Konspekt zajęć - 4. Projekt budżetu gminy wg klasyfikacji budżetowej.
Czas trwania zajęć: 1,5 godziny.
Prowadzący:
Data:
Temat: projekt budżetu gminy wg klasyfikacji budżetowej.
Forma: ćwiczenia.
Cele edukacyjne.
Ogólne: zapoznanie z modułem Budżet oraz funkcjonalnością tworzenia klasyfikacji budżetowej.
Szczegółowe:
1) Krótkie omówienie głównych funkcji modułu.
2) Wprowadzenie do klasyfikacji budżetowej.
3) Utworzenie klasyfikacji budżetowej w module.
4) Utworzenie projektu budżetu gminy.
Pytania pomocnicze: brak Przebieg zajęć:
1) Wstęp – krótkie omówienie zagadnienia projektowania budżetu gminy.
2) Omówienie definicji klasyfikacji budżetowej.
3) Zapoznanie z głównymi funkcjonalnościami modułu Budżet.
4) Wykonanie przykładowej klasyfikacji budżetowej.
5) Utworzenie projektu budżetu w oparciu o klasyfikację budżetową.
Przebieg alternatywny: brak.
Spis treści
Konspekt zajęć - 4. Projekt budżetu gminy wg klasyfikacji budżetowej...1
Przebieg ćwiczeń i treść merytoryczna...2
Wstęp – krótkie omówienie zagadnienia projektowania budżetu gminy...2
Omówienie definicji klasyfikacji budżetowej...6
Zapoznanie z głównymi funkcjonalnościami modułu Budżet...7
Struktura modułu...7
Zakres modułu...8
Opis procesu przetwarzania danych w module Budżet...8
Rok budżetowy i klasyfikacja budżetowa – wykonanie przykładowej klasyfikacji budżetowej...9
Klasyfikacja źródeł dochodu...11
Klasyfikacja grup wydatków...11
Kody działalności pozabudżetowej...13
Wydziały...15
Projekt budżetu...16
Przegląd budżetu...19
Zmiany budżetu...26
Przebieg ćwiczeń i treść merytoryczna.
Wstęp – krótkie omówienie zagadnienia projektowania budżetu gminy
Budżet jednostki samorządu terytorialnego (b.j.sam) - jest rocznym planem finansowym uchwalanym w formie uchwały budżetowej, obejmującym: dochody i wydatki oraz przychody i rozchody jednostek samorządu terytorialnego (j.s.t.), przychody i wydatki zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych, jednostek budżetowych i środków specjalnych oraz funduszy celowych; na podstawie budżetu prowadzą one swoją gospodarkę finansową w sposób jawny i samodzielny. Konstrukcja treści budżetu jest wyznaczona przez zespół zasad budżetowych, wśród których najważniejsze znaczenie należy przypisać zasadom: jedności, uprzedniości, równowagi, szczegółowości.
• zasada jedności - j.s.t. samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu, który jest podstawą realizacji zadań przez tę jednostkę w ciągu roku,
• zasada jawności - gospodarka finansowa j.s.t. jest jawna; na zarząd nałożony jest obowiązek informowania mieszkańców o założeniach projektu budżetu, kierunkach polityki społecznej i gospodarczej oraz źródłach gromadzenia zasobów pieniężnych i sposobie ich wykorzystania,
• zasada uprzedniości - b.j.sam. powinien zostać uchwalony do końca roku budżetowego poprzedzającego rok budżetowy; zasada ta nie ma charakteru bezwzględnie obowiązującego, gdyż zgodnie z art. 122 ustawy o finansach publicznych (u.f.p.), uchwałę budżetową organ stanowiący uchwala przed rozpoczęciem roku budżetowego, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach - nie później niż do 31 marca roku budżetowego,
• zasada równowagi budżetowej - na organach j.s.t. spoczywa obowiązek podjęcia wszystkich czynności, które doprowadziłyby do zachowania równowagi budżetowej w każdym stadium prowadzenia gospodarki budżetowej; w budżecie j.s.t. wydatki nie mogą przekroczyć dochodów wraz z wpływami zwrotnymi,
• zasada szczegółowości - budżet musi być ustalony i wykonywany ze szczegółowym podziałem dochodów i wydatków budżetowych;
Uchwała budżetowa j.s.t. określa:
• prognozowane dochody według ważniejszych źródeł i działów klasyfikacji budżetowej,
• wydatki budżetu w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji wydatków,
• źródła pokrycia deficytu lub przeznaczenia nadwyżki budżetu j.s.t.,
• wydatki związane z wieloletnimi programami inwestycyjnymi, z wyodrębnieniem wydatków na finansowanie poszczególnych programów,
• plany przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych oraz środków specjalnych i funduszy celowych,
• upoważnienia dla zarządu j.s.t. do zaciągania długu oraz do spłat zobowiązań j.s.t.,
• zakres i kwoty dotacji przedmiotowych,
• dotacje,
• dochody i wydatki związane z realizacją zadań wspólnych, realizowanych w drodze umów lub porozumień między j.s.t.
O zakresie budżetu można mówić w dwóch aspektach - przedmiotowym i podmiotowym:
• zakres przedmiotowy pojawia się w treści, rodzajach oraz formach dochodów i wydatków budżetowych; wielkość dochodów z poszczególnych źródeł informuje o stopniu obciążenia różnych dziedzin działalności i społeczności lokalnej; wielkość wydatków i ich przeznaczenie określają stopień finansowania działalności społeczno-gospodarczej z b.j.sam.
• zakres podmiotowy, to objęcie b.j.sam. działalności finansowej komunalnych jednostek organizacyjnych; związek między b.j.sam. a działalnością finansową tych jednostek polega na objęciu budżetem całości wydatków i dochodów jednostki bądź też tylko na powiązaniu jej działalności finansowej z budżetem poprzez określone dotacje z b.j.sam. lub określonymi wpłatami nadwyżek do b.j.sam.
Ważniejsze informacje dot. budżetu:
• dochodami b.j.sam. są środki publiczne pobierane bezzwrotnie przez j.s.t. od podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych, jak również środki otrzymywane z budżetu państwa - subwencje i dotacje na realizację zadań związanych z zaspokojeniem zbiorowych potrzeb wspólnoty lokalnej. Z punktu widzenia samodzielności j.s.t. istotne znaczenie ma podział dochodów na tzw. własne, tj.
dochody przyznawane ustawowo j.s.t. na czas nieokreślony i dochody obce, które nie mają stałego charakteru i nie pochodzą z własnej działalności tej jednostki. Dochody j.s.t są określone w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2000; ustawa określa również zasady gromadzenia dochodów, zasady i tryb ustalania i przekazywania j.s.t subwencji i dotacji z budżetu państwa.
• wydatkami b.j.sam. - nazywamy środki publiczne przekazywane z tego budżetu na realizację zadań. Do wydatków j.s.t. nie zalicza się środków wypłacanych z budżetu na spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Wydatkiem budżetowym jest każda kwota podjęta z rachunku bieżącego niezależnie od jej przeznaczenia, nawet gdy dotyczy pobrania gotówki do kasy. Nie jest wydatkiem przekazanie środków pieniężnych dysponentom niższego stopnia na realizację ich planu finansowego.
Rozróżniamy wydatki bieżące związane z bieżącym funkcjonowaniem jednostek organizacyjnych oraz dotacje i wydatki majątkowe (wydatki przeznaczone na finansowanie inwestycji oraz udziały gminy w spółkach).
• przychody - pochodzą ze sprzedaży papierów wartościowych wyemitowanych przez jednostkę samorządu terytorialnego, kredytów zaciąganych w bankach krajowych, pożyczek, prywatyzacji majątku jednostki samorządu terytorialnego, nadwyżki budżetu jednostki samorządu terytorialnego z lat ubiegłych oraz wolnych środków jako nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wynikających z rozliczeń kredytów i pożyczek z lat ubiegłych.
• rozchodami publicznymi są spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów, wykup papierów wartościowych i inne operacje finansowe oraz udzielone przez j.s.t. pożyczki. Wyodrębnienie takie pozwala na zachowanie większej przejrzystości budżetu, a przede wszystkim umożliwia wyodrębnienie instrumentów finansowo-prawnych, które w praktyce są istotne dla każdego b.j.sam.
(nadwyżka, deficyt oraz przychody zwrotne).
• nadwyżka budżetu to dodatnia różnica między dochodami a wydatkami budżetu j.s.t., wykonanych dochodów nad zrealizowanymi wydatkami; wystąpienie nadwyżki oznacza, że część dochodów budżetowych nie jest wykorzystywana na finansowanie wydatków w danym roku budżetowym. Stanowi ona źródło pokrycia deficytu w kolejnych latach budżetowych.
• deficytem budżetu nazywamy ujemną różnicę między dochodami i wydatkami budżetu. W przypadku wystąpienia deficytu część wydatków musi być pokryta z przychodów j.s.t.
• tryb uchwalania - uchwalanie b.j.sam. jest jednym z etapów procedury budżetowej i zgodnie z przepisami ustaw ustrojowych (o samorządzie gminnym, powiatowym i wojewódzkim) należy do wyłącznej właściwości organu stanowiącego j.s.t.
• zmiany budżetu i zmiany w budżecie - ustawa o finansach publicznych ustala konkretne instrumenty, za pomocą których mogą być dokonywane zmiany budżetu i zmiany w budżecie;
prawidłowość dokonywanych zmian zarówno budżetu, jak i zmian w budżecie wiąże się z kompetencjami organów j.s.t. w tym zakresie. Zmiany te mogą dotyczyć zarówno dochodów, jak i wydatków budżetowych; wyłącznie organowi stanowiącemu j.s.t. przysługuje uprawnienie do uchwalania budżetu oraz do dokonywania następujących zmian:
• zmiany budżetu w wyniku angażowania nadwyżek z lat ubiegłych i nadwyżek bieżących z dochodów ponadplanowych oraz przychodów ze zwrotnych źródeł zasilania,
• przenoszenie wydatków między działami klasyfikacji budżetowej.
Zarząd j.s.t. posiada uprawnienia do zmiany budżetu i zmian w budżecie j.s.t. w toku jego wykonywania, po uzyskaniu pozytywnej opinii właściwej komisji do spraw budżetu, w zakresie:
• otrzymania z budżetu państwa dotacji celowych i zmiany ich wysokości,
• otrzymania dodatkowych subwencji, będących wynikiem podziału rezerw subwencji (z tego tytułu zarząd dokonuje zmian tylko po stronie dochodów),
• zwiększenia wydatków z rezerw budżetowych, zgodnie z planowanym przeznaczeniem wydatków.
Zarząd może dokonywać innych zmian w b.j.sam. wyłącznie z upoważnienia organu stanowiącego j.s.t. w określonym przez niego zakresie, które mogą dotyczyć:
• dokonywania innych zmian w planie wydatków, z wyłączeniem przeniesień wydatków między działami,
• przekazania niektórych uprawnień do dokonywania przeniesień planowanych wydatków innym jednostkom organizacyjnym j.s.t.
Dotacja (dot.) - jest szczególną prawną formą finansowania określonych zadań z budżetu i może być stosowana tylko wtedy, jeśli zezwala na to ustawa. W świetle obowiązujących przepisów ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000 (u.d.j.sam.), jednostki samorządu terytorialnego (j.s.t.) - w zależności od rodzaju wykonywanych zadań - mogą otrzymywać z budżetu państwa dot. celowe na:
1. zadania zlecone z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone ustawami, 2. na realizację zadań przez powiatowe służby, inspekcje i straże,
3. finansowanie lub dofinansowanie zadań określonych w art. 50, 53 i 56 u.d.j.sam., określonych w odrębnych przepisach zadań własnych j.s.t., z zakresu:
• pomocy społecznej, określonych w odrębnych przepisach,
• wypłat dodatków mieszkaniowych,
• innych określonych w odrębnych przepisach, na zasadach w nich określonych,
• art. 23 ust. 1a ustawy o wyższych szkołach zawodowych.
Z budżetu j.s.t. mogą być udzielane dot. podmiotowe, przedmiotowe i celowe. Dla jednostek organizacyjnych działających w formie zakładu budżetowego, gospodarstwa pomocniczego jednostki budżetowej, zgodnie z art. 117 ustawy o finansach publicznych (u.f.p.), mogą być udzielane dotacje przedmiotowe. Zakłady budżetowe mogą otrzymywać dot. podmiotową lub celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji. Kwotę i zakres tych dot. określa uchwała budżetowa.
Podmioty nie zaliczone do sektora finansów publicznych i nie działające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu j.s.t. dot. podmiotowe na cele publiczne związane z realizacją zadań tej jednostki. Zgodnie z art. 118 ust. 3 u.f.p., organ stanowiący j.s.t. określa w drodze uchwały tryb postępowania o udzielenie dot., sposób jej rozliczenia i kontroli wykonywania zleconego zadania, zapewniając jawność postępowania. Dot. podmiotowe otrzymują instytucje kultury, zgodnie z zasadami określonymi przez organ stanowiący.
Finanse publiczne (fin.publ.) - pod pojęciem tym należy rozumieć procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem.
Fundusz celowy (fund.c.) - jest odrębną formą organizacji gospodarki finansowej, stosowaną w działalności budżetowej, którego przychody pochodzą z dochodów publicznych, a wydatki przeznaczone są na realizację wyodrębnionych zadań. Argumenty na rzecz tworzenia funduszów opierały się na twierdzeniu, że zapewniają one środki finansowe na realizację ważnych priorytetowych zadań publicznych. Dają one również większą samodzielność organom administrującym funduszami, gdyż z reguły ich wykorzystanie nie jest ograniczane rokiem budżetowym.
Zgodnie z zasadą określoną w art. 22 ustawy o finansach publicznych, fund.c. może być utworzony tylko na mocy ustawy i może działać jako osoba prawna lub stanowić wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworzącej fundusz. Gospodarka finansowa
fund.c. jest prowadzona na podstawie rocznego planu finansowego stanowiącego część uchwały budżetowej jednostek samorządu terytorialnego
Fund.c., który realizuje zadania wyodrębnione z budżetu:
o państwa - jest państwowym fund.c., o gminy, powiatu lub województwa
o jest gminnym, powiatowym lub wojewódzkim fund.c.
Do funduszów, z których j.s.t. otrzymują pomoc w finansowaniu zadań własnych na zadania bieżące i inwestycyjne, należy zaliczyć:
1. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, 2. Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
3. Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych, 4. Fundusz Pracy,
5. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, 6. Fundusz Kartografii i Zasobów Geodezyjnych.
Omówienie definicji klasyfikacji budżetowej
Klasyfikacja budżetowa to zbiór pogrupowanych dochodów jak i wydatków budżetowych, które umożliwiają dogłębną analizę (porównanie) planowanych wydatków i przychodów gminy.
Zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych jest to system oznaczeń, które służą do opisywania dochodów, wydatków oraz przychodów i rozchodów, występujących w poszczególnych jednostkach sektora finansów publicznych. Dochody/ środki dzieli się wg poniższego schematu:
1) dział, 2) rozdział, 3) paragraf.
Paragraf to rodzaj dochodu ze względu na źródło pochodzenie (np. par. 0310 - podatek od nieruchomości, par. 0830 - wpływy z usług) lub rodzaj wydatku wyodrębnianego ze względu na charakter prawny i przeznaczenie (np. par. 4010 - wynagrodzenia osobowe pracowników, par.2540 - dotacja podmiotowa z budżetu dla niepublicznej jednostki systemu oświaty).
Dział i rozdział (np. dział 801 oświata i wychowanie, rozdział 80104 przedszkola) określa rodzaj działalności właściwej dla pozyskiwanego dochodu lub dokonywanego wydatku. Obecnie stosowna klasyfikacja budżetowa w zakresie „działów” jest trzycyfrowa. Dwie pierwsze cyfry działu odpowiadają danej działalności i pochodzą od podziałek typu „klasa” z Polskiej Klasyfikacji Działalności (jest to pomocne w porównywaniu dochodów i wydatków sektora finansów publicznych z finansami sektora prywatnego). Trzecia cyfra oznaczenia działu ma charakter porządkowy i umożliwia odróżnianie od siebie tych działów, które wg Polskiej Klasyfikacji Działalności, są obejmowane jedną i tą samą „klasą”
(np. dział 750 - Administracja publiczna; dział 754 - Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa). Rozdział to oznaczenie pięciocyfrowe - trzy pierwsze cyfry pochodzą od działu, dwie ostatnie mają charakter porządkowy (np. rozdział 75022 - Rady gmin; rozdział 75023 - urzędy gmin). Podziałki typu paragrafy dochodów i wydatków są samodzielne i czterocyfrowe. Trzy pierwsze
cyfry dotyczą właściwego wyodrębnienia źródła dochodu lub rodzaju wydatku (np. par. 050... - podatek od czynności cywilnoprawnych, par. 605.... - wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych, par. 606... - wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych), natomiast czwarta cyfra jeśli nie wynosi zero, określa powiązanie dochodu lub wydatku ze środkami pochodzącymi z funduszy zagranicznych.
W planowaniu podmiotów sektora finansów publicznych, dzięki klasyfikacji budżetowej, ustala się wielości dochodów czy limity wydatków na poszczególne dziedziny działalności - tj. na działy i właściwe dla każdego z nich rozdziały. Poprzez paragrafy, ustalane są prognozowane źródła dochodów lub limity dla możliwych do dokonywania wydatków. Każda kwota pieniężna opisana podziałkami klasyfikacyjnymi w uchwale budżetowej, w układzie wykonawczym budżetu oraz w rocznym planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych, ,jest obowiązującą normą planową wyrażoną w szczególny sposób. Normy te, z racji ich przeniesienia do rocznego planu finansowego jednostki budżetowej, przesądzają o zakresie kompetencji finansowej podmiotu wykonującego budżet.
Dzięki klasyfikacji budżetowej w ewidencji finansowej, każdy pozyskany dochód lub wykonany wydatek (lub zaciągnięte zobowiązanie) zostają opisane właściwymi dla nich oznaczeniami: dział - rozdział - paragraf (dochodów lub wydatków). Sumowanie dochodów opisanych jednorodnymi podziałkami daje możliwość śledzenia stopnia wykonania planu finansowego.
Dzięki klasyfikacji budżetowej kwoty dochodów i wydatków opisane jednorodnymi podziałkami klasyfikacyjnymi od najwyższych do najniższych (tj. od działu do paragrafu) zostają zsumowane, co daje pełen obraz wykonania budżetu w danym okresie rozliczeniowo-sprawozdawczym.
Źródło: http://tinyurl.com/psnhj33
Zapoznanie z głównymi funkcjonalnościami modułu Budżet
Moduł Budżet jest częścią systemu PUMA. Jego zadaniem jest informatyczne wspomaganie urzędów miast, gmin i innych jednostek organizacyjnych w pracach związanych z tworzeniem projektu budżetu, a po jego zatwierdzeniu, z realizacją uchwalonego budżetu. Projekt jest tworzony wg klasyfikacji kont budżetowych, z możliwością wykorzystania danych z poprzednich lat. Po sporządzeniu projektów przez poszczególne jednostki organizacyjne, następuje proces korygowania (zmian) a po jego zakończeniu, zatwierdzenie projektu budżetu i utworzenie budżetu do realizacji.
Warunkiem pełnego wykorzystania modułu jest ścisła współpraca z modułem FK (Finanse i księgowość). Dane o wszystkich zmianach i korektach budżetu są przesyłane do modułu FK, tak by dane w module FK zawierały aktualne informacje o planowanych kwotach dochodów i wydatków na poszczególnych kontach.
Struktura modułu
Zakres modułu
Moduł Budżet obejmuje następujące zagadnienia:
1) tworzenie projektu budżetu na podstawie danych budżetu ubiegłorocznego i projektów cząstkowych składanych przez poszczególne jednostki organizacyjne,
2) zmiany projektu budżetu,
3) zatwierdzanie projektu i utworzenie budżetu do realizacji, 4) zmiany uchwalonego budżetu w trakcie roku,
5) możliwość prowadzenia budżetu zadaniowego,
6) wczytywanie wykonania budżetu na podstawie sprawozdań z podległych jednostek organizacyjnych zarejestrowanych w module FK,
7) tworzenie raportów i graficzna prezentacje budżetu i jego wykonania na dowolnie wybrany dzień.
Opis procesu przetwarzania danych w module Budżet Proces ten można podzielić na etapy:
I ETAP – uzupełnienie słowników klasyfikacji budżetowej, klasyfikacji źródeł dochodów, klasyfikacji grup wydatków, kodów działalności pozabudżetowej oraz wydziałów (referatów) urzędu oraz przygotowanie ewidencji jednostek budżetowych – dane dotyczące jednostek budżetowych wprowadza się w module Kontrahenci.
II ETAP – zdefiniowanie słownika symboli zadań oraz opracowanie zakresu zadań przewidzianych do wykonania w budżecie w bieżącym roku. W następnych latach zadania można przepisywać z roku na rok, nanosząc tylko niezbędne zmiany i korekty.
III ETAP – stworzenie projektu budżetu w oparciu o klasyfikacje budżetową i wykaz przygotowanych zadań oraz zamkniecie projektu. W następnych latach projekt może być tworzony w oparciu o budżet lub wykonanie z roku poprzedniego. Wprowadzanie autopoprawek do projektu.
IV ETAP – zatwierdzenie, na podstawie uchwały, wprowadzonego projektu budżetu i utworzenie budżetu do realizacji. Wprowadzanie zmian do budżetu.
V ETAP – wczytanie miesięczne, kwartalne lub półroczne wykonania budżetu na podstawie danych z modułu FK.
Efektem przetwarzania są następujące zestawienia mogące stanowić załączniki do uchwały budżetowej:
1) projekt budżetu z przewidywanym wykonaniem z roku ubiegłego, 2) plan dochodów / wydatki budżetu wg klasyfikacji budżetowej, 3) plan dochodów budżetu wg źródeł powstawania,
4) dochody i wydatki związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie ustawami,
5) dochody i wydatki związane z realizacją zadań wspólnych wykonywanych w drodze umów i porozumień z innymi JST,
6) źródła sfinansowania deficytu lub rozdysponowanie nadwyżki budżetowej,
7) plan przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych i środków specjalnych,
8) dotacje dla samorządowych instytucji kultury,
9) wykaz zadań własnych zlecanych do realizacji podmiotom nie zaliczanym do SFP i nie działających w celu osiągniecia zysku,
10) dotacje dla niepublicznych jednostek systemu oświaty,
11) plan przychodów i wydatków Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Rok budżetowy i klasyfikacja budżetowa – wykonanie przykładowej klasyfikacji budżetowej
Funkcja ta służy do wyboru roku, na który chcemy zmieniać budżet, do przygotowania bazy do opracowania budżetu na nowy rok oraz do usunięcia zbędnych, niezatwierdzonych danych z podanego roku. Wywołanie danej funkcji uzyskuje się przez klikniecie myszką na odpowiedniej zakładce.
Po wybraniu roku budżetowego dostępna będzie opcja klasyfikacji budżetowej.
Funkcja ta umożliwia obsługę stałych danych słownikowych tj. kont klasyfikacji budżetowej (działów, rozdziałów, paragrafów i grup paragrafów). Obsługa wszystkich słowników jest jednakowa. Wywołanie danego słownika uzyskuje się przez kliknięcie myszką na odpowiedniej zakładce, co powoduje wyświetlenie jego zawartości. Aby dopisać nową pozycję do słownika należy nacisnąć przycisk {Dodaj}. Następnie w oknie edycyjnym należy wpisać nowe dane i zatwierdzić przyciskiem {Zapisz}.
Aby zmienić już istniejącą pozycję należy ustawić na niej znacznik, nacisnąć przycisk {Zmień}, w oknie edycyjnym wpisać poprawne dane i zatwierdzić przyciskiem {Zapisz}. Istnieje możliwość wycofania się z dopisania lub edycji – należy wówczas nacisnąć przycisk {Anuluj}. Aby skasować wybraną pozycję należy ustawić na niej znacznik i nacisnąć przycisk {Usuń}, a następnie odpowiedzieć twierdząco na pytanie o potwierdzenie kasowania. Opcja {Wczytaj} powoduje wyświetlenie wszystkich dostępnych w tej klasyfikacji aktów prawnych.
Działy. Są zdefiniowane przez 3-cyfrowy numer i nazwę.
Rozdziały. Są zdefiniowane przez 5-cyfrowy numer oraz nazwę. Na zakładce z rozdziałami prezentowane są tylko rozdziały z wybranego wcześniej działu.
Paragrafy dochodów. Są zdefiniowane przez 4-cyfrowy numer, nazwę oraz numer grupy oznaczający źródło uzyskania dochodu.
Paragrafy wydatków. Są zdefiniowane przez 4-cyfrowy numer, nazwę oraz numer grupy wydatków.
Grupy paragrafów. Są zdefiniowane przez 2-cyfrowy numer oraz nazwę.
Paragrafy przychodów. Są zdefiniowane przez 3-cyfrowy numer oraz nazwę.
Paragrafy rozchodów. Są zdefiniowane przez 3-cyfrowy numer oraz nazwę.
Klasyfikacja źródeł dochodu
Funkcja służy do wprowadzenia słownika określającego główne źródła dochodu. Klasyfikacja ma 3- poziomowa postać w podziale na grupy, podgrupy i szczegóły. Wywołanie danego poziomu uzyskuje się przez klikniecie myszką na odpowiedniej zakładce, co powoduje wyświetlenie jego zawartości.
Dane z niższego poziomu prezentowane są tylko dla wcześniej wybranego, wyższego poziomu.
Aby dopisać nową pozycję do klasyfikacji źródeł dochodów należy nacisnąć przycisk {Dodaj}.
Następnie w oknie edycyjnym należy wpisać nowe dane i zatwierdzić przyciskiem {Zapisz}. Aby zmienić już istniejącą pozycję należy ustawić na niej znacznik, nacisnąć przycisk {Zmień}, w oknie edycyjnym wpisać poprawne dane i zatwierdzić przyciskiem {Zapisz}. Istnieje możliwość wycofania się z dopisania lub edycji – należy wówczas nacisnąć przycisk {Anuluj}. Aby skasować wybraną pozycję należy ustawić na niej znacznik i nacisnąć przycisk {Usuń}, a następnie odpowiedzieć twierdząco na pytanie o potwierdzenie kasowania.
Klasyfikacja grup wydatków
Funkcja służy do wprowadzenia i aktualizacji słownika określającego grupy wydatków. Słownik stanowi podstawę do wykonania raportów planu budżetu wydatków w układzie: dział, rozdział, wydatki bieżące, wydatki majątkowe. Klasyfikacja ma 2-poziomową postać w podziale na grupy i paragrafy. Wywołanie danego poziomu uzyskuje się przez kliknięcie myszką na odpowiedniej zakładce, co powoduje wyświetlenie jego zawartości.
Oznaczenia kolumn:
1) Kod – kolejny numer wg którego wypisywane są pozycje na raportach, 2) Rodz – rodzaj pozycji – G – grupa wydatków, P – podgrupa w ramach grupy 3) Opis – tekst opisujący grupę/podgrupę na raportach.
Aby dopisać nową pozycję do klasyfikacji należy nacisnąć przycisk {Dodaj}. Następnie w oknie edycyjnym należy wpisać nowe dane i zatwierdzić przyciskiem {Zapisz}. Aby zmienić już istniejącą pozycję należy ustawić na niej znacznik, nacisnąć przycisk {Zmień}, w oknie edycyjnym wpisać poprawne dane i zatwierdzić przyciskiem {Zapisz}. Istnieje możliwość wycofania się z dopisania lub edycji – należy wówczas nacisnąć przycisk {Anuluj}. Aby skasować wybraną pozycję należy ustawić na niej znacznik i nacisnąć przycisk {Usuń}, a następnie odpowiedzieć twierdząco na pytanie o potwierdzenie kasowania.
Do każdej grupy i podgrupy należy przypisać odpowiednie paragrafy wydatków. Paragrafy należy podać jako zakres od – do. W przypadku gdy jest to jeden paragraf w kolumnach od – do, należy podać ten sam paragraf. Kolumny |Dział|, |Rozdział| są wypełniane w przypadku, gdy paragraf lub grupa paragrafów dotyczy tylko wskazanego działu, rozdziału. Jeżeli podana grupa paragrafów dotyczy wszystkich rozdziałów, wówczas kolumn nie wypełnia się.
Funkcje dostępne na stronie:
Dodaj – dopisanie nowego przedział paragrafów, Zmień – zmiana przedziały paragrafów,
Usuń – usuniecie pozycji.
Kody działalności pozabudżetowej
Funkcja ta służy do obsługi stałych danych słownikowych – kodów działalności pozabudżetowej tj.
zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych i środków specjalnych. Kody te są wprowadzane w trzech grupach: przychody, koszty/wydatki i dane uzupełniające. Wyboru grupy dokonuje się poprzez kliknięcie myszką na odpowiedniej zakładce. Aby dopisać nowy kod należy nacisnąć przycisk {Dodaj}. Następnie w oknie edycyjnym należy wpisać nowe dane i zatwierdzić przyciskiem {Zapisz}.
Aby zmienić już istniejący kod należy ustawić na nim znacznik, nacisnąć przycisk {Zmień}, w oknie edycyjnym wpisać poprawne dane i zatwierdzić przyciskiem {Zapisz}. Istnieje możliwość wycofania się z dopisania lub edycji – należy wówczas nacisnąć przycisk {Anuluj}. Aby skasować wybrany kod należy ustawić na nim znacznik i nacisnąć przycisk {Usuń}, a następnie odpowiedzieć twierdząco na pytanie o potwierdzenie kasowania.
Przychody
Kody przychodów należy zdefiniować przez literę A oraz 3-cyfrowy numer.
Koszty/wydatki
Kody kosztów należy zdefiniować przez literę B oraz 3-cyfrowy numer.
Dane uzupełniające
Kody uzupełniające należy zdefiniować przez literę z zakresu od C do U i 3-cyfrowy numer. Litery są odpowiednikami kodów pozycji, a numery – symboli z odpowiednich sprawozdań z wykonania planów finansowych Rb-30, Rb-31, Rb-32.
Wydziały
Funkcja służy do prowadzenia słownika wydziałów jednostki urzędu. Wydziały określa się przez 3- cyfrowy numer, 5-znakowy symbol oraz nazwę. Aby dopisać nowy wydział należy nacisnąć przycisk {Dodaj}. Następnie w oknie edycyjnym należy wpisać nowe dane i zatwierdzić przyciskiem {Zapisz}.
Aby zmienić już istniejącą pozycję należy ustawić na niej znacznik, nacisnąć przycisk {Zmień}, w oknie edycyjnym wpisać poprawne dane i zatwierdzić przyciskiem {Zapisz}. Istnieje możliwość wycofania się z dopisania lub edycji – należy wówczas nacisnąć przycisk {Anuluj}. Aby skasować wybraną pozycję należy ustawić na niej znacznik i nacisnąć przycisk {Usuń}, a następnie odpowiedzieć twierdząco na pytanie o potwierdzenie kasowania. Aby uzyskać zestawienie wszystkich wydziałów w urzędzie, należy wybrać opcję Raport.
Projekt budżetu
W systemie istnieje funkcja: Nowy projekt. Służy do tworzenia nowego projektu, który potem będzie mógł być zatwierdzony jako budżet. Można jednocześnie prowadzić kilka projektów budżetu (w różnych wariantach), a do zatwierdzenia wybrać jeden – właściwy.
Po wybraniu tej funkcji na ekranie pojawi się okno „Tworzenie projektu” z listą projektów, których wprowadzanie nie zostało jeszcze zakończone. Naciskając przycisk {Wybierz} można wybrać rozpoczęty projekt i kontynuować jego wprowadzanie lub używając przycisku {Dodaj} rozpocząć kolejny.
Ukaże się wtedy okno, na którym należy wprowadzić dane nagłówkowe: rok, numer i nazwę projektu oraz jego typ:
▪ B – budżet
▪ K – przychody i rozchody
▪ F – fundusz celowy
▪ Z – zakład budżetowy
▪ G – gospodarstwo pomocnicze
▪ S – dochody własne
▪ A – dochody Budżetu Państwa
Po zapisaniu nagłówka projektu należy wprowadzić do niego jednostki organizacyjne, które będzie ten projekt swoim planem obejmował (przycisk {JednOrg}). Dopisywanie jednostek organizacyjnych do projektu polega na ich wyborze z kartoteki kontrahentów – są to kontrahenci przydzieleni do grupy jednostek budżetowych.
Kiedy nagłówek projektu jest kompletny, a lista jednostek uzupełniona, można przystąpić do wprowadzanie planu w oparciu o klasyfikacje budżetową. W tym celu należy nacisnąć przycisk {Wybierz}. W nowym oknie za pomocą przycisku {Dodaj} należy wprowadzić plan. W przypadku gdy chcemy coś zmienić lub usnąć należy użyć przycisku {Zmień} lub {Usuń}.
W oknie znajduje się również przycisk {Wczytaj}, naciśnięcie którego umożliwia skopiowanie planu z wcześniej zaprojektowanej struktury projektu lub budżetu z dowolnego roku. Aby wczytać dane należy podać parametry:
· [Źródło danych] – budżet lub projekt,
· [Rodzaj danych] – plan finansowy lub wykonanie,
· [Rok] – rok projektu / budżetu, z którego skopiujemy dane,
· [Numer] – numer projektu / budżetu do skopiowania.
Przepisane dane należy zaktualizować do obowiązującego na ten rok projektu. Można to zrobić za pomocą przycisków {Zmień}, {Dodaj} lub {Usuń}.
W przypadku gdy jednostka podległa i nadrzędna posiadają system PUMA to mogą one obustronnie przekazywać sobie utworzony projekt w formie pliku XML. Taki plik można wczytać za pomocą przycisku {Wczytaj xml}.
Jeśli wszystkie projekty są wprowadzone i sprawdzone to należy je zamknąć z użyciem przycisku {ZamkProj.}. Wówczas nastąpi kontrola bilansu budżetu typu B i K i jeśli wynik będzie negatywny, pojawi się poniższy komunikat.
W przypadku wybrania {Zakończ} projekt wróci do edycji i nie zamknie się. Po wybraniu przycisku {Kontynuuj} projekt się zamknie. W przypadku nie bilansowania się pozostałych typów projektów (F, Z, G, S, A) system wyświetli właściwy komunikat, projekt wróci do edycji i nie zamknie się.
Od chwili zamknięciu projektu, zmiany i autopoprawki do planu można wprowadzać za pomocą funkcji Zmiany (Budżet –> Zmiany). Aby z projektu utworzyć budżet zatwierdzony należy skorzystać z przycisku {Zatwierdź}, który znajduje się w oknie przeglądu planu (Budżet -> Przegląd).
Przegląd budżetu
Funkcja ta zapewnia prezentację projektów i uchwalonego budżetu na ekranie monitora. Po jej wywołaniu na ekranie ukazuje się lista projektów/budżetu w postaci trzech powiązanych ze sobą okienek. Pierwsze okno zawiera listę nagłówków projektów i budżetu w układzie.
▪ |Rodz| – wyróżnik projektu (P) i budżetu (B),
▪ |Rok| – rok, na który zaprojektowano budżet,
▪ |Nr| – numer projektu/budżetu,
▪ |Typ| – typ projektu/budżetu,
▪ |Nazwa projektu/budżetu| – nazwa projektu/budżetu,
▪ |Data zatw.| – data zatwierdzenia projektu.
Drugie okienko zawiera listę jednostek organizacyjnych (kod i nazwy), dla których sporządzono wybrany w pierwszym oknie projekt/budżet. W trzecim okienku prezentowane są dochody lub wydatki wybranego projektu/budżetu dla bieżącej jednostki organizacyjnej według kont klasyfikacji budżetowej lub numeru zadania.
Dane prezentowane są w układzie:
▪ |Konto| – konto klasyfikacji budżetowej,
▪ |Nr zad.| – numer zadania,
▪ |Symb.| – symbol zadania,
▪ |Nazwa zadania| – nazwa zadania,
▪ |Plan| – kwota planowanych dochodów/wydatków.
Powiązanie ze sobą okienek polega na tym, że każda zmiana wskaźnika w okienku nadrzędnym powoduje zmianę zawartości okna podrzędnego.
Dane o wybranym projekcie/budżecie prezentowane są na dzień bieżący.
W górnej części formatki znajduje się panel wyszukiwania, na którym można podać parametry do szybkiego odnalezienia wybranego konta lub zadania. Należy wybrać sposób sortowania, podać konto
lub numer zadania i nacisnąć przycisk {Odśwież}. Po prawej stronie panelu wybieramy zakres przeglądanych danych – dochody/przychody lub wydatki/rozchody.
Na panelu narzędziowym znajduje się szereg przycisków, których wykorzystanie daje dodatkowe możliwości prezentacji projektu/budżetu. Ich funkcje są następujące:
Przycisk {Zatwierdź} - Zatwierdzenie projektu - budżet (tylko dla projektów) – Tylko jeden projekt w danym roku może być zatwierdzony jako budżet do realizacji. Jeśli projekt nie jest jeszcze zatwierdzony, to po naciśnięciu przycisku pojawia się formatka do wprowadzenia szczegółowych informacji na temat zatwierdzenia tzn. rok, numer, nazwa przyszłego budżetu, data uchwały i podstawa prawna. Po naciśnięciu przycisku {Akceptuj} dane z projektu zostaną zapisane jako uchwalony budżet. Jeśli projekt jest już zatwierdzony, to po naciśnięciu przycisku pojawiają się szczegółowe informacje o jego zatwierdzeniu.
Podczas zatwierdzania budżetu nastąpi kontrola bilansowania się budżetu typu B i K i jeśli wynik będzie negatywny, pojawi się poniższy komunikat:
W przypadku wybrania {Zakończ} budżet nie zostanie zatwierdzony i powróci do ekranu zatwierdzania budżetu. Po wybraniu przycisku {Kontynuuj} budżet zostanie zatwierdzony mimo, że nie jest zbilansowany.
Przycisk {Do FK} - Przepisanie planu finansowego środków pozabudżetowych do księgowości.
Plan finansowy zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych, środków specjalnych i funduszy celowych jest przepisywany do zbioru, który stanowi podstawę rejestracji sprawozdań z tej działalności.
Przycisk {Raport} - Po naciśnięciu tego przycisku można uzyskać raport Projekt/budżet lub Plan przychodów i wydatków – dla środków pozabudżetowych.
Przycisk {B} – Skrócony bilans budżetu.
Po naciśnięciu tego przycisku pojawia się formatka pokazująca skrócony bilans budżetu. Pokazane są dochody i wydatki oraz nadwyżka lub deficyt budżetowy, a także przychody i rozchody oraz różnica przychodów i rozchodów.
Dane są prezentowane na dzień bieżący i dotyczą wszystkich zmian. Dla projektu budżetu prezentowane jest także przewidywane wykonanie z roku ubiegłego.
Przycisk {S} – Podsumowanie projektu / budżetu.
Po naciśnięciu tego przycisku można uzyskać podsumowania kwot planowanych, wykonania i % wykonania. Dane te dotyczą wybranego projektu/budżetu, jednostki organizacyjnej, działu i rozdziału dla dochodów i wydatków na dzień bieżący.
Przycisk {P} – Podsumowanie zadania.
Po naciśnięciu tego przycisku pojawia się formatka zawierająca informacje dotyczące wybranego zadania. Są to sumy planowane i kwoty wykonania oraz % wykonania w rozróżnieniu na dochody i wydatki.
Przycisk {O} – Operacje dla konta.
Po naciśnięciu tego przycisku są wyświetlone wszystkie operacje (plan, zmiany, wykonanie) dla wybranego konta z danymi o dacie i numerze dziennika ich wprowadzenia.
Przycisk {W} – Wykonanie miesięczne dla konta.
Funkcja wyświetla kwoty wykonania dla wybranego konta w poszczególnych miesiącach.
Przycisk {Eksport do XML} - Po naciśnięciu tego przycisku system umożliwi eksport budżetu lub zamkniętego projektu budżetu do pliku XML. Utworzony plik XML można wysłać do wszystkich jednostek podległych, które wykorzystują module Budżet systemu PUMA, aby wczytały projekt budżetu lub budżet do swojego systemu. Wykorzystując tę funkcję pomijamy ręczne wprowadzanie planu finansowego w jednostce podległej lub nadrzędnej. Wczytanie pliku XML powoduje uaktualnienie słowników zadań oraz symboli zadań.
Przycisk {Eksport do Bestai@} - Po naciśnięciu tego przycisku system umożliwi eksport budżetu lub zamkniętego projektu budżetów typu 'B' i 'K' do pliku XML. Utworzony plik XML można zaimportować do programu Besti@. Wykorzystując tę funkcję pomijamy ręczne wprowadzanie planu finansowego w programie Besti@.
Przed eksportem, należy uzupełnić dane nagłówkowe określone w menu Konfiguracja – eksport Besti@ oraz dane Rodzaj w Besti@ w symbolach zadań.
Zmiany budżetu
Funkcja umożliwia wprowadzanie zmian do projektu lub budżetu. Po jej wywołaniu pojawia się okno Rejestracja zmian. Należy w nim wybrać typ projektu lub budżetu, do którego chcemy wprowadzać zmiany.
Aby dodać nagłówek zmiany należy wybrać przycisk {Dodaj}. Podczas wprowadzania nagłówka, program podpowiada maksymalny numer zmiany. Po uzupełnieniu wymaganych pól nagłówek można zaakceptować przyciskiem {Zapisz}. Po naciśnięciu przycisku {Zmień} przechodzi się do edycji nagłówka zmiany, natomiast {Usuń} służy do kasowania całej zmiany (nagłówka i pozycji). Przycisk {JednOrg} służy do dopisania nowych jednostek budżetowych dla których mamy zamiar wprowadzić plan. Po naciśnięciu przycisku {Wybierz} pojawi się okno, w którym wprowadzamy szczegółowe zmiany dla każdej klasyfikacji (opis niżej).
Po zaznaczeniu parametru {Zmiany zatwierdzone} są dostępne przyciski:
· {Eksport do XML} - po naciśnięciu przycisku system umożliwi eksport wybranej zmiany do pliku XML.
Utworzony plik XML można wysłać do wszystkich jednostek podległych, które wykorzystują moduł
Budżet systemu PUMA, aby wczytały projekt lub budżet do swojego systemu. Wykorzystując tę funkcję pomijamy ręczne wprowadzanie zmian do planu finansowego w jednostce podległej lub nadrzędnej. Wczytanie pliku XML powoduje uaktualnienie słowników zadań oraz symboli zadań.
· {Eksport do Besti@} - po naciśnięciu przycisku system umożliwi eksport wybranej zmiany do pliku XML, który można zaimportować do programu Besti@. Wykorzystując tę funkcję pomijamy ręczne wprowadzanie planu finansowego w programie Besti@. Przed eksportem, należy uzupełnić dane nagłówkowe (Budżet -> Funkcje dodatkowe) oraz dane w symbolach zadań (Budżet -> Zadania ->
Symbole zadań).
Zatwierdzanie zmian wykonuje się za pomocą przycisku {ZatwZm} i zatwierdzane są wtedy wszystkie zmiany z tym samym numerem. Przed wykonaniem zamknięcia następuje kontrola bilansu projektu/budżetu typu B i K i jeśli wynik będzie negatywny, pojawi się poniższy komunikat.
W przypadku wybrania {Zakończ} zmiana się nie zatwierdzi i wróci do edycji. Po wybraniu przycisku {Kontynuuj} zmiana się zatwierdzi. W przypadku nie bilansowania się pozostałych typów projektów/budżetów (F, Z, G, S, A) system wyświetli właściwy komunikat, zmiana się nie zatwierdzi i wróci do edycji.
Wprowadzanie zmian – szczegóły.
Aby wprowadzić nową pozycje zmiany należy wybrać przycisk {Dodaj}. Następnie w oknie edycyjnym należy:
· wybrać jednostkę budżetową,
· zaznaczyć czego dotyczy zmiana: {Dochody} lub {Wydatki},
· wybrać lub wpisać dział, rozdział, paragraf, numer i symbol zadania,
· wprowadzić kwotę zmiany w polu [Zmiana planu].
Następnie należy wybrać przycisk {Zapisz}. Dane odnośnie klasyfikacji budżetowej mogą być wybierane ze słownika, zadania – z ewidencji zadań bez konieczności ich ręcznego wpisywania.
Naciskając przycisk {Plan} można uzyskać informację o aktualnej kwocie planu na podanej klasyfikacji.
Aby zmienić już istniejącą pozycję należy ustawić na niej znacznik, nacisnąć przycisk {Zmień}, w oknie edycyjnym wprowadzić poprawne dane i zatwierdzić przyciskiem {Zapisz}. Istnieje możliwość wycofania się z dopisania lub edycji – należy wówczas nacisnąć przycisk {Anuluj}. Aby skasować wybraną pozycję należy ustawić na niej znacznik i nacisnąć przycisk {Usuń}, a następnie odpowiedzieć twierdząco na pytanie o potwierdzenie kasowania. Przycisk {Wyszukaj} służy do szybkiego wyszukania konta. Aby znaleźć wybrane konto należy najpierw określić jednostkę organizacyjną, wprowadzić konto, a następnie kliknąć przycisk {Wyszukaj}.
Z poziomu rejestracji zmiany dostępne są następujące raporty kontrolne:
· Zmiany w projekcie/budżecie – po wybraniu przycisku {R},
· Projekt/budżet przed i po zmianach - po wybraniu przycisku {R1},
· Dochody budżetu przed i po zmianach - po wybraniu przycisku {R2}.
