Jaworska Maria

(1)

1

(2)

SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI m U 5 K

h . . 4 . f &. Q.

i*

(. Materiały dokumentacyjne .71 -- relacja właściwa V

2 ~ dokumenty (sensu stricto) dot. osoby relatora \

\/'ó - inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relatora — A

II. Materiały uzupełnieniające relację

III. i;ne materiały (zebrane przez „relatora”):

III, 1— dot. rodziny relatora

ill/2 - dot. ogólnie okresu sprzed 1939 r.

III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1939-1945) ill'4 -dct. ogólnie okresu po 1945 r.

V. W ypisy ze źródeł [tzw.: „nazwiskowe karty informacyjne”]

l'ś/5 - inne...

IV. Korespondencja

VI. Fotografie

2

(3)

3

(4)

A t ę .

> JArOESia IIARIA. ,p s ."L l l l a " i "Ciocia" z domu S e r e d y k a ,u r .3 1 .I.1893*

we w^i Konary,powiat "Miechów, córka Michała i ^ik to rli z domu Górnik.

Dzaiałaczka SDEPIL, KPP, Stowarzyszę: ia Przyjaciół ZSRR i PPR.

■^efeczesnej młodości wstąpiła do SDEPiL,a w okresie między

wojennym należała do KPP wraz z mężem Andrzejem,robotnikiem Eop.

"Czeladź" i "Grodziec", Swoją córkę Jasię wychowała również na i i

rewolucjonistkę. Jasia wraz z koleżankami szkolnymi Jadzią i

*

Tosią Flak prowadziły agitację komunistyczną,za co zostały uka

rane więzieniem,a ojca Tosi zastrzelono. Maria Jaworska rozwiuf- ła szczególnie aktywną d iałalność w pracach organizacji MOPR,

opiekując się bezpośrednio więźniami politycznymi,

t

Była popularną wśród robotników,działaczy partyjnych w Za

głębiu Dąbrowskim,nazywano ją "C io c ią ". TT 1928 roku kandydowała

4 na liście PPS-lewiey de Sejmu. TT 1929 r.została aresztowana i osadzona na 1 rok w w ięzieniu. Po wyjściu z więzienia kon-

4

tynuowała pracę partyjną wraz z córką Jasią,narażając się na re-

*

w izje , śledztwa i prewencyjne aresztowania przed 1-szym Maja.

TT okresie okupacji hitlerowskiej wraz z mężem przystąpiła do prac# konspiracyjnej w ramach podziemnej organizacji t

Stowarzyszenia Przyjaciół ZSRR,a następnie PPR. Aresztowana w 1S42 roku wraz z mężem i innymi działaczami PPR,została osa

dzona w obozie oświęcimskim,gdzie mąż i wielu innych towarzyszy

ł

zostało zamordowanych. Maria po roku pobytu w obozie oświę

cimskim została zwolniona,lecz po kilku tygodniach wolności zo

stała ponownie aresztowana pr: ez sosnowieckie Gestapo w dniu 2 2 .1 1 .1 9 4 4 r* i osadzona w policyjnym i^ięzieniu przy ul.Sienkie-

' - i

wicza w Sos owcu,gdzie poddana okrutnemu śledztwu została zamor

dowana w dniu 2 6 . I I I . 1944 r . i pochowana skrycie pod murem na cmentarzu sosnowieckim. Miejsce pochowania zostało po 'Wyzwoleniu

4

(5)

upamiętnione aarmurową płytą nagrobkową z następującym napisem:

"Maria Ja w o rsk a ",p s."L ilia ".B .c zło n e k SDEPiL i KFP. Zginęła z rąk Faszystów Hitlerowskich w marcu 1944 roku. Cześć Jej Świetlanej Pamięci !”

Z rewolucyjnych tradycji "Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiogd’

T7y d. "Śląsk" , Katowice ,1967 r .,s t r * 1 0 1 . Kołodziej Stanisław,

\nspomnienia /1 9 1 5 - 1945/ł^y d.K IF , Warszawa,1 9 6 7 ,str. 156 - 158.'

"Ludzie KPP* ,wy d.KIW#Wiarseawa,1954 r * ,s t r ,1 3 9 - 142. Gazeta Zie

lonogórska" 91954 r . , N r.6 , s t r .96. H.Rechowicz,"Polska Partia

Robotnicza w Śląsko-Dąbrowskim Obwodzie" ł^yd.SIN,i,atowice,19?2r, s tr .4 2 6 . Kartoteka Sosnowieckiego Gestapo,' Lp*122 i 123. Akt zgonu N r .377 w Księdza zgonów za rok 1944 - USC m.Sosnowca.

/Mio uzi jr a u.eivi ujrsiiwficm/

5

(6)

W /u SI1' 5

,4- J A w O i i S t n A R l A , 'L i l i a ', 'C io c ia *, z d. Seredyka, c. Michała i Wiktorii z d.Górnik, ur 31 stycznia 1893 r,Zginęła 26 marca 1944 r . , zamordowana w czasie śledztwa. Pochowana pod murera na cmentarzu sosnowieckim.Wykształcenie podstawowe, gospodyni domu. Członek SDKPiL, KPP, w czasie okupacji Stowarzyszenia Przyjacdł ZSRR i PPR. Prowadziła opiekęnad więźniami w ramach MOFR, W okresie międzywojennym kandydowała do Sejmu z ramienia PPS Lewicy w 1928 r , w 1929 aresztowana, osadzona nal rok w wię zieniu. Czynny w pracy partyjnej w Zagłębiu Dąbrowskim.w okresł międzywojennym i podczas okupacji hitlerowskiej. Dwukrotnie aresztowana przez Gestapa:z^Plł942 r os-adzona nff rok^fWfobozie.

o św ięcim skim ^^M w nie^p o .kilku tygoniach weinś^cif 22 » 1 9 ffr ) W czasie okrutnego śledztwa w więzieniu w rogowcu zamordowana*

6

(7)

7

(8)

8

(9)

9

(10)

10

(11)

11

Jaworska Maria

1

SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI m U 5 K

h . . 4 . f &. Q.

i*

(. Materiały dokumentacyjne .71 -- relacja właściwa V

2 ~ dokumenty (sensu stricto) dot. osoby relatora \

\/'ó - inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relatora — A

II. Materiały uzupełnieniające relację

III. i;ne materiały (zebrane przez „relatora”):

III, 1— dot. rodziny relatora

ill/2 - dot. ogólnie okresu sprzed 1939 r.

III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1939-1945) ill'4 -dct. ogólnie okresu po 1945 r.

V. W ypisy ze źródeł [tzw.: „nazwiskowe karty informacyjne”]

l'ś/5 - inne...

IV. Korespondencja

VI. Fotografie

2

3

A t ę .

> JArOESia IIARIA. ,p s ."L l l l a " i "Ciocia" z domu S e r e d y k a ,u r .3 1 .I.1893*

we w^i Konary,powiat "Miechów, córka Michała i ^ik to rli z domu Górnik.

Dzaiałaczka SDEPIL, KPP, Stowarzyszę: ia Przyjaciół ZSRR i PPR.

■^efeczesnej młodości wstąpiła do SDEPiL,a w okresie między­

wojennym należała do KPP wraz z mężem Andrzejem,robotnikiem Eop.

"Czeladź" i "Grodziec", Swoją córkę Jasię wychowała również na i i

rewolucjonistkę. Jasia wraz z koleżankami szkolnymi Jadzią i

*

Tosią Flak prowadziły agitację komunistyczną,za co zostały uka­

rane więzieniem,a ojca Tosi zastrzelono. Maria Jaworska rozwiuf- ła szczególnie aktywną d iałalność w pracach organizacji MOPR,

opiekując się bezpośrednio więźniami politycznymi,

t

Była popularną wśród robotników,działaczy partyjnych w Za­

głębiu Dąbrowskim,nazywano ją "C io c ią ". TT 1928 roku kandydowała

4

na liście PPS-lewiey de Sejmu. TT 1929 r.została aresztowana i osadzona na 1 rok w w ięzieniu. Po wyjściu z więzienia kon-

tynuowała pracę partyjną wraz z córką Jasią,narażając się na re-

*

w izje , śledztwa i prewencyjne aresztowania przed 1-szym Maja.

TT okresie okupacji hitlerowskiej wraz z mężem przystąpiła do prac# konspiracyjnej w ramach podziemnej organizacji t

Stowarzyszenia Przyjaciół ZSRR,a następnie PPR. Aresztowana w 1S42 roku wraz z mężem i innymi działaczami PPR,została osa­

dzona w obozie oświęcimskim,gdzie mąż i wielu innych towarzyszy

zostało zamordowanych. Maria po roku pobytu w obozie oświę­

cimskim została zwolniona,lecz po kilku tygodniach wolności zo­

stała ponownie aresztowana pr: ez sosnowieckie Gestapo w dniu 2 2 .1 1 .1 9 4 4 r* i osadzona w policyjnym i^ięzieniu przy ul.Sienkie-

' - i

wicza w Sos owcu,gdzie poddana okrutnemu śledztwu została zamor­

dowana w dniu 2 6 . I I I . 1944 r . i pochowana skrycie pod murem na cmentarzu sosnowieckim. Miejsce pochowania zostało po 'Wyzwoleniu

4

upamiętnione aarmurową płytą nagrobkową z następującym napisem:

"Maria Ja w o rsk a ",p s."L ilia ".B .c zło n e k SDEPiL i KFP. Zginęła z rąk Faszystów Hitlerowskich w marcu 1944 roku. Cześć Jej Świetlanej Pamięci !”

Z rewolucyjnych tradycji "Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiogd’

T7y d. "Śląsk" , Katowice ,1967 r .,s t r * 1 0 1 . Kołodziej Stanisław,

\nspomnienia /1 9 1 5 - 1945/ł^y d.K IF , Warszawa,1 9 6 7 ,str. 156 - 158.'

"Ludzie KPP* ,wy d.KIW#Wiarseawa,1954 r * ,s t r ,1 3 9 - 142. Gazeta Zie­

lonogórska" 91954 r . , N r.6 , s t r .96. H.Rechowicz,"Polska Partia

Robotnicza w Śląsko-Dąbrowskim Obwodzie" ł^yd.SIN,i,atowice,19?2r, s tr .4 2 6 . Kartoteka Sosnowieckiego Gestapo,' Lp*122 i 123. Akt zgonu N r .377 w Księdza zgonów za rok 1944 - USC m.Sosnowca.

/Mio uzi jr a u.eivi ujrsiiwficm/

5

W /u SI1' 5

o św ięcim skim ^^M w nie^p o .kilku tygoniach weinś^cif 22 » 1 9 ffr ) W czasie okrutnego śledztwa w więzieniu w rogowcu zamordowana*

6

7

8

9

10

11

■^efeczesnej młodości wstąpiła do SDEPiL,a w okresie między

Tosią Flak prowadziły agitację komunistyczną,za co zostały uka

Była popularną wśród robotników,działaczy partyjnych w Za

Stowarzyszenia Przyjaciół ZSRR,a następnie PPR. Aresztowana w 1S42 roku wraz z mężem i innymi działaczami PPR,została osa

zostało zamordowanych. Maria po roku pobytu w obozie oświę

cimskim została zwolniona,lecz po kilku tygodniach wolności zo

wicza w Sos owcu,gdzie poddana okrutnemu śledztwu została zamor

"Ludzie KPP* ,wy d.KIW#Wiarseawa,1954 r * ,s t r ,1 3 9 - 142. Gazeta Zie