Informacje i opracowania statystyczne
AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA
LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM
Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności przeprowadzonego w III kwartale 2004 r.
Rok XI
Katowice, styczeń 2005 r.
3
kwartalnik
OBJAŚNIENIA ZNAKÓW UMOWNYCH
Kreska (–) zjawisko nie występuje
Zero (0) zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,5 (0,0) zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,05
„W tym” oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy
Znak ∆ oznacza, że nazwy zostały skrócone w stosunku do obowiązujących klasyfikacji Znak x wypełnienie pozycji jest niemożliwe lub niecelowe
SKRÓTY
PKD Polska Klasyfikacja Działalności tys. tysiąc
zł złoty
cd. ciąg dalszy
pkt punkt dok. dokończenie
tj. to jest
np. na przykład
tzn. to znaczy
br. bieżący rok ub. r. ubiegły rok
nr numer
Przy publikowaniu danych US prosimy o podanie źródła
SPIS TREŚCI
Strona
WYJAŚNIENIA METODYCZNE ... 5
UWAGI ANALITYCZNE ... 9
Ludność aktywna i bierna zawodowo ... 9
Pracujący ... 10
Bezrobotni ... 13
Bierni zawodowo ... 16
Aktywność zawodowa członków gospodarstw domowych ... 18
Podsumowanie ... 19
SPIS TABLIC
Tablica Strona
Ludność aktywna i bierna zawodowo w wieku 15 lat i więcej (III kwartał 2003 r.,
II, III kwartał 2004 r.) ... 1 9 Pracujący według BAEL (III kwartał 2003 r., II, III kwartał 2004 r.) ... 2 10 Bezrobotni według BAEL (III kwartał 2003 r., II, III kwartał 2004 r.) ... 3 13 Bezrobotni według metod poszukiwania pracy w III kwartale 2004 r. ... 4 15 Bierni zawodowo według BAEL (III kwartał 2003 r., II, III kwartał 2004 r.) ... 5 16 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej (I, II, III, IV kwartał 2002 r.,
I, II, III, IV kwartał 2003 r., I, II, III kwartał 2004 r.) ... 1 (6) 20 Wskaźniki aktywności zawodowej ludności (I, II, III, IV kwartał 2002 r.,
I, II, III, IV kwartał 2003 r., I, II, III kwartał 2004 r.) ... 2 (7) 21 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według miejsca zamieszkania
w III kwartale 2004 r. ... 3 (8) 22 Aktywność ekonomiczna ludności według wieku w III kwartale 2004 r. ... 4 (9) 23 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według poziomu wykształcenia
w III kwartale 2004 r. ... 5 (10) 25 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według stanu cywilnego
w III kwartale 2004 r. ... 6 (11) 26 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według stopnia pokrewieństwa
z głową gospodarstwa domowego w III kwartale 2004 r. ... 7 (12) 27 Pracujący według statusu zatrudnienia i wieku w III kwartale 2004 r. ... 8 (13) 28 Pracujący według statusu zatrudnienia i poziomu wykształcenia w III kwartale 2004 r. ... 9 (14) 30 Pracujący według statusu zatrudnienia i sekcji w III kwartale 2004 r. ... 10 (15) 31 Pracujący według płci i wybranych sekcji w III kwartale 2004 r. ... 11 (16) 33 Pracujący według poziomu wykształcenia i wybranych sekcji w III kwartale 2004 r. ... 12 (17) 34 Pracujący według płci i zawodów w III kwartale 2004 r. ... 13 (18) 34 Pracujący w więcej niż jednym miejscu pracy według statusu zatrudnienia w głównym
miejscu pracy, wieku i poziomu wykształcenia w III kwartale 2004 r. ... 14 (19) 35 Pracujący poszukujący innej pracy według przyczyn poszukiwania pracy, wieku,
poziomu wykształcenia i wybranych sekcji w III kwartale 2004 r. ... 15 (20) 35 Bezrobotni według miejsca zamieszkania i przyczyn zaprzestania pracy
w III kwartale 2004 r. ... 16 (21) 36 Bezrobotni według miejsca zamieszkania i kategorii bezrobotnych w III kwartale 2004 r. .. 17 (22) 36 Bezrobotni według miejsca zamieszkania i okresu poszukiwania pracy
w III kwartale 2004 r. ... 18 (23) 37 Bezrobotni według miejsca zamieszkania, płci i rodzaju poszukiwanej pracy
w III kwartale 2004 r. ... 19 (24) 37
SPIS TABLIC (dok.)
Tablica Strona Bezrobotni według metod poszukiwania pracy i kategorii bezrobotnych
w III kwartale 2004 r. ... 20 (25) 38 Bezrobotni według kategorii, wieku i miejsca zamieszkania w III kwartale 2004 r. ... 21 (26) 39 Bezrobotni według kategorii i poziomu wykształcenia w III kwartale 2004 r. ... 22 (27) 40 Bezrobotni uprzednio pracujący według kategorii i wybranych sekcji ostatniego miejsca
pracy w III kwartale 2004 r. ... 23 (28) 40 Bezrobotni uprzednio pracujący według płci, miejsca zamieszkania i sekcji ostatniego
miejsca pracy w III kwartale 2004 r. ... 24 (29) 41 Bezrobotni uprzednio pracujący według okresu poszukiwania pracy i stażu w ostatnim
miejscu pracy w III kwartale 2004 r. ... 25 (30) 42 Bezrobotni uprzednio pracujący według statusu zatrudnienia i sekcji ostatniego miejsca
pracy w III kwartale 2004 r. ... 26 (31) 42 Bezrobotni według poziomu wykształcenia i wieku w III kwartale 2004 r. ... 27 (32) 43 Bierni zawodowo według przyczyn bierności i wieku w III kwartale 2004 r. ... 28 (33) 44 Bierni zawodowo według przyczyn bierności i poziomu wykształcenia
w III kwartale 2004 r. ... 29 (34) 46 Bierni zawodowo uprzednio pracujący według przyczyn bierności i przyczyn
zaprzestania pracy w III kwartale 2004 r. ... 30 (35) 47 Struktura gospodarstw domowych według aktywności zawodowej członków
gospodarstw w III kwartale 2004 r. ... 31 (36) 48 Struktura gospodarstw domowych według liczby osób pracujących i bezrobotnych
w III kwartale 2004 r. ... 32 (37) 49
SPIS WYKRESÓW
Strona Współczynnik aktywności zawodowej ludności w wieku 15 lat i więcej według poziomu wykształcenia
i miejsca zamieszkania w III kwartale 2004 r. ... 9
Wskaźnik zatrudnienia (I, II, III, IV kwartał 2003 r., I, II, III kwartał 2004 r.) ... 10
Struktura pracujących według wieku i płci w III kwartale 2004 r. ... 11
Struktura pracujących według poziomu wykształcenia i płci w III kwartale 2004 r. ... 11
Struktura pracujących według płci i sektorów własności w III kwartale 2004 r. ... 12
Pracujący według grup zawodów (III kwartał 2003 r., III kwartał 2004 r.) ... 12
Stopa bezrobocia (I, II, III, IV kwartał 2003 r., I, II, III kwartał 2004 r.) ... 13
Struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia i płci w III kwartale 2004 r. ... 14
Długotrwale bezrobotni w ogólnej liczbie bezrobotnych w danej grupie (I, II, III, IV kwartał 2003 r., I, II, III kwartał 2004 r.) ... 15
Bezrobotni poprzednio pracujący według przyczyn zaprzestania pracy (III kwartał 2003 r., III kwartał 2004 r.) ... 15
Współczynnik obciążenia ekonomicznego (I, II, III, IV kwartał 2003 r., I, II, III kwartał 2004 r.) ... 17
Struktura ludności biernej zawodowo w wieku produkcyjnym według płci i przyczyn bierności w III kwartale 2004 r. ... 17
Gospodarstwa domowe według liczby osób oraz aktywności ekonomicznej w III kwartale 2004 r. ... 18
WYJAŚNIENIA METODYCZNE
Publikacja przedstawia wyniki reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) i przygotowana została na podstawie uogólnionych wyników badania przeprowadzonego w III kwartale 2004 r.
Od II kwartału 2003 r. do uogólniania wyników badania zastosowano dane o ludności (ludność w wieku 15 lat i więcej) pochodzące z bilansów opracowanych na podstawie wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 r. W związku z powyższym wyniki BAEL od 2003 r. nie są w pełni porównywalne z wynikami badań z lat poprzednich.
Dane opublikowane w publikacji za I kwartał 2003 r. zostały ponownie przeliczone, zgodnie z nową podstawą uogólniania wyników.
Od IV kwartału 1999 r. Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności jest prowadzone metodą obserwacji ciągłej, co oznacza, że w każdym z 13 tygodni kwartału badana jest jedna trzynasta część kwartalnej próby mieszkań. Nowa metoda pozwala na zilustrowanie sytuacji na rynku pracy w okresie całego kwartału, a wprowadzona została w związku z koniecznością dostosowania metod obserwacji do zaleceń Unii Europejskiej.
Badanie to stanowi podstawowe źródło informacji o sytuacji na rynku pracy. Przedmiotem badania jest ocena sytuacji w zakresie aktywności ekonomicznej ludności, tzn. fakt wykonywania pracy, pozostawania bezrobotnym lub biernym zawodowo w badanym tygodniu. Badaniem objęte są wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, będące członkami wylosowanych gospodarstw domowych (z zakresu badania wyłączone są osoby przebywające w gospodarstwach zbiorowych, tzn. w hotelach pracowniczych, domach opieki, koszarach wojskowych, domach studenckich itp.).
Podstawowym kryterium podziału ludności z punktu widzenia aktywności ekonomicznej na pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo jest praca, tzn. fakt wykonywania, posiadania bądź poszukiwania pracy. Przyjęta kolejność wyodrębniania poszczególnych kategorii ludności gwarantuje zaklasyfikowanie każdej osoby tylko do jednej kategorii.
Gospodarstwo domowe oznacza zespół osób spokrewnionych lub spowinowaconych, mieszkających razem i utrzymujących się wspólnie. Do członków gospodarstwa domowego zaliczono osoby:
■
obecne w gospodarstwie domowym (zameldowane na pobyt stały lub czasowy, przebywające bez zameldowania przez okres powyżej 2 miesięcy),■
nieobecne przez okres do 2 miesięcy (np. przebywające w sanatoriach, w delegacji służbowej),■
nieobecne przez okres dłuższy niż 2 miesiące, jeżeli nieobecność wynikała z charakteru wykonywanej przez nich pracy (np. geodeci).Od I kwartału 2004 r. badaniem objęci są również cudzoziemcy będący członkami gospodarstw domowych w wylosowanych mieszkaniach, jeżeli spełniają powyższe kryteria.
Ludność aktywna zawodowo obejmuje wszystkie osoby uznane za pracujące lub bezrobotne zgodnie z definicjami podanymi poniżej.
Do pracujących zaliczono wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, które w okresie badanego tygodnia:
■
wykonywały przez co najmniej 1 godzinę pracę przynoszącą zarobek lub dochód tzn. były zatrudnione w charakterze pracownika najemnego, pracowały we własnym (lub dzierżawionym) gospodarstwie rolnym lub prowadziły własną działalność gospodarczą poza rolnictwem, pomagały (bez wynagrodzenia) w prowadzeniu rodzinnego gospodarstwa rolnego lub rodzinnej działalności gospodarczej poza rolnictwem,■
nie wykonywały pracy (np. z powodu choroby, urlopu, przerwy w działalności zakładu, trudnych warunków atmosferycznych, strajku), ale formalnie miały pracę.Do pracujących – zgodnie z międzynarodowymi standardami – zaliczani byli również uczniowie, z którymi zakłady pracy lub osoby fizyczne zawarły umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy, jeżeli otrzymywali wynagrodzenie.
Ze względu na przyjęte założenia metodologiczne badania, liczba pracujących uzyskana w wyniku BAEL nie obejmuje niektórych kategorii osób, które są wliczane do pracujących w sprawozdawczości z zakresu zatrudnienia, m. in.:
■
pracujących, mieszkających w hotelach pracowniczych,■
pracujących za granicą na rzecz polskich pracodawców.Klasyfikacja statusu zatrudnienia wyróżnia następujące kategorie pracujących:
■
pracodawca – osoba, która prowadzi własną działalność gospodarczą i zatrudnia co najmniej jednego pracownika najemnego,■
pracujący na własny rachunek – osoba, która prowadzi własną działalność gospodarczą i nie zatrudnia pracowników,■
pracownik najemny – osoba zatrudniona na podstawie stosunku pracy w przedsiębiorstwie publicznym lub u pracodawcy prywatnego,■
pomagający bezpłatnie członek rodziny – osoba, która bez umownego wynagrodzenia pomaga w prowadzeniu rodzinnej działalności gospodarczej.Do pracowników najemnych zaliczono również osoby wykonujące pracę nakładczą oraz agentów we wszystkich systemach agencji.
Informacje o zawodach wykonywanych przez pracujących w głównym miejscu pracy (oraz o zawodach wykonywanych przez bezrobotnych w ostatnim miejscu pracy) prezentowane są od I kwartału 2003 r. w układzie Klasyfikacji Zawodów i Specjalności wprowadzonej Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10.XII.2002 r. Klasyfikacja ta oparta jest na „Międzynarodowej Klasyfikacji Zawodów ISCO-1988” („International Standard Classification of Occupations ISCO-1988”), zalecanej do stosowania przez Międzynarodową Organizację Pracy.
Dane o miejscu pracy osób pracujących (oraz o ostatnim miejscu pracy osób bezrobotnych) prezentowane są w układzie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). PKD została opracowana na podstawie wydawnictwa Urzędu Statystycznego Wspólnot Europejskich EUROSTAT –
„ Nomenclature des Activites de Communate Europeenne – NACE rev. 1”.
Główne miejsce pracy ustalane jest na podstawie subiektywnej oceny respondenta.
W przypadku wątpliwości za pracę główną uznaje się tę, która zajmuje więcej czasu. Jeżeli prace respondenta zajmują taką samą ilość czasu, pracą główną jest ta, która przynosi wyższy dochód.
W kategorii pracujących wyróżniono osoby pracujące w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy. Zgodnie z zaleceniami EUROSTATu od I kwartału 2001 r. zmianie uległa definicja powyższych kategorii pracujących. Obecnie populacja osób pracujących w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy wyznaczana jest na podstawie deklaracji respondenta w odniesieniu do głównego miejsca pracy.
Do kategorii bezrobotnych zgodnie z zaleceniami EUROSTATu od I kwartału 2001 r. zostały zaliczone osoby w wieku 15 – 74 lata, które spełniły jednocześnie trzy warunki:
■
w okresie badanego tygodnia nie były osobami pracującymi (według powyższych kryteriów),■
aktywnie poszukiwały pracy tzn. podjęły konkretne działania w ciągu 4 tygodni (wliczając jako ostatni – tydzień badany), aby znaleźć pracę,■
były gotowe (zdolne) podjąć pracę w ciągu dwóch tygodni następujących po tygodniu badanym.Do bezrobotnych zostały zaliczone także osoby, które nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące oraz były gotowe tę pracę podjąć (do 2003 r. włącznie definicja nie uwzględniała ich gotowości do podjęcia pracy).
Osoby bezrobotne zostały zaklasyfikowane do jednej z czterech kategorii:
■
bezrobotni, którzy stracili pracę, tzn. osoby, które odeszły z ostatniego miejsca pracy nie z własnej inicjatywy i natychmiast (tzn. w ciągu trzech miesięcy) rozpoczęły poszukiwanie pracy,■
bezrobotni, którzy zrezygnowali z pracy, tzn. osoby, które odeszły z pracy z własnej inicjatywy i natychmiast rozpoczęły poszukiwanie pracy,■
bezrobotni, którzy powracają do pracy po przerwie, w czasie której nie poszukiwali pracy przez minimum 3 miesiące,■
bezrobotni, którzy nigdy nie pracowali i poszukują pierwszej w życiu pracy.Od I kwartału 2004 r. dane dotyczące liczby bezrobotnych według metod poszukiwania pracy są nieporównywalne z wcześniejszymi okresami, ponieważ do końca 2003 r. jedna osoba mogła wymienić maksymalnie trzy metody poszukiwania pracy, a od I kwartału 2004 r.
rejestrowane są wszystkie metody, niezależnie od ich liczby.
Ludność bierna zawodowo są to osoby w wieku 15 lat i więcej, które nie zostały zaklasyfikowane jako pracujące lub bezrobotne, czyli:
■
osoby, które nie pracowały w badanym tygodniu, nie miały pracy i nie poszukiwały pracy,■
osoby, które w badanym tygodniu nie pracowały, poszukiwały pracy, ale nie były zdolne (gotowe) do jej podjęcia w ciągu dwóch tygodni następujących po tygodniu badanym,■
osoby, które nie pracowały i nie poszukiwały pracy w badanym tygodniu, ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie w okresie:- dłuższym niż trzy miesiące,
- do 3 miesięcy, ale nie były gotowe tej pracy podjąć (od 2004 r.).
Od I kwartału 2004 r. dane dotyczące biernych zawodowo uprzednio pracujących obejmują całą zbiorowość, tj. łącznie z osobami, których przerwa w pracy wynosiła 8 lat i dłużej.
Współczynnik aktywności zawodowej jest to procentowy udział czynnych zawodowo w ogólnej liczbie ludności danej kategorii.
Wskaźnik zatrudnienia jest to procentowy udział pracujących w ogólnej liczbie ludności danej kategorii.
Stopa bezrobocia jest to procentowy udział bezrobotnych w liczbie aktywnych zawodowo dane kategorii.
Podział ludności na ekonomiczne grupy wieku obejmuje ludność w wieku:
■
przedprodukcyjnym – mężczyźni i kobiety w wieku 15 – 17 lat,■
produkcyjnym – mężczyźni w wieku 18 – 64 lata i kobiety w wieku 18 – 59 lat; grupa ta została podzielona na wiek zawodowo:– mobilny (18 – 44 lata mężczyźni i kobiety),
– niemobilny (45 – 64 lata mężczyźni i 45 – 59 lat kobiety),
■
poprodukcyjnym – mężczyźni w wieku 65 lat i więcej oraz kobiety w wieku 60 lat i więcej.Informacje o wykształceniu ilustrują poziom wykształcenia ukończonego. Uczniowie szkół ponadpodstawowych podawali poziom szkoły ukończonej np. w przypadku studentów była to szkoła średnia ogólnokształcąca lub zawodowa.
Do absolwentów zaliczono osoby w wieku 15 – 30 lat, które ukończyły szkołę w okresie ostatnich 12 miesięcy i nie kontynuują nauki.
Pracownicy najemni w sektorze publicznym obejmują osoby zatrudnione w jednostkach stanowiących własność państwową i samorządu terytorialnego. Do pracujących w sektorze prywatnym zaliczono pracodawców i pracujących na własny rachunek, pomagających członków rodzin i pracowników najemnych zatrudnionych u osób fizycznych oraz w pozostałych jednostkach sektora prywatnego.
Przemysł dotyczy sekcji PKD „Górnictwo i kopalnictwo”, „Przetwórstwo przemysłowe” oraz
„Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę”.
Usługi rynkowe dotyczą sekcji: „Handel i naprawy”, „Hotele i restauracje”, „Transport, gospodarka magazynowa i łączność”, „Pośrednictwo finansowe”, „Obsługa nieruchomości i firm;
nauka”, „Pozostała działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna”.
Usługi nierynkowe dotyczą sekcji: „Administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne”, „Edukacja”, oraz „Ochrona zdrowia i opieka społeczna”.
W niektórych tablicach sumy danych mogą być różne od wielkości podanych w pozycjach
"OGÓŁEM". Wynika to z zaokrągleń dokonywanych przy uogólnianiu wyników badania.
W stosunku do obowiązującej Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) zastosowano skróty – skrócone nazwy oznaczone zostały w tablicach znakiem „∆”. Zestawienie zastosowanych skrótów i pełnych nazw podaje się poniżej:
skrót pełna nazwa sekcje PKD
handel i naprawy handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego obsługa nieruchomości i firm; nauka obsługa nieruchomości, wynajem, nauka i usługi związane
z prowadzeniem działalności gospodarczej administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia zdrowotne
UWAGI ANALITYCZNE
LUDNOŚĆ AKTYWNA I BIERNA ZAWODOWO
W III kwartale 2004 r. ludność aktywna zawodowo liczyła 2082 tys. osób, a biernych zawodowo 1998 tys. osób. Ludność aktywna zawodowo stanowiła 12,2% tej populacji w kraju (przed rokiem 11,8%). W porównaniu z analogicznym okresem 2003 r. zwiększyła się zarówno zbiorowość aktywnych i biernych zawodowo (po 3,1%). Spośród aktywnych zawodowo 81,8% było osobami pracującymi, a 18,2% bezrobotnymi. W stosunku do danych sprzed roku wzrosła liczba pracujących, podczas gdy liczba bezrobotnych zmniejszyła się.
Tabl. 1. Ludność aktywna i bierna zawodowo w wieku 15 lat i więcej Aktywni zawodowo LATA
KWARTAŁY Ogółem
razem pracujący bezrobotni Bierni zawodowo W TYSIĄCACH
2003 III ... 3957 2019 1597 422 1938
2004 II ... 3960 2027 1651 376 1933
III ... 4079 2082 1704 378 1998
W ODSETKACH
2003 III... 100,0 51,0 40,4 10,7 49,0
2004 II ... 100,0 51,2 41,7 9,5 48,8
III ... 100,0 51,0 41,8 9,3 49,0
W porównaniu z poprzednim kwartałem liczba aktywnych zawodowo w III kwartale 2004 r.
była większa o 2,7%. Na przestrzeni kwartału wzrosła zarówno liczba pracujących, jak i bezrobotnych.
W skali roku w województwie śląskim w wyniku opisanych powyżej zmian zmieniło się obciążenie pracujących osobami niepracującymi. W III kwartale 2004 r. na 1000 pracujących przypadało 1394 niepracujących (w kraju 1229), podczas gdy w III kwartale 2003 r. – 1478 (w kraju 1251).
W III kwartale 2004 r. współczynnik aktywności zawodowej przedstawiający procentowy udział aktywnych zawodowo w ogólnej liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej wyniósł 51,0% (w kraju 54,8%) i w po- równaniu z analogicznym okresem 2003 r.
pozostał na niezmienionym poziomie.
W porównaniu z poprzednim kwartałem współczynnik aktywności zawodowej w III kwar- tale 2004 r. zmniejszył się o 0,2 pkt procen- towego. Spadek poziomu aktywności zawodowej na przestrzeni kwartału odnoto- wano wśród kobiet (o 0,3 pkt), mężczyzn (o 0,1 pkt) oraz mieszkańców wsi (o 0,4 pkt).
19,3%
20,3%
4,7%
2,0%
62,9%
58,5%
43,9%
43,1%
68,1%
63,5%
42,9%
77,8%
82,1%
78,5%
wyższe
policealne
średnie zawodowe
średnie ogólnokształcące
zasadnicze zawodowe gimnazjalne
podstawowe i niepełne podstawowe
miasta wieś
Współczynnik aktywności zawodowej ludności w wieku 15 lat i więcej według poziomu wykształcenia i miejsca zamieszkania w III kwartale 2004 r.
województwo kraj I II III IV I II III kwartały
2003 2004
41,8%
41,7%
39,9%
40,9%
40,4%
40,4%
39,7%
44,9%
44,0%
43,4%
44,2%
44,4%
44,1%
43,3%
PRACUJĄCY
W III kwartale 2004 r. populacja pracujących według BAEL liczyła 1704 tys. osób (12,2%
pracujących w kraju) i zwiększyła się w porównaniu do III kwartału 2003 r. o 107 tys., tj. o 6,7%.
Wzrost liczby pracujących dotyczył w większym stopniu kobiet (o 72 tys., tj. o 10,2%) niż mężczyzn (o 35 tys., tj. o 3,9%). W skali roku zwiększyła się również liczba pracujących mieszkańców wsi i miast odpowiednio o: 9,5% i 5,9%.
Tabl. 2. Pracujący według BAEL LATA
KWARTAŁY Ogółem Mężczyźni Kobiety Miasta Wieś W TYSIĄCACH
2003 III ... 1597 893 704 1282 316
2004 II ... 1651 900 751 1347 304
III ... 1704 928 776 1358 346
W ODSETKACH
2003 III... 100,0 55,9 44,1 80,3 19,8
2004 II ... 100,0 54,5 45,5 81,6 18,4
III ... 100,0 54,5 45,5 79,7 20,3
Zwiększenie liczby pracujących odnotowano także w III kwartale 2004 r. w stosunku do poprzedniego kwartału o 53 tys. (tj. o 3,2%), w tym wśród kobiet o 25 tys. (o 3,3%), a mężczyzn o 28 tys. (o 3,1%). Wzrost liczby pracujących dotyczył w większym stopniu mieszkańców wsi (o 42 tys., tj. o 13,8%) niż miast (o 11 tys., tj. o 0,8%).
Miernikiem poziomu zatrudnienia jest wskaźnik zatrudnienia. Dla ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej w III kwartale 2004 r. wyniósł on 41,8% i był wyższy zarówno w porównaniu do danych sprzed roku (o 1,4 pkt procentowego), jak i w porównaniu do poprzedniego kwartału (o 0,1 pkt). Wskaźnik zatrudnienia był znacznie wyższy dla mężczyzn (48,0%) niż dla kobiet (36,2%), natomiast taki sam dla mieszkańców miast i wsi (41,8%).
Wskaźnik zatrudnienia
W III kwartale 2004 r. w porównaniu do III kwartału 2003 r. wzrost wskaźnika zatrudnienia odnotowano zarówno na wsi (o 1,9 pkt procentowego), jak i w miastach (o 1,3 pkt). W skali roku wzrosło także zaangażowanie mężczyzn i kobiet w procesie pracy, przy czym w większym stopniu wśród kobiet (o 2,2 pkt) niż mężczyzn (o 0,6 pkt).
W porównaniu z kwartałem poprzednim w III kwartale 2004 r. odnotowano wzrost wskaźnika zatrudnienia na wsi (o 0,8 pkt procentowego), natomiast w miastach wystąpił jego spadek (o 0,1 pkt).
Na przestrzeni kwartału wzrósł udział pracujących kobiet w ogólnej liczbie kobiet w wieku 15 lat i więcej (o 0,2 pkt), podczas gdy wskaźnik zatrudnienia dla mężczyzn pozostał na niezmienionym poziomie.
mężczyźni kobiety 9,4% 8,2%
27,3%
29,8% 31,3%
26,9% 27,8%
25,4%
8,2% 5,3%
15 – 24 lata 25 – 34 35 – 44 45 – 54 55 lat i więcej
Wśród zbiorowości pracujących według ekonomicznych grup wieku w III kwartale 2004 r.
większość stanowiły osoby w wieku produkcyjnym (98,7% ogółu). Populacja ta w omawianym kwartale liczyła 1681 tys. osób i w skali roku zwiększyła się o 6,5%. Niewielki udział wśród pracujących stanowiły osoby w wieku poprodukcyjnym (1,2%) i przedprodukcyjnym (0,2%).
Struktura pracujących według wieku i płci w III kwartale 2004 r.
W III kwartale 2004 r. najwięcej pracujących posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe (597 tys., tj. 35,0%) oraz średnie zawodowe (462 tys., tj. 27,1%). Najmniej pracujących legitymowało się wykształceniem podstawowym (łącznie z gimnazjalnym) i niepełnym podstawowym (118 tys., tj. 6,9%). W skali roku w największym stopniu wzrosła liczba osób, które posiadały wykształcenie wyższe (o 17,7%) oraz policealne i średnie zawodowe (o 10,4%).
Analizując zbiorowość pracujących w III kwartale 2004 r. pod względem płci i wykształcenia można zauważyć, iż pracujące kobiety były lepiej wykształcone niż pracujący mężczyźni.
Struktura pracujących według poziomu wykształcenia i płci w III kwartale 2004 r.
W III kwartale 2004 r. wśród ogólnej liczby pracujących 1542 tys. osób pracowało w pełnym wymiarze czasu pracy (90,5%), a pozostałe 162 tys. osób pracowało w niepełnym wymiarze. Osobami pracującymi w niepełnym wymiarze czasu pracy były w omawianym kwartale głównie kobiety (66,7%) oraz mieszkańcy miast (81,5%).
Biorąc pod uwagę status zatrudnienia w III kwartale 2004 r. najliczniejszą zbiorowość wśród pracujących tworzyli pracownicy najemni – 1453 tys. osób (85,3%). Ich liczba wzrosła, zarówno w porównaniu do danych sprzed roku (o 3,3%), jak i poprzedniego kwartału (o 2,0%). W skali roku, jak i w okresie kwartału zwiększyła się także liczba pracodawców i pracujących na własny rachunek odpowiednio o: 28,7% i 8,4%. Pomagający członkowie rodzin stanowili w III kwartale 2004 r. niewielki odsetek pracujących ogółem – 1,8%, jednakże zbiorowość ta wzrosła w największym stopniu zarówno w stosunku do III kwartału 2003 r. (o 55,0%), jak i II kwartału 2004 r. (o 34,8%). Wśród pracodawców
16,4%
24,1%
29,4% 31,8%
4,5%
11,5%
43,2%
25,3%
0,2% 0,3%
6,5% 7,1%
mężczyźni kobiety
wyższe policealne i średnie średnie zasadnicze gimnazjalne podstawowe zawodowe ogólnokształcące zawodowe i niepełne podstawowe
63,4%
36,6%
54,8%
45,2%
KOBIETY
sektor publiczny sektor prywatny MĘŻCZYŹNI
III kwartał 2003 III kwartał 2004 parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy
i kierownicy specjaliści technicy i średni personel pracownicy biurowi pracownicy usług osobistych rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń pracownicy przy pracach prostych
0 50 100 150 200 250 300 350 400 tys.
i pracujących na własny rachunek większość stanowili mieszkańcy miast (66,4%), a wśród pomagających członków rodzin przeważały kobiety (58,1%).
Struktura pracujących według płci i sektorów własności w III kwartale 2004 r.
W województwie śląskim w III kwartale 2004 r. wysoki był odsetek pracujących w przemyśle (32,4%), a niski w rolnictwie (6,0%). Pracujący poza przemysłem i rolnictwem posiadali miejsca pracy w: budownictwie (5,4%), sektorze usług (rynkowych i nierynkowych), w tym najwięcej w handlu i naprawach (16,4%) oraz w edukacji (7,6%). Mężczyźni stanowili większość wśród pracujących m. in. w: budownictwie (94,6%), przemyśle (70,7%) oraz transporcie, gospodarce magazynowej i łączności (66,7%). Kobiety natomiast przeważały w największym stopniu w: edukacji (83,8%), ochronie zdrowia i opiece społecznej (81,0%) oraz w pośrednictwie finansowym (74,1%).
Analizując zbiorowość pracujących według grup zawodów w III kwartale 2004 r. można stwierdzić, że co trzeci mężczyzna wykonywał zawód robotnika przemysłowego i rzemieślnika, a prawie co szósty był operatorem i monterem maszyn i urządzeń. Prawie 10% mężczyzn pracowało jako specjaliści. Wśród kobiet najwięcej było techników i średniego personelu (19,5%) oraz pracowników usług osobistych (16,9%).
Pracujący według grup zawodów
W III kwartale 2004 r. w więcej niż w jednym miejscu pracy pracowało 102 tys. osób (6,0%
ogółu pracujących). Liczba tych osób zwiększyła się zarówno w porównaniu do danych sprzed roku (o 18 tys., tj. o 21,4%), jak i w stosunku do poprzedniego kwartału (o 13 tys., tj. o 14,6%). Najczęściej dodatkowo pracowały osoby z wykształceniem wyższym o statusie pracowników najemnych.
W województwie śląskim w III kwartale 2004 r. 124 tys. osób, tj. 7,3% ogółu pracujących poszukiwało innej pracy niż dotychczas wykonywana (przed rokiem 92 tys., tj. 5,7%). Najczęstszą przyczyną poszukiwania nowej pracy była poprawa warunków finansowych, którą zadeklarowała ponad połowa omawianej zbiorowości. Poszukującymi nowej pracy były w większości osoby w wieku 25 – 34 lata (44,4%).
18,2%
21,8%
20,8%
20,9%
18,5%
19,4%
20,0%
18,2%
19,1%
20,7%
19,3%
19,4%
19,4%
20,6%
I II III IV I II III kwartały 2003 2004
województwo kraj
BEZROBOTNI
Liczba bezrobotnych według BAEL w III kwartale 2004 r. liczyła 378 tys. osób, tj. 12,2%
bezrobotnych w kraju (przed rokiem 12,8%). W porównaniu z analogicznym okresem 2003 r.
zbiorowość bezrobotnych zmniejszyła się o 44 tys. (o 10,4%), natomiast w stosunku do poprzedniego kwartału odnotowano wzrost liczby bezrobotnych o 2,0 tys. (o 0,5%).
Na przestrzeni roku w większym stopniu zmniejszyła się liczba bezrobotnych kobiet (o 33 tys., tj. o 15,0%) niż mężczyzn (o 12 tys., tj. o 5,9%), co wpłynęło na zmniejszenie udziału kobiet wśród ogółu bezrobotnych. Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania odnotowano spadek poziomu bezrobocia wśród mieszkańców miast (o 30 tys., tj. o 8,6%) oraz wsi (o 15 tys., tj. o 20,5%).
W porównaniu z poprzednim kwartałem w III kwartale 2004 r. zwiększyła się liczba bezrobotnych mężczyzn (o 6 tys., tj. o 3,3%), natomiast w tym samym czasie liczba bezrobotnych kobiet zmniejszyła się (o 4 tys., tj. o 2,1%). Wzrost poziomu bezrobocia odnotowano wśród mieszkańców miast (o 5 tys., tj. o 1,6%), natomiast na wsi liczba bezrobotnych zmniejszyła się (o 4 tys., tj. o 6,5%).
Tabl. 3. Bezrobotni według BAEL LATA
KWARTAŁY Ogółem Mężczyźni Kobiety Miasta Wieś W TYSIĄCACH
2003 III ... 422 202 220 349 73
2004 II ... 376 184 191 314 62
III ... 378 190 187 319 58
W ODSETKACH
2003 III ... 100,0 47,9 52,1 82,7 17,3
2004 II ... 100,0 48,9 50,8 83,5 16,5
III ... 100,0 50,3 49,5 84,4 15,3
Z ogólnej liczby bezrobotnych według BAEL – 68,0% było zarejestrowanych w III kwartale 2004 r. w powiatowych urzędach pracy (przed rokiem 66,6%), w tym 8,9% pobierało zasiłek dla bezrobotnych (przed rokiem 11,7%).
W III kwartale 2004 r. stopa bezrobocia ogółem ukształtowała się na tym samym poziomie co w kraju i wyniosła 18,2%. W porównaniu z analogicznym okresem 2003 r. była ona niższa o 2,7 pkt procentowego oraz nieznacznie niższa niż w poprzednim kwartale – o 0,3 pkt.
Stopa bezrobocia
6,8% 10,2%
21,1% 27,8%
5,3%
16,6%
53,2%
34,2%
13,7% 11,8%
mężczyźni kobiety wyższe policealne i średnie średnie zasadnicze zawodowe gimnazjalne,
zawodowe ogólnokształcące podstawowe i niepełne podstawowe
W okresie roku w większym stopniu zmniejszyło się natężenie bezrobocia wśród kobiet (o 4,4 pkt) niż mężczyzn (o 1,4 pkt). Nadal jednak w III kwartale 2004 r. stopa bezrobocia kobiet (19,4%) była wyższa niż w populacji mężczyzn (17,0%).
Stopa bezrobocia w III kwartale 2004 r. w stosunku do poprzedniego kwartału zmniejszyła się wśród kobiet (o 0,9 pkt), natomiast wśród mężczyzn pozostała na tym samym poziomie.
W III kwartale 2004 r. stopa bezrobocia była wyższa w miastach niż na wsi i wyniosła odpowiednio: 19,0% i 14,4%. W porównaniu z sytuacją sprzed roku zaobserwowano spadek natężenia bezrobocia zarówno wśród mieszkańców miast jak i wsi, przy czym w miastach był on mniejszy (o 2,4 pkt) niż na wsi (o 4,4 pkt). W okresie kwartału odnotowano nieznaczny wzrost stopy bezrobocia w miastach (o 0,1 pkt), natomiast na wsi stopa bezrobocia zmniejszyła się (o 2,5 pkt).
W III kwartale 2004 r. sytuacja ludzi młodych na rynku pracy była nadal niekorzystna. Mimo spadku stopy bezrobocia dla osób w wieku 15 – 24 lata w porównaniu z analogicznym okresem 2003 r. (o 5,1 pkt), nadal stopa bezrobocia w tej grupie osób była ponad 2 – krotnie wyższa niż dla ogółu bezrobotnych i wyniosła 39,5%. W starszych grupach wiekowych natężenie bezrobocia było znacznie mniejsze np. dla osób w wieku 45 – 54 lata stopa bezrobocia ukształtowała się na poziomie 12,9%, a w wieku 55 lat i więcej – 11,9%.
Struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia i płci w III kwartale 2004 r.
Podobnie jak w poprzednich latach najmniej zagrożone bezrobociem były osoby legitymujące się wykształceniem wyższym. W tej grupie osób stopa bezrobocia w III kwartale 2004 r. była najniższa i wyniosła 8,9% (przed rokiem 9,1%). W dalszym ciągu w trudnej sytuacji pozostawały osoby z wykształceniem podstawowym (łącznie z gimnazjalnym) i niepełnym podstawowym, dla których stopa bezrobocia była najwyższa – 29,1% (przed rokiem 37,0%). Wysoką stopę bezrobocia odnotowano także wśród osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (23,4%) i zasadniczym zawodowym (21,7%). Generalnie, czym niższy poziom wykształcenia bezrobotnych tym wyższa stopa bezrobocia.
W III kwartale 2004 r. najwięcej osób poszukiwało pracy poprzez krewnych i znajomych, bezpośredni kontakt z zakładem pracy oraz powiatowy urząd pracy. Najmniej bezrobotnych podjęło starania o zorganizowanie własnego miejsca pracy. Należy zaznaczyć, że każda osoba mogła podać więcej niż jedną metodę poszukiwania pracy.
0 10 20 30 40 50 60
70 0 10 20 30 40 50 60 70
2003 I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał 2004 I kwartał
II kwartał III kwartał WEDŁUG MIEJSCA ZAMIESZKANIA
% %
WEDŁUG PŁCI
mężczyźni kobiety miasta
wieś
1,1%
0,3%
5,0%
3,4%
5,7%
4,4%
10,3%
11,3%
12,8%
3,4%
17,1%
11,9%
43,4%
43,4%
likwidacja zakładu pracy lub stanowiska zakończenie pracy na czas
określony, dorywczej ze względów rodzinnych,
osobistych zwolnienie z innych przyczyn niezadowalające warunki finansowe
renta, emerytura niezadowalające warunki
pracy inne niż finansowe
III kwartał 2003 III kwartał 2004
Tabl. 4. Bezrobotni według metod poszukiwania pracy w III kwartale 2004 r.
Poszukujący pracy poprzez
powiatowy urząd pracy
prywatne biuro pośred- nictwa pracy
zamiesz- czanie lub odpowia-
danie na ogłoszenia
bezpośredni kontakt z zakładem
pracy
krewnych i znajomych
podjęcie starań o zorga- nizowanie własnego miejsca
pracy
uczestni- czenie w testach, rozmowach
kwalifi- kacyjnych PŁEĆ
w % ogólnej liczby bezrobotnych w danej grupie
OGÓŁEM ... 68,8 12,2 47,1 69,8 83,9 4,5 18,0 Mężczyźni ... 67,9 13,2 47,9 75,3 82,6 4,2 14,7 Kobiety ... 70,1 11,8 46,5 65,2 85,6 4,8 21,4
W III kwartale 2004 r. przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy pracy szukało 24,1%
bezrobotnych. Zbiorowość bezrobotnych długotrwale, tzn. poszukujących pracy przez okres dłuższy niż rok, liczyła 235 tys. osób, tj. 62,2% ogółu bezrobotnych (przed rokiem 49,3%). Liczba długotrwale bezrobotnych w stosunku do danych sprzed roku zwiększyła się o 13,0%. W większym stopniu wzrosła liczba tej kategorii bezrobotnych w porównaniu z poprzednim kwartałem – o 25,0%.
Długotrwale bezrobotni w ogólnej liczbie bezrobotnych w danej grupie
Bezrobotni, którzy poprzednio pracowali stanowili w III kwartale 2004 r. 281 tys. osób, tj. 74,3% ogółu bezrobotnych. Głównymi przyczynami zaprzestania pracy były, podobnie jak w roku poprzednim, likwidacja zakładu lub stanowiska pracy, z tego powodu straciło pracę 122 tys.
bezrobotnych poprzednio pracujących (przed rokiem 139 tys.). Drugą znaczącą przyczyną zaprzestania pracy było zakończenie pracy na czas określony, dorywczej – dotyczyła ona 48 tys.
bezrobotnych uprzednio pracujących (przed rokiem 38 tys.). W podziale bezrobotnych według przyczyn zaprzestania pracy nie ujęto osób, które mają przerwę w pracy 8 lat i dłużej.
Bezrobotni poprzednio pracujący według przyczyn zaprzestania pracy
W III kwartale 2004 r. bezrobotni poszukujący pierwszej w życiu pracy stanowili 25,4% ogółu bezrobotnych. W porównaniu z analogicznym okresem 2003 r. liczba bezrobotnych należących do tej kategorii zmniejszyła się o 5,9% i wyniosła 96 tys. osób. Większość z nich to mieszkańcy miast (75,0% poszukujących pierwszej pracy) oraz kobiety (56,3%). Udział bezrobotnych, którzy po raz pierwszy wchodzili na rynek pracy w ich ogólnej liczbie był wyższy na wsi (43,1%) niż w miastach (22,6%). Spośród osób, które nigdy nie pracowały – 19 tys. (19,8%) to absolwenci (przed rokiem 24,5%).
Wśród bezrobotnych uprzednio pracujących (bez osób z przerwą w pracy 8 lat i dłuższą), których liczba wynosiła w III kwartale 2004 r. 218 tys. większość posiadała miejsca pracy w sektorze prywatnym – 78,0% (przed rokiem 73,3%). Według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy najwięcej bezrobotnych uprzednio pracowało w przetwórstwie przemysłowym (22,9%), w handlu i naprawach (22,0%), a także w budownictwie (18,3%).
Przeciętny czas poszukiwania pracy przez bezrobotnych uprzednio pracujących wynosił w III kwartale 2004 r. 20,1 miesiąca i był nieco dłuższy dla mężczyzn (20,4 miesiąca) niż dla kobiet (19,9 miesiąca). W stosunku do analogicznego okresu 2003 r. przeciętny czas poszukiwania pracy przez mężczyzn był dłuższy o 2,2 miesiąca, a przez kobiety o 3,6 miesiąca.
BIERNI ZAWODOWO
Zbiorowość biernych zawodowo w III kwartale 2004 r. liczyła 1998 tys. osób (14,2% biernych zawodowo w kraju) i zwiększyła się w porównaniu do danych sprzed roku o 60 tys. (tj. o 3,1%), na co złożył się wzrost liczby biernych zawodowo mężczyzn o 27 tys. (o 3,4%) oraz kobiet o 33 tys.
(o 2,9%). W skali roku wzrosła także liczba biernych zawodowo w miastach o 39 tys. (tj. o 2,5%) i na wsi o 21 tys. (tj. o 5,2%).
Tabl. 5. Bierni zawodowo według BAEL LATA
KWARTAŁY Ogółem Mężczyźni Kobiety Miasta Wieś W TYSIĄCACH
2003 III... 1938 788 1150 1536 402
2004 II ... 1933 790 1143 1557 376
III ... 1998 815 1183 1575 423
W ODSETKACH
2003 III ... 100,0 40,7 59,3 79,3 20,7
2004 II ... 100,0 40,9 59,1 80,5 19,5
III... 100,0 40,8 59,2 78,8 21,2 W III kwartale 2004 r. w stosunku do poprzedniego kwartału odnotowano wzrost liczby biernych zawodowo o 65 tys., tj. o 3,4%, przy czym w większym stopniu dotyczył on kobiet (o 40 tys., tj. o 3,5%) niż mężczyzn (o 25 tys., tj. o 3,2%). W okresie kwartału liczba biernych zawodowo zwiększyła się w miastach o 18 tys. (o 1,2%) i na wsi o 47 tys. (o 12,5%).
Miernikiem obciążenia pracujących biernymi zawodowo jest współczynnik obciążenia ekonomicznego. Przedstawia on liczbę biernych zawodowo przypadającą na 1000 pracujących w wieku 15 lat i więcej. W III kwartale 2004 r. współczynnik obciążenia ekonomicznego wyniósł 1173 (przed rokiem – 1214). Był on prawie dwukrotnie wyższy dla kobiet (1524) niż dla mężczyzn (878).
9,0%
24,5%
30,6%
0,6%
28,7%
6,6% 10,8%
15,7%
12,0%
31,8%
22,6%
7,1%
MĘŻCZYŹNI KOBIETY
przyczyny bierności:
zniechęcenie bezskutecznością poszukiwania pracy nauka, uzupełnianie kwalifikacji
obowiązki rodzinne i związane z prowadzeniem domu emerytura
choroba, niesprawność pozostałe
Obciążenie ludności pracującej biernymi zawodowo różniło się w miastach i na wsi. Na wsi współczynnik obciążenia ekonomicznego był większy i wyniósł 1223, podczas gdy w miastach – 1160.
Współczynnik obciążenia ekonomicznego (bierni zawodowo na 1000 pracujących)
W III kwartale 2004 r. nadal wśród biernych zawodowo przeważały osoby w wieku produkcyjnym. Ich udział wyniósł 56,4% (przed rokiem – 55,4%). Osoby w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym stanowiły odpowiednio 8,3% i 35,4% omawianej zbiorowości.
Ponad dwie trzecie biernych zawodowo w III kwartale 2004 r. według BAEL to osoby posiadające wykształcenie poniżej średniego. Najwięcej było osób z wykształceniem podstawowym i niepełnym podstawowym. Co trzecia osoba posiadała ten poziom wykształcenia. Kolejną, co do wielkości grupę stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (nieco ponad jedną czwartą). W skali roku w największym stopniu wzrosła liczba biernych zawodowo z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (o 12,5%) i wyższym (o 8,8%), a zmniejszyła się tylko grupa osób z wykształceniem podstawowym (łącznie z gimnazjalnym) i niepełnym podstawowym (o 1,0%).
W III kwartale 2004 r. aż 98,5% biernych zawodowo nie poszukiwało pracy (przed rokiem – 98,7%). Najczęstszymi przyczynami, nie poszukiwania pracy były: emerytura (37,5%), nauka, uzupełnianie kwalifikacji (22,9%), choroba, niesprawność (17,4%) oraz obowiązki rodzinne i związane z prowadzeniem domu (12,1%).
Struktura ludności biernej zawodowo w wieku produkcyjnym według płci i przyczyn bierności w III kwartale 2004 r.
1173 1268
1233 1214
1186 1228
1171 1037 1007 1053
1029 1011 1022 1046
województwo kraj
I II III IV I II III kwartały 2003 2004
liczba osób:
1 2 3 4 5 6 7 i więcej
0 20 40 60 80 100
gospodarstwa domowe:
z przynajmniej 1 osobą pracującą (bez bezrobotnych) z przynajmniej 1 osobą bezrobotną
bez osób aktywnych zawodowo
%
Bierni zawodowo uprzednio pracujący (łącznie z osobami, które mają przerwę w pracy 8 lat i dłużej) liczyli w III kwartale 2004 r. 1397 tys. osób i stanowili 69,9% ogółu biernych zawodowo.
Liczba tej zbiorowości zwiększyła się w stosunku do poprzedniego kwartału (o 1,4%). Najczęstszym powodem zaprzestania pracy było przejście na rentę lub emeryturę (66,8%), a następnie względy rodzinne, osobiste (10,7%) oraz likwidacja zakładu lub stanowiska pracy (9,7%).
AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA CZŁONKÓW GOSPODARSTW DOMOWYCH
W województwie śląskim w III kwartale 2004 r., podobnie jak przed rokiem, wśród ogółu gospodarstw domowych przeważały gospodarstwa dwuosobowe. Przeciętna liczba osób w gospodarstwie domowym wyniosła 2,8 (przed rokiem – 2,9), przy czym wśród gospodarstw wiejskich była wyższa (3,3) niż miejskich (2,7).
Gospodarstwa domowe według liczby osób oraz aktywności ekonomicznej w III kwartale 2004 r.
Z analizy aktywności zawodowej członków gospodarstw domowych wynika, że w III kwartale 2004 r. w prawie dwóch trzecich ogólnej liczby gospodarstw domowych była przynajmniej jedna osoba czynna zawodowo (pracująca lub bezrobotna), przy czym odsetek gospodarstw z przynajmniej jedną osobą bezrobotną bez osób pracujących wyniósł 6,4% (przed rokiem 7,6%). Wzrósł w stosunku do III kwartału 2003 r. udział gospodarstw, w których nie było osób czynnych zawodowo z 31,8% do 33,4%.
W III kwartale 2004 r. wśród gospodarstw domowych z osobami pracującymi 48,6% stanowiły gospodarstwa z jedną osobą pracującą, 42,9% z dwoma osobami pracującymi, a 8,5% z trzema i więcej osobami pracującymi. W gospodarstwach domowych z osobami bezrobotnymi dominowały z udziałem wynoszącym 85,5% gospodarstwa domowe z 1 osobą bezrobotną. Pozostałe 14,5% ogółu gospodarstw domowych było obciążonych dwoma lub więcej osobami bezrobotnymi.
PODSUMOWANIE
Według Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności w III kwartale 2004 r. zarówno w porównaniu do danych sprzed roku, jak i w stosunku do poprzedniego kwartału odnotowano zwiększenie się liczby pracujących i wzrost poziomu wskaźnika zatrudnienia.
W III kwartale 2004 r. liczba bezrobotnych była niższa niż przed rokiem, jednakże w porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano jej wzrost. W skali roku w większym stopniu zmniejszyła się liczba bezrobotnych kobiet niż mężczyzn. Bezrobotni mężczyźni stanowili ponad połowę omawianej populacji. Stopa bezrobocia ukształtowała się na niższym poziomie zarówno w stosunku do danych sprzed roku jak i poprzedniego kwartału. Nadal natężenie bezrobocia było wyższe wśród kobiet niż mężczyzn.
Trudna sytuacja na rynku pracy w dużym stopniu wpłynęła na bezrobocie wśród ludzi młodych oraz o niskim poziomie wykształcenia. Najwyższą stopę bezrobocia w III kwartale 2004 r. zanotowano wśród osób w wieku 15 – 24 lata oraz z wykształceniem podstawowym (łącznie z gimnazjalnym) i niepełnym podstawowym, mimo że dla tych grup bezrobotnych wystąpił jej spadek w porównaniu z analogicznym okresem 2003 r. Na przestrzeni roku odnotowano wzrost natężenia bezrobocia w grupie osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym. Nadal najmniej zagrożone bezrobociem były osoby z wykształceniem wyższym.
W III kwartale 2004 r. w stosunku do analogicznego okresu 2003 r. odnotowano wzrost liczby pracujących i spadek poziomu bezrobocia zarówno wśród mieszkańców miast i wsi. Nadal współczynnik aktywności zawodowej i stopa bezrobocia dla mieszkańców miast były wyższe niż dla mieszkańców wsi.
Aktywność zawodowa ludności w wieku 15 lat i więcej znalazła odzwierciedlenie w aktywności zawodowej członków gospodarstw domowych. W ponad 48% ogółu gospodarstw w III kwartale 2004 r. była przynajmniej jedna osoba pracująca (bez bezrobotnych), a w mniej niż jednej piątej gospodarstw występowała przynajmniej jedna osoba bezrobotna. Nieco ponad jedną trzecią stanowiły gospodarstwa domowe bez osób czynnych zawodowo.
