• Nie Znaleziono Wyników

Matematyczne podstawy mechaniki kwantowej Wykład 4 Karol Kołodziej

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Matematyczne podstawy mechaniki kwantowej Wykład 4 Karol Kołodziej"

Copied!
303
0
0

Pełen tekst

(1)

Matematyczne podstawy mechaniki kwantowej

Wykład 4

Karol Kołodziej

Instytut Fizyki Uniwersytet Śląski, Katowice

http://kk.us.edu.pl

(2)

Przestrzeń wektorowa

Literatura: Julian Musielak, Wstęp do analizy funkcjonalnej Przypomnijmy pojęcieprzestrzeni wektorowejlub inaczej liniowej:

K– zbiór (ciało)liczbrzeczywistych R lubzespolonych C, X – dowolny zbiór niepusty.

Określamy działaniadodawaniai mnożenia przez liczbę:

+ : X × X → X

· : K × X → X

spełniające przy dowolnych x , y , z ∈ X i a, b ∈ K następujące warunki:

przemienność: x + y = y + x ,

(3)

Przestrzeń wektorowa

Literatura: Julian Musielak, Wstęp do analizy funkcjonalnej Przypomnijmy pojęcieprzestrzeni wektorowejlub inaczej liniowej:

K– zbiór (ciało)liczbrzeczywistych R lubzespolonych C, X – dowolny zbiór niepusty.

Określamy działaniadodawaniai mnożenia przez liczbę:

+ : X × X → X

· : K × X → X

spełniające przy dowolnych x , y , z ∈ X i a, b ∈ K następujące warunki:

przemienność: x + y = y + x ,

(4)

Przestrzeń wektorowa

Literatura: Julian Musielak, Wstęp do analizy funkcjonalnej Przypomnijmy pojęcieprzestrzeni wektorowejlub inaczej liniowej:

K– zbiór (ciało)liczbrzeczywistych R lubzespolonych C, X – dowolny zbiór niepusty.

Określamy działaniadodawaniai mnożenia przez liczbę:

+ : X × X → X

· : K × X → X

spełniające przy dowolnych x , y , z ∈ X i a, b ∈ K następujące warunki:

przemienność: x + y = y + x ,

(5)

Przestrzeń wektorowa

Literatura: Julian Musielak, Wstęp do analizy funkcjonalnej Przypomnijmy pojęcieprzestrzeni wektorowejlub inaczej liniowej:

K– zbiór (ciało)liczbrzeczywistych R lubzespolonych C, X – dowolny zbiór niepusty.

Określamy działaniadodawaniai mnożenia przez liczbę:

+ : X × X → X

· : K × X → X

spełniające przy dowolnych x , y , z ∈ X i a, b ∈ K następujące warunki:

przemienność: x + y = y + x ,

(6)

Przestrzeń wektorowa

Literatura: Julian Musielak, Wstęp do analizy funkcjonalnej Przypomnijmy pojęcieprzestrzeni wektorowejlub inaczej liniowej:

K– zbiór (ciało)liczbrzeczywistych R lubzespolonych C, X – dowolny zbiór niepusty.

Określamy działaniadodawaniai mnożenia przez liczbę:

+ : X × X → X

· : K × X → X

spełniające przy dowolnych x , y , z ∈ X i a, b ∈ K następujące warunki:

przemienność: x + y = y + x ,

(7)

Przestrzeń wektorowa

Literatura: Julian Musielak, Wstęp do analizy funkcjonalnej Przypomnijmy pojęcieprzestrzeni wektorowejlub inaczej liniowej:

K– zbiór (ciało)liczbrzeczywistych R lubzespolonych C, X – dowolny zbiór niepusty.

Określamy działaniadodawaniai mnożenia przez liczbę:

+ : X × X → X

· : K × X → X

spełniające przy dowolnych x , y , z ∈ X i a, b ∈ K następujące warunki:

przemienność: x + y = y + x ,

(8)

Przestrzeń wektorowa

łączność: x + (y + z) = (x + y ) + z,

Istnieje element zerowy θ ∈ X taki, że dla każdego x ∈ X , x + θ = x ,

Dla każdego elementu x ∈ X istnieje element przeciwny

−x ∈ X taki, żex + (−x ) = θ.

rozdzielność: a(x + y ) = ax + ay , rozdzielność: (a + b)x = ax + bx , a(bx ) = (ab)x ,

1 · x = x .

Zbiór X z działaniami + i ·nazywamy przestrzenią wektorową rzeczywistą (jeśli K = R) lub zespoloną (jeśli K = C).

(9)

Przestrzeń wektorowa

łączność: x + (y + z) = (x + y ) + z,

Istnieje element zerowy θ ∈ X taki, że dla każdego x ∈ X , x + θ = x ,

Dla każdego elementu x ∈ X istnieje element przeciwny

−x ∈ X taki, żex + (−x ) = θ.

rozdzielność: a(x + y ) = ax + ay , rozdzielność: (a + b)x = ax + bx , a(bx ) = (ab)x ,

1 · x = x .

Zbiór X z działaniami + i ·nazywamy przestrzenią wektorową rzeczywistą (jeśli K = R) lub zespoloną (jeśli K = C).

(10)

Przestrzeń wektorowa

Przykład 1

X = Kn.Elementy zbioru X mają postaćx = (x1, x2, ..., xn), y = (y1, y2, ..., yn), z = (z1, z2, ..., zn), gdziexi, yi, zi ∈ K.

Działania określamy następująco:

x + y ≡ (x1+ y1, x2+ y2, ..., xn+ yn) , ax ≡ (ax1, ax2, ..., axn) .

Czy są spełnione wszystkie warunki przestrzeni wektorowej? przemienność:

y + x = (y1, ..., yn) + (x1, ..., xn)

= (y1+ x1, ..., yn+ xn) = (x1+ y1, ..., xn+ yn)

= (x1, ..., xn) + (y1, ..., yn) =x + y ,

(11)

Przestrzeń wektorowa

Przykład 1

X = Kn.Elementy zbioru X mają postaćx = (x1, x2, ..., xn), y = (y1, y2, ..., yn), z = (z1, z2, ..., zn), gdziexi, yi, zi ∈ K.

Działania określamy następująco:

x + y ≡ (x1+ y1, x2+ y2, ..., xn+ yn) , ax ≡ (ax1, ax2, ..., axn) .

Czy są spełnione wszystkie warunki przestrzeni wektorowej? przemienność:

y + x = (y1, ..., yn) + (x1, ..., xn)

= (y1+ x1, ..., yn+ xn) = (x1+ y1, ..., xn+ yn)

= (x1, ..., xn) + (y1, ..., yn) =x + y ,

(12)

Przestrzeń wektorowa

Przykład 1

X = Kn.Elementy zbioru X mają postaćx = (x1, x2, ..., xn), y = (y1, y2, ..., yn), z = (z1, z2, ..., zn), gdziexi, yi, zi ∈ K.

Działania określamy następująco:

x + y ≡ (x1+ y1, x2+ y2, ..., xn+ yn) , ax ≡ (ax1, ax2, ..., axn) .

Czy są spełnione wszystkie warunki przestrzeni wektorowej?

przemienność:

y + x = (y1, ..., yn) + (x1, ..., xn)

= (y1+ x1, ..., yn+ xn) = (x1+ y1, ..., xn+ yn)

= (x1, ..., xn) + (y1, ..., yn) =x + y ,

(13)

Przestrzeń wektorowa

Przykład 1

X = Kn.Elementy zbioru X mają postaćx = (x1, x2, ..., xn), y = (y1, y2, ..., yn), z = (z1, z2, ..., zn), gdziexi, yi, zi ∈ K.

Działania określamy następująco:

x + y ≡ (x1+ y1, x2+ y2, ..., xn+ yn) , ax ≡ (ax1, ax2, ..., axn) .

Czy są spełnione wszystkie warunki przestrzeni wektorowej?

przemienność:

y + x = (y1, ..., yn) + (x1, ..., xn)

= (y1+ x1, ..., yn+ xn) = (x1+ y1, ..., xn+ yn)

= (x1, ..., xn) + (y1, ..., yn) =x + y ,

(14)

Przestrzeń wektorowa

Przykład 1

X = Kn.Elementy zbioru X mają postaćx = (x1, x2, ..., xn), y = (y1, y2, ..., yn), z = (z1, z2, ..., zn), gdziexi, yi, zi ∈ K.

Działania określamy następująco:

x + y ≡ (x1+ y1, x2+ y2, ..., xn+ yn) , ax ≡ (ax1, ax2, ..., axn) .

Czy są spełnione wszystkie warunki przestrzeni wektorowej?

przemienność:

y + x = (y1, ..., yn) + (x1, ..., xn)

=

(y1+ x1, ..., yn+ xn) = (x1+ y1, ..., xn+ yn)

= (x1, ..., xn) + (y1, ..., yn) =x + y ,

(15)

Przestrzeń wektorowa

Przykład 1

X = Kn.Elementy zbioru X mają postaćx = (x1, x2, ..., xn), y = (y1, y2, ..., yn), z = (z1, z2, ..., zn), gdziexi, yi, zi ∈ K.

Działania określamy następująco:

x + y ≡ (x1+ y1, x2+ y2, ..., xn+ yn) , ax ≡ (ax1, ax2, ..., axn) .

Czy są spełnione wszystkie warunki przestrzeni wektorowej?

przemienność:

y + x = (y1, ..., yn) + (x1, ..., xn)

= (y1+ x1, ..., yn+ xn) =

(x1+ y1, ..., xn+ yn)

= (x1, ..., xn) + (y1, ..., yn) =x + y ,

(16)

Przestrzeń wektorowa

Przykład 1

X = Kn.Elementy zbioru X mają postaćx = (x1, x2, ..., xn), y = (y1, y2, ..., yn), z = (z1, z2, ..., zn), gdziexi, yi, zi ∈ K.

Działania określamy następująco:

x + y ≡ (x1+ y1, x2+ y2, ..., xn+ yn) , ax ≡ (ax1, ax2, ..., axn) .

Czy są spełnione wszystkie warunki przestrzeni wektorowej?

przemienność:

y + x = (y1, ..., yn) + (x1, ..., xn)

= (y1+ x1, ..., yn+ xn) = (x1+ y1, ..., xn+ yn)

= (x1, ..., xn) + (y1, ..., yn) =x + y ,

(17)

Przestrzeń wektorowa

Przykład 1

X = Kn.Elementy zbioru X mają postaćx = (x1, x2, ..., xn), y = (y1, y2, ..., yn), z = (z1, z2, ..., zn), gdziexi, yi, zi ∈ K.

Działania określamy następująco:

x + y ≡ (x1+ y1, x2+ y2, ..., xn+ yn) , ax ≡ (ax1, ax2, ..., axn) .

Czy są spełnione wszystkie warunki przestrzeni wektorowej?

przemienność:

y + x = (y1, ..., yn) + (x1, ..., xn)

= (y1+ x1, ..., yn+ xn) = (x1+ y1, ..., xn+ yn)

=

(x1, ..., xn) + (y1, ..., yn) =x + y ,

(18)

Przestrzeń wektorowa

Przykład 1

X = Kn.Elementy zbioru X mają postaćx = (x1, x2, ..., xn), y = (y1, y2, ..., yn), z = (z1, z2, ..., zn), gdziexi, yi, zi ∈ K.

Działania określamy następująco:

x + y ≡ (x1+ y1, x2+ y2, ..., xn+ yn) , ax ≡ (ax1, ax2, ..., axn) .

Czy są spełnione wszystkie warunki przestrzeni wektorowej?

przemienność:

y + x = (y1, ..., yn) + (x1, ..., xn)

= (y1+ x1, ..., yn+ xn) = (x1+ y1, ..., xn+ yn)

= (x , ..., x ) + (y , ..., y ) =

x + y ,

(19)

Przestrzeń wektorowa

Przykład 1

X = Kn.Elementy zbioru X mają postaćx = (x1, x2, ..., xn), y = (y1, y2, ..., yn), z = (z1, z2, ..., zn), gdziexi, yi, zi ∈ K.

Działania określamy następująco:

x + y ≡ (x1+ y1, x2+ y2, ..., xn+ yn) , ax ≡ (ax1, ax2, ..., axn) .

Czy są spełnione wszystkie warunki przestrzeni wektorowej?

przemienność:

y + x = (y1, ..., yn) + (x1, ..., xn)

= (y1+ x1, ..., yn+ xn) = (x1+ y1, ..., xn+ yn)

= (x , ..., x ) + (y , ..., y ) =x + y ,

(20)

Przestrzeń wektorowa

Przykład 1

X = Kn.Elementy zbioru X mają postaćx = (x1, x2, ..., xn), y = (y1, y2, ..., yn), z = (z1, z2, ..., zn), gdziexi, yi, zi ∈ K.

Działania określamy następująco:

x + y ≡ (x1+ y1, x2+ y2, ..., xn+ yn) , ax ≡ (ax1, ax2, ..., axn) .

Czy są spełnione wszystkie warunki przestrzeni wektorowej?

przemienność:

y + x = (y1, ..., yn) + (x1, ..., xn)

= (y1+ x1, ..., yn+ xn) = (x1+ y1, ..., xn+ yn)

= (x , ..., x ) + (y , ..., y ) =x + y ,

(21)

Przestrzeń wektorowa

łączność:

x + (y + z) = (x1, x2, ..., xn) + ((y1, y2, ..., yn) + (z1, z2, ..., zn))

= (x1+ (y1+ z1), x2+ (y2+ z2), ..., xn+ (yn+ zn))

= ((x1+ y1) + z1, (x2+ y2) + z2, ..., (xn+ yn) + zn)

= ((x1, x2, ..., xn) + (y1, y2, ..., yn)) + (z1, z2, ..., zn) =(x + y ) + z.

element zerowy: Istnieje θ ∈ X , taki że dla każdego x ∈ X

θ ≡ (0, ..., 0) x + θ= (x1+ 0, ..., xn+ 0) = (x1, ..., xn) =x .

(22)

Przestrzeń wektorowa

łączność:

x + (y + z) = (x1, x2, ..., xn) + ((y1, y2, ..., yn) + (z1, z2, ..., zn))

= (x1+ (y1+ z1), x2+ (y2+ z2), ..., xn+ (yn+ zn))

=

((x1+ y1) + z1, (x2+ y2) + z2, ..., (xn+ yn) + zn)

= ((x1, x2, ..., xn) + (y1, y2, ..., yn)) + (z1, z2, ..., zn) =(x + y ) + z.

element zerowy: Istnieje θ ∈ X , taki że dla każdego x ∈ X

θ ≡ (0, ..., 0) x + θ= (x1+ 0, ..., xn+ 0) = (x1, ..., xn) =x .

(23)

Przestrzeń wektorowa

łączność:

x + (y + z) = (x1, x2, ..., xn) + ((y1, y2, ..., yn) + (z1, z2, ..., zn))

= (x1+ (y1+ z1), x2+ (y2+ z2), ..., xn+ (yn+ zn))

= ((x1+ y1) + z1, (x2+ y2) + z2, ..., (xn+ yn) + zn)

= ((x1, x2, ..., xn) + (y1, y2, ..., yn)) + (z1, z2, ..., zn) =(x + y ) + z.

element zerowy: Istnieje θ ∈ X , taki że dla każdego x ∈ X

θ ≡ (0, ..., 0) x + θ= (x1+ 0, ..., xn+ 0) = (x1, ..., xn) =x .

(24)

Przestrzeń wektorowa

łączność:

x + (y + z) = (x1, x2, ..., xn) + ((y1, y2, ..., yn) + (z1, z2, ..., zn))

= (x1+ (y1+ z1), x2+ (y2+ z2), ..., xn+ (yn+ zn))

= ((x1+ y1) + z1, (x2+ y2) + z2, ..., (xn+ yn) + zn)

=

((x1, x2, ..., xn) + (y1, y2, ..., yn)) + (z1, z2, ..., zn) =(x + y ) + z.

element zerowy: Istnieje θ ∈ X , taki że dla każdego x ∈ X

θ ≡ (0, ..., 0) x + θ= (x1+ 0, ..., xn+ 0) = (x1, ..., xn) =x .

(25)

Przestrzeń wektorowa

łączność:

x + (y + z) = (x1, x2, ..., xn) + ((y1, y2, ..., yn) + (z1, z2, ..., zn))

= (x1+ (y1+ z1), x2+ (y2+ z2), ..., xn+ (yn+ zn))

= ((x1+ y1) + z1, (x2+ y2) + z2, ..., (xn+ yn) + zn)

= ((x1, x2, ..., xn) + (y1, y2, ..., yn)) +

(z1, z2, ..., zn) =(x + y ) + z.

element zerowy: Istnieje θ ∈ X , taki że dla każdego x ∈ X

θ ≡ (0, ..., 0) x + θ= (x1+ 0, ..., xn+ 0) = (x1, ..., xn) =x .

(26)

Przestrzeń wektorowa

łączność:

x + (y + z) = (x1, x2, ..., xn) + ((y1, y2, ..., yn) + (z1, z2, ..., zn))

= (x1+ (y1+ z1), x2+ (y2+ z2), ..., xn+ (yn+ zn))

= ((x1+ y1) + z1, (x2+ y2) + z2, ..., (xn+ yn) + zn)

= ((x1, x2, ..., xn) + (y1, y2, ..., yn)) +

(z1, z2, ..., zn) =(x + y ) + z.

element zerowy: Istnieje θ ∈ X , taki że dla każdego x ∈ X

θ ≡ (0, ..., 0) x + θ= (x1+ 0, ..., xn+ 0) = (x1, ..., xn) =x .

(27)

Przestrzeń wektorowa

łączność:

x + (y + z) = (x1, x2, ..., xn) + ((y1, y2, ..., yn) + (z1, z2, ..., zn))

= (x1+ (y1+ z1), x2+ (y2+ z2), ..., xn+ (yn+ zn))

= ((x1+ y1) + z1, (x2+ y2) + z2, ..., (xn+ yn) + zn)

= ((x1, x2, ..., xn) + (y1, y2, ..., yn)) + (z1, z2, ..., zn) =

(x + y ) + z.

element zerowy: Istnieje θ ∈ X , taki że dla każdego x ∈ X

θ ≡ (0, ..., 0) x + θ= (x1+ 0, ..., xn+ 0) = (x1, ..., xn) =x .

(28)

Przestrzeń wektorowa

łączność:

x + (y + z) = (x1, x2, ..., xn) + ((y1, y2, ..., yn) + (z1, z2, ..., zn))

= (x1+ (y1+ z1), x2+ (y2+ z2), ..., xn+ (yn+ zn))

= ((x1+ y1) + z1, (x2+ y2) + z2, ..., (xn+ yn) + zn)

= ((x1, x2, ..., xn) + (y1, y2, ..., yn)) + (z1, z2, ..., zn) =(x + y ) + z.

element zerowy: Istnieje θ ∈ X , taki że dla każdego x ∈ X

θ ≡ (0, ..., 0) x + θ= (x1+ 0, ..., xn+ 0) = (x1, ..., xn) =x .

(29)

Przestrzeń wektorowa

łączność:

x + (y + z) = (x1, x2, ..., xn) + ((y1, y2, ..., yn) + (z1, z2, ..., zn))

= (x1+ (y1+ z1), x2+ (y2+ z2), ..., xn+ (yn+ zn))

= ((x1+ y1) + z1, (x2+ y2) + z2, ..., (xn+ yn) + zn)

= ((x1, x2, ..., xn) + (y1, y2, ..., yn)) + (z1, z2, ..., zn) =(x + y ) + z.

element zerowy:

Istnieje θ ∈ X , taki że dla każdego x ∈ X

θ ≡ (0, ..., 0) x + θ= (x1+ 0, ..., xn+ 0) = (x1, ..., xn) =x .

(30)

Przestrzeń wektorowa

łączność:

x + (y + z) = (x1, x2, ..., xn) + ((y1, y2, ..., yn) + (z1, z2, ..., zn))

= (x1+ (y1+ z1), x2+ (y2+ z2), ..., xn+ (yn+ zn))

= ((x1+ y1) + z1, (x2+ y2) + z2, ..., (xn+ yn) + zn)

= ((x1, x2, ..., xn) + (y1, y2, ..., yn)) + (z1, z2, ..., zn) =(x + y ) + z.

element zerowy:Istnieje θ ∈ X , taki że dla każdego x ∈ X

θ ≡ (0, ..., 0) x + θ=

(x1+ 0, ..., xn+ 0) = (x1, ..., xn) =x .

(31)

Przestrzeń wektorowa

łączność:

x + (y + z) = (x1, x2, ..., xn) + ((y1, y2, ..., yn) + (z1, z2, ..., zn))

= (x1+ (y1+ z1), x2+ (y2+ z2), ..., xn+ (yn+ zn))

= ((x1+ y1) + z1, (x2+ y2) + z2, ..., (xn+ yn) + zn)

= ((x1, x2, ..., xn) + (y1, y2, ..., yn)) + (z1, z2, ..., zn) =(x + y ) + z.

element zerowy: Istnieje θ ∈ X , taki że dla każdego x ∈ X θ ≡ (0, ..., 0) x + θ=(x1+ 0, ..., xn+ 0) =

(x1, ..., xn) =x .

(32)

Przestrzeń wektorowa

łączność:

x + (y + z) = (x1, x2, ..., xn) + ((y1, y2, ..., yn) + (z1, z2, ..., zn))

= (x1+ (y1+ z1), x2+ (y2+ z2), ..., xn+ (yn+ zn))

= ((x1+ y1) + z1, (x2+ y2) + z2, ..., (xn+ yn) + zn)

= ((x1, x2, ..., xn) + (y1, y2, ..., yn)) + (z1, z2, ..., zn) =(x + y ) + z.

element zerowy: Istnieje θ ∈ X , taki że dla każdego x ∈ X θ ≡ (0, ..., 0) x + θ= (x1+ 0, ..., xn+ 0) =(x1, ..., xn) =

x .

(33)

Przestrzeń wektorowa

łączność:

x + (y + z) = (x1, x2, ..., xn) + ((y1, y2, ..., yn) + (z1, z2, ..., zn))

= (x1+ (y1+ z1), x2+ (y2+ z2), ..., xn+ (yn+ zn))

= ((x1+ y1) + z1, (x2+ y2) + z2, ..., (xn+ yn) + zn)

= ((x1, x2, ..., xn) + (y1, y2, ..., yn)) + (z1, z2, ..., zn) =(x + y ) + z.

element zerowy: Istnieje θ ∈ X , taki że dla każdego x ∈ X

θ ≡ (0, ..., 0) x + θ= (x1+ 0, ..., xn+ 0) = (x1, ..., xn) =x .

(34)

Przestrzeń wektorowa

łączność:

x + (y + z) = (x1, x2, ..., xn) + ((y1, y2, ..., yn) + (z1, z2, ..., zn))

= (x1+ (y1+ z1), x2+ (y2+ z2), ..., xn+ (yn+ zn))

= ((x1+ y1) + z1, (x2+ y2) + z2, ..., (xn+ yn) + zn)

= ((x1, x2, ..., xn) + (y1, y2, ..., yn)) + (z1, z2, ..., zn) =(x + y ) + z.

element zerowy: Istnieje θ ∈ X , taki że dla każdego x ∈ X

θ ≡ (0, ..., 0) x + θ= (x1+ 0, ..., xn+ 0) = (x1, ..., xn) =x .

(35)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny:Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x )

= (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ. rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(36)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) =

(x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ. rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(37)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ. rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(38)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

=

(0, ..., 0) =θ. rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(39)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =

θ. rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(40)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ.

rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(41)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ.

rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(42)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ.

rozdzielność:

a(x + y ) =

a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(43)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ.

rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(44)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ.

rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

=

a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(45)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ.

rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) =

(a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(46)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ.

rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(47)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ.

rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

=

(ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(48)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ.

rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) =

(ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(49)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ.

rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) =(ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(50)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ.

rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

=

a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(51)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ.

rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =

ax + ay .

(52)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ.

rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(53)

Przestrzeń wektorowa

element przeciwny: Dla każdego x ∈ X istnieje −x ∈ X , taki, że

−x ≡ (−x1, ..., −xn) x + (−x ) = (x1− x1, ..., xn− xn)

= (0, ..., 0) =θ.

rozdzielność:

a(x + y ) = a ((x1, ..., xn) + (y1, ..., yn))

= a(x1+ y1, ..., xn+ yn) = (a(x1+ y1), ..., a(xn+ yn))

= (ax1+ ay1, ..., axn+ ayn) = (ax1, ..., axn) + (ay1, ..., ayn)

= a(x1, ..., xn) + a(y1, ..., yn) =ax + ay .

(54)

Przestrzeń wektorowa

rozdzielność:

(a + b)x =

(a + b)(x1, ..., xn) = ((a + b)x1, ..., (a + b)xn)

= (ax1+ bx1, ..., axn+ bxn)

= (ax1, ..., axn) + (bx1, ..., bxn) =ax + bx .

a(bx ) = a (b(x1, ..., xn)) = a (bx1, ..., bxn)

= (a(bx1), ..., a(bxn)) = ((ab)x1, ..., (ab)xn)

= (ab) (x1, ..., xn) =(ab)x .

1 · x = 1 (x1, ..., xn)

= (1 · x1, ..., 1 · xn) = (x1, ..., xn) =x cnd.

(55)

Przestrzeń wektorowa

rozdzielność:

(a + b)x = (a + b)(x1, ..., xn) =

((a + b)x1, ..., (a + b)xn)

= (ax1+ bx1, ..., axn+ bxn)

= (ax1, ..., axn) + (bx1, ..., bxn) =ax + bx .

a(bx ) = a (b(x1, ..., xn)) = a (bx1, ..., bxn)

= (a(bx1), ..., a(bxn)) = ((ab)x1, ..., (ab)xn)

= (ab) (x1, ..., xn) =(ab)x .

1 · x = 1 (x1, ..., xn)

= (1 · x1, ..., 1 · xn) = (x1, ..., xn) =x cnd.

(56)

Przestrzeń wektorowa

rozdzielność:

(a + b)x = (a + b)(x1, ..., xn) = ((a + b)x1, ..., (a + b)xn)

= (ax1+ bx1, ..., axn+ bxn)

= (ax1, ..., axn) + (bx1, ..., bxn) =ax + bx .

a(bx ) = a (b(x1, ..., xn)) = a (bx1, ..., bxn)

= (a(bx1), ..., a(bxn)) = ((ab)x1, ..., (ab)xn)

= (ab) (x1, ..., xn) =(ab)x .

1 · x = 1 (x1, ..., xn)

= (1 · x1, ..., 1 · xn) = (x1, ..., xn) =x cnd.

(57)

Przestrzeń wektorowa

rozdzielność:

(a + b)x = (a + b)(x1, ..., xn) = ((a + b)x1, ..., (a + b)xn)

=

(ax1+ bx1, ..., axn+ bxn)

= (ax1, ..., axn) + (bx1, ..., bxn) =ax + bx .

a(bx ) = a (b(x1, ..., xn)) = a (bx1, ..., bxn)

= (a(bx1), ..., a(bxn)) = ((ab)x1, ..., (ab)xn)

= (ab) (x1, ..., xn) =(ab)x .

1 · x = 1 (x1, ..., xn)

= (1 · x1, ..., 1 · xn) = (x1, ..., xn) =x cnd.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Wynik pomiaru zmiennej dynamicznej reprezentowanej przez Ω jest pewny tylko wtedy, gdy stan kwantowy cząstki jest

Karol Kołodziej Instytut Fizyki Uniwersytet Śląski,

Jeżeli energia potencjalna w równaniu Schr¨odingera nie ulega zmianie przy przekształceniu ~r → −~r, tzn... Jeżeli energia potencjalna w równaniu Schr¨odingera nie ulega

Cząstki identyczne niekiedy dają się odróżnić od siebie.. jeśli ich paczki falowe nie nakładają się

niezmiennicze, to ma ono pewne wady, które dyskwalifikują je jako równanie mogące posłużyć do kwantowomechanicznego opisu relatywistycznej cząstki, takiej jak np..

reprezentacje grup symetrii, gdyż tylko dla transformacji unitarnych gęstość prawdopodobieństwa przejścia pomiędzy dwoma stanami kwantowymi nie zależy od wyboru układu odniesienia,

Zauważmy ponadto, że przestawienie dwóch indeksów w tensorze ε ijk , które zmienia jego znak, odpowiada przestawieniu dwóch wierszy w wyznaczniku, co dokładnie tak samo zmienia

Więzy, mimo że ograniczają liczbę stopni swobody układu, to na ogół utrudniają rozwiązanie zagadnienia ruchu.. Wynika to z konieczności uwzględnienia