Dymitr Sozyko
Wiedeński wieczór polonijny
poświęcony rewaloryzacji starego
Krakowa
Ochrona Zabytków 37/1 (144), 64
DYSKUSJA O NOWELIZACJI „USTAWY O OCHRONIE DÓBR KULTURY I O MUZEACH” Z 1962 R. Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków
M inisterstwa Kultury i Sztuki za in icjow ał jesionią 1982 r. dyskusję kręgów fachowych nad proponowa ną now elizacją U s ta w y o ochronie dóbr ku ltu ry i muzeach z 15 lutego 1962 r. Propozycje uzupełnień d po praw ek w ysunięte przez resort zo stały rozesłane służbie konserwator sk iej, muzeom narodowym i okrę gowym . Ten niejako urzędowy tryb i płaszczyzna dyskusji w sprawie m ającej podstaw owe znaczenie dla konserw acji spowodował podjęcie działań przez Oddział W arszawski Stowarzyszenia Konserwatorów Za bytków.
W styczniu 1983 r. na trzech spotka niach poddano szczegółowej analizie i dyskusji tekst obowiązujący wraz z w szystkim i poprawkami propono w anym i przez Zarząd M uzeów i Ochrony Zabytków. Sześć i pół strony m aszynopisu zawarły propo zycje w ypracowane w trakcie k il kunastu godzin nie pozbawionej ak centów polem icznych dyskusji. Prze kazano je Generalnem u K onserwa torow i Zabytków, Zarządowi G łów nem u Stow arzyszenia K onserw ato rów Zabytków oraz w szystkim u cze stnikom owych roboczych spotkań. N ie m iejsce tu na prezentację p eł
nego dorobku środowiska w arszaw skiego. Słuszne jednak w ydaje się .poinformowani o głów nych u stale niach.
P ostanow iono postulować odstąpie n ie od term inu „dobro k u ltu ry” w projekcie now elizacji i konsekw en tn ie stosować określenie ,yzabytek”, trw a le przyjęte w potocznej m ow ie i w dókumentach. Tytuł ustaw y m iałby zatem brzmieć „Ustawa o ochronie zabytków , środowiska k ul turow ego i o m uzeach”. Zwrócono u w agę na m ożliwość wprowadzenia term inu „dziedzictwo kultury”. Isto tn e uzupełnienie proponuje się w artykule pierw szym , k tóry postuluje się w następującym /brzmieniu: „O chrona za b y tk ó w , stanowiących d o robek m y śli i pracy w ielu pokoleń, m a p o d sta w o w e znaczenie dla roz w o ju Państw a i obyw ateli, j e s t obo w ią z k ie m Państw a i o b y w a te li”. Funkcję Generalnego Konserwatora Zabytków w idzi się w randze pod sekretarza stanu. Jest to funkcja polityczna, a n ie szczebla opera cyjnego, .nieodzowna dla koordynacji m iędzyresortow ej, która jest w arun kiem skuteczności u staleń dokony w anych na szczeblu rządowym. Zna lazły sw oje m iejsce Ośrodek Doku m entacji Zabytków w W arszawie ja
ko jednostka koordynująca, a także terenow e biura dokum entacji zabyt ków. Zaproponowano szereg zapisów uściślających, m iędzy in n ym i k w a li fikacje Generalnego K onserwatora Zabytków, ostrzej sprecyzowano w a runki użytkow ania zab ytków i try bu przywracania ich do stanu w y m aganego przez służbę k onserw a torską, niektóre elem en ty sform uło wań związanych z gospodarką i p la
now aniem przestrzennym .
Znaczenie w arszaw skich d ysku sji polegało nie tylko na sform ułow a niu op inii środowiska. M iały one także w p ływ na konsolidację po glądów. Ponadto istotny jest rów nież ich aspekt dydaktyczny.
W trakcie dyskusji w ielokrotnie podkreślano, że propozycje n o w e li zacji stanowią istotny krok na dro d ze ulepszania system u prawnego
ochrany zabytków. Zwracano rów nież uw agę, że w podobnym przy spieszonym trybie p ow inien .powstać kom plet zarządzeń w ykonaw czych,
aby znow elizow any akt praw ny nie pozostał, jak jego poprzednik, w częściow ej próżni w ykonaw czej.
Lech K r z y ż a n o w s k i
POŚWIĘCONY REWALORYZACJI STAREGO KRAKOWA WIEDEŃSKI WIECZÓR POLONIJNY
W połow ie marca 1983 r. przeby w ał w Wiedniu, na zaproszenie U ni w ersytetu Technicznego (Technische
Universität), prof. dr arch. W ojciech K alinowski. Jego pobyt zw iązany był z w ykładem pt. Techniczne i prze m ys ło w e z a b y tk i w Polsce, w y głaszanym w Institut für Baukunst, D enkm alpflege und K unstgeschichte w dniu 15 marca. W dniu 16 marca, odw iedziw szy Związek Polaków w A ustrii „Strzecha”, w ygłosił prof. W. K alinow ski prelekcję dla przedsta w icieli w iedeńskiej Polonii. Tem a tem prelekcji, zaproponowanym przez Zarząd Związku, b yły prace rew aloryzacyjne na terenie Starego Miasta w Krakowie.
Problem to bynajm niej .nie najnow
szy. Podobnie, jak „nie od razu Kra ków zbudowano”, tak też d dzisiaj, śladem przeszłych epok, buduje się w nim, przerabia i burzy, odsłania, rem ontuje, przebudowuje i przeja w ia różnoraką działalność architek toniczną i konserwatorską — cza sam i trafną, a niekiedy w yw ołującą liczne opory i sprzeciwy. Dlatego też referent dość obszerne słowo w stęp ne pośw ięcił idziejom budowy i przem ian urbanistycznych tego m iasta, inform ując także o najnow szych, odkryciach, rzutujących na zm ienność .znanego dotychczas obra zu faktów historycznych i kulturo w ych. G łówny akcent odczytu po łożony był oczyw iście na zagadnie
niach w spółczesnych poczynań rew a loryzacyjnych.
Dowodem zainteresow ania podjętą przez prof. W. K alinow skiego t e m atyką były liczne w ypow iedzi o-
becnyoh na spotkaniu osób; szcze gólnie 'interesująca była w ypow iedź w ychow anka Wydziału A rchitektury Politechniki W arszawskiej — airch.
Paw ła Raczewa.
Wieczór w Związku Polaków w A u strii „Strzecha” z udziałem prof, dr. W. K alinow skiego w n iósł w iele nowych elem en tów do słow nictw a fachowego i — być m oże — m etodo logii praktyki konserw atorskiej w
Polsce.
D y m itr S ozyko
Śl ą s k i e s p o t k a n i e u r b a n i s t ó w W dniach 8 i 9 kw ietnia 1983 r. staraniem Oddziału W rocławskiej PP
Pracow nie K onserwacji Zabytków i K om isji polskiej S ek cji I (tzw. ur banistyczno-konserwatorskiej) M ię dzynarodowej Grupy Roboczej Kra jów Socjalistycznych odbyła się sesja robocza pt. Ochrona warto ści k u l turowych w planach zagospodaro wania przestrzennego m ia st z a b y tkow ych.
U czestniczyli w niej przede w szyst kim projektanci, urbaniści-konser- watorzy z w szystkich oddziałów PP PKZ, a także historycy sztuki — autorzy Studiów historyczno-urbani- stycznych i w ytycznycn kons erwa
-64
tors kich do projektów planów m iejs cow ych m iast zabytkowych. W na radzie w zięli ta k ie liczny udział przedstaw iciele M iędzyresortowej K om isji R ewaloryzacji Miast i Ze społów Zabytkowych, pracownicy Instytutu Historii A rchitektury Sztu ki i Techniki P olitechniki Wrocław sk iej oraz w ojew ódzcy konserw ato- tomzy zabytków z w ojew ództw a w ro cław skiego i m. W rocławia, jelenio górskiego, opolskiego i w ałbrzyskie go.
Z uw agi na tem aty szczegółow e u dział w zięli przedstaw iciele władz m iasta Kam ienna Góra z naczelni kiem Urzędu Miasta, przedstaw icie
le w ojew ódzkich biur planowa nia przestrzennego z W rocławia, W ał brzycha, Opola i Jeleniej Góry, za stępcy dyrektorów ds. n aukow o-kon serw atorskich oddziałów PKZ i p rzedstaw iciele Zarządu PP PKZ. Łącznie udział w spotkaniu w zięły 43 osoby.
Obrady sesji otworzył w icedyrektor PP PKZ w e W rocławiu i przewod niczący Kom isji polskiej S ek cji I M iędzynarodowej Grupy Roboczej — dr inż. arch. M irosław P rzyłęc- ki. Przypom niał zebranym przyjęte kilk a lat w cześn iej założenia i k ie runki prac organizowanej w ów czas pracowni rew aloryzacji m iast i z e
