Leonhard Euler
Leonhard Euler Leonhard Euler
● ur. 15 kwietnia 1707 w Bazylei
● zm. 18 września 1783 w Petersburgu
● uważany za jednego z najbardziej
produktywnych
matematyków w historii
Dzieciństwo i młodość Dzieciństwo i młodość
● przeprowadzka do Riehen
● studia na Uniwersytecie Bazylejskim
● prywatne lekcje u Johanna Bernoulliego
● stopień magistra filozofii
● studia nad teologią, greką i językiem hebrajskim
Pobyt w Petersburgu Pobyt w Petersburgu
● przybycie do stolicy Rosji 17 maja 1727
● stanowisko na wydziale matematycznym Petersburskiej Akademii Nauk
● objęcie wydziału po rezygnacji Daniela Bernoulliego
● wyjazd z Petersburga 19 czerwca 1741
Praca w Berlinie Praca w Berlinie
● akceptacja złożonej przez króla Fryderyka II Hohenzollerna propozycji przeniesienia się do Berlina
● objęcia stanowiska w Pruskiej Akademii Nauk
● prywatne lekcje dla księżniczki Anhalt-Dessau, siostrzenicy Fryderyka
● Opuszczenie Berlina z powodu
osobistego konfliktu Eulera z Fryderykiem
Ostatni etap życia Ostatni etap życia
● powrót do Akademii w Petersburgu
● pożar domu
● śmierć w wyniku wylewu krwi do mózgu
● pochówek w ławrze Aleksandra Newskiego
Szwajcarski banknot 10-frankowy, na cześć Eulera, najznakomitszego szwajcarskiego matematyka w historii
Znaczek byłego Związku Radzieckiego wydany w 1957 r. dla uczczenia 250. rocznicy urodzin Eulera. Tekst mówi: 250 lat od urodzenia wielkiego matematyka i akademika, Leonarda Eulera.
Dziedziny którymi zajmował się Euler Dziedziny którymi zajmował się Euler
● Analiza matematyczna
● Teoria liczb
● Teoria grafów
● Matematyka stosowana
● Fizyka – Mechanika, Optyka
● Astronomia
Wkład do notacji Wkład do notacji
● Pojęcie funkcji i zapis
● Oznaczenie funkcji ,
● Zastosowanie jako oznaczenia sumy
● Wprowadzenie liczby jako podstawy ln
● Wprowadzenie litery jako oznaczenia jednostki urojonej
● Rozpropagowanie użycia jako oznaczenia liczby pi
Σ
e
cos( x) sin(x) f ( x)
ii
π
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Analiza Matematyczna Analiza Matematyczna
● Staje się centrum zainteresowań Eulera
● Funkcje wyrażone jako szeregi potęgowe:
ex=
∑
n=0
∞ xn
n!=lim
n →∞
( 1
0!+ x
1!+ x2
2! +...+ xn n!)
arctan ( x)=
∑
n=0
∞
(−1)n x2n+1 2n+1
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Analiza Matematyczna Analiza Matematyczna
● Rozszerza definicję log dla argumentów ujemnych i zespolonych
● Definiuje funkcję wykładniczą dla liczb zespolonych
ln z=ln∣z∣+i arg z=ln∣z∣+i (ϕ +2k π )
ex=
∑
n=0
∞ xn
n! =lim
n →∞
( 1
0!+ x
1!+ x2
2! +...+ xn n! ) zw=ew ln z
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Analiza Matematyczna Analiza Matematyczna
● Odkrywa relację między funkcją wykładniczą i funkcjami trygonometrycznymi
● Dla wyrazenie to przyjmuje postać
Richard Feynman:
"the most remarkable formula in mathematics"
eiϕ=cos(ϕ )+i sin (ϕ ) ϕ =π
eiπ −1=0
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Analiza Matematyczna Analiza Matematyczna
● Wprowadza funkcję gamma rozszerzającą pojęcie silni na R i C
● Skąd:
Γ (z)=
∫
0
∞
t z−1 e−t dt
Γ ( z+1)=z Γ (z) Γ (0)=0!=1
Γ (n)=(n−1)!
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Analiza Matematyczna Analiza Matematyczna
● Rozwiązuje Problem Bazylijski
sin ( x)= x− x3
3! + x5
5!− x7
7! +...
sin ( x)
x =1− x2
3! + x4
5! − x6
7! +...
∑
n=1∞ 1
n2=?
∑
n=1
∞ 1
n2≃1.644934
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Analiza Matematyczna Analiza Matematyczna
● Rozwiązuje Problem Bazylijski
sin ( x)
x =0⇔ x=n⋅π n∈ℤ∖{0}
sin ( x)
x =(1− x
π )(1+πx )(1− 2xπ )(1+
x
2π )(1−
x
3π )(1+
x
3π )...=
=(1− x2
π )(1−
x2
4π )(1−
x2
9π )...
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Analiza Matematyczna Analiza Matematyczna
● Rozwiązuje Problem Bazylijski
−( 1 π 2+
1
4π 2+ 1
9π 2)=−
1
π 2
∑
n=1
∞ 1
n2
− 1
π 2
∑
n=1
∞ 1
n2=−1
6
∑
n=1
∞ 1
n2=π 2 6
sin ( x)
x =1− x2
3!+ x4
5! − x6
7! +...
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Teoria Liczb Teoria Liczb
● Wiele pierwszych prac Eulera opiera się na dokonaniach Fermata
● Obala hipotezę, że liczby postaci są liczbami pierwszymi dla
F (n)=22n+1 F (5)=4 294 967 297=641⋅6700417
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Teoria Liczb Teoria Liczb
● Udowadnia małe twierdznie Fermata:
Tw. Jeżeli jest liczbą pierwszą to dla dowolnej liczby całkowitej liczba jest podzielna przez
● Udowadnia twierdzenie Fermata o sumie dwóch kwadratów:
Tw. Każda liczba pierwsza dająca resztę w dzieleniu przez 4 jest sumą kwadratów dwóch liczba całkowitych
p a
ap−a p
p=4⋅k+1 k ∈ℤ
p−liczba pierwsza
p=a2+b2
a , b−liczby całkowite
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Teoria Liczb Teoria Liczb
● Jako pierwszy odkrywa związek między teorią liczb i analizą matematyczną
● Udowadnia że suma
gdzie to n-ta liczba pierwsza jest rozbieżna.
∑
n=1∞ 1
pi
pi
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Mechanika Mechanika
● Przyczynił się do rozwoju wytrzymałości materiałów – teorii belek
∂2
∂ x2 (E ( x) I ( x) ∂2 w
∂ x2 )=q(x)
∂2
∂ x2 (E ( x) I ( x) ∂2 w
∂ x2 )=−μ ∂
2 w
∂t2 +q( x)
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Matematyka Stosowana Matematyka Stosowana
● Opracował pierwszą metodę numeryczną
rozwiązywania równań różniczkowych – Metodę Eulera
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Matematyka Stosowana
Matematyka Stosowana
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Teoria Grafów Teoria Grafów
● Zagadnienie mostów królewieckich
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Teoria Grafów Teoria Grafów
●
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Topologia Topologia
● Charakterystyka Eulera – niezmiennik homeomorfizmów
● Udowodnił, że dla wielościanów foremnych
gdzie V - wierzchołki E - krawędzie F – ściany
Cauchy i L'Huillier
χ =V −E+F χ =2
V +F =E+2
Problemy Eulera:
Problemy Eulera:
Astronomia Astronomia
● Określał orbity komet i innych ciał niebieskich
● Wyliczył paralaksę słońca
● Jego obliczenia przyczyniły się do zw.
dokładności tabel długości geograficznej
Dziękujemy za uwagę!