Nasz Przyjaciel : dodatek tygodniowy "Głosu Wąbrzeskiego" poświęcony sprawom oświatowym, kulturalnym i literackim 1936.10.03, R. 17, nr 40

Dodatek tygodniowy „Głosu Wąbrzeskiego- poświęcony sprawom -========== oświatowym, kulturalnym I literackim ■ ....«■

Nr. 40 Wąbrzeźno, dnia 3 października 1936 r. Rok 17DCBA

} 8 n i e d z i e l a p o Z e s ł a n i u D u c h a Ś w i ę t e g o

LEKCJA

z p i e r w s z e g o l i s t a ś w . P a w ł a d o K o r y n t y a n r o z d z i a ł 1 , w i e r s z 4 —8 .

B r a c i a ! d z i ę k u j ę B o g u m o je m u z a w s z e z a w a s z ł a s k i B o ż e j, k t ó r a w a m j e s t d a n a w C h r y s tu s i e J e z u s i e : i ż w e w s < z y - s t k i e m s t a l i ś c i e s i ę b o g a t y m i w N im , w e w s z e l k ie m s ł o w ie i w e w s z e lk i e j u m ie j ę t n o ś c i . J a k o ś w ia d e c t w o C h r y s tu s o w e j e s t u t w i e r d z o n e w w a s , t a k , i ż w a m n a ż a d n e j ł a s c e n i e s c h o d z i , o c z e k i w a j ą c y m o b j a w i e n i a P a n a n a s z e g o , J e z u s a C h r y ­ s t u s a ; k t ó r y t e ż w a s u m o c n i a ż d o k o ń c a b e z w in y w d z i e ń p r z y j ś c ia P a n a n a s z e g o , J e z u s a C h r y s t u s a .

EWANOELJA

ś w . M a t e u s z a r o z d z . 9 , w i e r s z 1 — 8 . W o n c z a s w s t ą p i w s z y J e z u s n a ł ó d ź , p r z e ­ w i ó z ł s i ę i p r z y s z e d ł d o m i a s t a S w e g o . A o t o p r z y n i e ś l i M u p o w i e t r z e m r u s z o n e g o , n a ł o ż u l e ż ą c e g o . A w i d z ą c J e z u s w i a r ę i c h , r z e k t p o w i e t r z e m r u s z o n e m u : U f a j s y n u , o d p u s z c z a j ą c s i ę g r z e c h y t w o j e . A o t o n i e k t ó r z y z p i ś m i e n n y c h m ó w il i s a m i w s o b i e : T e n b l u ź n i . A w i d z ą c J e ­ z u s m y ś l i i c h , r z e k i : C z e m u m y ś l i c i e z ł e r z e c z y w s e r c a c h w a s z y c h ? C ó ż j e s t ł a c n i e j , r z e c : o d ­ p u s z c z o n e s ą t o b i e g r z e c h y t w o j e : c z y l i r z e c : w s t a ń , a c h o d ź ? L e c z a b y ś c i e w i e d z i e l i , ż e S y n C z ł o w i e c z y m a m o c n a z i e m i o d p u s z c z a ć g r z e ­ c h y , t o d y r z e k ł p o w i e t r z e m r u s z o n e m u : w s t a ń , w e ź m i j ł o ż e t w o j e , a i d ź d o d o m u t w e g o . I w s t a ­ w s z y . p o s z e d ł d o d o m u s w e g o . A w i d z ą c t o r z e ­ s z e , b a ł y s i ę . i c h w a l i ł y B o g a , k t ó r y d a ł t a k o ­ w ą m o c l u d z i o m .

NAUKA

1 . C i, k t ó r z y c h o r e g o t e g o d o C h r y s t u s a p r z y n i e ś li , d a ­ j ą n a m r o z c z u l a ją c y p r z y k ł a d , a ż e b y ś m y i m y b i e d n y m i c h o ­ r y m i o p i e k o w a l i s i ę i w e d J e m o ż n o ś c i b y li im p o m o c n i, A p o -

I d z i w o w a l i s i ę w s z y s c y s ł o w o m , k t ó r e p o c h o d z i ł y z u s t B o g a .

n i e w a ź C h r y s tu s m i a ł w ie lk i e u p o d o b a n ie w i c h w i e r z e i m i­

ł o ś c i i z t e g o p o w o d u o d p u ś c i ł g r z e c h y o w e m u p o w i e t r z e m r u s z o n e m u i u z d r o w i ł g o , t o i m y u c z m y s i ę z t e g o , i ż m o ż e ­ m y d o p o m ó d z n i e j e d n e j d u s z y c h o r e g o , j e ż e l i p r z y p r o w a d z i­

m y j ą d o B o g a p r z e z p e ł n ą u f n o ś c i m o d li tw ę , p r z e z u s i l n ą n a m o w ę a l b o d o b r y n a s z p r z y k ł a d .

2 . C h r y s t u s n i e u z d r o w i ł p i e r w e j p o w i e t r z e m r u s z o n e g o , a ż m u g r z e c h y o d p u ś c i ł . C h c i a ł n a s Z b a w i c i e l p r z e z t o n a ­ u c z y ć , ż e g r z e c h y s ą c z ę s t o p r z y c z y n a m i c h o r ó b i i n n y c h n i e s z c z ę ś ć , k t ó r e n a s n a w i e d z a j ą i k t ó r e b y n i e b y ł y n a n a s p r z y s z ł y , i ż e n a t y c h m i a s t u s t ą p i ą , j e ż e l i p o w s t r z y m a m y s i ę o d g r z e c h ó w i c z y n i ć b ę d z i e m y p r a w d z i w ą p o k u t ę . T ę n a u k ę p o t w i e r d z i ł J e z u s p r z e z t o , i ż w y r z e k ł d o o w e g o c h o ­ r e g o , k t ó r y t r z y d z i e ś c i o ś m l a t z ł o ż o n y b y ł n i e m o c ą , i u - z d r o w i ł g o : „ J u ż n i e g r z e s z , a b y ć c i c o ś g o r s z e g o n i e s t a ł o

s i ę " . >

.I'. J

i

■fl 1DCBA

S ■■:■- •;

i

■'f

ca- ' Ik *

^W; ■

■• ć

'i

Ib

M

■,SW * >■.<»

IM RM

'X< •

&

W

L

W

• .z '

jsw

’*1

3fl

W

'.« • :<j:

j : z i « '

mili

£

Ba _{' as}

i

> *

#1

2$*2,

W

I

■-■■ t r

i

> r

Jirh

■s-

:ł

:5:.

■■■■~:

Jz J

<

W niedzielę 27 września odsłonięcia

pomnika Wojciecha Bogusławskiego

• ' '' ~ Warszawie dokonano w

I ^.

W

i ^*

rijLa x ^{Ż K}

i

p o ls k ic h

<

f»

li

/. *

w*■ ■ z ? s z z ■ ;■

Na zdjęciu ruiny miasta Irunu po zdobyciu przez powstańców.

Międzynarodowy Kongres Dziennikarzy Katolickich. Delegacja polska z JEm. Ks. Biskupem Adamskim na czele. Uczestnicy kongresu opuszczają świątynię po nabożeństwie. Przemówienie

inauguracyjne kardynała Pacelliego.

1

5

W manewrach jesiennych, odbywających się od kilku dni w Prusach Wschodnich, bierze udział również generał v. Fritsch.

' > 5W'rf.-:

P o w y ż e j: W ie lk a m a n if e s ta c ja k o b ie t

n a J a s n e j G ó rz e w d n ia c h 2 6 — 2 7 w r z e ś n ia b r . N a z d ję c iu f ra g m e n ty z u r o c z y s to ś c i: M s z a ś w . o d p r a w io n a p r z e z J E m . K s . K a r d y n a ła P r y m a s a A . H lo r d a ; J E m . K s . B is k u p L is o w s k i n a c z e le p ie lg rz y m k i ta r n o w s k ie j; P o ls k i z e Ś lą s k a O p o l­

s k ie g o w C z ę s to c h o w ie .

■f

Zjazd koleżeński księży, który w roku 1911 otrzymali w War- szawie święcenia kapłańskie z rąk ks. Biskupa K. Ruszkiewicza

u

- Z ^ '

' 1.-..

. wn

sSżLf.

jMK

’W*:

' ...

»W

Rosja ongiś spichlerz zbożowy Europy stała się pod rządami czerwonymi, krajem dotkniętym głodem. Na obrazku widzimy

konie, które dla braku paszy giną z głodu.

0 1 0 4 9

— 4 —

PROŚBA

W z r o k ie m r o z p a c z y p a t r z ę n a te n ś w ia t, B o n ig d y b r a t m i b r a te m n ie b y ł.

A lo s m n ą r z u c a , d r w in ą s ię n a tr z ą s a , G d y d z ie ń z a ś w ita , n o w a k r z y w d a k ą s a .

C z a s e m n a d z ie ja d u s z ę m ą © p r z ę d z ie , Ź e k ie d y ś s z c z ę ś c ie u m n ie g o ś c ić b ę d z ie . N o w a n a d z ie ja w k r a j m a rz e ń z a n ie s ie , P r ó ż n e m a rz e n ia - n a d z ie ja k lę s k ę p o n ie s ie .

K ie d y m n ie w ż y c iu w s z y s tk o z a w o d z i, I w s e r c u m o je m n ie n a w iś ć s ię r o d z i,

P r z e d T w y m o łta rz e m k lę k a m C h r y s te P a n ie — M n ie n ie s z c z ę s n e m u d a j T w e z m iło w a n ie .

Z . W a c h o w ia k .

K R Ó L B O R Y S , J A K I M G O B U Ł G A R Z Y Z N A J Ą .

C h o c ia ż B u ł g a r i ę u w a ż a j ą n i e k t ó ­ r z y z a k r a j c i c h y i z a c o f a n y t r o c h ę w k u l t u r z e , t o j e d n a k w ł a d c a j e j k r ó l B o r y s H I u c h o d z i n a o g ó ł z a c z ł o w i e ­ k a t y p u a m e r y k a ń s k i e g o . P r z e s z e d ł t w a r d ą s z k o ł ę ż y c i a i o d m ł o d o ś c i p r z y z w y c z a ił s i ę j u ż z n o s i ć n i e s z c z ę ­ ś c i a i n i e p o w o d z e n i a .

W w o j n a c h b a ł k a ń s k i c h i p o d c z a s w o j n y ś w i a t o w e j w y r o b i ł s o b i e c n o t y ż o ł n i e r s k i e i g d y z k o ń c e m r o k u 1 9 1 8 a w i ę c w c h w i li g d y n a o k o ł o w a l i ł y s i ę t r o n y , w ł o ż y ł n a s w o j e s k r o n i e k o ­ r o n ę B u ł g a r i i , k r ó l B o r y s b y ł j u ż c z ło w i e k ie m o c h a r a k t e r z e s i l n ie z a ­ r y s o w a n y m i o n i e z ł o m n y c h z a s a d a c h . S p a d e k p o n i e p o p u l a r n y m w k r a j u c a r z e F e r d y n a n d z ie n i e b y ł ł a t w y m . M ł o d y k r ó l m u s i a ł z r a z u z w a lc z y ć n i e u f n o ś ć , j a k a g o o t a c z a ł a . A l e w k r ó ­

t k i m c z a s i e s t a ł s i ę B u ł g a r e m o i l e n i e z k r w i i k o ś c i, t o z d u c h a i w y c h o ­ w a n i a .

W s z y s t k i e t r a d y c j e b u ł g a r s k i e s t a ­ ł y s i ę m u d r o g i e . D z i s i a j k r ó l B o r y s s a m z a c h ę c a d o n o s z e n i a s t r o j ó w n a ­ r o d o w y c h , z a s z c z y c a s w ą o b e c n o ś c i ą t a ń c e , z a b a w y i u r o c z y s t o ś c i l u d o w e . C h o d z i t e ż n a w e s e l a b u ł g a r s k i e i p o ­ g r z e b y . Z g o d n ie z p r a s t a r y m z w y c z a ­ j e m u c z e s t n i c z y k r ó l c o r o k u n a W i e l­

k ą N o c w m s z y ś w . c e l e b r o w a n e j o p ó ł n o c y " w s o b o r z e p r a w o s ł a w n y m w S o f ii . P o n a b o ż e ń s t w i e o b e c n i w s o b o ­ r z e d e f i l u j ą p r z e d k r ó l e m , a o n k a ż d e ­ g o u ś c i ś n i e i u c a ł u j e z p r a w d z i w i e c h r z e ś c i j a ń s k ą p o k o r ą .

L i t e r a t u r a , s z t u k a i n a u k a B u ł g a r i i m a j ą w k r ó l u g o r ą c e g o o p i e k u n a . Z a j e g o t o i n i c j a t y w ą p o w s t a ł o w S o f i i p a ń s t w o w e m u z e u m b o t a n i c z n e . G d y k r ó l ś c i s k a r ę k ę m a s z y n i s t y k o l e j o w e ­ g o , c z y n i t o n i e t y l k o j a k o w ł a d c a , a l e j a k o k o l e g a p o f a c h u . N i e je d e n p o c i ą g p r o w a d z o n y p r z e z k r ó l a , k t ó r y n i e b e z

r a c j i j e s t h o n o r o w y m p r e z e s e m z w ią ­ z k u k o l e j a r z y b u ł g a r s k i c h .

K r ó l B o r y s I I I m ł o d a k r ó l o w a G i o - V a n n a , W ł o s z k a z p o c h o d z e n i a , s t a ­ n o w i ą p a r ę k r ó l e w s k ą , z k t ó r e j s w o i i o b c y p o u c z a j ą c y p r z y k ł a d b r a ć m o ­ g ą , t a k i e w z o r o w e j e s t ż y c i e r o d z i n y k r ó l e w s k i e j w B u ł g a r i i .

Trylogai Krzyża

Z n a s z g o b a r d z o d o b r z e . S p o t y k a ­ ł e ś g o c z ę s t o i w e w s z e lk i c h o k o l i c z ­ n o ś c i a c h s w e g o ż y c i a . W i d z i a ł e ś g o n a s z c z y ta c h k o ś c i o ł ó w i k a p l i c . W y w i e ­ r a ł n a c i e b i e s i l n e w r a ż e n i e , z w ła s z c z a p r z y w s c h o d z i e lu b z a c h o d z ie s ł o ń c a g d y b l a s k i z ł o c i s t e p r o m i e n i o w a ł y z w i e ­ ż y c z k i k o ś c i o ł a t w e j w i o s k i r o d z i n n e j n a c a łą o k o l i c ę . G d y ś z e w s i w y c h o ­ d z i ł, m e o m i n ą ł e ś g o u j e j w y l o t u , n a k r z y ż u j ą c y c h s i ę d r o g a c h , w ś r ó d s z e r o ­ k ic h p ó l i p r z e s tr z e n i. G d y ś w s z e d ł d o d o m u , w z r o k t w ó j m u s i a ł s k i e r o w a ć s i ę n a t e d w i e p r z e c z n i c e , z p o d s t a w ą l u b b e z n i e j , n a o ł t a r z y k u d o m o w y m , a l b o n a m i e j s c u w i d o c z n e m g ł ó w n e j ś c ia n y p o k o j u l u b i z b y . A i t y s a m j a k ż e ś c z ę s t o w s w o j e j i z d e b c e , c z y p o k o j u , k l ę c z a ł p r z e d n im r a n o , l u b w i e c z ó r , u t k w i w s z y w e ń w z r o k s w ó j b ł a g a ln y , ś l ą c s w o j e m o d ł y i p r o ś b y k u S t w ó r c y N a j w y ż s z e m u w s z e c h r z e c z y . A j a k c z ę ­ s t o w c h w i la c h c i ę ż k i c h i p r z y k r y c h , w c h w i l a c h t r w o g i i l ę k u , p r z y c i s k a ł e ś g o d o s w o j e j p i e r s i w i e d z ą c d o b r z e , ż e c i ę n i e z d r a d z i. I n a c z e j b o w i e m k o c h a ­ j ą c a t w a m a t k a n ie z a w i e s i ła b y c i b y ł a

n a p i e r s i a c h w t w y m w i e k u d z i e c i ę ­ c y m .

I t a k e ś s i ę p r z y z w y c z a i ł , t a k e ś s i ę z r ó s ł z j e g o w i d o k i e m , t a k e ś g o u k o ­ c h a ł , ż e r a z i c i ę n i e r a z b r a k j e g o w t e r n m i e js c u , g d / i e ś z w y k ł, l u b g d z i e ś s i ę s p o d z i e w a ł g o w i d z .e ć .

I n ic d z i w n e g o , — b o c i g o t a k d r o g i m u c z y n i ły ś w i a d o m o ś ć , ż e j e s t t o z n a k c i e r p i e n i a i o f i a r y B o g a — c z ło ­ w i e k a z a t w 'o j e z b a w i e n i e , z a z b a w i e ­ n ie c a ł e j l u d z k o ś c i . I n i c d z i w n a g o , ż e t w e p r z e k o n a n ie g ł ę b o k i e , g ł o s w e w n ę t r z n y c i m ó w i : „ w t y m z n a k u z w y c i ę ż y s z”

G d y s t a n ą ł k i e d y p o r ą l e t n i ą w ś r ó d p ó l i s p o j r z a ł n a k o l y s z ą c e s ię ł a n y z ł o c i s te g o z b o ż a , w z a c h w y t c ię w p r o ­ w a d z i ł t e n w i d o k , p i e ś c i ł e ś m m w z r o k s w ó j , a n a s t r ó j u r o c z y s t y , p o d n io s ł y w c a ł e j n a t u r z e o w ł a d n ą ł t w ą d u s z ę .

1 o t o , p r z y c h o d z ą ż e ń c e , k o s i a r z e i t e ł a n y z b o ż o w e c h y l ą s i ę p a d a j ą n a z i e m i ę p o d c i ę c i e m ś m ie r te l n e m s i e r ­ p a l u b k o s y . M i m o w o li ż a l d z i w n y o - g a r n i a ł t w e s e r c e n a w i d o k t e g o z n i­

s z c z e n i a , c h o ć d o b r z e w i e s z o t e r n , ż e j e s t to k o n i e c z n o ś ć ż y c i o w a , ż e t o ż n i­

w o p o t r z e b n e d o u t r z y m a n i a ż y c i a l u d z k i e g o .

I o to w s w e j w ę d r ó w c e ż y c i o w e j n a p o t y k a s z m i e js c a z n a c z o n e l i c z n i e j - s z e m i k r z y ż a m i . A k a ż d y z n i c h m ó ­ w i c i, ż e p o d n i m , w c i e m n e j m o g i l e , z ł o ż o n e s ą p r o c h y i s t o t r ó ż n e g o w i e ­ k u , p r a c o w a ł y n a z i e m i , z k t ó r e m i o b ­ c o w a li ś m y , k t ó r e b y ł y n a m b l i s k i e .

C h y l i s z w i ę c g ł o w ę w z a d u m ie i w y p o w i a d a s z g ł o s e m w z r u s z o n y m

„ N i e c h s p o c z y w a j ą w s p o k o - j u“ .

S z r o n s i w iz n y o k r y w a t w e c z o ło . S i e d z is z p r z y s t o l e s c h y l o n y , o p a r łs z y g ł o w ę w d ł o n i a c h i d u m a s z , c z e m j e s t ż y c i e c z ł o w i e k a . P i z e d t w m j e m i o c z a ­ m i p r z e s u w a s i ę p a s m o o b r a z ó w c a łe ­ g o ż y c i a . W i d z i s z , j a k k w i l is z i p ł a - c z e s z w z a r a n iu s w e g o i s t n i e n i a j a k ­ b y ś w i e d z i a ł j u ż w t e d y , ż e ś u j r z a ł p a ­ d ó ł p ł a c z u c i e r p ie n i a , ż e w ż y c i u m u ­ s i s z p r z e j ś ć d r o g ę k r z y ż ó w ą . C h r z c z ą ­ c y c i ę k a p ł a n p o t w i e r d z i ł t ę p r a w d ę , z a p e w n i ł s i ę t y l k o , ż e ł a s k a n i e b a c i ę w z m o c n i , b y ś , w s p ó ł d z ia ł a j ą c n i e u - p a d ł p o d w i e l k i m m o ż e n i e r a z c i ę ż a r e m . I ł ó d ź t w e g o ż y c i a p h n ę ł a p r z e z f a l e , a s k a ł y i r a f y p o d w o d n e g r o z i ł y j e j n i e r a z r o z b i c i e m . T y l e s p o t k a ło c ię w ż y c i u n i e s z c z ę ś ć r o d z i n n y c h , t y l e p r a ­ c y , m o z o ł ó w i t r u d ó w , w y p ł y w a j ą c y c h z o b o w i ą z k ó w s p o ł e c z n y c h , t y l e z a w o ­ d ó w , t y l e p r a g n i e ń n i e o s i ą g n i ę t y c h , t y ­ le b ó l ó w f i z y c z n y c h i c h o r ó b , t y l e c i e r ­ p i e ń m o r a l n y c h , a j e d n a k n i e z d o ł a ł o c i ę t o z a ła m a ć , z g r u c h o t a ć , b o ś w i e ­ d z i a ł , ż e d u c h t w ó j m u s i p r z e j ś ć p r z e z p a s m o c i e r p i e ń , t r u d ó w i w a lk , a b y s i ę m ó g ł z a h a r t o w a ć , a b y s i ę m ó g ł o c z y ­ ś c i ć , j a k z ł o t o i s r e b r o o c z y s z c z a s i ę w o g n i u .

A ż e ś m i a ł w ł a ś n i e h a r t d u c h a , ż a ­ d n a w r o g a s i ł a n i e m o g ł a c i ę z a c h ­ w i a ć , n i e m o g ł a z a t r u ć t w y c h s t a r y c h i m o c n y c h p r z e k o n a ń , n ie m o g 'a z r z u ­ c ić d o b ł o t a t w y c h i d e u ł ó w . Z w a l c z a j ą c z ł o , a c z y n i ą c d o b r o , m im o p r z e c iw n o ­ ś c i w s z e l k i c h , d o b i ja s z d o k r e s u c e lu s w o j e g o . S u m i e n i e t w o j e c i m ó w i , ż e ś ż y c i a n i e z m a r n o w a ł , ż e ś w ż y c i u s p e ł­

n i ł s w o j ą o f i a r ę k r z y ż a , k t ó r a b y ł a t w o ­ im u d z i a ł e m . I t a k u s z l a c h e t n i a j ą c s i e ­ b i e , p r z y c z y n i ł e ś s i ę w z n a c z n y m s t o p -

i u d o u s z l a c h e t n i e n ia l u d z k o ś c i.

I n n i z a ś , m ó w i ą c k i e d y ś o t o b i e p o w i e ­ d z ą : „ P r z y s z e d ł , d o b r z e c z y ­

n i ą c " .

B Ó B

j e s t z n a n y ju ż n a 4 .0 0 0 la t, g r o c h n a 2 .0 0 0 , o g ó rk i n a 3 .0 0 0 , p r z e d n a s z ą e r ą . Z a le ż n ie o d w a ru n k ó w k lim a ty c z n y c h z a tr z y m u ją z ie lo ­ n o ś ć d r z e w a . N a p ó łn o c y t r a c ą w c z e ś n ie j liś ­ c ie n a d r z e w a c h s ą d łu ż e j z ie lo n e . B u k p o z o - s t a je z ie lo n y w D a n ji 4 , n a M a d e r z e 8 m ie s ię ­ c y . W B ra z y lii n i e k t ó r e z n a s z y c h d r z e w o w o ­ c o w y c h m a ją s t a l e z ie lo n e liś c ie .