Prognoza Oddziaływania na Środowisko projektu
„Strategii Rozwoju Gminy Łęczna na lata 2016-2025”
Łęczna, 2016
Autor opracowania:
dr inż. Piotr Gradziuk
2 SPIS TREŚCI
1. PODSTAWY PRAWNE, CEL, ZAKRES I METODY OPRACOWANIA PROGNOZY ... 4
1.1. Podstawy formalno-prawna ... 4
1.2. Cel i zakres prognozy ... 5
1.3. Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy... 7
2. CHARAKTERYSTYKA OCENIANEGO DOKUMENTU ... 8
2.1. Podstawy prawne opracowania Strategii ... 8
2.2. Główne cele i założenia strategii ... 9
2.3. Monitoring strategii ... 14
2.4. Powiązania strategii z innymi dokumentami ... 15
2.4.1. Dokumenty międzynarodowe ... 15
2.4.2. Krajowe dokumenty strategiczne ... 16
2.4.3. Regionalne dokumenty strategiczne ... 18
2.4.4. Lokalne dokumenty strategiczne ... 20
3. ISTNIEJĄCY STAN ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNE ZMIANY TEGO STANU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ... 26
3.1. Ogólna charakterystyka gminy Łęczna ... 26
3.2. Zasoby środowiska naturalnego ... 27
3.2.1. Położenie i zróżnicowanie fizycznogeograficzne ... 27
3.2.2. Budowa geologiczna i złoża kopalin ... 27
3.2.3. Tereny zagrożone ruchami masowymi ... 28
3.2.4. Rzeźba terenu ... 28
3.2.5. Zasoby glebowe ... 28
3.2.6. Zasoby wodne ... 28
3.2.7. Klimat ... 29
3.2.8. Szata roślinna ... 30
3.2.9. Fauna ... 30
3.2.10. Odnawialne źródła energii……….30
3.3. Walory przyrodnicze i krajobrazowe gminy oraz stan ich ochrony ... 32
3.3.1. Osobliwości przyrody ożywionej i nieożywionej ... 32
3.3.2. Ochrona przyrody ... 33
3.4. Dziedzictwo kulturowe i kultura ... 33
3.5. Stan i zagrożenia środowiska ... 35
3.5.1. Powietrze atmosferyczne ... 35
3.5.2. Gospodarka wodno-ściekowa ... 37
3.5.3. Gospodarka odpadami ... 39
3.5.4. Hałas ... 39
3.5.5. Promieniowanie elektromagnetyczne niejonizujace ... 40
3.6. Stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem ... 40
3.7. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji założeń zawartych w projekcie Strategii ... 40
4. PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO POWSTAŁE W WYNIKU WDROŻENIA STRATEGII ... 41
4.1. Wpływ realizacji projektu na poszczególne aspekty środowiska ... 41
4.1.1. Różnorodność biologiczna, roślinność i zwierzęta ... 41
4.1.2. Klimat i powietrze ... 43
4.1.3. Ludność ... 44
4.1.4. Powierzchnia ziemi i krajobraz ... 45
4.1.5. Warunki wodne ... 46
4.1.6. Hałas i promieniowanie elektromagnetyczne ... 46
3
4.1.7. Zasoby naturalne ... 47
4.1.8. Dobra materialne i zabytki ... 47
4.1.9. Obszary chronione ... 48
4.2. Przewidywane znaczące oddziaływania (bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe, pozytywne i negatywne) na środowisko, w tym na obszar Natura 2000 ... 48
4.3. Skumulowane i transgeniczne oddziaływanie na środowisko ... 57
4.4. Opis przewidywanych działań mających na celu ograniczenie negatywnych oddziaływań na środowisko w związku z realizacją zadań Strategii ... 57
5. PROPOZYCJA ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNEGO DO ZAWARTEGO W PROJEKCIE STRATEGII ... 59
6. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI PROJEKTU ... 59
7. WNIOSKI I REKOMENDACJE ... 60
8. STRESZCZENIE ... 63
4 1. PODSTAWYPRAWNE,CEL,ZAKRESIMETODYOPRACOWANIAPROGNOZY
1.1. Podstawy formalno-prawna
Bezpośrednią delegację dla postępowania administracyjnego w sprawie przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko w prawodawstwie polskim stanowi art. 46 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. nr 199, poz. 1227 z późn. zm.), dokonującej w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących dyrektyw Wspólnot Europejskich:
dyrektywy Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (Dz. Urz. WE L 175 z 05.07.1985, str. 40, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 1, str. 248);
dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992, str. 7, z późn. zm.;
Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 102);
dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. Urz. WE L 197 z 21.07.2001, str. 30; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 6, str. 157);
dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/4/WE z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylającej dyrektywę Rady 90/313/EWG (Dz. Urz. WE L 41 z 14.02.2003, str. 26; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 15, t. 7, str. 375);
dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE z dnia 26 maja 2003 r.
przewidującej udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie środowiska oraz zmieniającej w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG i 96/61/WE (Dz. Urz. UE L 156 z 25.06.2003, str. 17; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 7, str. 466);
dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/1/WE z dnia 15 stycznia 2008 r. dotyczącej zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (Dz. Urz. UE L 24 z 29.01.2008, str.8).
Poza ww. aktami prawnymi, postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko regulują dodatkowo:
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 (Dz. U. 1997 nr 78 poz. 483);
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2013 poz. 1235 ze zm.);
ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. nr 25, poz. 150 z późn. zm.);
ustawa z dn. 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. nr 151 poz. 1220 z późn. zm.);
ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
2012 nr 647);
5
ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. 2012 nr 145);
ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowalne (Dz. U. 2010 nr 243, poz. 1623 z późn. zm.);
ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2000 nr 98, poz. 1071 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2013 poz. 21);
Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz.
U. nr 75 poz. 493);
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2010 nr 213 poz. 1397 ze zm.);
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2013 poz.
817);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska (Dz. U. 2006 nr 137, poz. 984 ze zm.);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2014 poz. 112);
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. 2003 nr 192, poz. 1883);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. 2012 poz. 1031).
Na potrzeby przeprowadzenia postępowania administracyjnego w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko organ, opracowujący projekt ocenianego dokumentu, sporządza prognozę oddziaływania na środowisko, o której mowa w art. 51 ustawy z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. nr 199, poz. 1227 z późn.
zm.), zwaną Prognozą.
1.2. Cel i zakres prognozy
Celem Prognozy sporządzonej na potrzeby przeprowadzenia postępowania administracyjnego w sprawie strategicznej oceny oddziaływania, jest analiza potencjalnych znaczących oddziaływań realizacji projektu „Strategii Rozwoju Gminy Łęczna na lata 2016-2025”
(SRGŁ) na środowisko.
Zgodnie z wymogami art. 51 ust 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.), niniejsza Prognoza powinna:
- zawierać:
informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami;
informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu Prognozy;
6
propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania;
informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko;
streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym;
- określać, analizować i oceniać:
istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu;
stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem;
istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody;
cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu;
przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na:
– różnorodność biologiczną, – ludzi,
– zwierzęta, – rośliny, – wodę, – powietrze,
– powierzchnię ziemi, – krajobraz,
– klimat,
– zasoby naturalne, – zabytki,
– dobra materialne,
z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy;
- przedstawiać:
rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru,
biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru – rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy.
7 Natomiast szczegółowy zakres niniejszego dokumentu, w myśl art. 53 wyżej cytowanej ustawy został wskazany przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie (pismo WOOŚ.411.1.2016.MH z 21.01.2016 r.) oraz Lubelskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Lublinie (pismo DNS-NZ.7016.265.2015.MW z dnia 18.12.2015 r.).
Informacje zawarte w niniejszej Prognozie zostały opracowane stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny. Również stopień jej szczegółowości został dostosowany do szczegółowości założeń projektu Strategii Rozwoju Gminy Łęczna na lata 2016-2025.
1.3. Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy
Najistotniejszą kwestią do rozstrzygnięcia w analizach prowadzonych w prognozie oddziaływania na środowisko jest identyfikacja i ocena znaczących oddziaływań. Dyrektywa 2001/42/WE w załączniku II (art.49 ustawy OOŚ) zawiera kryteria określające znaczenie potencjalnych oddziaływań. Są one podzielone na dwie grupy:
I) Charakterystyka planów i programów, z uwzględnieniem w szczególności:
stopnia, w jakim plan lub program ustala ramy dla projektów i innych działań, albo w zakresie warunków dotyczących lokalizacji, rodzaju, wielkości i funkcjonowania albo przez alokację zasobów;
stopnia, w jakim plan lub program wpływa na inne plany i programy, w tym plany i programy w hierarchii;
przydatności planu lub programu dla uwzględnieniu aspektów środowiskowych, w szczególności w celu wspierania zrównoważonego rozwoju;
problemów dotyczących środowiska mających związek z planem lub programem;
przydatności planu lub programu dla wdrażania prawodawstwa wspólnotowego dotyczącego środowiska (np. plany i programy związane z zarządzaniem odpadami lub ochroną wód).
II) Charakterystyka oddziaływań oraz obszaru potencjalnie zagrożonego, z uwzględnieniem w szczególności:
prawdopodobieństwa, czasu trwania, częstotliwości i odwracalności oddziaływań - skumulowanego charakteru oddziaływań;
transgranicznego charakteru oddziaływań;
zagrożenia dla zdrowia ludzkiego lub dla środowiska (np. w wyniku awarii);
rozmiarów i przestrzennego zasięgu oddziaływań (obszar geograficzny i wielkość populacji prawdopodobnie zagrożonej);
wartości i wrażliwości obszaru potencjalnie zagrożonego, z tytułu:
szczególnych właściwości naturalnych lub dziedzictwa kulturowego,
przekroczonych standardów jakości środowiska lub wartości dopuszczalnych,
intensywnego użytkowania gruntów,
wpływ na obszary lub krajobrazy posiadające uznany krajowy, wspólnotowy lub międzynarodowy status ochronny.
Wyliczone wyżej kryteria zostały wykorzystane w niniejszej prognozie do identyfikacji a następnie scharakteryzowania oddziaływań określanych mianem znaczących. Wstępna analiza porównawcza pozwoliła na wyłonienie zapisów, które potencjalnie mogą w istotny sposób oddziaływać na aspekty społeczno-gospodarcze oraz przyrodnicze. Następnie zidentyfikowane
8 zagadnienia zostały szczegółowiej scharakteryzowane pod kątem oddziaływania na poszczególne elementy środowiska oraz pod względem możliwości zastosowania środków minimalizujących ich spodziewany negatywny wpływ.
W opracowaniu wykorzystano szereg aktualnych dokumentów programowych oraz dotychczas opracowane prognozy oddziaływania na środowisko:
Prognoza oddziaływania na środowisko Projektu Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.), Lublin, czerwiec 2013 r.;
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubelskiego 2017; Lublin, lipiec 2012 r.;
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska Województwa Lubelskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2019; Lublin, czerwiec 2012 r.
Należy podkreślić, że przy określaniu potencjalnego oddziaływania projektu ustaleń Strategii na środowisko kierowano się zasadą ostrożności (przezorności). Zastosowanie takiego podejścia skutkuje tym, iż niektóre potencjalne oddziaływania mogą być nieco wyolbrzymione. Wynika to z niepewności co do skali oraz rodzaju zadań, które będą realizowane na podstawie przyjętego dokumentu, a w konsekwencji ich wpływu na środowisko. Ponadto założono, iż wstępna wersja prognozy poddana zostanie konsultacjom społecznym, a następnie, w miarę potrzeb, będzie zweryfikowana (poprawiona i uzupełniona).
Charakterystykę stanu środowiska przyrodniczego oraz analizę jakości jego poszczególnych elementów sporządzono metodą opisową przy wykorzystaniu dostępnych danych na temat obszaru miasta tj. studium literatury, informacji pozostających w zasobach administracji rządowej i samorządowej, danych statystyki publicznej oraz państwowego monitoringu środowiska.
W celu ułatwienia oceny jak i prezentacji wyników oddziaływań wykorzystano uproszczoną i dostosowaną do potrzeb Prognozy analizę macierzową, relacji elementów środowiska oraz celów i kierunków działań przewidzianych do realizacji.
2. CHARAKTERYSTYKAOCENIANEGODOKUMENTU 2.1. Podstawy prawne opracowania Strategii
Podstawę prawną opracowania „Strategii Rozwoju Gminy Łęczna na lata 2016-2025” stanowi art. 4 ust 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. 2009 nr 84 poz. 712 z późn. zm.) zgodnie, z którym politykę rozwoju prowadzi się na podstawie strategii rozwoju. Za prowadzenie polityki rozwoju na poziomie gminy odpowiedzialny jest samorząd gminny (art. 3 cytowanej ustawy).
Projekt Strategii Rozwoju Gminy Łęczna na lata 2016-2025 (SRGŁ) został opracowany przez zespół autorski z Urzędu Miejskiego w Łęcznej i zespół ekspertów zewnętrznych w 2015 roku.
Dokument będący przedmiotem niniejszej Prognozy powstawał w ciągu kilku miesięcy, a wersja wstępna została opracowana w grudniu 2015 roku. Przedmiotem niniejszej prognozy jest projekt SRGŁ z grudnia 2015 r.
Strategia Rozwoju Gminy Łęczna składa się z trzech części odpowiadających logice procesu strategicznego:
9 1. analizy i diagnozy strategicznej wraz z analizą mocnych i słabych stron gminy oraz szans i
zagrożeń dla jej rozwoju (SWOT);
2. opracowania założeń strategicznych zawierającego: wizję, misję i cele strategiczne, kierunki rozwoju, a także listę szczegółowych zadań do realizacji w przyjętej perspektywie czasowej;
3. systemu monitorowania i ewaluacji założonych celów strategicznych, w tym ram finansowych oraz wykazu projektów kluczowych ujętych w formie Wieloletniego Planu Inwestycyjnego.
2.2. Główne cele i założenia strategii
Strategia Rozwoju Gminy Łęczna na lata 2016-2025 jest podstawowym i najważniejszym dokumentem samorządu gminy, określającym obszary, cele i kierunki interwencji polityki rozwoju. W Strategii określono wizję, misję, cele strategiczne, operacyjne, zidentyfikowano zadania inwestycyjne oraz wypracowano założenia prowadzące do wzmocnienia jej potencjału gospodarczego, kulturowego i społeczno-ekonomicznego.
Strategia Rozwoju Gminy Łęczna na lata 2016-2025 jest dokumentem, który prezentuje obraz, jaka chciałaby być Gmina Łęczna w 2026 roku. Wizja ta została ujęta w sformułowaniu:
Misja rozwoju Gminy Łęczna wskazuje na cel nadrzędny, do jakiego należy dążyć realizując poszczególne elementy strategii. Zwykle misja formułowana jest w sposób ogólny i adresowana jest do ogółu osób zamieszkujących daną gminę.
Realizacja tak sformułowanej wizji rozwoju będzie wymagała podjęcia szeregu działań, ukierunkowanych na osiągnięcie określonych celów (strategicznych i operacyjnych). Stopień realizacji wizji będzie mierzony przez osiągnięte wskaźniki na poziomie zaplanowanych celów strategicznych i operacyjnych. Istotne będzie zgodnie z zasadą wielopoziomowego zarządzania, aktywne
„TURYSTYCZNA BRAMA” POJEZIERZA ŁĘCZYŃSKO-WŁODAWSKIEGO
„ŁĘCZNA – KOPALNIA MOŻLIWOŚCI I PERSPEKTYW”
W 2025 ROKU GMINA ŁĘCZNA – PRZESTRZENIĄ O STABILNEJ GOSPODARCE, MIEJSCEM ZAPEWNIAJĄCYM DOBRE WARUNKI ŻYCIA I PRZYJAZNYM DLA
MIESZKAŃCÓW.
TWORZYMY WARUNKI DO KOMPLEKSOWEGO ROZWOJU GMINY ŁĘCZNA PRZY JEDNOCZESNYM ZAPEWNIENIU WYSOKIEJ JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW, ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI, TURYSTYKI I POSZANOWANIU ŚRODOWISKA
NATURALNEGO.
10 współdziałanie władz i administracji z partnerami na poziomie lokalnym i ponadlokalnym w zakresie realizacji wspólnych przedsięwzięć zarówno tych o charakterze inwestycyjnym, jak i nie inwestycyjnym.
Przyjęte cele strategiczne są priorytetowymi obszarami interwencji, w ramach których będą podejmowane działania, służące rozwojowi obszaru gminy w długofalowej perspektywie. Cele wynikają bezpośrednio z przyjętej misji rozwoju i są odpowiedzią na główne wyzwania rozwojowe, przed którymi stoją samorządy i ich społeczność w perspektywie do 2025 roku.
Wizja ta realizowana będzie poprzez cztery cele strategiczne, stanowiące główne osie niniejszej Strategii. W ich ramach wyznaczono natomiast cele pośrednie, które osiągane będą dzięki realizacji poszczególnych zadań. Poniżej zaprezentowano cele strategiczne i operacyjne gminy Łęczna na lata 2016-2025. Przyjęty układ celów jest w pełni zgodny z priorytetami Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030).
CELE STRATEGICZNE
CEL STRATEGICZNY 1:
ZWIĘKSZENIE ATRAKCYJNOŚCI I POTENCJAŁU INWESTYCYJNEGO GMINY
ŁĘCZNA POPRZEZ ROWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
CEL STRATEGICZNY 2:
WSPIERANIE ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I FUNKCJI TURYSTYCZNYCH
GMINY ŁĘCZNA
CEL STRATEGICZNY 3:
PODNIESIENIE SPÓJNOŚCI PRZESTRZENNEJ I OCHRONA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GMINY ŁĘCZNA JAKO CZYNNIK
ROZWOJU I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ
CEL STRATEGICZNY 4: ROZWÓJ KAPITAŁU LUDZKIEGO I PODNOSZENIE AKTYWNOŚCI
MIESZKAŃCÓW
CELE OPERACYJNE
CEL OPERACYJNY 1.1 PODNIESIENIE DOSTĘPNOŚCI
KOMUNIKACYJNEJ OBSZARU WEWNĄTRZ GMINY I W RAMACH LUBELSKIEGO OBSZARU METROPOLITALNEGO
CEL OPERACYJNY 2.1.
ROZWÓJ TURYSTYKI GMINY ŁĘCZNA W OPARCIU O LOKALNE
ZASOBY I WALORY PRZYRODNICZO- KRAJOBRAZOWE
CEL OPERACYJNY 3.1.
REWITALIZACJA HISTORYCZNEJ TKANKI URBANISTYCZNEJ W
ŁĘCZNEJ Z ZACHOWANIEM WALORÓW KULTUROWYCH
CEL OPERACYJNY 4.1.
DOSTOSOWANIE JAKOŚCI USŁUG SPOŁECZNYCH, EDUKACYJNYCH I KULTURALNYCH DO POTRZEB
MIESZKAŃCÓW
CEL OPERACYJNY 1.2 ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ ZAPEWNIAJĄCEJ POZYCJĘ GMINY
ŁĘCZNA JAKO OŚRODKA PEŁNIĄCEGO FUNKCJE
ADMINISTRACYJNE, EDUKACYJNE, KULTURALNE,
SPOŁECZNE, USŁUGOWE I PRZEMYSŁOWE
CEL OPERACYJNY 2.2 WZMOCNIENIE EFEKTYWNOŚCI
LOKALNEJ GOSPODARKI GMINY ŁĘCZNA
CEL OPERACYJNY 3.2.
REWITALIZACJA MIEJSKIEJ PRZESTRZENI PUBLICZNEJ
W ŁĘCZNEJ
CEL OPERACYJNY 4.2.
ROZWÓJ BUDOWNICTWA KOMUNALNEGO
CEL OPERACYJNY 1.3 ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ
ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII I PROMOCJA GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ.
CEL OPERACYJNY 2.3.
DOSTOSOWANIE LOKALNEGO ROLNICTWA DO WYMOGÓW GOSPODARKI RYNKOWEJ
CEL OPERACYJNY 3.3.
RACJONALNE GOSPODAROWANIE PRZESTRZENIĄ PUBLICZNĄ
CEL OPERACYJNY 4.3.
PRZECIWDZIAŁANIE WYŁĄCZENIU SPOŁECZNEMU I PROMOCJA POSTAW PROSPOŁECZNYCH
W ramach każdego z obszarów (celów) strategicznych zaproponowano zestaw wynikających z nich celów operacyjnych. Wskazane kierunki działań stanowić będą podstawę do opracowania i realizacji konkretnych projektów. Odpowiedzialność za realizację części tych zadań będzie spoczywała na samorządzie (zadania własne samorządu gminnego, które zostaną ujęte w wieloletnim planie inwestycyjnym). Część kierunków i zadań stanowi swoisty „kierunkowskaz” dla innych podmiotów funkcjonujących na obszarze gminy.
Cele operacyjne nie mają układu hierarchicznego i będą realizowane równocześnie, w zależności od dostępnych źródeł finansowania oraz zaangażowania się poszczególnych instytucji i
11 podmiotów we wdrażanie strategii. Realizacja działań w ramach poprawy sfery gospodarczej wymaga bowiem jednoczesnego przygotowania ludzi w sferze edukacyjnej, kulturalnej i społecznej.
CELE OPERACYJNE I KIERUNKI DZIAŁAŃ
CELE STRATEGICZNE CELE OPERACYJNE KIERUNKI DZIAŁAŃ
CEL STRATEGICZNY 1:
ZWIĘKSZENIE ATRAKCYJNOŚCI I POTENCJAŁU
INWESTYCYJNEGO GMINY ŁĘCZNA POPRZEZ ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
Cel operacyjny 1.1.
Podniesienie dostępności komunikacyjnej obszaru wewnątrz Gminy i w ramach Lubelskiego Obszaru Metropolitalnego
ROZWIJANIE INFRASTRUKTURY DROGOWEJ ORAZ MODERNIZACJA KLUCZOWYCH DLA GMINY DRÓG MAJĄCYCH NA CELU
WZMOCNIENIE POWIĄZAŃ WEWNĄTRZLOKALNYCH I ROZWIJANIE FUNKCJI GOSPODARCZYCH W RAMACH LUBELSKIEGO OBSZARU METROPOLITALNEGO
POPRAWA JAKOŚCI DRÓG NA OBSZARACH WIEJSKICH ORAZ NA TERENACH ATRAKCYJNYCH TURYSTYCZNIE
MODERNIZACJA I WYMIANA OŚWIETLENIA ULICZNEGO
ZAPEWNIENIE BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO NA TERENIE GMINY
ZWIĘKSZENIE ATRAKCYJNOŚCI KOMUNIKACJI ZBIOROWEJ
WSPIERANIE ROZWOJU NOWOCZESNEGO TRANSPORTU MIEJSKIEGO I POZAMIEJSKIEGO
Cel operacyjny 1.2.
Rozwój infrastruktury technicznej zapewniającej pozycję Gminy Łęczna jako ośrodka pełniącego funkcje administracyjne, edukacyjne, kulturalne, społeczne, usługowe i przemysłowe
ROZBUDOWA SIECI WODNO-KANALIZACYJNEJ, W TYM MODERNIZACJA STACJI UZDATNIANIA WODY, PRZEBUDOWA I ROZBUDOWA SIECI WODOCIĄGOWEJ I KANALIZACYJNEJ
ROZBUDOWA SIECI GAZOWEJ I ENERGETYCZNEJ NA TERENIE GMINY
TERMOMODERNIZACJA PLACÓWEK OŚWIATOWYCH
ROZBUDOWA ISTNIEJĄCEGO SYSTEMU TELEKOMUNIKACYJNEGO SIECI PRZEWODOWEJ I BEZPRZEWODOWEJ
ROZWÓJ INFRASTRUKTURY ZDROWOTNEJ
ROZWÓJ INFRASTRUKTURY EDUKACYJNEJ I PRZEDSZKOLNEJ
ROZWÓJ INFRASTRUKTURY KULTURALNEJ
ROZWÓJ INFRASTRUKUTY SPOŁECZNEJ
BUDOWA PRZYDOMOWYCH OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW
PROWDZENIE RACJONALNEJ GOSPODARKI OPDADAMI, W TYM SELEKTYWNE PRZETWARZANIE BIOODOPADÓW
ROZWÓJ INFRASTRUKTURY REKREACYJNO-SPORTOWEJ
PODNIESIENIE JAKOŚCI I WDRAŻANIE SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA USŁUGAMI PUBLICZNYMI
Cel operacyjny 1.3 Zrównoważony rozwój odnawialnych źródeł energii i promocja gospodarki niskoemisyjnej
BUDOWA/ MODERNIZACJA WYBRANYCH ELEMENTÓW SIECI ELEKTROENERGETYCZNEJ UMOŻLIWIAJĄCEJ PRZYŁĄCZENIA NOWYCH INSTALACJI WYTWARZANIA ENERGII ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH
INDYWIDUALNE SOLARNE I FOTOWOLTAICZNE INSTALACJE PRZYDOMOWE
BUDOWA KOMERCYJNYCH INSTALACJI FOTOWOLTAICZNYCH
TERMOMODERNIZACJE OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ I BUDYNKÓW MIESZKALNYCH
ROZWÓJ OZE W ROLNICTWIE (MIKROINSTALACJE)
POPRAWA EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ FUNKCJONUJĄCYCH PRZEDSIĘBIORSTW POPRZEZ MODERNIZACJĘ INFRASTRUKTURY ZWIĄZANEJ Z OGRZEWANIEM BUDYNKÓW, OŚWIETLENIEM LUB WYKORZYSTANIEM ENERGII Z ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII
PROMOCJA WYKORZYSTANIA ENERGETYKII ODNAWIALNEJ WŚRÓD MIESZKAŃCÓW
POPRAWA EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ OBIEKTÓW MIESZKALNYCH
SZKOLENIA I DORADZTWO DLA MIESZKAŃCÓW Z ZAKRESU DZIAŁAŃ OGRNICZAJĄCYCH EMISJĘ CO2
REALIZACJA PROJEKTÓW Z ZAKRESU OZE
WYORZYSTANIE LOKALNYCH PARTNERSTW DO PROMOCJI OZE I POPRAWY EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ (EDUKACJA SPOŁECZEŃSTWA)
12
CEL STRATEGICZNY 2:
WSPIERANIE ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I FUNKCJI TURYSTYCZNYCH GMINY ŁĘCZNA
Cel operacyjny 2.1.
Rozwój turystyki gminy Łęczna w oparciu o lokalne zasoby i walory przyrodniczo-
krajobrazowe
WSPIERANIE ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W ZAKRESIE OBSŁUGI RUCHU TURYSTYCZNEGO
STWORZENIE SPRAWNEGO SYSTEMU INFORMACJI TURYSTYCZNEJ I OBSŁUGI TURYSTÓW
BUDOWA I MODERNIZACJA INFRASTRUKTURY TURYSTYCZNEJ (SZLAKI ROWEROWE, TRASY SPACEROWE, SZLAKI TURYSTYCZNE ITP.)
ROZWÓJ MARKETINGU TURYSTYCZNEGO I WSPIERANIE INICJATYW SŁUŻĄCYCH PODNIESIENIU ATRAKCYJNOŚCI TURYSTYCZNEJ OBSZARU GMINY
OCHRONA MIEJSC O ATRAKCYJNYCH WALORACH PRZYRODNICZO- KRAJOBRAZOWYCH
OCHRONA DZIEDZICTWA PRZYRODNICZEGO I RACJONALNE WYKORZYSTANIE ZASOBÓW PRZYRODY NA TERENIE GMINY
KREOWANIE WIZERUNKU GMINY DOSTĘPNEJ DLA TURYSTÓW
PODNOSZENIE STANDARDU USŁUG TURYSTYCZNYCH POPRZEZ ROZWÓJ BAZY NOCLEGOWEJ I GASTRONOMICZNEJ
PROMOCJA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GMINY I DOROBKU KULTURALNEGO POPRZEZ WYKORZYSTANIE NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII INFORMACYJNYCH, ORGANIZACJĘ IMPREZ KULTURALNYCH I PUBLIKACJE
Cel operacyjny 2.2 Wzmocnienie efektywności lokalnej gospodarki gminy Łęczna
WSPIERANIE POWSTAWANIA I ROZWOJU MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW NA TERENIE GMINY POPRZEZ STOSOWANIE SYSTEMU ULG I PREFERENCJI PODATKOWYCH
STWORZENIE DOGODNYCH WARUNKÓW PRAWNO- ORGANIZACYJNYCH DO POWSTAWANIA I FUNKCJONOWANIA MAŁEJ I ŚREDNIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI ORAZ OGRANICZENIE BARIER ADMINISTRACYJNYCH
UŁATWIENIE PRZEDSIĘBIORCOM DOSTĘPU DO KAPITAŁU I DORADZTWA
STWORZENIE SPRAWNEGO SYSTEMU INFORMACJI I OBSŁUGI INWESTORA
WSPÓŁPRACA Z PRZEDSIĘBIORCAMI W RAMACH MOŻLIWOŚCI OKREŚLONYCH PRZEZ PRZEPISY DOTYCZĄCE PARTNERSTWA PUBLICZNO– PRYWATNEGO
WSPARCIE ORAZ PROMOCJA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI ORAZ SAMOZATRUDNIENIA
UZUPEŁNIENIE BRAKUJĄCYCH ELEMENTÓW INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ W JUŻ FUNKCJONUJĄCYCH STREFACH AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ
WSPIERANIE DZIAŁALNOŚCI INSTYTUCJI OTOCZENIA BIZNESU
AKTYWNE ZACHĘCANIE PRZEDSIĘBIORSTW DO UCZESTNICTWA W PROJEKTACH SZKOLENIOWO-DORADCZYCH W RAMACH DOSTĘPNEGO SYSTEMU WSPARCIA ROZWOJU
KOMPETENCJI/KWALIFIKACJI PRACOWNIKÓW PRZEDSIĘBIORSTW ORAZ KADR
UPOWSZECHNIANIE INNOWACJI W PRZEDSIĘBIORSTWACH I TRANSFER WIEDZY DO GOSPODARKI
Cel operacyjny 2.3.
Dostosowanie rolnictwa do wymogów gospodarki rynkowej
WZMACNIANIE OTOCZENIA INSTYTUCJONALNEGO SEKTORA ROLNEGO POPRZEZ ROZWÓJ SYSTEMU INFORMACJI RYNKOWYCH, SPECJALISTYCZNEGO DORADZTWA ORAZ SZKOLEŃ
WSPIERANIE POWSTAWANIA GRUP PRODUCENCKICH
POPRAWIANIE EFEKTYWNOŚCI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARSTW ROLNYCH POPRZEZ WSPIERANIE MODERNIZACJI SPRZĘTU I BUDYNKÓW, POPRAWY STRUKTURY AGRARNEJ, POPRAWY JAKOŚCI PRODUKCJI ORAZ RÓŻNICOWANIA KIERUNKÓW PRODUKCJI ROLNEJ
PROMOCJA NOWOCZESNYCH FORM GOSPODAROWANIA NA OBSZARACH WIEJSKICH
WSPIERANIE DORADZTWA I ROZWOJU NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII W BRANŻY ROLNO-SPOŻYWCZEJ CEL STRATEGICZNY 3:
PODNIESIENIE SPÓJNOŚCI PRZESTRZENNEJ I OCHRONA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GMINY ŁĘCZNA JAKO CZYNNIK ROZWOJU I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ
Cel operacyjny 3.1.
Rewitalizacja historycznej tkanki urbanistycznej w Łęcznej z zachowaniem walorów kulturowych
REWITALIZACJA ZABYTKOWEJ TKANKI MIEJSKIEJ
WYKORZYSTANIE OBIEKTÓW KUBATUROWYCH, W TYM OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH DO NOWYCH FUNKCJI SPOŁECZNYCH, GOSPODARCZYCH, KULTURALNYCH I TURYSTYCZNYCH
WYMIANA ZDEGRADOWANEJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ, OCZYSZCZENIE TKANKI URBANISTYCZNEJ
UPORZĄDKOWANIE PRZESTRZENI PUBLICZNEJ ORAZ REWITALIZACJA TERENÓW NADRZECZNYCH
Cel operacyjny 3.2.
Rewitalizacja miejskiej przestrzeni publicznej
GENERALNE UPORZĄDKOWANIE I OCZYSZCZENIE TERENÓW ZIELONYCH I PARKÓW
OCHRONA, ODNOWA I ZAGOSPODAROWANIE OBSZARÓW
13
w Łęcznej STANOWIĄCYCH MIEJSCA WYPOCZYNKU I REKREACJI Cel operacyjny 3.3.
Racjonalne gospodarowanie przestrzenią publiczną
POPRAWA SKUTECZNOŚCI I ZNACZENIA PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
WSPIERANIE RACJONALNEJ URBANIZACJI
OPRACOWANIE PROGRAMU REWITALIZACJI
POPRAWA ESTETYKI I WIZERUNKU GMINY
CEL STRATEGICZNY 4: ROZWÓJ KAPITAŁU LUDZKIEGO I PODNOSZENIE AKTYWNOŚCI MIESZKAŃCÓW
Cel operacyjny 4.1.
Dostosowanie jakości usług społecznych, edukacyjnych i kulturalnych do potrzeb mieszkańców
ZWIĘKSZONA DOSTĘPNOŚĆ DO USŁUG SPOŁECZNYCH WSPIERANIE EFEKTYWNEJ POLITYKI SPOŁECZNEJ PROWADZĄCEJ DO INTEGRACJI I AKTYWIZACJI OSÓB ZAGROŻONYCH WYKLUCZENIEM (W TYM WSPARCIE DLA OSÓB BEZROBOTNYCH)
POPRAWA STANU ZDROWIA MIESZKAŃCÓW GMINY POPRZEZ POPRAWĘ JAKOŚCI I DOSTĘPNOŚCI USŁUG MEDYCZNYCH, PROMOCJĘ EDUKACJI ZDROWOTNEJ I ZDROWIA PUBLICZNEGO
WSPIERANIE ROZWOJU SEKTORA USŁUG KULTURY POPRZEZ WZMACNIANIE INSTYTUCJI KULTURY, TWORZENIE ATRAKCYJNEJ I KOMPLEKSOWEJ OFERTY KULTURALNEJ, WSPARCIE W ZAKRESIE DZIAŁAŃ ANIMACYJNYCH DLA MIESZKAŃCÓW
ZWIĘKSZONA DOSTĘPNOŚĆ I PODNOSZENIE JAKOŚCI EDUKACJI PRZEDSZKOLNEJ I SZKOLNEJ
PROMOWANIE I UPOWSZECHNIANIE KULTURY FIZYCZNEJ, SPORTU, REKREACJI I AKTYWNEGO WYPOCZYNKU POPRZEZ ROZWÓJ INFRASTRUKTURY SPORTOWEJ, PROMOCJĘ SPORTU I AKTYWNEGO WYPOCZYNKU WE WSZYSTKICH GRUPACH
WSPIERANIE ROZWOJU PRZEDSIĘBIORSTW EKONOMII SPOŁECZNEJ
WZMOCNIENIE INTEGRACJI MIĘDZYPOKOLENIOWEJ
ZWIĘKSZENIE OFERTY IMPREZ SPOROTOWYCH, REKREACYJNYCH, TURYSTYCZNYCH
PROMOCJA ZDROWEGO STYLU ŻYCIA I STWORZENIE OFERTY PROGRAMÓW PROFILAKTYCZNYCH DLA MIESZKAŃCÓW
E-INTEGRACJA MIESZKAŃCÓW GMINY
PODNOSZENIE JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH Cel operacyjny 4.2.
Rozwój budownictwa komunalnego
WSPIERANIE TANIEGO BUDOWNICTWA
ODNOWA ZDEGRADOWANYCH ZASOBÓW MIESZKANIOWYCH
PODNIESIENIE POZIOMU ZAGOSPODAROWANIA OSIEDLI MIESZKANIOWYCH
Cel operacyjny 4.3.
Przeciwdziałanie wyłączeniu społecznemu i promocja postaw prospołecznych
ZWIĘKSZENIE MIESZKAŃCOM DOSTĘPU DO USŁUG EDUKACYJNYCH
AKTYWIZACJA ZAWODOWA MIESZKAŃCÓW GMINY
WPIERANIE NOWATORSKICH INICJATYW NA RZECZ BUDOWANIA KAPITAŁU SPOŁECZNEGO Z WYKORZYSTANIEM TECHNOLOGII CYFROWYCH
DZIAŁANIA W ZAKRESIE E-EDUKACJI I PODNOSZENIA KOMPETENCJI CYFROWYCH MIESZKAŃCÓW
REALIZACJA SZKOLEŃ, PROMOCJA I WSPARCIE SAMOZATRUDNIENIA
SZKOLENIA ZAWODOWE DLA MIESZKAŃCÓW GMINY
WSPIERANIE ROZWOJU LOKALNYCH STOWARZYSZEŃ
DZIAŁANIA AKTYWIZUJĄCE STARSZYCH MIESZAKŃCÓW GMINY
PROMOCJA AKTYWNOŚCI OBYWATELSKIEJ I INNOWACJI SPOŁECZNEJ
WSPIERANIE GRUP DEFAWORYZOWANYCH
PRZECIWDZIAŁANIE WYKLUCZENIU SPOŁECZNEMU
ROZWÓJ IDEI SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO
REALIZACJA PROJEKTÓW I INICJATYW ODDOLNYCH
PROMOCJA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I SAMOZATRUDNIENIA
ROZWÓJ SPOŁECZEŃSTWA CYFROWEGO
14 2.3. Monitoring strategii
Przyjęty zestaw wskaźników zakłada monitorowanie wdrażania strategii na dwóch poziomach, tj. strategicznym - odnoszącym się do celów strategicznych oraz operacyjnym - odnoszącym się do poszczególnych celów operacyjnych, który pozwala na ocenę stopnia osiągniecia zakładanych celów operacyjnych strategii. Przy wyborze systemu wskaźników starano się wybrać te które są prezentowane i dostępne w ogólnej statystyce gminy Łęczna i Głównego Urzędu Statystycznego. Dla każdego wskaźnika wskazano możliwe źródło pozyskania informacji.
Nie wszystkie one odnoszą się w sposób bezpośredni do celów środowiskowych. W związku z powyższym dla poszczególnych zasobów środowiska, podlegających analizie, zdefiniowano dodatkowe wskaźniki, które mogą stanowić źródło monitorowania i oceny osiągnięcia poszczególnych działań. Są one komplementarne w odniesieniu do zdefiniowanych w Strategii wskaźników.
Tabela 1. Zestawienie proponowanych wskaźników monitoringu realizacji Strategii Zasoby
środowiskowe
Potrzeby ochrony środowiska Wskaźniki
Woda
Ograniczenie ilości substancji wprowadzanych do wód.
Ładunek zanieczyszczeń w ściekach po oczyszczeniu.
Ograniczenie zużycia wody. Zużycie wody na potrzeby gospodarki i ludności.
Powierzchnia ziemi
Ograniczenie przekształceń terenów zajętych na cele inwestycyjne, mieszkaniowe i komunikacyjne.
Udział gruntów rolnych i leśnych wyłączonych z produkcji rolniczej i leśnej.
Zmniejszenie produkcji odpadów Ilość odpadów wytworzonych w ciągu roku
Ograniczenie odpadów kierowanych na składowiska
Udział odpadów składowanych do wytworzonych Ilość odpadów selektywnie zebranych i przekazanych do recyklingu
Powietrze i klimat
Ograniczenie ilości zanieczyszczeń gazowych i pyłów wprowadzonych
do atmosfery
Emisja NOx, SO2 i pyłów PM10
Redukcja gazów cieplarnianych Emisja CO2
Wzrost udziału energii odnawialnej w wykorzystaniu energii
Udział energii odnawialnej w produkcji energii Promocja alternatywnych środków
transportu, w tym budowa niezbędnej infrastruktury dla ruchu rowerowego
Długość ścieżek rowerowych
Źródło: opracowanie własne
W kontekście monitoringu skutków środowiskowych Strategii, konieczna jest również weryfikacja i kontrola raportów o oddziaływaniu planowanych projektów na środowisko, jeśli takowe będą wymagane dla poszczególnych przedsięwzięć na etapie ich przygotowania i realizacji.
15 2.4. Powiązania strategii z innymi dokumentami
2.4.1. Dokumenty międzynarodowe Globalna Agenda 21
Globalna Agenda 21, uchwalona w czerwcu 1992 r. na Konferencji Organizacji Narodów Zjednoczonych dla Spraw Środowiska i Rozwoju w Rio de Janeiro na tzw. Szczycie Ziemi, stanowi globalny program działań na rzecz środowiska i rozwoju. Program ten wskazuje, w jaki sposób należy równoważyć rozwój gospodarczy i społeczny z poszanowaniem środowiska. Wdrażanie założeń Agendy opiera się na zasadzie Myśl globalnie, działaj lokalnie, zgodnie z którą największą rolę w ich realizacji przypisuje się władzom lokalnym.
Agenda składa się z czterech zasadniczych części, omawiających następujące zagadnienia:
problemy socjalne i gospodarcze;
zachowanie i zagospodarowanie zasobów w celu zapewnienia rozwoju;
wzmocnienia znaczenia ważnych grup społecznych;
możliwości realizacyjne celów i zadań agendy.
Agenda stała się priorytetowym dokumentem dla formułowania celów wszystkich dziedzin życia społeczno-gospodarczego, opartych na zasadzie zrównoważonego rozwoju. W oparciu o przyjęte w niej zasady organizowane są międzynarodowe i europejskie systemy wspierania rozwoju.
Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu
Dokument ten jest nową długookresową strategią rozwoju Unii Europejskiej na lata 2010- 2020, został zatwierdzony przez Radę Europejską 17 czerwca 2010 r., zastępując w ten sposób realizowaną w latach 2000-2010 Strategię Lizbońską.
Fundamentalny cel reform, jakim jest przyspieszenie wzrostu gospodarczego i zwiększenie zatrudnienia w Unii Europejskiej, nie uległ zmianie, jednakże zaproponowany model europejskiej społecznej gospodarki rynkowej w większym niż dotychczas stopniu ma się opierać na trzech współzależnych i wzajemnie uzupełniających się priorytetach:
wzrost inteligentny - czyli rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach;
wzrost zrównoważony - czyli transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, efektywniej korzystającej z zasobów i konkurencyjnej;
wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu - czyli wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim bezrobociem.
16 2.4.2. Krajowe dokumenty strategiczne
Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2030
Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2030 (DSRK) jest podstawowym dokumentem strategicznym w państwie. Istotnym punktem odniesienia w jej opracowaniu stała się opisana wyżej strategia Unii Europejskiej Europa 2020.
Celem DSRK jest analiza oraz charakterystyka warunków niezbędnych dla rozwoju Polski w kluczowych obszarach na tle Unii Europejskiej i procesów gospodarczych zachodzących w świecie, następnie sformułowanie na tej podstawie wniosków i ich przełożenie na propozycje narzędzi i działań, a nawet bardziej - na konkretne decyzje oraz propozycje powiązanych z nimi projektów do realizacji.
Zdaniem autorów projektu Polska powinna przyjąć polaryzacyjno-dyfuzyjny model rozwojowy, który wzmocni dynamikę wzrostu i przyczyni się do zniesienia barier hamujących rozwój.
W związku z tym obok wspierania biegunów wzrostów (czyli procesów polaryzacyjnych wynikających z większego potencjału niektórych regionów), należy stworzyć przede wszystkim warunki dla dyfuzji, czyli proce-sów, które będą sprzyjały wyrównywaniu szans edukacyjnych, zwiększały dostępność transportową każdego miejsca w kraju, likwidowały groźbę wykluczenia cyfrowego, poprawiały poziom integracji społecznej, budowały solidarność pokoleń, a także dawały poczucie możliwości urzeczywistnienia własnych aspiracji.
Główne cele polityki rozwoju to wzrost gospodarczy i poprawa jakości życia. Ważnym zadaniem jest umiejętne zdiagnozowanie, w jakich obszarach polaryzacja pojawi się jako skutek uboczny oraz tworzenie narzędzi tak, by minimalizować jej skutki (przede wszystkim społeczne), nie niwecząc przy tym pojawiających się, nowych szans na dalsze zwiększanie lub podtrzymywanie tempa wzrostu wykorzystującego reguły konkurencji i rynku. Podstawowym zadaniem dla państwa jest wspieranie procesów dyfuzji, a więc tworzenie i ciągła aktualizacja skutecznych i efektywnych narzędzi wyrównywania poziomów potencjału rozwojowego oraz warunków życia.
DSRK, podzielona na trzy filary - innowacyjności, terytorialnego równoważenia rozwoju i efektywności, proponuje określenie celów i wyzwań oraz zadań do realizacji przez rząd w kluczowych dla rozwoju 8 obszarach - innowacyjności, cyfryzacji, kapitału ludzkiego, bezpieczeństwa energetycznego i środowiska, rozwoju regionalnego, transportu, kapitału społecznego i administracji państwowej i samorządowej. DSRK ma charakter dokumentu wdrożeniowego ze względu na przedstawiane w nim 25 kluczowych decyzji oraz 100 projektów proponowanych do realizacji w perspektywie do 2030 r. Podstawą do jej przygotowania był raport Polska 2030 - wyzwania rozwojowe z 2009 r.
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK 2030) jest najważniejszym dokumentem dotyczącym ładu przestrzennego Polski. Jego celem strategicznym jest efektywne wykorzystanie przestrzeni kraju i jej zróżnicowanych potencjałów rozwojowych do osiągnięcia:
konkurencyjności, zwiększenia zatrudnienia i większej sprawności państwa oraz spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej w długim okresie.
KPZK 2030 kładzie szczególny nacisk na budowanie i utrzymywanie ładu przestrzennego, ponieważ decyduje on o warunkach życia obywateli, funkcjonowaniu gospodarki i pozwala
17 wykorzystywać szanse rozwojowe. Koncepcja formułuje także zasady i działania służące zapobieganiu konfliktom w gospodarowaniu przestrzenią i zapewnieniu bezpieczeństwa, w tym powodziowego.
W dokumencie określono 6 celów głównych tj.:
Podwyższenie konkurencyjności głównych ośrodków miejskich Polski w przestrzeni europejskiej poprzez ich integrację funkcjonalną przy zachowaniu policentrycznej struktury systemu osadniczego sprzyjającej spójności.
Poprawa spójności wewnętrznej i terytorialne równoważenie rozwoju kraju poprzez promowa-nie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się czynników rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz wykorzystanie potencjału wewnętrznego wszystkich terytoriów.
Poprawa dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej.
Kształtowanie struktur przestrzennych wspierających osiągnięcie i utrzymanie wysokiej jakości środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski.
Zwiększanie odporności struktury przestrzennej kraju na zagrożenia naturalne i utraty bezpieczeństwa energetycznego oraz kształtowanie struktur przestrzennych wspierających zdolności obronne państwa,
Przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego.
Strategia Rozwoju Kraju 2020 (ŚSRK)
Strategia Rozwoju Kraju 2020 Aktywne Społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne państwo została przyjęta Uchwałą Nr 157 Rady Ministrów z dnia 25 września 2012 r. i opublikowana w Monitorze Polskim 2012, poz. 882.
Dokument ten stanowi główną strategię rozwojową w średnim horyzoncie czasowym, wskazuje strategiczne zadania państwa, których podjęcie w perspektywie najbliższych lat jest niezbędne, by wzmocnić procesy rozwojowe. Strategia wyznacza trzy obszary strategiczne - Sprawne i efektywne państwo, Konkurencyjna gospodarka, Spójność społeczna i terytorialna, w których koncentrować się będą główne działania oraz określa, jakie interwencje są niezbędne w perspektywie średniookresowej w celu przyspieszenia procesów rozwojowych. Z Średniookresową Strategią Rozwoju Kraju (ŚSRK) powiązane są strategie zintegrowane oraz programy rozwoju, które powinny przyczyniać się do realizacji założonych w niej celów.
Celem głównym ŚSRK jest wzmocnienie i wykorzystanie gospodarczych, społecznych i instytucjonalnych potencjałów zapewniających szybszy i zrównoważony rozwój kraju oraz poprawę jakości życia ludności.
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010 – 2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie (KSRR) została przyjęta przez Radę Ministrów dnia 13 lipca 2010 r. Strategicznym celem Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego jest efektywne wykorzystywanie specyficznych regionalnych i innych terytorialnych potencjałów rozwojowych dla osiągania celów rozwoju kraju – wzrostu, zatrudnienia i spójności w horyzoncie długookresowym. Celami polityki regionalnej do 2020 roku są: 1.
Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów („konkurencyjność”), 2. Budowanie spójności
18 terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych („spójność”), 3. Tworzenie warunków dla skutecznej, efektywnej i partnerskiej realizacji działań rozwojowych ukierunkowanych terytorialnie („sprawność”).
Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (SBEiŚ) - perspektywa do 2020 r.
Celem strategii jest ułatwianie „zielonego” (sprzyjającego środowisku) wzrostu gospodarczego w Polsce poprzez zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego i dostępu do nowoczesnych, innowacyjnych technologii, a także wyeliminowanie barier administracyjnych utrudniających „zielony” wzrost. Mimo ze obszary energetyki i środowiska mają szereg punktów stycznych, to jednak część zagadnień jest charakterystyczna tylko dla jednego z nich. Podstawowe zadanie SBEiŚ polega na zintegrowaniu polityki środowiskowej z polityką energetyczną tam, gdzie aspekty te przenikają się w dostrzegalny sposób, jak również wytyczenie kierunków, w jakich powinna rozwijać się branża energetyczna oraz wskazanie priorytetów w ochronie środowiska.
Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012-2020
Rada Ministrów w dniu 25 kwietnia 2012 r. podjęła uchwałę, przedłożoną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w sprawie przyjęcia „Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa” na lata 2012-2020. Celem głównym Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa (SZRWRiR) jest poprawa jakości życia na obszarach wiejskich oraz efektywne wykorzystanie ich zasobów i potencjałów, w tym rolnictwa i rybactwa, dla zrównoważonego rozwoju kraju. SZRWRiR formułuje zadania związane z ochroną środowiska.
2.4.3. Regionalne dokumenty strategiczne
Strategia rozwoju województwa lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030r.)
Cele strategiczne, których osiągnięcie przewiduje się w wyniku realizacji „Strategii Rozwoju Gminy Łęczna na lata 2016-2025”, pozostają komplementarne względem dążeń oraz priorytetów rozwojowych Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (SRWL). Strategia wraz z Planem zagospodarowania województwa lubelskiego tworzą spójny system planowania strategicznego w regionie. SRWL stanowi dokument określający wizję i cele rozwoju społeczno- gospodarczego województwa, a także działania służące ich realizacji. Należy podkreślić, że strategia zawiera tylko te kierunki działań, które są ważne z punktu widzenia całości województwa, pomija natomiast te, które są ważne jedynie dla poszczególnych powiatów czy gmin. Będąc głównym narzędziem kształtowania polityki regionalnej, SRWL wskazuje na konieczność wzmacniania i lepszego wykorzystania potencjałów rozwojowych tkwiących w regionie oraz skumulowanych w wyodrębniających się obszarach funkcjonalnych. Na potencjały te składają się zasoby występujące w sferze gospodarczej, społecznej i przestrzennej. Tym samym osiągnięcie spójności w rozwoju na poziomie regionalnym (spójność terytorialna) uzyskane zostanie poprzez rozwój zrównoważony i spójny gospodarczo, społecznie i ekologicznie. Zaplanowane działania w Strategii Rozwoju Gminy Łęczna wpisują się w przyjęte strategiczne cele rozwoju regionu lubelskiego, których realizacji będą służyły działania samorządu tj.:
19
wzmacnianie urbanizacji regionu;
restrukturyzacja rolnictwa oraz rozwój obszarów wiejskich;
selektywne zwiększanie potencjału wiedzy, kwalifikacji, zaawansowania technologicznego, przedsiębiorczości i innowacyjności regionu;
funkcjonalna, przestrzenna, społeczna i kulturowa integracja regionu.
W SRWL wyodrębnione zostały Obszary Strategicznej Interwencji (OSI), które stanowią przestrzenne odzwierciedlenie potencjałów i problemów rozwojowych, zidentyfikowanych na obszarze województwa o znaczeniu priorytetowym dla samorządu województwa. Wyróżnionych zostało 7 Obszarów Strategicznej interwencji, gmina Łęczna z jej potencjałami i problemami rozwojowymi wpisuje się do czterech OSI tj.
„Lubelski Obszar Metropolitalny”;
„Obszary gospodarczego wykorzystania walorów przyrodniczych i kulturowych”;
„Obszary potencjalnej eksploatacji złóż kopalin”;
„Obszary ochrony i kształtowania zasobów wodnych”.
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego (PZPWL-2015 r.)
Uwzględniając zapisy SRWL, w Planie wyodrębnione zostały obszary kształtującego się Lubelskiego Obszaru Metropolitalnego (LOM). Gmina Łęczna położona jest w zasięgu oddziaływania miasta Lublina, w kształtującym się Lubelskim Obszarze Metropolitalnym, jak i w obszarze funkcjonalnym o znaczeniu lokalnym uczestniczącym w procesach rozwojowych. W Planie założono rozwój zagospodarowania przestrzennego LOM m.in. poprzez wzmocnienie powiązań funkcjonalno- przestrzennych ośrodków osadniczych i krystalizowanie struktury przestrzennej LOM w kierunku jej optymalizacji funkcjonalnej. Poza tym zostaną stworzone warunki dla rozwoju przedsiębiorczości pozarolniczej oraz dywersyfikacji sektorowej gospodarki rolnej. Miasto i gmina Łęczna znajdują się w obszarze funkcjonalnym:
Polesie ze strefą oddziaływania Kanału Wieprz– Krzna;
Łęczyńsko–chełmskim okręgu górniczo–energetycznym z udokumentowanymi złożami węgla kamiennego w obrębie lubelskiego basenu karbońskiego.
Program ochrony środowiska i plan gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego
Projekt SRGŁ jest zgodny z wojewódzkimi dokumentami programowymi w zakresie ochrony środowiska i gospodarki odpadami, przyjętymi przez Sejmik Województwa Lubelskiego w 2012 roku.
Plan gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2017 został zatwierdzony uchwałą Nr XXIV/396/2012 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 30 lipca 2012 r. Program ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2019 został przyjęty uchwałą Nr XXIV/398/2012 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 30 lipca 2012 r. Celem strategicznym polityki ekologicznej województwa lubelskiego jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego województwa (mieszkańców, zasobów przyrodniczych i infrastruktury społecznej) oraz harmonizacja rozwoju gospodarczego i społecznego z ochroną walorów środowiskowych.
Wojewódzkimi priorytetami ekologicznymi, a jednocześnie celami realizacyjnymi polityki ekologicznej są:
20
Zmniejszenie zanieczyszczeń środowiska z uwzględnieniem poprawy jakości powietrza atmosferycznego, wód i gleby oraz działań w gospodarce odpadami;
Zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych w tym racjonalne gospodarowanie wodą, zmniejszenie energochłonności gospodarki, ekologiczne formy działalności w rolnictwie;
Utworzenie spójnego systemu obszarów chronionych;
Współpraca przygraniczna w zakresie ochrony środowiska;
Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska (edukacja ekologiczna).
Strategia Rozwoju Gminy Łęczna na lata 2016-2025 uwzględnia wskazane priorytety polityki ekologicznej województwa.
Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2014 – 2020 (RPO WL)
RPO WL jest dokumentem o charakterze bardziej szczegółowym niż SRWL. Zakres RPO WL jest odpowiedzią na wyzwania rozwojowe, ustalone dla województwa lubelskiego zarówno ze SRWL, PZPWL i Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Lubelskiego do 2020 roku i uwzględnia te obszary interwencji, których realizacja przyniesie największe efekty. W dokumencie RPO WL wskazane są kwestie dotyczące zintegrowanego podejścia do rozwoju terytorialnego oraz problemów związanych z ochroną środowiska. W tym ostatnim zakresie Strategia Rozwoju Gminy Łęczna na lata 2016-2025 wpisuje się w następujące osie priorytetowe:
Energia przyjazna środowisku;
Efektywność energetyczna i gospodarka niskoemisyjna;
Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów;
Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego;
Mobilność regionalna i ekologiczny transport;
Edukacja, kwalifikacje i kompetencje.
2.4.4. Lokalne dokumenty strategiczne
Strategia Rozwoju Powiatu Łęczyńskiego na lata 2010-2015
Powiat łęczyński jest powiatem rolniczym. Stan techniczny sieci energetycznej w poszczególnych gminach jest zróżnicowany i w części gmin wymagający pilnej modernizacji. Układ energetyczny oparty jest na sieci wysokiego napięcia 110 kV relacji Lublin – Łęczna - Chełm, z linami niskiego napięcia zasilającymi poszczególne obszary gminy. Nie notuje się
większych problemów z dostarczaniem energii elektrycznej do budynków i gospodarstw domowych.
Praktycznie każdy indywidualny odbiorca może zostać podłączony do sieci energetycznej. W dłuższej perspektywie należy jednak liczyć się z inwestycjami w zakresie infrastruktury niskonapięciowej, której stan techniczny z roku na rok się pogarsza.
Do mocnych stron należy wysoki wskaźnik zwodociągowania i gazyfikacji powiatu, a do szans modernizacja i postępująca specjalizacja rolnictwa (w tym produkcja ekologiczna, produkcja na potrzeby energetyki odnawialnej).
Parametry techniczne i użytkowe większości dróg powiatowych i gminnych nie odpowiadają wymaganym standardom. Wiele odcinków dróg nie posiada dostatecznej nośności - bardzo ważnego
21 parametru technicznego, przy obecnym stałym wzroście przewozu towarów transportem kołowym.
Postępująca degradacja dróg wymaga przeprowadzenia na większości z nich dużego zakresu remontów bieżących, poprawy stanu poboczy i odwodnienia oraz uregulowania stanu prawnego pasów drogowych.
Przewiduje się zmniejszanie ilości wprowadzanych do powietrza zanieczyszczeń pyłowych i gazowych, wspieranie inicjatyw wykorzystujących odnawialne źródła energii, rozwój produkcji energii ze źródeł odnawialnych.
Program Ochrony Środowiska i Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Łęczyńskiego, tom I Program Ochrony Środowiska, Łęczna 2004
Celem wiodącym jest poprawa jakości powietrza na terenie powiatu, a do celów cząstkowych zaliczono:
ograniczanie emisji zanieczyszczeń ze źródeł przemysłowych,
ograniczanie wielkości tzw. niskiej emisji,
polepszenie jakości powietrza, głównie w zakresie odorów,
ograniczanie zadymienia, szczególnie na terenach wiejskich,
ograniczanie zagrożeń dla zdrowia ludzi związanych z zanieczyszczeniami ze źródeł komunikacyjnych.
Do zadań własnych starostwa w zakresie ochrony powietrza na szczeblu powiatu Łęczyńskiego należy: Przeprowadzenie inwentaryzacji ferm hodowlanych w powiecie Łęczyńskim oraz ocena ich wpływu na stan czystości powietrza (odory).
Do zadań inwestycyjnych natomiast zmiana sposobu ogrzewania z węglowego na paliwa odnawialne (słoma, wierzba, itp.) dla osób prywatnych w latach 2005 – 2015.
Wprowadzenie do regulaminów utrzymania czystości i porządku w gminach i egzekwowanie zakazu wypalania roślinności na łąkach i pastwiskach, nieużytkach oraz rowach i na pasach przydrożnych, jak również wypalanie ściernisk i słomy oraz łętów ziemniaczanych.
Ograniczenie zadymienia na terenach wiejskich (okolice zabudowań, drogi) poprzez wprowadzenie i egzekwowanie zakazu spalania (w tym na otwartej przestrzeni) wyrobów plastikowych, gumowych, opon oraz innych materiałów wydzielających gęsty, toksyczny dym. W związku z tym, że powiat ma charakter rolniczy, znajomość poziomu zanieczyszczenia powietrza jest potrzebna m.in. dla producentów zamierzających prowadzi ekologiczne gospodarstwo rolne. WIOŚ zobowiązany jest do wydania zaświadczenia informującego, że na terenie, na którym położone jest gospodarstwo rolne, nie nastąpiło przekroczenie dopuszczalnych stężeń szkodliwych substancji zanieczyszczających powietrze i wodę. Także ze względu na istnienie dużego źródła zanieczyszczenia powietrza jakim jest „Łęczyńska Energetyka” oraz dużego obszaru terenów chronionych oraz rekreacyjnych.
Ponadto w dokumencie zapisane jest propagowanie komunikacji zbiorowej na terenie powiatu, szczególnie w Łęcznej.
