło w ic e E ic k h o ffa . . 7 5 63

(5)

O g ó ln ie d z ię k i n o w y m n o rm o m technicznym , na ja k ic h je st op a rta um om a zbiorom a, daje się zaobserm om ać ruzm ożone w s p ó łz a w o d n ic tw o pracy, co z k o le i p o w o d u je p o d n ie s ie n ie ja ko - ściome i ilościorue p ro d u k c ji oraz prze kro cze n ie planu. Na specjalne p o d k re ś le n ie zasługują w y n ik i p rz e m y s łu o b ra b ia rk o w e g o , k tó ry w y k o n a ł 101,4% p la n u p ro d u k c ji to ka re k zw y k ły c h , 100%

to ka re k k a ru z e lo w y c h i k o le jo w y c h , 121,2%

w ie rta re k , 100% w ytaczarek, stru g a re k i s z lifie rek, oraz 130,7% o b ra b ia re k do drzew a. Poza ty m w yko n a n o planow a ne ilo ś c i pras, frezarek, tra k to ró w i in n y c h o b ra b ia re k do m e ta li. Pew ne n ie d o cią g n ię cia w p ro d u k c ji n ie k tó ry c h a r

ty k u łó w , ja k m o to cykle , g ło w ic e E ickh o ffa , spo

w o d ow an e b y ły p rz e jś c io w y m i tru d n o ś c ia m i w zaopatrzeniu.

W p ie rw s z y m k w a rta le b r. p rze p ro w a d zo n o daleko idącą zm ianę s tru k tu ry o rg a n iza cyjn e j p rz e m y s łu m etalow ego. I tak obecnie w CZP M e talow ego działa 8 zjednoczeń p rz e m y s ło w ych , a m ia n o w ic ie : narzędziow e , p re cyzyjn e i optyczne, m aszyn w łó k ie n n ic z y c h , o d le w n icze ra d o m skie , o d le w n ic z e k ra k o w s k ie , blachy w B ytom iu, urządzeń m echanicznych, m aszyn ro ln ic z y c h , a poza ty m zakłady w y d z ie lo n e jak:

33 p rz e d s ię b io rs tw a , 2 b iu ra k o n s tru k c y jn e jako p rz e d s ię b io rs tw a w y d z ie lo n e oraz 2 b iu ra k o n s tru k c y jn e ja ko p rz e d s ię b io rs tw a nadzorow a ne przez zjednoczenie.

W y ż e j w y m ie n io n e je d n o s tk i p o d le g a ją na

stępującym d y re k c jo m b ra n ż o w y m przem ysłu:

1) T a b o ru K o le jo w e g o i Rzecznego, 2) C ię żkie go, 3) Średniego, 4) W y ro b ó w M e ta lo w ych , 5) M o to ryza cyjn e g o .

Is tn ie ją poza tym : B iu ro P ro je k to w a n ia Z a

k ła d ó w P rze m ysłu M etalow ego, C entrala Z ao

p atrzenia M a te ria ło w e g o P rzem ysłu M etalow ego oraz 5 b iu r sprzedaży, o d p o w ie d n io do lic z b y d y re k c ji b ra n żo w ych .

N ad w s z y s tk im i ty m i je d n o s tk a m i w y k o n u je b e zp o śre d n i n a d zó r D y re k c ja G eneralna Cen

tra ln e g o Z a rzą d u P rze m ysłu M etalow ego.

6. P rz e m y s ł e le k tro te c h n ic z n y p o d le g ły C entralnem u Z a rz ą d o w i P rzem ysłu E le k tro te c h nicznego w y k o n a ł p la n p ro d u k c y jn y w lu ty m na o g ó ł ze znacznym i nadw yżkam i.

T a b e la 5

P r o d u k c ja p r z e m y s łu e le k t r o t e c h n ic z n e g o uj lu t y m 1949 r.

(da n e p ro w iz o ry c z n e )

W y s z c z e g ó ln ie n ie Jedn.

m ia ry styczeń

1949 r.

lu ty 1949 r.

% m yko n a n ia p la n u

ujlu ty m 1949 r.

M a s z y n y w ir u ją c e . . . . s z tu k 2.902 2.823 107 T r a n s f o r m a t o r y ... Jł 343 472 147 L ic z n ik i i z e g a ry e le k tr. »> 15.409 14.860 105 K a b le i p rz e w o d y . . . . t on 2.070 2.104 93 B a te rie i o g n iw a . . . . ł> 150 119 121 Ż a r ó w k i o ś w ie tle n io w e . 1000 szt. 2.097 1.965 106 A p a ra ty te le fo n ic z n e . . s z tu k 4.500 7.100 142 O d b i o r n i k i ... »» 4.823 5.893 98

W m iesiącu sp ra w o zd a w czym n a jp o w a ż n ie j

szy w z ro s t p ro d u k c ji, w stosunku do stycznia, zaznaczył się w branży te le k o m u n ik a c y jn e j.

0 ro z w o ju p ro d u k c ji p rz e m y s łu e le k tro te c h n ic z nego w sk a li rocznej (lu ty 1948 r. — lu ty 1949 r.) w o d n ie s ie n iu do poszczególnych a so rtym e n tó w 1 g ru p a rty k u ło w y c h , św iadczy n a jle p ie j p o ró w n a n ie bieżącej p ro d u k c ji m iesięcznej: liczb a m aszyn w iru ją c y c h w z ro s ła w ciągu tego o k resu o 1.123 sztu ki, lic z n ik ó w i zegarów e le k try c z n y c h o 5.510 sztuk, ża ró w e k o ś w ie tle n io w y c h o 822 tys. sztuk, aparatów te le fo n iczn ych 0 6.580 sztuk, o d b io rn ik ó w o 3.893 sztuki.

W d z ie d z in ie osiągnięć technicznych należy zanotow ać fa k t p rze jścia szeregu zakładów p rz e m y s łu e le ktro te ch n iczn e g o na p ro d u k c ję k a b li z ż y ła m i a lu m in io w y m i.

W lu ty m p rz e m y s ł e le k tro te c h n ic z n y o trz y m a ł k re d y t na d o d a tko w e in w e s ty c je z p rze z

naczeniem na ro z b u d o w ę p ro d u k c ji s iln ik ó w 1 m aszyn e le k try c z n y c h , a to w zw ią zku z o g ro m n y m za p o trze b o w a n ie m p rz e m y s łu o b ra b ia rk o wego.

W ro k u 1948 o b ro ty CHPE w y n io s ły 18.823 m il. zł; p o w a ż n y m osiągnię ciem ub. r. b y ło u rz e c z y w is tn ie n ie p o s tu la tu b ra n żo w o ści zbytu, w yn ik a ją c e g o z c h a ra k te ry s ty k i techniczne j i han

d lo w e j sp rzę tu e le ktrotechn icznego. Plan zb ytu na ro k 1949 p rz e w id u je o b ró t w w y s o ko ści 26.436 m d. zł, co sta n o w ić będzie w z ro s t o

140% w sto su n ku do ro k u p oprzedn iego.

P rze m ysł e le k tro te ch n iczn y p rz e w id u je , że oszczędności pla n o w a n e w ty m p rze m yśle w y n io są w 1949 r. ponad 733 m il. z ło ly c h .

7. P rz e m y s ł c h e m ic z n y . O g ó ln y p la n p ro - d u k c y jn y p rz e m y s łu chem icznego w ykonany został w lu ty m br. w 105,4%.

(6)

T a b e la 6

P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w C e n t r a ln e g o Z a r z ą d u P r z e m y s łu C h e m ic z n e g o u j lu t y m 1949 r.

(da n e p ro w iz o ry c z n e w to n a ch ).

Ilo ś ć w y k o n a n a ^% uiy ko n a n ia p la n u lu u) styczniu

1949 r.

u) lu ty m 1949 r.

lu ty m 1949 r .

K w a s s o ln y w p rz e lic z e

n iu n a 100°/o-u)y. . . . 597 521 100

Soda s u r o w a ... 16.842 16.210 101

,, k a lc y n o w a n a . . . 9.799 9.240 103

„ k a u s ty c z n a . . . . 4.272 4.162 110

K a r b id ... 13.747 12.027 106 A z o t n i a k ... 15.052 13.203 108 S u p e rfo s fa t . ... 28.674 30.464 98 S m o ła s u r o w a ... 2.219 2.163 116

Ze w z g lę d u na m n ie jszą ilo ś ć d n i ro b o czych

uj m iesiącu spraw ozdaw czym , o g ólna m artość p ro d u k c ji o b n iż y ła się nieznacznie m poróro- n a n iu z p o p rz e d n im m iesiącem , p rz y czym m d z ie d z in ie rn ie lu a rty k u ło m zaobserm om ać m ożna pokaźny m zrost ilo ś c io m y . O d n o si się to m p ie rm szym rzędzie do p ro d u k c ji supcr- fo sfa tu , k tó ra rozrosła znacznie ro zm iązku ze z b liż a ją c y m się okresem m io se n n ym ro b ó t p o l

n ych ro ro ln ic tro ie . Pokaźny rozrost ilo ścio ro y ro y s tą p ił róronież ro d z ie d z in ie p ro d u k c ji kroasu azotoroego, b e n zo lu m otororoego i oczyszczo

nego, b ie li cynkoroej oraz o p o n i dętek samo- chodoroych. Na szczególne p o d k re ś le n ie za

słu g u je roykonanie p la n u p ro d u k c ji dętek sa- m och o d o ro ych ro 172%.

S ytuacja zaopatrzenioroa p rz e m y s łu chem icz

nego ro o m am ianym o kre sie kształtoroała się nadal p o m y ś ln ie . W d z ie d z in ie z b y tu n astąpiła dalsza n o rm a liz a c ja stosunkóro ro ym ia n y na ry n k u chem icznym , p rz y czym coraz m iększa ilo ś ć p o trze b naszej ro zm ija ją ce j się g o sp o d a rki z n a jd u je pełne zaspokojenie.

Zaobserm om ać m ożna róronież stały rozroój e ksp o rtu p o ls k ic h p ro d u k to m chem icznych, p rzy czym a rty k u ły te z n a jd u ją coraz to szerszy krąg o d b io rc o m zagranicznych.

*

8. P rz e m y s ł m in e r a ln y . W a rto ś ć p ro d u k c ji p rz e m y s łu m in e ra ln e g o ro lu ty m br. osiągnęła c yfrę 22,3 m il. z ł rog cen podstarooroych z 1937 r., co oznacza roykonanie p la n u ro 123,6%. W m ie siącu u b ie g ły m m artość p ro d u k c ji roynosiła 21,5 m il. zł.

T a b e la 7 P r o d u k c ja r u a ż n ie js z y c h w y t w o r ó w ________________ p r z e m y s łu m in e r a ln e g o _______

W y s z c z e g ó ln ie n ie ^{Jedn .}_{m iary} ^styczeń 1949 r.

lu ty 1949 r.

% uiykonania planu uj

lutym 1949 r .

W a p n o p a lo n e . . to n 4 0 .7 6 6 4 5 .4 4 0 11 7 C e m e n t p o r tl. . . >} 1 2 3 .3 8 0 1 4 4 .6 4 3 13 2 S z k ło o k ie n n e . . tys. m 2 1 .1 0 6 . 9 2 9 105 C e g ł a ... „ szt. 1 8 .6 1 5 1 1 .5 7 9 1 5 4 Papa s m o ło w c o w a . „ m 2 1 .9 8 2 2 .1 0 8 133

P ro d u kcja roażniejszych roytrooróro p rze m ysłu m in e ra ln e g o , za ro y ją tk ie m p ro d u k c ji cegły i szkła okiennego, p rz e k ro c z y ła znacznie p o zio m ub. m iesiąca. H u ty d o ln o ślą skie ro yp ro d u ko - roały poza p lanem perone ilo ś c i szkła e le k tro technicznego i la b o ra to ry jn e g o , szkła d la celóro m e d yczn ych oraz szkła budorolanego. Z akła d y roapiennicze p o d le g łe CZPM p ro d u k u ją m. in.

roapno hydratyzoroane. W a p n o to ro okresie p rze d ro o je n n ym praroie nie znane u nas i nie stosoroane ro budoron ictroie, zdobyroa obecnie coraz m iększe zastosoroanie d z ię k i tem u, że m oże być n a ty c h m ia s t u żyte do budoroy.

Z a k ła d y przem ysłoroe, p ro d u k u ją c e podsta- rooroe suroroce m in e ra ln e , ro yko n a ły w yzn a czo ny im na lu ty p la n p ro d u k c ji ze znacznym i n a d w yżka m i, co ro p ew nej m ie rz e zaw dzięczać należy n ie z w y k le ła g o d n e j zim ie.

W lu ty m b r. e k s p o rt cem entu w y n ió s ł 36.806 t, co s ta n o w i 9,2% w y k o n a n ia rocznego pla n u w y w o z u .

W ro k u 1948 e k s p o rt w y ro b ó w p rz e m y s łu m in e ra ln e g o osiągną ł pow ażne re z u lta ty , w y rażające się rozrostem w y w o z u o 30,9% ro sto sunku do 1947 r. E k s p o rt o b ją ł 30 ró żn ych p o z y c ji (ro ty m 16 b ranży s z k la rs k ie j) i b y ł k ie ro w a n y do 22 k ra jó w , m. in. do A m e ry k i P o łu d n io w e j oraz Iranu.

9. P rz e m y s ł d rz e u m y . W a rto ś ć p ro d u k c ji CZP D rze w n e g o w y n io s ła ro lu ty m 1948 r.

10,3 m il. zł rog cen podstarooroych 1937 r., przekraczając w a rto ść p ro d u k c ji poprze d n ie g o m iesiąca o 1,6 m il. zł. M iesię czn y p la n p ro d u k c ji został w y k o n a n y ro 107%.

T a b e la 8

W a r t o ś ć p r o d u k c ji C e n t r a ln e g o Z a r z ą d u P r z e m y s łu D r z e w n e g o w e d łu g Z je d n o c z e ń (w tys. z ł w e d łu g cen p o d s ta w o w y c h z 1937 r.)

Z je d n o c z e n ie styczeń 1949 r. lu ty 1949 r.

D o ln o ś lą s k ie ... 1.503 1.692

K ra k o w s k o -Ś lą s k ie . . 1.279 1.406

M e b li g ię ty c h . . . . 909 893

Z a c h o d n ie ... 1.312 1.591

C e n t r a ln e ... 662 920

P o m o r s k ie ... 1.800 2.316

M a z u r s k ie ... 919 903

Z a m o js k ie ... 194 153

B y d g o s k ie ... 94 414

(7)

W I A D O M O Ś C I N A R Ó D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O 185 Nr 4

Na uw agę zasługuje p rzeszło 4 -kro tn y w z ro s t p ro d u k c ji Z jedn o cze n ia B ydgoskieg o zrzeszają

cego fa b ry k i m e b li, u tw o rzo n e g o w styczn iu br. Z w y ją tk ie m Z je d n o cze n ia C entralnego, Z a m o jskie g o i M azurskiego, w e w s z y s tk ic h p o zo sta łych w a rto ść p ro d u k c ji w lu ty m p rz e k ro czyła p o z io m ubie g łe g o m iesiąca.

T a b e la 9

P r o d u k c ja u w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p a ń s tw o w e g o p r z e m y s łu d rz e w n e g o w l u t y m 1949 r.

W y s z c z e g ó ln ie n ie Je d n . m ia ry

P ro d u k c ja

%uiyk. planu miesięczn.

S o rty m e n ty ta rte : m 3 16.005 120

a) d e s k i m ię k k ie . . .

„

^11.208

b) „ tw a r d e . . . .

„

^3.288 ^.

c) in n e s o rty m . ta rte .

„

^1.509 ^•

S k rz y n ie : szt. 156.891 133

a) s k rz y n ie g ru b o ś c ie n .

„

^12.791 ^•

b) „ c ie n k o ś c ie n .

„

^144.100

.

M e b le g ię te :

„

^66.687 ¹⁰²

k rz e s ła ...

„

^53.311

fo te le ...

,,

^3.811

.

in n e w y r o b y g ię te . .

„

^9.565

B e czki: » 13.167 85

a) b e c z k i d o p ły n ó w .

”

7.582 .

b) „ d o c ia i s ta ły c h 5.585

.

S k le jk i i p ły ty s to la rs k ie m 3 1.611 96

W w y n ik u kom asacji p rz e d s ię b io rs tw p rz e m y s łu drzew nego, p ro w a d zo n e j w k ie ru n k u przekształcania dotychczaso w ego system u p ro d u k c ji o charakterze rz e m ie ś ln ic z y m na prze- m y s ło w o -fa b ry c z n ą , p ra cu je obecnie w b lo k u o rg a n iz a c y jn y m C entralneg o Zarządu P rzem ysłu D rze w n e g o o k o ło 100 zakładów , za tru d n ia ją cych p rz e c ię tn ie po 200 lu d z i w każdym .

W b r. służba techniczna CZPD staw ia sobie za zadanie o p ra co w a n ie d o k ła d n y c h p lanów te ch n iczn ych w zakresie usta le n ia o p tym a ln e j p ro d u k c ji dla in d y w id u a ln y c h za kła d ó w p rze m y s łu drzew nego oraz p o p ra w y ja k o ś c i w y k o nan ych p ro d u k tó w .

P onadto p ro w a d zo n a będzie dalsza m e c h a n i

zacja procesów p ro d u k c y jn y c h przez zastoso

w a n ie pn e u m a tyczn ych urządzeń m o ntażow ych, pras do p ro d u k c ji p ły t oraz m echanizację tra n s p o rtu w ew nętrzneg o. 10

10. P ęzem ysł w łó k ie n n ic z y . Łączna w a rto ść p ro d u k c ji w m ie sią cu sp ra w o zd a w czym w y n io sła w e d łu g cen 1937 r. — zł 181.502.000, co sta

n o w i 108% w a rto ś c io w e g o w y k o n a n ia planu.

P rocentow e w y k o n a n ie p la n u w p o s z c z e g ó l

nych branżach p rz e m y s łu w łó k ie n n ic z e g o p rz e d sta w ia ło się następująco:

p rz e m y s ł b a w e łn ia n y 108,4%

„ w e łn ia n y 106,1%

„ w łó k ie n ły k o w y c h 112,8%

„ je d w a b n .-g a la n t. 100,3%

„ d z ie w ia r s k i 113,1%

„ w łó k ie n sztuczn. 111,3%

„ a rt. i tk a n in te c h n . 120,1%

ro s z a rn ie ln u i k o n o p i 105%

czynnych p rz e d s ię b io rs tw - 212 u le g ł zm ianie. P ro c e n to w y n atom iast stan u r u ch o m ie n ia m aszyn w y k a z a ł w z ro s t o 0,3% i w y n o s i obecnie 74,6%.

Stan z a tru d n ie n ia w m ie sią cu lu ty m 1949 r.

w zakładach p rz e m y s łu w łó k ie n n ic z e g o w y n o s ił 306.543 p ra c o w n ik ó w , z czego p ra c o w n ik ó w fiz y c z n y c h 279.241 i u m y s ło w y c h 27.122. W p o ró w n a n iu do m ie sią ca p o p rze d n ie g o stan za

tru d n ie n ia w z ró s ł o 3.547 osób, z czego na p rz e m y s ł b a w e łn ia n y p rzyp a d a 1.576, w e łn ia n y 884 i na in n e branże 1.087.

W y k o n a n ie p la n u w poszczegó lnych ro d z a ja c h p ro d u k c ji k s z ta łto w a ło się w o d n ie s ie n iu do w a żniejszych a rty k u łó w o kre su sp ra w o zd a w czego następująco:

T a b e la 10

P r o d u k c ja p r z e m y s łu w łó k ie n n ic z e g o (da n e p ro w iz o ry c z n e )

R o d z a j p rz e m y s łu i a r ty k u ł

Jedn.

m ia ry

Ilo ś ć w y p ro d u k o w a n a% w y k o n a n ia p la n u u lu ty m

1949 r.

ui styczniu 1949 r.

ui lu ty m 1949 r.

B a w e łn ia n y :

p rz ę d z a c ie n k o p rz ę d . to n 293 296 99

,, o d p a d k o w a 815 778 111

tk a n in y b a w e łn ia n e . tys. m 29.711 29.868 116 W e ł n i a n y :

p rz ę d z a z g rz e b n a . . to n 2.085 2.902 113

„ c z e s a n k o w a »> 767 759 112

tk a n in y w e łn ia n e . . tys. m 3.370 3.279 97 W ł ó k i e n ł y k o w y c h : .

tk a n in y ln ia n e . . . Ił 2.527 2.667 109

„ ju to w e . . „ 480 638 282

W ł ó k i e n s z tu c z n y c h

w łó k ie n c z e s a n k o w .. to n . 999 108

p rz ę d z a » A rte x « . . ,, 35 33 —

W y k o n a n ie a w w ie lu pozycjach p rz e k ro c z e nie p la n u b y ło u m o ż liw io n e w dużej m ierze p o m y ś ln ie ro z w ija ją c y m się za p o trze b o w a n ie m p rz e m y s łu w łó k ie n n ic z e g o w o k re sie s p ra w o zdaw czym . M ię d zy in n y m i sprow adzon o:

a) surow ce (w tonach) jak: w e łn y p o tn e j 1.750, w e łn y p ra n e j 129, b a w e łn y 3.944, ln u 330, ce lu lo z y 6.509, szm at w e łn ia n y c h 491, b) a rty k u ły techniczne (w szt.) m aszyn 321,

Części m aszyn 16.438, ig ie ł czesankow ych 3.833.000, d z ie w ia rs k ic h 1.054.000.

(8)

P rzeprow adzo no ru m ie sią cu spraw ozdaw czym akcję k o n tra k ta c ji ln u i k o n o p i. Plan k o n tra k ta c ji został w y k o n a n y z n a d w yżką bez ja k ic h k o lw ie k tru d n o ś c i w te re n ie . Już w ko ń cu lu tego d y re kcja ro s z a rn i p rz y s tą p iła do ro z p ro w adzenia nasion i n a w ozów sztucznych, co u m o ż liw i p la n ta to ro m te rm in o w y zasiew za

k o n tra k to w a n y c h u p raw .

11. P rz e m y s ł o d z ie ż o w y . Plan p ro d u k c ji p rz e m y s łu odzieżow e go w m ie sią cu s p ra w o zdaw czym został w yko n a n y w 86,8%. W e d łu g cen p o d s ta w o w y c h z 1937 r. p la n p ro d u k c ji w y n o s ił zł 22.848/m — w y k o n a n ie z ł 19.836/m.

P rocentow e w y k o n a n ie p la n u w poszczegó lnych d zia ła ch p rz e m y s łu odzieżow ego p rz e d sta w ia ło się następująco:

p rz e m y s ł k o n fe k c y jn y p a ń s tw o w y 75,4$

„ „ p ry w a tn y 11,6$

„ g u z ik a rs k o - g a la n te r y jn y 86,7$

„ k a p e lu s z n ic z y 100,2$

N ie w y k o n a n ie p la n u b y ło spow odo w ane:

1. zm ianą o rg a n iz a c ji te ch n o lo g iczn e j w z w ią z k u z n o w y m i n o rm a m i p rz e jś c ia z w y kona n ia taśm ow ego na in d y w id u a ln e , 2. tru d n o ś c ia m i w p la n o w a n ym zaopatrzen iu, 3. d u ż y m p rocentem nieobe cności ro b o tn ik ó w

w okre sie e p id e m ii g ryp y,

w y n o s ił o gółem 43.188 p ra c o w n ik ó w , z czego 39.144 fiz y c z n y c h i 4.044 u m y s ło w y c h . W sto

su n ku do m iesiąca u b ie g łe g o stan za tru d n ie n ia w z ró s ł o 836 osób.

Na o d c in k u zaopatrzenia o dczuw an o w lu ty m tru d n o ś c i w p la n o w a n y m zaopatrzen iu w s u ro w ie c i d o d a tki. N iezaw sze o trzym a n o o d p o w ie d n ie ga tu n ki tk a n in i zachodziła w zw iązku z ty m potrzeba d o k o n y w a n ia zm ian pla n u p ro dukcyjneg o.

A k c ją oszczędnościow ą ob ję te zo sta ły w p rz e m yśle o d z ie ż o w y m w szystkie branże w e ń w c h o dzące, tj. ko n fe kcyjn a , kapeluszn icza i guzikar- ska. Plan p rz e w id u je oszczędności na w szyst

k ic h odcinkach: su ro w có w , energii, m a te ria łó w na cele ogólne go w y tw a rz a n ia , ko sztó w o g ó l

n ych i specjalnych.

12. P rz e m y s ł s k ó rza n y . O g ó ln y p la n p r o d u k c ji p rz e m y s łu skórzanego w lu ty m w y k o nano w 107,8%, przekraczając go znacznie p ra w ie w e w s z y s tk ic h pozycjach.

O siągnięcia p ro d u k c y jn e w poszczególnych asortym entach p rz e d s ta w ia tabela 11.

Ilo ść czyn n ych za kła d ó w — 96 — n ie u le g ła zm ianie. Stan za tru d n ie n ia w z ró s ł o 1.294 osoby i w y n o s ił 19.876 osób, w ty m 17.705 p ra c o w n i

k ó w fiz y c z n y c h i 2.065 u m y s ło w y c h .

T a b e la 11 P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p r z e m y s łu s k ó r z a n e g o w lu t y m 1949 r.

(da n e p ro w iz o ry c z n e )

A r t y k u ł Je d n .

m ia ry 1

I l o ś ć w y k o n a n a $ w y k o n a n ia p la n u w s ty c z n iu

1949 r.

w s ty c z n iu 1949 r.

w lu ty m 1949 r.

P r o d u k c ja g a r b a r s k a

w p rz e lic z e n iu n a s k ó ry s u ro w e t 3.206,0 3.331,3 119,8

P r o d u k c ja n a jw a ż n ie js z y c h g a tu n k ó w s k ó r:

p o d e s z w o w y c h ... t 944,6 930,1 116,6

ju c h to w y c h . . ... t 143,7 65,3 134,7

t e c h n i c z n y c h ... t 35,0 30,7 128,4

b la n k o w y c h ... t 19,0 12,1 80,5

w ie r z c h n ic h ... tys. m 2 111,7 103,3 116,4

P r o d u k c ja o b u w ia *

o g ó łe m ... tys. p a r 715,2 760,7 107,1

w ty m s k ó rz a n e ... n t) ^474,6 ^501,4 ^102,4

P r o d u k c ja a r t y k . t e c h n ic z n y c h t 31,5 33,4 116,1

„ s k ó r r ę k a w ic z n . . . . t 10,8 14,8 122,3

,, r ę k a w ic z e k . . . . tys. p a r 15,1 15,2 101,6

,, c h e m ik a lió w g a rb .. . . t 42,0 59,2 93,9

4. n ie d o s ta rc z e n ie m p rz e z fa b ry k ę m a s z y n w R a - Z b ió rk a skó r s u ro w y c h w lu ty m w y n io s ła d o m iu z a m ó w io n y c h m aszyn, k tó re b y ły 1.529 t, co sta n o w i 109% planu. P rzekroczenie u w zg lę d n io n e p rz y p la n o w a n iu p ro d u k c ji. p la n u b y ło m ię d zy in n y m i w y n ik ie m ściągnię- Stan z a tru d n ie n ia w o kre sie sp ra w o zd a w czym cia z te re n u przez C entralę S kór S urow ych

(9)

w s z y s tk ic h skó r pochod zących z u b o ju rze źn ia nego i pozarzeźnianego. N ależy p rz e w id y w a ć , że ograniczen ie u b o ju b y d ła h o d o w la n e g o na skutek a k c ji »H« sp o w o d u je p rz e jś c io w o zniżkę w zb io rze sk ó r b yd lę cych .

Z b ió rk a skó r ś w iń s k ic h w o kre sie s p ra w o zdaw czym w yka za ła dalszy w z ro s t i w y n io s ła 300 ton, tj. 123,5% w y k o n a n ia planu. Zarządze

nie odnośn ie skó ro w a n ia ś w iń w 100% daje w i

doczne re z u lta ty . C entrala S kór S u ro w ych dąży do tego aby w szystkie rzeźnie zostały ja k n a j

szybciej w yposażon e w o d p o w ie d n ie u rzą d ze nia techniczne do ściągania skór. Z b ió rk a skór ś w iń s k ic h p rzy p rz e p ro w a d z e n iu ty c h in w e s ty c ji i n o rm a ln e j podaży żyw ca p o w in n a w ykazać nadal tendencję zw yżkow ą.

Z b ió rk a skó r s u ro w y c h n ie re g la m e n to w a n ych p rze b ie g ła zgodnie z u s ta lo n y m i p lanam i, z w y ją tk ie m skó r szlachetnych. N oto w a n o w dalszym ciągu dużą podaż sk ó r zajęczych, k tó ra dała w m iesiącu s tyczn iu i lu ty m ca 80% rocznego p la n u dostaw dla p rz e m y s łu kapeluszniczego.

R ów nież z b ió rk a sk ó r k ró lic z y c h na f ilc prze biegała p o m yśln ie , a je d y n ie - s k ó r b a ra n ich i k o zich w ykazała sezonową zniżkę.

D o sta w y do g a rb a rn i sk ó r reglam e n to w a n ych i n ie re g la m e n to w a n y c h łącznie ze ś w iń s k im i, a bez ko żu c h o w y c h i fu te rk o w y c h , w y n io s ły w lu ty m 1949 r. 2.538 ton w a g i zie lo n e j, z cze

go sk ó ry k ra jo w e 1.958 to n i im p o rto w a n e 580 ton.

W m ie sią cu sp ra w o zd a w czym im p o rto w a n o , poza s kó ra m i b y d lę c y m i, 21.600 sztuk s k ó r ja g n ię cych z B u łg a rii, k tó re są przeznaczone na k o żuszki i k o łn ie rz e .

13. P rz e m y s ł p a p ie rn ic z y . W y tw ó rc z o ś ć p rz e m y s łu pa p ie rn icze g o ks z ta łto w a ła się w m iesiącu spra w o zd a w czym p o m yśln ie . Plan w y konano w zakresie w s z y s tk ic h a rty k u łó w , osią

gając znaczne n a d w y ż k i. O gólna w a rto ść p ro d u k c ji p rz e m y s łu p a piernicze go w e d łu g cen z 1937 r. w y n io s ła 29.745.000, a w y k o n a n ie p la n u 104,9%.

T a b e la 12

P r o d u k c ja p r z e m y s łu p a p ie r n ic z e g o w to n a c h (d a n e p ro w iz o ry c z n e )

I 1 c ś ć % w y k o n a n ia p la n u w lu ty m

1949 r.

s ty c z e ń 1949 r.

lu ty 1949 r.

M ia z g a d rz e w n a . . . 8.750 8.847 101,9

C e lu lo z a (s u lf. i n a tr.) 9.970 9.473 103,0

P a p ie r. . . . . 20.384 20.169 106,1

T e k t u r a ... 3.244 3.186 105,0

Ilo ś ć czynnych fa b ry k — 92 — nie u legła zm ianie. Stan z a tru d n ie n ia na u ltim o stycznia 1949 r. w y n o s ił 30.131 osób, z czego p ra c o w n ik ó w fiz y c z n y c h 26.644 i u m y s ło w y c h 3.487.

Z a opatrzen ie w surow ce i a rty k u ły te ch n icz

ne n ie n a p o tyka ło na specjalne tru d n o ś c i.

W okre sie spra w o zd a w czym rozpoczęto p ro d u k c ję p a p ie ru do k a lk o m a n ii, (dotychczas s p ro w adzanego z A n g lii). A rty k u ł ten je st niezbęd nie p o trz e b n y d la p rz e m y s łu ceram icznego, gdzie służy do o d b ija n ia w z o ró w na p o rce la n ie . Przy p ro d u k c ji w s p ó łp ra c u ją ze sobą trz y fa b ry k i:

fa b ry k a w Pabianicach p rz y g o to w u je surow iec, fa b ry k a »P apierkol« w y k o n u je papier, fa b ry k a w W a łb rz y c h u w y tw a rz a ju ż dekalkom an ię.

C elem p o d n ie sie n ia estetycznej s tro n y w y r o b ó w p rz e m y s łu pa p ie rn icze g o , ja k k a rt do gry, p a p e te rii lis to w y c h , opakow a nia, naw iązano ja k najszerszą w s p ó łp ra c ę z In s ty tu te m N a u k o w y m O rg a n iz a c ji i K ie ro w n ic tw a oraz z M in is te r

stw em K u ltu ry i Sztuki.

14. P rz e m y s ł fe rm e n ta c y jn y w lu ty m p rz e  k ro c z y ł p la n w n a jw a żn ie jsze j p o z y c ji w y tw ó r czości. N a jp o w a żn ie jsze osiągnię cie n o tu je m y na o d c in k u p ro d u k c ji w in a , k tó ra w zro sła w stosunku do ubie g łe g o m iesiąca o 1.491 hl.

T a b e la 13

P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u łó w p r z e m y s łu f e r m e n ta c y jn e g o

(da n e p ro w iz o ry c z n e ) W y s z c z e g ó l

n ie n ie

O s ią g n ię ta p ro d u k c ja %w y k o n a n ia p la n u m ia ry styczeń 1949r. lu ty 194'4 r. w g ru d n iu

1949 r .

P iw o . . . h l 101.000 133.000 102

W in o . . . 1» 2.719 4.210 102

O c e t . . . ^„ 10.012 9.348 111

S łó d . . . to n 5.159 4.775 83

W z w ią z k u ze w zm ożoną p ro d u k c ją w in a , w k ilk u w ię kszych w y tw ó rn ia c h w in ia rs k ic h m. inn. w L e g n icy i Z ie lo n e j G órze w p ro w a dzono pracę na trz y zm iany.

D w a p ie rw sze m iesiące br. p rz y n io s ły znacz

ne p rze kro cze n ie zap la n o w a n ych ro z m ia ró w sprzedaży p iw a w k ra ju , ja k o w y n ik p rze cię tnej o b n iż k i cen o 10—18%, p rzy jednoczesnym p o d w yższe n iu cen w y ro b ó w s p iry tu s o w y c h . M im o , że tegoroczny p la n p ro d u k c ji i z b y tu w p rze m yśle fe rm e n ta c y jn y m je st w yższy od zeszłorocznego o 33%, sprzedaż w styczn iu p rze k ro c z y ła p o z io m zaplano w any o 20%, a w lu ty m o 45%.

W c e lu u s p ra w n ie n ia d z ia ła ln o ś c i p rz e m ysłu fe rm e n ta cyjn e g o w zakresie zaopatrzenia zakła

d ó w p ro d u k c y jn y c h w surow ce, m aszyny, urzą

(10)

dzenia techniczne i m a te ria ły pom ocnicze, ja k ró w n ie ż m zakresie z b y tu p ro d u k c ji w ram ach o rg a n iza cyjn ych CZP Ferm entacyjneg o zostanie utm orzona D y re k c ja Z aopatrzen ia i Z b ytu .

15. P rz e m y s ł k o n s e rw o w y ruykonał plan m iesięczny m 123,7% p rz y czym najm yższe p rze kro cze n ie p la n u osiągnęła branża ry b n a —

135,8%

T a b e la 14

P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p a ń s tw o w e g o p r z e m y s łu k o n s e r w o w e g o w lu t y m 1949 r.

(da n e p ro w iz o r y c z n e w to n a c h )

W y s z c z e g ó ln ie n ie sty c z e ń 1949 r.

lu ty 1949 r.

B r a n ż a m ię s n a :

T łu s z c z e ś w i e ż e ... 94 90

„ to p io n e . . . . . 80 80

W ę d l i n y ... 237 295 B e k o n y ... 322 457

W y r o b y p e k l. i w ę d z o n e . 29 13

K o n s e rw y m ię s n e ... 336 288 M ię s o w p o łó w k a c h . . . . 1.321 1.310

B r a n ż a o w o c .-w a r z y w n a :

M a rm o la d y i p o w id ła . . . 476 623

K o n s e rw y o w o c o w e . . . . 14 —

B r a n ż a ry b n a :

K o n s e rw y r y b n e ... 148 201

Pomażny w z ro s t p ro d u k c ji m p o ró m n a n iu do m iesiąca p o p rze d n ie g o zaznaczył się m b ra n żach: om ocom o-m arzym nej i ry b n e j. C entrala Rybna p rz y s tą p iła do p rz e jm o w a n ia od Cen

tra ln e g o P rze m ysłu Konserm om ego 10 m ie lk ic h zakładom przetm órstm a ryb n e g o m G dańsku, Szczecinie, Łeb ie , Ustce i K oszalinie.

W ro k u bieżącym prze m id zia n a je s t ro z b u - dom a p rz e m y s łu konserm om ego na Z ie m ia ch O dzyskanych. N ajm iększe sum y inm estycyjne zostały przyznane b u d u ją c y m się p rz e tm ó rn io m m ię s n y m me W ro c ła m iu i Szczecinie, k tó re pro d u ko m a ć będą częściom o na eksport. Poza ty m pom stanie m P rochom icach po d Legnicą k o m b in a t fa b ry c z n y łączący p ro d u k c ję konserm m ię sn ych i om ocom o-m arzym nych. 16

16. P rz e m y s ł tłu s z c z o w y . W lu ty m m ytm ór- nie C entralneg o Z arządu P rze m ysłu T łu szczo - mego m y ko n a ły p la n p ro d u k c ji m iesięcznej m 106% o w a rto ś c i 21,4 m il. z ł m e d łu g cen podstam om ych z 1937 r., co m p o ró m n a n iu do stycznia stanom i w z ro s t m a rto ści p ro d u k c ji o 3,8 m il. zł.

T a b e la 13

P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p a ń s tw o w e g o p r z e m y s łu tłu s z c z o w e g o w lu t y m 1949 r.

(w to n a c h )

R o d za j a r ty k u łu s ty c z e ń 1949 r.

lu ty 1949 r.

O le j s u r o w y ... 1.452 3.301

„ r a fin o w a n y . . . . 1.472 2.055

M a r g a r y n a ... 1.323 1.444

M y d ło d o p ra n ia . . . . 2.274 2.118

Z ta b e li 15 w y n ik a , że m lu ty m me w s z y s t

k ic h n a jw a żn ie jszych p o zycja ch p ro d u k c ji t łu szczów ja d a ln y c h zaznaczył się pom ażny m zrost m stosunku do m iesiąca ubiegłe go. R ezultaty te osiągnięto d z ię k i zw ię ksze n iu p rz e ro b u n a sion o le is ty c h z 3.470 ton m styczn iu do 6.776 to n m lu ty m .

P ow stały z d n ie m 1.1.1949 r. C Z P T ł. p rz e ją ł 17 fa b ry k Z je d n o cze n ia P rze m ysłu O le ja rs k ie g o oraz 27 fa b ry k Z je d n o cze n ia P rze m ysłu Prze- tw ó rczo -T łu szczo w e g o . W y tw ó rn ie p rz e m ysłu tłuszczow ego o rganizow a ne są obecnie w t. z w.

k o m b in a ty tw o rzą ce lo k a ln e jo d n o s tk i a d m in i

stra cyjn e p o d p o rzą d ko w a n e C Z P T ł., n atom iast fa b ry k i p ołożon e z dala od k o m b in a tó w będą podlegać bezp o śre d n io C Z P T ł.

17. P rz e m y s ł s p o ż y w c z y . P a ń s tw o w y p r z e  m y s ł s p o ż y w c z y w y p ro d u k o w a ł w lu ty m br.

o g ó łe m a rty k u łó w spożyw czych 8.234 t, w a r

to ści 14,9 m il. z ł w g cen p o d s ta w o w y c h z 1937 r., w y k o n u ją c p la n m iesię czn y w 115,6%. W sto

sunku do m iesiąca p o p rze d n ie g o w z ro s t w a r

to ści p ro d u k c ji w y n ió s ł 0,8 m il. zł.

T a b e la 16

P r o d u k c ja p a ń s tw o w e g o p r z e m y s łu s p o ż y w c z e g o z p o d z ia łe m n a z je d n o c z e n ia (uj to n a c h )

Z je d n o c z e n ie s ty c z e ń 1949 r.

lu ty 1949 r.

C u k i e r n i c z e ... 2.334 2.447 D r o ż d ż o w e ... 533 560

S u ro g a t. K a w y i N a m . Spoż. 2.399 2.336

Z ie m n ia c z a n e ... 2.215 2.891

O g ó łe m . . 7.481 8.234

P ro d u kcja zjednoczeń: cukierniczego , d ro ż- dżow ego i ziem niaczanego, m im o m niejszej ilo ś c i d n i ro b o czych w lu ty m , w ykazała n ie w ie lk i w zro st, w p o ró w n a n iu do w y n ik ó w s ty czniow ych.