Wesele Stanisława Wyspiańskiego
Okoliczności powstania utworu
Ślub Lucjana Rydla, młodopolskiego poety i dramaturga, z panną Jadwigą Mikołajczyk odbył się 20 listopada 1900 roku w Krakowie, w kościele Mariackim. Wesele w Bronowicach, pod Krakowem, trwało podobno trzy dni. Stanisław Wyspiański obserwował tylko początek uroczystości, na wesele przybył z żoną i córką. Ubrany w czarny surdut, stał przy piecu i obserwował tańczących w chacie gości. Wkrótce po tym wydarzeniu utwór był gotowy. Czytelnicy otrzymali go wiosną następnego roku. Zgodnie z pierwotnym pomysłem autora, postacie miały nosić autentyczne nazwiska. Z zamierzenia tego Wyspiański musiał się wycofać pod naciskiem dyrekcji teatru. Krakowska publiczność jednak i tak rozszyfrowała prototypy bohaterów Wesela, a dla potomności wszelkie niedyskrecje utrwalił Tadeusz Boy-Żeleński w eseju Plotka o „Weselu”
Wyspiańskiego.
Słynne zdania z Wesela
Niech na całym świecie wojna […]
byle polska wieś spokojna – wypowiedziane przez Dziennikarza, czyli Rudolfa Starzewskiego, redaktora „Czasu”,
Jak się, żenić, to się żenić – wypowiedziane przez Pana Młodego, czyli Lucjana Rydla, Chłop potęga jest i basta – wypowiedziane przez Gospodarza, czyli Włodzimierza Tetmajera,
Ostał mi się ino sznur – wypowiedziane przez Jaśka, czyli Jana Mikołajczyka, drużby na weselu,
Miałeś chamie, złoty róg – wypowiedziane przez Chochoła.
