Getto w Grodnie - Anna Jelinowska - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

ANNA JELINOWSKA

ur. 1924; Warszawa

Miejsce i czas wydarzeń Grodno, II wojna światowa

Słowa kluczowe Grodno, II wojna światowa, okupacja niemiecka, getto, Żydzi, Holokaust

Getto w Grodnie

Getto w Grodnie było w dwóch miejscach początkowo. Pierwszy etap likwidacji obejmował jedną część getta. Wtedy część tych osób wywieziono prawdopodobnie do Treblinki, gdzie była już ta ostateczna akcja, a część przerzucono do tej drugiej części getta, tak że tam się zrobiło strasznie tłoczno i jeszcze gorsze były warunki niż poprzednio. Jakieś tam były od czasu do czasu sygnały, kontakty z tymi znajomymi, którzy w tych gettach się znaleźli. [Kiedy] była akcja likwidacji, już całkowitej likwidacji, wtedy ci zrozpaczeni ludzie uciekali jak mogli. Szli przez miasto już nawet się specjalnie nie kryjąc z tym. Do naszego mieszkania przyszło kilka rodziny żydowskich, a myśmy nie zajmowały całego mieszkania i wśród tych pozostałych lokatorów była jedna osoba dość taka niepewna. [Pomimo tego] jedną z tych rodzin mama zgodziła się u nas przetrzymać jakiś czas. Potem zjawiła się jeszcze jedna osoba i mama ze strasznym bólem jej odmówiła, bo uważała, że, już nie jest w stanie więcej. Ta osoba wyszła od nas i szła ulicą dalej, i patrol niemiecki ją zastrzelił.

Tamta rodzina po dwóch dniach od nas wyszła, miałyśmy później informację, że oni przeżyli i wyjechali do Izraela, tak że to chociaż było jakąś taką radością i pocieszeniem.

Data i miejsce nagrania 2005-04-09, Puławy

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Redakcja Weronika Prokopczuk