NAUKA ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

(1)

NAUKA ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

III SSA, III SNA licencjat

(2)

NAUKA ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA PODSTAWY ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Grupa w organizacji

(3)

PLAN ZAJĘĆ

Relacje jednostka – grupa Pojęcie grupy

Więź obiektywna, subiektywna i behawioralna Przesłanki (motywy) tworzenia grup

Zależności między jednostką a efektami pracy grupowej Cechy grup w organizacjach

Wybrane kryteria opisu grup w organizacjach (do zrobienia samemu) Kryterium wielkości

Kryterium formalności Kryterium rekrutacji

Kryterium intensywności uczestnictwa w grupie Syndrom myślenia grupowego

Podejmowanie decyzji przez organ monokratyczny i kolegialny (cechy)

NAUKA ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA GRUPA W ORGANIZACJI

(4)

ZAGADNIENIA

Jakie grupy występują w organizacji?

Czy poszczególne grupy w organizacji coś łączy?

Czy grupy wpływają na organizację? W jaki sposób?

Czy organizacja wpływa na grupy? W Jaki sposób?

(5)

ZWIĄZEK MIĘDZY GRUPA A ORGANIZACJĄ

ORGANIZACJA TO GRUPA LUDZI, KTÓRYCH ŁĄCZY WSPÓLNY CEL

ORGANIZACJA GRUPA

(6)

POJĘCIE GRUPY

Grupa

1. pewna liczba jednostek skupiona w całość

2. zbiorowość, której członkowie połączeni są jakąś więzią 3. zespół ludzi, np. spełniających określone zadanie

(7)

POJĘCIE GRUPY

Grupa (min. 2 osoby)

dwie lub więcej osób, które

współdziałają i wzajemnie na siebie oddziałują w dążeniu do wspólnego celu

Grupa społeczna (min. 3 osoby)

zbiór jednostek między, którymi zachodzą istotne stosunki społeczne

Adam Dawczak-Dębicki

Para Kaszubów na ławce w Gdyni

(8)

POJĘCIE GRUPY

Dlaczego diada* nie jest grupą społeczną:

• brak możliwości ustosunkowania się do relacji między członkami grupy (tworzenie sojuszy, mediacja, wspólne przeciwstawianie się innemu członkowi grupy, itp.)

• tworzy nieskomplikowaną i niedynamiczną całość

• nie można w niej zastosować przymusu grupowego

Diada - para

(9)

POJĘCIE GRUPY

Grupa społeczna

zbiór jednostek, w którym

wspólnota pewnych istotnie społecznych cech wyraża się w tożsamości zbiorowej i towarzyszą temu kontakty, interakcje i stosunki społeczne w jej obrębie

częstsze i bardziej intensywne niż z osobami z zewnątrz.

zbiorowość ludzi pomiędzy którymi występuje:

• więź obiektywna,

• więź subiektywna,

• więź behawioralna.

(10)

POJĘCIE GRUPY WIĘŹ SUBIEKTYWNA

Poczucie wspólnoty z członkami grupy, do której należymy.

W miejscu pracy wyraża się poprzez elementy kulturowe, np.:

• normy

• wartości

• tradycję

(11)

POJĘCIE GRUPY WIĘŹ OBIEKTYWNA

Poczucie wspólnoty wynikające z podobieństwa sytuacji życiowej.

W miejscu pracy wyraża się poprzez:

• wykształcenie

• wynagrodzenie

• stanowisko (itp.)

(12)

POJĘCIE GRUPY

WIĘŹ BEHAWIORALNA

To podobne lub wspólne działanie podejmowane przez członków grupy

W miejscu pracy wyraża się poprzez:

• artefakty behawioralne*

• postawy**

* Artefakty behawioralne – realne zachowania

** Postawy, czyli stwierdzenia oceniające, dotyczące: podmiotów, przedmiotów, wydarzeń.

(13)

POJĘCIE GRUPY ROLA GRUPOWA

rodzaj roli społecznej podejmowanej w małej grupie

Rola społeczna

zestaw praw i obowiązków przypisanych określonej pozycji społecznej

i wiążących każdego, kto tę pozycję zajmuje, bez względu na cechy osobiste

(14)

PRZESŁANKI (MOTYWY) TWORZENIA GRUP

PRZESŁANKI ZWIĄZANE PRZESŁANKI ZWIĄZANE Z ZASPOKOJENIEM POTRZEB Z CECHAMI GRUPY

(15)

MOTYWY TWORZENIA GRUP

PRZESŁANKI ZWIĄZANE Z ZASPOKOJENIEM POTRZEB

Jednostki tworzą grupy, ponieważ uczestnictwo w grupie zaspokaja:

• potrzeby bezpieczeństwa

(udzielanie sobie wzajemnej pomocy, pomoc w rozwiązaniu problemów jednostkowych, ochrona członka grupy przed konsekwencjami jego błędu)

• potrzeby społeczne

(satysfakcja z przynależności, wsparcie emocjonalne)

• potrzeby uznania

(prestiż, szacunek)

(16)

MOTYWY TWORZENIA GRUP

PRZESŁANKI ZWIĄZANE Z CECHAMI GRUP

Przesłanki jakimi kieruje się kierownictwo podejmując decyzje o utworzeniu grup w organizacji:

• cel dla realizacji, którego powstaje grupa

• charakter przedsięwzięcia

• zakres specjalności potrzebnych do osiągnięcia celu

• czas realizacji przedsięwzięcia

• środki niezbędne do realizacji zadania

• połączenie umiejętności, oceny i doświadczenia

(17)

TYPY ZALEŻNOŚCI MIĘDZY JEDNOSTKĄ A EFEKTAMI PRACY GRUPOWEJ

Trzy typy wpływu jednostki

na ostateczny efekt pracy grupowej wg Georga Steinera

• Indywidualne wkłady pracy sumują się

• Przewaga pracy jednej osoby

• Współdziałanie

Georg Steiner ur. 1929 r.

(18)

Trzy typy wpływu wg Georga Steinera Indywidualne wkłady pracy sumują się

• rezultat pracy jest wspólny

• potencjalny wpływ każdego członka grupy na osiągnięcie rezultatu

Przewaga pracy jednej osoby

• jedna osoba ma wpływ na osiągnięcie rezultatu (pozostałe osoby nie mają)

• praca innych osób jest zbędna

(19)

Trzy typy wpływu wg Georga Steinera Współdziałanie

• rezultat pracy jest wspólny

• rezultat pracy nie przekroczy poziomu wyznaczonego przez najmniej efektywnego uczestnika

• największy wpływ na efekt końcowy ma najmniej sprawny członek grupy

(20)

TYPOLOGIA ZADAŃ grupowych wg Georga Steinera

została sformułowana na podstawie obserwacji wpływu jednostki na efekty pracy grupowej.

ZADANIA

DYSJUNKCYJNE ADDYTYWNE KONIUNKCYJNE

(21)

Typologia zadań grupowych wg Georga Steinera

OPIS ZADANIA

DYSJUNKCYJNE ZADANIA

KONIUNKCYJNE ZADANIA

ADDYTYWNE CECHA Jedna osoba ma

największy wpływ na wspólny efekt

Najmniej sprawna osoba ma największy wpływ na efekt końcowy

Wszystkie osoby mają

jednakowy wpływ na efekt końcowy

DYNAMIKA

WYSIŁKU Zmniejszenie wysiłku osób mających

najmniejszy wpływ

Wysiłek spada do poziomu najmniej sprawnej osoby

Wysiłek osób jest tym mniejszy im mniejszy jest stosunek

efektu działań jednostkowych efektu działań wspólnych

DYNAMIKA WYSIŁKU SPADA = ZMNIEJSZENIE WYSIŁKU W TRAKCIE PRACY GRUPOWEJ

(22)

Typologia zadań grupowych wg Georga Steinera STRATA MOTYWACYJNA

zmniejszanie się wysiłku w pracy grupowej,

wskutek której grupa zadaniowa nie może osiągnąć swojej potencjalnej sprawności

(23)

Ogólne wnioski

z badań przeprowadzonych przez Georga Steinera

Podczas wykonywania zadań przez grupę często pojawia się zjawisko tzw. straty motywacyjnej.

Wzrost liczebności grupy także obniża wysiłek.

Praca grupowa nie podnosi wysiłku osób w działaniach zespołowych.

(24)

CECHY GRUPY W ORGANIZACJACH:

1. ISTNIENIE PRZYWÓDZTWA NIEFORMALNEGO W GRUPIE

2. ISTNIENIE NORM GRUPOWYCH I PODPORZĄDKOWANIE SIĘ IM 3. ZWARTOŚĆ GRUPY (in. SOLIDARNOŚĆ)

Znajomość tych cech umożliwia kierownikom sprawne zarządzanie.

(25)

PRZYWÓDZTWO NIEFORMALNE W GRUPIE

Przywódca nieformalny:

• wyłania się stopniowo

• to osoba ciesząca się w grupie największym autorytetem i szacunkiem

Umiejętności organizacji (kierownictwa):

• zidentyfikowanie nieformalnego przywódcy

• zdefiniowanie roli nieformalnego przywódcy

Rola nieformalnego przywódcy:

• rola związana z zadaniem

• rola związana z utrzymaniem grupy

(26)

NORMY GRUPOWE

1. Powstają z czasem

2. Członkowie grupy podporządkowują się normom grupowym pod wpływem:

• spodziewanej sankcji

• nacisków grupowych

• dążenia do akceptacji

• stopnia świadomości

• poczucia praworządności 3. Powstają na podstawie:

• zwyczaju (wpływ osób na organizację)

• narzucone formalnie (wpływ organizacji na ludzi)

4. Mają różny stopień ważności z punktu widzenia organizacji

(27)

ZWARTOŚĆ GRUPY (in. SOLIDARNOŚĆ)

Przejawia się w pozytywnym odczuciu członków grupy wynikającym z przynależności do tej grupy

(im odczucie pozytywne jest silniejsze tym bardziej zwarta grupa) Zwartość grupy wskazuje na siłę wpływu grupy jako całości na poszczególnych jej członków

(im bardziej zwarta grupa tym większe prawdopodobieństwo przestrzegania norm grupowych przez członków grupy)

Zwartość wewnątrz grupy jest umacniana przez:

• konflikt z jednostką spoza grupy

• konflikt z inną grupą

(28)

PODEJMOWANIE DECYZJI PRZEZ

ORGAN MONOKRATYCZNY I ORGAN KOLEGIALNY

jako przykład siły

wpływu grupy na jednostkę

Patrz prezentacja: TOiD 02 Pojęcie decyzji i decydowania, slajd 24-27

(29)

SYNDROM MYŚLENIA GRUPOWEGO

SYNDROM MYŚLENIA STADNEGO

Patrz prezentacja: TOiD 03 Grupomyśl

(30)

Dziękuję za uwagę