Uniwersał I.
Do Narodu Polskiego!
K r w a w a p i ę c i o l e t n i a w o jn a ś w i a to w a z b liż a s i ę k a k o ń c o w i . Ś ^ i t a j u ż p o k ó j b li z k i, k t ó r y o b i e c u j e z w y c i ę s t w o s p r a w ie d li w o ś c i , w y z w o le n ie u c i ś n i o n y c h , p o s k r o m i e n i e ty r a n ó w , w o l n o ś ć d la w s z y s t k i c h k r a j ó w i n a r o d ó w
P o k ó j te n n i e s i e n a m w y z w o l e n ie z w i e k o w e j n i e w o l i, z d r a p i e ż n y c h s z p o n ó w , o s w o b e d z i c i e l l * - o k u p a n t ó w , k t ó r z y o d tr z e c h l a t g r a b i ą n a s z e p o la , l a s y , w a r s z t a t y p r a c y i w y s y s a j ą z n a s s i ł y i z d ro w ie .
K r u s z ą s ię k l e s z c z e ż e l a z n e , ¡.trz y m a ją c e ,'nas d o t y c h c z a s w ś m i e r t e l n y m u ś c i s k u , a g d y o p a d n ą z u p e ł n i e p o z o s t a n i e m y w o ln i i s a m i .J
W o l n o ś ć m u s i m y z a b e z p i e c z y ć , a b y ś m y n i e d o s t a l i s ię z n ó w p o d j a r z m o „ n o w y c h ' o s w o b o d z i c i e l i , k t ó r z y c h c ą u n a s z a p i o w a d z i ć jity ran ję
c z e r w o n y c h g w a r d ji i a r m ji.
M u s i m y b r o n i ć w o l n o ś c i n a s z e j O j c z y z n y , n a s z y c h pól, d o m o s t w i r o d z in o d przemocy wrogów jaw nych I sk rytych [złoćzyńców. P r z y s z ł o ś ć P o l s k i m u s i m y b u d o w a ć c e l o w o i r o z u m n i e , a b y n i e było w N ie j k r u c h y c h lu b s p r ó c h n i a ł y c h w ią z a ń , a b y n i e b y ł o w N i e j c z e r w ia , k t ó r y b y j ą to c z y ł.
P o l s k a m u s i b y ć n a m M a t k ą w s z y s t k i m . P o l s k a d la [ s w y c h d z ie c i n i e m o ż e b y ć m a c o c h ą , p o m i a t a j ą c ą m n i e js z y m i lu b s ł a b s z y m i ,
Polska musi być Państwem Demokratyeznem. N ie w o l n o j e d n a k d z iś n i k o m u n a r z u c a ć N a r o d o w i p a n o w a n i a j e d n e j k l a s y n a j n i ż s z e j , c z y n a j w y ż s z e j . N i k t n i e m o ż e m i e ć u s z c z u p l o n y c h p ra w , o i le przez c z y n y k a r y g o d n e n a t o n i e z a s łu ż y ł,
Równe praw a i równe obowiązki — oto hasło, które muszą uznać w s z y s c y . W y b r a n y p rz e z w s z y s t k i c h o b y w a t e l i s e j m p o s t a n o w i , j a k m a b y ć P o l s k a rz o d z o n a i j a k ą k to m a s p r a w o w a ć w ład zę. Z a n im t o j e d n a k n a s t ą p i n ie w o l n o n i k o m u p r z e s ą d z a ć l o s ó w n a s z y c h , w p r o w a d z a ć nam p o r z ą d k i w e d łu g o b c y c h w z o ró w za p o d s z e p t e m p r z e k u p n y c h J u d a s z ó w .
C z u w a j m y w s z y s c y ! C z u w a j m y z w ł a s z c z a w t e d y , g d y p a d n i e w ład za i u r z ę d y o k u p a n t ó w . N ie d o p u ś ć m y d o s a m o w o l i i b e z ł a d u C z u w a j m y p rz y b u d o w a n iu w ładz i o r g a n i z a c j i p o ls k ic h , b y n ie p o p s u ł y n a m t e g o s iły złe lu b g ł u p i e .
Pierwszym obowiązkiem obywateli j e s t utrzymanie ładu i spokoju.
U t r z y m a n e m u s z ą b y ć w s z y s t k i e p o r z ą d k i , k t ó r e z a b e z p i e c z a j ą ż y c i e p u b l i c z n e , d z i a ł a l n o ś ć g o s p o d a r c z ą i w y ż y w i e n i e l u d n o ś c i.-
P o u s u n i ę c i u w ładz o k u p a c y j n y c h n a t y c h m i a s t u s t a n o w i o n y b ę d z ie Tymczasowy R ząd Polski, k t ó r e g o z a d a n i e m b ę d z ie załatw ian ie w s z y s t k ic h k o n i e c z n o ś c i p a ń s t w o w y c h , dbałość o b e z p i e c z e ń s t w o p u b l i c z n e o r a z jaknajszybsze zwołani« sejmu, k t ó r e m u z ł o ż y rząd t e n m a n d a t y s w e d o
r o z p o r z ą d z e n ia . Rozkazem Rządu Tymczasowego posłuszni muszą być
w szyscy obywatele.
O d y z b ie r z e s ię p ie r w s z y S e j m p o ls k i, w y b r a n y prze z c a ł y N a r ó d u s t a n o w i o n R z ą d S t a ł y i W ł a d z e N a jw y ż s z e . S e j m z a d e c y d u j e fo rm ę r z ą d u , u s t r ó j w e w n ę tr z n y i z a jm i e s ię z a s p a k a j a n i e m o g ó l n y c h p o t r z e b K r a j u i o b y w a t e l i .
G d y z b u d u j e m y P a ń s t w o w y g m a c h P o l s k i , w ó w c z a s z a j ą ć si«i m u s i m y ro z w a ż a n i e m w s z y s t k i c h b o l ą c z e k w e w n ę t r z n y c h , l e c z e n i e m k rz y w d n a m z a d a n y c h p rz e z n i e w o l ę i w o jn ę . M u s i m y z a p e w n i ć b y t w k r a ju w s z y s tk i m r o l n i k o w i , r o b o t n ik o w i , r z e m i e ś l n ik o w i i t. d.
Rolnikowi musimy d o s t a r c z y ć ziemi, a ż e b y n i e b y ł z m u s z o n y w ę d r o w a ć p o z a r o b k i d o o b c y c h . N a t e n c e l aż n a d t o w y s t a r c z ą w i e l k i e o b s z a r y s k u p i o n e w r ę k a c h p o l s k i c h n a k r e s a c h oraz o b s z a r y , w y d a r t e z rą k p o ls k ic h p rz e z k o l o n i z a c y j n e u r z ę d y n i e m i e c k i e . Z i e m i a P o l s k a a ż d o o s t a t n i e g o s t r z ę p k a m u s i w r ó c i ć w p o s i a d a n i e r o ln i k a p o l s k i e g o . P a ń s t w o P o l s k i e u tw o r z y s p e c j a l n e b a n k i p a r c e l a c y j n e i k o l o n i z a c y j n e , b y z a s p o k o i ć s ł u s z n e p o t z e b y b e z r o ln y c h .
Przez poparcie produkcji krajowej I szeroko pojętą ochronę p r a c y P a ń s t w o P o l s k i e z a p e w n i r o b o t n i k o w i b y t, z a b e z p i e c z y j e g o p o t r z e b y d u c h o w e i r n a t e r ja ln e :
P a ń s t w o P o l s k i e m u s i b y ć b u d o w a n e d la w s z y s t k i c h o b y w a t e l i a l e i p rz e z w s z y s t k i c h . P r z e s z k o d y ja k i e n a m s t a n ą n a te j d r o d z e u s u n i e m y .
Ci którzy dzisiaj z łaski okupantow są cieniem rządu polskiego muszą ustąpić. N i e c h s ię r o z p r o s z ą j a k o c i e n i e p rz e d ś w i a t ł e m . Z a u s i ł o w a n i a p o w i ą z a n ia l o s ó w n a s z y c h z P r u s a c t w e m , n a d k t ó r y m d o k o n y w a s ię d z iś s tr a s z l iw y a le s p r a w i e d l i w y s ą d h i s t o r j i n i e c h d ź w i g a j ą j a r z m o n i e s ł a w y .
P r z e c i w k o w o l n o ś c i P o l s k i n a z i e m i a c h n a s z y c h m o b i l i z u j ą s ię c z a r n e siły. Z a r a z a b o l s z e w i c k a przez o k u p a n t ó w p r z e s z c z e p i a n a j e s t n a n a s z g r u n t . O b c y k r ę t a c z e i w y r o d n e d z ie c i P o l s k i s t a j ą w s z e r e g a c h p r o w o k a t o r s k i c h , b y w m o r d a c h i p o ż o g a c h u t o p i ć w o l n o ś ć n a s z ą .
F o r m o w a n e w R o s j i i n a z i e m i a c h p o l s k i c h o d d z ia ły c z e r w o n e j g w a r d ji s ą o r g a n i z a c j a m i p r o w o k a t o r s k l e m i , p o w s t a j ą c e m i z w o lą i w ie d z ą n i e m i e c k i e g o rządu W i l h e l m a i j e g o z a u s z n i k ó w . „ O c h r a n a “ n i e m i e c k a w s p ó ł d z i a ł a te m u r u c h o w i . D ó t e j p o d ł e j r o b o t y j e d n i p r z y c i ą g a n i s ą p i e n i ę d z m i , d r u d y r z e k o m o w o l n o ś c i o w e m i h a s ł a m i , a j e s z c z e in n i n i e ś w i a d o m i g r o z y p o ł o ż e n i a j a k o g ł u p c y id ą n a le p s z u m n y c h o b i e c a n e k . D o ty c h s z e r e g ó w p r o w o k a t o r s k i c h c i s n ą s ię p r z e s t ę p c y k r y m i n a l n i g d y ż ta m o t w i e r a s ię d la n ic h d r o g a d o m o r d ó w i r a b u n k ó w .
O b y w a t e l e P o l s k i ! N i e d o p u ś ć m y b y w s c h o d z ą c a dla n a s ju t r z e n k a w o l n o ś c i p r z y s ł o n i ę t ą z o s t a ł a ł u n ą p o ż o g i i k u r z e m krw i b r a t n i e j .
S t a j ą c n a c z e l e s z e r e g ó w z b r o j n y c h p o ls k ic h p r z y s i ę g a m u r o c z y ś c i e i ż n ie z a n i e d b a m n i c z e g o c o b y m o g ł o z a p e w n i ć P o l s c e ła d w e w n ę tr z n y . P r z e t o p o l e c a m d o ś c i s ł e g o w y k o n a n i a :
1) Z a s p o k ó j w g m i n a c h o d p o w i e d z i a ln i s ą s o ł t y s i , w ó j c i i r a d y g m i n n e k t ó r e o b o w i ą z a n e s ą d o z o r g a n i z o w a n i a m i l i c j i n a r o d o w e j, p o d l e g ł e j K o m e n d a n t o m , w y z n a c z o n y m p r z e z e m n i e d la k a ż d e g o p o w i a tu . T a m , g d z i e K o m e n d a n c i n i e s ą j e s z c z e w y z n a c z e n i , w y b r a ć ich m a j ą s e j m i k i p o w i a t o w e , k t ó r e p o w i n n y s i ę r o z s z e r z y ć p rz e z d o k o o p t o w a n i e d r o b n y c h r o ln i k ó w .
2 ) W m i a s t a c h i w m i a s t e c z k a c h m a g i s t r a t y i ra d y m i e j s k i e w i n n y p o -
d j ^ ^ a k ^ j a m ą ^ k c j ^
V
T a m g d z ie n i e m a p o l s k i c h u r z ę d ó w p o w i a t o w y c h m i e j s k i c h l u b g m i n a z c h w i n n y p o w s t a ć K o m i t e t y o b y w a t e l s k i e .4 ) Na d a n e H f t S Ł O M i l i c j a N a r o d o w a r o z b r o i i u w ię z i p r z e d s t a w i c i e l i r z ą d ó w o k n p a c y j n y c ł i i p r z e j m i e w ła d z ę w r ę c e w ł a s n e .
R a d y m i e j s k i e n a t y c h m i a s t w y b i o r ą z a s t ę p c ó w b u r m i s t r z ó w , s e j miki p o w i a t o w e — z a s t ę p c ó w n a c z e l n i k ó w p o w i a t ó w .
In n e w ł a d z e z a m i a n u j e i z o r g a n i z u j e R Z Ą D T Y M C Z A S O W Y . W s z e l k i e z r z e s z e n i a p o l s k i e , j a k o w y r a z i c i e l e ła d u s p o ł e c z n e g o , m u s z ą z m o b i l i z o w a ć s w e s i ł y d o w a lk i c z y n n e j z n a j e ź d ź c a m i i w i c h r z y c i e l a m i. i n s t r u k c j e i s z e m a t y , w e d łu g k t ó r y c h m a b y ć p e d j ę t a p r a c a o r g a n i z a c y j n a , s ą o p r a c o w a n e i d o n i c h ś c i ś l e m u s i b y ć d o s t o s o w a n e w s z y s t
k o , a ż e b y z a c h o w a ć j e d n o l i t o ś ć a k c j i .
K a ż d y o b y w a t e l P o l a k , w e z w a w y d o s z e r e g ó w P o l s k i e j A r m ji W o l n o ś c i o w e j , s t a w i ć s ię m u s i p o d g r o z ą o d p o w i e d z i a l n o ś c i p r a w c z a s u w o j e n n e g o .
M a t k i , ż o n y i s i o s t r y . W a s z e m i e j s c a w s z e r e g a c h o d d z i a ł ó w p o m o c n i c z y c h . P o l s k a w ie le W a m z a w d z ię c z a d o t y c h c z a s , n i e c h w ię c W a s
D f W s i e .r e £ a c h w o l n o ś c i o w y c h w o s t a t n i e j w a l c e o N i e p o d l e - gt.o.'.. U z n a j ę w W a s o b y w a t e l k i r ó w n o u p r a w n i o n e , c o n a p e w n o p i e r w s z y S e j m P o l s k i p o tw ie r d z i.
Z a m i e s z k a l i n a t e r y t o r ju m R z e c z y p o s p o l i t e j P o l s k i e j c y w i l n i m i e s z k a ń c y , n i e m c y , m a j ą b y ć t r a k t o w a n i j a k o z a k ł a d n i c y za b r a c i n a- s z y « h , z a t r z y m a n y c h w N i e m c z e c h , w y w ie z i o n y c h l u b u w i ę z i o n y c h . J a k o j e n c t u i c y w i l n y m n i e p o w i n n a im s ię d z i a ć ż a d n a k r z y w d a , Z a w y s ł u g i w a n i e s ię w r o ę o m , k a ż d o r a z o w o s t w i e r d z o n e p rz e z s ą d p o ł o w y o d d z i a łó w p o l s k i c h , w i n n i b ę d ą r o z s t r z e l a n i .
^ c y w i l n y ch m >e s z k a ń c ó w R z e c z y p o s p o l i t e j n a r o d o w o ś c i o b c y c h ani b e z w z g l ę d n e j l o j a l n o ś c i . S m u t n e d o ś w i a d c z e n i a , j a k i e w y n ie ś li n a s i b r a c i a z R o s j j , t y r a n iz o w a n i t a m prze z a n a r c h i c z n e o r g a n i z a c j e s o - w ie to w , na c z e l e k t ó r y c h s t a n ę l i żyd zi, u p o w a ż n i a j ą m n i e d o k a t e g o r y c z n e g o ż ą d a n i a : Ż y d z i m u s z ą z a c h o w a ć b e z w g l ę d n ą l o j a l n o ś ć . W s z e l k i e
SI^ s P raw p o l s k i c h u w a ż a n e m b ę d z i e za p r o w o k a c j ę . W r u c h u b o l s z e w i c k o - a n a r c h i c z n y m s z e r z o n e m w R z e c z y p o s p o l i t e j ży d zi b i o rą w y d a tn y u d z ia ł, p r z e t o p o l e c a m o d d z ia ł o m M i l i c j i N a r o d o w e j z a r e g e - s t r o w a m e na t e r e n i e s w e g o d z ia ł a n i a z a k ł a d n i k ó w z p o ś r ó d ż y d ó w . J a k o z a k ł a d n i c y w p i e r w s z y m rz ę d z ie u w a ż a n i b y ć m a j ą : 1 ) d z i a ł a c z e ży - d o w s c y , k t ó r z y p o w r o c m z K o s j i , z a r z ą d y w s z y s t k i c h s t o w a r z y s z e ń ż y d o w s k ic h , 3 ) c a d y c y , r a b i n i , p o d - r a b i m i u t r z y m u j ą c y b ó ż n i c e ż y d o w s k i e , s z k o ł y i „ i z d e b k i “, 4
)
p r z e d s t a w i c i e l e ż y d ó w w rad acti m i e j s k i e * ! . J e ż e l i na t e r e n i e d z i a ł a l n o ś c i o d j z i a ł u A ^ i l i c j j N a r o d o w e j z ja w ią s i ę w y r a ź n e o z n a k i r o b o t y b o l s z e w i c k i e ) i s t w i e r d z o n y b ę d z ie u d z i a ł w n i e ; ż y d ó w — z a k ł a d n i c y m a j ą b y ć r o s t r z e j a m .O b y w a t e le l
Na z e g a r z e d z i e jo w y m b i j e g o d z i n a C Z Y N U P O L S K I E G O , c z y n u o b e c n e g o p o k o l e n i a . C z y n e m ty m b ę d z ie z d o b y c i e w o l n o ś c i d la P o l s k i .
^ on.lą. V n .o g i ’ g ° to wi d o ś m i e r t e l n e j w a lk i o p r z y s z ł o ś ć W o l n e j N i e p o d l e g ł e j i Z j e d n o c z o n e j P o l s ki c z e k a j c i e H f l S Ł f l . N ie w o ln o , n i k o m u n a w ł a s n ą r ę k ę r o z p o c z y n a ć walki" lecz d la d e b r a s p r a w y c z e k a ć M E G O
W E Z W A N I A . --- --
General ( - ) WITOLD ORSKI.
W a r s z a w a , 8 p a ź d z ie r n i k a 1 9 1 8 r. ' ' - ' j
