3/11/2019
1 Chemia krzemianów
Układy trójskładnikowe – analiza jakościowa
dr inż. Magdalena Król
Prosty układ eutektyczny dwuskładnikowy S + F = n + 1
n = 2
• jeżeli S = 0, to Fmax = 3
• jeżeli F = 1, to Smax = 2
Reguła faz
dla układów trójskładnikowych S + F = n + 1
n = 2
• jeżeli S = 0, to Fmax = 3
• jeżeli F = 1, to Smax = 2
S + F = n + 1
n = 3
• jeżeli S = 0, to Fmax = 4
• jeżeli F = 1, to Smax = 3
Diagram przestrzenny prostego układu trójskładnikowego S + F = n + 1
n = 3
• jeżeli S = 0, to Fmax = 4
• jeżeli F = 1, to Smax = 3
3/11/2019
2 Trójkąt składów Gibbsa Trójkąt składów Gibbsa
Prosty układ eutektyczny Prosty układ eutektyczny
X → X’ – faza A + stop X’ → E4 – faza A + faza B + stop E4 – koniec krystalizacji
faza A + faza B + faza C
3/11/2019
3 Układ ze związkiem kongruentnym Układ ze związkiem kongruentnym 1
P → P1 – faza B + stop
P1 → E – faza B + faza AxByCz + stop E – koniec krystalizacji
faza B + faza AxByCz + faza C
Jeżeli punkt składu leży w danym trójkącie kompozycji, to krystalizacja kończy się w odpowiadającym mu punkcie zerozmiennym.
Układ ze związkiem kongruentnym 2
T → T1 – faza AxByCz + stop T1 → E – faza AxByCz + faza B +
+ stop E – koniec krystalizacji
faza AxByCz + faza B + faza A
Układ ze związkiem inkongruentnym
Podwójna strzałka oznacza linię reakcji merytektycznej.
W tym przypadku AxBy ↔ B + stop
3/11/2019
4 Układ ze związkiem inkongruentnym 1
P → P1 – faza B + stop P1 → G – faza B + faza C + stop G – koniec krystalizacji
faza B + faza C + faza AxBy
Układ ze związkiem inkongruentnym 2
P → P1 – faza B + stop P1 → G – faza B + faza C + stop G – resorpcja fazy B
G → E – faza C + faza AxBy + stop E – koniec krystalizacji faza A + faza C + faza AxBy
Układ ze związkiem inkongruentnym 3
P → P1 – faza B + stop P1 → P2 – reakcja merytektyczna
(resorpcja fazy B) P2 – całkowita resorpcja fazy B P2 → P3 – faza AxBy + stop P3 → E – faza AxBy + faza C + stop E – koniec krystalizacji
faza AxBy + faza C + faza A
Układ ze związkiem inkongruentnym 4
P → P1 – faza B + stop P1 → P2 – reakcja merytektyczna
(resorpcja fazy B) P2 – całkowita resorpcja fazy B P2 → P3 – faza AxBy + stop P3 → M – faza AxBy + faza C + stop M – koniec krystalizacji
faza AxBy + faza C + faza B
Rekurencja – ponowne pojawienie się fazy stałej, która wcześniej uległa całkowitej resorpcji. Tutaj mamy do czynienia z rekurencją fazy B.