• Nie Znaleziono Wyników

Zespoły i zbiorowiska roślinne Kazimierskiego Parku Krajobrazowego IV. Zespoły i zbiorowiska synantropijne - Biblioteka UMCS

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Zespoły i zbiorowiska roślinne Kazimierskiego Parku Krajobrazowego IV. Zespoły i zbiorowiska synantropijne - Biblioteka UMCS"

Copied!
73
0
0

Pełen tekst

(1)

U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N - P O L O N I A

VOL. LIV SECTIO C 1999

instytut Biologii UMCS Zakład Geobotaniki

MAREK KUCHARCZYK

Zespoły i zbiorowiska roślinne Kazimierskiego Parku Krajobrazowego IV. Zespoły i zbiorowiska synantropijne

Plant associations and communities of Kazimierz Landscape Park IV. Synanthropic associations and communities

WSTĘP I METODY BADAŃ

Praca obejmuje litosocjologiczną charakterystykę zespołów i zbiorowisk segetalnych oraz ru- deralnych z klas: Bidentetea tripartiti, Chenopodietea, Secalietea, Plantaginetea maioris, Arte­

misietea i Agropyretea intermedii-repentis Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Badania te­

renowe przeprowadzono w latach 1982-1989, uzupełniono je w latach 1994—1995. Badania fitosocjologiczne przeprowadzono zgodnie z powszechnie stosowaną metodyką (2, 30). Po­

wierzchnia zdjęć obejmowała od kilku do kilkudziesięciu m2 w zależności od typu i wiel­

kości fitocenozy. Przynależność systematyczną rozpatrywanych zbiorowisk oraz zaszeregowa­

nie gatunków charakterystycznych i wyróżniających oparto na klasyfikacji M a t u s z k i e w i c z a (22) (klasy: Bidentetea tripartiti, Chenopodietea, Secalietea, Plantaginetea maioris') oraz Obe- rdorfera (28) (klasy Artemisietea i Agropyretea intermedii-repentis). Nomenklaturę gatunków roślin naczyniowych podano według M ir k a i in. (23). Uwzględniono drobne taksony wy­

różniane w obrębie Polygonum aviculare L. ze względu na ich znaczenie diagnostyczne (48). Nazwy gatunkowe mszaków podano według O c h y r y i S z m a jd y (29), wątrobowców wg G r o l l e (12).

Środowisko przyrodnicze Kazimierskiego Parku Krajobrazowego omówiono w pierwszej

części opracowania wraz z charakterystyką zespołów łąkowych i pastwiskowych (18).

(2)

PRZEGLĄD ZESPOŁÓW 1 ZBIOROWISK SYNANTROPIJNYCH

Na terenie KPK stwierdzono występowanie 35 zespołów i zbiorowisk roślinności synantropij- nej. Ich pozycja syntaksonomiczna przedstawia się następująco:

CI. Bidentetea triparliti R. Tx., L o h m . et P rs g . 1950 O. Bidenletalia triparliti B r. - BI. et R. Tx. 1943

Ali. Bidention triparliti N o rd h . 1940

1. Ass. Polygonu-Bidenteluni (W. K o c h 1926) L o h m . 1950

2. Ass. Catabroso-Polygonetiun hydropiperis ( Lo h m. 1942) P o l i et J. Tx. 1960 Cl. Chenopodietea O b c rd . 1957 em. L o h m ., J. et R. Tx. 1961

O. Sisymbrielalia .1 . T x. 1961

Ali. Sisytnbrion R. Tx., L o h m . ct P rs g . 1950

3. Ass. Corisperino-Brometuni tectorum K ru s e m ., S is s . et W e s th . 1946 4. Ass. Sisymbrietum sophiae K re h 1925

var. z Descurainia sophia var. z Sisymbrium loeselii

5. Ass. Urtico-Malvetum neglectae (K n a p p 1945) L o h m . 1950 var. typowy

facja z Ma!va neglecta facja z Urtica urens var. z Hyoscyamus niger var. z Datura stramoniuin

6. Ass. Chenopodietuin ruderale O b e rd . 1957 var. typowy

var. z Xanthium struniariuin

I. Ass. Bunietum orientalis F i j a ł k o w s k i 1978 8. Ass. Erigeronto-Lactucetum L o h m . 1950

O. Polygono-Chenopodietalia (R. Tx. et L o h m . 1950) J. Tx. 1961 Ali. Panico-Setarion Siss. 1946

9. Ass. Echinochloo-Setarietuin K ru s e m . et V lie g . (1939) 1940 var. typowy

var. ze Stachys pahistris i Mentha arvensis Ali. Eu-Polygono-Chenopodion S is s . 1946

10. Ass. Galinsogo-Setarietuin (R. Tx. et B e ck . 1942) R. Tx. 1950 var. typowy

var. z Mentha arvensis

II. Ass. Lamio-Veronicetum politae K o r n a ś 1950 var. typowy

var. z Mentha arrensis Cl. Secalietea B r. - B I. 1951

O. Aperetalia R. T x. et .1. T x. 1960 Ali. Aphanion R. T x. et J. Tx. 1960

12. Ass. Vicietum tetraspennae ( K r u s e m . et V lie g . 1939) K o r n a ś 1950 var. typowy

var. z Mentha arvensis

13. Ass. Consolido-Brometum ( D e n is s o w 1930) R. Tx. et P rs g . 1950 facja z Papaver rhoeas

facja z Lathyrus tuberosus

(3)

O. Secalietalia B r.-B I. 1931 em. J. et R. Tx. 1960 Ali. Caucalidion lappulae R. T x. 1950

14. Ass. Caucalido-Scandicetum (L ib b . 1930) R. Tx. 1937 Cl. Plantaginetea maioris R. Tx. et P rs g . 1950

O. Plantaginetalia maioris R. Tx. (1947) 1950 Ali. Polygonion avicularix B r.-B I. 1931

15. Ass. Lolio-Plantaginetum ( L i n c o l a 1921) B e g e r 1930 Subass. Lolio-Plantaginetum typicum

Subass. Lolio-Plantaginetum potentilletosum K r i p p e l o v a 1972 Subass. Lolio-Plantaginetum juncetosum compressi R. Tx. 1950 Cl. Artemisietea L o h m ., P rs g . et R. Tx. in R. Tx. 1950

SubcL Artemisienea O b e rd . 1983

O. Artemisietalia vulgaris L o h m . in R. Tx. 1947 Ali. Arction lappae R. Tx,1937 em. 1950

16. Ass. Leonuro-Ballotetum nigrae S la v n . 1951 facja z Arctium lappa

lacja z Ballota nigra

O. Onopordetalia acanthii B r.-B I. et R. Tx. 1943 em. G o rs 1966 Ali. Onopordion acanthii B r.-B I. 1926

17. Ass. Onopordetum acanthii B r. - B 1. ex B r. - B 1. et al. 1936 facja z Onopordum acanthium

facja z Carduus acanthoides Ali. Dauco-Melilotion G o rs 1966

18. Ass. Potentillo-Artemisietum absinthii F a l i ń s k i 1965 Subass. Potentillo-Artemisietum typicum

Subass. Potentillo-Artemisietum polygonetosum avicularis E l i a s 1973

19. Ass. Artemisio-Tanacetum vulgaris B r.-B l. 1931 corr. 1949 nom. inv.

facja z Artemisia vulgaris

20. Ass. Ecliio-Melilotetum R. Tx. 1947 facja z Echium vulgare

facja z Melilotus alba

21. Ass. Berteroetum incanae S is s . et T id e m a n in S is s . 1950 SubcL Galio-Urticenea P a s s . 1967

O. Convolvuletalia sepium R. T x. 1950

Ali. Senecion fluriatilis R. Tx. (1947) 1950 em. R. T x. 1967 22. Ass. Cuscuto-Convolvuletum sepium R. Tx. 1947

facja z Rubus caesius i Humulus lupulus

O. Glechometalia hederaceae R. Tx. in R. Tx. et B r u n - H o o l 1975 Ali. Aegopodion podagrariae R. Tx. 1967

23. Ass. Anthriscetum sylvestris H a d a ć 1978

24. Ass. Urtici-Aegopodietum podagrariae (R. Tx. 1963 n.n.) O b e rd . 1964 in G o rs 1968 nom. inv.

Subass. Urtici-Aegopodietum typicum

Subass. Urtici-Aegopodietum rumicetosum obtusifolii subass. nova M\. Alliarion O b e rd . (1957) 1962

25. Ass. Toriletum japonicae L o h m . in Oberd et al. 1967 ex G o r s et M u l l e r 1969

26. Ass. Alliario-Chaerophylletum temuli (K re h 1935) L o h m . 1949

Subass. Alliario-Chaerophylletum chelidonietosum H ii 1 b u s c h 1979

(4)

facja z Alliaria petiolata facja z Chaerophylluin temulum 27. Zbiorowisko z hnpatiens pan/iflora 28. Ass. Chelidonio-Robinietum J u r k o 1963

Zespoły oraz zbiorowiska o nieustalonej pozycji syntaksonomicznej w obrębie klasy Artemisietea:

29. Zbiorowisko z Reynoutria japonica (O. Glechoinetalia hederaceae) 30. Zbiorowisko z Sambucus nigra (O. Glechoinetalia hederaceae') 3 1. Zbiorowisko z Lycium harbarum

32. Zbiorowisko z Solidago gigantea 33. Zbiorowisko z Rudbeckia laciniata

Cl. Agropyretea intermedii-repentis ( O b e rd . et al. 1967) M ii lle r et G o rs 1969 O. Agropyretalia repentis ( O b e rd . et al. 1967) M u l l e r et G o rs 1969

Ali. Convolvulo-Agropyrion repentis G o rs 1966

34. Ass. Falcario-Agropyretum repentis M u l l e r et G o rs 1969 35. Ass. Poo-Tussilaginetum farfarae R. T x. 1931

Polygono-Bidentetum (K o c h 1926) L o h m . 1950 Tab. I

Charakterystyczną fizjonomię fitocenozom nadają wysokie byliny: Polygomtm hydropiper i y 5(m) — gatunek charakterystyczny zespołu, oraz Bidens tripartita (V2271) i Polygonum inite ( y 612) — gatunki z klasy Bidentetea. Pozostałe gatunki z tej klasy i gatunki towarzyszące występują skąpo i rzadko.

Zróżnicowanie składu gatunkowego fitocenoz odzwierciedla ich fazy rozwojo­

we. Zdjęcia 1-5 przedstawiają fazę inicjalną charakteryzującą się występowaniem gatunków z klasy Phragmitetea i dużą ilością gatunków w poszczególnych pła­

tach (12-24 gat.). Zdjęcia 6 i 7 prawdopodobnie przedstawiają fazę optymalną, a zdjęcia 8-12 fazę terminalną charakteryzującą się udziałem gatunków z klas Artemisietea i Chenopodietea.

Polygono-Bidentetum jest dość pospolitym zespołem w KPK. Porasta wilgot­

ne rowy, brzegi rzek i strumieni, wyschnięte starorzecza i koryta. Kontaktuje się ze zbiorowiskami z klas: Phragmitetea, Plantaginetea (Rorippo-Agrostietum, Lo- lio-Plantaginetum), Chenopodietea (Chenopodietum ruderale, Urtico-Malvetum) i Molinio-Arrhenatheretea (Lolio-Cynosuretum).

S t a n o w i s k a z d j ę ć f i t o s o c j o l o g i c z n y c h :

1 (1067). Podgórz, wilgotne zagłębienie na wysokim brzegu Chodelki. Powierzchnia fitocenozy:

16 m2. Fitocenozy kontaktowe: Rorippo-Agrostietum, zb. z Phragmition fragm. 1986-09-10.

2 (653). Kazimierz Din., ul. Krakowska, zagłębienie na plaży. Pf: 30 m2. Fk: Chenopodietum ruderale. 1985-08-09.

3 (959). Podgórz, wyschnięty, szeroki brzeg Chodelki. Pf: 15 m2. Fk: Phalaridetum arundinaceae fragm., Salicetum triandro-viminalis fragm. 1986-07-22.

4 (230). łanowiec, brzeg Plewki. Pf: 15 m2. Fk: Rorippo-Agrostietum fragm. 1983-08-23.

5 (229). Jak zdj. nr 4. Pf: 8 m2.

(5)

Tab. I. Skład i struktura fitocenoz Polygono-Bidentetum (W. Koch 1926) Lohm. 1950 Composition and structure of phytocoenoses Polygono-Bidentetum (W. Koch 1926) Lohm. 1950

Numer kolejny zdjęcia Succesive numbcr o f record Numer zdjęcia Number o f record

1

067 2

633 3

959 4

230 5

229 6

154 7

175 8

675 9

446 10

204 11

199 12

196 S T A L

Pokrycie warstwy c, % 90 60 90 50 60 60 70 50 70 80 60 80

Cover o f herb layeT c. 10 40 30 30 30 20 20 40 20 10 20 20 P

Pokrycie warstwy d % zn zn R

Cover o f moss layer S

Powierzchnia zdjęcia m* 16 25 15 12 8 15 20 6 16 10 25 10 E

Area o f sample plot

Liczba gatunków w zdjęciu 21 24 15 12 13 9 12 10 II 11 14 14 E

Number o f species

Ch. Polygono-Bidentetum

Polygonum hv drop 1per 4.4 3 3 4 3 3 3 4 3 4.4 3.3 3.3 3.3 4 3 3.3 4.3

Polygonum minus * 1.2 1.2 II

Ch. Bidention, * Bidentetea

*Bidens tripartita l.l 3.3 2.2 1 2 1.2 2 1 3.3 3.3 3.3 2.2 2.2 3.2 V

*Polygonum mile 2.2 2.2 1.2 * + 2.2 2.2 * 1.2 V

*Połygonum lapathifolium

subsp lapathifolium 1.1 * l.l II

Bidens cernua 1.2 1.2 + II

*Rorippa palustris + + l.l II

Ru m es maritimus 1 1 1

*Xanthlum alblnum l.l 1

Alopecurus geniculona + 1

Ranunculus sceleratus * t- 1

Ch Phragmiletea

Poa palustris 1.2 1.2 II

Galium palustre + 1.2 1.2 + 11

Rumex Indrolapalhum l.l * 11

Phalaris arundinaceo + + II

Oenanthe oquatica * 1

Peronica baccahunga 1

Alisma plantago-aąualica * I

Acorus calamus * + I

Sium latifolium * 1

Ch. Artemisietea. *Chenopodielea

Urtica dioica + + + III

*Chenopodium album 11

Artemisia rulgaris * * II

Cirsium rulgare + 1

* \la lv a neglecia + + I

Ch. riantaginetra

Polentilla anserina 12 + + l . l 1.2 + + IV

Ranunculus repens 1.2 1.2 2.2 + * + HI

Poa annua + 11

Planlago m ajor + * I

Agroslis stolonifera 1.2 1

Rumes crispus + * 1

Polygonum ariculare + + I

Inne towarzyszące (Other accompanying):

Myasolis palustris 2 2 +- 2.2 II

Lycopus europaeus 1.1 + + II

Mentha ontensis + 1.2 11

Rumes conglomeratus 1.2 * I

Gnaphalium uhgmosum * 1

Barbarea vulgaris + I

Conyza canadensis * * 1

Amaranthus retroflexus * * 1

Gatunki sporadyczne (Sporadic species):

Ch Phragmirelea'. Peronica anagaU ls-atjuatka 2 . Ch. Artemisiciea Paslinoca s a tlv a t

Inne towarzyszące (Ołher accompanymg): Cyperus fuscus 1/1,2. EJeocharts oc k u la rls 1/1.2, P u tk a ria vulgans 1/1.1, Barbula unguk ulata 2, Bryum micro-erythocarpum 2 , Llmosella a g u a tk a 2 , Llsymachla nummularia 3/2.2, Poa trlvialis 3/1.2. Caltha palustris 3, Siachys palustris 3 , Achlllea millefolium 4, Agropyron repens 6 . Cera Kulon purpureus 7. Mentha longtfolla 7, Phascum cuspidattan 7. Lotus uliginosus 8, M a tr k tr ia m ar tli m a 9, Lythrum salicaria 10, Datura stramonlum 11. Perbetta offlcinalis 11. Tcrcuacum afliclnale 12.

(6)

6 (154). Bochotnica, przydrożny rów z wodą. Pf: 25 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum fragm. 1986—

07-1X.

7 (175). Zawada, brzeg wyschniętego starorzecza. Pf: 20 m2. Fk: Urtici-Aegopodietum fragm 1983-07-19.

8 (675). Janowiec, wysoki brzeg Plewki. Pf: 6 m2. Fk: Lolio-Cynosuretum fragm. 1985-08-16.

9 (446). Dobre, wilgotny rów przydrożny. Pf: 25 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum fragm., Leonuro- -Ballotetum fragm. 1984—08-18.

10 (204). Rogów, szeroki brzeg rzeczki. Pf: 15 m2. Fk: Chenopodietum ruderale, Lolio-Plantagi­

netum fragm. 1983-08-06.

11 (199). Rogów, dno wyschniętego cieku wodnego. Pf: 25 m". Fk: Urtico-Malvetum fragm. 1983—

08-06.

12 (196). Rogów, wilgotny rów przydrożny. Pf: 10 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum, Chenopodietum ruderale. 1983-08-06.

Catabroso-Polygonetum hydropiperis (L oh m. 1942) P o li et J. T x. 1960 Jedyny piat tego zespołu odnaleziono na brzegu Bystrej w Wąwolnicy.

Strukturę i skład florystyczny przedstawia zdjęcie nr 286 (1984-06-16). Pokrycie wartw: ci — 70%, C2 — 40%.

Cli. * D . Catabroso-Polygonetum

* Catabrosa ac/uatica Polygonum hydropiper Ch. Bidention

Alopecurus aequalis Ranunculus sceleratus Ch. Bidentetea

Polygonum lapathifolium subsp. lapathifolium Rorippa palustris

Ch. Phragmitetea Glyceria fluitans Glyceria maxima

Alisma plantago-aquatica Veronica beccabunga Inne towarzyszące

Lycopus europaeus Agrostis alba

A lopecurus geniculatus Festuca pratensis Mentha aquatica Myosotis palustris Ranunculus repens

5.5 + + + + + 2.2

1.2 + + 1.1

+

+

+

+

+

+

(7)

Piat zajmował powierzchnię 24 m2, sąsiadował z fragmentarycznie wykształ­

conymi zbiorowiskami z Phragmition (Sparganio-Glycerietum fluitantis, Glyce- rietum maximae) oraz z Rumici-Alopecuretum.

Corispermo-Brometum tectorum K r u s e m ., S is s . et W e s t h . 1946 Tab. 2

Tab. 2. Skład i struktura titocenoz Corispermo-Brometum tectorum K ru s e m ., S is s . et W e s th . 1946

Composition and structure of phytocoenoses Corispermo-Brometum tectorum K ru s e m ., S is s . et W e s th . 1946

Numer kolejny zdjęcia S u ccn ive number o f record

1 2 3 4 5

Numer zdjęcia Number o f record

221 107 222 223 226

Pokrycie warstwy c V.

Cover o f herb layer

40 30 60 40 20

Pokrycie warstwy d % Cover o f moss layeT

zn zn zn

Powierzchnia zdjęcia mł Area o f samplc plot

t o 20 20 12 15

Liczba gatunków w zdjęcia NumbeT o f species

16 12 13 13 13

Ch. Corispermo-Brometum

S o b o lo hali subsp ruthenica 3.3 3 2 4.4 3 3 2.2 Corispermum hyssopifoilum 4- 1.1 4 l.l

Bromus tectorum + r

Ch. *D. Slsymhrion

*Conyza canadensts 4 4 4

Xantbium strumorium Lepidium ruderole

* *

4 i

Ch. Chenopodietea

D igltaria ischaemum 4 4 4 1.2 4

Chrnopndium album » 4

Sctoria \irldis Polygnnum ayiculare

* 1.2

Towarzyszące (Accotnpanying):

Beneroo incanu

Oemuhera hiennis I I

Artemisia campestris Sedum se.tangulorr Tartuacum nfficinale Senecus i-iscasus

Afedicago lupulina 4 4

Plant ago lanceolata

Ceratndon purpureus 4

Gatunki sporadyczne (Sporadic spccies):

Towarzyszące ( Accotnpanying): Bumes acetosello 1, Sedunt tte re 1, Melandrhim album 1, 4/> <f urn mtinlannm 2. Fatlopia dumetnrum 2, Ferhascutn lychnitis 3/1.1. Cichorium Inty-bus 3, Are noria serpyllifidia 4, Er odium cicu/arium 4. H em iaria gla h ra 4 , Trifoliutn a rsen se 4 . P o a onnuo 5 , Lol tum perenne 5.

Corispermo-Brometum ma charakter ubogiego w gatunki, luźnego zbioro­

wiska, w którym główną rolę odgrywa Salsola kali subsp. ruthenica (53850). W 5 badanych płatach stwierdzono 33 gatunki roślin; klasę Chenopodietea reprezen­

tuje 10 gat. Poza gatunkami charakterystycznymi zespołu — Salsola kali subsp.

ruthenica i Corispermum liyssopifolium (5206) oraz Bromus tectorum (24) z tej

(8)

klasy we wszystkich płatach występują jedynie Digitaria ischaemum (510S) i Che­

nopodium album (510).

Corispermo-Brometum należy do zespołów bardzo rzadkich na terenie KPK.

Fitocenozy tego zespołu koncentrują się w Janowcu na suchych, piaszczystych nasypach, poboczach i placach. Niewielkie płaty Corispermo-Brometum (do 30 m2) sąsiadują z Berteroetum incanae, Koelerio-Festucetum glaucae, Spergulo- -Corynephoretum, Lolio-Plantaginetum oraz z fragmentarycznie wykształconym Poo-Tussilaginetum i Echio-Melilotetum.

S t a n o w i s k a z d j ę ć f i t o s o c j o l o g i c z n y c h :

1 (221). Janowiec, ul. Radomska, nasyp z piasku. Powierzchnia litocenozy: 10 m2. Fitocenozy kontaktowe: Berteroetum, Festuco-Koelerietum. 1983-08-23.

2 (807). Janowiec, piaszczyste pobocze szosy. Pf: 25 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum, Sperguto- -Corynephoretum. 1986-07-02.

3 (222). Janowiec, ul. Radomska, piaszczyste pobocze. Pf: 30 m2. Fk: Spergulo-Corynephoretum, Festuco-Koelerietum fragm., Lolio-Plantaginetum. 1983-08-23.

4 (225). Janowiec, ul. Radomska, zniwelowany plac. Pf: 12 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum. 1983- 08-23.

5 (226). Janowiec, ul. Radomska, wysypisko gruzu. Pf: 15 m2. Fk: Poo-Tussilaginetum fragm., Echio-Melilotetum. 1983-08-23.

Sisymbrietum sophiae K r e h 1925 Tab. 3

Sisymbrietum sophiae jest zbiorowiskiem o słabo zaznaczającej się strukturze warstwowej. Panujący tu gatunek Descurainia sophia (V3636) w stadium gene- ratywnym wchodzi w skład wyższej warstwy roślin zielnych, a stadia juwenilne wraz z Capsella bursa-pastoris (V256), Lepidium ruderale (V 142), Malva neglecta (III139) i innymi gatunkami budują niższą warstwę.

Spośród 58 gatunków stwierdzonych w badanych płatach 14 to charaktery­

styczne i wyróżniające dla klasy Chenopodietea i jej niższych syntaksonów. Z tej grupy roślin najczęściej występują: Descurainia sophia — gatunek charaktery­

styczny zespołu oraz Capsella bursa-pastoris var. integrifolia (V256), Sisymbrium ojficinale (V 143), Lepidium ruderale (V 142) i Chenopodium album (V54). Wśród licznych gatunków towarzyszących najliczniejszą grupę stanowią gatunki z klasy Artemisietea (16 gat.) i Plantaginetea (6 gat.). Jednak poza Polygonum aequale (V235) występują one tylko w niektórych płatach i nielicznie.

Fitocenozy Sisymbrietum sophiae występują na podłożu luźnym, dość su­

chym, zawierającym wapń, najczęściej na świeżych wysypiskach gruzu, słabo utrwalonych przydrożach i nasypach. Wśród opisywanych fitocenoz można wy­

różnić dwa warianty: z panującą Descurainia sophia (zdj. 1-10) i z Sisymbrium

loeselii (zdj. I I).

(9)

Tab. 3. Skład i struktura titocenoz Sisymbrietiun sophiae K re h 1925 Composition and structure of phytocoenoses Sisymbrietiun sophiae K re h 1925

Numer kolejny zdjęcia Succesive number o f record Numer zdjęcia Number o f record Pokrycie warstwy ę. % C overof herb layer

Pokrycie warstwy d % Cover o f moss layer Powierzchnia zdjęcia m1 Area o f sample plot Liczba gatunków w zdjęciu Number o f species

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

63 68 112 269 218 245 271 135 270 362 608

30 40 40 30 30 30 30 20 30 20 60 30 20 20 40 20 40 20 40 40 50 30

- - zn - - - - 2 0 - 1 0

15 8 12 6 8 12 8 10 5 4 15

I I 13 19 14 10 16 19 17 20 II 25 s T A L

P R C S r N c i-

Ch. Sysimhrielum sophiae Dcscurainia Sophia Sisymhrium Ineslii Ch. *D . Sisymbrian.

Sisyrnbrielalia Sisymhrium officinale Lepidium ruderale Malva neglecla 9Conysa canadensis Bromus leclnrum Bromus slerilis Ch Chennpodielea

Capsela bursa-pasloris var. integri/idia ( henopodium album 1er on i ca pe rsn a Geranium pusillum Galinsnga c ii lala Ch Planlaginelea

Pnhgnnum w ic u la re Lolinm perenne Planlago m ajor Poa onnua Chamomilla suaueolens Bryum argenteum

Ch. Arlemlsielea Ariemisia uulgarls Ariemisia ahsinlhium Ballota nigra Urlica dioica Brrtcroa incana Lennurus cardiaco Inne towarzyszące

(Other accompanying):

Achillea mille/olium Malricarla m arii ima Slellarla media A per a splca-venii Torazacum officinale Convoivulus areensls Dactylls glomerala Amaranihus relroflestu Feshtca pratensis Erodlum clcuiarlum Equiserum arven.tr Polemllla argenlea Feronica verna Piała aruensis

Crratodon purpur eus Phascum atspldolum

4 4 3.2 3.2 3.3 3.3 3.3 3.2 3.2 3.2 3 2 4.4

1.1 1 1 + » . ! ♦

* 1.2 1.2 l . l + + + + . 4 4 4 l . l 1.1 12

... + 2.1 1.1 l.l

* ... 1.2

4 4 ł 4 4 4 1 2 2.2 l.l *

4 + 4- |.2 ♦ 4 4

* 1 2 4 1 1 2 2 + »

4 + + 4 2 2

l.l 4 .

... 2.2 1.2

...+ 4 + l.l

... 1.2 l.l

...+ + + . + + 3.2 . 4 - ...

. . . . l . l

+ 4 ...

1.2 ...+

+ 1 . 2 ...

... ♦ . . . . ... ♦ . + . . ... + . + . .

+ ... 1.2 + ... ♦

V V (II II 1 1

V V 1 1 1

V III II 1 1

1

III II II II 1 1

II II II II II II 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1

Gatunki sporadyczne (Sporadic species):

Ch. Chenopodielea: Veronica polila 11.

Ch. Anemisielea: M a lw syh-estris 6 , M elandrium album 6 . Oenothera biennis 7, Arciium sp. 8 , Solidagn giganlea 9 , Cichorium intyhus 9 , Carduus acanthoides 11/1.1, Cirsium vulgare 11, Daucus carota 11/1.1, Torilis japoniea 11.

Inne towarzyszące (Other accompanying): Chenopodium hybridum I, Aelhusa cynapium 6, RumcJi acelosella 7 , Scleranthus perennis 7, Sinapis alba 8 , Bryum capillare 9 /1 2 , Eupborbia cyparusias 9 , Planlago lanceolaia 9, Barbula unguiculala 11, Agropyron repens 11, Pohlia nulans 11.

(10)

S t a n o w i s k a z d j ę ć f i t o s o c j o l o g i c z n y c h :

1 (63). Zbędowice, piaszczyste przypłocie. Powierzchnia fitocenozy: 15 m2. Fitocenozy kontakto­

we: Urtico-Malvetum. 1983-06-03.

2 (68). Dobre, wysypisko rumoszu wapiennego. Pf: 8 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum. 1983-06-08.

3 (112). Kazimierz Din., ul. Czerniawy, wysypisko gruzu. Pf: 12 m . Fk: Lolio-Plantaginetum.

1983- 06-15.

4 (269). Okale koto Męćmierza, piaszczysto-gliniaste przydroże. Pf: 5 n r . Fk: Lolio-Plantaginetum fragm., Potentillo-Artemisietum fragm. 1984-05-31.

5 (218). Janowiec, ul. Radomska, piaszczyste pobocze z okruchami opoki. Pf: 10 m2. Fk: Lolio- -Plantaginetum. 1986-08-23.

6 (245). Janowiec, przydroże, piasek z okruchami opoki. Pf: 15 m2. Fk: uprawy zbożowe. 1983- 08-25.

7 (271). Okale, piaszczysty nasyp na przydrożu. Pf: 8 n r. Fk: Lolio-Plantaginetum. 1984-05-31.

8 (135). Dobre, nasyp z piasku i tłucznia na poboczu. Pf: 8 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum, Leonuro- -Ballotetum. 1983-06-16.

9 (270). Okale, gliniasty nasyp na przydrożu. Pf: 4 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum. 1984-05-31.

10 (362). Oblasy koło Janowca, piaszczyste przydroże. Pf: 4 m2. Fk: Festuco-Koelerietum fragm.

1984- 07-21.

11 (608). Mareczki koło Wąwolnicy, piaszczysto-glinaste przydroże. Pf: 15 n r . Fk: zb. z Dauco- -Melilotion. 1985-07-26.

Urtico-Malvetum neglectae ( K n a p p 1945) L o h m . 1950 Tab. 4

Urtico-Malvetum ma charakter niskiego, dywanowego zbiorowiska z panują­

cymi: Matva neglecta (V5168), Urtica urens (V |y|l)) oraz Chamomilla suaveolens (V276). Ponad zwarty kobierzec utworzony przez wymienione gatunki rzadko wy- stają inne rośliny, głównie Sisymbrium officinale (V338).

Płaty Urtico-Malvetum są ubogie w gatunki. Ogółem w badanych płatach stwierdzono występowanie 60 gatunków roślin naczyniowych. Skład syntaksono- miczny przedstawia się następująco: 24 gatunki reprezentują klasę Chenopodietea, z których tylko gatunki charakterystyczne zespołu Malva neglecta i Urtica urens oraz Sisymbrium officinale występują często i licznie. Pozostałe to w większo­

ści gatunki sporadyczne. Spośród gatunków towarzyszących najliczniejszą grupę stanowią rośliny z klasy Plantaginetea (10 gat.), z których jedynie Chamomilla suaveolens (V 226) osiąga wyższą stałość.

Fitocenozy Urtico-Malvetum na terenie KPK różnicują się na trzy warianty:

typowy (zdj. 1-16), z Hyoscyamus niger (zdj. 17-21) i z Datura stramonium (zdj.

22-24). Wariant typowy jest wykształcony facjalnie z panowaniem Urtica urens (zdj. 1-4) bądź Malva neglecta (zdj. 7-16) lub, rzadziej, współdominacją obydwu tych gatunków (zdj. 5-6).

Urtico-Malvetum jest pospolitym zespołem na terenie KPK. Fitocenozy wa­

riantu typowego przywiązane są do siedlisk żyznych, bogatych w związki azotowe,

(11)

Tab. 4. Skład i struktura fitocenoz Uriic<)-Malvetum neglectae (K n a p p 1945) L o h m . 1950 Composition and structure of phytocoenoses Urtico-Malvetum neglectae ( K n a p p 1945) L o h m .

1950

Numer kolejny zdjęcia Succesive number o f record Numer zdjęcia Number o f record Pokrycie warstwy c % Cover o f herb layer Pokrycie warstwy d % Covcr o f moss layer Powierzchnia zdjęcia m’

Area o f sample plot Liczba gatunków w zdjęciu Number o f species

1

14

80

zn

15

15 2

4

100

7J\

4

11 3

35

80

zn

8

12 4

240

50

5

11

5 6 7

36 313 227 8

64

100

25

12 0

60

100

5

11 10 11

16 72

90 100

16 10

13 11

>2

122

100

20

13 13

132

90

25

12 14

155

100

10

11 15

375

80

12

13 16

323

100

5

11 17

224

100

6

14 18

273

90

8

II 19

69

100

8

10 20

374

90

10

10 21

785

80

15

II 22

197

60

16

12 23

198

50

8

11 24

223

50

25

12 s T A 8

Ś ć

p R E S E N C E 70

12

12 70 80

tO 16

15 12

Ch. *13. Unlco-Mahteium

M aha neglecta * * * 3.2 3 2 4 4 5.5 5 5 5 5 5 5 5.5 4.4 5.5 5.5 5 5 2.2 4 3 5.5 4.4 2.2 2.2 3.2 3.2 V Crlica urens 5 5 5 5 4 4 3 3 3.2 2.2 1.2 2 1 l.l l . l l.l I I 4 4 4 l.l 3.3 3.3 4 4 l . l 4 4 4 V

*Conyza canadensis * 4 * * 1

D. wariant

Hyoscyanus niger l . l 4 4 1.2 3.3 II

Datura stramontum 3.2 l . l 3.3 1

Ch. Sinm brietalia

Sisymhrium officinate + * 2.1 1 1 4- 1 2 4- l.l l . l l.l 2.1 l.l l.l 4 4 4 4 l . l l.l 4 4 4 V

Descurainia sophia 4- l.l 4 1

l.epidium ruderale + * 1

Ch. Chenopodietea

Chenopodium album 1 1 4 4 4 4 4 I I 4 IV

C a p ie li a buna-pastoris

var. integri/olia * 4 4- 4- 4 4 4 4 4 4 11

Polygonum lapathi/olium

subsp pallidum 4 4 4 II

Geranium pusillum * * * * 1!

Ch. Plantaginetea

Chamomilla suaseolens + 1. + 4 l.l 4- 4 4 4 4 2.1 l.l 1.2 4 4 4 l . l 1.2 2.1 V

Polygonum aviculare 4 + 1.2 4 4 1 1 4- 1.2 4 1.2 1.2 III

Poa annua +• 4- 4- 4 1 2 1.2 4 1.2 III

Plantago m ajor + 4 4 4 4 4 II

Lotium perrnne 1.2 4 + 4 11

Potentilla anserina 4 4 4

Capsella b una-pastoru

u ar pinnatifida 2.2 1.2 1

Inne towarzyszące (Other accompanying):

Taraxacum officinate 4 4- 4 4 4 4 4 4 4 4 III

U nica dioica + 4- 4 4 *. 4 l . l

Amaranthus retro/lexus 1 1 4 + 4 4. 1.2

Erodium cirutarium 4- +

Polygonum persicaria 4- 1 4 4

Arctium lappa 4 4

Ferbena nffieinalis + 4

Polygonum lapathi/olium

subsp lapathi/olium 4 2.2 4 1

Matricaria maritima + 4

Plantago lanceolata 1

Eumaria hygromelrlca 4 I

Gatunki sporadyczne (Sporadic species):

Ch. Sisymbńetalia: Xanthium strumańum 23

Ch. Chenopodietea: Galinsoga p arci flor a 2. 3 , Galinsoga eiliata 14, 1 5 ,Solanu m tugrum 17. 21, Veronica opaca i.F um aria offirinalis 16, Euphoebia helioscopia 17. Veronica agrestis 17, Set aria riridis 2*/l 2 . Lamnium ampletacaule 24, Veronica p e n ie a 24.

Ch. Plantaginetea: Rumex crispus 7, 1 3 ,Rorippa jy/wejrns E

Inne towarzyszące (Other accompanying): Ceratodon purpurens 1, 2. Stellaria media \ . 6, Sinapis aruemis 1, 2 1 , Leona ru t cardiaca 4 , 19A. Bal lot a mgra 6, 20, Melandrium album 6. 22, Agropyron repem 16 17, Galium aparine 16, 19, Dactylis glomerata 1, Vio!a aruensis 1, Rumor obtusi/olius 8, b e tru c a pratensis lO lt.Apera sp ic a v e n d 12, Conuohulus arvensis 15, Artem ida vulgaris 16, ElsAobóa ci bat a Ib.S e n e cto uulgaris 17/r, Lamium album 20, Cynoglossum offtcmale 22.

(12)

umiarkowanie deptanych, jakie występują na wiejskich podwórzach i przypłociach często odwiedzanych przez ptactwo domowe. Pozostałe warianty wykształcają się również na podobnych siedliskach, ale bardziej zaśmieconych.

S t a n o w i s k a z d j ę ć fi t o s o c j ol o g i c z n y c h :

1 (14). Rogów, gliniaste, zdeptane przyplocie. Powierzchnia fitocenozy: 15 m2. Fitocenozy kon­

taktowe: Lolio-Plantaginetum. 1983-05-27.

2 (4). Łopatki, przyplocie. Pf: 4 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum. 1983-05-20.

3 (35). Wierzchoniów, przyplocie. Pf: 10 m2. Fk: Leonuro-Ballotetum, Lolio-Plantaginetum. 1983- 05-27.

4 (240). Janowiec, ul. Młyńska, przyplocie. Pf: 5 m2. 1985-08-23.

5 (36). Wierzchoniów, przydroże. Pf: 12 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum, Artemisio-Tanacetum fragm. 1983-05-27.

6 (313). Dąbrówka, przydroże. Pf: 10 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum. 1984-07-10.

7 (227). Janowiec, nad Plewką, przydroże. Pf: 16 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum potentilletosum.

1983-08-23.

8 (64). Zbędowice, podwórze. Pf: 25 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum. 1983-06-03.

9 (60). Zbędowice, przyplocie. Pf: 5 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum. 1983-06-03.

10 (16). Stok, podwórze. Pf: 20 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum, Leonuro-Ballotetum fragm. 1983- 05-27.

11 (72). Dobre, przydroże. Pf: 10 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum. 1983-06-08.

12 (122). Kazimierz Din., Jeziorszczyzna, podwórze. Pow. fitocenozy: 20 m2. Fk: Lolio-Plantagi­

netum, Leonuro-Ballotetum. 1983-06-15.

13 (132). Podgórz, podwórze. Pf: 25 m2. 1983-06-16.

14 (155). Bochotnica, ul. Nałęczowska, przydroże. Pf: 10 m. Fk: Lolio-Plantaginetum. 1983—

07-18.

15 (375). Janowiec, przydroże. Pf: 12 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum. 1984-07-21.

16 (323). Podgórz, śmietnisko na przydrożu. Pf: 5 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum potentilletosum, Urtici-Aegopodietum fragm. 1984-07-10.

17 (224). Janowiec, ul. Radomska, śmietnisko za cmentarzem. Pow. fitocenozy: 6 m2. Fk: Poo- -Tussilaginetum fragm., Lolio-Plantaginetum. 1983-08-23.

18 (273). Męćmierz, śmietnisko. Pf: 8 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum. 1984-05-31.

19 (69). Dobre, przymurze. Pf: 8 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum, Leonuro-Ballotetum fragm. 1983- 06-08.

20 (374). Janowiec, zaśmiecone przydroże. Pf: 10 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum, Leonuro-Ballote­

tum. 1984-07-21.

21 (785). Janowiec, zaśmiecone przyplocie. Pf: 15 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum fragm. 1986- 07-02.

22 (197). Rogów, przydroże za strumieniem. Pf: 16 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum potentilletosum.

1983-08-06.

23 (198). Jak zdj. nr 22.

24 (223). Janowiec, ul. Radomska, wysypisko śmieci. Pow. fitocenozy: 25 m2. Fk: Lolio-Planta­

ginetum. 1983-08-23.

(13)

Tab. 5. Skład i struktura (itocenoz Chenopodietum ruderale O b e r d . 1957 Composition and structure of phytocoenoses Chenopodietum ruderale O b e rd . 1957

Numer kolejny zdjęcia 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1, 12 S

Succesive numbcr o f record

Numer zdjęcia 158 142 138 III 166 202 943 944 195 239 38R 652 1.

Number o f record

Pokrycie warstwy c. % 50 50 40 30 20 40 40 40 30 30 60 60 ć

Cover o f herb layer c. 30 30 30 20 30 20 30 40 20 10 20 30

Pokrycie warstwy d % zn 10 zn zn zn 30 20

R

Cover o f moss layer E

Powierzchnia zdjęcia m! 20 20 20 15 25 8 16 25 20 8 12 15

Area o f sample plot N

Liczba gatunków w zdjęciu 14 IR 27 27 IR 19 22 21 22 20 17 25 C

Number o f species

Ch. Chenopodietum ruderale

Chcnopodium siriclum 5.54 3 3.2 3.3 3.2 3 3 2.1 12.1 l.l 4 4 + V

.\nnlhium tlrumarium 3.2 3.3 3.3 3.2 4 4 4 4 IV

Ch *D. Sinmhrion.

Slnm hrielalia

•( 'onyia canadcm b t » i i 4 4 l.l 4 l.l 4 4 4 V

Descurainia sophia 4 4 1.1 4 4 IV

Lepidium ruderale 1.1 4 4 4 III

Sisymbrlum officinale » 4 III

blalea neglecla 4 4 4 II

S abnia koli subsp. rulhenica 1

Ch. Chenopodielea.

*Polygono-Chenopodlelalia

A triplez patula 2.2 4 4 + + III

*(ialinsoga ciliaia 4- + 4 4 1.1 III

C apjella hursa-pastoris

var. imegrifolia 4 4 l.l 4 III

*Luphorbia helloscopia 4 4 11

*Fchinochloa crus-gall 4 + 4 4 II

• 1'eronica polila 4 4 4 II

*rolygonum lapalhifolium

subsp. pallidum 4 4 4 II

*Chennpodium poły spermom I

Geranium pusillum 4 4 1

Polygonum aviculare 4 4 1

*Slellaria media 4 4 1

‘Selaria viridls + * 1

Ch Planlaginelea

Polygonum arenaslrum 4 + + 4 4 1.2 1.2 2.2 4 4 4 V

Planlago m ajor 4 + 4 4 4 4 4 4 IV

Chamomilla suaeeolem 4- 4 1 1 4 II

Rorlppa syheslrls 4 1.2 l.l II

r o a anrma 4 1.2 II

Copsella b ursa-pastorb

var. coronopifolia 4 + 11

Bryum argenleum 1.2 * 4 1.2 2.2 III

Inne towarzyszące (Other accompanying):

Erwimum ehelranlhnidcs 4 4 4 4 4 l.l l.l 4 IV

Polygonum lapalhifolium

subsp. lapalhifolium + 4 l.l l.l 4 2.2 III

Tarazacum officinale 4 4 4 4 4 4 III

Achillea millefolium + 4 l.l 4 4 111

Tussilago farfara 4 4 4 4 4 III

Agropyron repens 1.2 4 2 2 l.l II

Malricarla marilima 2.1 4 l . l 4 II

Artemisia m lgaris 4 4 4 4 II

D iplolazb muralls 4 4 4 4 II

Seneclo elscosus 4 4 4 4 11

Agrostis slolonifera 4 4 2.2 II

Planlago lanceolala l.l 4 4 II

Amaranlhus relroflesus + 4 4 II

Fali opia convolvulus + 4 4 II

Paa Irieialis 4 4 4 11

Melandrium album 4 4 4 II

Urlica dioica 4 4 r II

Sinapb areem ls + I I 1

Trifotium repem 4 1.2 1

l irsium a rvem e 4 l.l I

Com oleulus areensis 4 4 1

Balloia nigra 4 4 1

D aclyla glomerata 4 4 1

Tanacetum uulgare 4 4 1

Lotus corniculalus + 4 1

(14)

Ciąg dalszy tab. 5 — Tab. 5 continued

Ceratodoa purpureus . . . * . . . . + 2.2 . II

Bryum micro-erythroearpum . . . II

Bar hula unguiculala 1.2 . ... 1.2 1

Bryum capillare * * 1

Gatunki sporadyczne (Sporadic apccies):

CK Polygono-Chenopodietolla-. Pem nlca a g restls 4, Yeronlcn opaca 4, Fumarla offlclnalts 6, Sonchia oleraceus 1 I .

Ch P! cm ta ginę te er. Lol tum p e r t m e 1, Bryum caapU lctum 10, H w n a c rttpu s 12.

Inne towarzyszące (Other accompanying): A ret I urn lomcntosum 2 , Chotrophyllum temulum 2, ( h a l i t strteta 2, Medieago lupulina 3, A n a g a llli arucnste 4, Eąubm um a rutn se 4, ChnmoutUla recurtta 4 , Puccinellla d l Hans 3, Spergula ervtnsis 5 , Elsholtzla c llla ta W I J , D atu ra i Sr antoni urn 9 . A rte n h ia o bslnhitau 10. Pimplnella sazifraga 10, O c h a rh im hity bu s 12.

Chenopodietum ruderale O b e r d . 1957 Tab. 5

Głównymi gatunkami budującymi ten zespół są Chenopodium strictum (V2836) i Xanthium strumarium (III2292). Tworzą one luźną, górną warstwę ro­

ślinności lub w stadium młodocianym budują warstwę przyziemną. W 12 bada­

nych piatach stwierdzono występowanie 71 gatunków roślin naczyniowych i 6 gatunków mszaków. Poza wymienionymi gatunkami charakterystycznymi zespołu z klasy Chenopodietea występuje tu stale jedynie Conyza canadensis (V92) — gatunek wyróżniający związku Sisymbrion. Pozostałe gatunki z tej klasy (głównie z Polygono-Chenopodietalia) są obecne nielicznie i skąpo. Spośród 51 gatunków towarzyszących dość liczne są jedynie rośliny z klasy Plantaginetea (10 gat.).

Chenopodietum ruderale różnicuje się na dwa warianty: typowy (zdj. 1-6), w którym panuje Chenopodium strictum, porastający gliniaste nasypy i zniwelo­

wane place oraz wariant z Xanthium strumarium (zdj. 7-12), preferujący podłoże luźniejsze: piaszczyste przydroża, nasypy, wysypiska. Zespół, w obydwu warian­

tach, ma charakter zbiorowiska inicjalnego na podłożu o naruszonej strukturze i bez rozwiniętej warstwy próchnicznej. Stanowiska tego zespołu koncentrują się w Kazimierzu Din., Janowcu i większych wsiach.

S t a n o w i s k a z d j ę ć fi t o s o c j o l o g i c z n y c h :

1 (158). Bochotnica, świeży nasyp ziemny. Powierzchnia fitocenozy: 30 m2. Fitocenozy kontakto­

we: Poo-Tussilaginetum fragm. 1983-07-18.

2 (142). Kazimierz Din., ul. Puławska, nasyp ziemny. Pf: 25 n r . Fk: Lolio-Plantaginetum fragm.

1983-07-18.

3 (138). Kazimierz Din., ul. Puławska, zniwelowany, gliniasty plac. Pf: 20 m2. Fk: Poo-Tussilagi- netum fragm., Lolio-Plantaginetum fragm. 1983-07-18.

4 (113). Kazimierz Din., ul. Czerniawy. nasyp ziemny. Pf: 30 n r . Fk: Poo-Tussilaginetum. 1983- 06-15.

5 (166). liki, wysypisko gruzu i popiołu. Pf: 25 m2. Fk: Poo-Tussilaginetum, Lolio-Plantaginetum, Echio-Melilotetum. 1983-07-19.

6 (303). Kazimierz Din., ul. Plebanka, piaszczysto-gliniaste przydroże. Pf: 8 m2. Fk: Lolio- -Plantaginetum fragm., Galinsogo-Setarietum fragm. 1984-07-10.

7 (943). Kazimierz Din., ul. Krakowska, piaszczyste przydroże. Pf: 16 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum

fragm., zb. z Molinio-Arrhenatheretea. 1986-07-22.

(15)

8 (944). Jak ztlj. nr 7. Pi: 25 m.

9 (195). Rogów, piaszczysty nasyp szosy. Pt': 20 m2. Fk: Urtico-Malvetum fragm. 1983- 08-06.

10 (239). Janowiec, ul. Lubelska, piaszczyste przydroże. Pf: 8 m2. Fk: Lolio-Plantaginetum. 1983- 08-23.

11 (388). Janowiec, wysypisko piasku i popiołu. Pf: 12 m*. Fk: Echinochloo-Setarietum fragm.

1984-08-01.

12 (652). Kazimierz Din., plaża nad Wisłą. Pf: 15 n r . Fk: Polygono-Bidentetum. 1985- 08-09.

Bunietum orientalis F i j a ł k o w s k i 1978

Jedyny płat tego zespołu odnaleziono w Podgórzu. Porastał niewielką skarpę śródpolnej drogi na płytkiej rędzinie wytworzonej z margli. Strukturę i skład florystyczny przedstawia zdjęcie nr 79 (1983-06-08). Pokrycie warstw: C| — 90%, c-2 — 30%, d — znikome.

Ch. Bunietum orientalis

Bunias orientalis 5.5

Ch. *D. Sisymbrion, Sisymbrietalia

Lepidium ruderale +

Sisymbrium officinale +

*Conyza canadensis +

Ch. Artemisietea

Urtica dioica 2.1

Arctium sp. +

Artemisia vulgaris +

Galium aparine +

Pastinaca sativa +

Tanacetum vulgare +

Inne towarzyszące:

Cirsium arvense +

Convolvulus arvensis +

Dactylis glomerata +

Falcaria vulgaris +

Festuca pratensis +

Galium mollugo +

Papaver rhoeas +

Poa trivialis +

Eurhynchium hians +

Fissidens taxifolius +

(16)

Płat tego zespołu o powierzchni 18 n r sąsiadował z fragmentarycznie wy­

kształconym Falcario-Agropyretum i Lolio-Plantaginetum oraz z uprawami oko­

powymi.

Erigeronto-Lactucetum L o h m . 1950

Jedyny płat Erigeronto-Lactucetum stwierdzono w Dobrem. Strukturę i skład florystyczny przedstawia zdjęcie nr 440 (1984-08-18). Pokrycie warstw: ci — 80%, c2 — 30%

Ch. Erigeronto-Lactucetum

Lactuca serriola 5.5

Ch. *D. Sisymbrion, Sisymbrietalia

*Conyza canadensis 1.1

Lepidium ruderale +

Ch. Artemisietea

Galiutn aparine 1.2

Rubus caesius 1.2

Oenothera biennis 1.1

Inne towarzyszące:

Elymus repens 1.2

Apera spica-venti +

Cirsium arven.se +

Daucus carota +

Euphorbia cyparissias +

Eryngium planuin +

Medicago falcata +

Viola arvensis +

Płat o powierzchni 12 n r porastał niewielki nasyp na brzegu wierzchowi­

ny w sąsiedztwie upraw zbożowych (Vicietum tetraspermae) i zarośli Corylus avellana.

Echinochloo-Setarietum K ru s e m. et V 11 e g. (1939) 1940 Tab. 6

Echinochloo-Setarietum jest zespołem upraw okopowych, głównie ziemnia­

ków, rzadziej truskawek. Fitocenozy mają wyraźną strukturę dwuwarstwową,

w której górną warstwę tworzy roślina uprawiana oraz chwasty: Echinochloa

crus-galli (V807), Chenopodium album (V627) i Polygonum lapathifolium subsp.

(17)

Tab. 6. Skład i struktura fitoccnoz Echinochloo-Setarictiun K ru s e m . et VI i eg. (1939) 1940 Composition and structure of phytocoenoses EchinochlooSetarietum K ru s e m . et V lie g . (1939)

1940

Numer kolejny zdjęcia 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 II 12 13 14 15 16 17 18 s

Succesive number o f record

Numer zdjęcia 193 192 186 162 408 406 403 209 208 40 157 191 165 596 599 602 205 210 L

Number o f record 9

Pokrycie warstwy c. % 80 80 70 50 30 30 30 70 70 30 50 50 70 20 50 90 80 40 £

Cover o f herb layer C. 5 10 10 10 50 50 40 10 10 40 10 20 10 80 30 20 5 40

Pokrycie warstwy d % 20 20 20 20 zn

Cover o f moss layer E

Powierzchnia zdjęcia m1 25 50 60 25 40 25 45 25 25 50 50 25 30 50 60 30 50 25 S

Area o f sample plot N

Liczba gatunków w zdjęciu 17 21 17 22 16 21 19 21 17 18 16 23 22 34 27 29 17 15 C

Number o f species E

Solanum tuberosum 4.4 4.4 4 4 4.4 3.3 3.3 4.3 5.5 4.3 3.2 111

Fragana x ananassa 3.3 3.2 3 2 3.3 II

Panicum milliaceum 4.4 1

Nicotlana tabacum 3.3 1

Cucumis s a tiw s 4.3 I

Beta w lg a ris 3.2 1

Ch. Echinochloo-Selarietum

EchinocMoa crus-gaili 1.2 + 1.1 4 1 2 2.1 3.3 1.2 12 2.2 1.1 1.2 l.l l.l 1 1 4 2.2 1.2 V

Raphanus raphanistrum + I

D war. z Memha ornem u

Stochys palustris 4 4 4 l.l 4 4 4 4 III

Memha arcensis 4 4 4 4 4 4 4 11

Pulygonum persicaria 4 2.2 4 4 4 4 II

Gnaphalium uliginosum 4 4 4 4 4 II

Gypsophila muralis 4 4 4 4 1.2 II

Juncus bu/onius 4 4 1.2 1

Rorippa syluestris 4 + 1

Ch. *D. Panico-Selarium

Setaria pumila + l.l l . l 4 1.1 2.2 1.2 4 4 4 1.2 4 2.2 2.2 1.2 1.2 3.2 V

Setaria viridis 4 1.2 + 4 4 l.l 4 2.2 4 4 4 4 4 4 4 V

*Spergtila a n e m is +■ + 4 4 4 4 4 4 4 * 4 IV

*Scleranthus annuus 4 4 4 l.l 4 4 4 l.l 4 4 IV

*Rumex acemsella * 4 4 4 4 II

Ch. *D Polyguno-Chenopodietalia Polygonum lapaihi/ohum

subsp. pallidum 4 + + 4 2.2 4 l . l 4 4 4 4 4 l.l 1 1 l.l l.l 4 4 V

*Stellaria media 4 4 1.1 4 4 l . l 4 4 4 4 4 l.l 4 4 V

*Soncbus an/ensis 4 4 4 2.2 4 + 4 4 l . l 4 IV

Peronica persica 4 4 4 4 4 II

Galinsoga parviflora 4 4 4 4 4 II

Euphorbia helioscopia 4 + u

1 eronica agreslis + 4 + I

O tolis stricta + * + 1

Ch. Chenopodietea

Chenopodium album 2.1 + 4 l.l 2.2 l.l I I 2.1 1.2 l.l 4 l.l l.l l.l 11 1.1 1.1 1.1 V

Capsella bursa-pasloris 4 4 l.l 4 4 4 4 4 4 4 IV

Geranium pusillum * * * * II

Towarzyszące (Accompanymg):

Eqvisetum arsense 4 4 4 4 4 4 4 + 4 4 4 4 V

C om ohulus a n e m is + 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 V

Cinium a n e n se + 4 4 4 4 4 4 4 4 4 IV

Fallopia com/oh-ulus 4 l . l 4 4 4 4 4 4 4 Ul

Polygonum avicu!are 4 4 4 4 4 4 4 III

Apera spica-venti 4 4 4 4 11

C om za canadensis 4 4 4 4 4 II

Erodtum cicutarium 4 1

Sinapis a n en sis 4 * 4 1

G ale opm tetrahlt 4 4 4 1

Picia hirsuta 4 4 r 1

Anlhemis a n en sis 4 4 4 1

Galium aparine 4 4 4 1

Achillea mille/blium * * 1

Gatunki sporadyczne(Sporadic species):

Cłi Poiygono-Chenopodielalia: Chenopodium polyspermum 2. 11, Sonckui o k r a c a a 5, 14, Lamium purpureum 14, 15, Veroruca opaca 9, V. poi i ta 9.

C h.C henopodkteo. Siiymbrium oflicinak 14.

Inne towarzyszące (Other aocompany mg): Centaurea cyanus 2 ,1 3 . Yicia anguaifolia 2 . 16, Lin aria vulgaris 8, 16, Rumex crispus 11. 1 6 ,Myasotis ars-ensa 12, 14, Fumaz ta hygrom etrka W 2 2 , 1 5 /2 2 , Bryum argenteum 1 6 /2 2 ,1 7 /1 2 , Cera to don purpureus 1 7 /2 2 , 18, Taraiacum afficinale 1, Sctana Halka 2, Artemisia vulgarii 4, Euphorbia a u la 5 , Sag m a nodasa 6 , Melandrmm album 9 . Bar ba ma vtdgaris ll.C r e p is btennis 12, Yiola arvensu 14, Viola tń c o io r 14, Ranunculus re p e m 15, Anagallis arvensis 16.

(18)

pallidum (V243). Dolną warstwę roślin zielnych najczęściej tworzą: Setaria pumila (V698), Setaria viridis (V 160), Stellaria media (IV89) i Equisetum arvense (V9).

Ogółem w badanych titocenozach stwierdzono występowanie 70 gatunków roślin naczyniowych i 3 gatunki mchów. Klasa Chenopodietea reprezentowana jest przez 24 gatunki. Do najczęściej i najobficiej występujących gatunków z tej klasy należą: Echinochloa crus-galli — gatunek charakterystyczny zespołu, Setaria pumila, Polygonum lapathifolium subsp. pallidum i Chenopodium album. Gatunki towarzyszące nie osiągają wyższych stopni stałości, poza Eąuisetum arvense i Convolvulus arvensis (V8).

Zróżnicowanie wewnętrzne zespołu odzwierciedla stopień uwilgotnienia gle­

by. Zdjęcia 1-10 reprezentują wariant typowy, rozwijający się w partiach wierz­

chowinowych na glebach suchszych. Zdjęcia 11-18 przedstawiają wariant ze Sta- chys palustris i Mentha acpiatica, który preferuje gleby wilgotne w dolinach rzek.

Echinochloo-Setarietum w obydwu wariantach rozwija się na glebach wytworzo­

nych z lessów, glin i piasków, a jego stanowiska koncentrują się w południowej i wschodniej części KPK.

S t a n o w i s k a z d j ę ć f i t o s o c j o I o g i c z n y c h : 1 (193). Wólka Polanowska, pole na E od wsi. Powierzchnia litocenozy: 180 m2.

2 (192). Małe Dobre, pole na wierzchowinie. Pf: 80 m". Fk: Vicietum tetraspennae, zb. z Eu- -Polygono-Chenopodion. 1983-08-06.

3 (186). Dobre, pole na wierzchowinie koło szosy. Pf: 60 m2. Fk: Lamio-Veronicetum fragm.

1983-08-06.

4 (162). Celejów, pole na wierzchowinie na S od wsi. Pf: 250 m2. Fk: Vicietum tetraspennae.

1983-07-19.

5 (408). Dobre, pole na wierzchowinie. Pf: 90 m2. Fk: zb. z Eu-Polygono-Chenopodion. 1984- 08-04.

6 (406). Dobre, pole na wierzchowinie. Pf: 160 m2. Fk: Galinsogo-Setarietum, Vicietum tetrasper- mae. 1984-08-04.

7 (403). Jak zdj. nr 6. Pf: 45 n r.

8 (209). Kazimierz. Din., Góry III, pole na wierzchowinie. Pf: 300 m2. Fk: Galinsogo-Setarietum fragm.. Vicietum tetraspennae. 1983-08-19.

9 (208). Jak zdj. nr 8.

10 (400). Jak zdj. nr 6.

11 (157). Bochotnica, pole u podnóża zbocza w dolinie Bystrej. Pf: 50 m2. Fk: Galinsogo- Setarietum fragm. 1983-07-18.

12 (191). Małe Dobre, pole w wilgotnej dolince. Pf: 200 m2. Fk: Vicietum tetraspennae. 1983—

08-06.

13 (165). Iłki, pole w dolinie Bystrej koło stawów. Pf: 30 n r . 1983-07-19.

14 (596). Rąblów, pole koło kopalni żwiru. Pf: 350 m2. Fk: Poo-Tussilaginetum fragm. 1985- 07-26.

15 (599). Rąblów, pole u podnóża zbocza w dolinie Bystrej. Pf: 60 m2. Fk: Galinsogo-Setarietum fragm. 1985-07-26.

16 (602), Wąwolnica, pole na wzgórzu na W od wsi. Pf: 250 m2. Fk: Vicietum tetraspennae.

1 9 8 5 -0 7 -2 6 .

Cytaty

Powiązane dokumenty

Uwidacznia się to wyraźnie przede wszystkim wśród upraw roślin zbożowych i powoduje zmniejszanie się różnic w składzie chwastów roślin upraw zbożowych i

Zespół tworzą zarośla złożone z Salix cinerea i Frangula alnus oraz domieszki Salix aurita, Alnus glutinosa, Betula pubescens i B.. W runie dominują: Carex

zerwatu w miejscach łagodnego zejścia otaczającego boru w dolinę. W podszyciu pojawia się pojedynczo świerk. Runo przypomina typowy bór iglasty z panującymi Vaccinium

szastych oraz obecność określonych roślin charakterystycznych dla grądu i olsu (tab. 4) przemawia bardziej za zaliczeniem tego zbiorowiska leśnego do grądów ze związku

sociations (Epilobio-Senecionetum siluatici, Rubo-Calamagrostidetum epigei, Rubo- Solidaginetum serotinae, Polygono-Bidentetum, Prunello-Plantaginetum, Juncetum macri) and

On podzolic soils formed from loamy sands and weakly loamy sands Vicietum tetraspermae sperguletosum aruensis ap- pears in the corn-fields, and Echinochloo-Setarietum

kach drzew liściastych, w zaroślach i lasach mieszanych: Janowiec, Kazimierz- Albrechtówka, Męćmierz, Oblasy, Puławy, Zbędowice. — na drewnie drzew iglastych, w

Rhynchosporetum albae (tab. 50-52) wyróżnia się dużym udziałem (do 50% pokrycia) przygiełki białej z domieszką zwłaszcza Drosera rotundifolia, Carex rostrata, Agrostis