27.05.2020r.
TEMAT: Środki stylistyczne i ich funkcje.
Zadania należy wykonać w zeszycie przedmiotowym
1. Zapisz w zeszycie notatkę:
Co to są środki stylistyczne?
• to elementy języka, które mają na celu pobudzenie wyobraźni odbiorcy i wywołanie określonych emocji;
• pozwalają w sposób sugestywny i oryginalny wyrażać myśli i uczucia nadawcy;
• rzadko występują w języku codziennym;
• spotyka się je najczęściej w literaturze, głównie w poezji
Środki stylistyczne – inne określenia
• środki artystyczne
• środki poetyckie
• środki artystycznego wyrazu
2. Połącz środek stylistyczny z jego definicją:
1) OKSYMORON
a) wyraz występujący najczęściej w formie przymiotnika, określający rzeczownik.
Uwydatnia cechy przedmiotu, ujawnia stosunek osoby mówiącej do wyrazu
określanego
2) EPIFORA
b) To powtórzenie tego samego słowa lub zwrotu na początku kilku kolejnych zdań,
wersów, strof.
3) HIPERBOLA
c) Przedstawienie za pomocą motywów, postaci, roślin, zwierząt, zjawisk jakiejś
myśli, idei. Można ją rozumieć jednoznacznie.
4) METAFORA
d) pytanie postawione w utworze, niewymagające odpowiedzi. Skupia uwagę
czytelników, urozmaica styl wypowiedzi, skłania do refleksji.
5) ONOMATOPEJA
e) zestawienie wyrazów o sprzecznych znaczeniach
6) PORÓWNANIE
f) wyraz utworzony za pomocą odpowiedniego przyrostka, wyrażający najczęściej czułość, pieszczotliwość, czyli
pozytywne uczucia.
7) ZDROBNIENIE
g) nowo utworzony wyraz8) SYMBOL
h) zestawienie dwóch przedmiotów, zjawisk, pojęć ze względu na łączące je podobieństwo. Człony powiązane są wyrażeniami: jak, jakby, jak gdyby, jako,
niby, na kształt
9) WYKRZYKNIENIE
i) bezpośredni zwrot do osoby, pojęcia, przedmiotu, zjawiska utrzymany w podniosłym tonie. Jej odmianą jest
inwokacja.
10) EPITET
j) naśladowanie dźwięków otaczającej nas rzeczywistości za pomocą środków
językowych.
11) PERSONIFIKACJA
k) co najmniej dwukrotne wystąpienie tego samego elementu językowego w obrębie fragmentu wypowiedzi. Służy rytmizacji i ozdobieniu stylu, zwraca uwagę na pewne
fragmenty tekstu.
12) IRONIA
l) To wyraz, konstrukcje składniowe, które wyszły z użycia. Są przestarzałe względem
języka danej epoki.
13) PERYFRAZA
m) inaczej przenośnia; wyrażenie, które przez nietypowe połączenia wyrazów uzyskuje
nowe znaczenie
14) EUFEMIZM
n) drwina, złośliwość lub szyderstwo ukryte w wypowiedzi pozornie aprobujące
15) POWTÓRZENIE
o) przedstawienie jakiegoś przedmiotu, zjawiska, osoby w sposób przesadny, wyolbrzymiony. Ma na celu wywarcie wrażenia na odbiorcach, ukazanie stosunku
autora do przedstawionych treści
16) INWOKACJA
p) powtórzenie tego samego wyrazu lub zwrotu na końcu kolejnych wersów
17) ZGRUBIENIE
q) znak, pojęcie, motyw użyty w celu oznaczenia innego przedmiotu. To ukrywanie głębszych treści i znaczeń za pomocą obrazów i znaków. Odczytywanie
tego środka dopuszcza wieloznaczność.
18) ALEGORIA
r) nadanie przedmiotom, zjawiskom, pojęciom cech istot żywych
19) RYM
s) uchwytna dla odbiorcy powtarzalność odcinków tekstu równoważnych pod
względem budowy
20) RYTM
t) powtórzenie jednakowych lub podobnych brzmień zakończeń wyrazów, najczęściej na
końcu wersu.
21) NEOLOGIZM
u) to zastąpienie nazwy przedmiotu jego opisem. Wskazuje na cechy przedmiotu,
wzbogaca styl.
22) ANAFORA
v) To taki wyraz lub zwrot, którego używamy w celu zastąpienia słowa, które - z jakichś względów - nie może być użyte w danym
momencie.
23) ANIMIZACJA
w) zdanie wykrzyknikowe, czasami niepełne, wtrącone w tok wypowiedzi. Jest wyrazem
uczuciowego zaangażowania osoby mówiącej. Czasem przybiera postać
apostrofy. Ożywia styl.
24) APOSTROFA
x) Wyraz utworzony za pomocą odpowiedniego przyrostka, mający zwykle
negatywne zabarwienie uczuciowe.
25) PYTANIE RETORYCZNE
y) nadanie przedmiotom, zjawiskom, pojęciom cech ludzkich
26) ARCHAIZM
z) rozbudowana apostrofa otwierająca utwór literacki, zazwyczaj poemat epicki, w której
autor zwykle zwraca się do muzy, bóstwa z prośbą o natchnienie, pomoc w tworzeniu
dzieła
3. Do podanych cytatów dopisz nazwę środka stylistycznego:
