Temat: Mydła – sole wyższych kwasów karboksylowych

LEKCJA 52

Temat: Mydła – sole wyższych kwasów karboksylowych

Podczas tej lekcji zwróć uwagę na:

- Definicję mydeł, ich rodzaje oraz podział - Otrzymywanie i właściwości mydeł

1. Mydła – sole sodowe i potasowe wyższych kwasów karboksylowych (tłuszczowych)

Zgodnie z definicją, do otrzymywania mydeł będziemy stosować tylko NaOH lub KOH jako zasadę

2. Mydła otrzymujemy w reakcji:

kwas tłuszczowy + zasada → mydło (sól) + woda:

C

H

COOH + NaOH → C

H

COONa + H

O

kwas stearynowy stearynian sodu

3. PODZIAŁ MYDEŁ

Mydła

rozpuszczalne

w wodzie

nierozpuszczalne

w wodzie

twarde (stałe) maziste (ciekłe)

mydła sodowe mydła potasowe

(wytwarza się z nich tzw. szare mydło, które jest

ciałem stałym – wyjątek!)

sole wapnia sole magnezu

Mydła te pienią się, a piana jest potrzebna do usuwania brudu

WYBRANE

RODZAJE MYDEŁ

zwykłe mydło

składa się głównie z mieszaniny soli kwasów:

stearynowego, palmitynowego i oleinowego

mydło toaletowe

to mydło sodowe z barwnikami, substancjami zapachowymi i olejem kokosowym lub gliceryną

mydło kastylijskie

jest otrzymywane z oliwy z oliwek, które zawierają głównie kwas oleinowy

żel pod prysznic

posiada typowe właściwości myjące, ale

zamiast mydła zawiera np. laurylosiarczan sodu – sól sodową estru kwasu siarkowego(VI)

CIEKAWOSTKA.

DLACZEGO MYDŁO NIE PIENI SIĘ

W TWARDEJ WODZIE?

Mydło w twardej wodzie (kranowej) nie pieni się, ponieważ wchodzi ono w reakcję z jonami Ca

i Mg

(które pochodzą z soli rozpuszczonych w tej wodzie), np.:

2 C

H

COONa + CaCl

→ (C

H

COO)

Ca ↓ + 2 NaCl

2 C

H

COOK + MgSO

→ (C

H

COO)

Mg ↓ + K

SO

Sole kwasów tłuszczowych zawierające jony metali inne niż Na

lub K

są trudno rozpuszczalne w wodzie - tworzą osady

stearynian wapnia

palmitynian magnezu

DO NASTĘPNEJ

LEKCJI...

Praca domowa

zad. 2. str. 173 podręcznik