Rok V
W A R S Z A W A 1949 N r 7W IA D O M O Ś C I
N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K IE G O
T R E Ś Ć : S y tu a c ja e k o n o m ic z n a P o ls k i m m a ju 1949 r. str. 343 W a ż n ie js z e p o z y c je b ila n s o m e z a g ra n ic z n y c h ba n -
k ó u ; b i l e t o w y c h ... 366 Z b i e ż ą c y c h z a g a d n i e ń g o s p o d a r c z y c h :
Ś ro d k i o b ro to w e p rz e d s ię b io rs tw a p rz e m y s ło
w e g o — A. M . B irm a n ( M o s k w a ) ..., 367
D z i a ł a r t y k u ł o w y :
P la n k a s o w y — M g r A. C e g ie ls k i . . . . s tr. 383 B ila n s d o c h o d ó w lu d n o ś c i ora z p o d a ż y to w a
r ó w i u s łu g — I. C h o d a k . . . . . —. ,, 392 O g ło s z e n ia . . . ... ,, 396
SYTUACJA EKONOMICZNA POLSKI W MAJU 1949
r .(N a p o d s ta w ie in f o r m a c ji W y d z ia łu E k o n o m ic z n e g o i s p ra w o z d a ń o d d z ia łó w )
W s tę p . Procesy w y tw ó rc z e oraz prace in w e s tycyjn e w m a ju b r. m ia ły p rze b ie g p o m yśln y, a osiągnięte w y n ik i gospodarcze b y ły na ogół w yższe od ro z m ia ró w p lanow a nych.
W s p ó łz a w o d n ic tw o socjalistyczne, o g a rn ia jące w coraz to w yższym s to p n iu zało g i p ra co w n icze w e w s z y s tk ic h n ie m a l dzie d zin a ch go
sp o d a rk i n a ro d o w e j, staje się coraz b a rd zie j w yra ze m now ego s ty lu pracy, system u u m o ż
liw ia ją c e g o za ró w n o zw iększenie p ro d u k c ji ja k i w y d a jn o ś c i na je d n o stkę s ił w y tw ó rc z y c h . P lanow ane lim ity w y d a jn o ś c i w s k a li rocznej osiągnięte zostały w p rze m yśle n a fto w ym , che
m iczn ym , c u k ro w n ic z y m i fe rm e n ta c y jn y m już w I k w a rta le br., podczas gdy w m a ju dalsze p rze m ysły, ja k skórzany, p a p ie rn iczy, gra ficzn y i ty to n io w y osiągnęły w z ro s t w y d a jn o ś c i o 10%
w stosunku do p o z io m u 1948 ro k u .
P ro d u kcja p rz e m y s łu państw ow e go w m a ju ch a ra k te ry z u je się znacznym prze kro cze n ie m p la n u na w ie lu zasadniczych o d cinkach , p rzy czym w yższą d yn a m ikę w z ro s tu w y k a z y w a ły nadal p rz e m y s ły a rty k u łó w ko n su m cyjn ych .
A k c ja h o d o w la n o -k o n tra k ta c y jn a uw ieńczona została p e łn y m sukcesem w yra ż a ją c y m się w za
k o n tra k to w a n iu 1.350 tys. sztuk trz o d y chle w n e j, co sta n o w i 124% w yk o n a n ia planu. U chw ała K o m ite tu E konom icznego Rady M in is tró w u sta la jąca na 1950 r. p la n k o n tra k ta c ji w w yso ko ści 3 m il. sztuk, w p o łą cze n iu z akcją tuczu i h o d o w li p ro w a d zo n ą przez P aństw ow e G o sp o d a r
stw a R olne oraz C entralę M ięsną, posiada de
cydujące znaczenie d la p o zytyw n e g o ro z w ią z a n ia tru d n o ś c i m ię s n y c h w zakresie a p ro w iz a c ji k ra ju i e k sp o rtu p rz e tw o ró w zw ierzęcych.
Na ry n k u p ra cy o b s e rw u je m y w z ro s t zapo
trze b o w a n ia na s iły w y k w a lifik o w a n e oraz, w o bec natężenia prac b u d o w la n y c h i ro ln ych , także na ro b o tn ik ó w nie p rzyu czo n ych za w o d o w o . W z ro s t za tru d n ie n ia i fu n d u szu płac, d z ię k i in te n s y w n o ś c i oraz w y d a jn o ś c i pracy, n a stą p ił w w a ru n ka ch w zg lę d n e j s ta b iliz a c ji o g ó ln y c h kosztów u trz y m a n ia i w z ro s tu s iły na
byw czej św iata pracy. Przy u trz y m a n y m p o z io m ie cen a rty k u łó w p rz e m y s ło w y c h n a stą p iły w iększe w ahania w górę i w d ó ł a rty k u łó w ż y w n o ścio w ych , p rz y czym ceny a rty k u łó w n a b ia ło w y c h i m ię sn ych w y k a z y w a ły tendencję z n iżko w ą p rz y w zra sta ją ce j podaży ry n k o w e j.
Na p o d k re ś le n ie zasługuje p e łn y ro z w ó j se
zonu b u d o w la n o -in w e s ty c y jn e g o ju ż w m iesiącu sp ra w o zd a w czym , podczas gdy w ro k u u b ie g ły m natężenie pra c b u d o w la n y c h p rz yp a d a ło o 1 — 2 m iesiące pó źn ie j.
1. P rz e m y s ł w ę g lo w y w m a ju 1949 r. w y k o n a ł p la n w y d o b y c ia w ę g la kam iennego w 100%, osiągając o g ó łe m 6.183 tys. t p rz y 25 d n ia c h pracy. W k w ie tn iu b r. ró w n ie ż p rzy 25 d n ia ch pra cy, w y d o b y c ie w y n io s ło 5.934 tys. t.
T a b e la 1
P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p r z e m y s łu w ę g lo w e g o (w tys. to n )
T r e ś ć k w ie c ie ń
1949 r.
m a j 1949 r.
% uiykon.
planu w maju
1949 r.
W ę g ie l k a m ie n n y . . . . 5.934 6.183 100
„ b ru n a tn y . . . . B r y k ie ty z w ę g la k a m ie ń -
556 374 110
n e g o ... 51 56 113 K o k s ... 433 304 106
344 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O Nr 7
W m iesiącu spraiuozdam czym nastą p iła d a l
sza, znaczna popram a p rze cię tn e j m yd a jn o ści na ro b o tn ik o -d n ió w k ę , dochodząc m m a ju do p o z io m u 1.293 kg w obec 1.273 kg m p o p rz e d n im m iesiącu.
N ajlepsze m y n ik i m d z ie d zin ie m yd a jn o ści osiągnę ły Zjednoczen ia: K a to m ickie 1.384 kg/dn., R udzkie 1.368 kg /d n ., C horzo m skie 1.343 kg/dn., B y to m s k ie 1.331 kg /d n . oraz R y b n ic k ie 1.310 kg /d n .
Plan .załadunku męgla m k o p a ln ia c h w y k o - nano m 102,5% osiągając 4.816 tys. t.
R o zm ia ry m y d o b y c ia oraz sto p ie ń m ykonania p la n u m iesięcznego przez poszczególne z je d noczenia ilu s tru je tabela 2.
T a b e la 2
W y d o b y c ie w ę g la k a m ie n n e g o w e d łu g z je d n o c z e ń (w tys. to n )
Z je d n o c z e n ie k w ie c ie ń 1949 r.
m a j 1949 r.
% uiykonania planu m maju 1949 r.
R y b n ic k ie . . . . 591 625 107,3
D ą b ro u is k ie . . . J a m o rz n . - M ik o ło in -
719 745 103,0
s k i e ... 585 600 101,7
G liw ic k ie . . . . 675 703 101,5
R u d z k ie ... 739 775 101,3
B y to m s k ie . . . . 584 610 101,1
K a to w ic k ie . . . 618 638 97,4
Z a b rs k ie . . . . 568 576 96,9
D o ln o ś lą s k ie . . . 271 296 94,2
C h o rz o w s k ie . . . 584 615 93,0
O g ó ł e m 5.934 6.183 100,0
Z jedn o cze n ie R yb n ic k ie ju ż trze ci m iesiąc z n a jd u je się na p ie rm szym m ie jscu m zakresie p rze kro cze n ia m ie się czn ych planom m yd o b ycia .
Z a b rs k ie Z je d n o cze n ie W ę g lo m e p rz o d u je m ru c h u ra c jo n a liz a c ji i m ynalazczości, gdyż 38% m ynalazkóm i u spram nień m ca ły m g ó rn ic- tm ie m ęglom ym p o ch o d zi od p racom nikóm tego Z jednoczen ia. W ciągu o sta tn ich 10 m ie sięcy pre m io m a n o m ty m Z je d n o c z e n iu 226 p ro jektów) uspram nień , p rz y 344 zgłoszonych, w y płacając o g ó łe m 3 m il. zł. nag ró d z tego ty tu łu . E ksploatacja p ro je k to w a n y c h ulepszeń p rz y n ie sie o k o ło 200 m il. z ł oszczędności. W d z ie d z in ie ra c jo n a liz a to rs tw a sp e cja ln ie odzn a czyły się załogi k o p a ln i »M iechow ice« i »R okitnica«.
R a cjo n a liza to rstw o s to p n io w o ogarnia całe p o l
skie g ó rn ic tw o w ę g lo w e . Z jednoczen ie K a to w ic k ie p rze p ro w a d za w ram ach ra c jo n a liz a c ji, na w ie lk ą skalę ko n ce n tra cję ro b ó t na dole,
m echanizuje pracę »przo d kó w « , u s p ra w n ia p rze w o zy k o p a ln ia n e oraz czynności w arsztatow e.
Za 98 p ro je k tó w u s p ra w n ie ń zgłoszonych w ty m Z je d n o cze n iu w y p ła c o n o o k o ło p ó ł m ilio n a zł p re m ii, p rz y czym oszczędności roczne uzyskane w w y n ik u ty c h u s p ra w n ie ń w y n io s ły w ub. r o ku ponad 20 m il. zł.
2. P rz e m y s ł e n e rg e ty c z n y w m a ju b r. w y k o n a ł p la n p ro d u k c ji e n e rg ii e le ktryczn e j w 105%
p rz y czym e le k tro w n ie w o d n e w y k o n a ły plan w 138%.
Załączona tabela 3 ilu s tru je p ro d u k c ję e n e rg ii e le ktryczn e j w k w ie tn iu i m a ju br.
T a b e la 3
P r o d u k c ja e n e r g ii e l e k t r y c z n e j .
Rok i m ie s ią c
P la n o w a n o W y k o n a n o % w y k o n a n ia p la n u w M W h
1949 r.
k w ie c ie ń . . 371.930 372.021 100
w ty m :
e le k tr. c ie p ln . 328.726 304.729 93
„ w o d n e 43.204 67.292 156
m a j . . . . . 358.714 377.384 105
w tym :
e le k tr. c ie p ln . 322.692 327.534 101
„ w o d n e 36.022 49.850 138
A n a liza po w yższe j ta b e li w yka zu je , że plan p ro d u k c ji na m aj b y ł m n ie jszy w p o ró w n a n iu do k w ie tn ia , co b y ło u s p ra w ie d liw io n e d łu ż szym d n ie m w m aju, n iż w k w ie tn iu i w y n ik a ją c y m stąd m n ie js z y m zużyciem prądu. W rz e cz y w is to ś c i je d n a k p ro d u k c ja e n e rg ii e le k try c z nej w m a ju b y ła nieco w yższa w p o ró w n a n iu do p oprzedn iego m iesiąca, co zdaje się w y ra ź nie św iadczyć, że m im o le tn ic h m ie się cy w z ro s t zużycia ele ktryczn o ści sp o w o d o w a n y b y ł zapo
trze b o w a n ie m p rą d u , ja k o s iły napęd ow ej dla ce ló w p rze m y s ło w y c h , w zw ią zku z p o m y ś ln y m ro z w o je m g ospod arczym k ra ju .
3. P rz e m y s ł h u tn ic z y w y k o n a ł w m a ju plan w y tw ó rc z y w a żn ie jszych a rty k u łó w następująco:
T a b e la 4
N a z w a a r ty k u łu P ro c e n t w y k o n a n ia p la n u kmiecień 1949 r. maj 1949 r.
K o k s ... m 109 S u r ó w k a ... 109 105 S ta l s u r o w a ... 105 108
W y r o b y w a lc o w a n e . 101 103
W y r o b y k u te i p ra s o w a n e 111 112
Nr 7
W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O 345 T o n a żo w o p la n p ro d u k c ji został w y ko n a n y
u: poszczegó lnych g ru p a ch ze znaczną n a d w y ż ką; szczególnie p o m y ś ln ie ks z ta łto w a ła się p r o dukcja r u r ze szwem, przekraczając znacznie lic z b y zaplanow ane.
Stan z a tru d n ie n ia w Całym p rze m yśle h u tn i
czym w y n o s ił na 1.V.1949 r. 145.567 osób, co oznacza w z ro s t w stosunku do m iesiąca u b ie głego o 1.473 p ra c o w n ik ó w . W z ro s t ten d o ty czy tak h u tn ic tw a żelaza ja k i m e ta li n ie że la z
nych. W szczególności sta ły w z ro s t w y s tę p u je w H u tn ic z y m P rz e d s ię b io rs tw ie B u d o w la n ym w zw ią zku ze zw ię k s z o n y m i in w e s ty c ja m i w p o szczególnych zakładach p ro d u k c y jn y c h .
L iczb a w sp ó łza w o d n iczą cych w p rze m yśle h u tn ic z y m w yka za ła dalszy w z ro s t i osiągnęła lic z b ę stanow iącą 85,8% załóg p ra co w n iczych . Szczególnie s iln ie w z ro s ła lic z b a w s p ó łz a w o d n iczących w ś ró d p ra c o w n ik ó w u m y s ło w y c h , dochodząc do 49,5% o g ó łu p ra c o w n ik ó w tej ka
te g o rii.
4. P rz e m y s ł m e ta li n ie ż e la z n y c h . P ro d u kcja Z je d n o czo n ych Z a k ła d ó w M e ta li N ieżelaznych k s z ta łto w a ła się w m iesiącu sp ra w o zd a w czym następująco:
N a z w a a r ty k u łu P ro c e n t w y k o n a n ia p la n u kuiiecień 1949 r. maj 1949 r.
C y n k ... 109 108
K w a s s ia r k o w y . . . . 113 102
S ia rk a ... 105 145
O łó w . 107 107
N a jlepsze w y n ik i o siągnę ły zakłady w a lco w - n ic z o -ra fin e ry jn e , k tó re n a jś c iś le j w y k o n a ły plan w e d łu g a s o rtym e n tó w i w y k a z a ły p o p ra w ę ja ko ściow ego w y k o n a n ia z a m ó w ie ń e ksp o rto w ych .
5. P rz e m y s ł n a fto w y w y k o n a ł w m a ju br.
m iesięczny p la n w y d o b y c ia ro p y n a fto w e j w 106%, g a zo lin y su ro w e j w 111% i sm arów s ta ły c h w 120%.
Przy ścisłe j w s p ó łp ra c y z załogam i p rz e m y s ł n a fto w y o p ra c o w a ł p la n oszczędnościow y na sum ę 980 m il. zł, o b e jm u ją c y w szystkie trzy d z ia ły pra cy tego p rz e m y s łu , a w ię c w grupach:
P ro d u k c y jn e j, in w e s ty c y jn e j i o p e ra cyjn e j.
O szczędności te o b e jm u ją za rów no w y d a tk i personaln e (za tru d n ie n ie i w y d a jn o ś ć p ra cy) ja k i ko szty rzeczow e. W zakresie ko sztó w rz e czow ych oszczędności o b e jm u ją w s z e lk ie w y
d a tk i m a te ria ło w e , a w ię c przede w s z y s tk im ko n se rw a cję sprzętu i urządzeń oraz ich n o r
m a liza cję i m o dernizację , pełne w y k o rz y s ta n ie m aszyn oraz re d u k c ję i k o n tro lę w y d a tk ó w n ie p ro d u k c y jn y c h . Same oszczędności rz e czow e m ają w y n ie ś ć w 1949 r. 384 m il. zł.
O szczędności m ają objąć w s z y s tk ie p rze d się b io rs tw a podlegające C entralnem u Z a rz ą d o w i P rze m ysłu N a ftow ego , a w ięc: k o p a ln ic tw o , ra fin e rie , w a rszta ty, gazociągi, centrale zaopatrze
n ia m a te ria ło w e g o oraz w ie rc e n ia p o s z u k iw a w cze.
P rz e m y s ł m e ta lo w y p rz e k ro c z y ł w m a ju p la n p ra w ie w e w szystkich działach w y tw ó r czości, co ilu s tru je tabela 5.
T a b e la 5
P r o d u k c ja w a ż n i e j s z y c h w g r o b ó w z a k ła d ó w C e n t r a ln e g o Z a r z ą d u P r z e m y s łu M e ta lo w e g o
(da n e p ro w iz o ry c z n e w s z tu k a c h )
W y s z c z e g ó ln ie n ie
W ykonanie planu % uiykonania planu
u j maju 1949 r.
uj k irie tn iu
1949 r. iu maju 1949 r.
P a r o w o z y ... 133
M o t o c y k l e ... 471 340 112 M a s z y n y ro ln ic z e . . . . 41.902 32.726 124
L in y (w to n a c h ) . . . . 636 707 106
M a s z y n y w łó k ie n n ic z e ( w t) 369 384 92
K ro s n a ... 43 45 105
T r a k to r y . . . . . 120
N ależy p o d k re ś lić osią g n ię cia p rz e m y s łu m e talo w e g o w d z ie d z in ie p ro d u k c ji ta b o ru k o le jo w e g o . Stały w zro st p ro d u k c ji ja k i p rz e k ro czenie p la n u na ty m o d c in k u są szczególnie mażne ze w z g lę d u na ro lę , ja ką o d g ry w a tra n s p o rt w ż y c iu gospod arczym k ra ju i k o n ie c z ność o d n a w ia n ia starego i zniszczonego przez w o jn ę ta b o ru . R ozm iary w y tw ó rc z o ś c i u m o ż li- m iają stałe zw iększanie e ksp o rtu ta b o ru k o le jo w e g o . O d b io rc a m i naszego ta b o ru są przede m szystkim ZSRR, B u łgaria, a osta tn io A lb a n ia i H o la n d ia . P o m yśln ym z ja w is k ie m je s t także zw iększona p ro d u k c ja p rz e d s ię b io rs tw a w y d z ie lo nego — Z a k ła d y K o tło w o -A p a ra to w e — m a jąca klu c z o w e znaczenie d la ro z w o ju energe
ty k i w Polsce.
W y k o n a n ie p la n u p ro d u k c ji przez poszcze
gólne branże p rz e m y s łu m etalow ego przedsta- m ia tabela 6.
346 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U E O L S K I E G O
T a b e la 6
W a r t o ś ć p r o d u k c j i u ty k o n a n e j u; m a ju 1949 r.
_______________ (ut tys. z ł utg ce n z 1937 r.)___________
P r z e m y s ł
W artość prcduk* j i piane wauéj
W artość p rod u kcji wykonanej
Procent wykonania
planu
1. O b ra b ia rk o u ty . . . . 5.548,3 5.305,4 96 2. N a rz ę d z io u ty . . . . 4.581,5 5.333,6 116 3. A r t. Ś c ie rn y c h . . . . 872,1 1.188,8 136 4. P re c. i O p ty c z n y . . 1.921,0 2.104,4 109 5. M a szyn R o ln . i M ły ń
s k ic h ... 4.161,4 4.276,8 103 6. T a b . i Sprz. K o l. . . 30.816,7 35.561,0 115 7. M o to r y z a c y jn y . . . . 8.845,8 9.345,6 106 8. M a s z y n o t n y ... 8.325,2 8.097,4 97 9. O d le m n ic z y ... 9.636,0 11.250,4 117 10. W y r . z B la c h y . . . 6.592,5 7.278,6 110 11. W y ro b ó u t z D r u tu . . 10.974,3 12.031,0 110 12. M e b li S ta lo w y c h . . . 1.304,2 1.179,7 90 13. K o t l a r s k i ... 9.424,1 11.258,1 119 14. W łó k ie n n ic z y . . . . 2.734,3 2.979,4 109 15. R ó ż n e ... 3.285,6 4.289,9 130 O g ó łe m . . 109.023,0 121.480,1 111
7. P rz e m y s ł e le k tro te c h n ic z n y w y k o n a ł p la n p ro d u k c ji w na jw a żn ie jszych asortym entach następująco:
T a b e la 7
P r o d u k c ja u ta ż n ie js z y c h a r t y k u łó r u p r z e m y s łu e le k t r o t e c h n ic z n e g o
(dane p ro u tiz o ry c z n e j
W y s z c z e g ó ln ie n ie Jedn. l l o Ś d O W O % wykonania planu uj maju 1949 r.
m ia ry kwiecień 1949 r. 1949 r.m a j
L ic z n ik i i z e g a ry e le k tr. s z tu k 16.381 18.200 115
B a te rie i o g n im a . . . . t on 60 41 128
Ż a ró u tk i o ś m ie tle n io iu e . IODO szt. 2.249 2.313 110 A p a ra ty te le fo n ic z n e . . s z tu k 2.015 6.100 131 O d b i o r n i k i ... » 3.800 3.635 182
Jak m y n ik a z pouwyższego w y k o n a n ie p la n u kształtouwało się się bardzo p o m yśln ie , a w szy- stkie pozycje są znacznie przekroczone ; p o w yż- sze ru p n ik i zatudzięcza się przede ruszystkim uwspółzaruodnictiuu pracy ogarn ia ją ce m u coraz szersze m asy m sp ó łp ra co in n ikó ru oraz p o p ra w ia ją ce m u się z a o p a trze n iu ru suroruce i m a
te ria ły pom ocnicze. Ilo ścio tu o p rz e m y s ł e le k
tro te c h n ic z n y w y k o n a ł p la n ru 114%, p ro d u k u ją c ogółem 5.124 tony. O siągnięcia ruytruórcze p oszczegó lnych branż b y ły w okresie spraiuo- zdaw czym następujące (w tonach): %wykonania
1 9 4 9 r. planu
Kw it cień Maj w maju
1949 r.
B ra n ża m a s z y n o w a . . . 766 764 122
„ a p a ra to m . . . . 551 525 112
,, k a b lo tn o -c h e m ic z . 3.555 3.620 112
„ te le k o m u n . . . . 147 215 124
O g ó łe m . . 5.019 5.124 . 114
Nr 7
8. P rz e m y s ł c h e m ic z n y ruykonał ruartościo- mo p la n p ro d u k c ji za m aj br. ze znaczną n a d w yżką, a m ia n o w ic ie w 111,4%. N ależy p o d k re ś lić , że w a ru n k i o b ie k ty w n e dla osiągnięcia w yso kie g o p rze kro cze n ia p la n u b y ły raczej n iekorzystne, ze w z g lę d u na znaczną ilo ś ć św ią t p rzyp a d a ją cych na okres spraw ozdaw czy oraz p rze p ro w a d zo n e re m o n ty k ilk u w y tw ó rn i.
O siągnięte w y n ik i należy p rzyp isa ć stałem u w z ro s to w i w s p ó łz a w o d n ic tw a i w s p ó łd z ia ła n iu załóg fa b ryczn ych , d z ię k i czem u w m a ju osią
gnięto n ajw yższy p o z io m p rze kro cze n ia planu.
Ilu s tru je to poniższe zestaw ienie: (p ro d u k c ję p o n a d p la n o w ą w styczn iu p rz y ję to za 100).
sty c z e ń 100,0
lu ty 103,8
m a rz e c 107,5
k m ie c ie ń * 105,9
m aj 107,9
W y k o n a n ie ilo ś c io w e p la n u ró w n ie ż w y k a zuje znaczny w zro st i to za rów no w a rtyku ła ch , ja k ic h p ro d u k c ja stale u trz y m y w a ła się na w y so kim pozio m ie , ja k ró w n ie ż w tych, ja k ie s ta n o w iły dotychczas »w ąskie przejścia« p rz e m y s łu chem icznego, ja k np. w y tw ó rc z o ś ć sody.
T a b e la 8
P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w C e n t r a ln e g o Z a r z ą d u P r z e m y s łu C h e m ic z n e g o
(uj to n a c h )
W y s z c z e g ó ln ie n ie Ilo ś ć tu y k o n a n a w ' kw ie tn iu j 'w maju
1949 r. i 1949 r.
% w ykona
nia planu
u jmaju 1949 r.
Kutas s o ln y ut p rz e lic z ę -
n iu na 1 0 0 % -u ty . . . . 575 585 104
Soda s u r o u t a ... 17.879 17.216 104
„ k a lc y n o u ta n a . . . 10.864 10.510 112
„ k a u s ty c z n a . . . . 4.625 4.533 109
K a r b i d ... 11.258 12.210 98 A z o t n i a k ... 12.770 12.743 98 S u p e r fo s f a t ... 25.884 28.727 105 S m o ła s u ro u ta ... 2.324 2.475 120
W okre sie sp ra w o zd a w czym u ru c h o m io n o szereg n o w y c h p ro d u k c ji w g ru p ie w y ro b ó w organicznych.
9. P rz e m y s ł w łó k ie n n ic z y . W a rto ś ć p r o d u k c ji p rz e m y s łu w łó k ie n n ic z e g o (w e d łu g cen z 1937 r.) w y n io s ła w o kre sie sp ra w o zd a w czym 198.980 tys. z ł tj. 97,8% planu.
W y k o n a n ie p la n u w poszczególnych b ra n żach b y ło następujące:
Nr 7
W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O 347 P rz e m y s ł b a w e łn ia n y 89,3$
„ w e łn ia n y 100,1$
„ w łó k ie n ły k o w y c h 108,8$
„ je d w a b n .-g a la n t. 103,2$
„ d z ie w ia r s k i 109,0$
„ w łó k ie n sztuczn. 99,8$
„ a rt. i tk a n in te ch n. 100,5$
R o s z a rn ie ln u i k o n o p i 96,8$
O siągnięcia w y tw ó rc z e w p ro d u k c ji w a ż n ie j
szych a so rtym e n tó w p rze d sta w ia tabela 9.
T a b e la 9
P r o d u k c ja p r z e m y s łu w łó k ie n n ic z e g o (da n e p ro w iz o ry c z n e )
R o d za j p rz e m y s łu Jedn. Ilo ść wyprodukowana% wykonania planu w maju
1949 r.
i a r ty k u ł m ia ry w kw ietniu 1949 r.
w maju 1949 r.
B a w e łn ia n y :
p rz ę d z a c ie n k o p rz ę d . to n 338 341 100
„ o d p a d k o w a 11 811 802 101
tk a n in y b a w e łn ia n e . tys. m 32.219 27.739 90 W e łn ia n y :
p rz ę d z a z g rz e b n a . . to n 2.165 2.151 96
,, c z e s a n k o u ia 11 850 846 104
tk a n in y w e łn ia n e . . tys. m 3.833 3.918 101
W ł ó k i e n ły k o w y c h :
tk a n in y ln ia n e . . . „ 3.059 3.136 103
„ ju to w e . . ” 207 99 131
W ł ó k i e n s z tu c z n y c h
w łó k n a c ię te . . . to n 1.014 1.028 102
p rz ę d z a » A rte x « . .
” 42 42
W zw ią zku z tru d n o ś c ia m i na m ię d z y n a ro d o w y m ry n k u ju ty , p rz y s tą p io n o do p ro d u k c ji ju ty sztucznej. P ro d u kcja ta w y s z ła ju ż z fazy d o św ia d cza ln e j i obecnie zaczęto ju ż w y ró b tka n in w o rk o w y c h z w łó k n a sztucznego.
Stan za tru d n ie n ia w z ró s ł w m a ju o 2.574 osoby i w y n o s ił 312.860, w ty m p ra c o w n ik ó w fiz y c z n y c h - 284.872 i u m y s ło w y c h - 27.988.
W z ro s t n a s tą p ił g łó w n ie w p rze m yśle b a w e ł
n ia n y m (1.023) i w e łn ia n y m (836). W m a ju n o to w a n o o d p ły w p ew nej ilo ś c i ro b o tn ik ó w do ro b ó t p o ln ych .
10. P rz e m y s ł o d z ie ż o w y . Plan w y tw ó rc z y p rz e m y s łu odzieżow ego w m a ju br. w yko n a n y został w 100,2%, a w a rto ś ć p ro d u k c ji (w e d łu g cen z 1937 r.) w y n io s ła 23.011 tys. zł.
W p oszczegó lnych działach p ro ce n to w e w y k o n a n ie p la n u p rz e d s ta w ia ło się następująco:
P rz e m y s ł k o n fe k c y jn y p a ń s tw o w y — 109,8$
” .. p ry w a tn y - 58,9$
„ g u z ik a rs k i — 117,2$
„ k a p e lu s z n ic z y — 105,4$
Ilo ś c io w o m ię d zy in n y m i w y p ro d u k o w a n o ui poszczególnych przem ysłach:
P r z e m y s ł k o n f e k c y jn y : P łaszcze ...
B ie liz n a o s o b is ta . . . .
„ p o ś c ie lo w a . . .
P r z e m y s ł g u z ik a r s k i;
G u z i k i ...
D o d a tk i k ra tn ie c k ie . . .
P r z e m y s ł k a p e lu s z n ic z y : K a p e l u s z e ...
F i l c e ...
W y k o n a n ie p la n u zaopatrzenia m ia ło p rz e k ą s p o m y ś ln y . Znacznej p o p ra w ie u le g ło za
o p a trze n ie p rz e m y s łu guzikarskiego, z w y ją t
k ie m taśm y s ta lo w e j z im n o w a lco w a n e j do p ro d u k c ji oczek szew skich, k tó re j bra k odczu- uia się nadal. C entrala Z a opatrzen ia M a te ria ło w e g o P rze m ysłu O dzieżow ego p rz y s tą p iła do s to p n io w e j lik w id a c ji re m a n e n tó w to w a ró w na k tó re aktualne p la n y p ro d u k c y jn e nie p rz e w i
d u ją zapotrzebo w ania. C elem u p ły n n ie n ia is t
n ie ją c y c h re m anentó w oraz u s p ra w n ie n ia zb ytu u iy ro b ó w p rz e m y s łu odzieżow ego u ru c h o m io n y c h zostało w terenie 11 K o m is ji M in is te rs tw a H a n d lu W ew nętrznego .
11. P rz e m y s ł s k ó rza n y w y k o n a ł p la n w y tw ó rc z y za m aj br. w 113,6%, p rz y czym w a r
tość p ro d u k c ji w e d łu g cen p rz e d w o je n n y c h w y n o s iła 25.791 tys. zł.
W y k o n a n ie p la n u p ro d u k c ji w poszczegól
nych działach k s z ta łto w a ło się następująco:
P rz e m y s ł g a rb a rs k i 115$
„ o b u w io w y 113$
„ w y ró b , s k ó rz a n y c h l99$
„ fu trz a r s k i 126$
b ia ło s k ó rn ic z o - rę k a w ic z n ic z y 125$.
„ p ro d . p o m o c n ic z e j 134$
W y n ik i p ro d u k c ji w poszczególnych a s o rty m entach to w a ró w b y ły następujące:
szt. 69.109
„ 656.628
„ 329.902
g ro s y 239.436
„ 9.285
szt.
41.137 7.486
348 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O Nr 7
T a b e la 10 P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p r z e m y s łu s k ó r z a n e g o (da n e p ro w iz o ry c z n e )
Je d n . m ia ry
I l o ś ć w y k o n a n a % w y k o n a n ia p la n u w m a ju
1949 r.
A r t y k u ł
w k w ie t n iu 1949 r.
u; m a ju 1949 r.
P r o d u k c ja g a r b a r s k a
o g ó łe m w p rz e lic z , na s k ó ry s u ro w e to n 3.980,7 3.836,4 119
P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h g a tu n k ó w skó r:
p o d e s z w o w y c h ... „ 1.081,4 1.082,9 117
j u c h t o w y c h ... .... >> 75,6 67,8 133
te c h n ic z n y c h . ... >» 24,0 24,5 175
b la n k o w y c h ... „ 26,3 22,3 131
w ie r z c h n ic h ... tys. m 2 111,8 117,1 94
P r o d u k c ja o b u w ia
o g ó łe m ... tys. p a r 839,4 903,3 116,4
w ty m s k ó rz a n e ... " „ 586,6 646,3 120,1
P r o d u k c ja a r t y k . t e c h n ic z n y c h to n 38,9 32,4 112,1
„ c h e m ik a lió w i g a rb n ik ó w ” 79,9 ' 78,5 123,7
W o kre sie sp ra w o zd a w czym n a stą p ił w zro st p rocentoin ego w y k o n a n ia p la n u p ra u jie w e w s z y s tk ic h działach, co je s t w y n ik ie m przede w s z y s tk im dalszego zw iększenia się w s p ó łz a w o d n ic tw a pracy, in d y w id u a ln e g o i m iędzyza kła d o w e g o .
Z b ió rk a s k ó r s u ro w y c h w m a ju b r. w y n io s ła 2.180 t, co sta n o w i 114,1% w y k o n a n ia planu.
Z m n ie js z o n y u b ó j b y d ła sp o w o d o w a ł z m n ie j
szenie się z b ió rk i sk ó r b y d lę c y c h (82,9% planu), zw ię kszo n y zaś u b ó j ś w iń d a ł zw yżkę z b io ru skó r ś w iń s k ic h (909 t — 148,5% p la n u ). Z b ió rk a s k ó r n ie re g la m e n to w a n ych w yka za ła spadek p rz e w id z ia n y planem a sp o w o d o w a n y sezono
w y m zm nie jsze n ie m podaży. Z a ku p io n a ilo ś ć skó r k o ź lą t i skoczków — m aj je st szczytow ym m iesiącem za ku p ó w tego ro d z a ju sk ó r — p o z w o li zaopatrzyć dostatecznie zakłady b ia ło - skórnicze w pow yższe surow ce.
D ostaw y do g a rb a rn i s k ó r re g la m e n to w a n ych i n ie re g la m e n to w a n ych , łącznie ze ś w iń s k im i a bez fu te rk o w y c h , w y n io s ły w m a ju 3.670 t w a g i zie lo n e j. Z a o p a trze n ie g a rb a rn i na ogół n ie o d b ie g a ło od planu, z w y ją tk ie m surow ca na sk ó ry pasowe, techniczne i uprzężne; zao
pa trze n ie w sk ó ry ś w iń s k ie n a s tą p iło naw et z w y d a tn ą nadw yżką. N ie odczuw an o także b ra k u a rty k u łó w p o d s ta w o w y c h do p ro d u k c ji.
Im p o rt skó r b y d lę c y c h w y n ió s ł 780 ton, poza tym o trz y m a n o p a rtię sk ó r ja g n ię cych z Jugo
s ła w ii w ilo ś c i 53.760 szt. z przeznaczeniem na kożuchy.
W m iesiącu sp ra w o zd a w czym została upa ń s tw o w io n a fa b ry k a »T rw ałość« w K ra ko w ie , sk u tk ie m czego stan czyn n ych za kła d ó w p o w ię k s z y ł się do 97. Stan za tru d n ie n ia w y n o s ił na u ltim o m aja 21.246 p ra c o w n ik ó w z czego 18.946 p ra c o w n ik ó w fiz y c z n y c h i 2.300 u m y sło w ych , w y k a z u ją c w z ro s t o 453 osoby.
12. P rz e m y s ł d rz e w n y . W a rto ś ć p ro d u k c ji za kła d ó w p o d le g ły c h C e n tra ln e m u Z a rzą d o w i P rze m ysłu D rzew nego w y n io s ła w m a ju br.
14,1 m il. zł (w g cen p o d s ta w o w y c h z 1937 r.), przekraczając o 0,2 m il. z ł p o z io m z ubiegłe go m iesiąca. M iesięczny p la n p ro d u k c y jn y został w yko n a n y w 126%.
T a b e la 11
W a r t o ś ć p r o d u k c ji C e n t r a ln e g o Z a r z ą d u P r z e m y s łu D r z e w n e g o w e d łu g p r z e d s ię b io r s t w
(w tys. z ł w e d łu g ce n z 1937 r.)
P rz e d s ię b io rs tw o fcmiecień 1949 r. maj 1949 r.
D o ln o ś lą s k ie ... 2.111 2.099
K ra k o w s k o -ś lą s k ie . . 1.661 1.655
M e b li g ię ty c h . . . . 1.044 1.010
Z a c h o d n ie ... 2.014 2.239 C e n t r a ln e ... 1.301 1.361 P o m o r s k ie ... 3.582 3.515 M a z u r s k ie ... 1.481 1.524
Z a m o js k ie ... 232 228
B y d g o s k ie ... 483 475
T a b e la 12 p rze d sta w ia w y tw ó rc z o ś ć zakładów d rz e w n y c h w poszczególnych asortym entach.
Nr 7 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O 349
T a b e la 12
P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p a ń s tw o w e g o p r z e m y s łu d r z e w n e g o w m a ju 1949 r.
W y s z c z e g ó ln ie n ie Je d n . m ia ry
P ro d u k c ja
%myk. planu miesięczn.
S o r t y m e n ty t a r te : m 3 21.319—)— 119
a) d e s k i m ię k k ie . . . ,, 13.513 .
b) „ t w a r d e . . . . ,, 5.470 .
c) in n e s o rtp m . ta rte . >> 3.336
S k r z n ie : szt. 4 0 2 .9 7 5 + 184
a) s k rz y n ie g ru b o ś c ie n . 13.158
b) „ c ie n k o ś c ie n . 389.817
M e b le g ię te : 7 6 .8 2 0 + 111
k rz e s ła ... 62.558
fo te le ... 1.745 .
in n e w y r o b y g ię te . . 12.517 •
B e c z k i: 30.684 103
a) b e c z k i do p ły n ó w . 19.089
b) „ d o c ia ł s ta ły c h 11.595
S k le jk i i p ły ty s to la rs k ie m 3 2 .6 1 0 + 121
P ro d u kcja CZPD w m a ju me lu szystkich p o zycja ch (z m y ją tk ie m beczek) p rz e k ro c z y ła p o z io m ub. m iesiąca, p rz y czym najpom ażn iejszy m zrost osiągnęła p ro d u k c ja skrzyń.
C e n tra ln e m u Z arządom i podlega obecnie 96 zakładom z a tru d n ia ją c y c h od 150 do 1.000 r o b o tn iko m . W y tm ó rn ie te za liczyć należy do na jm ię kszych zakładom p ro d u k u ją c y c h m yro b y drzem ne m Polsce. P rzem ysł drzemmy poza CZPD d y s p o n u je znacznie m n ie js z y m i zakłada
m i z a tru d n ia ją c y m i do 100 ro b o tn ik o m na je d n ą fa b rykę . Reałizom ana koncentracja p ro d u k c ji, będąca m y n ik ie m k o m a sa cji zakładom p o d le g ły c h CZPD, pozm ala na p o d n ie sie n ie p o te n c ja łu p ro d u k c y jn e g o , m prom adzenie stan
d a ry z a c ji, lepsze m ykonanie i zharm onizom an ie pracy i m ytm órstm a m zakładach państmomego p rz e m y s łu drzeum ego.
13. P rz e m y s ł p a p ie rn ic z y m yko n a ł m o k re sie spram ozdam czym m artościom o (mg cen z 1937 r.) p la n m ytm órczy m 123,6% na sumę 34.109 tys. zł.
Z pom yższej sum y p rz y p a d ło :
n a p rz e m y s ł m y tm ó rc z y z ł 20,607 tys. (116,5$ m y k . p la n u )
„ „ p rz e tm ó r. „ 13,502 „ (136,4$ „ „ )
W y k o n a n ie ilo ś c io w e p la n u m poszczegól
n y c h a so rtym e n ta ch przedstam ia tabela 13.
T a b e la 13
P r o d u k c ja p r z e m y s łu p a p ie r n ic z e g o (da n e p ro m iz o ry c z n e m to n a c h )
W y s z c z e g ó ln ie n ie
I 1 c ś ć $ w y k o n a n ia p la n u w m a ju
1949 r.
k w ie c ie ń 1949 r.
m a j 1949 r.
M ia z g a d rz e w n a . . . 9.782 9.162 113
C e l u l o z a ... 10.285 10.759 114 P a p ie r ... 21.556 21.040 126 T e k t u r a ... 3.065 3.559 110
W y k o n a n ie p la n u zaopatrzenia n ie nasum ało tru d n o ś c i i m ia ło p rze b ie g p o m y ś ln y . Stan za
tru d n ie n ia m y n ió s ł na dzień 31.5.1949 r. ogółem 30.834 pracom nikóm z czego 27.304 fizyczn ych i 3.530 u m ysło m ych .
W m a ju u ru c h o m io n o fa b ry k ę ce lu lo z y sło- m om ej m M alczycach, k tó ra ma pracom ać na 3 zm iany.
14. P rz e m y s ł m in e r a ln y . W a rto ś ć p ro d u k c ji p rz e m y s łu m in e ra ln e g o m y n io sła m m a ju 30,9 m il. z ł (m edług cen podstam om ych z 1937 r.), co stanom i najm yższe o siągnię cie m ro k u b ie żącym .
Plan m iesięczny został pom ażnie p rz e k ro czony.
T a b e la 14
P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p r z e m y s łu m in e r a ln e g o
W y s z c z e g ó ln ie n ie m iaryJedn. kuńecień 1949 r.
maj 1949 r.
% mykonania planu m maju
1949 r.
W a p n o p a lo n e . . to n 66.381 69.879 101
C e m e n t p o r tl. . .
,,
176.487 226.272 116S z k ło o k ie n n d 1 . . tys. m 2 744 788 101
C e g ła p e łn a i d z iu r. „ szt. 20.262 49.546 106
Papa s m o ło w a n a . „ m 2 2.301 2.231 121
W e m szystkich p o zycja ch n a stą p iło p rz e k ro czenie p o zio m u p ro d u k c ji ub. m iesiąca, przy czym szczególnie m zrosła p ro d u k c ja cegły p e ł
nej i d ziu ra m ki.
W m a ju b y ło czyn n ych 436 zakładów na z ie m ia c h d a w n ych i odzyskanych. Stan p ra c o w n ik ó w z a tru d n io n y c h w p rz e m y ś le m in e ra ln y m na d zie ń 1.6 b r. w y n o s ił 73.610, c z y li o 5.476 osób w ię c e j n iż w k w ie tn iu .
W m ie sią cu spra w o zd a w czym eksp o rto w a n o 61.442 t cem entu, co s ta n o w i najw ię kszą p o zycję m iesięcznego w y w o z u osiągniętą w ro k u bieżącym , p rzekraczając o 14.442 tony n ajw yższy dotychczaso w y p o z io m e k s p o rtu m iesięcznego.
R ealizacja zadań gospodarczych p la n u sze
ścio le tn ie g o w ym aga m .in. o d p o w ie d n ie g o z w ię
350 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O Nr 7
kszenia p ro d u k c ji cem entu. W zm iązku z tym p rzystą p io n o tu S trzelcach O p o ls k ic h do prac przygotom am czych budorny notuej cem entoum i
»Gigant«. Zasadnicza budorna cem entoum i ro z pocznie się tu p rz y s z ły m roku, a koszt je j my- niesie o k o ło 3 m lrd . zł.
15. P rz e m y s ł fe rm e n ta c y jn y osiągnął tu m a ju na o g ó ł tuyższą p ro d u k c ję ilo ścio m ą niż tu m ie sią cu u b ie g ły m , przekraczając potuażnie p la n p ro d u k c ji tu poszczegó lnych asortym entach, co przedstam ia tabela 15.
N ieco niższe tu yko n a n ie p la n u p ro d u k c ji dro żd ży prasom anych zostało spotuodotuane tuzrostem stanu zapasótu tego a rty k u łu tu km iet- n iu br.
T a b e la 15
P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p r z e m y s łu fe r m e n ta c y jn e g o
(da n e p ro w iz o ry c z n e )
W y s z c z e g ó l- Jedn. 1 9 4 9 r . %-mykonania
planu
n ie n ie miary
k w ie c ie ń m a j ui maju
1949 r.
P iw o . . . . h l 197.000 249.000 122
W in o . . . ,, 4.971 5.520 106
O c e t . . . . ,, 3.862 4.535 128
S łó d . . . . t on 4.789 3.807 142
D ro ż d ż e
(p ra s o w a n e ) 723 457 97
W ciągu pie rtu szych p ię c iu m ie się cy br. Pań- stiuoiua H u rto ru n ia P rzem ysłu Ferm entacyjneg o n o tu je pouiażne, stałe ztuiększanie sprzedaży pitua, szczególnie gatunkom o dużej m artości odżym czej oraz napojom gazomych.
W m a ju m obec gorących d n i p rze kro czo n o p la n sprzedaży o 62% p rz y czym zaznaczyła się konieczność ztuiększenia ilo ś c i beczek tran- spo rto m ych .
O becnie m skład CZPF m chodzą 62 b ro m a ry, 13 sło d o m n i s a m o d zie ln ych i 46 przyb ro m a - rom ych, 20 m y tm ó rn i ruina, sokóm i om ocu płynnego, 16 m y tm ó rn i octu i m usztardy, m y- tm ó rn ia km asu m lekom ego i sia rko m n ia c h m ie lu oraz drożd żo m n ie p rze ję te m k m ie tn iu od I C entralnego Zarządu P rzem ysłu Spożymczego.
Na p o d k re ś le n ie zasługuje fa k t gospodarcze^
go m yko rzysta n ia k ra jo m y c h m o żlim o ści prze- tm órczych m zakresie ję czm ie n ia brom arnego.
O ile przed m o jn ą P olska eksportom ała ję cz
m ie ń m stanie surom ym , a jego przetm órstm o uszlachetn iające o d b ym a ło się ze znacznym
zyskiem m k ra ju im p o rte ra , to obecnie sam i p ro d u k u je m y z ję czm ie n ia słód, k tó re g o nad- m y ż k i są eksportom ane za granicę. N ależy d o dać, że jakość produkom a nego słodu tu ytrzy- m u je m zu p e łn o ści k o n k u re n c ję słodom zagra
n icznych.
16. P rz e m y s ł m ię s n y m y d z ie lo n y obecnie, po lik m id a c ji C entralnego Zarządu, z damnego konserm om ego m y ko n a ł m m a ju br. p la n m ie sięcznej p ro d u k c ji ze znaczną nadm yżką. P ro dukcja p rze ję tych przez C e n tra ln y Zarząd Prze
m y s łu M ięsnego zakładom i m ytm ó rn i, p o p rz e d n io należących do C e n tra li M ięsnej, n ie m cho- d zi na razie do planom p ro d u k c y jn y c h Cen
tra ln e g o Z arządu P rze m ysłu M ięsnego i m m a
ju b y ła 'z a ra c h o m a n a ja ko p ro d u k c ja pozapła- noma.
R o zm ia ry p ro d u k c ji p rz e m y s łu m ięsnego m m a ju b r. ilu s tru je tabela 16.
T a b e la 16
P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p a ń s tw o w e g o p r z e m y s łu k o n s e rw o w e g o
(w to n a c h )
W y s z c z e g ó ln ie n ie ¡kmiecieć 1949 r.
Produkcja m maju 1949 r.
C.Z.Prz.M. b. Cent. M.
B r a n ż a m ię s n a :
T łu s z c z e ś w ie ż e ... 576 665 185
„ t o p io n e ... 483 599 65 W ę d lin y ... 903 859 234 K o n s e rw y m i ę s n e ... 494 777 118 S z y n k i w p u s z k a c h ... j 103 153 1
B r a n ż a o w o c .-w a r z y w n a :
M a rm o la d y i p o w id ła . . . . 559 322 10 S o k i ... 113 91 15
W stosunku do ubie g łe g o m iesiąca p ro d u k cja osiągnęła m ysokie p rze kro cze n ie poziom u me m szystkich pozycjach, z m yją tkie m m ędlin, p rz y czym ilo ś ć bekonom m yp ro d u ko m a n ych ponad p la n m yn io sła 406 ton.
M ała p ro d u k c ja m b ranży om ocotno-m arzym - n icze j m m a ju b y ła spom odom ana sezonom ym ograniczen iem przetm órstm a om ocóm i marzym.
17. P rz e m y s ł tłu s zc zo u jy m y k o n a ł me m szyst
k ic h pozycjach p la n y p ro d u k c y jn e ze znaczny
m i nadm yżkam i. Zaznaczył się ró m n ie ż m zrost p ro d u k c ji poszczegó lnych a rty k u ło m m poróm - n a n iu z m iesiącem u b ie g ły m .
Nr 7 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O 351
T a b e la 17
P r o d u k c ja w a ż n ie js z y c h a r t y k u ł ó w p a ń s tw o w e g o p r z e m y s łu t łu s z c z o w e g o
(d a n e p ro w iz o ry c z n e w to n a c h )
W y s z c z e g ó ln ie n ie k w ie c ie ń 1949 r.
m a j 1949 r.
O le j s u r o w y ... 3.452 3.330
„ r a fin o w a n y . . . . 2.542 2.818
M a r g a r y n a ... 1.598 1.860
M y d ło d o p ra n ia . . . . 3.100 3.233
P rzerób nasion o le is ty c h w y n ió s ł w m iesiącu spra w o zd a w czym 6.600 ton. N a jpow ażn ie jsze prze kro cze n ie p la n u n o tu je m y na o d c in k u p ro d u k c ji o le ju ra fin o w a n e g o o 45% i p ro d u k c ji m a rg a ryn y o 33%.
Po zakończeniu w k w ie tn iu k o n tra k ta c ji rz e paku jarego p rz y s tą p io n o w m iesiącu s p ra w o zdaw czym do k o n tra k to w a n ia rze p a ku ozim ego na ro k gospodarczy 1949/50. O g ó ln y w zro st zakontraktow a nego areału ro ś lin o le is ty c h w sto
sunku do 1948/49 w y n ie s ie 92%. Z a k o n tra k to w ano 55 tys. ha rzepaku ja re g o , n a to m ia st u m o w y p la n ta c y jn e w zakresie rzepaku ozim ego m ają o bjąć 42 tys. h e kta ró w .
18. P rz e m y s ł c u k ro w n ic z y ro z w ija się p o m yśln ie , zw iększając z ro k u na ro k p ro d u k c ję cu kru oraz p ro d u k tó w p o chod nych. W ro k u g ospod arczym 1949/50 za ko n tra kto w a n y areał buraka cu krow ego w y n ie s ie , w g danych p ro w iz o ry c z n y c h , o k o ło 255 tys. ha, przew yższając w ten sposób o 32 tys. ha obszar u p ra w w ub.
r. Przy k o n tra k to w a n iu te g o ro czn ym w y s u n ę ły się na czoło o k rę g i pozrtański, to ru ń s k i i lu b e lski.
Plan gospodarczy p rz e w id u je w y p ro d u k o w a nie 620 tys. to n c u k ru w o kre sie ka m p a n ii 1949/50. C h a ra kte rystyczn ym z ja w is k ie m jest stałe przekraczanie p la n o w a n e j p ro d u k c ji cukru;
w ro k u ub. w y n io s ło ono 53 tys., a w n a dcho
dzącej k a m p a n ii p rz e w id u je się ró w n ie ż uzys
kanie p o n a d p la n o w e j p ro d u k c ji. W m iesiącu sp ra w o zd a w czym uczestnicy zjazdu ro b o tn ik ó w i p ra c o w n ik ó w p rz e m y s łu c u kro w n icze g o oraz c h ło p ó w , p la n ta to ró w buraka cu kro w e g o zo b o w ią z a li się: ro b o tn ic y do przekro cze n ia planu p ro d u k c ji na ro k bież. o 80 tys. ton cukru, p rz e d s ta w ic ie le 600 tys. c h ło p ó w -p la n ta to ró w do zw iększenia p rze cię tn ych p lo n ó w b u ra k ó w c u k ro w y c h , do w yso ko ści o k o ło 200 q z hektara, w obec p rzeciętnej w y d a jn o ś c i 170 q z ha w ub. r.
W ram ach o g ó lno państw ow ego planow ego system u oszczędzania p ra c o w n ic y CZPC zobo
w ią z a li się do zaoszczędzenia 2.400 m il. zł.
K w o ta ta osiągnięta zostanie g łó w n ie d z ię k i oszczędności w aparacie p ro d u k c ji, co p o z w o li na o b n iże n ie k o sztó w w y tw a rz a n ia 1 to n y cu
k ru o ca 3.200 zł.
C u kro w n ie , w y k o rz y s tu ją c dośw iadcze nia z lat ubie g łych , zo b o w ią za ły się do o bniżen ia w br.
w ska źn ika stra t c u k ru w p ro ce sie p ro d u k c y j
n y m z 3% do 2,71%. P rz e w id u je się ró w n ie ż zm niejszenie o 9% kosztów o so b o w ych p rz e w i
dzianych w p la n ie fin a n s o w o -p rz e m y s ło w y m na ro k 1949/50. Z o sta n ie to osiągnięte przede w s z y s tk im d z ię k i s k ró c e n iu o kresu ka m p a n ii oraz zw ię ksze n iu w y d a jn o ści, ze 122 p ra c o w n i- k o -g o d zin p la n o w a n ych na w y p ro d u k o w a n ie
1 to n y c u k ru do 111 p ra co w n iko -g o d zin .
W zakresie ko sztó w rze czo w ych p rz e w id u je się znaczne oszczędności s u ro w c o w e m. in.
przez z re d u ko w a n ie m anca p rz y o d b io rze b u ra k ó w z 2% do 1,1%. Poza ty m nastąpi z m n ie j
szenie kosztów tra n s p o rtu su ro w ca przez r e d u kcję p u stych p rze b ie g ó w , u s p ra w n ie n ie za
o p a trze n ia za kła d ó w p ro d u k c y jn y c h itp.
19. P rz e m y s ły p o zo s ta łe i w y d z ie lo n e * ) a) Z je d n o c z e n ie P rz e m y s łu C u k ie rn ic z e g o p rz e k ro c z y ło p la n p ro d u k c ji c u k ie rk ó w o 36%, czekolady o 46%, łącznie o 2.350 ton a rty k u łó w , c z y li o 201 tonę w ię ce j n iż w ub. m iesiącu.
b) Z je d n o c z e n ie P rz e m y s łu S u ro g a tó w K a m y i N a m ia s te k S p o ż y w c z y c h w y p ro d u k o w a ło 2.361 tonę su ro g a tó w kaw y, w y k o n u ją c plan m 117%. W zw ią zku z zakończeniem a k c ji k o n tra k to w a n ia c y k o r ii należy p o d k re ś lić , że po raz p ie rw s z y w ro k u bieżącym obsiano p la n tacje c y k o rii nasionam i h o d o w li k ra jo w e j. N a siona te, po p rz e p ro w a d z o n y c h lic z n y c h d o św iadczeniach, okazały się m o ż liw e do zasto
sow ania w naszym k lim a c ie i w a ru n ka ch g le b o w ych . Z a s tą p iły one w ok. 80% kosztow ne nasiona b e lg ijs k ie dotychczas używ ane do sie
w ó w . O m a w ia n y p rz e m y s ł osiąga re z u lta ty p rz e kraczające znacznie p ro d u k c ję przedw ojenną.
W ro k u 1948 p ro d u k c ja s u ro g a tó w k a w y łą c z n ie z c y k o rią w y n io s ła w Polsce na g ło w ę lu d ności 1 kg, co s ta n o w i w z ro s t o 150% w sto sunku do 1937 r., a jednocze śnie w ska źn ik tnzrostu cen ty c h a rty k u łó w w y n o s i zale d w ie 48 w stosunku do cen p rze d w o je n n ych .
c) Z je d n o c z e n ie P rz e m y s łu Z ie m n ia c z a - neg o p rz e ro b iło w m iesiącu spraw ozdaw czym
*) D a n e c y fro iu e z m y k o n a n ia p la n u p r o d u k c ji przez p o s z c z e g ó ln e z je d n o c z e n ia ui m a ju m a ją c h a ra k te r p r o w i
z o ry c z n y .
352 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O Nr 7
1.720 to n ziem niakom . Plan m zakresie prze- tm oróm ziem niaczanych m ykonano m 169%, w y- tm arzając 3.185 ton, m obec 2.781 to n y prze- tm oróm m km ie tn iu .
W ram ach p la n u sześcioletnie go nastąpi m p rze m yśle zie m n ia cza n ym unom ocześnienie zakładom m ytm ó rczych , u m o ż lim ia ją c e m. in.
p e łn ie js z e m yko rz y s ta n ie odpadkom . Zw iększe- nie p ro d u k c ji um arunkom ane je s t o d p o m ie d n im rozszerzeniem e k s p o rtu p rze tm o ró m z ie m n ia czanych, poniem aż zapotrzebom anie kra jo m e p o k ry m a m y ca łko m icie .
d) P rz e m y s ł s p iry tu s o w y m yko n a ł plan p ro d u k c ji nie me m szystkich asortym entach.
W zakresie p ro d u k c ji s p iry tu s u re ktyfiko m a n e g o został on p rze kro czo n y o 17% p rz y czym w y - tm orzono go 5.827 tys. 1, zaś s p iry tu s u odm od- nionego m yp ro d u ko m a n o 1.645 tys. 1. N iem yko- nanie p la n u (68%) p ro d u k c ji s p iry tu s u surom ego zostało spom odom ane o graniczon ą podażą m e lasy. P ro d u kcja m ódek czystych spadła m po- ró m n a n iu z m iesiącem ub. Podczas gdy m k m ie t
n iu b r. m yp ro d u ko m a n o 3.130 tys. 1, p ro d u k c ja m m a ju m yn io sła 2.994 tys. 1, co stanom i m y- kona n ie p la n u m 90%. Stan ten tłu m a czym y m n ie js z y m zapotrzebo m aniem ry n k u , na k tó ry m daje się zaumażyć m zrost spożycia napojom n isko p ro ce n to m ych , ja k pim o, m in o itp .
e) P rz e m y s ł ty to n io w y m y ko n a ł p la n p ro d u k c ji m 115%. P ro d u kcja papieroso m m yn io sła 1.728 m il. sztuk (131% planu), m obec 1.663,2 m il. szt. papieroso m m y p ro d u k o m a n y c h m k m ie t
n iu . P ro d u kcja ty to n iu m yn io sła m m iesiącu spram ozdam czym 75.920 kg. U d z ia ł surom ca krajo m e g o m m y ro b a c h ty to n io m y c h stanom i obecnie ca 80%. O b o k zm iększenia p o m ie rzch n i upram dąży się róm nież do p o d n ie sie n ia ja k o ści upram ianego ty to n iu i zm iększenia p ro centu m yższych gatunkom .
W R ad o m iu trm a ją prace p rz y ro z b u d o m ie d ru g ie j co do m ie lk o ś c i fa b ry k i papierosom m Polsce. F abryka ta została zaopatrzona m nome am e ryka ń skie m aszyny i m y ra b ia ju ż obecnie 20 m il. szt. papieroso m dziennie, a m ro k u p rz y s z ły m p ro d u k c ja je j m zrośnie, zgodnie z planem , do 28 m il. szt. dziennie.
20. R o ln ic tw o . S tosunkow o późne rozpoczę
cie ro b ó t p o ln y c h m b r. nie w p ły n ę ło u je m n ie na re a liz a c ję p la n u za sie w ó w i m w y n ik u w y tężonej p ra cy ro ln ik ó w do końca m aja zapla
now any areał zbóż, zie m n ia kó w , ro ś lin p rze m y s ło w y c h , pastew nych i m ieszanek został obsiany. W y s o k a te m peratura, duże n a s ło
necznienie i c ie p łe deszcze p rz y c z y n iły się m m a ju do p om yślnego ro z w o ju k u ltu r w io sennych i do b ujneg o w z ro s tu ozim in .
N ader p o m y ś ln y p rze b ie g m ia ły zasiew y w iosenne w m ajątkach p a ń stw o w ych PGR, k tó re na dzień 20 m aja b r. o b ję ły 231 tys. ha, w ty m żyto ja re — 1,5 tys. ha, pszenica ja ra 36,5 tys. ha, jęczm ień ja ry — 67,1 tys. ha, ow ie s — 93,5 tys. ha, b u ra k i c u kro w e — 32,5 tys. ha, co stanom i od 100% do 150% w y k o n a n ia planu. Ilo ś ć n a w ozów sztucznych d o s ta r
czona ro ln ik o m p o d u p ra w y w io se n n e w y n io s ła 390 tys. t, c z y li o 100 tys. ton w ię c e j niż w ro k u u b ie g ły m . Już do d n ia 15 m aja gm inne s p ó łd z ie ln ie i p o w ia to w e z w ią z k i g m in n ych s p ó łd z ie ln i ro z p ro w a d z iły w ś ró d ro ln ik ó w 364 tys. to n naw ozów , co sta n o w i 93% o g ó ln e j ilo ś c i. W tegoroczne j sprzedaży n a w ozów sztucznych b ra ło u d z ia ł o k o ło 2.700 g m in n y c h s p ó łd z ie ln i »Sam opom oc C hłopska« (w 1948 r.
— 1.600 s p ó łd z ie ln i). 75% w s z y s tk ic h naw ozów z a k u p ili m ało - i ś re d n io ro ln i c h ło p i d z ię k i u ła tw ie n io m o rg a n iz a c y jn y m i k re d y to w y m s to sow anym dla tej g ru p y gosp o d a rstw przez aparat d y s try b u c y jn y .
Na tegoroczne sie w y je sie n n e gospod arstw a c h ło p s k ie o trz y m a ją ponad 360 tys. t naw ozów sztucznych, w tym :
fo s fo ro m y c h o k . 202 tys. t a z o to iu y c h „ 69 tys. t p o ta s o ir y c h „ 73 tys. t o ra z in a p n a n a iro z o iu e g o „ 40 tys. t
W ce lu spraw nego zaopatrzen ia ro ln ik ó w w naw ozy, ju ż w m a ju br. w o je w ó d z k ie i p o w ia to w e k o m is je n aw ozow e o p ra c o w a ły szcze
g ó ło w e ro z d z ie ln ik i terenow e.
W sprzedaży n a w o zó w sztucznych na siew y jesienne będzie b ra ło u d z ia ł p onad 3 tys. s p ó ł
d z ie ln i g m in n y c h i ic h z w ią z k ó w p o w ia to w ych .
W ram ach a k c ji »H« do końca m iesiąca spraw ozdaw cze go z a ko n tra kto w a n o w ca łym k ra ju ok. 1.300 tys. szt. trz o d y ch le w n e j, p rz y czym w w y n ik u tej a k c ji ty lk o w przeciągu m aja dostarczono na p u n k ty spędow e 96 tys.
szt. tu c z n ik ó w , c z y li o 26 tys. szt. w ię c e j n iż p rz e w id y w a ł p la n dostaw m a jo w y c h . N a jw y ż sze p rze kro cze n ie p la n u zanotow ano w tym o kre sie w w ojem , lu b e ls k im , łó d z k im , o ls z ty ń skim , k ra k o w s k im i rze szo w skim . P om yślny w y n ik tegoroczne j a k c ji k o n tra k to w a n ia trzo d y, ja k i celow ość gospodarcza k o n ty n u o w a n ia tej fo rm y h o d o w li z w ie rz ą t rzeźnych, zn alazły w yra z w o statniej u c h w a le K o m ite tu E ko n o
