V I R O / "
M A G N I F I C O , M A X I M E S T R E N V O A C G E N E R O S O D O M I N O
D O M I N O
SIGISMVNDO MICHAELI SIEFFERTO
P R A E C O N S V L I , B V R G G R A B 1 I R E G I I M V N V S
H A C T E N V S G E R E N T I
AC
DOMVS S P I R I T V S S. H O S P I T A L I S P R A E F E C T O M E R I T I S S I M O
GRAVI S S I MAM P R A E S I D I S D I G N I T A T E M
D. XV. M A R T I I M D C C L X F I I 1
C O L L A T A M
G Y M N A S I I D R V S I C I N O M I N E
V E N E R A B V N D A M E N T E
G R A T V L A T V R
SAMVEL GOTTL. STELLMACHER
]LING. O R I E N T . E T E L Q q V . P R O F . O R D I N . E T
D E C O N T E M N E N D O I N I Q V O A L I O R V M I V D I C I O
P A V C A QJV A E D A M P R A EF A T V R .
E L B I N G A E
L I T T E R I S N O H R M A N N I A N I S .
Sapiens i recie fa&i 7 non ex populi fevmone vier ce dem 3
fed ex facio petit*
p l i n i v s.
etninem, grcecis litteris leuiter faltem tin& um , fugit illud prouerbium : roo Ma^co u^<tk£iv etSwctTov ; fiue vt ftilo loquar Romano : M omo placere impoffibile. H ic enim deus, tura reliquorum d eo ru m , tum hominum opera, quam diligentiffime infpexifie, vbique multas inuenilTe imper
fectiones, easdemque confeftim vi.tuperafle dicitur. Quamuis quidem hoc commentum poeticum iam dudum fit explofum : ille tamen ftultitise pater, fat numerofam hodienum adhuc habet prolem , ipflus mores quam fidelifllme imitantem,
Nihil
^ G5**)
Nihil dicam de illis , qui no n erubefcunt, imperfcru- tabilia, d e i T E R O P T I M I M A X I M I , decreta, in redi
mendo genere humano manifeftata, ore violare pro fan o , myfteria humano intelleflu longe altiora irridere, & volunta
tem d e i reuelatam labiis atque calamis perfrin g ere im probis. H i enim fatis fuperque Aultitiam fuam haud exi
guam p ro d u n t, dum immenfam Summi Numinis fapientiam, in eligendis aptiffimis mediis, ad optimum perducentibus finem, ingenii fui metiuntur modulo.
Iuuat tan tu m m o d o , eorum facere mentionem , qui vt rigidiffimi cenfores, omnia reliquorum hominum conamina innocenti/lima, imo faepenurnero vtiliffima, carpunt, ad omnia illorum fa&a lynceis attendunt oculis, & optima quaeque in malam interpretantur partem.
S it licet quis Ariftide i u f t i o r : tamen n o n effugiet maleuolorum reprehenfionem ; fit quis patriae amicior Cice
ro n e , ingrata tamen co h o rs, eaque meritorum impatiens, a&iones eius aeternitate faepe dignas, dente rodet Theonino.
Quomodo itaque huic medendum eft malo ? N um via virtutum , cum femita fcelerum atque flagitiorum eft com m utanda? Minime. Verae enim virtutis f e t a t o r , fua femper habet habebitque praemia, fi non externa tamen interna.
A t
m gss©
A t vero, forfan conuitiis compefcenda eft improba
obtre<5bcorum lingua ? Abfit hoc a fapiente, ne dicam a chriftiano. Contemnendae potias fant^ imperitae multitudinis vituperationes, oculo mifericordise pleno defpicienda fu n t, hominum talpa caeciorum iudicia iniqua. Vt enim , tefte P lin io , * ( a t quanto quasfo v i r o ' ) de pi<5lore, fculptore, fi6lore, nifi artifex iu d icare: ita nifi fapiens non poteft per- fpicere fapientem. Cum v e ro , homo vulgari tantum ingenio praeditus, fapientem perfpicere neq u eat: de eo quoque vere iudicare no n poteft.
E quidem ea ingenui animi eft indoles, vc malit p ro bari, quam vituperari; negligere enim inquic C icero , * * quid quisque de nobis fentiat non folum arrogantis eft, fed etiam om nino difToluti.
Verum enim v e r o , probe videndum e ft, a quo ifta Jaus proficifcatur. Laudari enim a viro bono ac fapiente, vera tantum laus e ft; ac contemni ab homine cui natura quisquilias pro cerebro d e d it, plane nullus eft contemtus.
In te re a , fieri quoque poteft, vt h o m o , quo nihil eft verius, nihil candidius, nihilque integrius, a v iro , alias haud mediocri prudentia praedito, finiftris carpatur fermonibus,
quia
* Plin. epift. i o . Lib. I. * * Cic. Cnp, 2g. I.ib. I. de Offie.
quia huic nunquam contigit illum propius infpicere, fed quoniam fa m s mendaci fidem habuit.
Quid quaefo confilii, rebus fic fe habentibus, eft ca
piendum ? Sapientem decet, omnes vtriusque fortunae cafus ferena perferre fronte, & neque in rebus fecundis elate fe gerere, neque in aduerfis animo cadere. Veritas tandem in lucem prouenit, quid ? quod radiis corufcat clarioribus. Ec hoc temporis momentum tranquillo exfpe&andum eft animo.
Caeterum nullius fibi confcium efTe criminis, nullaque palle- fcere culpa, optimum eft folatium fapientis, eiusdemque chri- f ti a n i; nam confcia mens r e d i , fama? mendacia ridet.
Praeterea virtus ipfa, tanta fuauitate fapientis animum perfundere p o teft, vt mercede aliunde petita, aut plebis aflenfu aequo animo careat. Repraefentemus animo noftro hominem , ab incorrupto confcientiae iudice abfolutum, ac certo certius perfuafum, fe fcopo creationis, pro humanae natura? imbecilhtate fatisfeciffe, gloriam Summi N um inis, &
optimi Saluatoris prornouifle, ac generi hum ano, vera prasfti*
tille officia ; qua quaefo conflantia, iniqua hominum iudicia co n tem n et, aflenfu fupremi rerum arbitri c o n te n t u s ; & qua quaefo animi tranquillitate, ingruente n o d e , fefTa labore mem
bra quieti com m ittet, minime anxius, vtrum in hac, an in
«terna fit euigilaturus vita. Vereor,
V e reo r, ne contra harum pagellarum fcopum agere videar, fi diutius huic materiae immorer : hinc opufculi huius abrumpam filum, ingenueque gaudium fatebor, quo meae, &
omnium gymnafii ciuiura, venae tument.
Inter to t enim bonorum applaufus, interque to t ci- uium gratulationes, de grauillimo P R A E S I D I S m unere,
ftrenue a T E , fufcepto, M u fas quoque Elbingenfes fibi tem
perare non p o tu e ru n t, quo minus T E , P R A E S E S P E R M A G N I F I C E , me, imbecillo quidem , candido ta
men interprete, votis ac congratulationibus profequerentur.
N em o , nifi omni um rerum ignarus, ignorat, arduum P R A E - S I D I S m unus, A M P L I S S I M I S E N A T V S fuffragiis T I B I traditum , multis curis, laboribus, atque moleftiis effe c o n iu n f tu m ; quippe in puppi nauicute Elbingenfis fedens, eius gubernacula tenes, traftasque.
Quae cum ita fint: nihil eft Equius nihilque iuftius, quam vt quilibet, cui falus publica curae cordique eft, pro T V A falute, feria faciat vota. B o n i itaque confutes, V I R M A G N I F I C E , demisfisfime rogamus, vota noftra, perfe- ftiffimae venerationis ac candidiflimi affeftus indicia»
Equidem n o n ignoram us, nos D I G N I T A T I T V A E , nihil adftruere poiTe, fi T E ? omnibus encomiis
longe
& (^$3
longe maiorem, exquifitiflimis, iisdemque meritis laudibus ad coelum efferre te n ta rem u s: hinc omiffis omnibus verborum fucis, ad vota ftatim atque preces confugimus.
D e v s , fupremus coeli atque terrae P R A E S E S , T E P R A E S E S G R A V I S S I M E , pro falute publica excubantem, ac pro conferuanda & augenda ciuium felicitate vigilantem, fortiflimo auxilio fuo fubleuet atque fuffulciat.
Procul repellat om nia, quae animi T V I tranquillitatem tu r
bare, & Prouinciam fat grauem grauiorem reddere pofllnt.
Fruaris femper valetudine firmiffima, nullis morborum iniuriis concufla, & rebus mortalium ad fummam usque interfis ca
nitiem.
T a n d e m , T E P R A E S I D E , M u fe Elbingenfes, in fummo o tio , atque quiete exoptatiflima, litteris, omnibus- que ad humanitatem pertinentibus dent operam artibus J
T E P R A E S I D E , commercia & mari & terra flo
reant vigeantque i
T E P R A E S I D E , artifices & operarii, pane fuo Isete ac fecure vefcantur!
T E P R A E S I D E , incolae & accolae, feliciffimam agant vitam !
•3W 8* 3 ® «3W P