Represje i azyl polityczny - Wojciech NN (Wagon) - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

WOJCIECH NN

Miejsce i czas wydarzeń Polska, PRL

Słowa kluczowe Projekt Wagon 2010, rok 1980, azyl w USA, stan wojenny, represje

Represje i azyl polityczny

Mojego kolegę, który aktywnie włączył się w wydarzenia roku [19]80 chcieli zamknąć, a ponieważ został w porę ostrzeżony, gdyż był w zarządzie regionu, ale nie w lubelskim, to uciekł do Ameryki. W ciągu trzech miesięcy dostał natychmiast azyl polityczny, co się nie spotykało. Ludzie wysłali mu papiery po cichu, w ukryciu.

Ubecja dosyć solidnie mu dokuczała, zresztą to był człowiek z wyższym wykształceniem i mimo, że ubecja dawała mu się we znaki, próbował coś powalczyć.

Okazuje się, że niestety nawet będąc w zarządzie regionu takim zaawansowanym działaczem nie była możliwa ta działalność nawet przed stanem wojennym, kiedy był okres swobody w [19]80 roku. Trwał on bardzo krótko i później śrubę komuna mocno dokręcała i ci którzy się wykazywali aktywnością niestety ponieśli poważne straty osobiste. Zdarzał się i konfiskata majątku, a więzienie w stanie wojennym to wszyscy z listy i łubudu. Część młodych ludzi na przykład studentów zabierali przymusowo w kamasze do wojska.

Po stanie wojennym ludzie zapisywali się na pielgrzymki do Rzymu. W związku z tym, że papież był osobą bardzo znaną w świecie w zasadzie nie było odmówienia paszportu. W ten sposób ludzie unikali też aresztowania, bo jeżeli wyskoczyli [poza prawo] to już ich nie było [w kraju]. Jeszcze nie było systemu komputerowego poszukiwania tych ludzi namierzanych, szło się do ambasady amerykańskiej w Rzymie i zgłaszało się po azyl. Reszta ludzi papiery dostarczała i już od razu Amerykanie bardzo szybko po jego zgłoszeniu zareagowali, już go w zasadzie z ambasady w Rzymie nie chcieli wypuścić, czyli doceniali, że jednak może być represjonowany bardziej.

(2)

Data i miejsce nagrania 2010-07-18, Warszawa

Rozmawiał/a Piotr Lasota

Transkrypcja Justyna Maciejewska

Redakcja Piotr Lasota, Justyna Maciejewska