ROCZNIK
OCHRONY ROŚLIN
TOM I I I ZESZYT 3
J. W. RUSZKOWSKI. Szkodniki pól i warzyw nik ów obserw ow ane w Polsce w r. 1934.
J. PRÜFFER. Szkodniki tra w zbożowych zaobserw ow ane w Polsce w 1934 roku. — Szkodniki śpichrzów i młynów, zaobserw ow ane w Polsce w 1934 roku.
ST. MINKIEWICZ. Szkodnik i sadów o bse rw ow ane w Polsce w r. 1934.
A . KRASUCKI. Szkodniki krzewów owocowych o bse rw ow ane w Polce w roku 1934.
■
&
Z ZA SIŁK U MINISTERSTWA ROLNICTWA I REFORM ROLNYCH
W A R S Z A W A 1 9 3 7
■ ,
1 ' j-
f!f, -Y-
•T*'l- ' i ' j ,'\YY ■
- ‘i.
ROCZNIK
OCHRONY ROŚLIN
TO M I I I Z E S Z Y T 3
J. W. RUSZKOWSKI. Szkodniki pól i warzywnik ów obserwowane w Polsce w r. 1934.
J PRÜFFER. Szkodniki traw zbożowych zaobserw ow ane w Polsce w 1934 roku. — Szkodniki śpichrzów i młynów, zaobserw ow ane w Polsce w 1934 roku.
ST. MINKIEWICZ. Szkodniki sadów o bse rw ow ane w Polsce w r. 1934.
A. KRASUCKI. Szkodniki krzewów owocowych o bse rw ow ane w Polce w roku 1934.
Z ZASIŁKU MINISTERSTWA ROLNICTWA I REFORM ROLNYCH
W A R S Z A W A 1 9 3 7
Druk. „Społeczna”, Warszawa, Plac Grzybowski 3/5. Tel. 205-80.
W POLSCE W R. 1934.
Z estaw ił J, W. R u s z k o w s k i (.W arszaw a)1).
Szkodniki w ielożerne.
Ze s z k o d n ik ó w u s z k ad z a ją c y c h w iele różnych ro ślin n a jb a r dziej p o w s z e c h n y m pojaw em zaznaczyły się różne g a tu n k i d r o b n y c h gryzoni, łączonych pod ogólną nazw ą „myszy p o l n y c h ” . Szkody przez nie w y rz ą d za n e o d notow ano na te r e n ie 11 w o je w ództw , a 48 pow iatów . N ajw iększą liczbę powiatów , w k tó ry c h o b s e rw o w a n o szkody, widzim y w woj. W a rsz a w sk ie m (15) oraz Ł ód z k iem (7). N a jdotkliw sze s tr a ty w plo n ac h s p o w o d o w an e przez g ryzonie p o d a n e z osta ły z p o w ia tu s ta n is ła w o w s k ie g o (do 100%), częściej je d n a k sz k o d y oceniano znacznie niżej, a n ie je d n o k r o tn i e s p a d a ły one do k ilk u p ro ce n t. Do najczęściej u s z k a dzanych u p ra w n a leżały p rz e d e w s z y s tk ie m koniczyny, oziminy, pozatem łąki, kopce, ste rty , a w sa d a c h — jabłonie.
Dość p o w s z e c h n ie w y s tę p o w a ły gąsienice rolnic i to p r z y puszczalnie ró żn y c h ga tu n k ó w . Między ińnem i silnie u c ie rp ia ły od rolnic te re n y popow odziow e K ra k o w s k ie g o , cały Wołyń, część P o z n a ń s k ie g o i poszczególne p o w ia ty jeszcze in n y ch 9 woje
w ództw .
W połow ie w ojew ództw stw ierdzono p o jaw y szkodliw e ś li
m aków , przy tem s tr a ty w ozim inach doch o d z iły do 100% (S ta
n isła w o w sk ie , Białostockie).
D rutow ce o d n o to w a n e z osta ły w 12 w o je w ó d z tw a c h i w 42 p o w ia ta c h , w yrządzając n ajdotkliw sze sz k o d y w p o m id o ra c h (do 100%) i k a la f io r a c h (do 70%). Szkody w zbożach d o c h o d z iły do 5%, w z ie m niakach do 10% u s z kodzonych kłębów .
‘) Szkodniki zbóż i śpichrzowe zostały opracow ane osobno przez J.
PriiMera (str. 25).
T u rk u ć p o d ja d e k w y stę p u ją c p o d o b n ie ja k w ro k u p o p r z e d nim na te re n ie 9 województw, o d n o to w a n y b y ł obecnie w d w u k r o tn ie w iększej liczbie pow iatów , czyli w 28. W y rz ą d z an e przez niego szkody dochodziły do 40% (K rak o w s k ie ) lub n a w e t 50%
(Lubelszczyzna).
P ę d r a k i c h ra b ą s z cz y rów nież stw ie rd z o n o w 9 w o je w ó d z tw ach, lecz w 15 ty lk o pow ia ta c h. P o z a te m zaledw ie w 7 w y p a d k a c h w y s tę p o w a ły one mniej więcej m asow o.
W dwuch tylko w y p a d k a c h stw ie rd z o n y z o s ta ł m asow y, a w jednym — po jed y ń c z y pojaw larw K o ziułkow atych.
G rylloialpa gryllotalpa L. K R p- Chrzanów: Chełmek i Kościelec 25.IX—
ziemniaki uszkodzone w 30 — 40°/o. WŁ p. Łuck: Ł u c k 4 VI — silnie n a p o m i
dorach i ziem niakach imago i jaja (&25 sztuk w jed n em gnieździe), gm. Po- t o n k a 18-V — imago i la rw y na jęczmieniu; p. Sarny: A ntonów ka 7.VI—silnie n a kapuście, pom idorach i ziemniakach; p. Równe — we wschodniej części p o w ia t u prawie w każdej miejscowości w pobliżu plantacyj b u ra k ó w cukrow ych w y stę p o w a ł bardzo silnie. LB p. Biała P o d lask a — n a te re n ie całej gminy Rossosz 7.V — masowo imago na zasiewach ozimych, jarych i na w arzywach, w niektórych wioskach do 50% zasiewów zniszczonych; p. Siedlce i Puławy — w ogrodach i chm ielnikach. KL p. Będzin: P o r ę b k a — Zawodzie 16.V I I — imago w ogrodzie; p. Częstochowa: Długi K ąt 10.VII — imago pojedynczo. Ł D p.
Konin: Szymanowice 13.VI — na kapuście i ziemniakach i Skulsk 31.X—w w a rzywniku, wszędzie silnie; p. Łask: Dobroń 23.V — masowo w w arzywnik u;
p. Piotrków: Modrzewek — masowo w w arzyw nikach; p. Turek: Małoszyn 17.VII — masowo n a m archwi i silnie n a b u rak a ch : p. Wieluń — częste wiadomości o szkodach w warzyw nik ach. P Z p. Wolsztyn: Wolsztyn 12.V — dorosłe w szkółkach wyrządzały znaczne szkody; pow.: Jarocin i Śrem — w warzywnik ach, pozatem niezbyt szkodliwie n a zrę b ach i n a brzegach la sów. W R p. Kutno: Mieczysławów 27.VII — nieliczny, w roku poprzednim był liczny, lecz tępiono jego gniazda z jajam i (Szk. Rolnicza); p. Płock — w powiecie w ystępuje słabo i szkód nie wyrządza (O. T. O. i K. R); p. P rz a s
nysz: Szemplin i J a s tr z ą b k a — silnie n a ziem niakach (koresp.); p. Rawa Ma
zowiecka: Rylsk Duży — n a oziminach i jarzynach, średnio, szkody do 10%, Łęgonice — średnio i lokalnie na kapuście i słabo lub pojedyńczo w gm.:
Regnów, Żelechlinku, Grotowicach, Inowłodzi i L ubochni (koresp.); p. Sierpc:
Osiek Piaseczny — pojedyńczo, w innyc h okolicach p ow iatu nie zauważony (O. T. O. i K. R.); p. Skierniewice: Orłów — średnio n a ziemniakach, kapuście i b rukw i na glebach lekkich. Danków — n a b u r a k a c h słabo (koresp.); p. So
chaczew: Obrzezany 23.VI — silnie podgryzione k a p u s ta , m a rch ew i b u rak i, rzadziej żyto, seradela i inne. Na 1 m etrze kw adr. 5 do 12 nor, ale w ciągu 3 godzin odkopano tylko 1 gniazdo z p a r ą owadów dorosłych, na głębokości 53 cm.; p. Warszawa: Wiśniowa Góra 21.IX •— duże szkody w w arzy w niku. B£ p. Augustów: Prolejki gm. Hoły nka 20.VI — masowo, na jęcz
mieniu podgryzionych 10% korzeni, na życie i ziem niakach widoczne tylko
n o r y — szkód brak; p. Łomża: Czarnia 6.X — imago średnio w warzywniku;
p. Ostrołęka — w całym powiecie silnie i powszechnie n a różnych upraw ac h , p. Szczuczyn — w całym powiecie średnio n a w szystkich upraw ach. P L p:
Brześć n/B: Dubica 20.VII — masowo na warzywach, te re n gm. Ołtus — m a sowo n a ziemniakach, gm. Domaczewo — silnie n a b u rak a ch konkursow ych;
p. Łuniniec: Łachw a 18.V — masowo i szkodliwie na zbożach, masowo n a p o la ch w całej gminie Lenin (instr. rolni). N W p. Stołpce: gm.: Stołpce, Rubie- żewicze, Derewno — w maju silnie szkodził n a w schodach zbóż; p. Wołożyn;
gm.: Iwieniee, i Wołma — silnie, gm.: Juraciszki, Traby, Ługomowicze bardzo silnie w maju n a wschodach zbóż (agron. rej.).
A g ro tis spp. S L p. Pszczyna — gąsienice w y stąp iły masowo w drugiej połowie lipca, doszczętnie niszcząc 0,5 h a m arc h w i pa s te w n e j a na ziem nia
kach 25°/o łętów. KR p. Dąbrowa: Szczucin i Orczki — n a tere n ach popowo
dziowych 7.IX — masowo zbierano gąsienice, a 13 i 19.IX — gąsienice i po- czwiirki. Gąsienice występowały na jęczm ieniu ozimym, burakach, rzepaku, rzepie ścierniskowej, tra w a c h łąkowych i sporku; p. Kraków: P rą d n ik Czer
w ony 18.VI — silnie, Ruszczą 23.VI — masowo i Karsy — wszędzie n a b u ra
kach. L W p. Przemyśl: Miżyniec — silnie i p. Przeworsk — słabo 3.VII — na b a r a k a c h cukrowych; p. Sokal: T a r ta k ó w 19.VIł — masowo n a cebuli (Agrotis segetum ). ST p. Koło myja 14.VII — silnie na b u rak a ch . W Ł Na te renie całego W ołynia gąsienice (A. segeiiim ) silnie występowały od 20.V do 20.VI n a zbo
żach, ziemniakach i kapuście . W Łucku i jego okolicach na pszenicy w y s tę pow ały w średniem nasileniu motyle A g ro tis segetum (30.V), A . p u tris (5.VI), A . C -nigrum (5.V) i A. exclam ationis (29.V). Pozatem pierwszy z wymienionych g a t u n k ó w licznie la tał od 1.V1II do 30.VIII w pow.: Łuck, Dubno, Równe i Krzemieniec. LB p. Lublin: Lublin — wedłu g relacji k o re sp o n d e n ta gąsienice m ia ły w ystępować masowo w czerwcu na kapuście, kalafio rach, ogórkach, m archw i i b u ra k a c h , pozatem s p o ty k a n o uszkodzenia na tytoniu. KL p. Koń
skie: Błaszków 9.X — gąsienice średnio — liczne -wyżerały młode listki t r u s k a w ek (H. Modrzejewska); p. Miechów: Kowary — gąsienice średnio n a ty to n i u 16.VI. ŁD p. Sieradz: Jerzew 11.X — stw ierdzono 5% uszkodzonych kłębów ziemniaczanych. W większem nasileniu (ok. 5%) gąsienice A . segetum za u w a żono dopiero podczas upraw jesiennych i zbioru okopowych. Ostatnie okazy u k r y ły się w ziemi dn. 10.X. P Z p. Wolsztyn: W olsztyn i p. Września: Chwa- libogowo 29.VIII — silaie w y stęp o w ały w ziemi gąsienice podczas upraw i w y
bierania okopowych. Znaczne uszkodzenia bulw ziemniaczanych i gąsienice stwierdzono w październiku w pow.: Leszno, Poznań, Szamotuły i Września (Gutowo Wielkie 2%, Kościanki 5%). W R W y s tęp o w ały niezbyt licznie, d o t
kliwszych szkód nie wyrządzając: p. Błonie: Leszno, Białatka 1.VIII — średnia liczba niezbyt szkodliwych uszkodzeń b u rak ó w cukrowych; p. Płońsk: Po
św iętne 30.V1II — pojedyncze dorosłe gąsienice obcinały ogonki liściowe b u raków; p. Sochaczew: Chrzczany — pojedyńcze gąsienice 23.VI — podgryzały korzenie i łodygi kapusty przy ziemi, hodow la ich w y k az a ła zarażenie przez pasorzyty. W sam em mieście Sochaczew gąsienice 11.IX wygryzały młode listki truskaw ek, w ystępując w liczbie średniej; p. Warszawa: Mory — gąsie
nice w końcu lipca w ystę powały licznie na pomidorach, wygryzając dziury w owocach dotyka jących ziemi, pojedynczo podgryzały kalafiory 8 — 18.V1II.
W różnych kryjów kach sp o ty k a n o je 28.V, 9 i 17.VI; Natolin — pojedynczo n a truskaw kach. PM p. Wąbrzeźno: Waięcz 17.V1II — gąsienice wygryzały dziury w kłębach ziemniaczanych w y rządzając 10o/o szkód na p lan tac ji 200 ha.
N W p. U da: Durable i p. Nieśwież: gra. How iezna — gąsienice silnie zgryzały młode wschedy zbóż w maju (w/g k o m u n ik a tó w agronomów). W L p. Wilno—
Troki: Wilno 12.VII — gąsienice {A. segetum ) całkowicie zniszczyły około 6°/o, młodych kalafiorów; p- Oszmiana: Ż upra ny 8.VII — gąsienice silnie u szk o dziły buraki.
Elateridae. ŚL p. T arn o w sk ie Góry: Ś wierklaniec — drutow ce masowo- n a 14 ha b u rak ó w cukrowych; p. Lubliniec: Lubliniec — n a 15 ha owsa i Sa
dowa — na 16 h a jęczmienia — masowo; p. Rybnik: Dębieńsk — n a 20 h a owsa i Czerwionka — na 4 ha jęczmienia — masowo. W Ł p. Horochów: Zał- wice 4.VI — drutow ce (Selałosom us aeneus) silnie na pszenicy; p. Łuck: K o walki 6.IV — larw y (Agriołes lineatus L.) silnie n a pszenicy. LB p. Lublin:
Zemborzyce 28.V — licznie n a kalafiorach, niszcząc wspólnie ze śm ietk ą do 70% roślin na torfach, masowo 9.VIII drążyły drutow ce nasady liści buraków;:
p. Łuków: Kosiorki — w m arc u drutow ce masowo podgryzały owies. W całej Lubelszczyźnie licznie na u p ra w ac h tytoniu oraz k ilkakrotnie stw ierdzono duże szkody na owsie. LW p. Lwów: Wroców 7.V — masowo na kaw onach (50% szkód), Barszczowice 12.VI — średnio n a okopowych i zbożach jarych;
p. Rawa Ruska 17.V — silnie n a owsie. ST p. Stryj: Bereźniea 16.Vi — średnio na marchwi. KL p. Kielce: Mąchocice 6.IV — drutow ce n a pomidorach; p.
Miechów: Kowale 25.VH — n a brukwi; p. Pińczów: Sielec 4.VI — słabo na m aku, 1.VI — na burakach, Chruszczyna Mała 25.IV — silnie na polach.
tD p. Koło: Kościelec 18.V — d rutow ce średnio n a burakach, 14.IV — w k o p cach 5% ziemniaków uszkodzonych; p. Łask: Dłutów 29.111 — w szklarniach na pom idorach masowo drutow ce {Athous niger) wew nątrz łodyg powodując 100% strat. Przypuszczalnie dostały się z kompostem na który wyrzucano zgniłe ziemniaki z gorzelni; p. Łęczyca: Chociszew 22.VIII — la rw y średnio na ziem niakach i Goślub 27.X — silnie n a życie. W powiecie tym drutow ce stale czynią szkody w zbożach i w arzyw ach upraw ianych n a torfach, zwłaszcza w pomidorach i sałacie; p. Łódź: Żerom in 8.V — masowo na owsie, K o n s ta n ty nów 27.VI — silnie na kukurydzy; p. Piotrków: Pio trków 3.VII — larwy silnie n a pomidorach; p. Sieradz- Jerzew 11.X — la rw y na ziemniakach, uszkodzonych 10% kłębów. P Z p. Bydgoszcz: Bydgoszcz 22.111 — na zbo
żu, p. Kępno: Domichów — jesionią średnio na ziem niakach; p. Pozuań:
miasto 21.III — nieznacznie w t r u s k a w k a c h la rw y Selałosom us aeneus L., J e lonek 13.VI — pojedynczo w tru sk a w k a ch chrząszcze A th o u s h ir tu j Hrbst.;
p. Śrem: Szlachcin 27.X — la rw y 3-letnie A g rio łe s obscurus L., średnio podgry
zały oziminy. W czasie rewizji ziemiaków ek s p o rto w a n y ch stwierdzono, że powszechnie w y s tę p u ją druto wce gatunków: A g rio łe s usłulatus, S elałosom us aeneus, Lacon m urinus i L im oniiis sp. W R p. Błonie: Milanówek 27.X—średnio n a ziemniakach; p. Ciechanów: Sokołowo — w czerwcu silnie n a burakach;
p. Grójec: Borowe 7.VIII, Gołków 25.IX — silnie na sa dzonkach tuj w lesie, Sielec — w czerwcu silnie n a zbożach jarych; p. Kutno: Lubień 4.IV w kopcach uszkodzeń około 4%, Mieczysławów, Gołębiew — mało; p. Ło
wicz: Blich 30.V — pojedyńczo na m aku; p. Maków: Karniewo —■ w czerwcu
silnie n a b u rak a ch i zbożach jarych; p. Mława - - z an k ie t w 3 miejscowoś
ciach; p. Płock — słabo w 3 miejsc., Płock — średnio w czerwcu n a jęczmie
niu; p. Płońsk: Joniec — silnie w lipcu na zbożach jarych; p. P rzasnysz — p o d a n y z 2 miejscowości; p. Rawa Mazowiecka: Łęgonice 1.V —> średnio około
■5% na jęczmieniu, pozatem podawano je z 11 miejscowości, przeważnie obser
wując pojaw słaby; p. Sierpc: Sieraków, Sierpc i Śnieckanowo — pojaw słaby, Bieniu szkody znaczne; p. Skierniewice — w 3 miejscowościach pojaw słaby;
p. Sochaczew: Sochaczew 4.V — n a jęczmieniu i Rybno 3.VI — n a ziem nia
k ach po odłogach średnio, Rybno — na jęczmieniu, lokalnie, opanow ane na-, to niast koniczyniska, Chrzczany 23.VI — pojedynczo; p. Warszawa: Natolin 20.VIII — na tru s k a w k a ch klęskowo, Mory — na kalafiorach w VI nie często, od 8.VIII — w najpóźniejszych kalafio rach dość często, 13.IX — na innej p la n tacji do 35% uszkodzonych roślin; p. Włocławek: Włocławek, Stary Brześć, Muchowice —- słabo lub silnie, zależnie od płodozmianu, głównie po koniczynie 1 po zasileniu pola kompostami. B Ł p. Grodno: Kotra Kaszubińce — larwy w oziminach; p. Łomża: Eiżbiecin 12.V — la rw y dość licznie na jęczmieniu, s tr a t około 5%! P- Wysokie Mazowieckie: Wilkom 14.VI — nielicznie. P M p.
Brodnica: Karpowo 23.V — 5 h a buraków cukrowych drutow ce uszkodziły w 2%. N W p. Baranowicze: Baranowicze 23.VI — druto wce bardzo silnie uszko
dziły k a p u s tę i kalafiory; p. Lida: Bieniakonie — w czerwcu drutow ce licznie na kukurydzy. W L p. Wilejka: wieś Giry 13.VII — n a poletkac h k o nkurso
w ych bardzo silnie a 13.VIII — tamże i w Zabłociu silnie uszkodzone pędy ziemniaków, Mała — w Ppcu drutow ce średnio na ziemniakach; p. Wilno — Troki: w okolicach W iln a od szeregu lat obserw ow ano na polach upraw nych nas tęp u jące gatu n k i chrząszczy sprężykowaty ch, z któ rych dwa pierwsze były najliczniejsze: S elałosom us aeneus L., L im oniiis aeruginosus OL, A łh o u s hae- m o rrh o id a lis F., A g rio te s obscurus L., A. sp u ta to r L. i B rachylacon (Lacon) m u rin u s L.
M eloloniha spp. Do niniejszego zesta w ienia weszły jedynie dane doty czące w ystępow a nia pędraków , wiadomości n a to m ia st z rójek chrabąszczowych zo s ta n ą podane w in nem miejscu. K R Na całej Łemkowszczyźnie pędraki wy
stąpiły masowo, m. in. w p. Nowy Targ: Czarna Woda, Biała Woda, Szlach- to w a i J a w o rk i 24.IX — masowo w polach. LW P ę d rak i występowały n a t e renie całego województwa, m. in. w p. Rudki: Fredrów 30.V — masowo w t r u sk a w k ach , szkody 30%. S T W c alem województwie, m. in. w p. Kosów: Chom- czyn 20.VI — masowo. LB Wiadomości o szkodach na b u ra k a c h otrzymano je dynie z p. Chełmno. Ki. p. Częstochowa: Jaskrów. 17.XII — żywe okazy chra
bąszczy (M. m elolontha L.); p. Pińczów Chruszczyna Mała 25.IV — masowo w polu pędraki dwuletnie. ŁD p. Koło 19.VI — la rw y silnie szkodziły n a b u r ak a c h p astew nyc h; p. Wieluń; P raszk a 14.XII — znaleziono w ściółce leśnej 2 żywe chrząszcze M. m elolontha L.; p. Piotrków: Milejów — duże szkody
w szkółce drzew owocowych. PZ Liczne skargi otrzym ywano na uszkodzenia przez pędraki tr u s k a w e k w okolicy Poznania, w jedym w yp ad k u do 75% roślin.
W R p. M ińsk Mazowiecki: Stankow jzna 25.IV — p ędraki licznie w polu po ży
cie i ziemniakach; p. Rawa — szkody około 5%; p. Warszawa: Rembertó w — w lipcu p ędraki liczne w warzywniku, Wesoła 28.111 — silnie w tr u s k a w k a ch . B Ł p. Augustów: Prolejki 20.VI — dużo w czasie orki w polu; Saiczek gm.
Wołoniczowce 20.VI — masowo w truskaw kach, około 60% stra t. R utki gm.
Dowspuda 21.VI — pojedynczo n a b u rak a ch ; p. Białystok: Knyszyn 21.V —■
pojedyńczo w ziemi; p. Łomża: Mały Płock 18.VII — pojedynczo na burakach.
P M p. Brodnica: Karkowo 23.V — p ędraki m łode w b u r a k a c h 1% strat. N W p. Lida: Bieniakonie i wiele innyc h miejscowości — W czerwcu p ęd ra k i licz
nie n a łubinie; p. Wołożyn — bardzo znaczne szkody w maju n a te re n ie gmin: Juraciszki, T raby i Ługomowicze n a w schodach zbóż.
A m p h im a lu s (Am phim alloń) solstitialis L. K R p. Kraków: Kraków 13.VII—
masowo imago na p la n tacja ch miejskich. W Ł p. Łuck: Łuck 14.VI — imago średnio w życie. KL p. i m. Częstochowa 10.VII — imago masowo w polu. W R Warszawa: miasto 10.X — p ędraki masowo w trawie, około 52 sztuk n a m e trze kw., wybierane przez szpaki, Bielany 17.IX — p ę d ra k i zupełnie zniszczyły 3 boiska. B Ł p. Ostrołęka: Ostrołęka 6.1X — p ęd ra k i w ystępujące masowo p ow odow ały w ysychanie traw n ik ó w i Przeczki 26.X — p ę d ra k i były przy
czyną w ysychania placami darni; p. Łomża: Czarnia — silny lot imago.
P hyllopertha horticola L, W R p. Łowicz: Blich 30.V — silny pojaw chrząszczy w główkach koniczyny czerwonej i w innych uprawach; p, Radzy
min: J a n ó w k a k. Tłuszcza 31.V — średni lot chrząszczy. Bt p. Białystok:
Knyszyn 21.V — pojedyncze chrząszcze na jabło niach; p. Grodno: Stanis ławów 10.VI — pojedyńcze chrząszcze.
Tipulidae. K R p. Biała: Polonka k. Oświęcimia 1.VI — la rw y masowo na burakach. LB p. Lublin: Lublin — w czerwcu la rw y masowo podgryzały k ap u s tę, kalafio ry i ogórki; z 250 m kw. ogrodu zebrano 5 litrów larw. W oko
licach podmokłych obserw owano masowy lot. W R p. Sochaczew: Obrzezany 23.VI — pojedyńcze la rw y w k ap u ś cie i in n y c h warzywach.
Bibio h o rtu la n u s L. P Z Poznań 18.V — była silna rójka w warzywniku, szkód w yw ołanych przez larw y nie obserw owano. W R p. Błonie: Leszno 13.11 — larw y masowo na ogórkach w szklarni; p. Rypin: Naróż 17.V—masowy lot m uch n a d polami. W arszawa 12.11 — larw y masowo n a sałacie w in sp ek tach , ul.
Grójecka 19.IV — la rw y i poczwarki masowo w in sp ek ta ch na kalafiorach, k tóre uszkadzały.
Lim acidae. K R p. Myślenice: Pole nka 4.X. S T p. Kałusz: 22.X1 — masowo n a oziminach, wyrządzając do 100% strat. LB p. Biłgoraj — na t e renie całego powiatu w edług ustnej wiadomości O. T. O. i K. R.; p. i m. L u
blin 21.VIII i 10.IX — silnie zjadały miąższ marchwi, r a b a rb a ru i b u ra k ó w ćwikłowych. P Z p. Gniezno: Karsewo 25.X — lokalnie znaczne szkody na wczesnych tylko zasiewach. Naogół n a terenie województw a znaczenia go
spodarczego nie posiadają. W R p. Skierniewice: Skierniewice 30.111 — uszko
dzenia roślin szklarniowych; p. Przasnysz 30.X — masowo; p. Warszawa:
Mory jesienią licznie na kapuście. B Ł p. Białystok: Rogowo — wiadom ość o masowym pojawię n a oziminach, Kruszewo 17.VII —- w k ilk u g o spodar
stw ach n a podm okły ch g ru n ta c h — masowo na oziminnch, k tó re w sk u te k tego zaorano w jesieni, zasiane je d n a k n a tern miejscu grochy również zo
stały uszkodzone, w kilku miejscowościach gmin: Załyki, Juchnow ice i Cho
roszcz; p. Łomża: Zawady 28.IX — silnie na niższych żytach. P L p. Kobryń:
K obryń 24.IX — silnie na zbożu. N W p. Nieśwież: gm. Howiezna — maj, silnie n a w schodach zbóż (wedłu g obserw acyj agronoma).
Arvicolidae, M uridae. ŚL Na Śląsku liczba gryzoni znacznie się zmniej
szyła po zeszłorocznym klęskowym ich pojawię i w iększe ślady szkód wio
sennych należały do zjawisk wyjątkowych. Silniejsze uszkodzenia koniczyn o bse rw ow ane były w dolinie nadodrzańskiej. a głównie w pow. Cieszyn i Biel
sko. Mniej silnie i sporadycznie ucierpiały ozime zasiewy w pow.: Rybnik, Pszczyna i Lubliniec. W leeie „myszy p olne“ w y stę pow a ły masowo gniazdami n a te renie całego Śląska, np. w p. Cieszyn: okolice Skoczowa i P ruchny, p.
Rybnik: okolice Czerwionki i dolina nadodrzańska; p. Tarnow skie Góry: o k o lice m iasta powiatowego. K R Na tere nie całego krakowskiego „m yszy“ prze
zimowały doskonale, w yrządzając na wiosnę znaczne szkody; p. Biała: n a 1 m 2 pola w ypadało około 15, a na ścierniskach 'n a wiosnę n aw e t do 40 nor; pow.:
Kraków, Myślenice, Ja sło (Osiek i Wola Dębowicka 16.1V — masowo n a ozi
m inach, i Wadowice — poważne szkody n a wiosnę w polach, a w pow.: Biała, K raków i Myślenice i w sadach. W lecie p. Bochnia: Targowiska 26.VII — m a sowo n a polach; p. Kraków: Kraków 17.VI — n a łą kach n ad Rudawą.
L W Szkody dochodzące do 40% w yrządzane przez A rvicola arvalis zaobserw o
w ano w sadach zachodniej części województwa. Pozatem odnotowano poja- wy: p. Jarosław : Ja ro s ł a w 7.V i 17.VIII — masowo na polach; p. Lwów Barszczowice 12.VI i Persen k ó w k a oraz B odnarów ka 26.IX — silnie w polach i ogrodach; p. Rzeszów: Miłocin 3.IX — silnie na polach. S T p. Horodenka:
Probabin ie 16.IX—masowo na polach; pow.: Kołomyja, Śniatyń i Tłumacz 6.IX;
p. Nadworna: Tyśmieniczany 12.VIII — silnie n a polach; p. Stanisław ów 6.VII—- w całym powiecie n a polach u p ra w n y ch masowo w ystąpiły A rvicola arvalis i Mus-, agrarius, w yrządzając szkody od 20% do 90%, a gdzieniegdzie w owsie i 100%.
Pozatem uszkodzone zostały in ne zbożowe, koniczyna i częściowo hreczka.
Najsilniej ucierpiały gminy: Ja m n ic a, Radcza, Lachowce, Chorocholina, Iwani.
kówka, Pawełcze, U hrynów, Ciężów, Podpieczary, Kołodziejówka, Mykietyńce i Czerniów; p. Stryj: Stryj 28.VHI — silnie w polach. T R p. Brzeżany: Nara- jów — silny pojaw; p. Buczaez: Skomorochy 1.IX — masowo w polach n a ko niczynie i w^yce. W Ł Na te re n ie całego Wołynia gryzonie w y stąp iły powszech
nie tworząc rejony i w yspy o rożnem n as ilen iu i usz kadzają c koniczynę (około 5%)i drzewa owocowe, sterty i stogi zboża (od 1% do 5%), a s p o ra
dycznie do 30% zwłaszcza nad rzekami), mniej zaś oziminy. Co się tyczy g a
tu n k ó w gryzoni, to miejscowa stacja obserw ow ała silne w y stę p o w a n ie myszy polnej (A podem us agrarius) i P olnika zwyczajnego {Arvicola arvalis). Można pozatem przypuszczać, że miejscami przynajm niej w sadach, szkody w yrządzał również i Polnik ziemnowodny {Arvicola scherm ann). W lecie masowy pojaw gryzoni zanoto w ano w p. Łuck: Romanówka. LB p. Lublin: Mołczyn — m a
sowo na polach i w zabudow aniach, jesienią: p. Ł uków n a terenie całej gminy masowo w październiku; p. Puław y — jesienią masowo. KL W woj. Kieleckiem gryzonie przezimowały dobrze, w yrządzając na wiosnę poważne szkody w p o lach n a terenie p. Pińczów i p. Sandomierz, a w pierwszym z nich również i w sadach. Ł D Gryzonie szczególnie licznie w ystąpiły po zimie w powiatach:
Sieradz, Kalisz, Turek, Konin, P iotrków i Radomsko, n a oziminach, w koni
czynach, oraz kopcach i stodołach. Poważne szkody w p lantacji drzewek morw owych zaobserw owano w p. Sieradz. Później zanoto wano je w: p. Brze
ziny: Popień 15.111— masowo n a koniczynie; p. Koło: Kościelec 1 4 .IV — w k o p -
łąkach; p. Piotrków — lo kaln ie w k w ietn iu na oziminach; p. Radomsko: Sil- nice — licznie na oziminach. Ulesie 10.IX — silnie n a oziminach, koniczynach i łą kach; p. Sieradz: Drużbin 30.IV — masowo w koniczynach, powodując duże straty, Stawiszcze 20.IV — w k opcach ziemniaki uszkodzone w średnim stopniu. PZ Na terenie Wielkopolski obserw ow ano na wiosnę bardzo mało nor nowych. Myszy u trzy m y w ały się ta m jedynie nad drogami, w s k a rp a c h rowów i nas y p ó w kolejowych, gdzie je tępiono- Kopce, stodoły, stogi i szkółki drzewek owocowych, myszy tam opuściły zupełnie. W R W województwie Warszawskiem gryzonie wyginęły jedynie tylko n a miejscach podm okły ch, pozatem je dnak przeważnie przezim owały dość dobrze i były naogół liczne.
Przeważały, zależnie od miejscowości: Mysz polna, Mysz w ielkooka lub Pol- nik zwyczajny; p. Błonie: Pszczelin 14.XI —■ licznie na oziminach i Brwinów 27.111 — duże szkody w p rzykrytych różach; p. Ciechanów: Ościsłowo 7.VII — średnie w ystąpienie n a oziminach i w jarzynach, szkody obliczono na 5%. Na wiosnę łasice wytępiły poło wę gryzoni; p. Grójec: Borowe 7.VIII — średni p o jaw; Danków — nielicznie w iosną n a oziminach, koniczynie i ziemniakach;
Lipie — silnie n a oziminach; Mała Wieś — silnie na polach; p. Kutno: L u bień — ziem niaki w k opca ch uszkodzone w 5%) najbardziej wczesne (Early Rose); p. Maków: Karniewo — w czerwcu silnie n a oziminach i koniczynach;
Pienice 7.1X — silnie n a koniczynach, 14.XI — w oziminach; p. Mława: Dłu
towo 7.V1I — silnie w oziminach; Grzebsk 16.VIII — masowo n a wszystkich polach Arvicola sherm ann. Najsilniej zostały t u opanow ane mieszanki, s e ra dele, konic zyna mniej. W polach przeważnie były w tym czasie stare nory, n a to m ia s t w zbożu pod kopkam i cała ziemia kom pletnie z ry ta i n ac ię ta m asa zboża. Pod każdą k o p k ą zboża lu b seradeli ułożonej co 1 m e tr było jedno gniazdo; Kosiny 7.VII — pojaw masowy i 10% strat; Łążek 7,VII — około 0,5% strat: S łupsk i Zielona 7.VII — licznie w oziminach; p. Nieszawa: Stra- szewo 21.VIII — licznie na łąkach; p. Płock: Mąkolin 23.VII — w koniczynach nielicznie, Opatowiec — w koniczynach średnio 28.VII i silnie 29.V1II; p.
Płońsk: Poświętne i w powiecie w ystępow ały słabiej niż w poprzednim roku;
p. Przasnysz: Bogdany 9.VIII — licznie na polach; Janow o 9.VIII — w życie i ziem niakach 10 — 15% strat; J a s t r z ą b k a — do 20% s t r a t w zbożach i do 30%
w okopowych, Jednorożec — w tymże czasie pojaw słaby; p. Rawa Mazo
wiecka — w lipcu masowo w gminach: Lubania, Żelechlin i Marjanów; Cho- ciw 24.VI1 — słabo; Grotowice — w k opcach do 5% strat; Lubania — 5 — 7%
s t r a t w pszenicy i życie; Łęgonice 1.V — masowo w oziminach, 10% s tra t n a 9 ha i około 900 nor n a 1 ha, w koniczynach około 25% s t r a t na 6 mrg przy 1300 norach na 1 ha. W lipcu po prze prow adz eniu w alki bakterjologicznej myszy znikły; Marjanów — 1 do 2% s t r a t w życie i koniczynach; Nowe Miasto 5.V—do 3000 n o r n a 1 ha w w ykac h i do 30% s t r a t w koniczynie: P obiedna — do 15% stra t w dojrzewających zbożach; R ylsk Duży — średnio; Rzeczyca — silnie w koniczynach, Rzymiec — masowo, Wylezinek — 1% s t r a t w ozi
minach, Żelechlinek — silnie; p. Sierpc — na te renie całego po w iatu w zimie zniszczyły około 5% ozimin i były przymusowo zwalczane tr u tk a m i. W lecie szkód nie obserw owano. Wiadomości o trzym ano z mm.: Borkowo, Gutkowo,
Ż u ro m in i Rościszewo; p. Skierniewice — oziminy uszkodzone w 3—40/0 27.VIJI w Dankowie i Rzeczkowie, koniczyny w tymże czasie w 10%; p. Warszawa:
Mory — gryzonie, przeważnie polniki w yjadały wysiane w gruncie nasio na melonów, w yrządzając wielkie szkody. 23—26.IV — uszkadzały świeżo w y sa
dzone kalafiory, obcinają c ich liście i wciągając do nor; Chyliczki 10.11 — szkody w in s p e k ta c h w yrządzał Arvicola eirualis, Natolin 20;ViII — silne uszkodzenie plantacji kardów i nieznaczne chrzanu; p. Włocławek — silnie w y stęp o w ały w całym powiecie, w y rządzając do 40% szkód, w Miechowcach—
szkody określono na 15% w życie, n ato m ia s t w Starym Brześciu i w P sarac h szkody były minimalne. BŁ p. Grodno — szkody dochodzące 5% były wyrzą
dzane tylko na jabłoniach w połowie m a ja w mm.: Massalany, Świsłocz Dolna i Kwasówka. Przypuszczalnie w ystę pow ał t u Poinik ziemnowodny; p. O stro
łę k a — lo kalnie we wszystkich u p raw ach w całym powiecie w maju, Czarnia 1.X — silnie na oziminach, koniczynach i n a łąkach; p. Szczuczyn: okolice gminy Bogusze — w m aju masowo, przypuszczalnie Arvicola sherm ann, p.
Wołkowysk: Szwedzka Góra 23.V — średnio n a 1,5 h a szkółki uszkodzonych 40 drzewek, Królewszczyzna — w tymże czasie w młodym sadzie —pojedynczo;
p. Wysokie Mazowieckie: Zawrocie 12.VI — uszkodzonych kilkanaście jabłonek, Średnica — w iosną zjedzona przez „m yszy“ rozsada. P L p. Kobryń — okolice m iasta Lihoty, Łobaczewo — bardzo mało, szkód brak; p. Stolin — na terenie całego po w ia tu w połowie marca masowo w kopcach, n a oziminach i w s te r ta c h ; p. Brześć n/B 20,VII — na te renie gm. Domaczewo w zbożach.
Cricetus cricetus L. LB W okresie letn im otrzym ano szereg doniesień z powiatów południow ych (Zamość, Tomaszów Lub. i Hrubieszów) o liczniej
szym pojawię chomików, KL p. Olkusz: Sułoszowa i Gotkowce 29.VIII w ia domość listowna. W R p. Rawa Mazowiecka; Łęgonice i Nowe Miasto — spo
radycznie.
Ciiellus suslica L. LB p. Zamość: Barchaczew 2.VI — masow’o w zbo
żach niszcząc do 50% plonów. Pozatem doniesiono o liczniejszych poja wach su słó w w pow.: Hrubieszów i Tomaszów Lub.
Szkodniki buraków (Beta vulgaris).
Z grupy szkodników wielożernych n a b u ra k a c h noto w ano gatunki n a stępujące:
G ryllotalpa gryllotalpa A g ro tis spp.
E lateridae M elolontha spp.
T ipulidae.
Pozatem obserw ow ane były n as tęp u jące specjalne szkodniki buraków:
H eterodera schachłii Schmidt. Dane dotyczące Mątwika buraczanego wy
raźnie p o sia d ają c h a r a k te r p rzypa dkow ych i wcale nie odzwierciadlają is tot
nego znaczenia prakty cznego tego nicienia. P Z p. Inowrocław: Ja n o w ice I.X
n a b u rak a c h ; p. Jarocin: Skoraczew 21.VIII — na b u rak a ch ; p. Kościan: Go- rzyczki 1.X — n a b u rak ach ; p. Poznań: Lusówko 24.VIII — 29.IX — n a b u r a kach, gorczycy i chmielu; p. Środa: Pętkowo 29.X — na buraka ch. W R p. Bło
nie: Leszno i B iała tka 1.VIII — białe samice na c h w a s ta ch C henopodium sp.f S in a p is arvensis i n a burak a ch cukrowych; 180 mrg. pla ntac ja silnie usz ko
dzona, zwłaszcza tam, gdzie b u ra k i przychodzą co 4-ty rok; p. Raw a Mazo
wiecka: Rękaniec — wyburaczenie gleby; p. Włocławek: Miechowice — wybu- raczenie pól, na k tó ry ch bu rak i n a s tę p u j ą po sobie co 3—4 lata; p. Nieszawa:
Czam anin 25.VII — silne zarażenie placami n a 30 h a buraków .
Piesm a quadrata Fieb. P Z p. Leszno: Antoniny, p. Nowy Tomyśl: Urba- nowo 14.VI — larw y i owady doskonałe w y stępow ały silnie pow odując bardzo wielkie szkody przez kurczenie liści i w yw oły w anie w y ra s ta n ia główki. W edług inform acyj w połu dniow ych powiatach (Leszno, Rawicz, Gostyń) w y stę p o w a ła klęskowo. W październiku silne tegoż t y p u uszkodzenia obserw ow ano w pow.:
Ja ro c in (Karsy), N. Tomyśl (Urbanowo), Leszno (Drobnin, Bielawy i Mierze- jewo) i K rotoszyn (Obra).
P h lyctaenodes słicticalis L. W Ł p. i m. Łuck 24.V — moty le na b u raka ch.
A p h is fabae Scop. (A phis papaveris F.). Mszyca b u ra k o w a w r o k u s p r a wozdawczym w y stę p o w a ła na ogromnej przestrzeni k ra ju masowo, a nie raz klęskowo, pow odując do 100% s t r a t w pla n tac ja ch buraków , bobik u lub m aku.
Pojaw jej objął całą zachodnią połowę kraju , k resy półn ocno-wschodnie, po
łudniow o-w schodnią część Lubelszczyzny i wschodnie, nadgraniczne powiaty k resó w południowo-wschodnich. Tam ę dalszemu szerzeniu się klęski położyły dopiero mnożące się w drugiej połowie lipca owady drapie żne i pasorzyty mszycy a przedew szystk iem silne ulewy, k tó re przeszły przez cały kraj w k o ń c u tegoż miesiąca. Nie bez znaczenia b y ła również dość energiczna w tym roku, choć zwykle nieco spóźniona, akcja zw alczania mszycy przez opryskiw anie.
K R p. Chrzanów: Młoszowa 24.VII — n a burakach; p. Kraków: Czułów 3.VII—
silnie n a burakach; p. Wadowice: A n drychów l4.V II — n a buraka ch. L W p.
Przeworsk: Maćkówka 19.VII — silnie n a 207 mrg b u r a k ó w cukrow ych;
około 8% strat, bardzo silnie op an o w an y ch roślin było około 5%, n a 50%
mszyce zaham owały rozwój roślin conajm niej w 10%; P- Rawa Ruska: Sie
dliska 13.VII — masowo n a bobiku, Zaborze 10.VII — masowo n a wyce i i n nych motylkowych, w powiecie silnie na b u r a k a c h pastew nych; p. Rudki:
Fredrów 7.VII — średnio n a b u rak a ch . ST p. Kosów 27.VI — silnie n a m a k u . T R p. Czortków: Białoboźnica 25.VI — masowo n a maku; p. Skała t: Kacza- nów ka 4.VII — masowo na kilku m orgac h bobu; p. Trembowla: Łoszniów 14.VII — masowo n a b u ra k a c h ( s traty 10%) i n a b o biku (straty 25%); p. Z b a
raż: Zbaraż 5.VII — masowo, n a b u ra k a c h nasiennych. W Ł p. Krzemieniec:
Tatarzyńce — masowo n a b obiku końskim , praw ie ca łkow ite zniszczenie kw iatów na 3 ha. s t r a t y od 50 do 100% w całej okolicy; p. Równe: H oło wnica 7.VII — silnie n a burakach. L B W ystąpiła masowo i powszechnie n a b u r a kach cukrowych i nasiennych na tere nie całego województw a: p. Chełm: Gar- bałów ka 18.VII — masowo w niewidzianej doty chczas ilości; p. Hrubieszów:
Hrubieszów — w lipcu silnie n a bobie, powodując uszkodzenia do 10% i s t r a t ok. 5 q ziarna i n a b u r a k a c h — w całej okolicy; Żulice 8.VII — masowo na
b u r a k a c h n asiennyc h, Dziekanów 13.Vlf — silnie na b u ra k a c h cukro
wych i p as tew n y c h oraz na bobie i bobiku; p. Lublin: Węglin 13.VII — sil
nie n a b u rak a ch cukrowych; p. Puławy: Masanów 28.VI — silnie na b urakach nasiennych; p. Tomaszów Lubelski: Dobuzik 7.VII — masowo na b u r a k a c h n a siennych, [Dub i S lo niatyn 6 i 12.VII — silnie na b u ra k a c h cukrow ych i n a siennych; p. Zamość: Z aw ada 6.VII — silnie na bur. cukrowych. KL p. Ję d rz e jów: Wodziszew 5.VII — na burak a ch i bobie; p. Częstochowa: Długi K ąt 10.VII — słabo na burakach; p. Końskie: Końskie 2.VII — na burakach; p, Miechów: Kowery 26.VI — masowo na burakach, Bugaj 26.VI — n a burakach, Kowary 26.VI — słabo na maku; p. Opatów Kielecki: Gołębiów 9.VII — m a sowo n a burakach; p. Sandomierz: Zonirów 26.VI — silnie na bur. nasiennych- LD p. Kalisz: Garbów 15.V — masowo ua b u r a k a c h (wiadomość listowna), Kali
now a 16.VI — silnie na bur. nasiennych; p. Konin: w całym powiecie silnie n a b u rak ach , Grzymiszew 17.VII — masowo; p. Koło: Kościelec 18.V — silnie n a bobie, w różnych miejscach p ow iatu masowo n a burakach; p. Łódź: Łódź 28.VI i 11.VII — silnie na b u rak a ch i n a bobie, Chojny 11.V1I — silnie na maku, Żabieniec 13.VII — masowo n a burakach; p. Radomsko: Zdanja 13.VII—
masowo n a burakach; p. Sieradz: Złoczów 13.VII — masowo na burakach; p.
Turek: P rzatów 27.V1I — masowo n a buraka ch; p. Wieluń: Berezie 18.VII —- silnie n a maku. PZ W czerwcu silnie n a b o b ik u {A phis rum icis L.) w p. Nowy Tomyśl: Posadowo i p. Środa: Pętkowo; na maku, ogórkach i fasoli silny po
ja w i znaczne szkody w 14 p ow iatach {A phis papaveris F.): Bydgoszcz (Ślesin), Gostyń (S/.nakowo), Inowrocław (Ludzisko), Kościan fGłuchowo), Leszno (An
toniny), Mogilno (Kamionek), Nowy Tomyśl (Wąsowo i Niemierzyce), Oborniki (Wargowo), Ostrów (Gałązki Wielkie), Rawicz (Słupia Kap. i Hallerowo), Sza
m o tu ły (Oporowo), Wolsztyn (miasto), Wyrzysk (Gumnowice), Żnin (Janowiec).
W R p. Błonie: Pszczelin — na b u r a k a c h (list.), Kludno — na burakach, Leszno i Biatatki 1.VIII — średnio i lokalnie skręc ały liście na bur. cukrowych; p.
Ciechanów: Nużewko 23.VIII — średnio w y stę p o w ała skręcając najmłodsze liście buraków , Gołotczyzua 22.VIII — silnie na b u ra k a c h powodując gniaz
dowe duże s tr a t y w ywołu jąc zasychanie liści sercowych; p. Kutno: Gołębiew 26.VI — lokalnie silny pojaw różnych sta djó w rozwojowych n a b urakach (przypuszczalnie był to początek in wazji n a te rośliny); n a bobie masowo, w y rządzając b. znaczne szkody. Stwierdzono zupełn y b rak pasorzytó w oraz d rap ież
ników; Pobóż 5.VI1 — masowo na 20 m rg w ysadków buraczanych, których liście usychały, Mieczysławów — silnie, zwłaszcza n a bur. pastewnych; p. Mła
w a — według an k iety mszyce słabo występowały na burakach, a po deszczach wogóle znikły, Grzebsk 16.VIII — ślady średniego żerowania na 2 h a buraków:
p. Płock — w całym powiecie masowo n a b urakach i bobie; Płock — znaczne szkody na burakach, Opatowiec — około 10% s t r a t n a buraka ch, Rogoźno — na bu rak a ch , Mękolin — silnie; p. Przasnysz: J a strzęb k a — silnie na b u ra kach, wyrządzając znaczne szkody (ankieta), słabo na b u ra k a c h i to ty lko n a wysadkach; p. Rawa Mazowiecka — w edług ankiet, na burak ach masowo.
Rzyniec i Kaleń — silnie, Nowe Miasto, Chociw i Wylezinek, bez określenia nasilenia w ystępowania: Łęgonice, Rawa, Zubki i Żelechlinek; słabo: Marja- nów i Rylsk Duży; p. Sierpc: Gójsk 21.VII; w edług ankiet: Franciszkowo, Ża
rówka, Dąbrówki, Biezin (opanow ane wysadki), Zawidz (10% strat); według
relacji O. T. O. i K. R. pojaw mszycy w powiecie był słaby; p. Skierniewice:
Skierniewice 18.VII, Orłów (ankieta); p. Sochaczew — w edług O. T. O. i K. R.
wielkie spustoszenia na burakach; p. Warszawa: Mory — silnie w ystę pow ały n a bobie — pierwszy pojaw 23.V, liczny od 28.VI, 18.VII — dużo mszyc z a r a żonych przez A phidiidae, 27.VII — silne deszcze zmyły większość mszyc, z k t ó rych pozostały przeważnie tylko zarażone. Na m aku (A papaveris) od 18.V1I lecz niezbyt szkodliwie; W arszawa 21.VII — słabe ślady pojawu na maku; p.
Włocławek: Stary Brześć — w szkole rolniczej masowo na bobiku do 75%
strat, Szpetal Górny ll .V I i — silnie na bobie, ktorego młode strączki masowo opadały, w edług an k iet silnie we Włocławku n a b u ra k a c h , nielicznie w Mie- chowicach, w Psarach. BŁ p. Grodno: Grandzicze 16.VII — masowo na ćwikle;
p. Łomża: Maty Ptock 18.VII — lokalnie i pojedynczo. P M p. Kościerzyna:
Dziemiany 15.VI1—masowo na 1 ha buraków, bobu i maku, s traty 70 do 100%;
p. Sępolno: Wałdowo 20.VII — silnie; p. Świecie: E rnestow o i Dziki 24.VII — na 50 ha m aku wszystkie rośliny opanow ane, s tr a t około 50%. Z początkiem lipca zostały o p an o w an e wszystkie p lantacje maku, buraków cukrowych (prze- dewszystk iem nasienniki) i bobiku. Bobik został zupełn ie zniszczony, m ak zależnie od pory siewu, gdyż późniejsze siewy zostały u r ato w a n e przez desz
cze, które również pozwoliły odzyskać norm alny wygląd burakom cukrowym;
p. W ąbrzeźno’ S t a r y Zieleń 28.VI — silnie (15% strat) na 30 ha buraków n a siennych, pojaw powszechny, lecz deszcze lipcowe u ra to w a ły plantacje. NW p.
Baranowicze: silnie n a bobie i b o b ik u w gminach: Horodyszcze, Ostrów, Wolna, Nowa Mysz oraz Tuchowicze, w gminie Krzyw’oszyn w końcu m aja — lipca (an k ieta agronoma); p. Lida — w całym powiecie silnie, w VI — VII n a bobie, bobik u i wyce (ank. agronoma); p. Stołpce: Wielka Obryna w gm. tużeckiej i Zacieżewo w gm. świerżeńskiej w czerwcu na bobie, średnio; p. Szczuczyn:
Soroki gm. Orła—średnio na bobie; p. Wołożyn. gminy: Wołożyn i Pierszaje — w maju bardzo silnie na b u rak ach . W L p. Brasław — w całym powiecie b a r dzo silnie w maju na burakach, a w czerwcu i lipcu n a bobie i bobiku; p.
Dzisna — w czerwcu i lipcu w gminach: Głębokie, Parafjanow o i Dokszyce, n a bobie oraz w dwu o statn ic h gminach również na peluszce; p. Oszmiana:
w czerwcu i lipcu silnie na bobie ora? słabo n a maku; p. Postawy — od końca m aja do lipca silnie w gminach: Hruzdowo i Miadziot — na peluszce oraz na burakach; p. Wilejka — bardzo silnie w VI i VII na bobie i bobik u w gmi
nach: Wilejka, Kościeniewicze, Krzywicze, B udsław i Dołhinów; p. Wilno — Troki: okolice Wilna — VI do połowy VII słabo la rw y i imago na maku.
B roscus cephalołes L. W t p. Lubomi: R ostań 16 VIII — silny pojaw chrząszczy (sp raw ozdawca nie podaje c h a rak te ru uszkodzeń, ani n a w e t faktu stwierdzenia szkodliwości. Red).
Silphidae- W Ł p. Sarny: Sarny 18.V — la rw y i imago Silp h a atrata wy
stąpiły silnie n a b u rak a ch ‘)- PZ p. Międzychód (Wituchowo) i p. Wolsztyn (Widzim Nowy) 5.VI — n a życie pojedyncze chrząszcze S ilp h a obscuru L. 2).
W R p. Rawa Mazowiecka: Łęgonice 1.V — nieliczne chrząszcze S ilp h a atrala ‘) n a pszenicy. N W p. Baranowicze: gm. W olna — w lipcu nielicznie n a burak a ch
D W edłu g Kuntzego podany g a tu n e k nie jest szkodnikiem. (Red.) 2) Co do szkodliwości tego g atu n k u Kuntze również wysuwa zastrzeżenia.
Blitophaga. opaca. L. kol. Horodyszcze gm. Krzywoazyn — w czerwcu liczne larwy tegoż g a tu n k u . WL p. Oszmiana: okolice Oszmiany i Polan — w końcu IV do końca VI silny pojaw larw i imago Silpha obsćura L. ') n a b u rak a c h , Anto now o — w czerwcu na burak ach liczne larw y B litophaga opaca L.; p.W i- lejka — gminy: Ilja, Wiazyń i Chociwczyee — w czerwcu silny poja w larw B litophaga opaca L. na burakach.
Cassida ?p. 2). WŁ p. Sarny: Sarny 18.V — larw y i imago Cassida m urrea silnie. ŁD p. Koło: Kościelec 21.VII — imago Cassida nebulosa masowo. PZ pow.: Leszno (Antoniny), Mogilno (Bielne), Poznań (Wierzenica) i Środa (Słu
pia Wielka) la rw y i chrząszcze Cassida nebulosa L. występowały średnio wy
gryzając liście w czerwcu i lipcu — szkody małe. WR p. Błonie: Leszno i Bia- ła t k a 1.VIII — silny pojaw dużych larw Cassida sp. i dużo uszkodzeń, ale nie n a b u r a k a c h tylko n a C henopodium sp.\ p. Płońsk: Pośw iętne 18.V dużo jaj Cassida sp. praw ie n a każdej roślinie Chenopodium sp. zachwaszczającego pla ntację buraków , na któ ry ch jaj brak; p. Warszawra: Mory: 12.V — ja ja na d robnych ro ślin k a ch C henopodium album w jęczmieniu. P M p. Sępolno: Wał- dowo 20.VII—chrząszcze średnio i lokalnie na b u ra k a c h cukrowych, k tóre w szyst
kie w całej okolicy są uszkodzone; p. Toruń: Dziewierzno 10.VIII — silnie na 10 h a buraków cukrowych chrząszcze uszkadzające 100°/o liści; p. Wąbrzeźno: Plu- skbwąsy 10.VIII — sła by poja w n a 10 ha b u ra k ó w cukrow ych uszkadzając 100% liści.
Begom yia h yosciam i Panz. (conform is Fali.). K R p. Wadowice: Andry
chów 14.VII — uszkodzenia. WŁ pow.: Horochów i Lubomi — larwy w czerw
cu. LB p. Lublin: Zem borzyee 28.V — larw y licznie. KL p. Pińczów: Sielec 4.VI — słaby pojaw. L D p. Koło: Kościelec 18.V — larwy, średnio; p. Łask: Sę
dziejowice 25.V — larw y, średnio; p. Łódź: Czarnocin 80.V — larwy średnio;, p. Turek: Małoszyn 17.VII — silnie. PZ pow. Gostyń (Szurkowo) i Środa (Pęt- kowo) 25.V — średni pojaw larw, szkody małe. WR p. Błonie: Pilaszków 30.VII-- ślady słabego żeru; p. Kutno: Mieczysławów 27.VII — słabo; p. Łowicz: Blich 30.V — sła by pojaw la rw dużych; p. Mława: Grzebsk 16.VIII — ślady słabego żeru; p. Płock — w całym powiecie pojaw słaby; p. Płońsk: Poświęt
ne 18.V — dużo jaj i częściowo drobnych la rw w czasie przerywki, później uszkodzeń było mało; p. Przasnysz: Bogdany — poja w słaby; p. Sierpc:
Śniedzanowo — znaczny poja w ńa młodych roślinkach, Sierakowo i Sierpc — pojedyńczo; p. Warszawa: Ołtarzew 24.V — pojaw średni, szkody nieznaczne.
Mory — w maju pojedyńczo; p. Włocławek: Miechowice. BŁ p. Augu
stów: Prolejki i Rutki — około 20.VI — słaby pojaw larw. NW p. Baranowicze:
gmina Nowa Mysz — w lipcu średnio miny w liściach; p. Stołpce: Obryna, Żuchowicze i Zacierowe — w czerwcu larw y w ystąpiły bardzo silnie. WL p. Wi- lejka — gminy: Budsław, Dołhinów, Kościeniewicze i Krzywicze — w lipcu la rw y średnio.
‘) Co do szkodliwości tego g a t u n k u Kuntze również wysuwa zastrze
żenia.
2) Według Kuntzego na b u rak a ch u nas jako szkodnik w ystępuje C. ne
bulosa L., rzadziej C. nobilis L. i C. vittata Vill.
K A P U S T A , K A L A F I O R Y , R Z E P A K , R Z O D K I E W K A , GO RC ZY CA I IN N E (Brassica spp., R aphanus spp., S in a p is s p j .
B revicoryne brassicae L. KL p, Częstochowa: Długi K ąt 10.VII — silnie n a kapuście , Węglowice ll.Y H — na kapuście. ŁD Masowo n a k ap u ś cie w pow.:
Kalisz, Łask, Łęc/yca , Łódź, Radomsko, Sieradz, Turek i Wieluń od 6 do 12.VII;
p. Kalisz: Marchwacz masowo na kapuście 20.1X — Kalinowa 17.VI — lokalnie n a rzepaku ozimym i średnio na kapuście nieuskrzydlo ne; p. Łask: Ksawerów 30 IX — silne ślady żeru na kapuście; p. Łęczyca: Topola 6.VII — silnie na k a lafiorach; p. Łódź: Radogoszcz 28.VI, Żabieuie c 30.VI i Charbin-G órne 13.VII—
masowo na kapuście; p. Radomsko: Z danja — 13 VII — masowo n a kalafiorach;
p. Sieradz: Złoczew 7.VII — silnie a 13.VII — masowo na kapuście. P Z Maso
wo w całym województwie n a k a p u s tn y c h 25.V — w szystk ie s ta d ja rozwojowe.
Pojaw klęskowy, gdyż naogół pierwsze sadzenie zostało zniszczone doszczętnie i plony pochod.tą z drugiego sadzenia. W R p. Ciechanów: Gołotczyzna, Soko- łówek i Nużewko 22, 23.VIII było mszyc już niewiele i przeważnie chore, masowo w ystę pow ały one w lipcu; p. Kutno: Gołębiew 26.VI — silnie został o panow any rzepak, lecz dopiero w czasie sprzętu, Krośniewice I6.VI — maso
wo n a 10 mrg. rzepaku, szczególniej z brzegów pola; p. Płock — w całym p o wiecie masowo na początku lipca n a kapuście, kalafio rach, rze p ak u i gorczy
cy; p. Rawa Mazowiecka: Łęgonice 1.IX — masowo obsiadły k w iato sta n y rze
p a k u na 11 mrg.; p. Skierniewice: Skierniewice 18.VII — na kapuście, Rzecz- ków 27.VIII — silnie na rzepaku, S ta r a Rawa 27.VIII — słabo na kapuście: p.
Sochaczew — masowo w całym powiecie na kapuście, Skotn ik i 12.VI1 — m a sowo na kapuście i kalafiorach; p. Warszawa: Mory — silny pojaw na k a p u ś cie od 7.VII do 3.VIII i znaczne uszkodzenia, 13.IX na nas ien n ik ach kalafiorów pojaw słaby i nieszkodliwy. Warszawa: Wawelska 26.VII silne w ystę pow a nie bezskrzydłych mszyc n a kapuście; p. Włocławek: S tary Brześć 26.VII — licznie na kalafio rach i kalarepie. P M p. Kościerzyna: Dziemieny 12.VII — słabo i lo
kalnie na kapuście. N W p. Baranowicze — gminy: Nowa Mysz, Lachowicze, Krzywos/.yn i Wolna — w lipcu średnio na kapuście; p. Szczuczyn; Różanka VII — średnio; p. Lida — w całym powiecie średnio w czerwcu; p. Wołożyn—
śiednio w gminach: Iwieniec i Wołma. W L śred n i pojaw n a kapuście w końcu czerw ca i lipcu; p. Braslaw: Brasław, Nowy Pohost, gminy: Druja, Miory i Leon- pol; p. Dzisna — cały powiat; p. Wilejka — gminy: Kurzeniec, Kolowicze, Zo- dziszki, Wojstom, Budsław. Dołhinów, Krzywicze i Kościeniewicze.
^ Plutella m aculipennis Gurt. Ł D p. Łódź 12.VII — gąsienice w średniej liczbie n a kapuście. W L p. Wilno-Troki: Wilno i okolice w VIII gąsienice i im a go pojedyńczo na kapuście.
M am estra brassicae F. K R p. Kraków: 13.IV — gąsienice na kalafiorach;
p. Żywiec: Żywiec 26.VII gąsienice n a kalafiorach. W Ł Na te re n ie całego Wołynia gąsienice silnie w ystę pow a ły na k ap u ś c ie od 1 do 30.VIII. ŁD p. Łódź:
Czarnocin 30.V — jaja na kapuście. PZ p. Środa: Siekierki Wielkie 26.IX — gąsienice liczne wyrządzały znaczne szkody n a kapuście. W R p. Ciechanów:
Sokołówek i Nużewko 23.VIII — gąsienice nieliczne n a kapuście; p. Warszawa:
Mory 10.VII — nieliczne gąsienice na kapuście. W L p. Oszmiana: A n to n o w o — w lipcu gąsienice wyrządzały bardzo znaczne szkody n a kapuście; p. Wilejka
B u d s ław 13.VIII gąsienice w y stę p o w a ły silnie n a kapuście; p. W i ln o - T r o k i — p o ło w a VII — koniec VIII pojedyncze gąsienice, lot obserw owano w końcu czerwca.
P ieris brassicae L. K R m. Kraków 20.VI1I — gąsienice masowo w ę d ru ją w celu przepoczwarezenia. S T p. Kosów — w powiecie masowo. W Ł pow.: Łuck, Dubno, Równe, Krzemieniec i Zdołb unów — masowo gąsienice 1.VIII — n a kapuście. LB p. K rasnystaw : K ra snysta w 14.VIII — silny pojaw gąsienic; p. Lubartów: Czemierniki 4.VIII — silny pojaw gąsienic; p. Lublin:
Zem borzyce 28.V — liczne gąsienice na kalafiorach, Lublin 21.VIII — średnio gąsienice n a kalafiorac h i kapuście. ŁD p. Łask: Widzew 30.1X — gąsie
nice silnie n a kapuście; p. Wieluń: Berezie 18.VII — gąsienice n a 2 mrg.
k a p u s t y 20% uszkodzeń. P Z Poznań 8.X — gąsienice średnio w y s tę p o w ały, szkody nieznaczne. W R p. Ciechanów: Nażewko i Gołotczyzna 23.VIII — silny poja w gąsienic na kapuście, Sokołówek — średnio; p. Kutno: Emiljauów 27.VIII — silny żer gąsienic na brukwi, p. Lipno: Głodowo 28.VIII znaczny lecz przejściowy żer na kapuście; p. Łowicz: Blich 30.V — pojedyńcze gąsienice n a T hlapsi arvense; p. Mława: Wieczfnia Kościelna — silne uszkodzenie k a p u sty, Grzebsk 16.VIII gąsienice duże i m ałe licznie na kapuście i średnio n a brukwi; p, Płock: Opatowiec 29.VHi — silny żer n a kapuście, gąsienic już brak;
p. W arszawa: Mory 10.V — silny lot, gąsienice od 7.VI na kalafiorach, drugi lo t 1.VIII — 15.IX częściowe pokolenie trzecie gąsienic, k tóre nie wyrosły. Gą
sienice ulegały silnej epidemji grzybkowej; p. Włocławek: Stary Brześć — po
jaw m inimalny. B Ł p. Łomża: Giełczyn 19.VII — masowy lot motyli, Czarnia 6.X gąsienice na kapuście; p. Sokółka: Lipina i N ietupa — silny lub masowy pojaw gąsienic n a kapuście i brukwi; p. Wołkowysk: Krzemienica Kościelna 17.VII — m asowy lot motyli, jaj na kapuście niewiele; p. Wysokie Mazowiec
kie: Pogonie 13.VI — gąsienice masowo lecz lo kalnie na kapuście wczesnej.
PI p. Brześć n/B.: te re n gminy Ołtusz moty le masowo, gm. Domaczewo i kol.
Dynnyce — moty le lub jaja średnio. PM p. Toruń: Kończewice — gąsienice średnio , Toruń 18.VIII średnio, liście k a p u s ty i kalafio rów objedzone w 50%.
N W p. Lida: Zalesie 31.VIIt — gąsienice liczne; p. Nowogródek: Kuszelewo — koniec V —' V I masowo gąsienice; p. S tołpce — gminy: Stołpce, Derewna, Na- liboki i Rubieżewicze — gąsienice masowo w końcu VII — VIII na kapuście W L p. Brasław — w całym powiecie gąsienice bardzo licznie wr końcu VII — k o ń cu VIII na kapuście; p. Oszmiana: okolice Oszmiany i Polan — druga po
ło wa V — początek VI gąsienice 1-go pokolenia pojawiły się licznie n a k a puście, silnie szkodząc; p. Święciany — gminy: Kiemieliszki, Kołtyniany, Dan- gieliszki, Podbrodzie, Święciany — gąsienice licznie w VIII na kapuście; p. Wil- no-Troki: Wilno i okolice — średni pojaw gąsienic na brukwi w końcu VII — końcu VIII.
P ieris rapae L. KL p. Kozienice: Zwoleń 26.11 — liczne poczwarki n a m u ra c h i poddaszu. P Z Poznań: 8.X — średni pojaw gąsienic lecz uszkodzenie glówTek k a p u s ty znaczne. W R p. Ciechanów: Nużewko 23.VIII — średni pojaw g ąsienic i poczwarek n a kapuście; p. Mława: Grzebsk 16.VI11—gąsienice i pocz
w arki średnio liczne n a k ap u ś cie i nieliczne n a brukwi; p. Warszawa: Mory 26.IV — pierw szy pojaw motyli, 3.VII masowy lot, 1.VI1I slaby lot i dużo gą
sienic różnego wieku. K apusta uszkodzona w 60%- 16.VIII silny lot motyli
zwłaszcza nad kw iatam i Leontodon autum nale. BŁ p. Wołkowysk: miasto SO-YII
— duże gąsienice śred n io liczne n a kapuście. W L p. Wilno-Troki: Wilno i oko
lice — koniec Yll do połow y VIII nieliczne gąsienice n a k ap u ś cie i brukwi.
Pieris napi L. WR p. W arszawa: Mory 20.VIII pojedyncze motyle n a d k w iatam i razem z P. rapae, gąsienic i szkód brak.
M eligethes aeneus F. “j. KL p. Pińczów: Sielce i Rogów 18,IV — masowo na rzepaku. Ł D p. Kalisz: Kalinowa — n a rz e p a k u ozimym masowo 16,VI — imago i uszkodzenia; p. Koło: Kościelec 18.V —masowo na rzepaku; p. Łęczyca:
Gostków 26.)V — masowo na rzepaku; p. Łódź: Kruszów 14.V n a chrzanie . PZ Masowo i klęskowo w maju, kwietniu. Na pla n tac ja ch gdzie szkodnika nie zwalczano plon zupełnie przepadł. Powiaty: Czarnków (Prusinowo), Jaro c in (Skoraszew), Kępno (miasto), Kościan (Przysieka Stara), Międzychód (Witucho- wo), Poznań (Plewiska), Środa (Pętkowo) i Września (Gozdawo). W R p. Ciecha
nów: Sokołowo — w cz erw cu silnie n a rzepaku; p. Kutno: Gołębiew masowo 18.IV — około 30 chrząszczy na roślinę rzepaku ozimego; p. Płońsk: Poświętne 24.IV — chrząszczy po 7 — 8 n a roślinie rzepaku, 18.V średnio n a łopusze; p.
Warszawa: Mory — chrząszcze bardzo liczne n a r z e p a k u od 19.IV, 4.V larw y różnej wielkości, masowo chrząszcze 1.V w k w iatac h brukwi, 12.V licznie n a ognisze. Znaczne szkody w rzepaku ozimym i w brukwi; p. Włocławek: S ta ry Brześć — masowo i szkodliwie n a rzepaku; p. Raw a Mazowiecka: Łęgonice l - v — masowo n a 12 mrg. rzepaku, pow odując 50% strat. PM p. Chełmno:
Napole 7.V larw y i chrząszcze na 10 ha rz e p a k u spowodowały 40% strat; p.
Grudziądz: Czeszewo 8.V — 5 ha rze p ak u bardzo wczesnego siewu uszkodzone zostały w 20%, Nowy Dwór — 12 ha rz e p a k u uszkodzonego w 70%) P- Toruń:
Kończewica 10.VI — chrząszcze na rzepik u letnim , 3 ary uszkodzone w 70%- P haedon arm oraciae L. W L p. Wilejka —- w gminach: Żodziszki, Woj- stom, Wiszniew w lipcu imago średnio w ystąpiły w edług relacji agronoma.
P hyllolreta spp. W t p. Krzemieniec 28.IV — silny p o iaw Ph. undulata na kapuście. ŁD p. Koło: Kościelec 18.V — silny pojaw Ph. n em o ru m na k a p u ś cie; p. Łódź: Żeromin 17.IV — masowo na, kapuście P h. n em orum i Ph. nigri- pes, Ruda Pabjanieka 25.IV — silnie Ph. n em o ru m i Ph. undulata, Łódź 30.IV silnie Ph. undulata; p. Piotrków: Witów — silnie n a kapuście 21.IV i 10.V Ph.
nem orum , 10.V Ph. nigripes i 21.IV Ph. crucifera — imago; p. Turek: Popów 6.VI — silnie w y stę p o w a ła na rzepie Ph. nigripes. P Z p. Wolsztyn: Wolsztyn 8.V silnie występowały chrząszcze Ph. undulata K. i Ph. atra F. w yrządzając n a rozsadnikach k a p u s ty znaczne szkody; p. Poznań: R ataje — znaczne szkody na rozsadnik ach k a p u s ty 27.1V Ph. n em o ru m L. W R p. Błonie: Leszno i Białatka 1.VII1 — czarne chrząszcze P h. sp. masowo n a ognisze w polach; p. P łock — w lipcu w całym powiecie silnie na krzyżowych; p. Płońsk: Pośw iętne 18.V — masowo larw y Ph. n em o ru m w liściach ło p u ch y n a polach, liście gorczycy białej średnio uszkodzone lecz pch e łek n a nich brak; p. Warszawa: Mory 12.V—
dość silnie pocięte przez Ph. n em o ru m liście ognichy, w któ rych czasem są miny, n a chrzanie dzikim 20.V1 nieliczne chrząszcze P h. arm oraciae Koch; n a
') W edług Kuntzego pewien odsetek szkód przypisyw anych temu g a t u n kowi wyrządzać u nas pow inien M. viridescens F.
wio snę n a gorczycy białej silny pojaw 27.IY lecz nieszkodliwy, n a rzodkiewce—
średnio, na rze paku — szkodliwie; jesienią, 10.VIII masowo czarne pche łki n a samosiewie gorczycy, n a ^l/z/ssnm i trochę n a rzodkiewce; W a rszaw a - Rako- wiec 22.IV — dużo su sówek {Phyllotreta sp.) na rzodkiewce; p. Włocławek:
S tary Brześć — w ystępow anie Ph. sp. masowe, s traty około 75%- B Ł p. G rod
no: Grandzicze 16.V — silny pojaw n a rzodkiewce; p. Białystok: Knyszyn 22.V—
n a w czesnych kalafio rach masowo, niszcząc wczesną rozsadę. PM p. Toruń:
Koniczyce — w m aju rozsadnik z 500 m. kw. zniszczony w 75% przez P h. un- dulała. N W p. Baranowicze — gminy: Krzywoszyn, Niedźwiedzice, Baranowi- cze, Lachowicze i Horodyszcze — silnie VI — początek VII n a kapuście; p. Li
da — cały powiat, masowo w czerwcu n a kapuście , Berdów ka — w m aju b a r dzo silnie na kapuście i kalafio rach wysadzonych do gruntu; p. Wołożyn: Mi
łosze — VI i początek VII chrząszcze silnie n a rzodkiewce, kapuście i bruk
wi, w gminach Wołożyn i Pierszaje w czerwcu masowo n a kapuście. W L p.
Oszmiana: Anto now o gm. Kucewicze i Oszmiana — silnie w VI i p o cząt
k a c h VII na kapuście (Halticinae); p. Postawy: Łuczaj — w czerwcu sil
nie n a kapuście (Halticinae); p. Święci any — w całym powiecie silnie n a k a puście (Halticinae); p. Wilejka — cały powiat, silnie n a k ap u ś cie w k o ń cu V i początkach VII (Halticinae); p. Wilno — Troki: Wilno i okolice — koniec V do VIII, nielicznie na kapuście, rzodkwi, rzodkiewce i brukwi Ph.
undulata K., n a to m ia st od końca V do początku VII — masowo n a tychże ro ślinach Ph. n em o ru m L.
C eutorrhynchus p leurostigm a Marsch. KL p. Będzin (Strzyżewice) 27.VI i p. Częstochowa 11.VII — la rw y n a kapuście. Ł D p. Sieradz: Złoczów 13.VII — n a kapuście; p. Turek: Popów 7.VI — larw y średnio n a kapuście. P M p. K o ścierzyna: Cegelnia — K ościerzyna 27.VI — larw y silnie lokalnie, uszkadzając rozsadę b ru k w i w 10%, Dziemiany 15.VII — liczniej niż w in ne lata, u sz k a
dzając w 100% 300 roślin kalarepy.
C eutorrhynchus quadridens Panz. W R p. Łowicz: Blich 30.V — larwy pojedyńczo w ogonkach liści, uszkodzonych kilk a se t roślin; p. Warszawa: Mory 26.V — silne w ystąpienie n a kalafjo rach larw drążących w ew n ątrz łodyg, lub ogonków liściowych, s t r a t kilka procent. W L p. Stołpce: gm. Derewno 14.VI — la rw y bardzo silnie drążyły ogonki liściowe.
C eutorrhynchus spp. Ł D p. Koło: Kościelec 18.V— larw y silnie n a kapuścia;
p. Łask: Gędziejowice 25.V — la rw y masowo w łodygach k ap u s ty ; p. Łęczyca:
P okrzyw nica 8.V — larw y masowo n a rzepie. W R p. Płońsk: Poświętne 18.V—
silnie la rw y drążyły łodygi i korzenie rze p ak u i rzepiku ozimych, szkodząc znacznie; p. Ciechanów: Gołotczyzna 22.VIII — k a p u s t a średnio uszkodzona;
p. Warszawa: Mory 28.IV — chrząszcze często in copula n a k w iato sta n ach rzepaku. B Ł p. Wysokie Mazowieckie: Średnica 13.VI — larw y średnio n a k a puście razem ze śmietką. K R p. Kraków: Kryspin ów i Modlnica 17.V ■— la r w y drążyły k a p u s t ę — w drugim w y p a d k u powodując 50% zniszczenia, Mydl- n ik i 18.V — na kalafjorach, Siercza 30.V; p. Wadowice: Mucharz: 22,V; p.
Nowy Sącz: Podegrodzie, Rdziestów i Michalczowa 22 i 24.V, Świdnik 7.VI; p.
Myślenice: Kędzierzynka 5.VI, Zawada 7.VI.
