Strona 1 z 12 ...
pieczątka nagłówkowa szkoły
KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
ETAP SZKOLNY
Drogi Uczniu,
witaj na I etapie konkursu z języka polskiego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania.
Arkusz liczy 12 stron i zawiera 11 zadań.
Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś ten fakt Komisji Konkursowej.
Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.
Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem bądź piórem.
Dbaj o czytelność pisma, poprawność językową i precyzję odpowiedzi.
Nie używaj korektora.
Odpowiedzi na pytania zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach w arkuszu konkursowym.
Zapisy w brudnopisie nie będą oceniane i sprawdzane.
Pracuj samodzielnie.
Powodzenia!
Czas pracy:
120 minut
Liczba punktów możliwych do uzyskania:
100
...
kod pracy ucznia
Strona 2 z 12 Motyw przewodni:
Druzgocąca prawda ginie, gdy zostanie rozpoznana Albert Camus
Tekst I Balladyna Akt I - Scena 3
Chata wdowy. WDOWA i córki jej BALLADYNA i ALINA wchodzą z sierpami.
WDOWA
Zakończony dzień pracy. Moja Balladyno, Twoje rączki od słońca całe się rozpłyną Jak lodu krysztaliki. Już my jutro rano Z Alinką na poletku dożniemy ostatka;
A ty, moje dzieciątko, siedź sobie za ścianą…
ALINA
Nie! nie, nie, jutro odpoczywa matka, A my z siostrzycą idziemy na żniwo.
Słoneczko lubi twoję główkę siwą I leci na nią, by natrętna osa Do białych kwiatków (…) WDOWA
Dobre moje córki,
Z wami to nawet ubożyzna miła;
A kto posieje dla Boga, nie straci.
Zawsze ja myślę, że wam Bóg zapłaci Bogatym mężem… a kto wie? a może Już o was słychać na królewskim dworze?
A my tu żniemy, aż tu nagle z boru Jaki królewic – niech i kuchta dworu Albo koniuszy – zajeżdża karetą…
I mówi do mnie: „Podściwa kobieto, Daj mi za żonę jedną z córek”. – „Panie!
Weź Balladynę, piękna jak dziewanna”.
Tobie się także, Alino, dostanie Rycerz za męża… ale starsza panna Powinna prędzej zostać panną młodą (…) BALLADYNA
Gdzie ty mój grzebień podziałaś, Alino?
Co ty tam słuchasz, jak się matce marzy.
ALINA
Wiesz, Balladyno, że to jej do twarzy, Kiedy śni głośno, kiedy się uśmiecha.
WDOWA do Balladyny
Dobrze ty mówisz! Chata taka licha, A mnie się marzy Bóg wie nie co…
Juliusz Słowacki, Balladyna, Wrocław 1999, s. 42-44.
Strona 3 z 12 Zadanie 1. (0-8) Wskaż prawidłowe odpowiedzi.
Balladyna jest przykładem ballady romantycznej. prawda fałsz W zdaniu Słoneczko lubi twoją główkę siwą
występuje podmiot gramatyczny. prawda fałsz Słowa: podściwa, królewic są peryfrazami. prawda fałsz Wypowiedzenie Gdzie ty mój grzebień podziałaś,
Alino? Składa się z: 2 rzeczowników, 1 czasownika, 3 zaimków.
prawda fałsz
Alina nakłania matkę do ciężkiej pracy przy żniwach.
prawda fałsz
Wdowa troszczy się o dłonie Balladyny. prawda fałsz Alina oskarża Balladynę, że zgubiła jej grzebień. prawda fałsz Fragment A może już o was słychać na
królewskim dworze? to przykład pytania retorycznego.
prawda fałsz
Zadanie 2. (0-6) Fraszka Jana Kochanowskiego O żywocie ludzkim wyraźnie nawiązuje do Księgi Koheleta.
a) Wyjaśnij znaczenie sentencji Vanitas vanitatum et omnia vanitas? (0-3)
………
………
b) Wyjaśnij znacznie porównania Wemkną nas w mieszek, jako czynią łatkom. (0-3)
………
………
………
Zadanie 3. (0-6) Na jednej ze stron internetowych toczy się dyskusja o tym, czy powieść Oskar i Pani Róża Erica Emmanuela Schmitta powinna zostać uwzględniona w kanonie obowiązkowych lektur szkolnych. Zabierz głos w dyskusji. Napisz komentarz, w którym przedstawisz swoje stanowisko i poprzesz je dwoma argumentami.
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
Strona 4 z 12 Tekst II
(…)
Dniało. Ukazały się załomy skał
Pod świetlistym okiem wyjścia z podziemi.
I stało się jak przeczuł. Kiedy odwrócił głowę, Za nim na ścieżce nie było nikogo.
Słońce. I niebo, a na nim obłoki.
Teraz dopiero krzyczało w nim: Eurydyko!
Jak będę żyć bez ciebie, pocieszycielko!
Ale pachniały zioła, trwał nisko brzęk pszczół.
I zasnął, z policzkiem na rozgrzanej ziemi.
Czesław Miłosz, Orfeusz i Eurydyka, dostępny: http://www.tygodnik.com.pl/numer/277840/milosz-wiersz.html
Zadanie 4. (0-8) Odpowiedz na pytania:
a) Komu Czesław Miłosz poświęcił swój utwór? (0-2)
………
b) Do którego mitu odwołuje się poeta? (0-2)
……….
c) Podaj dwa argumenty, które uzasadniałyby dramatyczną decyzję Orfeusza (0-4) Argument I
………
………
………
………
Argument II
………
………
………
………
Strona 5 z 12 Zadanie 5. (0-6) Odczyt noblowski Czesława Miłosza jest przykładem wypowiedzi wielokrotnie odnoszącej się do pojęcia prawdy. Przedstaw i ogólnie scharakteryzuj (w dwóch zdaniach złożonych) dwa wybrane konteksty przywołania motywu prawdy w przemówieniu noblisty.
I
………
………
………
………
II
………
………
………
………
Zadanie 6. (0-2)Dokończ poprawnie cytat z Kamizelki Bolesława Prusa.
Był jednak czas, żem ją kupił za cenę znakomicie wyższą od wartości. Człowiek miewa w życiu takie chwile, że lubi otaczać się przedmiotami, które ………
a) już nic nie znaczą
b) dużo mówią o drugim człowieku c) przypominają smutek
d) dodają otuchy Tekst III
Andrzej Szczeklik
Czy rzeczywiście chory chce usłyszeć całą prawdę? Nawet kiedy mówi: wiem, że mam raka, jestem przygotowany na wszystko, proszę mi powiedzieć prawdę – to jego oczy mówią co innego.
Powiedz mi taką prawdę, jaką chcę usłyszeć, daj mi nadzieję.
Chory nie powinien usłyszeć od lekarza nagle, całej okrutnej prawdy. Ona oślepia i zabija nadzieję.
A brak nadziei, to wszak piekło. Nadzieję wszyscy nosimy w sobie. To potężna siła, która pozwala stawić czoła chorobie. Ma ona zresztą coraz głębsze umocowania materialne. Biologia i medycyna dostarczają w ostatnich latach dowodów na ścisłe powiązania między układem nerwowym a układem immunologicznym (odpornościowym). Zaczynamy stopniowo rozumieć, dlaczego wstrząs psychiczny może załamać odporność i czemu – od wieków – ludzie padali, rażeni straszną wiadomością. Nadzieja jest wpisana w powołanie lekarskie. Petroniusz mówił : Medicus enim nihil aliud est quam animi consolatio (Lekarz nie jest niczym innym, jak pocieszeniem duszy).
Jeżeli prawda może stać się trucizną, to należy ją w sytuacjach, o których mowa, dawkować stopniowo, jak chemioterapeutyk – lek przeciwnowotworowy, który zaaplikowany w zbyt wysokiej dawce – zabija.
(…) Decydujący, jak sądzę, jest sposób podania prawdy, styl. I czas. Trzeba znaleźć czas na przebycie z chorym wspólnej drogi, wiodącej do odkrycia prawdy.
Andrzej Szczeklik, Prawda dla ciężko chorego, dostępny: https://www.diametros.iphils.uj.edu.pl/serwis/?l=1&p=deb5&m=17&ii=158
Strona 6 z 12 Zadanie 7. (0-4) Oceń postawy bohaterów Kamizelki Bolesława Prusa lub powieści Erica Emmanuela Schmitta (przy charakterystyce postaw koniecznie uwzględnij przesłanie tekstu Andrzeja Szczeklika).
………
………
………
………
………
………
………
………
………
Zadanie 8. (0-4) Oto dowód, że Polska żyje. Henryk Sienkiewicz
Napisz dedykację, w której rekomendujesz wybrane dzieło literackie. „Prawda” oraz cytat noblisty to słowa-klucze Twojej dedykacji.
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
Zadanie 9. (0-6) Chilona i Petroniusza zaproszono do publicystycznego programu w telewizji, by jako eksperci wypowiedzieli się o uwzględnianiu prawdy lub kłamstwa w budowaniu własnego wizerunku. Napisz fragment dialogu, w którym przedstawiają swoje refleksje.
Petroniusz:
………
………
………
………
………
………
Strona 7 z 12 Chilon:
………
………
………
………
………
………
Jean-Baptiste-Camille Corot, Orfeusz wyprowadzający Eurydykę z podziemi, 1861 r., Muzeum Sztuk Pięknych w Houston, Stany Zjednoczone, dostępny: https://artsandculture.google.com/asset/orpheus-leading-eurydice-from-the-underworld-jean-baptiste-camille- corot/1QH79DCxW2Tj3A
Strona 8 z 12 Zadanie 10. (0-10) Wyobraź sobie, że jesteś autorem współczesnej piosenki pt. List do Orfeusza, a obraz Orfeusz wyprowadzający Eurydykę z podziemi jest jedną z ilustracji Twojego utworu. Napisz dwie strofy (razem co najmniej 8 wersów).
List do Orfeusza
………
………
………
………
………
………
………
………
Zadanie 11. (0-40) Napisz przemówienie zaczynające się od słów Czy widziałeś kiedy artystę bez ambicji? W swojej pracy odwołaj się do znanych dzieł literackich oraz różnych tekstów kultury podejmujących temat prawdy.
...
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
Strona 9 z 12
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
Strona 10 z 12
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
Strona 11 z 12
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
Strona 12 z 12 Brudnopis
