PORADNIK. "Dobre praktyki w podniesieniu jakości organizacji. staży zawodowych"

PORADNIK

"Dobre praktyki w podniesieniu jakości organizacji staży zawodowych"

Opracowano w ramach projektu pn.

„Innowacyjne staże w Staszicu” o nr W.133.II.2019

„

współfinansowane ze srodków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój

Spis treści

I. Wprowadzenie ... 4

II. Organizacja staży w Polsce ... 9

1. Cele i zasady realizacji stażu zawodowego ... 10

2. Sytuacja stażystów w Polsce ... 11

III. Organizacja staży w Danii ... 14

IV. Schemat wdrażania modelu podniesienia jakości staży zawodowych ... 18

V. Zastosowanie narzędzi - karta potrzeb stażysty ... 23

VI. Zalecenia dla pracodawców w zakresie przyjęcia ucznia na staż ... 25

VII.Dokumenty opracowane podczas ścieżki zawodowej - narzędzia ... 28

VIII. Wnioski z testowania rozwiązania ... 40

I. Wprowadzenie

5 Poradnik „Dobre praktyki w podniesieniu jakości organizacji staży zawodowych”

powstał na potrzeby rozwiązania problemów związanych z niskim poziomem współpracy szkoły z pracodawcami w zakresie realizacji staży zawodowych dla uczniów.

Przedsiębiorcy chętnie przyjmują młodzież na staż z uwagi na płynące z tych działań profity, tj. obsada stanowisk etatowych podczas okresu urlopowego, refundację wynagrodzenia opiekuna czy możliwość zakupu dodatkowego wyposażenia i sprzętu. W wyniku realizacji staży w projekcie standardowym „Kompetentny uczeń - wykwalifikowany pracownik” widać, że dotychczasowa współpraca z lokalnymi pracodawcami nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Stażyści wskazują na niski poziom przydatności staży w obecnym kształcie w nabywaniu wiedzy i umiejętności zawodowych.

Stażyści oceniają współpracę z pracodawcami na poziomie dostatecznym (źródło: ankiety 70 stażystów, badania własne 2020r.) Głównymi przyczynami takiej oceny są opisywane poniżej aspekty:

• brak realizacji zapisów programów stażu lub tylko wybiórcza ich realizacja (wg badań 50% pracodawców nie dopełnia tego obowiązku),

• niski poziom realizacji poszczególnych elementów programów stażowych tj cele edukacyjne (34%), treści edukacyjne (46%), procedury wdrażania (22%), zakres obowiązków (37%)

• niski kontakt z opiekunem stażu i brak jasno określonego zakresu współpracy (wg badań opiekun jest tylko formalnie przydzielony, jest mało dostępny dla ucznia, nie udziela porad i wskazówek do pracy, tylko 16% wskazuje na jego przydatność w nabywaniu wiedzy i zadań zawodowych),

• brak określonego szczegółowo zakresu obowiązków stażysty, co nie pozwala na rzetelne i sumienne ich wykonywanie oraz samodoskonalenie się - uważa tak 63%

stażystów,

• niski poziom nabywania nowych umiejętności i doskonalenia kompetencji zawodowych (stażysta często wykonuje czynności porządkowe i zastępuje pracownika etatowego, będącego na urlopie).

Duży wpływ na jakość organizowanych staży zawodowych ma również zaangażowanie szkoły. Według 46% stażystów szkoła:

• opacowuje programy staży w oparciu o wytyczne programu nauczania, nie dotosowuje ich pod potrzeby ucznia i oczekiwania pracodawców,

6

• w pisaniu programów staży nie wspólpracuje z pracodawcami (współpraca jest w tym zakresie dowolna, pracodawca tylko opiniuje/akceptuje program stażu),

• nie określa szczegółowo wymagań edukacyjno-zawodowych. osiągniętych przez stażystę,

• nie monitoruje przebiegu realizacji staży u pracodawcy, co nie zapewnia realizacji zadań zapisanych w programach stażowych oraz właściwe traktowanie ucznia,

• nie przygotowuje ucznia do odbycia stażu oraz nie weryfikuje nabytych w trakcie stażu kompetencji zawodowych (brak opiekuna ze strony szkoły, brak ewaluacji osiągnięć po zakończeniu stażu).

Niedostateczna komunikacja w zaspokojeniu potrzeb i oczekiwań na poziomie szkoła-uczeń-pracodawca nie wpływa efektywnie na podejmowaną współpracę. Według badań pracodawcy wywiązują się z realizacji zapisów umów stażowych, realizacji swoich obowiązków i zadań - tak uważa 80% spośród 14 badanych pracodawców. Uważają się za dobrych doradców i opiekunów ucznia. Ich zdaniem stażyści nie są odpowiednio przygotowani do powierzenia im odpowiedzialnych, samodzielnych zadań, cechuje ich brak chęci i zaangażowania do pracy. Prawie wszyscy opiekunowie uczniów uważają, że właściwie realizują zapisy umów stażowych i zalecenia z tego zakresu tj. zapoznają stażystów z przepisami i procedurami firmy oraz zasadami pracy, właściwie dobierają zadania zawodowe do poziomu kompetencji ucznia. (na podstawie wyników badań własnych)

Celem poradnika „Dobre praktyki w podniesieniu jakości organizacji staży zawodowych” jest wprowadzenie rozwiązań metodycznych i organizacyjnych stosowanych w duńskim systemie organizacji staży zawodowych. Obecne podejście pracodawców i szkoły nie sprzyja rozwijaniu wśród stażystów umiejętności zawodowych i kształtowaniu kompetencji przydatnych w przyszłej pracy a tym samym zniechęca ich do podejmowania działań w tym zakresie i obniża poziom satysfakcji z odbytego stażu.

Uczeń nie odczuwa wsparcia ze strony szkoły i pracodawcy a odbycie stażu traktuje na zasadzie zaliczenia.

Wydawałoby się że skoro pracodawcy deklarują się jako kompetentni w realizacji stażu, poszukujący wykwalifikowanych pracowników, a uczniowie chcą być dobrymi fachowcami i wyrażają chęci doskonalenia się to organizacja i realizacja staży zawodowych powinna przebiegać sprawnie i na najwyższym poziomie. Staż to przecież doskonała forma współpracy pracodawcy-szkoły-uczeń i korzyści dla tych stron.

7 Uczniom pozwala na zdobycie pierwszego doświadczenia zawodowego, pracę w rzeczywistym środowisku oraz na poszerzenie i zdobycie nowych umiejętności. Ponadto staż dla ucznia jest okazją do rozwoju umiejętności interpersonalnych i umiejętności miękkich tj. sumienność, kreatywność, odporność na stres, współpraca w zespole. Pozwala również uczniom na sprawdzenie się, czy dana branża jest właściwa i czy chcą wiązać z nią przyszłość. Pracodawcy daje możliwość poznania przyszłego pracownika, sprawdzenia jego kompetencji zawodowych i umiejętności organizacyjnych.

Na podstawie narzędzia, jakim jest staż uczniowski pracodawca zyskuje możliwość przygotowania ucznia do podjęcia pracy na stanowisku zgodnym z potrzebami firmy a także zacieśnienia współpracy ze szkołą.

Niby proste a jednak w realnych warunkach trudne do pogodzenia. Należy sobie zadać w tym miejscu pytanie - „Czemu tak się dzieje?” i dlaczego nie da się zaspokoić potrzeb i oczekiwań stron?

W poszukiwaniu odpowiedzi na powyższe pytania Zespół Szkół Zawodowych im.

Stanisława Staszica postanowił poszukać wzorców rozwiązania problemu w kraju, w którym poziom organizacji staży zawodowych jest bardzo wysoki i przebiega w ścisłej współpracy ze szkołą i stażystą. W związku z powyższym nawiązano partnerstwo ze szkołą zawodową tj. Jordbrugets Uddannelses Center Århus, Green Academy w Danii . W ramach nawiązanego partnerstwa poprzez wizyty studyjne jak i liczne konsultacje oraz rozmowy został opracowany model „dobre praktyki”, w oparciu o doświadczenia partnera duńskiego w kształceniu i dostosowaniu do rynku pracy osób młodych poprzez organizację staży zawodowych w szeroko zakrojonej współpracy z przedsiębiorcami.

Obecnie ścieżka realizacji staży zawodowych w polskim systemie realizowanym we wsparciu finansowanym z EFS wygląda następująco:

1. Identyfikacja potrzeb, predyspozycji i kwalifikacji ucznia/stażysty poprzez opracowanie Indywidualnego Planu Działania,

2. Realizacja stażu zawodowego u pracodawcy,

3. Zdobycie/uzupełnienie zgodnie z Indywidualnym Planem Działania kwalifikacji lub umiejętności zawodowych,

4. Zdobycie doświadczenia zawodowego poprzez staże.

8 Niestety w całym tym systemie pracodawca i stażysta praktycznie pojawia się na końcu „ścieżki”. Stażysta występuję tu w roli beneficjenta głównego, który z uwagi na udział w projekcie, współfinansowanym ze środków EFS musi odbyć obowiązkowy staż a pracodawca jako „nabywca” pracownika. Podczas realizacji stażu żadna ze stron nie realizuje współpracy, zmierzającej do nabycia kwalifikacji lub umiejętności zawodowych.

Bierne w tym zakresie pozostaje również stanowisko szkoły, jako instytucji pośredniczącej w realizacji stażu dla ucznia. Obecnie realizowana aktywizacja nie uwzględnia potrzeb pracodawców i uczniów, którzy tak naprawdę są najważniejsi w całej

„karuzeli” współpracy. Podczas stażu powinny być kształcone umiejętności i kwalifikacje pożądane i odpowiadające na potrzeby pracodawców z uwzględnieniem predyspozycji ucznia. Z drugiej strony uczeń powinien być świadomy celowości ich nabywania i traktować miejsce stażu jako przyszłe miejsce pracy.

W ramach niniejszego modelu planujemy uzupełnić organizację staży zawodowych o narzędzie, „Kartę potrzeb pracodawcy”, „Kartę potrzeb stażysty”, które zostały opracowane na podstawie funkcjonującego schematu w duńskim systemie. Narzędzia te będą pomocne w poznaniu i ocenie oczekiwań i potrzeb stron a także w ich pogodzeniu.

Nawiązanie ścisłej współpracy szkoły z pracodawcami poprzez opracowanie i wdrożenie

„Porozumienia szkoły o współpracy z pracodawcami” a także zmodyfikowanie umowy na staż to kolejny krok do do zmiany obecnego podejścia w organizacji staży zawodowych.

Cennym produktem obok poradnika będzie również film instruktażowy obrazujący pierwszy etap przyjęcia stażysty na staż w przedsiębiorstwie.

Wprowadzenie do realizacji stażu nowych dokumentów zawierających rekomendacje duńskie pozwoli na zniwelowanie problemów z jakimi boryka się szkoła a nowe rozwiązanie opisane w niniejszym poradniku doskonale sprawdzi się do stosowania przez inne szkoły zawodowe jak i pracodawców z różnych branż. Z publikacji korzystać mogą urzędy pracy, kierujące na staż osoby bezrobotne oraz wszystkie instytucje zainteresowane podjęciem lub podwyższeniem współpracy z pracodawcami.

II. Organizacja staży w Polsce

10 1.

Cele i zasady realizacji stażu zawodowego

Celem realizacji staży zawodowych jest nabycie kompetencji zawodowych i doświadczenia w rzeczywistych warunkach pracy. W trakcie realizacji programu stażu uczniowie doskonalą umiejętności wykonywania określonych zadań na poszczególnych stanowiskach pracy.

Realizacja stażu odbywa się na podstawie wytycznych, określonych w dokumentacji konursowej dla projektów współfinansowanych z funduszy EFS i w oparciu o zapisy trójstronnej umowy zawartej pomiędzy uczniem (rodzicem niepełnoletniego ucznia), firmą odpowiedzialną za realizację stażu (wyłonioną na drodze przetargu nieograniczonego) lub szkołą i pracodawcą. Minimalny zakres umowy zawiera następujące elementy:

• nazwę formy wsparcia: staż/praktyka zawodowa,

• określenie stron umowy (nazwa i adres pracodawcy oraz nazwa i adres beneficjenta),

• dane uczestnika projektu odbywającego staż/praktykę zawodową: imię i nazwisko, PESEL, data urodzenia, adres zameldowania/zamieszkania,

• miejsce odbywania stażu/praktyki zawodowej,

• datę rozpoczęcia i zakończenia stażu/praktyki zawodowej,

• wysokość przewidywanego stypendium stażowego,

• numer i tytuł projektu, w ramach którego realizowany jest staż/praktyka zawodowa,

• program stażu/praktyki zawodowej,

• zobowiązanie pracodawcy do zapewnienia należytej realizacji stażu/praktyki zawodowej, zgodnie z ustalonym programem,

• prawa i obowiązki uczestnika praktyki/stażu,

• prawa i obowiązki pracodawcy, oraz w oparciu o następujące zasady:

• w pierwszym dniu stażu uczeń odbywa szkolenie bhp i instruktaż stanowiskowy,

• okres realizacji stażu wynosi co najmniej 150 godzin,

• za udział w stażu uczeń otrzymuje stypendium stażowe, w wysokości 1992,92zł (kwota ustalona wg. regulaminu projektów)

11

• stażysta jest uprawniony do zwrotu kosztów związanych z odbywaniem stażu tj.

koszty dojazdu/zakwaterowania, koszty zakupu odzieży roboczej, koszty wyżywienia,

• staż realizowany jest w oparciu o program stażu i indywidualny plan działań opracowany przez szkolnego koordynatora projektu,

• stażyście przydziela się opiekuna stażysty ze strony pracodawcy,

• stażysta ma obowiązek dokumentowania realizacji stażu w dzienniku stażysty oraz podpisywania list obecności.

Po zakończeniu stażu zawodowego wystawiany jest dokument potwierdzający jego odbycie. Dokument ten zawiera następujące informacje: okres stażu, cele, opis kompetencji uzyskanych przez stażystę oraz opinię/ocenę opiekuna stażu.

2.

Sytuacja stażystów w Polsce

Pracodawca przyjmujący na staż nie ponosi z tego tytułu żadnych kosztów związanych z zatrudnieniem stażysty. Dodatkowo otrzymuje wynagrodzenie z tytułu przyjęcia ucznia na staż, pokrywane ze środków projektowych, przede wszystkim poprzez wypłacanie stażyście stypendium stażowego, wynagradzanie opiekuna stażysty - oddelegowanego przez pracodawcę do wypełniania tego obowiązku. Ponadto otrzymuje on środki finansowe na wyposażenie/doposażenie stanowiska oraz zakup odzieży roboczej i środków ochrony indywidualnej.

Genralnie można stwierdzić, że pod względem finansowym jest to sytuacja korzystna dla pracodawcy. Biorąc pod uwagę czynniki związane z nabywaniem i kształceniem umiejętności zawodowych i spełnieniem potrzeb zarówno pracodawców jak i stażystów sytuacja wygląda dużo gorzej. Zarówno pracodwcy jak i stażyści wskazują na następujące bariery:

• brak formalnego porozumienia szkoły z pracodawcami przyjmującymi na staż o zasadach jego realizacji,

• brak realizacji staży zgodnie z zapisem indywidualnego planu działań i programem stażu co nie sprzyja nabywaniu kompetencji i umiejętności zawodowych w praktyce,

• brak konkretnego zakresu obowiązków stażysty co nie pozwala na rzetelne i sumienne ich wykonywanie oraz rozwijanie umiejętności samodoskonalenia się,

12

• słaby kontakt stażysty z opiekunem i brak współpracy obniża efektywność wykonywanych zadań i możliwość zdobycia doświadczenia zawodowego,

• niska świadomość pracodawcy i ucznia w zakresie działania dla wspólnego dobra (pracodawca nie traktuje ucznia jako przyszłego pracownika, uczeń nie wykazuje zainteresowania pracą i zawodem),

• niska wiedza ucznia w zakresie praw i obowiązków związanych z realizacją zadań stażowych,

• brak monitorowania przez szkołę warunków przebiegu stażu i poziomu jego realizacji.

Staż jest formą przygotowania zawodowego młodocianego pracownika do zawodu, przyuczenia do wykonywania określonej pracy, okazją do poznania miejsca i warunków pracy i zweryfkowania swoich potrzeb i oczekiwań. W systemie organizacji staży nie ma przygotowania ucznia do stażu. Młody człowiek prosto z ławki szkolnej (na staż szkolny kierowani są czniowie w wieku 16 lat) rozpoczyna staż nie mając wyobrażenia o pracy czy zawodzie.

Organizacja staży w szkole oparta jest o wytyczne zapisane w dokumentacji projektowej, a kierunki/ branże w których realizowany będzie staż ściśle związane z kierunkiem kształcenia zawodowego i wyznaczone odgórnie, co nie pozwala szkole i pracodawcom na elastyczność.

Pracodawcy nie uczestniczą w opracowywaniu programów stażu, z uwagi na możliwość swobody w tym zakresie akceptują w pełni ich zapisy. Przyjmują do realizacji przygotowany przez szkołę program, bez wczesniejszego zweryfikowania czy analizy, co jest niewątpliwie powodem braku zbieżności oczekiwań i potrzeb stron podczas realizacji stażu i jego niskiej efektywności.

Brak sprecyzowanych zasad współpracy szkoły z pracodawcą w ramach organizacji stażu powoduje dalsze nieprzemyślane decyzje w postaci niskiego zaangażowania opiekuna stażysty, braku monitorowania ich przebiegu ze strony szkoły, realizację niezgodną z programem stażu i indywidualnym planem działań ucznia. Takie niedopasowanie prowadzi do sytuacji, iż młody człowiek, kończący staż nie nabywa potrzebnych umiejętności i kompetencji zawodowych i doświadczenia zawodowego,a co gorsza zniechęca się do kształcenia się w tym kierunku i staje się bierny zawodowo.

13 . Popełniane w całym procesie organizacji staży błędy prowadzą do sytuacji, że z jednej strony mamy szkołę, która nie wspiera ucznia w procesie planowania i realizacji staży, tylko skupia się na wskaźnikach liczby zrealizowanych staży, bez określania ich efektów a z drugiej strony mamy ucznia, który nie jest właściwie przygotowany do odbycia stażu i odczuwa brak zainteresowania jego losem u pracodawcy.

Dodatkowo trudną sytuację młodych ludzi determinuje nieodpowiednie podejście pracodawcy, traktowanie stażystów jak źródła zysków i „tanią siłę roboczą”, a nie jak przyszłych zasobów firmy. Z tego powodu wielu stażystów niechętnie wykonuje zlecone prace, brak im zaangażowanie w podejmowane działania, co przekłada się na ich niezadowolenie i niski poziom realizacji staży. Trudności w prawidowym przebiegu stażu wynikają również z niedopasowania zadań zawodowych/obowiązków do osobistych predyspozycji i możliwości stażysty oraz niedostosowanie posiadanych umiejętności do potrzeb pracodawcy (wg badań tylko 38% uczniów wskazuje na ich zgodność)

Niedostateczna komunikacja w obszarze uczeń - opiekun (bardzo słaby kontakt, brak jasno oreślonego zakresu zadań, warunków ich realizacji i zasad ukończenia) obniża efektywność realizacji staży.

Z przeprowadzonym badań własnych w zakresie oceny jakości organizacji staży wynika że tylko 36% stażystów miało dobry kontakt z opiekunem stażu. Niestety uczniowie ocenili opiekunów jako mało przydatnych w zdobywaniu nowych umiejętności, tylko 16% wskazało na ich pomoc i zaangażowanie.

III. Organizacja staży w Danii

15 W Danii większość młodych osób kształci się w szkołach zawodowych, duński system kształcenia zawodowego trwa 4 lata i jest skonstruowany w następujących po sobie etapach:

I etap edukacji - 20 tygodni nauki w szkole – uczniowie otrzymują stypendium ok.

6 tys. Koron duńskich,

II etap edukacji - 1 rok – praktyk u pracodawcy – uczniowie pobierają stypendium płacone przez pracodawców w wysokości ok. 11 tys. Koron duńskich,

III etap edukacji - 8-12 tygodni nauki w szkole – uczniowie pobierają nadal stypendium w wysokości ok. 11 tys. Koron duńskich wypłacane przez pracodawców ( ok.

95% wartości stypendium pracodawcom refundują związki zawodowe),

IV etap edukacji - 1 rok – praktyk u pracodawcy – uczniowie pobierają stypendium płacone przez pracodawców w wysokości ok. 11 tys. Koron duńskich.

Uczeń po każdym szkolnym etapie zdaje egzaminy zawodowe. Dobór pracodawców przyjmujących na staż i kontrolowanie procesu kształcenia w miejscu pracy uczniów należy w szkole do konsultanta zatrudnieniowego.

Konsultant zatrudnieniowy zna doskonale branżę, w której kształci szkoła, posiada bazę pracodawców z lokalnego rynku pracy, którzy funkcjonują w branży, doskonale orientuje się, który pracodawca, w której specjalizacji w danej branży prowadzi zatrudnienie.

Rolą konsultanta jest dobranie pracodawców dla uczniów na staż w taki sposób, aby uczeń uzyskał jak najwięcej wiedzy praktycznej oraz zdobył zatrudnienie po zakończeniu procesu kształcenia. W Duńskim systemie kształcenia sporadycznie zdarza się sytuacja, że po odbytych praktykach/ stażu podczas szkoły uczeń nie dostaje propozycji pracy w przedsiębiorstwie, w którym odbywał praktyki. Podczas kształcenia praktycznego u pracodawców konsultant zatrudnieniowy na bieżąco kontroluje zobowiązanie pracodawców do określonych efektów kształcenia jakie uczeń podczas praktyk musi zdobyć. Zarówno szkole jak i pracodawcom w takim samym stopniu zależy na rozwoju zawodowym ucznia, wspólnym celem jest stabilne i stałe zatrudnienie po zakończeniu edukacji szkolnej.

Od 2 do 4 razy w ciągu roku odbywają się spotkania przedstawicieli szkół, pracodawców, związków zawodowych (75% pracowników w Danii zrzeszonych jest w

16 związkach zawodowych), pracowników danej branży, nauczycieli i uczniów w celu wyznaczenia kierunków edukacji, kierunków rozwoju i planowania współpracy. Rozwój i wyznaczanie kierunków nigdy nie jest scentralizowane, a skupia się na danej branży na danym obszarze, państwo w znikomym stopniu ingeruje w kierunki rozwoju, zakres kształcenia czy politykę zatrudnienie i wynagradzanie pracowników w określonych branżach. Dania jest krajem w którym płaca minimalna nie funkcjonuje w ujęciu państwa.

Związki zawodowe danej branży na danym obszarze negocjują i ustalają z pracodawcami i pracownikami płacę minimalną dla danej branży na określonym obszarze, podpisując porozumienie między stronami. Jednocześnie zadaniem związków jest również ustalenie zakresu wzrostu wynagrodzenia wraz ze wzrostem okresu zatrudnienia. Niniejsze warunki tj. płaca minimalna czy tempo wzrostu wynagrodzenia u danego pracodawcy czy grupy pracodawców na określonym obszarze są co jakiś czas renegocjowane tak, aby wypracować kompromis pomiędzy obiema stronami tj. pracownikami i pracodawcami.

Duński system zatrudnienia zapewnia sytuację, że każdy pracownik ma zwykle jedną pracę, pracodawcy szanują wolny czas swoich pracowników, nie ma wielozadaniowości, ważne jest, aby być dobrym w danej dziedzinie, nie istotne jest bycie wszechstronnym.

Duński uczeń odbywa swój staż zawodowy w okresie od 10 do 26 tygodni, w zależności od profesji, której się uczy. Przechodzi przez wszystkie stanowiska, podejmuje wszelkie prace związane ze swoim przyszłym zawodem. Pierwszego dnia stażu określane są warunki stażu, obie strony przedstawiają swoje oczekiwania. W połowie realizacji stażu uczeń oraz pracodawca są ewaluowani. Taki system powoduje, że starają się obie strony, pracodawca wręcz zabiega o to, aby zadowolony i wykwalifikowany stażysta pozostał częścią zespołu firmy, w której odbywa praktykę. Mentor, czyli opiekun stażu wskazuje ewentualne błędy stażysty, traktując go jednak z należytym szacunkiem. Często mentorzy podkreślają ten element jako kluczowy w owocnej współpracy z uczniem. Ten pracuje 7,5 godziny dziennie 5 dni w tygodniu. Każdy opiekun stażu może jednocześnie opiekować się kilkoma stażystami, otrzymując za nich niewielki dodatek.

Każdy uczeń ma swojego mentora (pracownika firmy), który jest specjalnie przeszkolony.

Firmy przyjmujące uczniów na staż ściśle współpracują ze szkołą, w której odbywają naukę jej stażyści. Szkoła otrzymuje informację zwrotną o każdym uczniu.

17 Z każdym stażystą podpisywana jest umowa na czas trwania stażu. W sytuacji, kiedy pomimo faktu, że uczeń pracując bardzo dobrze, nie odczuwa zadowolenia z wykonywanego zajęcia, firma poszukuje mu pracy w innym przedsiębiorstwie. Jeśli w kolejnej firmie nie odnajdzie się, zawsze może do nich wrócić. Każdy uczeń dostaje comiesięczne wynagrodzenie za swoją pracę. Firmy dbają o swoich stażystów, ci często pracują dla nich 25-30 lat. Jeśli dany uczeń potrzebuje do-edukowania w danej tematyce, fakt ten zgłaszany jest szkole. Szkoła wówczas, po powrocie ucznia w swoje mury niweluje jego słabe strony.

Stażysta pracuje 37 godzin w tygodniu, przysługuje mu również 5 tygodni wakacji.

W razie potrzeby uczniowie mogą mieć nadgodziny, za które są dodatkowo wynagradzani.

Każdy uczeń może podjąć edukację zawodową na każdym etapie swojego życia i jego zarobki na stażu będą zależne od wieku. Uczniowie powyżej 25 roku życia otrzymują 145 koron za godzinę pracy, młodsi zaś 111 koron.

Przed przyjęciem ucznia na staż, już 2 tygodnie wcześniej firma za 800 euro zakupuje dla niego roboczy strój, dostaje również telefon komórkowy, który służy mu do rejestracji godzin swojej pracy. Specjalne aplikacje w telefonie pomagają mu radzić sobie w trudnych sytuacjach (np. jak postępować gdy coś wpadnie do oka).

Opinia o stażyście powstaje jedynie na jego życzenie. W trakcie trwania stażu kilkakrotnie ewaluowana jest praca ucznia i wpisywana w dzienniczek stażu. Mentorzy otaczają swoją opieką tak gruntownie, że niektórych nawet budzą do pracy. Rozmawiają ze stażystami stonowanym głosem, nie rozkazują, nie krzyczą, są bardzo mili.

Zastanawiają się ciągle jak jeszcze bardziej ulepszyć współpracę ze stażystą.

Reasumując można stwierdzić, iż narzucanie reguł i zasad działania nie zawsze jest właściwą drogą, zainteresowane strony działające w jednym obszarze znajdą zawsze kompromis i tym samym stworzą dla siebie najlepsze warunki do pracy czy rozwoju bo każda ze stron jest zainteresowana i zna doskonale obszar prowadzonych negocjacji nie z ustalonych programów czy zasad, a praktycznego codziennego życia i pracy.

IV. Schemat wdrażania modelu podniesienia jakości

staży zawodowych

19 Organizacja staży i jej prawidłowy przebieg to obszar w którym lokowane są interesy różnych kategorii, stażyści widzą głównie aspekt finansowy (stypendium stażowe), pracodawcy wielozadaniowość stażysty, zastępowanie/uzupełnianie pracowników etatowych, a szkoła musi zrealizować wytyczne zapisane we wniosku by wydatki związane z realizacją stażu były kwalifikowalne i sfinansowane. Z opisywanej perspektywy widać, że współpraca na płaszczyźnie pracodawca-szkoła-stażysta nie przedstawia się korzystnie, są to nieefektywnie lokowane zasoby finansowe i ludzkie.

W opinii pracodawców system organizacji staży przez szkołę odstaje od ich zapotrzebowania na „pracowników szytych na miarę”. Stażysta nie posiada kwalifikacji i kompetencji w zakresie umiejętności, pożądanych na danym stanowisku pracy i w połączeniu z brakiem doświadczenia zawodowego staje się nieatrakcyjny dla pracodawcy dlatego otrzymuje zakres prac porządkowych, pomocniczych, zastępczych, bo staż trzeba zaliczyć. Przeciwdziałanie takiemu zjawisku/traktowaniu stażysty jest priorytetowym wyzwaniem obecnego systemu organizacji staży zawodowych. Aby te działania mogły być zrealizowane konieczne są zmiany w świadomości zarówno pracodawców jak i szkoły, stażysty i dostosowanie organizacji kształcenia praktycznego u pracodacy do jego potrzeb z poszanowaniem potrzeb ucznia.

Wspólnym celem dla wszystkich powinno być przygotowanie stażysty do płynnego wejścia na rynek pracy, zdobycie umiejętności i wiedzy odpowiadających potrzebom pracodawców na danym stanowisku pracy i w danej branży, wykształcenie i dopasowanie pracownika „szytego na miarę potrzeb i oczekiwań pracodawców”.

Rozwiązaniem powyższego problemu jest zawiązanie sieci współpracy na linii szkoła - pracodawcy, czyli zgrupowanie zainteresowanych w jednym wspólnym otoczeniu.

Zapewnienie adekwatności realizacji stażu do potrzeb pracodawców i stażysty nie jest możliwe bez współpracy szkoły z pracodawcami, bez zawarcie konkretnego porozumienia stron, bez organizacji spotkań, bez udziału w opracowywanie programów staży, wytyczenie indywidualnej ścieżki dla stażysty, uwzględniającej jego predyspozycje i potrzeby a z drugiej strony pozwalającej na wzmacnianie jego słabych stron/umiejętności/luk kompetencyjnych potrzebnych na rynku pracy.

Nawiązywanie partnerstw jest szczególnie istotne w kwestiach związanych z prawidłową realizacją staży zawodowych, wdrażaniem ucznia do pracy zawodowej, a w przyszłości do przeciwdziałania bezrobociu czy bierności zawodowej.

20 Wspólne działanie na rzecz osób młodych i inwestowanie w nich to główny czynnik sukcesu zawodowego w podniesieniu jakości organizacji staży zawodowych uczniów a w przyszłości ich zatrudnienia. Dobra organizacja staży zawodowych wymaga zaangażowania i ścisłej współpracy instytucji rynku pracy, szkoły i stażystów. Działania w powyższych obszarach powinny w sposób szczególny skupiać i łączyć wszystkie instytucje, w których kompetencjach leżą zadania z zakresu kształcenia czy zatrudnienia, tak by wyeliminować działanie w pojedynkę, które prowadzą do nieefektywnego wykorzystania zasobów i środków.

Rysunek 1. Schemat nawiązywania partnerstw

PLAN ZAWIĄZANIA PARTNERSTWA, ZAWARCIE POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY

1. Określenie wspólnego celu działań,

2. Identyfikacja partnerów zainteresowanych współpracą, 3. Kontakt z partnerem, wybór partnera,

4. Zawiązanie partnerstwa - zawarcie porozumienia o współpracy, określenie zakresu porozumienia, czasu obowiązywania, celi szczegółowych, zasad i planu działań, 5. Nawiązanie stałej i stabilnej współpracy na rzecz realizacji/osiągnięcia wspólnego cel.

WSPÓLNE CELE RÓWNOŚĆ WSZYSTKICH

PARTNERÓW

PARTNERSTWO CHĘĆ

WSPÓŁDZIAŁANIA

21 WSKAZÓWKI PRAKTYCZNE DO NAWIĄZANIA PARTNERSTWA 1. Inicjatorem nawiązania partnerstwa jest szkoła/instytucja kierująca na staż

zawodowy,

2. Szkoła/instytucja posiada bazę pracodawców z podziałem na branże, zna zapotrzebowanie przedsiębiorców na konkretne stanowiska i liczbę osób, (zadanie to należy do konsultanta zatrudnieniowego w szkole/instytucji),

3. Szkoła/instytucja dobiera przedsiębiorców zgodnie z profilem działalności, uwzględniając przede wszystkim rynek lokalny, wielkość przedsiębiorst i publiczne opinie klientów,

4. Przedsiębiorca na stałe współpracujący ze szkoła i w ramach tej współpracy przyjmujący na staż ucznia ma mozliwość:

⚫ bezpłatnego wynajmu pomieszczeń szkolnych (sal dydaktycznych z dostepem do infrastruktury ICT podczas organizacji szkoleń),

⚫ współdecydowania o ofercie szkoły w kształceniu w zawodzie, w którym na rynku pracy brakuje pracowników i opracowywania programów nauczania,

⚫ wyboru najzdolniejszych uczniów jako przyszłych pracowników,

⚫ pokrycia wydatków związanych z wynagrodzeniem opiekuna ucznia na stażu, zakupem odzieży i środków ochrony indywidualnej ze środków szkoły/instytucji.

Kolejnym krokiem, który należy wykonać w celu podniesienia jakości organizacji staży zawodowych jest podjęcie działań zmierzających do wyznaczenie konsultanta zatrudnieniowego ze strony szkoły. Zadaniem konsultanta będzie segmentacja/klasyfikacja branż na lokalnych rynkach pracy – stworzenie baz w podziale na branże i zawody. Osoba ta będzie odpowiedzialna za badanie profilu stażysty, określenie jego predyspozycji zawodowych i luk kompetencyjnych. Ponadto do jego zadań należeć będzie monitorowanie przebiegu stażu u pracodawcy, kontrola ustaleń zawartych w porozumieniu o współpracy, udział w ewaluacji umiejętności nabytych w trakcie stażu oraz organizacja egzaminów końcowych.

Niezwykle istotne znaczenie w wysokiej organizacji jakości staży zawodowych ma opiekun zakładowy stażysty. To on ma być mentorem ucznia, który opiekuje się swoim stażystą, dba o prawidłowy proces nabywania wiadomości i kształcenia potrzebnych

22 umiejętności. Rolą opiekuna jest również realizacja stażu zgodnie z zapisanym, indywidualnym planem działań, zapoznanie stażysty z obowiązkami i pracą na wszystkich stanowiskach pracy, związanych z przyszłym zawodem. Do jego obowiązków należy również ewaluacja osiągnięć stażysty (co najmniej dwa razy w trakcie realizacji stażu, w połowie, na zakończenie),wskazywanie dobrych i złych zachowań, badanie poziomu satysfakcji z przebiegu stażu oraz ścisła współpraca ze szkołą (przekazywanie informacji zwrotnej o każdym stażyście) oraz zgłaszanie ewentualnych niedociągnięć w danej tematyce.

Proponowana ścieżka realizacji staży zawodowych w polskim systemie realizowanym we wsparciu finansowanym z EFS na podstawie rekomendacji duńskich:

1. Opracowanie zakresu i treści porozumienia o współpracy,

2. Podpisanie porozumienia o współpracy szkoły z potencjalnymi pracodawcami, 3. Stworzenie bazy pracodawców na lokalnym rynku pracy w podziale na branże, 4. Powołanie konsultanta zatrudnieniowego ze strony szkoły,

5. Identyfikacja potrzeb, predyspozycji i kwalifikacji ucznia -karty potrzeb stażysty, 6. Identyfikacja potrzeb i oczekiwań pracodawcy - karty potrzeb pracodawcy,

7. Dopasowanie stażystów i pracodawców na podstawie wyników z Karty potrzeb pracodawcy i Karty potrzeb stażysty

8. Realizacja stażu zawodowego u pracodawcy.

9. Zdobycie/uzupełnienie zgodnie z Indywidualnym Planem Działania kwalifikacji lub umiejętności zawodowych,

10. Ewaluacja osiągnięć stażysty w połowie realizacji stażu, 11. Zdobycie doświadczenia zawodowego poprzez staże,

12. Organizacja egzaminów końcowych po stażu (ewaluacja końcowa).

V. Zastosowanie narzędzi -

karta potrzeb stażysty

24 W ramach niniejszego modelu „Dobre praktyki w podniesieniu jakości staży zawodowych” zostały opracowane następujące narzędzia, których zadaniem jest pomoc w dopasowaniu profilu ucznia do potrzeb pracodawców i wzrost poziomu zadowolenia uczniów z odbytego stażu a tym samym podniesienie jakości kształcenia zawodowego.

Przy opracowywaniu narzędzia wykorzystano dokumentację stosowaną w duńskim systemie zarówno kształcenia jak i organizacji staży zawodowych o równoważnych nazwach. Dokumenty zostały dostosowane do polskiej rzeczywistości z możliwością modyfikacji i dostosowania do branż.

1.Karta potrzeb pracodawcy – zadaniem narzędzia jest zebranie informacji o potrzebach zatrudnieniowych danego pracodawcy, wymaganiach w zakresie kompetencji czy umiejętności stażysty pożądanych przez pracodawcę oraz identyfikację obszarów działania i czynności wykonywanych przez danego pracodawcę. Karta pozwoli na stworzenie bazy pracodawców i możliwość ich grupowania według branż i lepsze dopasowanie miejsc stażowych do potrzeb i oczekiwań stażystów i pracodawców.

2.Karta potrzeb stażysty – zadaniem narzędzia jest zebranie informacji o spełnieniu warunków formalnych w zakresie organizacji staży, o podjętych działaniach pracodawcy, o przebiegu opieki ze strony opiekuna stażystów i konsultanta zatrudnieniowego, poziomie wykonywania zadań zawodowych a także ich przydatności w przyszłej pracy czy kształceniu zawodowym.

Opracowane narzędzia mogą mieć zastosowanie w:

1. Identyfikacji potrzeb zatrudnieniowych lokalnego rynku pracy,

2. Segmentacji pracodawców na lokalnym rynku pracy przy opracowaniu bazy zatrudnieniowej,

3. Identyfikacji oczekiwań pracodawców w zakresie kwalifikacji, kompetencji i umiejętności przyszłych pracowników ,

4. Weryfikacji realizacji programów stażowych uwzględniających indywidualne predyspozycje ucznia i poziom nabytych umiejętności,

5. Identyfikacji luk kompetencyjnych stażystów,

6. Określeniu potrzeb i oczekiwań stażystów w zakresie realizacji staży zawodowych.

VI. Wdrożenie modelu - zalecenia dla pracodawców w

zakresie przyjęcia ucznia na

staż

26 Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy.

Zadania podmiotów prowadzących zatrudnienie oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: nowe techniki i technologie, rosnące oczekiwania pracodawców w zakresie wiedzy i umiejętności pracowników, mobilność zawodowa

W procesie kształcenia zawodowego ważne miejsce zajmują działania wspomagające rozwój umiejętności praktycznych, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych możliwości podnoszenia kwalifikacji zawodowych uczniów. Taką możliwość daje udział w stażach zawodowych, realizowanych we współpracy z lokalnymi przedstawicielami rynku pracy.

Osiągnięcie wysokich efektów realizacji stażu wymaga zastosowania nowego podejścia, zaadaptowanego z duńskiego systemu organizacji staży. Zalecenia w zakresie zmian skierowane do pracodawców przedstawiają się następująco:

1. Przedsiębiorstwo oraz opiekun stażu posiadają wstępny plan przebiegu stażu przed poznaniem stażysty,

2. Plan przebiegu pierwszego dnia jest szczegółowo zaplanowany przed przybyciem stażysty,

3. Pierwszego dnia stażu stażyście zostaje przedstawiony:

•

•

•

•

•

•

4.Opiekun stażu osobiście przedstawia stażyście stanowiska pracy oraz miejsca kolejnych etapów stażu,

27 5.Opiekun stażu jest w stałym kontakcie z uczniami przez cały okres stażu, na bieżąco monitoruje przebieg stażu, bada poziom satysfakcji stażysty, reaguje na zgłaszane problemy,

1. Opiekun stażu prowadzi ewaluację kompetencji zawodowych nabytych podczas stażu, dokonuje ich opisu i oceny ( w połowie, na zakończenie stażu),

2. Opiekun odnotowuje spostrzeżenia i wnioski opisujące postępy stażysty, uwagi związane z ich rozwojem,

3. Realizacja stażu odbywać się będzie w oparciu i zgodnie z narzędziami opracowanymi do zastosowania w niniejszym poradniku.

Zaproponowane narzędzia będą miały zastosowanie podczas:

1. Badania potrzeb stażystów w zakresie nabywania kompetencji, 2. Identyfikacji zapotrzebowania pracodawców na pracowników,

3. Zgłaszania potrzeb przez pracodawców w zakresie obsady stanowisk, 4. Wyznaczaniu kierunków szkolenia dla instytucji szkoleniowych i szkół

Właściwa identyfikacja potrzeb na początkowym etapie „wprowadzania” młodego człowieka na rynek pracy (określona za pomocą Karty potrzeb stażysty w połączeniu z Kartą Potrzeb Pracodawcy) zapewni odpowiedni dobór kandydatów do określonych stanowisk pracy i wymaganych na nich kwalifikacji i kompetencji i tym samym zaspokoi potrzeby i oczekiwania pracodawców.

Opracowane w niniejszym modelu narzędzie uzupełnia schemat organizacji staży zawodowych osób młodych a jednocześnie daje szansę pracodawcom na przyjęcie na staż ucznia „szytego na miarę” Miejmy nadzieję że wartością dodaną w nowym kształcie organizacji staży będzie długotrwała współpraca z pracodawcami oraz wzrost poziomu zatrudnienia uczniów po odbytym stażu.

VII. Dokumenty opracowane podczas ścieżki zawodowej -

narzędzia

29 W ramach opracowanego modelu „Dobre praktyki w podniesieniu jakosci staży zawodowych” powstały następujące narzędzia:

1. Karta potrzeb pracodawcy – służy identyfikacji danych pracodawców w zakresie:

branż/stanowisk w których poszukiwani są pracownicy na staż, kompetencji pożądanych przez kandydatów, dodatkowych kwalifikacjach tj. znajomość języków obcych, ukończone kursy/szkolenia zawodowe, znajomość pakietu MS Office.

Zadaniem karty jest uzyskanie informacji od pracodawcy o planowanym zatrudnieniu w przedsiębiorstwie oraz o kompetencjach i kwalifikacjach przyszłego kandydata na stażystę/przyszłego pracownika.

2. Karta potrzeb stażysty - służy identyfikacji danych stażysty (klasa, profil kształcenia), określeniu ich oczekiwań i potrzeb oraz poziomu zadowolenia po odbytym stażu, odkryciu luk kompetencyjnych i samoocenie umiejętności zawodowych,

3. Porozumienie o współpracy – służy nawiązywaniu partnerstw w obszarze kształcenia zawodowego osób młodych, jest deklaracją współpracy i działania na rzecz rozwoju kompetencji i umiejętności zawodwych, dopasowania potrzeb stażysty do oczekiwań pracodawców.

4. Umowa o staż, zawierająca rekomendacje duńskie - zawiera jasno określone zasady realizacji stażu, zakres obowiązków szkoły, pracodawcy i stażysty, zawiera plan realizacji ścieżki stażowej i sprecyzowane zobowiązania opiekuna stażu. Uzupełniona umowa o rekomendacje duńskie wpłynie na poprawę kontaktów w relacji stażysta - opiekun a tym samym przyczyni się do wiekszej efektywności realizacji stażu i osobistego zadowolenia stron.

30 KARTA POTRZEB PRACODAWCÓW

1. Dane pracodawcy...

………...

..

(nazwa zakładu pracy, pracy miejsce, telefon kontaktowy, adres e-mail)

2. Dane osoby

odpowiedzialnej ………...

(imię i nazwisko, zajmowane stanowisko)

3. Rodzaj

branży...

4. Stanowiska na które poszukiwani są kandydaci do pracy:

1...

2………

3 ………...

5. Kompetencje pożądane u kandydata:

umiejętność pracy w zespole

TAK NIE Sumienność, dokładność

TAK NIE

elastyczność TAK NIE terminowość

wykonywania zadań

TAK NIE

radzenie sobie ze stresem

TAK NIE Umiejętność przekazywania wiedzy

TAK NIE

umiejętność zarządzania czasem

TAK NIE Umiejętności rachunkowe

TAK NIE

umiejętność organizacji pracy własnej

TAK NIE determinacja w realizacji celów

TAK NIE

reagowanie na sytuacje trudne

TAK NIE samodzielność TAK NIE

łatwość

podejmowania decyzji

TAK NIE myślenie TAK NIE

31 analityczne

komunikatywnoś ć

TAK NIE kreatywność TAK NIE

Organizacja pracy TAK NIE zaangażowanie TAK NIE

konsekwencja w działaniu

TAK NIE asertywność TAK NIE

6. Kompetencje dodatkowe:

- Znajomości językowe: TAK NIE - znajomości programów MS Office TAK NIE - szkolenia/kursy: TAK NIE

Jeśli zaznaczyłeś Tak wpisz rodzaj

szkoleń/kursów...

32 KARTA POTRZEB STAŻYSTY

1. Dane identyfikacyjne stażysty:

Nazwa szkoły i adres Profil kształcenia Klasa (rok nauki)

Branża w którym odbyto staż 2. Jak Pani/Pan ocenia:

Proszę o ocenę w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza bardzo źle, a 5 - bardzo dobrze.

1 2 3 4 5

ogólny stopień satysfakcji z odbytej stażu zawodowego organizację czasu pracy w trakcie stażu

efektywność wykorzystywania czasu podczas stażu zgodność realizacji zadań zawodowych realizowanych podczas stażu z programem stażu

3. Czy przed rozpoczęciem stażu? Proszę zaznaczyć jedną właściwą odpowiedź

TAK NIE

została podpisana z Panią/Panem umowa

zapoznano Panią/Pana z zakładowym opiekunem stażu

zapoznano Panią / Pana z programem i harmonogramem staży zapoznano Panią / Pana z przepisami BHP

zapoznano Panią / Pana z przepisami przeciwpożarowymi zapoznano Panią / Pana z regulaminem stanowiska pracy zostało Pani/Panu wskazane stanowisko pracy

33 4. Czy na początku (lub w trakcie) odbywania stażu? Proszę zaznaczyć jedną

właściwą odpowiedź

TAK NIE

zapoznano Panią / Pana z zakresem obowiązków na poszczególnych stanowiskach pracy

przedstawiono Pani/Panu, jakie kompetencje i umiejętności będą realizowane w trakcie stażu

przedstawiono Pani/Panu, jakie kompetencje i umiejętności zostaną osiągnięte po odbyciu stażu

przydzielono Pani/Panu opiekuna stażu ze strony pracodawcy

przydzielono Pani/Panu opiekuna stażu ze strony szkoły

5. W jakim stopniu Pani/Pana zdaniem zadania wykonywane w czasie praktyk/stażu były zgodne z przedstawionym programem?

Proszę o ocenę w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza w bardzo małym, a 5 w bardzo dużym.

1 2 3 4 5

6. W jakim stopniu Pani/Pana zdaniem odbyte praktyki / staże przyczyniły się do podniesienia posiadanych umiejętności i wiedzy?

1 2 3 4 5

7. 1. W jakim stopniu wiedza zdobyta w szkole przydała się podczas stażu ?

Proszę o ocenę w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza w bardzo małym, a 5 w bardzo dużym.

1 2 3 4 5

7.2. W jakim stopniu wiedza zdobyta podczas stażu przydałaby się w szkole ?

Proszę o ocenę w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza w bardzo małym, a 5 w bardzo dużym.

1 2 3 4 5

34

8. Jak ocenia Pani/Pan kontakt z opiekunem stażu podczas jego realizacji?

Proszę o ocenę w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza w bardzo mały, a 5 w bardzo duży

1 2 3 4 5

9.W jakim stopniu opiekun przyczynił się do zdobywania przez Panią / Pana nowych umiejętności?

Proszę o ocenę w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza w bardzo małym, a 5 w bardzo dużym.

1 2 3 4 5

10. Które zagadnienia w realizacji staży zawodowych rekomendowałby Pan/ Pan do wdrożenia w celu poprawy ich jakości

Proszę o ocenę w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza w bardzo małym, a 5 w bardzo dużym.

1 2 3 4 5

wyznaczenie szkolnego opiekuna stażu

monitoring organizacji staży i ich przebiegu przez szkolnego opiekuna

kontrola realizacji zapisów programów staży

przydział konkretnych zadań zawodowych zgodnych z indywidualnymi kompetencjami stażysty

większy poziom ksztacenia umiejętności i nabywanie wiedzy praktycznej

poznanie zakresu obowiązków i wymagań na różnych stanowiskach pracy

stały kontakt z zakładowym opiekunem stażu zapewnienie samodzielności wykonywanych zadań zawodowych

wystawianie adekwantej do zdobytych umiejętności oceny/opinii w arkuszu kompetencji zawodowych po zakończeniu stażu

przygotowanie stażystów do podjęcia pracy zawodowej u danego pracodawcy po zakończeniu stażu

35 włączanie stażysty do pracy zespołowej i wzajemna

integracja z pracownikami

utworzenie bazy pracodawców, przyjmujących uczniów na staż

organizacja spotkań z pracodawcą, szkołą i stażystą przed rozpoczęciem stażu i po zakończeniu

ewaluacja umiejętności i wiadomości nabytych po stażu - przeprowadzenie egzaminów sprawdzających

36 POROZUMIENIE O WSPÓŁPRACY

Zawarte w dniu...

pomiędzy

Zespołem Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica w Wysokiem Mazowieckiem, ul.

Jagiellońska 4, 18-200 Wysokie Mazowieckie

reprezentowanym przez Dyrektora ZSZ - Pana Andrzeja Jamiołkowskiego a

...

...

..

(dane pracodawcy - nazwa, adres, branża, NIP)

w sprawie zasad organizacji i przebiegu staży zawodowych dla uczniów

§1. Celem porozumienia jest nawiązanie współpracy z przedsiębirostwami przyjmującymi uczniów do staż zawodowy i utworzenie stałej bazy pracodawców

§2. Przedmiotem niniejszego porozumienia jest działanie dla wspólnego dobra i na rzecz osób skierowanych na staż. Partnerzy podejmują kroki by wspierać inicjatywy obejmujące wspólne formy współpracy wyszczególnione w niniejszej umowie.

§3. Strony zobowiązały się do przestrzegania następujących uzgodnień:

1. Pracodawcy i szkoła spotykają się 2-4 razy do roku i ustalają zapotrzebowanie na kierunki ksztłacenia w szkole, pożądane umiejętności kandydata do pracy,

1. Pracodawcy i szkoła wspólnie przygotowują program stażu zawodowego, 2. Ze strony szkoły zostaje wyznaczony asystent zatrudnieniowy ds stażu, który pozostaje w stałym kontakcie ze stażystą i pracodawcą,

3. Pracodawca przydziela stażyście opiekuna stażu, który opiekuje się uczniem i jest obecny na każdym etapie realizacji stażu,

4. Stażysta odbywa staż przez 5 dni w tygodniu, nie więcej niż 7,5godziny/dzień, w przypadku realizacji nadgodzin otrzymuje dodatkowe wynagrodzenie,

37 5. Stażysta zostaje zapoznany w pierwszym dniu stażu z polityką firmy, zasadami bhp, ścieżką przebiegu stażu i oczekiwaniami stron,

6. Opiekun stażysty jest odpowiedzialny za realizację zapisów określonych w programie stażu i indywidualnym planie,

7. Stażysta ma zapewnioną możliwość pracy na wszystkich stanowiskach związanych z danym zawodem i kwalifikacjami wyodrębnionymi dla zawodu,

8. Opiekun stażu przeprowadza ewaluację osiągnięć stażysty dwa razy ( w połowie i na zakończenie stażu), wskazuje dobre i słabe strony ucznia z wpisem do dziennika stażu, 9. Opiekun stażu jest zobowiązany do wypełnienia dokumentacji stażowej tj. opisu nabytych kompetencji zawodowych, ewentualnych luk kompetencyjnych w celu do- edukowania w szkole.

10. Szkoła zobowiązuje się do kontrolowania postępów stażysty, obowiązku uczęszczania

młodocianych pracowników na staż,

11. Szkoła przeprowadza egzaminy końcowe po zakończeniu stażu, powiadamia pracodawcę pisemnie o ich terminach,

12. Strony zobowiązują się do wzajemnej promocji i wspierania dobrego wizerunku firmy i szkoły.

§4 Niniejsze Porozumienie jest jedynie deklaracją współdziałania na rzecz podniesienia jakości organizacji staży zawodowych dla uczniów. Niniejsza umowa nie powoduje skutków materialno-prawnych stron.

§ 5 Postanowienia końcowe

1. Porozumienie wchodzi w życie z dniem podpisania.

2. Porozumienie sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dl każdej ze stron.

Podpisy partnerów:

……….. ………

38 UMOWA O STAŻ ZAWODOWY

(opracowana na podstawie duńskiego wzoru) 1. DANE PRACODAWCY

Nazwa i adres firmy (pieczątka) REGON/NIP:

Tel. Fax.

Adres miejsca pracy, jeśli jest inny niż adres siedziby firmy.

2. DANE UCZNIA/STAŻYSTY

Imię i nazwisko PESEL

Adres Tel.

Kod pocztowy i miasto 3. PROGRAM

Data rozpoczęcia umowy: Data zakończenia umowy:

Cele dla okresu szkolenia praktycznego (patrz załączony plan kształcenia)

Załączniki

Obszar kształcenia:

4. INFORMACJA O UMOWACH NA STAŻ

Wcześniejsze umowy dotyczące odbytego stażu (podać nazwę projektu)

Jeśli tak, data rozpoczęcia

Data ważności

NIE TAK

Imię i nazwisko ostatniego pracodawcy, Nazwa pracodawcy, adres firmy 5. GODZINY PRACY I WYNAGRODZENIE

Poniższa umowa obejmuje zatrudnienie na podstawie warunków opisanych w „Porozumieni o współpracy szkół z pracodawcami”

Całkowity wymiar godzin:

Dzienny wymiar godzin:

Wynagrodzenie będzie wypłacone po złożeniu i zatwierdzeniu dziennika stażu

Termin wypłaty

Kwota

wynagrodzenia

39 6. ZAKRES OBOWIĄZKÓW I WARUNKI UMOWY

Pracodawca

Stażysta

Opiekun

Pracodawca i uczeń mogą rozwiązać umowę bez wypowiedzenia przez każdą ze stron, jeżeli druga strona poważnie naruszy warunki umowy lub w przypadku niepowodzenia podstawowego założenia umowy. Wszelkie zmiany lub rozwiązanie niniejszej umowy podlega zatwierdzeniu przez podmiot organizujący.

W sprawach nieuregulowanych niniejszą Umową zastosowanie mają odpowiednie przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks Cywilny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 459 z późn. zm.), ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 z późn. zm.) oraz odpowiednie przepisy dotyczące EFS.

7. KOMENTARZE, jeśli istnieją (podlega zatwierdzeniu przez podmiot organizujący)

8. PODPISY STRON

Firma jest świadoma o możliwości zawarcia umowy szkoleniowej zgodnie z Rozporz. MEN w sprawie stażu uczniowskiego

NIE TAK

Firma/pracodawca:

Data i podpis

Rodzic sprawujący

pieczę nad

dzieckiem/pełnoletni uczeń:

Data i podpis

9. ZAREZERWOWANE DLA ORGANIZATORA/ORGANU PROWADZĄCEGO Niniejsza umowa dotycząca stażu

zawodowego stanowi część planu edukacyjnego uzgodnionego między uczniem i firmą

Data zawarcia umowy

Dodatkowe adnotacje, jeśli dotyczy

Imię i nazwisko, adres i tel. podmiotu organizującego: (pieczątka)

Kontakt Data i podpis Data i podpis konsultanta zatrudnieniowego

40

VIII. Wnioski z testowania

rozwiązania

41 1. Istotne dla właściwej organizacji staży jest wyznaczenie mentora/zakładowego opiekuna stażu, jego zaangażowanie i pomoc w realizacji zadań zawodowych na stażu warunkuje prawidłowy ich przebieg

2. Rola opiekuna stażu jest niezastąpiona. To on wyjaśnia, wskazuje, pomaga i uczy.

Wszystko powinno być nazwane i określone. Zapoznanie z programem stażu, indywidualnym planem działań i harmonogramem pomoże postawić wymagania i zaważy na przyszłej ewaluacji podjętych zadań.

3. Na czas stażu pracodawca (opiekun stażu) staje się wychowawcą i mentorem prowadzonego ucznia. Jeśli pracodawca to zadanie wypełni zgodnie z przyjętym programem możemy przewidzieć z dużym prawdopodobieństwem, że przyszły pracownik będzie jego solidnym i cennym wsparciem.

4. Stażysta ma prawo do niewiedzy. Nowe miejsce, osoby, zadania i zasady, czasem nawet te podstawowe, rodzą stres i trudności w komunikacji. Dlatego jasne i konkretne przedstawienie warunków realizacji stażu oraz zasad funkcjonowania firmy czy zasad bhp jest niezwykle istotne w prawidłowym przebiegu stażu, co potwierdza 100% uczniów, biorących udział w testowaniu rozwiązania.

5. Podpisanie porozumienia o współpracy pracodawców ze szkołą pozwoli na lepszy dobór miejsc staży, poznanie potrzeb i oczekiwań stażysty i pracodawcy, kształcenie pożądanych umiejętności i wymianę wiedzy.(źródło: ankieta z testowania 10 stażystów, 08.2021r.)

6. Uczniowie – stażyści oczekują podmiotowego podejścia ze strony pracodawcy, tworzenia relacji otwartości i dialogu.

7. 90% uczniów wskazuje na znaczącą rolę asystenta zatrudnieniowego ze strony szkoły oraz potrzebę powołania zespołu ds stażu ze strony szkoły (asystent, nauczyciel zawodu, nauczyciel wychowawca) w celu lepszego ich przygotowania do odbycia stażu, zbadania ich potrzeb zawodowych i osobistych. (źródło: ankieta z testowania 10 stażystów, 08.2021r.)

8. W opinii eksperta metodycznego istotne znaczenie w prawidłowej organizacji staży mają rekomendacje uczniów oraz informacja o tym w jaki sposób wiedza zdobyta

42 na stażu przydała się w szkole i odwrotnie. Badanie i weryfikacja tych zagadnień to kluczowe elementy w systemie organizacji staży w Danii.

W ankiecie potrzeb stażysty w pkt 10 do opisanych rekomendacji wprowadzono zmianę, uwzględniającą ich poziom i znaczenie w skali od 1 – 5 (było TAK – NIE – NIE WIEM).

Ankietę uzupełniono o pytanie dotyczące przydatności wiedzy i umiejętności zdobytej podczas stażu w procesie lekcyjnym w szkole.(pkt 7.2. ankiety)

• Link do filmu instruktażowego:

https://youtu.be/e2a64mRT-s4