Rok VI. Lublin, 17 Lutego 1922 r. Ni 8.
S P Ó Ł D Z I E L C A
R ed akcja i Admin.: ^Zamoj* I I I r j 1“ I I Prenum erata dla w szystkich
ska 10 otw arta od 9 — 6 w . czło ików L. S . S . bezpłatna.
Tygodnik w ydaw any staraniem Wydz. Społ.-W ychów. Lub. Stowarz. Spoż.
S p o ż y w c y — łą cz c ie się!
Od R edakcji i A dm inistracji „Sp ółdzielcy L u b elsk iego” .
„S półdzielca" o d w u c h stroniczkach, w y d a w a n y co t y dzień, j e s t zaszc z u p ły m , a b y m ó g ł p o ru sz a ć w s z y s tk ie n a s u w a ją c e s ię s p ra w y , z w ią za n e z życiem L. S. S. i c a ło k s z ta łte m zjaw isk e konom ic znyc h p ro le ta rja tu lubelskiego. P o z a ty m j e s t paląca s p ra w a p o ru sz a n ia s p ra w lokalnych z w ią z k ó w z a w o d o w y c h , k tó re , z p o w o d u b r a k u ja k ie jk o lw ie k b ą d ź p o m o c y lub p r e s j i m oralnej z z e w n ą trz , w w iększości swojej zam ie
r a j ą lub z a m a rły z u p e łn ie. O tó ż chcem y, a b y „Spółdzielca", p o w ię k s z o n y do 8-miu stronic i zam ieniony na d w u ty g o d n ik , s ta ł się o rg an e m rob. e konom ic znyc h in sty tu cji Lublina; c h c e m y a b y sta ł się w y r a z e m opinji sz erokich m as m ie js c o w e g o p r o le t a r ja t u w e w s z y s tk ic h je g o s p ra w a c h codziennych, nie zw ią za n y c h z p o lity k ą.
P r z y p u s z c z a m y , że tak ie pism o znajdzie p o p a rc ie u w s z y stk ic h członków L. S. S. i m ie jsc o w y ch Z w ią z k ó w Z a w o d o w y c h .
„Spółdzielca" o zw ię k sz o n y m form acie zacznie w y c h o dzić z d n iem 1 m arca. P r e n u m e r a t a do końca ro k u z p r z e s y ł
k ą p o c z to w ą w L ublinie i na p ro w in cji w ynosić będzie 400 mk.
N u m e r p o je d y ń c z y 20 mk. P r e n u m e r a tę p r z y jm u je biuro i sklepy L. S. S. oraz biuro Z w ią z k u M etalow ców , Z a m o jsk a 10.
ZAW IADOM IENIE.
W m y śl u c h w a ły W y d z ia łu S p o ł e c z n o - W y c h o w a w c z e g o L. S. S. z dnia 6. lu te g o w p r o w a d z o n y z o s ta je z d n iem 1. m arca b. r. dla C z yte lni R o b o tn icz e j L. S. S. na ul. Z a m ojskiej 10, a b o n a m e n t czytelniany w w y so k o śc i 50 mk. m i e sięcznie dla c z ło n k ó w S t o w a r z y s z e n ia i z w ią z k ó w z a w o d o w ych. O d niec z ło n k ó w p o b iera ć się b ę d z ie za w s t ę p j e d n o r a z o w y po mk. 5.
U p r a s z a się więc członków, ż y c zą c y c h sobie być sta ły m i czytelnikam i, by zechcieli na ręc e d y ż u ru ją c e j w C zytelni sk ła d a ć p r z e d 1 m arca sw e imię, nazw isko, n u m e r książeczki czlonk.
w ra z z o p ła tą za m. m arz ec m k 50. —, a na n a s tę p n y d z ie ń b ę d z ie im tam ż e w y d a n a z b iu ra L. S. S. specjalna l e g i t y macja n u m e r o w a n a , upow a ż n iają ca do k o rz y s ta n ia z C zytelni.
T o w a rz y s z e ! — pam ię ta jcie , iż o lb rz y m ie A k a d e m je R o botnicze p r z y takiej św ia to w e j s ła w y S p ó łd z ie ln ia c h R o b o tn i
czych, ja k R o c z d e lsk a lub B ru k se lsk a , p o w s ta ły ró w n ież z ta
kich s k ro m n y c h początków .
Im więcej s ta ły c h c z y te ln ik ó w się zapisze, te m więcej i ró ż n o lity c h pism b ę d z ie m ożna dla C zytelni s prow adzić, te m lep sz e u r z ą d z e n ia w niej z a p ro w a d z a ć .
D o dzieła więc — w sp ó ln e m i siłam i!
Zarząd Klubu Robotniczego
p r z y L. S. S.
2. „SPÓ LD ZIE LC A “
Od ffydz. Społ. - W ychów .
Bilans cyklu wykładów Spółdziel
czych u r z ą d z o n y p r z e z n a s z W y d z . S p o ł e c z n o - W y c h o w a w c z y c y k l 5 o d c z y t ó w s p ó ł d z i e l c z y c h , k t ó r e m i a ł y b y ć p o w t ó r z o n e w 7 r ó ż n y c h m i e j s c a c h m i a s t a , a b y d a ć c z ł o n k o m m o ż n o ś ć z a p o z n a n i a s ię z c a ł o k s z t a ł t e m p o g l ą d u k o o p e r a c j i r o b o t n i c z e j n a s p r a w y s p o ł e c z r i e , n i e d a ł t y c h w y n i k ó w , j a k i c h ś m y s i ę w s z y s c y s p o d z i e w a l i . Z ło ż y ł o s i ę n a to k i l k a p r z y c z y n , i ta k : z b y t n i e z a a n g a ż o w a n i e p r a c o w n i k ó w W . S. W . w r o b o t a c h p r z e d - b i l a n s o w y c h i n i e m o ż n o ś ć z o r g a n i z o w a n i a a g i t a c ji n a s z e r o k ą s k a l ę ; d r u g i e —-to z b y t s i l n e m r o z y s t y c z n i o w e n i e p o z w a l a ł y l u d z i o m p r z y c h o d z i ć w i e c z o r a m i n a s a l e w y k ł a d o w e ; t r z e c i e —t o z w y k ł e , n i e p r z e w i d z i a n e r ó ż n e p r z e s z k o d y , co r a z e m w z i ą w s z y w r a z z o g ó l n e m o s ł a b i e n i e m z a i n t e r e s o w a n i a w s z e r s z y c h k o ł a c h , d a j e w c y f r a c h n a s t ę p u j ą c y s k r o m n y b il a n s .
1) W y k ł a d u t o w . P a p i e s k i e j i E k i e r t a p. t. „ J a k s i ę l u d z i e g o s p o d a r o w a l i w r ó ż n y c h c z a s a c h "
w y s ł u c h a ł o w 4 m i e j s c a h 130 s ł u c h a c z y .
2) W y k ł a d u t o w . Z a w a d y p . t.
„ F o r m y r u c h u r o b o t n i c z e g o " w y s ł u c h a ł o w 4 m i e j s c a c h 85 s ł u c h a c z y .
3 i 4) W y k ł a d u to w . H e m p l a p. t. „ I s t o t a i z a d a n i e s p ó ł d z . r u c h u s p o ż y w c ó w 11 o r a z „ M o r a l n e w a r u n k i r o z w o j u S t o w . S p o ż . w y s ł u c h a ł o w 3 m i e j s c a c h 362 s ł u c h a c z y .
5) W y k ł a d u t o w . Z a w a d y p. t.
„ K a r tk i z d z i e j ó w k o o p e r a c j i z a g r a n i c ą " z p r z e z r o c z a m i w y s ł u c h a ł o w 4 m i e j s c a c h 188 s ł u c h a c z y . R a z e m o d b y ł o s i ę 17 w y k ł a d ó w w o b e c 765 s ł u c h a c z y .
W o b e c t e g o , ż e d l a o s t a t n i e g o w y k ł a d u , i l u s t r o w a n e g o p r z e z r o c z a m i z a p o m o c ą l a t a r n i m a g i c z n e j , o k a z a ło s ię s p o r e z a i n t e r e s o w a n i e , W . S . W . u r z ą d z i j e w n a j b l i ż s z y c h t y g o d n i a c h w s z ę d z i e ta m , g d z i e o n e s i ę j e s z c z e n i e o d b y ł y , n i e z a p o m i n a j ą c i o s k l e p a c h w i e j s k i c h , do k t ó r y c h n a j r z a d z i e j ż y w e s ł o w o z a c h ę t y i o t u c h y d o c h o d z i .
O t e r m i n i e n a j b l i ż s z y c h w y k ł a d ó w z a w i a d o m i m y w n a s t ę p n y m n u m e r z e .
K radzieże w sklepach L. S. S.
P i e r w o r o d n y m d z i e c i ę c i e m o b e c n e g o u s t r o j u k a p i t a l i s t y c z n e g o — j e s t k r a d z i e ż . W y b u j a ł a c h ę c z y s k u b e z p r a c y , ś w i e c ą c a i s t n e o r g j e t r y u m f u w p o s t a c i t. z w . p a s k a r s t w a i s p e k u l a c j i , p o p y c h a „ m n i e j s p r y t n e "
j e d n o s t k i , n i e u m i e j ą c e k o m b i n o w a ć t a k i c h n a d u ż y ć , k t ó r e s ą w g r a n i c a c h o b e c n y c h p r a w l e g a l n e , — d o p o p e ł n i e n i a z w y c z a j n y c h , p o s p o l i t y c h k r a d z i e ż y .
K r a d z i e ż e , j a k o o b j a w d e m o r a l i z a c j i m o r a l n e j , w y s t ę p u j ą w b a r d z o s i l n y c h o b j a w a c h z w ł a s z c z a w P o l s c e .
P o n i e w a ż d o t y c h c z a s j e s z c z e w s k l e p a c h L. S. S . m o g ą n a b y w a ć t o w a r y n i e t y l k o c z ł o n k o w i e , a l e i o s o b y p o s t r o n n e , p r z e t o o d c z a s u do c z a s u d a j ą s i ę s t w i e r d z a ć f a k t y p o p e ł n i e n i a p r z e z n i e u c z c i w y c h k u p u j ą c y c h k r a d z i e ż y .
O t o w u b i e g ł y c h t y g o d n i a c h s t w i e r d z o n o w s k l e p i e 7 b r a k d w ó c h s z t u c z e k ł o k c i ó w k i , w s k l e p i e 1 d w u d z i e s t o m e t r o w y k a w a ł e k p ł ó t n a i ch u s tk i; w s k l e p i e 2 c h u s t k i i t. d. W o s t a t n i m t y g o d n i u s t w i e r d z o n o w s k l e p a c h 7 i 12 c h ę ć w y j ś c i a z e s k l e p u p r z e z k u p u j ą c ą b e z u r e g u l o w a n i a n a le ż n o ś c i, w s k l e p i e z a ś 1 p r z y ł a p a n o z ł o d z i e j k ę n a g o r ą c y m u c z y n k u , g d y s k r a d ł a p e w n ą i l o ś ć k a s z y i z a b i e r a ł a się do o d w r o t u .
A ile k r a d z i e ż y z o s t a j e p o p e ł n i o n y c h b e z d o r a ź n e g o s t w i e r d z e n i a ? D o p i e r o p o d o k o n a n i u r e m a n e n t ó w ( s p is u t o w a r ó w ) w y k a z u j e się to w p o s t a c i t. z w . m a n c .
K r a d z i e ż e , p o p e ł n i a n e w s k l e p a c h k o o p e r a t y w , s ą s z c z e g ó l n i e p o d ł e , p o n i e w a ż k r z y w d z ą o n e n i e t y l k o s a m ą i n s t y t u c j ę , a le p r z e d e w s z y s t k i e m d a n e " p r a c o w n i e s k l e p o w e , k t ó r e z n i e z b y t w y s o k i e g o s w e g o w y n a g r o d z e n i a m u s z ą p o k r y w a ć b r a k i w s k l e p i « ' ( m a n c a j .
W s z y s c y ś w i a d o m i C z ł o n k o w i e S t o w a r z y s z e n i a z d b a ł o ś c i o d o b r o s p o ł e c z n e w i n n i w c z a s i e b y t n o ś c i w s k l e p a c h L .S .S . z w r a c a ć b a c z n ą u w a g ę n a p o d e j r z a n e i n d y w i d u a , n a c h o d z ą c e n a s z e s k l e p y w z ł o ś l i w y c h z a m i a r a c h , p o n i e w a ż w c z a s i e c i ż b y p r a c o w n i c e s k l e p o w e n i e r a z n i e są;
w m o ż n o ś c i d o p i l n o w a ć n a l e ż y c i e t o w a r ó w . <
Z ł o ś l i w y c h j e d n a k o s t r z e g a m y , ż e w r a z i e p r z y ł a p a n i a n a g o r ą c y m u c z y n k u p o d a w a ć b ę d z i e m y , ic h n a z w i s k a i i m i o n a d o p u b l i c z n e j w i a d o m o ś c i , p r ó c z k o n s e k w e n c j i p r a w n y c h .
R e d a k t o r .i w y d . odp. J Ó Z E F DOMINKO. D iu k . M. Ko sua kow sk ii, L u b l in