KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

(1)

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2018/2019

Strona 1 z 23

KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

ETAP WOJEWÓDZKI

MOTYW PRZEWODNI:

Świat jest książką i ci, którzy nie podróżują, czytają tylko jedną stronę.

św. Augustyn z Hippony

Drogi Uczniu,

witaj w III etapie Konkursu z Języka Polskiego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania.

 Arkusz liczy 23 strony i zawiera 10 zadań.

 Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny.

Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś ten fakt Komisji Konkursowej.

 Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.

 Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem (bądź pió- rem).

 Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi. Nie cytuj, jeśli nie jesteś o to proszony.

 Nie używaj korektora.

 Oceniane będą tylko te odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym.

 Brudnopis nie będzie oceniany.

Pracuj samodzielnie.

Powodzenia!

Czas pracy:

120 minut

Liczba punktów możliwych do uzyskania:

100

………

Kod ucznia

- -

Dzień Miesiąc Rok

pieczątka WKK DATA URODZENIA UCZNIA

(2)

Strona 2 z 23 Zadanie 1. (0-10)

Rozwiąż zamieszczone poniżej zadania.

A) Dokończ przysłowia i objaśnij ich znaczenie.

PRZYSŁOWIE ZNACZENIE PRZYSŁOWIA

Komu w drogę, _____________________________

Wszystkie drogi prowadzą ____________________

B) Połącz w pary.

ZWIĄZEK FRAZEOLOGICZNY ZNACZENIE

A. być na dobrej drodze 1. nie drażnić kogoś, ustąpić komuś B. chodzić własnymi ścieżkami 2. niewłaściwy sposób postępowania C. dać krzyżyk na drogę 3. zawadzać komuś w działaniu D. nie tędy droga 4. kierować się własnymi zasadami E. stawać {komuś} na drodze 5. być blisko celu

F. zejść {komuś} z drogi 6. odprawić kogoś bez uczucia żalu

ODPOWIEDŹ: A ____ B ____ C ____ D ____ E ____ F ____

C) Przeczytaj zamieszczony poniżej fragment piosenki Ryszarda Rynkowskiego i uzupeł- nij tabelę pod tekstem.

Szczęśliwej drogi już czas, Mapę życia w sercu masz,

Jesteś jak młody ptak.

Głuchy jest los, nadaremnie wzywasz go…

Idziesz sam, wiecznie sam…

Co symbolizuje wspomniana w tekście droga?

Wypisz przykład epitetu

wyrażonego rzeczownikiem wyrażonego przymiotnikiem

(3)

Strona 3 z 23 D) Przeczytaj zamieszczoną poniżej sentencję i uzupełnij tabelę.

Gdy brakuje światła, wszystko staje się niejasne, nie można odróżnić dobra od zła, drogi prowadzącej do celu od drogi, na której błądzimy bez kierunku.

[Papież Franciszek]

WYRAZ CZĘŚĆ MOWY PRZYPADEK LICZBA I RODZAJ światła

dobra prowadzącej kierunku

Zadanie 2. (0-20)

Przeczytaj uważnie zamieszone poniżej polecenia i odpowiedz na wszystkie pytania doty- czące Odysei Homera.

A) Oceń prawdziwość każdego z podanych zdań, zakreślając „P”, jeśli zdanie jest praw- dziwe, lub „F”, jeśli uznasz, że zdanie jest fałszywe.

Właściwa akcja Odysei obejmuje cały okres tułaczki bohatera, czyli 10 lat.

P F

Odyseja przedstawia wiele szczegółów dotyczących wojny trojańskiej.

P F

Cztery ostatnie księgi utworu poświęcone zostały wędrówce Telemacha.

P F

Prawdopodobnie Odyseja powstała później niż Iliada.

P F

B) Przeczytaj zamieszczony poniżej fragment Odysei i uzupełnij tabelę.

Muzo! Męża wyśpiewaj, co święty gród Troi Zburzywszy, długo błądził i w tułaczce swojej Siła różnych miast widział, poznał tylu ludów Zwyczaje, a co przygód doświadczył i trudów!

A co strapień na morzach, gdy przyszło za siebie Lub za swe towarzysze stawić się w potrzebie,

(4)

Strona 4 z 23 By im powrót zapewnić! Nad siły on robił,

Lecz druhów nie ocalił: każdy z nich się dobił Sam, głupstwem własnym. […]

Jak było? Powiedz, córo Diosa, coś o tem!

Homer, Odyseja, przeł. L. Siemieński, Wrocław 2004.

PYTANIE DO TEKSTU ODPOWIEDŹ

W której części Odysei znajdziesz ten frag- ment? Jaką pełni funkcję?

Narrator zwraca się do Muzy. Napisz, ile było muz greckich. Podaj imię tej, do której adre- sowane są słowa narratora.

(Podpowiedź: muza poezji epickiej)

Do jakiego zdarzenia z wojny trojańskiej od- wołuje się fragment? Jaki udział miał w nim Odyseusz.

Nazwij i zdefiniuj środek artystyczny obecny w ostatnim wersie tekstu.

C) Uporządkuj kolejno miejsca, które odwiedził Odys podczas swej podróży, wpisując numery od 1 do 10. Przy każdym z nich napisz, co spotkało bohatera i jego towarzyszy.

Wyspa Feaków Wyspa Ajai

Kraj Kimmeryjczyków Wyspa Lajstrygonów Itaka

Ziemia cyklopów Wyspa Heliosa

Wyspa Ajola Wyspa Ogygia

Kraina Lotofagów

(5)

Strona 5 z 23 D) Odyseusz podczas rozmowy z Alkinoosem, królem Feaków, mówi o sobie: „Jam jest Odys Laertyd, z fortelów mych znany”. Wyjaśnij, co znaczy użyte przez bohatera poję- cie fortel. Wymień dwa fortele Odyseusza.

FORTEL

(wyjaśnienie pojęcia)

DWA FORTELE ODYSA

E) Na zamieszczonym poniżej zdjęciu fragmentu antycznej wazy rozpoznaj stwory, z któ- rymi musiał zmierzyć się Odys. Napisz, w jaki sposób to uczynił.

Fragment wazy z 480-470 p.n.e

___________________________________________________________________________

F) Zaznacz te elementy, które nie są cechami gatunkowymi eposu antycznego.

a) dwie płaszczyzny fabularne: świat bogów i ludzi b) brak inwokacji

c) rozbudowane opisy d) epitety stałe

e) porównania homeryckie f) zasada trzech jedności

(6)

Strona 6 z 23 G) Przeczytaj zamieszczony artykuł z encyklopedii internetowej i wykonaj polecenia

w tabeli.

Objaśnij pojęcie archetyp.

Uzasadnij, że Odyseusz to archetyp toposu homo viator.

Zadanie 3. (0-11)

Przeczytaj uważnie fragmenty książki Ryszarda Kapuścińskiego Podróże z Herodotem, a następnie wykonaj zamieszczone pod nim polecenia.

Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty)

[1] Lecieliśmy nocą, przez okienko widać było tylko zielone światełko migające na końcu skrzydła. Było to jeszcze przed eksplozją demograficzną, latało się komfortowo, często samo- loty wiozły niewielu pasażerów. Tak było i tym razem. Ludzie spali wygodnie rozciągnięci w poprzek foteli.

[2] Czułem, że nie zmrużę oka, więc sięgnąłem do torby i wyjąłem książkę, którą Tarłow- ska dała mi na drogę. Dzieje Herodota to sążniste, liczące kilkaset stron tomisko. Takie grube książki wyglądają zachęcająco, są jak zaproszenie do suto zastawionego stołu. Zacząłem od wstępu, w którym tłumacz książki Seweryn Hammer opisuje losy Herodota i wprowadza nas w sens jego dzieła. Herodot, pisze Hammer, urodził się około roku 485 przed Chrystusem w Ha- likarnasie, mieście portowym leżącym w Azji Mniejszej. Około roku 450 przeniósł się do Aten, a stamtąd, po kilku latach, do greckiej kolonii Thurioi w południowej Italii. Umarł około roku

(7)

425. W swoim życiu dużo podróżował. Pozostawił nam książkę — można przypuszczać, że jedyną, jaką napisał — właśnie owe Dzieje.

[3] Hammer stara się przybliżyć nam postać człowieka, który żył dwa i pół tysiąca lat temu, o którym w gruncie rzeczy mało wiemy, a także nie możemy sobie wyobrazić, jak wyglądał.

To, co pozostawił po sobie, było dziełem w swojej oryginalnej wersji dostępnym tylko garstce specjalistów, którzy oprócz znajomości języka starogreckiego musieli umieć czytać specy- ficzny rodzaj zapisu — tekst bowiem wyglądał jak jedno niekończące się, nieprzerwane słowo, ciągnące się przez dziesiątki zwojów papirusu: „Nie dzielono poszczególnych słów ani zdań — pisze Hammer — tak jak nie znano rozdziałów ani ksiąg, tekst był nieprzenikliwy jak tkanina”.

Herodot krył się za tą tkaniną jak za szczelną zasłoną, której ani jemu współcześni, ani tym bardziej my nie jesteśmy w stanie do końca uchylić.

[4] Minęła noc, przyszedł dzień. Patrząc przez okienko, pierwszy raz widziałem tak wielki obszar naszej planety. Jest to widok, który może nasuwać myśl o nieskończoności świata. Ten, jaki znałem dotychczas, miał może pięćset kilometrów długości i czterysta szerokości. A tu lecimy i lecimy bez końca, i tylko w dole, bardzo głęboko pod nami, ziemia coraz to zmienia kolory — raz jest wypalona, brązowa, raz zielona, a potem, przez długi czas — ciemnoniebie- ska. […]

[5] Zostałem sam, nie wiedząc, co robić. Budynek lotniska był mały, ciemny i pusty. Stał samotny pośrodku nocy, a co było dalej, w jej głębi, nie wiedziałem. […]

[6] Rzucony na głęboką wodę, nie chciałem jednak utonąć. Uznałem, że może mnie urato- wać tylko język. Zacząłem się zastanawiać, jak Herodot, wędrując po świecie, radził sobie z ję- zykami. Hammer pisze, że nie znał żadnego języka poza greckim, ale ponieważ Grecy byli wówczas rozsiani po całym świecie, wszędzie mieli swoje kolonie, swoje porty i faktorie, więc autor Dziejów mógł korzystać z pomocy napotkanych ziomków, którzy służyli mu za tłumaczy i przewodników. Poza tym grecki to była lingua franca ówczesnego świata, mnóstwo ludzi w Europie, Azji i Afryce mówiło tym językiem, który później zastąpiła łacina, a po niej fran- cuski i angielski. […]

[7] Przez wszystkie te dni po przylocie do Delhi dręczyła mnie myśl, że nie pracuję jako reporter, że nie zbieram materiałów do tekstów, które będę musiał potem napisać. Przecież nie przyjechałem tu jako turysta! Byłem wysłannikiem, który miał zdać sprawę, przekazać, opo- wiedzieć. Tymczasem miałem puste ręce, nie czułem się zdolny, żeby coś zrobić, zresztą nie wiedziałem, od czego zacząć. Przecież nie prosiłem się o Indie, o których zresztą nie miałem pojęcia, marzyłem tylko, żeby p r z e k r o c z y ć g r a n i c ę, wszystko jedno którą, gdzie, w jakim kierunku, p r z e k r o c z y ć g r a n i c ę to było to, nie myślałem o niczym więcej.

Teraz jednak, skoro wojna sueska uniemożliwiła powrót, pozostawało mi tylko iść naprzód.

Postanowiłem więc wyruszyć w drogę.

R. Kapuściński, Podróże z Herodotem, Warszawa 2013.

A) Na podstawie tekstu i własnej wiedzy napisz, kim był Ryszard Kapuściński.

___________________________________________________________________________

Strona 7 z 23

(8)

Strona 8 z 23 B) Która informacja jest sprzeczna z tekstem? Wstaw znak „X” w kratce obok właściwej

odpowiedzi.

Tekst opisuje turystyczny wyjazd Ryszarda Kapuścińskiego do Indii.

Kapuściński przebywał w Indiach w okresie trwania kryzysu sueskiego.

Ryszard Kapuściński porównuje swoje podróże po Azji i Afryce z przygo- dami starożytnego kronikarza Herodota.

C) Objaśnij znaczenie użytego w 1. akapicie wyrażenia eksplozja demograficzna.

___________________________________________________________________________

D) Kim była, wspomniana przez Kapuścińskiego w 2. akapicie, Tarłowska?

___________________________________________________________________________

E) Jaką funkcję pełni cudzysłów w akapicie 3.?

___________________________________________________________________________

F) Wyjaśnij różnicę w pisowni cząstki nie w wyrazach: nie chciałem oraz nieskończono- ści. Następnie uzupełnij schemat właściwą formą wyrazów umieszczonych w nawiasie.

___________________________________________________________________________

(9)

Strona 9 z 23 G) Na podstawie akapitu 6. wyjaśnij znaczenie wyrażenia lingua franca.

___________________________________________________________________________

H) Na podstawie tekstu Ryszarda Kapuścińskiego zredaguj krótką notkę encyklope- dyczną na temat Herodota (40-60 wyrazów).

___________________________________________________________________________

I) Synonimem słowa sążniste (akapit 2.) na pewno nie jest wyraz:

a) obszerne.

b) długie.

c) ciężkie.

d) rozwlekłe.

Zadanie 4. (0-7)

Zapoznaj się z załączonymi do zadania tekstami dotyczącymi literatury fantasy i wykonaj zamieszczone pod nimi polecenia.

(10)

Strona 10 z 23 A) Wymień teksty kultury, w których realizowane są założenia fantasy.

___________________________________________________________________________

B) Na podstawie zamieszczonych tekstów wymień 3 cechy literatury fantasy.

___________________________________________________________________________

C) Co łączy fantasy, horror i science fiction?

___________________________________________________________________________

D) Co oznacza przymiotnik mediewistyczny, użyty w definicji zaczerpniętej z Wikipedii?

___________________________________________________________________________

(11)

Strona 11 z 23 E) Czym było wspomniane w pierwszym tekście Śródziemie?

___________________________________________________________________________

F) Sformułuj dwa argumenty przemawiające za tym, że Władca Pierścieni Tolkiena to powieść fantasy.

___________________________________________________________________________

Zadanie 5. (0-4)

Wyobraź sobie, że jesteś J.R.R. Tolkienem. Zredaguj dedykację, którą wpiszesz do książki wręczanej fanowi literatury fantasy.

(12)

Strona 12 z 23 Zadanie 6. (0-5)

Wciel się w rolę scenarzysty i napisz krótki scenariusz jednej sceny do filmu fabularnego Władca Pierścieni. Drużyna Pierścienia. Do napisania scenariusza wykorzystaj załączony fragment powieści J.R.R. Tolkiena.

Scenariusz – materiał literacki zawierający całą fabułę filmu wraz z dialo- gami, opisami czynności wykonywanych przez bohaterów i miejsc, w których toczy się akcja filmu. Forma scenariusza jest mocno sformalizowana, dzięki czemu każdy scenariusz napisany zgodnie z "zasadami sztuki" jest jasny dla wszystkich członków ekipy filmowej. Formalizacja obejmuje stosowanie odpo- wiedniego formatu stron, układu graficznego, formatowania tekstu, specy- ficzny język (m.in. stosowany jest zawsze czas teraźniejszy) oraz posługiwa- nie się odpowiednią terminologią, a nawet może dotyczyć reguł gramatycz- nych.¹

Bardzo ważny jest sposób pisania didaskaliów. Po pierwsze, piszemy tylko to, co można zobaczyć na ekranie.

Żadnych wewnętrznych przemyśleń bohatera! Czas teraźniejszy. Język prosty i lakoniczny, zdania pojedyn- cze. Bez metafor, nawet jeśli ciśnie się na język złośliwy żarcik. Unikamy błędów językowych, neologizmów, wul- garyzmów. W dialogach nie, w dialogach wszystko nam wolno.²

J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni. Drużyna Pierścienia [fragment]

Złote przedwieczorne słońce wypełniało sennym ciepłem ukryty między dwiema ścianami zakątek. Przez środek, między dwoma szeregami starych wierzb, ciemna rzeka sączyła leniwie bure wody; wierzby splatały nad nią korony, wierzby zwalone zagradzały ich nurt, wierzby rzucały na nią tysiące zwiędłych liści; ciepły, łagodny wietrzyk lekko tchnął nad doliną, trzciny szeleściły, a gałązki wierzbowe skrzypiały z cicha.

– No, teraz wreszcie zaczynam rozumieć, gdzie jesteśmy! – rzekł Merry. – Zaszliśmy w od- wrotnym kierunku, niż zamierzaliśmy. To jest Wija! Pójdę naprzód i zbadam teren.

Wybiegł w blask słoneczny i zniknął w wysokiej trawie. Po chwili wrócił z wiadomością, że grunt międzyurwiskiem a rzeką wydaje się dość pewny i można znaleźć suche przejścia aż na sam brzeg.

– Co więcej – dodał – wzdłuż tego brzegu widać ślady jak gdyby ścieżki. Jeżeli skręcimy w lewo i pójdziemy tą ścieżką, pewnie w końcu dojdziemy na wschodni skraj lasu.

– Pewnie! – rzekł Pippin. – Chyba że ta ścieżka nie prowadzi aż tak daleko i po prostu urywa się w jakimś bagnie. Jak myślisz, kto wydeptał ten ślad i po co? Ręczę ci, że nie zrobił tego przez uprzejmość dla nas. Nauczyłem się nieufności do tego lasu i wszystkiego, co tu żyje, zaczynam też wierzyć w historie, które o nim opowiadają. Czy masz bodaj przybliżone pojęcie, jak długo stąd będzie trzeba iść na wschód?

– Nie – odparł Merry. – Nie mam pojęcia. Nie wiem wcale, jak daleko stąd jest ujście rzeki, nie wiem też, kto może chodzić tędy tak często, że wydeptał ścieżkę wzdłuż brzegu. Ale innej drogi, by się stąd wydostać, nie widzę ani się nie domyślam.

Wobec tego ruszyli jeden za drugim, a Merry prowadził ich ku wypatrzonej ścieżce.

J.R.R. Tolkien, Władca pierścieni, t. I., Drużyna pierścienia, przeł. M. Skibniewska, Warszawa 2001.

1 https://www.swiatobrazu.pl/filmowanie-aparatem-jezyk-filmu-26184.html

2 http://www.ffm.org.pl/akademia/255-konkurs-scenariuszowy-3

(13)

Strona 13 z 23

(14)

Strona 14 z 23 Zadanie 7. (0-12)

Przyjrzysz się uważnie zamieszczonej poniżej ilustracji i wykonaj polecenia.

Drużyna Pierścienia³

A) Wymień wszystkich członków Drużyny i przyporządkuj ich do konkretnych ludów Śródziemia.

CZŁONEK DRUŻYNY PIERŚCIENIA LUD ŚRÓDZIEMIA

B) W jakich okolicznościach powołano Drużynę Pierścienia?

___________________________________________________________________________

3 https://www.gosc.pl/doc/805535.Wladca-Pierscieni-Druzyna-Pierscienia

(15)

Strona 15 z 23 C) Dokąd zmierzali członkowie Drużyny i w jakim celu?

___________________________________________________________________________

D) Przeczytaj Wiersz o Pierścieniu i uzupełnij tabelę.

Trzy Pierścienie dla królów elfów pod otwartym niebem, Siedem dla władców krasnali w ich kamiennych pałacach,

Dziewięć dla śmiertelników, ludzi śmierci podległych, Jeden dla Władcy Ciemności na czarnym tronie

W Krainie Mordor, gdzie zaległy cienie,

Jeden, by wszystkimi rządzić, Jeden, by wszystkie odnaleźć, Jeden, by wszystkie zgromadzić i w ciemności związać

W Krainie Mordor, gdzie zaległy cienie.

Ile Pierścieni Władzy stworzono?

Kto był stwórcą Jedynego Pierścienia?

Jaką moc posiadał Jedyny Pierścień?

Z zacytowanego wiersza wypisz frag- ment, który stanowi inskrypcję na Je- dynym Pierścieniu.

Kogo nazywano Powiernikiem Pierścienia?

W jaki sposób Pierścień wpłynął na Sméagola?

Podkreśl imiona bohaterów, którzy byli odporni na wpływ Pierścienia.

Uzasadnij, czym ta odporność była spowodowana.

Gollum, Frodo, Gandalf, Tom Bombadil

UZASADNIENIE:

(16)

Strona 16 z 23 Zadanie 8. (0-10)

Zapoznaj się z tekstem„Wszystko za życie”. Ucieczka od cywilizacji, a następnie wykonaj za- mieszczone pod nim polecenia.

„Wszystko za życie”. Ucieczka od cywilizacji⁴

Christopher ma przed sobą wspaniałe perspektywy, ale rzuca rodzinę i przyszłą karierę, aby zamieszkać w leśnych ostępach na Alasce. Wszystko za życie to film o człowieku, który marzył o jedności z naturą.

[1] Christopher McCandless ukończył z wyróżnieniem uczelnię, miał kochającą rodzinę i perspektywę spokojnego, dostatniego życia. Nie podjął jednak pracy, oszczędności przekazał na cele charytatywne i wyruszył w stronę Alaski. Osiadł tam na kompletnym bezludziu, aby żyć „w zgodzie z przyrodą i sobą”. Dość szybko chłopak przekonuje się, że mieszkanie w lesie (a w zasadzie starym autobusie używanym czasem jako baza przez traperów) wcale nie musi być bajką, z drugiej jednak strony przeżywa niezwykłe przygody i odkrywa, jak wiele tracą ci, którzy zamykają się w swoim świecie w czterech ścianach.

[2] Christopher McCandles to postać autentyczna. Urodził się w bogatej rodzinie z okolic Los Angeles (ojciec był pracownikiem NASA), ukończył z bardzo dobrymi wynikami antro- pologię i historię. Po studiach rzucił jednak plany na przyszłość, rodzinę i słoneczną Kalifornię, wyjechał na Alaskę. Powodowała nim, jak wynika z jego prowadzonych do śmierci pamiętni- ków, pogarda dla wszechobecnego materializmu w życiu ludzi w USA i marzenie o wędrówce przez Alaskę. Plany miał szczytne, jednak nie był w żadnym stopniu przygotowany do wę- drówki i życia w dziczy – alaskańska przyroda bynajmniej nie przyjęła go z otwartymi rękami, po kilku miesiącach głodowania powziął nawet decyzję o powrocie do cywilizacji.

[3] To piękny film o marzeniach, ale i o tym, że niekiedy trzeba mierzyć siły na zamiary.

Bohater jest sympatyczny, pociąga nas jego dzikość, odwaga, pęd ku wolności. Z drugiej jednak strony Christopher jest bardzo naiwny, nie uczy się na błędach, nie docenia potęgi przyrody, wyczuwamy od początku, że jego historia musi skończyć się tragicznie. Reżyser Sean Penn opowiada losy Christophera ewidentnie go idealizując, przedstawia go w taki sposób, że aż chce się przeżyć podobną przygodę – obejrzyjmy jednak historię do końca, za idealizm czasem sporo się płaci… Film zdobył dwie nominacje do Oscara – za montaż oraz dla najlepszego aktora drugoplanowego (Hal Holbrook).

A) Jaki stosunek ma autor tekstu do filmu Seana Penna?

___________________________________________________________________________

B) Jaki gatunek dziennikarski reprezentuje cytowany tekst? Sformułuj dwa argumenty potwierdzające Twój wybór.

4 https://www.telemagazyn.pl/artykuly/wszystko-za-zycie-ucieczka-od-cywilizacji-recenzja-55701.html

(17)

Strona 17 z 23 ___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

C) Określ, co jest tematem poszczególnych części (akapitów) tekstu.

CZĘŚĆ TEKSTU TEMATYKA

AKAPIT 1.

AKAPIT 2.

AKAPIT 3.

D) Uzupełnij tabelę, wpisując w odpowiedniej rubryce literę „I”, jeśli zdanie zawiera in- formację, lub literę „O”, jeśli w zdaniu jest wyrażona opinia.

ZDANIE INFORMACJA OPINIA

Christopher McCandles to postać autentyczna.

To piękny film o marzeniach, ale i o tym, że niekiedy trzeba mierzyć siły na zamiary.

Film zdobył dwie nominacje do Oscara – za montaż oraz dla najlepszego aktora drugoplanowego...

E) Zamieszczony poniżej komentarz internetowy do filmu Wszystko za życie zawiera sporo błędów. Przepisz jego treść bez usterek językowych.

Możesz nieznacznie zmienić treść komentarza, by uniknąć powtórzeń lub innych błędów.

___________________________________________________________________________

(18)

Strona 18 z 23 ___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

F) Zabierz głos w dyskusji na temat filmu Seana Penna – napisz komentarz, w którym przedstawisz swoje stanowisko i je uzasadnisz (minimum 30 słów).

G) Dokończ poniższe zdanie, zaznaczając właściwą odpowiedź.

Wypowiedzenie Bohater jest sympatyczny, pociąga nas jego dzikość, odwaga, pęd ku wol- ności to:

a) zdanie współrzędnie złożone rozłączne.

b) zdanie współrzędnie złożone łączne.

c) zdanie współrzędnie złożone wynikowe.

d) zdanie podrzędnie złożone.

Zadanie 9. (0-4)

Zapoznaj się z tekstem sonetu Burza Adama Mickiewicza, a następnie wykonaj zamiesz- czone pod tekstem polecenia.

Adam Mickiewicz, Burza

Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei, Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,

Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki, Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.

(19)

Strona 19 z 23 Wicher z tryumfem zawył; a na mokre góry,

Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu, Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu, Jak żołnierz, szturmujący w połamane mury.

Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie, Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada, Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.

Jeden podróżny siedział w milczeniu na stronie I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada, Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

A. Mickiewicz, Burza, [w:] tegoż, Sonety krymskie, Kraków 1975.

A) Jaki rodzaj liryki reprezentuje wiersz? Uzasadnij swój wybór.

___________________________________________________________________________

B) Podziel sonet na części, zgodnie z definicją gatunku, i omów problematykę każdej z nich.

___________________________________________________________________________

C) Zwróć uwagę na postawę milczącego wędrowca i wyjaśnij, z czego ona wynika.

___________________________________________________________________________

Zadanie 10. (0-17)

Czy zgadzasz się ze starym arabskim przysłowiem, według którego: Ten, kto żyje, widzi dużo. Ten, kto podróżuje, widzi więcej? Odpowiedz na pytanie i uzasadnij swoje stanowi- sko, odwołując się do dwóch wybranych tekstów kultury, które poznałaś/-eś w trakcie przygotowań do konkursu, oraz własnych doświadczeń.

(20)

Strona 20 z 23 Pamiętaj o zachowaniu formy rozprawki!

Twoja praca powinna liczyć minimum 160 słów.

A 0-2 p.

B 0-5 p.

C 0-2 p.

D 0-2 p.

E 0-2 p.

F 0-2 p.

G 0-2 p.

___________________________________________________________________________

(21)

Strona 21 z 23 ___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

(22)

Strona 22 z 23 ___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

(23)

Strona 23 z 23

KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH