Święta Jadwiga Królowa w aktach Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego

* Dr hab. Urszula Perkowska, adiunkt, z-ca kierownika Archiwum UJ. Autorka książek: Kształtowanie sit; zespołu naukowego w Uniwersytecie Jagiellońskim 1860-1920, Wroctaw 1975; Uniwersytet Jagielloński w latach I wojny światowej, Kraków 1990; Studentki Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1894-1929, Kraków 1994; Studia i kursy zawodowe na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1868/9-1928/9, Kraków 1995; Przewodnik po Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998 (red.). W trakcie sympozjum w Krakowie zorganizowała pokaz dokumentów związanych ze św. Jadwigą Królową, zachowanych w Archiwum UJ.

1 H. Barycz, Z dziejów pierwszych lat odrodzonego Uniwersytetu, [w:] tegoż, Alma Mater Jagellonica, Kraków 1958 s. 42-43; Z. Koztowska-Budkowa, Odnowienie Jagiellońskie Uniwersytetu Krakowskiego 1390-1414, [w:] Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w l. 1364-1764 t. I, pod red. K. Lepszego, Kraków 1964.

Archiwum UJ

ŚWIĘTA JADWIGA KRÓLOWA W AKTACH ARCHIWUM UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO

UniwersytetJagielloński

swoje

powstanie

zawdzięczał mądrej

i dalekosiężnej po

­

lityce trzech

władców:

Kazimierza Wielkiego,Jadwigi Andegaweńskiej i Władysława Jagiełły. Dyplomem z 12 maja 1364

roku

ostatni

z

Piastów

kreował

w

Krakowie Studium

Generale.

Brak zgody papieskiej spowodował, że pierwsza na

ziemiach

pol­

skich uczelnia była tworem niepełnym bez

Wydziału

Teologicznego.

Po

przedwczesnej

śmierci władcydziełoKazimierzapodupadło. Swoje

odrodzenia

zawdzięczała

Wszech­

nicam.in.

staraniom prawnuczki

WładysławaŁokietkakrólowej

Jadwigi.

Mimobraku

bezpośrednich dowodów

badacze dziejów

nauki

i oświaty

tacy

jak Henryk

Barycz

i Zofia Kozłowska-Budkowa

zgodnie

stwierdzają,

że

Jadwigę

należy zaliczyć do jed­

nej

z

inspiratorek

odnowienia

fundacji Kazimierzowskiej

*

. Potrafiła ona

zgromadzić

wokół

siebie grono osób głównie

z kręgówwielmożów

świeckich

i

duchownych, którym zaszczepiła swoje idee. Zadbała o podstawy materialne uczelni, zapisując

jej swoje suknie i

klejnoty,

wyznaczyłarównieżwykonawców

zamierzonego dzieła.

Pierwszym

i niezmiernie ważnym

rezultatem starań młodej władczyni

i jej

męża

Władysława

Jagiełłybyło

uzyskanie u papieża Bonifacego IX zgody na

uruchomienie studiów

teologicznych. Jak czytamy

w

bulli

papieskiej ze stycznia

1397

roku,

której

oryginałprzechowywany

jest

wArchiwum

UJ:

Niezwykłego przywiązania uczucie, jakie najdroższy w Chiystusie syn nasz Władysław król i najdroższa w Chrystusie córka nasza Jadwiga królowa polska najjaśniej nam i rzymskiemu kościołowi okazują zasługuje na to, abyśmy się do ich żądań... łaskawie skłonili. Ponieważ zatem jak podana nam niedawno ze strony pomienionych króla i królowej prośba mówiła w ich mieście Krakowie od dawna była i jest w obojgu prawach i innej wszelakiej umiejętności oprócz teologii szkoła powszechna my... pismem niniejszym stanowimy i rozporządzamy aby w tern mieście odtąd w przeszłości po wieczne czasy była i mogła być i w teologii szkoła powszechna2 *.

2 Bulla Bonifacego IX, Archiwum UJ, dalej cyt. Arch. UJ, sygn. Perg 19, dokument opublikował i przetłumaczył S. Krzyżanowski w rozprawie, Poselstwo Kazimierza Wielkiego do Awinionu i pierwsze uniwersyteckie przywileje, „Rocznik Krakowski”, t. IV, 1900, cytat s. 103.

1 Cyt. za Μ. Markiewicz, Od katechezy misyjnej do fakultetu, [w:] Wydziat Teologiczny w Krakowie 1397-1997, Księga Jubileuszowa pod red. S. Piecha, Kraków 1997, s. 35-36.

4 Kopiarz, Arch. UJ sygn, rkps 44, dokument opublikowany [w:] Codex Diplomaticus UJ, t. I nr XXXV, s. 64. O tej fundacji i jej losach spotykamy również wzmianki w Kronice uposażeń, Arch. UJ rkps 376.

5 Μ. Kowalczyk, Krakowskie mowy uniwersyteckie z pierwszej potowy XV wieku, Wrocław-Warszawa- Kraków 1970.

Dalsze działania

Jadwigizmierzające

do odnowienia

uniwersytetu przecięła przed

­

wczesna

śmierć królowej

w roku

1399.

Realizując testament

zmarłej

żony,

król Władysław

Jagiełło wystawił w

dniu

26 lipca

1400

roku

dyplom

fundacyjny, który

stworzył trwałe

podstawy do

działania

krakowskiej Wszechnicyna

następne

stulecia.

Współcześni

w

pełni doceniali

zasługi

młodej

królowej dla

uczelni,

zaliczając ją do jednej

z fundatorek

uniwersytetu.Wroku 1413

Andrzej

z

Kokorzyna,

profesor

teologii, powiedział

w

jednym

zwykładów:

Polecam Wam chwalebnej pamięci królową Jadwigę, krzewicielkę słowa Bożego i zwierciadło wszelkiej pokory... Ona bowiem przewyższa wszelkie księżniczki królewskie żarliwością, którą miała dla słowa Bożego. Pozostawiła środki do utworzenia tego życiodajnego uniwersytetu w postaci nietrwałych dóbr, które potem wyraźnie posłużyły do zaplanowanego dzieła1.

Pamięć o wielkiej

królowej

a

szczególnie o jej

roli

przy fundacji

uniwersyteckiej,

mimo

iż

była

zawsze

obecna w

świadomości

społeczności

uniwersyteckiej, nie znalazła

szerszego

odbiciaw

dokumentacji piśmiennej

przechowywanej

obecnie

w

Archiwum

uczelnianym. Wynika

to częściowo z

faktu licznych ubytków w zespole aktowym

szczególnie z wieków od

XV do

XVII. Jednym z niewielu

dokumentów

wspominających

oJadwidze

jest

zachowanyw

kopiarzu XVII-wiecznym

dyplom

z

roku 1405 dotyczący zapisu testamentowego królowej na rzecz

uniwersytetu. Realizator

tego zapisu

Jan

z

Tęczyna, kasztelan krakowski,

zabezpieczył na

żupach

bocheńskich 688

marek,

zktórychdochody przeznaczone były naopłacaniedoktorów i

magistrów

uczelni

4 5

.

Dowodem pamięci o

wielkiej

królowej były aniwersarze, czyli uroczyste

nabo­

żeństwa żałobne

odprawiane

w rocznicę

śmierci Jadwigi. Podczas

tych nabożeństw profesorowie

Akademii wygłaszali okolicznościowe

mowy

-

kazania.

Wysławiano

w nich

zarówno

zasługi

Jadwigi dla

uniwersytetu, jak

też podkreślano

świętość

jej życia. Wiele takich

oracji

zachowało się

w zbiorach

Biblioteki

Jagiellońskiej

czy też

Biblioteki

Uniwersyteckiej we Wrocławius

.

W

przechowywanych

w

Archiwum

UJ

księgach rachunkowych znajdujemy

kilka wzmianek o odprawianych aniwersarzach dla

uczczenia

pamięci

królowej Jadwigi.

Notatki takiespotykamy m.in.w

roku

1683

czy

1742. Przy

tej ostatniej

wzmiance

wspomniano

że

nabożeństwo

było

odprawiane za

królową

Jadwigę

fundatorkę

uniwersytetu

f>

.

Poza

tymi rocznicowymi, imiennymi

nabożeństwami Wszechnica krakowska mo

­

dliła się

corocznie

ogólnie

za

swoichfundatorówi

dobrodziejów.

Nieliczne

wzmianki

na tentematspotykamy

w dokumentacji

aktowej

z

wiekuXVII

i XVIII.

Od

końca XVIII stulecia znajduje

się jużw

Archiwum

UJprawiekompletna

korespondencja

związana

z

powtarzającym się

zaproszeniem

władz

i

pracowników uczelni na nabożeństwo żałobne

organizowane

w kościele akademickim

Świętej

Anny

w pierwszych dniach listopada. Grono

nauczające

uczelni gromadziło

się

wówczas

w

sali senackiej

i

prze­

chodziło wpochodziedoświątyni.

Ta

pięknatradycja

- warta obecnie przypomnienia

-

przetrwała do

połowy

XX wieku

czyli do

końca funkcjonowania

WydziałuTeologicz

­ nego przy uniwersytecie *

7.

ń Rachunki (Rationes) uniwersyteckie 1677-1722, Arch. UJ rkps 38, oraz za lata 1722-1768, Arch.

UJ rkps 39.

7 Akta doi. Uroczystości akademickich i kościelnych Arch. UJ sygn. S 1 138, S II 965, WT II 286.

g Rachunki (Rationes) z lat 1612-1677, Arch. UJ rkps 37, zob. też Historia Biblioteki Jagiellońskiej, t. I 1364-1775, red. I. Zaręba, Kraków 1965, s. 145; J. Mycielski, Katalog portretów i obrazów będących wtasnością Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1913.

9 List Łuszczkiewicza Arch. UJ sygn. S II 967.

10 U. Perkowska, Jubileusze Uniwersytetu Jagiellońskiego, maszynopis oddany do druku.

W dokumentacji

archiwalnej

można spotkać

również wzmianki dotyczące

wize­

runku

królowej.

W pierwszej połowie

XVII

wieku na

zamówienie króla

Władysława IV

został namalowany

obraz Ukrzyżowanie. Został n;i nim

przedstawiony Chrystus

na

krzyżu pomiędzy Matką Boską,

świętymi Florianem,

Janem Kantym

Stanisławem oraz klęczącymi

postaciami królowej Jadwigi

i króla Władysława

Jagiełły. Jak wynika

z

zachowanych

rachunkówuniwersyteckich,w roku

1642

na postawie

tego dzieła

pra

­ cujący w

Krakowie malarz

Sylwester

Bianchi

sporządził

dwa

odrębne

portrety

Jadwigi

i Jagiełły.

Obrazy

te zostały

umieszczone w

Bibliotece Jagiellońskiej. Warto może

dodać, że

ztego

samego okresu

pochodzi również

portret królowej namalowany przez Jana

Tretko

(Triciusa), który zdobił wcześniej aulę

uniwersytecką8.

Wspomniany obraz

Ukrzyżowanie

z Jadwigą i

Jagiełłą został

oddany do

grun­

townej

renowacji

w roku

1883.

Oceniając

pracę

restauratora Józefa Bernasiewicza,

znany historyk

sztuki

Władysław Łuszczkiewicz w

piśmie do Senatu UJ

podkreślił, że wykonana

ona została w

sposób profesjonalny.

Obraz został naklejony na

nowe

płótno, oczyszczony oraz

uzupełniono braki wynikłe

zodpryśnięcia farby. W

obfitej

korespondencji

związanej

z budową i

urządzeniem Collegium Novum

wspomniano równieżo

odnawianiu bliżej nieokreślonego

portretu

królowej Jadwigi

9

10

.

Znakomita

okazją do przypomnienia

zasług

fundatorów

uniwersyteckich

były

zawsze

okrągłe

rocznice erekcji. W odróżnieniu

od

innych uczelni

europejskich uni­

wersytet krakowski

bardzo

późno zaczął świętować

swoje

jubileusze. Do

faktu tego

przyczyniła sięzarównopodwójna fundacja

uniwersytecka,

burzliwe wypadki dziejowe

towarzyszące historycznym

datom, jak

też brak zmysłu historycznego

na uczelni

Dopiero

w latach sześćdziesiątych

XIX wiekuWszechnica

krakowska

planowała

świętowanie przypadającego

na rok 1864

500-lecia

swojego

powstania.

Uroczystości te

miały być poświęcone

przede wszystkim uczczeniu

pamięci pierwszego fundatora,

Kazimierza

Wielkiego.

Nieprzychylny

stosunekwładzaustriackichdo tegopatriotycz

­

nego

przedsięwzięcia oraz

wybuch powstania

styczniowego

spowodował,

że

obchody

te nie doszły

do

skutku.

W

zachowanej

korespondencji

z

przygotowań

do

jubileuszu brak jest zupełnie wzmianek

oodnowicielce

uczelni.

Przypomnieniem postaci

Jadwigi i

jej

roli jako jednej

z

fundatorek Wszechnicy krakowskiej

stał

się natomiast

wielki

jubileusz

Uniwersytetu

Jagiellońskiego

obcho­

dzony

w

roku 1900. Na plan pierwszy

wysunięto wówczas

wprawdzie postać

króla Władysława

Jagiełły,

niemniej

obok niego

wzachowanej w

Archiwum dokumentacji

nie brak

relacji o

wielkiej królowej. Już w roku 1898

zwracając

się do

Sejmu Krajo­

wego z

prośbąodotację

na

wydawnictwa jubileuszowe,ówczesny

rektor

ks.

Władysław Knapiński pisał

m.in.:

W roku 1900 obchodzić będzie Uniwersytet Jagielloński pięćsctletnią rocznicę swego odnowienia przez Jadwigę i Jagiełłę. Nie potrzeba nam się rozwodzić czym był ten fakt dla Polski, czym jest ta pamiątka i ten obchód dla każdego Polaka. Dla Europy było to posunięcie cywilizacji na Wschód, założenie wielkiego ogniska, z którego ta kultura promieniowała na dalekie wschodu dziedziny11.

11 Jubileusz 500-lecia odnowienia UJ, Arch. UJ sygn. S II 953.

12 Jubileusz 500-lecia odnowienia UJ, Arch. UJ sygn. S II 951.

13 Jubileusz 500-lecia odnowienia UJ, Arch. UJ sygn. S II 952, zob. J. Mycielski. . .

14 Adresy okolicznościowe przechowywane są w Archiwum UJ pod sygn. S II 954. Duża ich część została opublikowana w roku 1901 w Księdze Pamiątkowej opracowanej przez L. Cyfrowicza. Zamieszczono tam

Przyznana

przez

władze rządowe i krajowe

dotacja na cele

jubileuszowe była bardzo

skromna.

W

celu uświetnienia jubileuszu

zbiórkę zainicjowali też

dawni

wy

­ chowankowie

UJ.Wrozpowszechnianej ulotce

czytamy m.in.:

Pięć wieków upływa od chwili, kiedy prastare Studium generale Kazimierza Wiel­

kiego wskutek restauracji dokonanej przez Władysława Jagiełłę i Jadwigę dźwignęło się jako Uniwersytet Jagielloński do nowego rozwoju i blasku 12.

Ważnym

przypomnieniem

i

utrwaleniem sylwetki współfundatorki

uniwersytetu były prace

ikonograficzne. Przygotowanie okolicznościowego medalu

powierzonozna

­

nemuartyście

polskiemu działającemu w

Paryżu, Karolowi Trojanowskiemu. W

prze­

słanych

Trojanowskiemu warunkach wykonania dzieła,

opracowanych

przez profesora

UJ Mariana Sokołowskiego,

znalazło

się również

zalecenie

umieszczenia na medalu sylwetek Kazimierza Wielkiego,

Jadwigi

i Władysława Jagiełły. Samej już Jadwigi

dotyczyła inicjatywa krakowskich

historyków sztuki,

którzy

przygotowali wystawę obiektów z

epoki

jagiellońskiej.

Na

ich polecenie znany krakowski artysta

Antoni

Piotrowski namalował

portret

królowej. Swoje

dzieło Piotrowski

oparł

na starannych studiach

historycznych.Organizatorzy wystawychcieli,

aby

obraztenzostał zakupiony

przez uniwersytet.

PragnączachęcićSenatdo

wypłacenia honorarium

Piotrowskiemu, nadmienili, (mijając się

z prawdą), „że

KrakówiPolskanie

posiadają dotąd

portretu

założycielki Uniwersytetu

Jagiellońskiego...

”

.Władzeuczelni wyraziły

zgodę

na

zakup

obrazu,

który początkowo został

umieszczony

w Collegium Agronomicum,

anastępnie w

auli

uniwersyteckiej

13

.

W

dniu

głównychuroczystości

jubileuszu 500-lecia odnowienia

odbywających się

w

kościeleśw. Anny 7 czerwca

1900

roku uczelnia

otrzymała

wiele adresów i

darów.

Przechowywane

w

archiwum okolicznościowe teksty

świadczą nie

tylko

o

szerokim

uznaniu

dla

prastarej

wszechnicy

ale dokumentują

również

wysoki

poziom ówczesnej sztuki

introligatorskiej. Niejeden

z tych adresów został umieszczony

w

ozdobnych tekach

ze

skóry

ozdabianych

barwnymi

ornamentami

iokuciami 14

. Na okładce

pięknej

księgi

darowanej

przezcechintroligatorów

krakowskich, przeznaczonej

dla wpisywania

się gości jubileuszowych

umieszczona

jest sylwetka królowej Jadwigi.

Wśród

składającychżyczenia

jubilatce uczelni zagranicznych

kilka przypomniało postaćkrólowejJadwigi. Wspomniano

o niej

m.in.wadresach

uniwersytetów z

Szto

­

kholmu,Koloszwaru, Bernaczy

Wrocławia.

W życzeniachprzysłanych

ze Sztokholmu czytamy

m.in.:

„Przesławnej Akademii

Krakowskiej wskrzeszonej

przed

pięciuset laty szczodrobliwością

króla

Władysława i

wielkodusznej

jego

małżonki

Jadwigi

w

tych

dniach szczęśliwie

swójjubileusz

obchodzącej

cała

oświecona ludzkość

składa

swoje

życzenia”

,

natomiastautorzyadresu

z Koloszwaru przypominając

unię polsko-

węgierską z czasów Ludwika

Węgierskiego, pisali: .Albowiem córka tego wielkiego

króla, błogosławionej pamięci

Jadwigai sławny

jej mąż a

Waszwielki

król

Władysław Jagiełło doprowadzili

do

skutku

fundację Uniwersytetu

Krakowskiego”.

Z

kolei w

przysłanej od

grona

Polaków zamieszkałych

w

Petersburgu ciepłych słowach

czytamy:

Kiedy staraniem sławnej pamięci Królowej Jadwigi i Władysława Jagiełły naród Polski uzyskał Akademię ze wszystkimi jej wydziałami obejmującymi cały zakres nauk dostępnych dla umysłu ludzkiego zyskaliśmy wówczas świadectwo zupełnej dojrzałości cywilizacyjnej na równi z innymi narodami, które wcześniej od nas zaczęły dążyć samo­

dzielnie do poznania prawd naukowych 1S.

teksty w językach oryginalnych i tłumaczeniach polskich. Stamtąd pochodzą cytowane fragmenty adresu ze Sztokholmu i Koloszwaru.

1S Jubileusz 500-lecia odnowienia UJ. Zbiór adresów Arch. UJ sygn. S II 954. Tam również znajdują się cytowane dalej fragmenty adresów.

Szczególny hołd oddały

Jadwidzekobiety. W

pierwszych latach jeszcze niepełnego dopuszczenia pań

do

studiów

wyższych ich

głos

miał

swoistą wymowę.

W adresie

Seminarium Nauczycielskiego we Lwowie czytamy bowiem:

„zrodzona

z mądrości wielkiego króla

i

klejnotów poświęcającej

się

niewiasty

Wszechnico

Jagiellońska,

gwiazdo

polarna ludów północy,

zaświecona

ręką królewskiej

niewiasty, która tym aktemwycisnęła

niezatarte

śladynawielkiej

drodze do

światła i

cnót

z

niego płynących

dla

najdalszych

pokoleń

niewieścich

”.

Niezmiernie

charakterystyczną rzeczą jest fakt, że

oJadwidze

wspominają prawie wszystkie adresy przekazane przez

społeczność miasta

Krakowa. Jej

imię spotykamy

w życzeniach Rady

Miejskiej,Rady

Obywatelskiej,

Stowarzyszeń

Robotniczych

i

cechów krakowskich.

W tekście życzeń

Rady Miejskiej czytamy m.in.:

„Potężni

a Miłościwi Królowie nasi, którzy

na Wawelu

mieli tronu

majestat a dziś chwalebny mają grób

zażegli

przed półtysiącem lat

pierwsze

na

kresach zachodu

ogniskowiedzyi

osłonili

je

berła

swojego

przemożną

opieką.

Z

mądrości ostatniego Piasta, z

łez

i

mąk ser­

decznych

świętej Pani

Jadwigi, za

stateczna

i

roztropna woląJagiełłową,dźwigała się

na on

czas

ta przesławna

Szkoła

Bogu

na cześć, Ojczyźnie na chlubę, naukom na

pożytek

i służbę

skwapliwa założycielom

swoim

na wieczna pamiątkę

”. W

pięknym

adresie cechów krakowskich

o

wielkiej

królowej

wspomnieli

szewcy,

natomiast

Adam Staszczyk,cechmistrzstowarzyszenia

o

archaicznie brzmiącejdziś

nazwie cech ślusarzy,

nożowników rusznikarzy

i

pilnikarzy

wpisał

wiersz

Alma

Mater,

z

którego warto jedną

zwrotkę

przytoczyć: „Zrozumem

głębokim

Byli Ci króleKazimierzz

Jagiełłą. Wśród

nich Jadwiga

ze

świętej

urokiem Największe Polsce zostawili

dzieło”

. Nie był to

jedyny

utwór poetycki,

który

powstał na cześć uniwersytetu.

Poza

słowami

okolicznościowej

kantaty

przysłanej przez

siostry

niepokalanki

cały

wielozwrotkowy poemat

ułożyłzie

­ mianin

z

Podola

Julian

Sołtyk Romański.

Wiersz ten chociaż

niezbyt wysokiego lotu

ma

również

ciekawefragmentydotyczące Jadwigi,

m.in.

takijak ten:

Dzielny Władysław z Jagiellonów rodu, Który umacnia Królestwa dzielnice Ozdobił rozkwit stołecznego grodu Podnosząc świętej Jadwigi Wszechnicą Błogosławieństwo opiekunki świętej Której ku Niebu wznosiła się dusza W świątyni nauk, z Jej ręki podjętej Natchnienie wiary serca nasze wzrusza Jej duch co w chwale Niebieskiej króluje Widząc tu wierne zgromadzone dzieci Niech nam Aniołem pociechę zstępuje I zacnych uczuć płomień w serca nieci!

W

pół

wieku

po jubileuszu

roku

1900 postać królowej

Jadwigi została uczczona w szczególny sposób podczas

550-lecia

powstania Wydziału Teologicznego UJ ob

­ chodzonej

w roku

1948.

Z obchodów tych

połączonych

ze

Zjazdem Towarzystwa

Teologicznego

zachowała

sięjednakw archiwumuniwersyteckim bardzo

skąpa doku­

mentacjanie pozwalająca

na odtworzenie

formy

przypomnienia

fundatorkiwydziału.

W aktach

tegoż

Wydziału

spotykamy

natomiast

korespondencję

związaną

z

na­

bożeństwami odprawianymi z

początkiem

latpięćdziesiątych na

Wawelu

dla uczcze

­

nia

pamięci

Jadwigi

jako

fundatorki fakultetu

z

prośbami o

jej rychłą

beatyfikację.

W nabożeństwach

tych

inicjowanych

przez ówczesnego metropolitę

Adama

Stefana Sapiehę brali udział takpracownicy,jak

i

studenci nauk teologicznych

l6

.

16 Akta Wydziału Teologicznego sygn. WT II 286.

17 Adresy z Glasgow, Oxfordu i Poznania w zespole Biura Jubileuszowego Arch UJ sygn. Jub 114, życzenia z Kanady tamże sygn. Jub 35.

Największy z

dotychczasowych

jubileuszy

Wszechnicykrakowskiej,

600-lecie

erek

­ cji kazimierzowskiej,

obchodzonowroku

1964. Uroczystości

sterowane

centralnie przez

władze

państwowe miały uwypuklić

demokratyczne,

postępowe

tradycje

oświaty

pol

­ skiej.

Przywoływano

w

nichgłówniepostać

króla Kazimierza

Wielkiego.W

przesłanych

i

przekazanych

wówczas adresach iżyczeniach tylkowyjątkowo

przypominano postać

Jadwigi.Jejimięwspomina

uczelnia

w GlasgowiOksfordzie, a

z polskich uniwersytet

w

Poznaniu. O królowej

pamiętała też

Polonia kanadyjska.

W

wysłanych z Toronto

życzeniach

czytamy

m.in.:

W sześćsetlecie powołania do życia sławnej Wszechnicy Krakowskiej wspomi­

namy z uwielbieniem Wielkiego króla Kazimierza założyciela oraz królową Jadwigę i Władysława Jagiełłę odnowicieli wspaniałego źródła wiedzy, z którego przez wieki obficie czerpała tak młodzież polska jak i pochodząca z innych krajów l7.

Uczelnia

otrzymała

wówczas

również kilka utworów

poetyckich

domorosłych,

głównie ludowych

twórców,

w których sławiono

założycieli uniwersytetu,

wśród nich również Jadwigę.

Ciekawy dar pochodził od inżyniera

Karola

Tchorzewskiego.

Były

nim

dwie karety

pergaminowe

ozdobione

barwnymi rysunkami. Na

jednej

z nich ofiarodawca

przedstawił sylwetki

wszystkich

trzech

fundatorów

-

uniwersytet z

królową Jadwigą

w miejscu

centralnym.

Przechowywana w Archiwum Uniwersytetu

Jagiellońskiegodokumentacja

aktowa

mimo swojej

niekompletności

jest

wymownym

świadectwem

trwałej

pamięci

o

królowej

Jadwidze.Wszechnica

jagiellońska czciła ja przez

minione

wieki

zarówno

jako jedną

ze

swoich fundatorek,

jaki

jako osobę świętą stanowiącą

prawdziwy

wzór

do naśladowania.