WYNIKI PRACY BIBLIOTEK PUBLICZNYCH (SAMORZĄDOWYCH) WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO W 2007 r.
Wyniki pracy zostały opracowane na podstawie sprawozdawczości statystycznej GUS, danych statystycznych zbieranych przez Książnicę Pomorską na potrzeby Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz sprawozdań opisowych bibliotek z terenu całego województwa. Kilka bibliotek jednak nie nadesłało sprawozdań opisowych.
I. Najważniejsze wnioski wynikające z analizy funkcjonowania bibliotek publicznych w 2007 r.
1. Nastąpił dalszy spadek tradycyjnych usług bibliotecznych. Wpływ na tę tendencję ma kilka zjawisk wymienionych w tekście.
2.
Mimo licznych interwencji Książnicy Pomorskiej w dalszym ciągu ze 113 gmin prowadzących biblioteki w 30 nie zostały one do końca 2007 roku wpisane do Rejestru Instytucji Kultury.3.
W strukturach ośrodków kultury funkcjonują 24 biblioteki. Często brak w nich obsadzonej funkcji kierownika. Utworzenie takiego stanowiska jest szczególnie istotne przy kilkuosobowej obsadzie i istnieniu sieci filii bibliotecznych.Zauważono, że pomimo wyraźnego ustawowego zakazu łączenia bibliotek publicznych z innymi instytucjami, organizatorzy łączą je z ośrodkami kultury.
4. Obserwuje się wzrastającą aktywność bibliotek w zakresie prowadzenia różnorodnych form pracy kulturalno – oświatowej. Wiele z nich pozyskuje na ten cel środki zewnętrzne.
Jednocześnie występuje zjawisko zlecania przez organizatorów bibliotekom przygotowywania i prowadzenia imprez gminnych i powiatowych (np. dożynki).
5. Istnieje potrzeba dostosowania arkuszy statystycznych GUS oraz dzienników bibliotecznych, tak aby odzwierciedlały one faktyczne usługi świadczone przez biblioteki. Od kilku procent do trzydziestu procent odwiedzin w bibliotekach, to odwiedziny użytkowników Internetu, które nie są rejestrowane w statystyce krajowej.
6. W kilku przypadkach dane statystyczne podane przez biblioteki wydają się zawyżone.
Książnica Pomorska planuje w 2008 r. ustalenie stanu faktycznego usług w tych bibliotekach.
7.
W sprawozdaniu do MKiDN przedstawione zostały następujące propozycje zmian legislacyjnych najczęściej wysuwane przez biblioteki:• wyłączenie z procedur przetargowych zakupu książek (konieczność zakupu u jednego dostawcy ogranicza wachlarz tytułów),
• złagodzenie wymogów kwalifikacyjnych dotyczących stanowiska dyrektora w bibliotece - instytucji kultury w małych miejscowościach,
•
określenie standardów funkcjonowania bibliotek publicznych, w szczególności dotyczących:wskaźnika zakupu zbiorów, budownictwa bibliotecznego, statystyki,
•
w zakresie statystyki: wprowadzenie terminu użytkownik oprócz terminu czytelnik, wyodrębnienie grupy wiekowej obejmującej gimnazjalistów, wykazywanie ilości użytkowników Internetu na miejscu w bibliotece, uszczegółowienie w arkuszu GUS rubryki „Zbiory specjalne”(m.in. o zbiory muzealne),
• określenie aktami wykonawczymi do Ustawy o bibliotekach ostatecznego terminu utworzenia bibliotek powiatowych, rozdziału bibliotek publicznych od ośrodków kultury i szkół oraz określenie minimalnej kwoty niezbędnej do prowadzenia działalności powiatowej.
Bibliotekarze w sprawozdaniach wnioskują o wydanie w formie segregatora aktualnych przepisów prawnych z bieżącymi aktualizacjami, których znajomość obowiązuje pracowników bibliotek.
II. Sprawy organizacyjne. Sieć i baza lokalowa. Budżet
Status organizacyjny bibliotek
Na początku 2006 roku zebrano informacje ze wszystkich gmin w województwie zachodniopomorskim dotyczące statusu bibliotek. Celem było ustalenie faktycznego stanu i zwrócenie uwagi na potrzebę uregulowania ich sytuacji organizacyjno - prawnej. Pytano o: nazwę biblioteki, nazwę instytucji, z którą biblioteka jest połączona, numer i datę wpisu do Rejestru Instytucji Kultury, NIP, REGON i numer konta bankowego biblioteki. Z tym pytaniem Książnica Pomorska zwróciła się do organizatorów bibliotek. Dane, które otrzymano niejednokrotnie świadczyły o niezrozumieniu zagadnień organizacyjno – prawnych podległych bibliotek. W związku z tym w 2007 roku wysłano do burmistrzów i wójtów w tych gminach, gdzie biblioteki w dalszym ciągu nie posiadały statusu instytucji kultury pisma przypominające o obowiązkach wynikających z Ustawy o bibliotekach i Ustawy o prowadzeniu działalności kulturalnej. Rezultatem prowadzonej akcji było utworzenie w roku sprawozdawczym 5 bibliotek – instytucji kultury a od 1 styczna 2008 działają już kolejne: w Radowie Małym i Brojcach. Pomimo starań Książnicy Pomorskiej ze 113 gmin prowadzących biblioteki, w 30 nie zostały one wpisane do końca 2007 roku do Rejestru Instytucji Kultury. W 3 gminach:
- w Osinie – Gminna Biblioteka Publiczna wpisana jest do Rejestru Instytucji Kultury, nie posiada natomiast NIP-u, własnej księgowości oraz konta bankowego,
- w Dobrzanach – Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna wpisana jest do Rejestru Instytucji Kultury, nie posiada natomiast własnej księgowości oraz konta bankowego,
- w Ińsku – Biblioteka Szkolno – Publiczna działa w ramach Centrum Oświatowo Kulturalnego, które jest zarejestrowane jako instytucja kultury.
Z 80 działających bibliotek mających status instytucji kultury 24 funkcjonują w strukturach ośrodków kultury.
W kilku gminach działa więcej niż jedna biblioteka. Biblioteki te działają na równorzędnych zasadach:
- w gminie Rewal dwie biblioteki szkolno publiczne (zamknięte w okresie wakacyjnym),
- w gminie Sławno – w ramach Gminnego Zespołu Oświaty działają dwie biblioteki publiczno – szkolne (zamknięte w okresie wakacji),
- w gminie Stargard Szczeciński działają cztery biblioteki publiczne i trzy biblioteki publiczno – szkolne, - w gminie Szczecinek – w ramach Zespołu Szkół działa sześć bibliotek publiczno – szkolnych,
- w gminie Świdwin – w strukturach Gminnego Zespołu Oświaty, Kultury i Sportu funkcjonują cztery gminne biblioteki publiczne.
Wymienione biblioteki nie są instytucjami kultury.
Na terenie miasta Szczecinek w strukturze samorządowej Agencji Promocji i Kultury działają dwie równorzędne biblioteki:
- Miejska Biblioteka Publiczna im. B. Horodyskiego (powierzono jej funkcje powiatowe), - Miejska Biblioteka Publiczna im. K. Makuszyńskiego.
W podanych niżej gminach organizator nie wywiązał się z Ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.
o zmianie ustawy o bibliotekach, czyli nie oddzielił bibliotek od szkół:
- Krzęcin – biblioteka publiczno – szkolna, - Rewal – biblioteki szkolno – publiczne,
- Boleszkowice - – biblioteka publiczno – szkolna (w trakcie reorganizacji) - Sławno – biblioteki publiczno – szkolne,
- Ińsko - biblioteka szkolno – publiczna, - Szczecinek - biblioteki publiczno – szkolne.
Niepokoją sprzeczne z Ustawą o bibliotekach działania niektórych samorządowców. W gminie Resko powołano jedną uchwałą z dnia 28 września 2007 Centrum Kultury w Resku; jednocześnie na jej mocy straciła moc prawną uchwała z 1990 roku powołującą Bibliotekę Publiczną Miasta i Gminy w Resku. Następna uchwała z 13 listopada 2007 wydana została w sprawie nadania statutu Centrum Kultury w Resku. Z zapisu w statucie wynika, że nastąpiło wcielenie biblioteki w strukturę nowo powołanego Centrum. Z rozmów z biblioteką pełniącą funkcje powiatowe wiemy, że działania te podjęto w celu powołania najmniejszym kosztem instytucji kultury, która może starać się o dofinansowanie ze środków zewnętrznych.
W gminie Kozielice zaś zlikwidowano Gminny Ośrodek Kultury, z którym była połączona Gminna Biblioteka Publiczna, a na jego miejsce powołano Wiejski Dom Kultury nie rozdzielając go z biblioteką.
Żadna z bibliotek nie zgłaszała faktu prowadzenia centrum komunikacji społecznej.
Sieć biblioteczna
Środowisko Placówki biblioteczne
W tym
biblioteki filie
Filie i oddziały dla dzieci
Punkty biblioteczne
wieś 241 (-2) 66 175 (-2) 8 91 (-1)
miasto 138 65 73 50 27 (+1)
ogółem 379 (-2) 131 248 (-2) 58 118
Sieć biblioteczna na koniec roku 2007 przedstawiała się następująco:
1 biblioteka wojewódzka, 4 biblioteki powiatowe,
3 biblioteki w miastach na prawach powiatu, 9 bibliotek w gminach miejskich,
47 bibliotek w gminach miejsko – wiejskich, 66 bibliotek w gminach wiejskich
oraz 1 inna biblioteka publiczna (biblioteka publiczno – szkolna włączona do Gminnego Zespołu Oświaty).
W 114 gminach województwa zachodniopomorskiego działało 131 bibliotek.
Gmina wiejska Wałcz otacza pierścieniem gminę miejską Wałcz, w związku z tym nie prowadzi biblioteki publicznej. Jej mieszkańców obsługuje Miejska Biblioteka Publiczna w Wałczu wraz z dwiema filiami.
Na przestrzeni 2007 r. likwidacji uległy 3 filie biblioteczne w miejscowościach wiejskich:
w Paprotnie, w Chlebówku i w Jamnie. W gminie wiejskiej Darłowo powołano filię w Barzowicach.
Jedna filia, w Mechowie, jest w stanie likwidacji (wykazana jest jeszcze w statystyce).
Na koniec 2007 roku nieczynne były 2 filie biblioteczne.
W 2007 r. w województwie zachodniopomorskim 58 placówek działało w strukturach ośrodków/
domów kultury. Placówek (bibliotek i filii) publiczno – szkolnych było 29 i 29 działało w innych strukturach np. Gminnego Zespołu Oświaty i Kultury, Centrum Oświatowo-Kulturalnego, Zakładu Budżetowego Oświaty i Kultury, Gminnego Zespołu Oświaty, Kultury i Sportu.
Budżet bibliotek*
Budżet bibliotek woj. zachodniopomorskiego w 2007 r. wyniósł:
- ogółem: 42.546.687 zł, w tym:
- od organizatora : 39.562.413 zł,
- od innych podmiotów publicznych: 2.289.552 zł, (w tym od MKiDN: 1.417.861 zł.).
Tak więc 93 % środków pochodzi od organizatora, zaś 5,4 % to środki od innych podmiotów publicznych. Dotacja z MKiDN to 3,3 % ogółu.
Dotacja organizatora była między innymi wydatkowana na:
- płace: 61.1 %,
- zakup zbiorów: 4.7 %, - remonty: 3.8 %, - automatyzację: 1.7 %.
Ze sprawozdań opisowych bibliotek i danych z tabeli MKiDN „Budżet biblioteki” wynika, że organizatorzy w kilku przypadkach nakładali na bibliotekę obowiązek organizacji ogólnogminnych lub nawet powiatowych imprez (np. dożynki). Biblioteki musiały same starać się o dodatkowe środki z budżetu gminy lub innych źródeł, rozliczyć imprezę, wkładając dużo własnej pracy. Środki pozyskane na tego typu imprezy (m.in. ze starostwa, z innych gmin) zostały wykazane w tabeli powyżej, nie zostały one jednak spożytkowane na cele biblioteczne. Przykładem może być Pyrzycka Biblioteka publiczna, która w 2006 roku z inicjatywy organizatora wystąpiła o środki do Fundacji Współpracy Polsko – Niemieckiej i realizowała projekt „Dni św. Ottona z Bambergu” dla miasta
gdzie wkład własny biblioteki wyniósł 10.000 zł. Organizator z tego tytułu nie zwiększył dotacji budżetowej w 2006 roku ani w 2007 roku.
* Dane nie obejmują gminy Suchań i gminy wiejskiej Sławno, gdyż biblioteki tych gmin nie wywiązały się z obowiązku wypełnienia danych statystycznych dla MKiDN.
Sytuacja lokalowa placówek bibliotecznych
Biblioteki mają 6.799 miejsc w czytelniach i kącikach czytelnianych (-2). Dla osób niepełnosprawnych dostosowanych jest 71 obiektów (+ 3). Statystycznie przypada 3,89 m2 powierzchni bibliotecznej na 100 mieszkańców. Powierzchnia bibliotek woj. zachodniopomorskiego:
2006 2007 Różnica
Stan 65.395 m2 65.861 m2 + 466 m2
Powierzchnia zlikwidowanych trzech filii – wynosiła 76m2. Oddział Książnicy Pomorskiej, który zakończył działalność w 2004 roku został ostatecznie zlikwidowany w 2007 roku a jego powierzchnia wynosiła 572 m² Zwiększona powierzchnia użytkowa bibliotek w województwie jest wynikiem m.in.:
• uzyskania przez MBP w Białogardzie dwóch lokali usytuowanych w odrębnych budynkach (łącznie 663 m²). Pomieszczenia te są przeznaczone głównie na działalność kulturalno - oświatową,
• MBP w Bornem Sulinowie przejęła pomieszczenia Ośrodka Kultury o powierzchni 352 m², również na działalność kulturalno – oświatową,
•
na przełomie roku 2007/2008 MBP w Szczecinie przyznano, nie ujęty jeszcze w statystykach GUS, lokal o powierzchni 265 m²,• oprócz tego kilka bibliotek nieznacznie zwiększyło swoje lokale.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że mimo trudności finansowych w kilkudziesięciu bibliotekach i filiach przeprowadzone były remonty (głównie wymiana okien, drzwi, malowanie, remonty dachów, ocieplanie). Wymieniano i dokupowano również meble i sprzęt biblioteczny. Częściowo pozyskiwano fundusze na te cele ze środków zewnętrznych.
III. Kadra bibliotekarska. Pracownicy działalności podstawowej
Ogółem zatrudnionych w bibliotekach publicznych było 1.063 osób (bibliotekarze + obsługa), z tego działalności podstawowej 842 co stanowi 79,2% całości zatrudnienia; w stosunku do roku poprzedniego o 5 bibliotekarzy więcej. Na pełnych etatach pracowało 666 bibliotekarzy (+ 4).
Zatrudnienie
2006 2007
Ogółem 837 (- 14) 842 (+ 5)
w tym: pełnozatrudnieni 662 - 79,1% 666 – 79,1%
Struktura wykształcenia bibliotekarzy (ogółem)
Kategorie wykształcenia Liczby bezwzględne Procenty
1. wyższe 400 47,5
- w tym pełne bibliotekarskie 228 27,1
- licencjat bibliotekarski 29 3,4
2. średnie 429 51,0
- w tym bibliotekarskie 295 35,0
3. poniżej średniego 13 1,5
Ogółem 842 552 100
W stosunku do 2006 r. przybyło 14. pracowników z wyższym wykształceniem, zwiększyła się również o 5 liczba pracowników z wykształceniem średnim bibliotekarskim.
Struktura wykształcenia bibliotekarzy pełnozatrudnionych
Kategorie wykształcenia Liczby bezwzględne Procenty
1. wyższe 346 52,0
- w tym pełne bibliotekarskie 207 31,1
- licencjat bibliotekarski 24 3,6
2. średnie 317 47,6
- w tym bibliotekarskie 244 36,6
3. poniżej średniego 3 0,4
Ogółem 666 475 100
Obecnie 86 osób uzupełnia wykształcenie, z tego ogólne średnie zdobywa 1 osoba, wyższe - 24, licencjat – 14, wyższe bibliotekarskie - 30, licencjat z zakresu bibliotekarstwa – 10, zaś średnie bibliotekarskie - 7.
Poza drobnymi przypadkami sytuacja płacowa kadry bibliotekarskiej nie uległa poprawie. Z danych nadesłanych przez biblioteki dla MKiDN wynika, że średnia płaca na stanowiskach bibliotekarskich w województwie wynosi 1968 zł brutto (bez gminy Suchań i gminy wiejskiej Sławno). Wielu pracowników bibliotek zgłasza brak corocznej regulacji płac.
W miarę możliwości finansowych biblioteki delegują swoich pracowników na szkolenia odbywające się na terenie województwa i poza nim. Poza szkoleniami, które odbywały się w Książnicy Pomorskiej i Koszalińskiej Bibliotece Publicznej bibliotekarze podnosili swoje kwalifikacje uczestnicząc m.in. w:
- kursie kwalifikacyjnym organizowanym przez PWSZ w Koninie i CEBID w Jarocinie,
- kursach o charakterze prawnym, księgowym i marketingowym, np. „Rachunkowość i gospodarka finansowa instytucji kultury”, „Kodeks Postępowania Administracyjnego w praktyce”, „Public Relations jako najskuteczniejsze narzędzie kontaktu z otoczeniem – biblioteka i kreowanie jej wizerunku”,
„zatrudnienie pracownika od A do Z”,
- kursie „Prawo autorskie w praktyce bibliotek” organizowanym przez Instytut Doradztwa Regionalnego i Europejskiego w Krakowie,
- szkoleniu „Metodyka pracy z czytelnikiem dorosłym” – CEBID w Jarocinie,
- szkoleniu „Informatyzacja pracy bibliotekarza” organizowanym przez CDiDN w Szczecinie, - szkoleniu „Promocja gminy w praktyce” w Instytucie Służb Publicznych w Warszawie,
- szkoleniu „Ochrona dziedzictwa narodowego powiatu sławieńskiego” - Starostwo Powiatowe w Sławnie,
- warsztatach „Aktywna biblioteka liderem w środowisku lokalnym” – Urząd Komitetu Integracji Europejskiej i Wielkopolskie Centrum Informacji Europejskiej.
Pracownicy Książnicy Pomorskiej uczestniczyli w szkoleniach organizowanych przez inne biblioteki i ośrodki. Ponadto przeprowadzono szkolenia wewnętrzne:
- na wniosek Działu Zbiorów Specjalnych pracownik Działu Metodycznego kontynuował na początku roku cykliczne szkolenie dla 20 pracowników z tego działu dotyczące ogólnych zasad opracowania przedmiotowego w języku haseł przedmiotowych BN,
- szkolenie dotyczące przeszukiwania zasobów Internetu pod kątem zdobywania informacji dla bibliotekarza i użytkownika biblioteki,
- warsztaty szkoleniowe dla kierowników działów z zasad planowania pracy w systemach zarządzania jakością.
Dział IM w imieniu dyrekcji Książnicy Pomorskiej dwukrotnie zgłosił akces do Narodowego Centrum Kultury w sprawie włączenia Biblioteki w akcję staży (praktyk) dla studentów lat III - IV kierunków humanistycznych. Niestety nie otrzymaliśmy żadnego zgłoszenia.
Biblioteki zgłaszają liczne propozycje tematów szkoleń:
- organizacja i zarządzanie małą i średnią biblioteką publiczną, - nowe formy pracy z dziećmi i młodzieżą,
- nowoczesne formy pracy z czytelnikiem dorosłym,
- formy edukacji regionalnej,
- formy pracy w bibliotece publicznej z dzieckiem w wieku przedszkolnym, - biblioterapia,
- teatrzyk w bibliotece dziecięcej,
- działalność instrukcyjno – metodyczna w bibliotekach powiatowych, - opracowywanie bibliografii regionalnych,
- pozyskiwanie funduszy zewnętrznych, - opracowanie dokumentów elektronicznych, - tworzenie stron WWW.,
- wykorzystanie Internetu w bibliotece, - ochrona danych osobowych,
- promocja biblioteki,
W związku z licznymi zgłoszeniami napływającymi z bibliotek Książnica Pomorska będzie kontynuowała następujące szkolenia:
- opracowywanie wniosków w celu pozyskiwania funduszy zewnętrznych przez biblioteki, - opracowywanie zbiorów w programie MAK,
- hasło przedmiotowe opisu bibliograficznego, - Internet w bibliotece,
- metodyka gromadzenia, ewidencji, opracowania i przechowywania dokumentów życia społecznego, - biblioterapia w bibliotece,
- rola instruktora powiatowego.
IV. Zbiory biblioteczne
Stan księgozbiorów w woluminach
2006 2007
ogółem 7.084.344 7.057.369 (-26.975)
książki 6.884.783 6.853.590 (-31.193)
czasopisma oprawne 199.561 203.779 (+4.218)
W przeliczeniu na 100 mieszkańców w województwie księgozbiór wyniósł 417 wol. – o 1 wol. mniej niż w roku 2006.
Zmniejszona liczba księgozbioru jest wynikiem selekcji zaleconej przez Książnicę Pomorską przeprowadzonej w większości bibliotek.
Do najzasobniejszych w księgozbiory powiatów należą w przeliczeniu na 100 mieszkańców:
łobeski – 677 wol., kamieński – 664 wol., pyrzycki – 635 wol. Najmniej zasobne w księgozbiory są nadal powiaty wałecki i policki, dla których wskaźnik wynosi poniżej 300 wol.
Pomiędzy poszczególnymi gminami dają się zauważyć ogromne dysproporcje w zasobności w zbiory (na 100 mieszkańców). Do najzasobniejszych należą biblioteki w gminach: Suchań (1454), Boleszkowice (1298), Świerzno (1270), Dziwnów (1080), Nowe Warpno (1043). Z posiadanych przez nas informacji wynika, że w niektórych z nich od lat nie przeprowadza się systematycznej selekcji.
Najmniej zbiorów na 100 mieszkańców posiadają biblioteki w gminach: Czaplinek (128), miasto Stargard Szczeciński (161), Bobolice (177).
Struktura książek w zbiorach przedstawia się następująco:
wol.
- literatura piękna dla dzieci - 1.520.196 22,2 % - 0,1 % - literatura piękna dla dorosłych - 2.722.640 39,7 % - 0,2 % - literatura z innych działów - 2.610.754 38,1 % + 0,3 %
Jak widać z powyższego zestawienia w dalszym ciągu nieznacznie wzrasta w księgozbiorach bibliotek odsetek literatury niebeletrystycznej, natomiast maleje odsetek literatury pięknej dla dzieci
i dla dorosłych. Niestety z braku danych nie można stwierdzić jaki procent zbiorów bibliotecznych stanowi literatura poznawcza i popularnonaukowa dla dzieci.
Ogółem wpływy do zbiorów wyniosły 218.413 wol. (książek 213.510 wol., czasopism 4.903 wol.), w tym z innych bibliotek 19.298 wol. (m.in. ze zlikwidowanych filii).
Zakup wyniósł w 2007 r. 139.876 wol. ( + 17.348 wol. w stosunku do 2006 r.) co stanowi 65,5 % całości wpływów książek (w 2006 r. 58,3 %). Wzrost udziału zakupów w nabytkach, biblioteki zawdzięczają m.in. znaczącej dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Liczba zakupionych książek
Liczba woluminów Środki na zakup
Ogółem Z dotacji organizatora
Z dotacji MKiDN
Ogółem Z dotacji
organizatora
Z dotacji MKiDN
140.146 83.834 51.352 2.902.364 1.766.561 1.057.761
Na podkreślenie zasługuje fakt, że pomimo, iż 29% bibliotek województwa zachodniopomorskiego nie mogła skorzystać z dotacji Ministerstwa - jedynie biblioteka w Nowym Warpnie nie dokonała żadnego zakupu książek w 2007 roku.
Wskaźnik zakupu książek na 100 mieszkańców:
2006 2007
ogółem 7 8
miasta 6 8
gminy miejsko-wiejskie 7 8
gminy wiejskie 9 10
Najwyższy wskaźnik zakupu nowości książkowych na 100 mieszkańców uzyskały biblioteki wraz z filiami w Ustroniu Morskim (55 wol.), Ostrowicach (30 wol.), Dziwnowie (28 wol.), Biesiekierzu (27 wol.), Mielnie (25 wol.).
Na przeciwległym biegunie odnotowujemy biblioteki w gminach, w których wskaźnik zakupu wyniósł - 0 – w Nowym Warpnie, w Sławnie (gmina wiejska), 1 wol. – w Przybiernowie, w przedziale 2 – 3 wol.
- w Maszewie, w Brojcach, w Kołbaskowie, w Rąbinie, w Starej Dąbrowie, w Szczecinku (gminie wiejskiej), w Warnicach. Wyżej wymienione biblioteki nie dysponowały dotacją ministerialną oprócz Kołbaskowa.
Średnia cena książki (w złotych) ogółem w bibliotekach
2006 2007 różnica
21,26 20,75 - 0,51
Zakupy oraz średnia cena książek zakupionych w trzech największych bibliotekach w województwie kształtowały się następująco:
Biblioteka Średnia cena książki Zakup w 2007r.
2006 2007 Różnica Kwota liczba wol.
Książnica Pomorska 28,40 23,54 - 4.86 99.528 4.228 (+1.439)
Koszalińska Biblioteka Publiczna 25,19 27,69 + 2,50 219.452 7.925 (-975)
MBP w Szczecinie 20,07 18,99 - 1,08 520.233 27.393 (+9807)
Książnica Pomorska posiadająca egzemplarz obowiązkowy nastawiła się w 2007 roku na uzupełniający zakup książek do wypożyczalni. Dlatego średnia wartość książki zakupionej do zbiorów wyniosła o prawie 5 zł mniej.
Przebieg realizacji zakupów z dotacji Ministerstwa Kultury
Województwo zachodniopomorskie otrzymało na nowości wydawnicze kwotę 1.057.761 zł, w tym ok.5 % dla Książnicy Pomorskiej i ok. 12% dla MBP w Szczecinie. Pozostałe środki dzielone były przez Książnicę Pomorską zgodnie z przekazanymi przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przelicznikami w stosunku do liczby czytelników i mieszkańców.
Niestety, środków tych nie otrzymały biblioteki z 33 gmin z ogólnej liczby 113. Nie spełniały one, jak wcześniej opisano, warunków otrzymania dotacji – nie były instytucjami kultury.
Duże biblioteki (dla których dotacja przekroczyła 14 tys. euro) zgodnie z Ustawą o zamówieniach publicznych, wyłoniły drogą przetargów dystrybutorów nowości książkowych. Były to głównie firmy „Azymut” i J.K. Olesiejuk. Nie było większych trudności w realizacji zakupów. Biblioteki dokonujące zakupu z wolnej ręki zaopatrywały się w nowości głównie w miejscowych księgarniach, regionalnych hurtowniach książek, bezpośrednio u wydawców, oraz w księgarniach internetowych.
Jak wynika ze sprawozdań upusty uzyskiwane przy zakupach wyniosły od 15 % do 35 % ceny.
Preferencje poszczególnych bibliotek podczas realizacji zakupów z dotacji ministerialnej były różnorodne, zależnie od potrzeb czytelników i występujących braków w księgozbiorach poszczególnych placówek. W dalszym ciągu wymieniane są lektury szkolne, podręczniki akademickie, pozycje do księgozbiorów podręcznych, literatura piękna i poznawcza dla najmłodszych czytelników.
Oprócz zakupów biblioteki wzbogacały swoje księgozbiory o książki od prywatnych darczyńców, księgarni i hurtowni.
Poniżej podajemy zestawienie obrazujące źródła wpływów do Książnicy Pomorskiej:
Rodzaj wpływu 2006 2007 Różnica
Egz. obowiązkowy 71.330 76.556 + 5.226
Zakup 2.789 4.638 + 1.849
Wymiana 339 834 + 495
Dary 8.571 8.080 - 491
Ogółem 83.029 jednostek 90.108 jednostek + 7.079 jedn.
Jak widać podstawowym źródłem zaopatrzenia czytelników Książnicy w nowości książkowe jest egzemplarz obowiązkowy. Zakup stanowi minimalny odsetek wpływów (5,1%).
Do znaczącej liczby darów, które wpłynęły w 2007 roku należą dary:
• od czytelników za zagubione książki wpłynęło 1.377 egz. na łączną kwotę 22.236,51 zł co stanowi 45% ogółu darów wydawnictw zwartych
• dar p. Wandy i Stefana Cieślaków w postaci archiwum negatywów i zdjęć ich autorstwa, wykonanych w ciągu ponad pięćdziesięciu lat pracy w redakcji „Kuriera Szczecińskiego”
i „Głosu Szczecińskiego” – wartość wyceniono na 100.000,0 zł
• dar prof. Edwarda Balcerzana (w 2007 r. wprowadzono część) – 274 jednostek na kwotę 6.066,30 zł,
• dar Polskiego Centrum Muzycznego – 196 jednostek na kwotę 3.140,00 zł
• dary do nowo utworzonego Muzeum Polskich Pionierów – 1.680 jednostek na kwotę 12. 930,10 zł
Prenumerata czasopism w województwie zachodniopomorskim
2006 2007 Różnica
Liczba tytułów 3.318 tyt. 3.313 tyt. - 5 tyt.
Kwota 513,1 tys. zł 513,5 tys. + 0,4 tys. zł
Od kilku lat zmniejsza się liczba prenumerowanych czasopism. Niepokojącym zjawiskiem jest brak prenumeraty w 11 bibliotekach miejsko-gminnych i gminnych (Karnice, Cedynia, Mieszkowice, Nowe Warpno, Dobra Szczecińska, Warnice, Stargard Szczeciński – gmina, Kobylanka, Czaplinek, Rąbino, Sławno – gmina) a w kilku kupuje się po 1 czasopiśmie (m.in. Przelewice, Grzmiąca, Biały Bór) . W kilkunastu bibliotekach nie prenumeruje się czasopism dziecięcych, a w wielu zaledwie znikome ilości. Książnica Pomorska miała zaprenumerowane 152 tytuły czasopism bieżących, w tym 127 tytułów polskich i 25 zagranicznych.
Ogółem ubytkowano księgozbiór:
2006 2007 Różnica
Ogółem 201.220 wol. 245.388 wol. + 44.168 wol.
Książki 201.192 wol. 244.703 wol. + 43.511 wol.
Czasopisma oprawne 28 wol. 685 wol. + 657 wol.
Książnica Pomorska zaleciła w 2007 r. selekcję zbiorów nie tylko pod kątem stanu technicznego, ale także aktualności treści oraz poczytności. Spowodowało to znaczny wzrost liczby ubytkowanych książek. Zastępowane są one nowymi, aktualnymi pozycjami zakupywanymi m.in. dzięki dotacjom MKiDM. Z kolei w Książnicy Pomorskiej przeprowadzono selekcję dublujących się czasopism oprawnych – stąd jednorazowy duży wzrost ubytków tych zbiorów.
Największą selekcję przeprowadziły biblioteki wraz ze swoimi filiami w: Szczecinie (MBP) – 28 079 vol., Szczecinku - 16 861, Koszalinie – 13 759, Pyrzycach – 11 059, Dębnie – 5 298, Ustroniu Morskim – 3 586, Myśliborzu – 3 316, Gryficach – 3 276, Dziwnowie – 3 200, Biesiekierzu - 2 676, Choszcznie - 2 553, Kołobrzegu – 2 549, Pełczycach - 2 354, Radowie Małym - 2 328 i Białogardzie – 2 231.
Przekazano do innych bibliotek:
2006 2007 Różnica
Ogółem 27.743 wol. 12.389 wol. -15.354 wol.
Książki 27.743 wol. 12.389 wol. - 15.354 wol.
Czasopisma oprawne - - -
Zbiory specjalne na koniec 2007 r. liczyły 661.751 jedn.(+ 2.324). W ciągu roku bibliotekom województwa przybyło 15719 jedn., w tym zakup wyniósł 3.442 jedn. o wartości 142.711 zł.
Ubytkowano 13395 jedn. Materiały audiowizualne stanowią 40,6 % zasobu zbiorów specjalnych, a dokumenty elektroniczne około 0,6 %. Najwięcej zbiorów specjalnych posiada Książnica Pomorska, na które składają się m.in. stare druki, rękopisy, dokumenty życia społecznego, mikroformy, materiały audiowizualne. W 2007 roku zakupiła ona m.in.:
• listy:
- List Jerzego Giedroycia, - List Edwarda Stachury,
• stare druki:
- Hartknoch J. Ch., Alt und Neues Preussen oder Preussischer Historien, Franckfurt-Leipzig, 1684. Dzieło dotyczy historii Polski i Prus. Zawiera pokaźną ilość opisów i rycin, miast, zamków, postaci itp.
i stanowi rzadkość bibliofilską.
- Schlieffen M. E., Nachricht von dem pommerschen Geschlechte der von Slivin, 1780. Dzieło zawiera wiadomości o pomorskim rodzie Schlieffenów na tle ogólnej historii Pomorza Zach.
Wydano jedynie 100 egz. tej książki z przeznaczeniem dla najbliższej rodziny i przyjaciół.
- F.Schoonhovius „Emblemata” Amstelodami (Amsterdam) 1648 - mapa Pomorza wydana przez oficynę Homanna z 1789 roku.
V. Komputeryzacja bibliotek
Liczba bibliotek skomputeryzowanych, czynności skomputeryzowane
2006 2007 różnice
Biblioteka wojewódzka 1 1 -
biblioteki powiatowe 4 4 -
biblioteki miast na prawach powiatu 3 3 -
biblioteki gmin miejskich 9 9 -
biblioteki gmin miejsko - wiejskich 41 41 -
gmin wiejskich 43 48 + 5
filie biblioteczne 62 89 + 27
Inne 2 0 - 2
Razem 165 195 30
W użytkowaniu bibliotek jest 1153 komputerów (+ 143 w stosunku do roku poprzedniego) w tym w filiach 221 (+ 58).
Z ogólnej liczby komputerów na stanie Książnicy Pomorskiej jest 184 (+ 48), na stanie Koszalińskiej Biblioteki Publicznej jest 167 (- 22) a MBP w Szczecinie posiada 121 (+ 31).
Dla czytelników dostępnych jest 557 komputerów (+ 63). Do Internetu podłączonych jest 973 – tj.
o 180 więcej niż w roku ubiegłym, z czego czytelnicy mają dostęp do 511. W trzydziestu gminach zostały wypełnione wnioski do programu IKONK@ CD. Biblioteki oczekują na realizację wniosków w 2008 roku.
W zwiększeniu liczby komputerów największy udział miały Książnica Pomorska i MBP w Szczecinie.
Obserwuje się coraz większe zrozumienie przez bibliotekarzy i urzędy potrzeby dostępu czytelników do komputerów w bibliotekach.
Wykorzystywanie oprogramowania, czynności skomputeryzowane W bibliotekach wykorzystywane są następujące programy biblioteczne:
- gromadzenie i opracowanie zbiorów w systemie MAK stosuje 65 placówek, - ZSB PROLIB wykorzystywany jest w 35 placówkach (MBP w Szczecinie + filie), - system SOWA w 4 placówkach,
- Libra 2000 firmy MOL w 6 placówkach, - MOL w 1 placówce,
- ALEPH w 1 (Książnica Pomorska), - inne – 4.
Część małych bibliotek zakupiła w 2007 roku najnowszą wersję programu MAK i przystąpiła do wdrażania go. Z kolei niektóre biblioteki będące w posiadaniu programu MAK nadal nie zaczęły go użytkować.
Podobnie jak w ubiegłych latach do pozostałych prac wykorzystywane są m.in. systemy:
Windows, Windows Serwer, Office,Vulcan, programy antywirusowe, Lex Prima, Płatnik, Księgowość „- EFKA”, programy sieciowe, Baza danych Progress (ewidencja czytelników i wypożyczeń oraz katalog elektroniczny).
W zasadzie, wszystkie biblioteki, które maja dostęp do Internetu założyły konta poczty elektronicznej.
Książnica Pomorska ma wobec tego ułatwiony kontakt z bibliotekami na terenie województwa dzięki powszechnie już używanej poczcie mailowej. Jest ona również pomocna w wymianie doświadczeń między bibliotekami.
Do podstawowych czynności w bibliotekach skomputeryzowanych i będących w trakcie komputeryzacji należą:
• gromadzenie i bieżące opracowanie zbiorów,
•
retrospektywne opracowanie zbiorów (MBP w Szczecinie zakończyła w 2007 r.),• w niektórych bibliotekach drukuje się karty katalogowe z systemu komputerowego,
• ewidencja zbiorów i wydruk ksiąg inwentarzowych (w większych bibliotekach),
• niektóre biblioteki mają zautomatyzowaną rejestrację wypożyczeń,
•
udostępnianie informacji,• biblioteki tworzą własne strony WWW. z dostępem do katalogu on-line. Bibliotek posiadających strony WWW. jest coraz więcej, jednak tylko na kilku posadowione są katalogi on – line,
•
tworzone są bazy bibliograficzne dotyczące regionu oraz kartoteki zagadnieniowe,• rezerwacja zbiorów bibliotecznych poprzez Internet, (Koszalińska Biblioteka Publiczna, MBP w Szczecinie, Książnica Pomorska).
Pomimo, iż coraz więcej bibliotek opracowuje zbiory w systemach komputerowych, czytelnik w wielu z nich ma dostęp jedynie do katalogu tradycyjnego (kartkowego – karty drukuje się z systemu).
Głównym powodem nieudostępniania katalogu komputerowego jest brak całości opracowanych zbiorów w systemie. Ponadto niektóre z bibliotek zgłaszały brak sieci łączącej stanowiska.
Koszalińska BP – bezpłatnie udostępnia na swoim serwerze miejsce dla bibliotek powiatu i ich katalogów.
Książnica Pomorska w 2005 roku przystąpiła do współkatalogowania w Narodowym Uniwersalnym Katalogu NUKat.
Trwają obecnie prace nad wprowadzeniem opisów wybranych rodzajów zbiorów specjalnych.
W 2007 roku powstał nowy program komputerowy dla Wypożyczalni Głównej, drukujący listy dłużników przekazywane z kolei do firmy windykacyjnej.
Pod kierunkiem Dyrektora KP przygotowano założenia do regionalnego projektu
„Zachodniopomorski System Informa@cji Region@lnej i N@ukowej.”, a następnie projekt „Biblioteka Cyfrowa-Zachodniopomorski System Informacji naukowej i Regionalnej”, przygotowano również wytyczne do polsko-niemieckiego projektu „Skanowany Katalog Zbiorów Poniemieckich” (PROGRIS), brano udział w pracach ogólnopolskiego zespołu grupy POLALEPH oraz w pracach Komisji ds.
Automatyzacji dział. Przy ZG SBP.
W Katalogu Rozproszonym KARO opisy bibliograficzne swoich zbiorów zamieszcza Książnica Pomorska, Miejska Biblioteka Publiczna w Szczecinie i Miejska Biblioteka Publiczna w Gryficach.
Małe biblioteki posiłkując się w opracowaniu zbiorów korzystają z baz Biblioteki Narodowej, Karo, Książnicy Pomorskiej i Koszalińskiej Biblioteki Publicznej. Znacznie rzadziej sięgają katalogu NUKat.
Źródła finansowania automatyzacji
Z wypełnionych przez większość bibliotek zestawień statystycznych dla Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego wynika, że 685.482 zł dotacji od organizatora wydatkowane zostało w 2007 roku na komputeryzację .
Z istotniejszych prac podjętych w zakresie komputeryzacji biblioteki wymieniały: zakładanie stron WWW., poczty elektronicznej, uruchamianie modułu rejestracji wypożyczeń, zakładanie lub modernizacja sieci komputerowej, podłączanie kolejnych placówek do istniejącej sieci (biblioteka główna + filie), instalacja nowo zakupionych komputerów i urządzeń peryferyjnych.
Inne źródła finansowania to m.in.:
Koszalińska Biblioteka Publiczna część środków finansowych pozyskanych z MKiDN w ramach projektu „Stworzenie nowoczesnego i dogodnego dostępu do zbiorów i źródeł informacji z różnych dziedzin wiedzy w czytelni KBP” przeznaczono na zainstalowanie w czytelni gniazd z dostępem do Internetu dla czytelników oraz zainstalowanie Internetu bezprzewodowego,
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Wolinie w ramach programu ZPORR do dwóch filii zakupiono po 3 zestawy komputerowe,
Biblioteka Publiczna w Połczynie Zdroju dzięki środkom Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Dorzecza Parsęty filia w Redle uzyskała 2 komputery i dostęp do Internetu,
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Dębnie w ramach realizacji projektu „e – Dębno wdrażanie rozwiązań społeczeństwa informacyjnego” pozyskała 4 zestawy komputerowe,
Biblioteka Publiczno - Szkolna w Boleszkowicach w ramach programu SPO - ROL biblioteka i filia w Namyślinie otrzymały 8 zestawów komputerowych,
Biblioteka im. M.Skłodowskiej – Curie w Policach pozyskała dzięki dotacji z MKiDN 4 komputery dla czytelników,
MBP w Łobzie otrzymała komputer i kserokopiarkę z Gminnego Centrum Informacji Zawodowej i Gospodarczej „Absolwent”,
BP- S w Sownie – w ramach Programu Operacyjnego Europejskiego Funduszu Społecznego pozyskała 4 komputery poprzez, które ma być czytelnikom udostępniany Internet,
MBP w Białogardzie otrzymała środki finansowe z MKiDN na modernizację istniejącej w bibliotece sieci logicznej oraz na zakup rzutnika multimedialnego.
VI. Czytelnicy
Liczba czytelników
2006 2007 różnica
czytelnicy ogółem 307.522 – 100% 293.302 – 100% - 14.220
miasto 245.810 – 79,9% 234.419 – 79,9% - 11.391
wieś 61.712 – 20,1% 58.883 – 20,1% - 2.829
Czytelnicy na 100 mieszkańców
2006 2007
ogółem 18,2 17,3
miasto 21,0 20,1
wieś 11,8 11,2
Istnieje bardzo duża rozpiętość zasięgu czytelnictwa pomiędzy gminami. Poniżej podajemy przykłady krańcowych wskaźników liczby czytelników na 100 mieszkańców:
Dziwnów 69,1%* Kobylanka 2,9%**
Ustronie Morskie 43,8%* Czaplinek 3,5%
Mielno 40,9%* Sławno (gmina) 4,9%
Dobrzany 37,1% Postomino 5,4%
Suchań 33,1% Kołbaskowo 5,6%
Marianowo 32,8% Brojce 6,2%
Dobra Szczec. 6,7%
* Razem z czytelnikami sezonowymi. Biorąc pod uwagę jedynie miejscowych czytelników wskaźniki te wynoszą: Dziwnów – 27,8%, Ustronie Morskie – 33,5 %, Mielno – 23,5%.
** Gminna Biblioteka Publiczna w Kobylance z powodu zmiany pracownika i remontu była nieczynna około pół roku.
Czytelnicy pod względem wieku i zajęcia:
2006 r. 2007 r. 2006 r. 2007 r.
Do lat 15 27,1% 26,4% M- uczniowie 46,2% 44,8%
16-19 15,9% 15,1% S- studenci 14,0% 14,8%
20-24 20,5% 20,3% U- prac. umysłowi 13,0% 13,6%
25-44 20,8% 20,9% P- robotnicy 4,9% 5,0%
45-60 10,8% 11,6% R- rolnicy 0,5% 0,5%
61 i więcej 4,9% 5,7% I / Nz- inni 21,4% 21,3%
i niezatrudnieni
Młodzież ucząca się i studiująca stanowi 59,6 % ogółu czytelników, w tym maleje ciągle liczba uczniów zwłaszcza tych do lat piętnastu (o 5.953 w stosunku do 2006 roku). Zmalała też liczba czytelników w grupach wiekowych 16 – 19 lat (o 4.608) i 20 – 24 lata (o 3.164). Pomimo ogólnego zmniejszenia się liczby korzystających z bibliotek wzrosła liczba czytelników w grupach: 45 – 60 lat (o 823) i powyżej 60 lat (o 1.184). Z jednej strony jest to wynikiem starzejącego się społeczeństwa a z drugiej – wyjazdów zarobkowych za granice ludzi w wieku produkcyjnym.
Coraz większa dostępność Internetu w gospodarstwach domowych na wsi powoduje zmniejszenie atrakcyjności czytelni książek i czasopism, które oferuje biblioteka wiejska. Niemniej najwyższy procent odwiedzin do Internetu w stosunku do ogółu odwiedzin w bibliotece notujemy w placówkach wiejskich.
Biblioteki prowadzące oddziały dla dzieci obsługują również dzieci w wieku przedszkolnym. Ta grupa wiekowa nie jest wyodrębniona w statystykach a w niektórych bibliotekach dziecięcych stanowi dużą cześć użytkowników. Praca z nimi wymaga szczególnej troski i przygotowania ze strony personelu bibliotecznego jak też odpowiedniego wyposażenia.
VII. Udostępnianie zbiorów. Działalność informacyjna bibliotek
Liczba wypożyczonych zbiorów (książki, czasopisma, zbiory specjalne)
2006 2007 Różnica
ogółem 6.137,6 tys. 5.458,3tys. - 679,3 tys.
Wypożyczenia na 100 mieszkańców w województwie
2006 2007 Różnica
ogółem 362 322 - 40
Liczba wypożyczonych książek w woluminach
2006 2007 różnica
ogółem 5.673,2 tys. 5.033,2 tys. 640,0 tys.
Wypożyczenia książek na 100 mieszkańców w województwie
2006 2007
ogółem 335,0 293,3
Na jednego statystycznego czytelnika w województwie przypadło 17,2 woluminów wypożyczonego księgozbioru.
Struktura wypożyczonych książek
2005 2006 2007
Literatura piękna dla dzieci 27,4% 27,9% 27,6%
Literatura piękna dla dorosłych 53,3% 53,2% 52,1%
Literatura niebeletrystyczna 19,3% 18,9% 20,3%
Wypożyczenia czasopism (oprawnych i nieoprawnych)
2006 2007 różnica
ogółem 262,6 tys. 238,4 tys. - 24,2tys.
Spadek wypożyczeń czasopism w stosunku do 2006 roku spowodowała powszechna dostępność Internetu. Czytelnicy znacznie częściej sięgają do wersji elektronicznych czasopism bieżących i ich archiwów niż do tradycyjnych wersji papierowych zarówno w bibliotece jak i w domu.
Wypożyczenia zbiorów specjalnych
2006 2007 różnica
ogółem 201,8 tys. 186,7 tys. - 15,1 tys.
Istnieje bardzo duża rozpiętość rozczytania środowiska pomiędzy poszczególnymi gminami.
Poniżej podajemy przykłady krańcowych wskaźników liczby wypożyczonych jednostek zbiorów (książki, czasopisma, zbiory specjalne) na 100 mieszkańców na podstawie danych GUS:
Ustronie Morskie 1130 Kobylanka 11**
Dolice 1107 Sławno (gmina) 47
Resko 1081 Rewal 67
Suchań 1068 Postomino 71
Nowogródek Pomorski 991 Bierzwnik 84
Dziwnów 924 Moryń 95
Łobez 909 Przybiernów 101
** długotrwałe zamknięcie biblioteki
Na jednego statystycznego czytelnika w województwie przypadło 18,6 jednostek wypożyczonych zbiorów (książki, czasopisma i zbiory specjalne). Zgodnie z danymi GUS dostarczonymi przez biblioteki, tak przedstawia się najwyższa i najniższa średnia wypożyczeń (w jednostkach) przypadająca na jednego czytelnika w ciągu roku:
Cedynia 63,3 Kobylanka 3,9**
Brojce 57,3 Rewal 7,2
Boleszkowice 44,6 Warnice 7,4
Łobez 43,1 Dobrzany 8,5
Nowogródek Pomorski 42,7 Sławno (gmina) 9,5
Dolice 42,2 Barwice, Karnice 9,6
Resko 42,1 Bierzwnik 9,8
Drawno 40,9 Przybiernów 10,1
** długotrwałe zamknięcie bibliotek
Udostępnianie zbiorów na miejscu
Jednostki w tysiącach
2006 2007
% ogółu
2007 Różnica w tys.
stos. do 2006
książek 1.608,7 1.501,0 49,6 - 107,7
czasopism (opr. i nieopr.) 1.572,6 1.462,5 48,4 - 110,1
zbiorów specjalnych 72,1 61,3 2,0 - 10,8
ogółem 3.253,4 3.024,8 100 - 228,6
W roku 2007 Książnica Pomorska odnotowała niewielki wzrost liczby czytelników (o 223), wzrost odwiedzin w wypożyczalni i czytelniach (+ 3,3%), spadek wypożyczonych zbiorów na zewnątrz (- 2,4%). Jednocześnie nastąpił spadek liczby zbiorów udostępnionych na miejscu (- 3,4%). Na zmniejszenie się ogólnej liczby udostępnień na miejscu wpływ miał spadek zainteresowania czasopismami (- 27,8 tys.) oraz zbiorami specjalnymi (- 4,7 tys.). O 9,3 tys. wzrosło zainteresowanie wydawnictwami zwartymi.
Średnio jeden zarejestrowany czytelnik w województwie zachodniopomorskim skorzystał na miejscu z 10,3 jednostek zbiorów (książki, czasopisma, zbiory specjalne). Dane statystyczne GUS pokazują duże różnice między bibliotekami w wykorzystaniu zbiorów na miejscu:
Suchań 80,7 Krzęcin 0,7
Cedynia 62,1 Kobylanka 0,9
Ińsko 51,7 Kalisz Pomorski, Bierzwnik 1,0
Resko 41,0 Warnice 1,2
Chojna 34,6 Mirosławiec 1,3
Nowe Warpno 33,4 MBP Szczecin, Pełczyce 1,5
Łobez 31,4 Tychowo 1,6
Rewal 1,7
Odwiedziny w bibliotekach
W 2007 w bibliotekach województwa odnotowano 3.454,6 tys. odwiedzin ogółem, w tym z tradycyjnych usług czytelnianych skorzystało 1.104,6 tys. odwiedzających, zaś z Internetu – 283 tys.
Odwiedziny do Internetu stanowiły średnio 8,2% ogółu odwiedzin. Jednak w niektórych bibliotekach były one bardzo znaczące (dochodzące nawet do 50% ogółu odwiedzin). Przykładami mogą tu być między innymi biblioteki w Osinie, Postominie i Rąbinie.
Działalność informacyjna bibliotek
Ogółem w bibliotekach udzielono 1.777,0 tys. informacji (- 170 tys.), w tym bibliograficznych 451,1 tys. Biblioteki kontynuowały prowadzenie różnorodnych kartotek zagadnieniowych adresowanych głównie do uczniów i studentów. Największym zainteresowaniem cieszyły się kartoteki dotyczące regionu oraz patologii społecznych. Większość bibliotek prowadzi kartoteki w sposób tradycyjny. Jednak coraz częściej spotyka się je w postaci na bieżąco uzupełnianych komputerowych baz danych. Tworzone są one między innymi w: Miejskiej Bibliotece Publicznej w Sławnie, Koszalińskiej Bibliotece Publicznej, Miejskiej Bibliotece Publicznej w Kołobrzegu.
Powszechnym zjawiskiem jest gromadzenie przez biblioteki prasy lokalnej, prac licencjackich i magisterskich dotyczących regionu oraz dokumentów życia społecznego. We współpracy z towarzystwami miłośników danej miejscowości organizowane są różnorodne zajęcia pogłębiające wiedzę o regionie.
Na zmniejszająca się liczbę odwiedzin w czytelniach oraz zmniejszającą się liczbę udzielonych informacji ma wpływ powszechny dostęp do Internetu, a w nim m.in. możliwość korzystania z czasopism on-line i ich zasobów archiwalnych. Coraz częściej literatura podawana studentom na zajęciach obejmuje artykuły w czasopismach ukazujących się w postaci elektronicznej.
Innym istotnym elementem jest wzrastająca zasobność bibliotek uczelnianych, które zaczęły udostępniać zbiory czytelnikom nie związanym z uczelnią. Nowym zjawiskiem jest sieć czytelni w księgarniach EMPIK o charakterze kawiarni, gdzie czytelnik ma dostęp do prasy bieżącej.
Z przykrością zauważa się zjawisko unikania przez czytelników długiego przebywania w czytelni.
Rzadziej odnotowywany jest fakt wielokrotnego składania zamówień na książki przez jednego użytkownika z zamiarem pracy na miejscu w bibliotece. Z zamówionych wydawnictw tradycyjnych korzystają oni do momentu wykonania odbitki kserograficznej.
Jednak Czytelnia Młodzieżowa Książnicy Pomorskiej cieszy się w dalszym ciągu dużym zainteresowaniem uczniów, szczególnie z klas maturalnych. Czytelnia m.in. służy pomocą w opracowywaniu prezentacji tematów do nowej matury. Przy tej okazji służono informacjami także bibliotekarzom innych bibliotek województwa zachodniopomorskiego.
Zaobserwowane preferencje wyborów czytelniczych
Preferencje czytelnicze zbliżone były do wyborów czytelniczych z lat poprzednich. Ponieważ wśród czytelników osoby uczące się i studiujące stanowią 59,6% ogółu, odnotowano znaczne zapotrzebowanie na lektury szkolne. W dalszym ciągu z literatury niebeletrystycznej dużym zainteresowaniem cieszyły się pozycje z zakresu ekonomii, filozofii, pedagogiki, socjologii, zarządzania, turystyki, psychologii, polityki, prawa i prawa samorządowego oraz reklamy. Czytelnicy często sięgają również po książki o tematyce historycznej, a szczególnie o tematyce II wojny światowej. W przypadku literatury pięknej preferencje od kilku lat są stałe. Dużym powodzeniem cieszy się tzw. literatura kobieca, a wśród niej powieści polskich autorek jak np. Katarzyny Grocholi czy Moniki Szwaji, literatura sensacyjna, literatura s-f, choć z uwag bibliotekarzy wynika, że ta ostatnia oprócz stałych czytelników nie przyciąga do siebie nowych odbiorców, za to stale znajduje nowych odbiorców literatura fantasy. Dodatkowo biblioteki sygnalizowały duże zainteresowanie czytelników literaturą beletrystyczną promowaną w mediach i nagradzanymi, głośnymi tytułami książek.
Wzrasta zainteresowanie literaturą poznawczą i popularnonaukową wśród dzieci i młodzieży.
Realizacja w szkołach ścieżki edukacyjnej „małe ojczyzny” powoduje od kilku lat stały wzrost zainteresowania problematyką regionalną, a w szczególności własnej gminy. W związku z tym wzrosło wykorzystanie książek o tej tematyce oraz licznie ukazującej się prasy lokalnej.
Wypożyczenia międzybiblioteczne
Od 2003 roku obserwujemy stopniowo rosnące zainteresowanie wypożyczeniami międzybibliotecznymi. Wśród zamawianych pozycji przeważa tematyka naukowa, choć zdarza się również sporadycznie literatura piękna. Głównymi użytkownikami tej formy usług są studenci oraz osoby pracujące uzupełniające wykształcenie.
Wypożyczenia międzybiblioteczne stanowią uzupełnienie własnych zbiorów w poszczególnych bibliotekach. Szczególnie dotyczy to bibliotek szczebla, miejsko – gminnego i gminnego. Korzystały one ze zbiorów Książnicy Pomorskiej i Koszalińskiej Biblioteki Publicznej oraz bibliotek uczelnianych z naszego województwa i województw ościennych. Jednak biblioteki w miejscowościach leżących blisko Szczecina i Koszalina rzadko korzystały z tej formy udostępniania. Czytelnik wolał przyjechać do Książnicy czy KBP niż czekać na realizację zamówienia. Coraz częściej wypożyczenia międzybiblioteczne stosowane są między bibliotekami publicznymi w powiecie oraz w gminie.
Trzydzieści pięć bibliotek wykazało w swoich sprawozdaniach wypożyczenia międzybiblioteczne jako istotną formę działalności na rzecz czytelnika. Najwięcej wypożyczeń zanotowano w Książnicy Pomorskiej (do innych bibliotek 1084 wol., sprowadzono 229 wol. – w tym z zagranicy 54) i Koszalińskiej Bibliotece Publicznej (dla 208 czytelników sprowadzono 330 woluminów, do innych bibliotek wypożyczono 170 woluminów).
VIII. Upowszechnianie czytelnictwa
Udział bibliotek publicznych w zapewnieniu obsługi specjalnym grupom czytelniczym
W związku z licznymi remontami, jakie miały miejsce w 2007 roku obecnie 71 (wzrost o 3 w stosunku do 2006 r.) obiektów bibliotecznych jest przystosowanych dla niepełnosprawnych.
Biblioteki współpracują z wszelkimi instytucjami usytuowanymi na terenie gmin a działającymi na rzecz ludzi chorych, starych, niepełnosprawnych, z rodzin patologicznych.
Ze szpitalami współpracują między innymi: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Dębnie (co tydzień dostarcza chorym komplety książek i czasopism), Miejska Biblioteka Publiczna w Gryficach (prowadzi filię na terenie szpitala), Miejska Biblioteka Publiczna w Kołobrzegu oraz Miejska Biblioteka Publiczna w Choszcznie.
Powszechnym zjawiskiem staje się dostarczanie do domu książek osobom chorym, starszym, często samotnym za pośrednictwem osób trzecich (np. przez aktywy biblioteczne).
W miejscowościach gdzie są usytuowane domy dziecka, domy opieki społecznej, szkoły specjalne, ośrodki szkolno-wychowawcze, areszty śledcze, zakłady karne biblioteki na ogół nawiązują z nimi współpracę. Polega ona na zakładaniu punktów bibliotecznych, organizacji imprez w bibliotece dla osób „sprawnych inaczej” czy wystaw eksponatów wykonanych przez osoby niepełnosprawne, jak i osadzone w miejscach odosobnienia. Kontynuowana jest współpraca z poradniami przeciwalkoholowymi. Coraz więcej bibliotek nawiązało kontakty ze świetlicami socjoterapeutycznymi oraz świetlicami środowiskowymi.
Większość bibliotek w miastach powiatowych woj. zachodniopomorskiego współpracuje z Polskim Związkiem Niewidomych. Oprócz tego między innymi biblioteki w: Dębnie, Polanowie, Płotach, Zieleniewie, Dziwnowie, Kobylance, Osinie, Nowogardzie, Połczynie Zdroju, Kaliszu Pomorskim, Resku i Moryniu wypożyczają własne zbiory oraz niektóre z nich w ramach współpracy sprowadzają książkę mówioną z Biblioteki Głównej PZN. Ze sprawozdań wynika, że biblioteki zaczęły zamiast książki mówionej na kasetach (albo równolegle) kupować audiobooki.
W Książnicy Pomorskiej w dalszym ciągu działała „Słoneczna Pracownia” przy Wypożyczalni i Czytelni Książki Mówionej. Ze środków MKiDN pozyskano fundusze na działalność Centrum Aktywności Kulturalnej Osób Niepełnosprawnych Wzrokowo (10.000 zł). Działalność Centrum skupiła się na spotkaniach integrujących osoby słabo widzące i niewidome, uaktywniając je twórczo, m.in.
poprzez prezentacje swoich dokonań. Przeszkolono bibliotekarzy z bibliotek województwa współpracujących z osobami niedowidzącymi.
Koszalińska Biblioteka Publiczna od kilkunastu lat specjalizuje się w obsłudze osób niewidomych i słabowidzących. Organizowane są spotkania (w 2007 roku – 36) z zaproszonymi prelegentami, omawiane są na nich nowości książki mówionej, prezentowane dokonania twórcze tej grupy użytkowników. Około 18 osobom mającym trudności w poruszaniu się książki mówione dostarczane są do domu. W Fonotece KBP odbywają się raz w tygodniu zajęcia biblioterapeutyczne dla dzieci głęboko upośledzonych z Ośrodka Szkolno – Wychowawczego. Oprócz tego odbywają się zajęcia z muzykoterapii we współpracy z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, adresowane są one do osób z problemami psychicznymi.
Inne formy upowszechniania czytelnictwa
Z uwagi na występujący spadek czytelnictwa biblioteki stosują wiele form mających zachęcić czytelników do korzystania z ich usług. Można tu wymienić między innymi:
- coraz szerszą ofertę działalności kulturalno – oświatowej,
- dostarczanie zbiorów osobom niepełnosprawnym, chorym i w podeszłym wieku do domu, - wypożyczenia nocne i weekendowe,
- telefoniczne i internetowe zamawianie i przedłużanie książek, - zamawianie książek drogą elektroniczną,
- kontynuację akcji „Cała Polska czyta dzieciom”,
- współpracę ze szkołami i przedszkolami (np. lekcje biblioteczne, organizacja imprez rocznicowych, konkursów, wystaw, wspólne opracowywanie wykazów lektur szkolnych),
- współpracę z radami parafialnymi (np. jasełka, imprezy wielkanocne, dożynki), - współudział w organizacji Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy,
- organizację obchodów „Tygodnia Bibliotek” zgodnych z myślą przewodnią ogłoszoną na dany rok przez ZG SBP,
- współpracę z lokalnymi mediami - głównie z prasą lokalną (informacje o działalności biblioteki, nowych nabytkach, planowanych imprezach).
W celu poprawienia jakości obsługi czytelników Wypożyczalni Głównej Książnicy Pomorskiej opracowana została przez kierownika Działu IM ankieta dotycząca oczekiwań czytelniczych. Badanie ankietowe będzie przeprowadzane do końca października 2008.
Wszędzie tam, gdzie znajdują się placówki policji, straży pożarnej, organów leśnictwa, ośrodki kultury, ośrodki sportu i rekreacji, media - są one wciągane do współpracy przez biblioteki publiczne.
Ponadto niemal wszystkie biblioteki współpracują z organizacjami pozarządowymi działającymi na terenie oddziaływania bibliotek: koła emerytów i rencistów, koła gospodyń wiejskich, Seniorzy ZHP, stowarzyszenia społeczno – kulturalne, stowarzyszenia miłośników poszczególnych miejscowości,
Biblioteki przejawiają dużą inwencję w pozyskiwaniu partnerów do współpracy. I tak np:
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Dębno współpracuje ze Stowarzyszeniem Miłośników Dębna, PCK, Związkiem Sybiraków, Związkiem Emerytów i Rencistów, Stowarzyszeniem „Bądźmy Razem”, Uniwersytetem Trzeciego Wieku, Stowarzyszeniem „Inspiracje”, Regionalnym Ośrodkiem Badań i Dokumentacji zabytków w Szczecinie, drukarnią „Pol-Graf”, Nadleśnictwem w Dębnie,
Biblioteka Publiczna Gminy w Grzmiącej – Urząd scedował na Bibliotekę prowadzenie informacji społecznej w ramach programu „Pierwsza Praca”. W związku z tym nawiązana została współpraca z Powiatowym i Wojewódzkim Urzędem Pracy,
Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Kamieniu Pomorskim współpracuje z Powiatową Stacją Sanitarno – Epidemiologiczną. Od lat pracownicy Biblioteki zaangażowani są w organizację Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej w Kamieniu Pomorskim,
Miejska Biblioteka Publiczna w Kołobrzegu nawiązała współpracę z wydawnictwami
„Ossolineum”’ „Amber”, „Stentor” oraz ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Książki dla Młodych – Polska sekcja IBBY,
Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Myśliborzu udostępnia lokal Myśliborskiemu Towarzystwu Społeczno-Kulturalnemu, współorganizuje z Ośrodkiem Sportów Wodnych „Szkuner”
coroczną imprezę plenerową „O uśmiech dziecka”, współpracuje z Domem Wczasów Dziecięcych oraz Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną,
Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Pełczycach razem ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Ziemi Pełczyckiej stworzyła i prowadzi Izbę Historyczną,
Miejska Biblioteka Publiczna w Sławnie współorganizuje wraz z Komendą Powiatową Policji pogadanki dla dzieci dotyczące bezpieczeństwa. Uczniowie Szkoły Muzycznej w Sławnie uświetniają swoimi występami imprezy biblioteczne,
Miejska Biblioteka Publiczna w Szczecinie z Teatrem Lalek „Pleciuga” i cukiernią „Koch”
organizowała imprezy dla dzieci oraz współpracowała z Fundacją ABC XXI, Lasami Miejskimi i Wydziałem Informacji Urzędu Miasta.
Wymieniliśmy tu tylko kilka z kilkudziesięciu bibliotek jako ilustrację omawianego zjawiska.
IX. Działalność naukowa, wydawnicza. Rocznice, jubileusze, ważne wydarzenia
Działalność wydawnicza w 2007 roku Książnica Pomorska:
•
Działalność informacyjna oddziałów informacji naukowej Szczecińskiego Porozumienia Bibliotek (Seria Bibliotekarza Zachodniopomorskiego),•
Cyprian Kamil Norwid – polskość, europejskość, uniwersalizm, w oprac. Danuty Dąbrowskiej,•
Bibliotekarz Zachodniopomorski nr 4/2006,•
Panie Leszczyńskie w Szczecinie, oprac. A. Borysowska, P. Urbański•
Erwin Ackerknecht - bibliotekarz, humanista (1880-1960), wybór pism, seria:Monumenta Pomeranorum T.II.
oraz wydawnictwa okolicznościowe:
• 75 rocznica złamania szyfru Enigmy,
•
Witkacy (wyd. towarzyszące wystawie „Zakopane Witkacego”),• Witkacjana w Sali Stefana Flukowskiego,
• Pałac w Buku Kamieńskim,
•
Skarby Książnicy Pomorskiej (dodruk w dwóch wersjach językowych).Koszalińska Biblioteka Publiczna - wydano szereg publikacji, m.in.:
• we współpracy z Archiwum Państwowym i Stowarzyszeniem Przyjaciół Koszalina wydano „Źródła do historii Koszalina” t. 1 i 2 (zawiera dwadzieścia najstarszych dokumentów koszalińskich z XIII w.),
• w serii „Literacki start” następny pokonkursowy tomik,
• „Rocznik Koszaliński” nr 34,
• „Kultura koszalińska: almanach 2006”, rocznik drugi,
• 12 zeszytów informatora kulturalnego „Miesiąc w Koszalinie”.
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Dębno – wydała w 2007r.:
• w serii Dębnowska Biblioteczka - „Śladami przeszłości – spacer po Dębnie”,
• 12 numerów „Merkuriusza Dębnowskiego. Samorządowego Biuletynu Informacyjnego” (bibliotekarze są również autorami niektórych artykułów),
• poplenerowy katalog prac malarskich - na zakończenie XIV Międzynarodowego Pleneru Malarskiego w Dębnie,
• trwają dalsze prace nad opracowaniem i przygotowaniem do druku „Słownika biograficznego Miasta i Gminy Dębno”.
Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Drawsku Pomorskim
• Krasucki E. : „Historia sześćdziesięciolatki: Drawska Biblioteka Publiczna” – książkę opracowano na podstawie archiwalnych materiałów posiadanych przez bibliotekę.
Miejska Biblioteka Publiczna w Gryficach wydała foldery z okazji Dni Powiatu połączone ze Świętem Śledzia oraz z okazji Dożynek.
Gminna Biblioteka Publiczna w Kobylance
•
Współredakcja informatora turystycznego „Gmina Kobylanka – Przyjedź…Wypocznij… Zostań…” oraz ulotki „Promenada nad jeziorem Miedwie zaprasza”
Miejska Biblioteka Publiczna w Kołobrzegu
• „Książki, prasa i biblioteki w Kołobrzegu. Miejska Biblioteka Publiczna w Kołobrzegu”
– informator,
• „Ogólnopolskie Sympozjum – Język Młodzieży: Kołobrzeg, 20 – 21 września 2007” – materiały konferencyjne,
• informator towarzyszący wystawie „Stanisław Wyspiański 1869 - 1907”.
Miejska Biblioteka Publiczna w Międzyzdrojach – była współwydawcą publikacji
„Międzyzdroje – magazyn Wyspiarski”, w którym zamieszcza informacje o swojej działalności kulturalno – oświatowej oraz o ciekawszych nabytkach nowości książkowych.
Biblioteka im. M. Skłodowskiej – Curie w Policach
• „Zapis zręczności pióra: almanach literacko – artystyczny twórców polickich” – wydawnictwo pokonkursowe V edycji Regionalnego Konkursu Literackiego im.
K.I.Gałczyńskiego.
Biblioteka Publiczna w Połczynie Zdroju – współwydano:
• broszurę o tematyce ekologicznej „Kurort z duszą – ekologicznie” ,
• dwa numery gazetki „Skamander” z okazji kolejnej edycji Turnieju Sztuki Recytatorskiej i Poezji Śpiewanej im. Skamandrytów.
Miejska Biblioteka Publiczna w Szczecinie współfinansowała wydanie kolejnych numerów Bibliotekarza Zachodniopomorskiego w ramach Zachodniopomorskiego Porozumienia Bibliotek.
Miejska Biblioteka Publiczna w Świnoujściu
• „60 lat Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Stefana Flukowskiego w Świnoujściu 1947 – 2007”.
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Trzebiatowie
• Wydała szósty tom z cyklu „Trzebiatów – Spotkania Pomorskie 2006”, Miejsko –Gminna Biblioteka Publiczna w Węgorzynie
• w cyklu: Moja Mała Ojczyzna: przygotowano prezentacje multimedialne: „Historia parafii w Węgorzynie”, „Historia przedszkola w Węgorzynie”.
Sesje i konferencje Książnica Pomorska:
• Odbyło się XXI spotkanie Zespołu ds. Bibliografii Regionalnych przy ZG SBP (27-28.092007). Ponadto Sylwia Wesołowska wygłosiła prelekcję „Tradycje bibliograficzne Szczecina”.
• Ogólnopolska Konferencja „Dziecko w przestrzeni informacyjnej biblioteki. Bezpieczne media: promocja i edukacja” (25 - 26.10.2007) – była ona najważniejszym wydarzeniem dla promocji Książnicy Pomorskiej w 2007. Uczestniczyli w niej bibliotekarze z największych bibliotek publicznych w Polsce, z bibliotek Województwa Zachodniopomorskiego, pracownicy szczecińskich uczelni, Miejska Biblioteka Publiczna, CDIDN – Biblioteka Pedagogiczna w Szczecinie. Organizacja przedsięwzięcia uzyskała wysoką ocenę za merytoryczną stronę konferencji od władz miasta i uczestników.
•
Kontynuowane były wykłady i sesje w ramach cyklu „Academia Buddhica” (dziewięć spotkań w ciągu roku, w których wzięło udział 850 osób). Uczestniczyli w nich goście zagraniczni, m.in. z Bhutanu, Indii i USA. Wykłady spotkały się z dużym zainteresowaniem mediów, które relacjonowały je na swych łamach.
Koszalińska Biblioteka Publiczna
• Zorganizowała we współpracy z Archiwum Państwowym w Szczecinie oraz Stowarzyszeniem Przyjaciół Koszalina sesję naukową „Napoleon w Polsce”. Sesji towarzyszyła wystawa „Napoleon a Polacy”.
Miejska Biblioteka Publiczna w Choszcznie
• Z okazji 60. lecia MBP odbyła się sesja naukowa poświęcona Marii Dąbrowskiej z udziałem prelegentów z IBL PAN i BN.
Gminna Biblioteka Publiczna w Kobylance wspólnie z GOK zorganizowała konferencję
„Rozwój i promocja turystyki gminy Kobylanka – możliwości i perspektywy” (40 uczestników).
Miejska Biblioteka Publiczna w Kołobrzegu
• Zorganizowała ogólnopolską konferencję dla bibliotekarzy i nauczycieli „Język młodzieży”.
Konferencję poprzedziła konkurs przeprowadzony wśród uczniów na komiks pod tytułem
„Ziomale”, którego bohaterowie mieli porozumiewać się współczesną gwarą młodzieżową.
Materiał konkursowy posłużył jako ilustracja do wygłaszanych referatów (pracownicy Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Szczecińskiego oraz PAN).
Książnica Stargardzka
• Współorganizowała dwie konferencje dla nauczycieli na temat „Jak pozyskiwać rodziców do współpracy ze szkołą” oraz „Jak zapewnić bezpieczeństwo pracy i nauki w szkole”.
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Trzebiatów:
•
Konferencja historyczna - „Trzebiatów – Spotkania Pomorskie 2007”.• Seminarium „W kręgu Wyspiańskiego”.
Działalność kulturalno – oświatowa:
Ogółem w województwie zorganizowano 35.973 zajęcia. W tym:
- spotkania autorskie – 213
- pogadanki , odczyty, dyskusje – 3.575
- konkursy – 2.769
- lekcje biblioteczne, wycieczki do bibliotek – 4.971 - zajęcia plastyczne – 7.081
- wystawy i wystawki – 4.820
- inne zajęcia – 12.544
Część powyższych zajęć odbywało się w 118 kołach zainteresowań prowadzonych przez biblioteki.
W tym w Książnicy Pomorskiej zorganizowano:
• 42 wystawy malarskie i fotograficzne,
• 35 promocji książek, spotkań autorskich i literackich (w tym imprezy cyklu „Centrum Aktywności Kulturalnej Osób Niesprawnych Wzrokowo”),
•
18 wykładów i prelekcji,• 1 konferencję prasową,
• 2 konkursy (imprezy zewnętrzne),
• 5 koncertów muzycznych,
• 11 spotkań w ramach cyklu „Cała Polska czyta dzieciom”,
• 8 warsztatów i szkoleń dla czytelników,
• 1 konferencję naukową,
• 6 innych imprez.
Koszalińska Biblioteka Publiczna (łącznie z filiami):
• spotkania autorskie – 21
• pogadanki , odczyty, dyskusje – 264
• konkursy – 170
• lekcje biblioteczne, wycieczki do bibliotek – 241
• zajęcia plastyczne – 325
• wystawy i wystawki – 140
• inne zajęcia – 736.
Do największych imprez zorganizowanych przez KBP należały m.in.:
- uroczyste obchody 60-lecia KBP, film „Biblioteka Koszalińska w kilku odsłonach”,
- współorganizacja IV Europejskiego Festiwalu Filmowego poświęconego terapii przez bajkę
„Integracja Ty i Ja – Bajka”,
- współorganizacja Festiwalu Filmów Dokumentalnych o Włodzimierzu Wysockim, - wystawy: „Stanisław Wyspiański”, „Koszalin w poezji i publikacjach”, „Wielcy nieobecni”, - promocja albumu Adama Bujaka „Koszalin – miasto papieskie”,
- współorganizacja ze Związkiem Ukraińców spotkania z Wiesławem Romanowskim na temat książki „Ukraina – przystanek wolność”,
Ważniejsze wydarzenia kulturalno - oświatowe w innych bibliotekach:
Gminna Biblioteka Publiczna w Baniach:
