U M O W A T A R Y F O W A
p r a c o w n i k ó w u m y s ł o w y c h zakładów należących do Związ
ku Pracodaw ców Górnośląskiego Przemysłu Górniczo-Hutniczego
w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 sierpnia 1931 r,
K A T O W I C E 1 9 3 7
N a k ła d e m P. Z. P. Polskiego Związku Pracowników Przem ysłowych, Biurow ych i Handlowych z siedzibą
w Katow icach, ulica W aw elska nr. 1
J
O D W Y D A W C Y ' . P o n iew aż n a kła d u m ow y ta ry fo w ej p ra co w n ikó w um ysłow ych za k ła d ó w należących do Z w ią zk u Pracodaw ców G ó rn o ślą sk ie g o P rzem y słu G ó rn icz o -H u tn icz e g o w b rzm ie n iu ob ow iązu jącym z d n ia 1 s ie r
p n ia 1931 r. wydany p rze z Z w ią ze k Pra co d a w ców G ó rn o ślą sk ie g o P rzem ysłu G ó rn iczo -H u tn iczeg o w yczerpa ł s ię z u p e łn ie , p rz e to z d e cy d o w a liśm y s ię w y
d a ć te k s t um ow y ta ry fo w ej w łasnym n a kła dem . Z e w zględów zrozum iałych w ydajem y je d n a k ty lk o um ow ę taryfow ą w te k śc ie p o ls k im . Z a strzeg a m y, iż w razie sp o ru są dow ego lu b ta ry fo w eg o , za w isłeg o czy to p r z e d Sądem Pracy, c z y to p rze d Taryfową K o m isją P o jedn a w czą, czy w reszcie p rz e d K o m isją Pojednaw czą i A rb itra ż o w ą , m ia ro d a jn y j e s t te k s t n ie m ie c k i, a n ie tłu m a czen ie p o ls k ie .
U m o w a i t a r y f o w a
pracowników umysłowych zakładów należących do Związku Pracodawców Górnośląskiego Przemysłu Górniczo-Hutniczego
w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 sierpnia 1931 roku.
§ 1. Miejscowy zakres działania
U m ow a obejm uje zakłady w ym ienione w załączniku 1, z w yjątkiem w ym ienionych w nim zakładów ubocznych.
§ 2. Osobisty zakres działania
U m ow a obejm uje te osoby, które w ykonują czynności zakreślone sensem prawa ubezpieczeniowego dla fu n kcjo n a
riuszy (w yrok z dnia 15 lutego 1924 r.).
W szystkich pracow ników technicznych, dozorców, m aj
strów i t. d. opłacanych na dniówkę, a podlegających przy
m usowem u ubezpieczeniu w m yśl ustawy o ubezpieczeniu pracow ników um ysłow ych, zatrudnianych w zakładach, które należą do Związku Pracod aw ców lila górnośląskich kopalń i hut w ciela się do taryfy urzędniczejj objętej um ową zbioro
wą dla pracow ników um ysłow ych z dnia 10 lipca 1920 roku (w yrok z dnia 16 kwietnia 1928 r.).
§ 3. Uznanie związków
Podpisane związki pracow ników uznaje się za ich zawo
dowe przedstawicielstwo.
§ 4. Zastępstwo pracowników w zakładach
Zastępstwo wzgl. praw o współdziałania pracow ników w ru
chu stosuje się do postanow ień ustaw y o radach zakładow ych z dnia 4 lutego 1920 r.
§ 5. Zaszeregowanie pracowników do taryfy
1. Do zaszeregowania pracow ników do poszczególnych grup taryfy należy powołać tych praw nych zastępców pracow ni
ków, którzy istnieją w dniu zaszeregowania.
—
2
—2. Dla zaszeregowania pracow ników kupieckich są ko m p eten tnym i k u p ieccy członkowie rady urzędniczej, dla techni
cznych, członkowie-technicy.
3. Je ż e li w radzie urzędniczej niem a członków kupieckich, ma rada przeznaczyć męża zaufania w m iejsce jednego technicznego członka i naodwrót. Je ż e li odpow iednie osoby znajdują się m iędzy zastępcam i radców urzędniczych, należy ich w ybrać stamtąd.
4. Je ż e li nie osiągnięto zgody, rozstrzyga ostatecznie T a ryfo wa Kom isja Rozjem cza (K om isja do zaszeregowania, patrz
§ 15, liczba 6).
§ 6. Czas pracy
Co do czasu pracy pracow ników obowiązują następujące postanow ienia :
Regularny czas pracy tygodniow y wynosi 48 godzin,
• wyłączeniem pauz. Czasu potrzebnego do przebrania się i m ycia nie wlicza się do czasu pracy. Nie naruszając 48-go- dzinnego tygodnia pracy przy podzielonym czasie pracy, na
leży przyznać pracow nikom na ich życzenie w każdym tyg o
dniu jedno wolne popołudnie.
W dniach poprzedzających trzy w ielkie święta należy biu
ra zam ykać o godzinie 1-szej w południe. Przy ruchu, w którym praca jest ciągła, można znieść podczas pracy pauzę półgodzinną.
Przy ustaleniu, czy czas pracy pracowników kupieckich, pracowników technicznych w biurach i zajętych w ruchu, ma być ciągły, czy też podzielony, należy uwzględnić życzenia pracowników, o ile na to pozwalają w arunki przedsiębiorstwa, a szczególniej stosunki ruchu w poszczególnych zarządach.
Na życzenie pracodaw cy, lub prawnego zastępstwa pracow ni
ków, należy zarządzić tajne głosowanie, które powyższe za
stępstwo ma przeprowadzić. W szystkim pracownikom , którzy są upraw nieni do w ybierania praw nego zastępstwa, należy dać sposobność, aby m ogli brać udział w głosowaniu. G łoso
wanie ma się odbyć oddzielnie dla biura i dla ruchu.
§ 7. Godziny nadliczbowe i praca niedzielna
P racy poza norm y ustalonego czasu należy według moż
ności unikać, o ile wogóle na postawie przepisów ustawowych nie jest ona ograniczoną, lub niedopuszczalną. Je ż e li zarządza się pracę w godzinach nadliczbowych, albo w niedzielę poza ustanowionym 48-godzinnym czasem pracy w tygodniu, to się ją wynagradza :
-
3
—1. w dniach p ow szed n ich: Vsoo p łacy miesięcznej, z dodatkiem 25 procent
2. w niedzielę i w n o c y : 1/200 p łacy m iesięcznej, z dodatkiem 50 procent.
Za pracę w pierwsze święto W ielk ie j Nocy, Zielonych Ś w ią tek i Bożego Narodzenia dodatek wynosi 100 procent.
Za pracę nocną uważa się czas od godziny 8-mej w ie
czorem do godziny 6-tej rano. Rozpoczęte godziny nadliczbo
w e płaci się jako całe. D niów ek zm iennych nie uważa się za szychty nadliczbowe, lub nocne. Je ż e li godziny nadliczbowe nie w ypadają po zm ianie szycht w nocy, to się płaci za p ier
wsze trzy godziny jako za zwykłe godziny nadliczbowe po 25 procent za następne zaś po 50 proc. dodatku.
P ła cą ustaloną podług tablicy płac dla technicznych pra
cow ników ruchu są też objęte dotychczas zw yczajow e techni- c f l e i pisemne prace, również regularnie powtarzająca się służba niedzielna i świąteczna, aż do w ysokości 26 godzin kwartalnie.
Pracę niedzielną i świąteczną należy o tyle ograniczyć, aby każdy pracow nik techniczny przynajm niej co drugą n ie
dzielę i św ięto m iał wolne i należy uważać, aby pracow nicy spełniający służbę zmieniali się regularnie w różnych szych
tach, podług m ożliwie rów nom iernego podziału o tyle, żeby jeden i ten sam pracownik nie pełnił zawsze służby w niedzie
lę i święto w tej samej szychcie.
O ile pracownik zażąda urlopu poza taryfow ym w y m ia rem i bierze go nie dla załatw ienia pilnych spraw m ajątko
w ych lub fam ilijnych, należy mu go odliczyć od w ynagradza
nej w edług powyższego służby niedzielnej i świątecznej tak, że w ten sposób, o ile wziął taki urlop, nie otrzym a on za
płaty za odpow iednią ilość godzin pracy niedzielnej lub świątecznej.
Nadto nie można staw iać żądań specjalnych dla każdego rodzaju służby, w skutek zajścia nieszczęśliwych w ypadków , nie określając czasu trwania, albo wskutek przeszkód w ruchu, jeżeli taki stan w yjątko w y nie trwa dłużej niż jeden dzień, licząc od rozpoczęcia szychty.
Służba pogotowia dla zakładów O. E. W . podlega osobne
mu uregulowania przez wydział fachow y dla hut.
Laboranci w zakładach z pracą ciągłą, m ają pełnić w ra
mach 48-godzinnego tygodnia pracy potrzebną służbę n ie
dzielną.
_ 4 —
Za ćwiczenia ratownicze w czasie służby nie udziela się osobnego wynagrodzenia ; godziny przy ćwiczeniach ratow ni
czych poza czasem służbowym wynagradza się pracownikom , 0 ile nie są zajęci zawodowo przy służbie ratowniczej, regu
larną zapłatą za godziny nadliczbowe (tym czasow a um owa częściowa do taryfy zbiorowej z dnia 2 listopada 1922 r.).
§ 8. Urlop
1. W szyscy pracow nicy, którzy przepracowali conajm niej jeden rok w zakładach należących do Związku Praco d aw ców , 1 z tego czasu pracow ali conajm niej pół roku u tego sam ego pracodawcy, m ają prawo w roku kalendarzowym do płatnego urlopu w n astępujący sposób:
Uczniowie w 1 roku pracy 12 dni roboczych Uczniowie w 2 roku pracy 10 dni roboczych Uczniowie w 3 roku pracy 8 dni roboczych
W szyscy pracow nicy do ukończonego 21 roku życia otrzy
m ują 10 dni roboczych, ponad 21 lat, 12 dni roboczych u rlo pu, który się tutaj zwiększa po każdym roku p racy zawodowej o jeden dzień, lecz najw yżej do 18 dni roboczych. Praco w nicy ponad 40 lat życia otrzym ują 24 dni roboczych urlopu (o rz e czenie z dnia 24 sierpnia 1923 r.).
2. Je ż e li pracow nik sam w yp ow ie stosunek pracy, n ate n czas w okresie czasu wypowiedzenia nie ma prawa do urlopu, o ile porządkowo wyznaczony urlop nie przypada w łaśnie na czas wypowiedzenia. Je ś li wypow iedziano pracow nikow i, w ten czas pracow nik ma prawo do należnego mu urlopu przed ostatecznem odejściem z pracy. Przy w ydaleniach z przyczyn przewidzianych ustawą nie przysługuje pracow nikow i prawo do urlopu.
3. Ja k o każdorazowy czasokres urlopow y określa się rok kalendarzowy.
4. Pracow nika należy zawiadom ić według m ożliwości o term inie urlopu na 14 dni przed rozpoczęciem urlopu.
Celem um ożliw ienia udzielania urlopów w pełnej mierze, jest każdy pracownik obow iązany zastępować urlopowanych pracow ników , także z innej grupy. Nie narusza się przez to taryfowych przepisów dot. czasu pracy i godzin nadliczbowych.
5. W czasie trwania urlopu nie można skracać poborów.
Urlopu uzyskanego z nadzwyczajnych pow odów aż do dwóch dni, oraz dni choroby, które na żądanie pracodaw cy należy udowodnić św iadectw em leksrskiem , nie wlicza się do czasu urlopu.
—
5
—Nie wlicza się rów nież do urlopu aż do długości sześciu tygodni leczenia, zarządzonego przez publiczne instytucje ubezpieczeniowe dla pracowników um ysłow ych.
6. O ile nieprzerwany urlop ze względu na rodzaj zakła
du nie jest do przeprowadzenia, natenczas można rodzielić urlop na dwie raty, o ile urlop w ynosi w ięcej niż 14 dni k a
lendarzowych.
7. Praco w nikow i um ysłow em u, który z powodu od b yw a
nia ćwiczeń w ojskowych rezerwistów nie może w ykonyw ać swej służby, płaci się pobory przez czas aż do trzech m ie sięcy z potrąceniem mu tej kwoty, którą pracow nik um ysło
wy otrzym uje z kasy państw ow ej za odnośny czas. Oprócz tego zachowuje pracow nik u m ysłow y swoje prawo do urlopu taryfowego.
8) Je ż e li pracownik um ysłow y zrzeka się tego urlopu, natenczas nie ma zastosowania wyżej w ym ienione potrącenie.
O d 15 k w ietn ia 1935 r. s to s u je s ię n o rm y u rlopo w e w edług ustaw y u rlo p o w ej z dn ia 16 m aja 1922 r. (w b rzm ien iu u sta w y n o w e liz a c y jn e j z dnia 22 m arca 1933 r.). D op . wydawcy.
§ 9. Termin wypowiedzenia
W zajem ny term in w ypow iedzenia wynosi dla pracow ni
ków poniżej 20 lat conajm niej jeden m iesiąc przed końcem miesiąca, dla pracow ników pow yżej 20 lat po jednorocznej pracy w tym sam ym zarządzie 6 tygodni przed końcem kw ar
tału, dla pracow ników powyżej 30 lat po jednorocznej pra
cy w tym sam ym zarządzie 3 m iesiące przed końcem kwartału.
§ 10. Wiek zawodowy
Dla wynagrodzenia pracow ników u m ysłow ych i obliczania stopni starszeństwa, m iarodajnym jest czas zaszeregowania do poszczególnych grup „postanow ień uposażeniow ych" a nie wiek. W ym ie n io n y w „postanow ieniach uposażeniow ych” wiek najniższy ma o tyle znaczenie, że pracow nik zaszeregowany w młodszym, niż przewidziany w tabelach, wieku do jakiejś grupy, pobiera tak długo pobory początkowe, aż nie osiągnie pi zewidzianego wieku najniższego.
Je ż e li pracow nicy um ysłowi ze stosunku robotniczego awansowali dopiero po 31 roku życia, jednakże praco
wali już 10 lat bez przerwy w tym sam ym zawodzie, n aten czas postępuje się przy obliczaniu poborów w ten sposób, że zalicza się pracownikowi, jako rok służbowy, w wieku 32 lat, w czasie awansu jeden rok, a za każdy dalszy rok życia, który skończył w czasie awansu, po pół roku.
—
6
—Pracow nicy, których zakw alifikow ano do pogotowia, otrzy
mują przewidziane dla nich pobory taryfowe z dniem przejęcia swej kw alifikow anej czynności zawodowej.
Służby w ojennej, pom ocniczej i wojskowej nie uważa się za przerwanie czynności zawodowej. Absolw entom szkół fa
chow ych, którzy w chwili w ybuchu w ojny uczęszczali do szkoły zawodowej, zalicza się lata w ojenne, jako lata służby. O d licza się tylko ten czas, któryby był potrzebny do ukończenia szkoły z dobrym w ynikiem w norm alnych warunkach.
§ 11. Pobory
1) Dla zaszeregowania pracow ników um ysłow ych w po
szczególne grupy, nie jest m iarodajny tytuł, lecz rzeczywista czynność zawodowa.
2) Dla rocznych poborów taryfow ych obowiązują staw ki uwidocznione z tabel „postanow ień uposażeniow ych” . Do tych poborów taryfow ych przychodzą po upływ ie jednego roku w tej sam ej grupie zawodowej roczne stopnie starszeństwa, które również są uwidocznione w w ym ienionych tabelach.
3) Do poborów dochodzą oprócz tego:
a) dodatek dom ow y
Dodatek dom owy otrzym ują wszyscy żonaci i ci wszyscy urzędnicy, w wieku ponad 21 lat, którzy są żyw icielam i rodziny.
Żyw icielam i rodziny są te osoby zatrudnione w zakładach związkowych, które w m iejsce zmarłego lub ustawowo do utrzym ywania nie zobowiązanego ojca rodziny, utrzym ują osoby w stosunku do których zachodziłby ustaw ow y obowiązek utrzy
m yw ania, gdyby nie było powodu w yłączającego ten ob ow ią
zek, i które m ieszkają razem z osobam i utrzym yw anem i.
Urzędnicy w wieku przejściowym mogą w szczególnych w y padkach być uważani za żywicieli, uczniowie w żadnym w y
padku. W każdej rodzinie może istnieć tylko jedna osoba jako żywiciel w powyższym sensie, a m ianowicie, jest nią n aj
starsza zdolna do zarobkowania osoba, o ile nie jest zatrud
niona w yłącznie w gospodarstwie dom owem .
Rozwiedzionych i ow dow iałych pracobiorców traktuje się tak jak żonatych, jeżeli posiadają urządzone gospodarstwo dom ow e w udow odnionych w łasnych, lub w ynajętych u b ikac
jach mieszkalnych, w przeciwnym razie traktuje się pracobior
ców tych tak jak nieżonatych.
—
7
—b) dodatek na dzieci
„D o poborów tych urzędników, którzy otrzym ują dodatek dom ow y, dochodzi pom oc dla dzieci, utrzym yw anych przez urzędników tych (także i dla dzieci nieślubnych i pasierbów), a m ianow icie:
1. dla dzieci do ukończonego 14 roku życia w każ
dym wypadku,
2. dla dzieci kształcących się jako uczniow ie lub zaw o
dowo, aż do ukończonego 18 roku życia, o ile nie otrzym ują m inim alnego uposażenia ucznia w p ierw szym roku nauki (porów naj „postanow ienia uposaże
niow e").
Rzeczyw isty zarobek w kształceniu uczniow skiem i za- w odow em należy w każdym w ypadku zaliczyć, także i w tych w ypadkach, w których składa się on z naturaliów .
„U rzęd n ik jest obowiązany do kom unikow ania zmian w rodzinie i gospodarstwie, które m ają wpływ na zm ianę do
datku dom ow ego i dodatku na dzieci. O bow iązek zarządu do płacenia dodatku dom ow ego i dodatku na dzieci zaczyna się z pierwszym dniem m iesiąca, w którym postawiono w niosek"
(porów naj częściową u m ow ę do um ow y taryfowej z dnia 2. 11.
1922 r.). **
Przy zm ianach liczy się m iesiące zaczęte jako pełne.
S tro n y zaw ierające um ow ę są zgodne co do tego, że po
stanow ienie, ograniczające kw alifikację żyw iciela do pracow ni
ków um ysłow ych w w ieku ponad 21 lat i przewidujące dla pracow ników w latach przejściowych przepis fakultatyw ny wchodzi w życie tylko tym czasowo, aż do rozstrzygnięcia sprawy tej przez instancję rozjemczą, (tym czasow a um owa częściowa do um ow y zbiorowej z dnia 2 11. 1922 r.).
c) W olne mieszkanie służbow e, albo w ynagrodze
nie w gotów ce w ed łu g § 12.
d) W olny w ęgiel dom ow y, lub w ynagrodzenie za w ęgiel w edług § 13.
4) O bniżenie istniejących już w grudniu 1919 r, wyż
szych poborów od staw ek przewidzianych w taryfie nie może nastąpić.
5) W odniesieniu do osób, które wskutek niedom agań lub ułom ności cielesnych lub um ysłow ych, spełniają w m niej
szym stopniu swoje zadania, można w porozum ieniu z legał-
—
8
nem przedstaw icielstw em pracow ników zawrzeć w yjątkow o od rębny układ; co się tyczy uszkodzonych w ojennych, lub uszko
dzonych przez w ypadek w w ieku ponad 21 lat, nie m ogą oni być opłacani jako uczniowie.
6) W szystkich' p racow ników um ysłow ych grupuje się według lat zawodowych, bez względu na to, czy je spędzili u tego sam ego pracodaw cy, czy też u różnych pracodaw ców tego sam ego lub podobnego fachu.
Czynność w różnych zakładach, także i państwowych, craz kom unalnych, zalicza się przy ustalaniu lat zawodowych, o ile czynność ta była równowartościowa.
7) O p łacan ie pracow ników um ysłow ych i uczniów według zarobku dniów kow ego jest niedozwolone; zapłata ma nastąpić według stałej p łacy m iesięcznej.
8) N ie naruszając składu dochodów ustalonego niniejszą taryfą nie zmienia taryfa nic w zasadach istniejących w p o
szczególnych zarządach dot. sposobu w ypłacenia poborów, o ile niniejszą um ow ą nie ustalono nic odm iennego.
§ 12. Mieszkanie
Każdy pracow nik powyżej 21 lat grup poborowych 1— 50 pracow ników technicznych i grup a — e pracow ników kupiec
kich ma prawo do w olnego m ieszkania lub do dodatku miesz
kaniowego.
U trzym yw anie m ieszkania służbowego pow inno nastąpić w dotychczasow y sposób bezpłatnie.
Je ż e li zawiera się z pracow nikiem um ow ę najm u, to czas jej trwania należy uregulować oddzielnie.
Dodatek m ieszkaniowy w ynosi:
dla pracow ników powyżej 21 lat
grupa kawalerowie żonaci
zł zł
a 19,48 30,75
b 23,58 46,13
c 30,75 55,35
d 34,85 61,50
e 38,95 61,50
(orzeczenie z dnia 12 kwietnia 1924 r.)
Celem ustalenia dodatku m ieszkaniowego stawia się pra
cow ników technicznych na równi z kupieckim i w następujący sposób:
-
9
grupa a: 1, 6, 9, 13, 19. 25, 30, 35, 41, 46,
„ b: 2, 7, 10, 14, 15, 20, 21, 26, 31, 36, 37, 42, 47,
„ c: 3, 8, lOa, 16, 22, 27, 32, 38, 43, 48,
„ d: 4, 11, 17, 23, 28, 33, 39, 44, 49,
„ e: 5, 12, 18, 24, 29, 34, 40, 45, 50.
O ile p racow nicy poniżej 21 lat są w yjątkow o żonaci, natenczas nie m ają żadnego prawa do wolnego mieszkania albo do dodatku m ieszkaniowego.
Kawalerowie, posiadający w łasne gospodarstwo, otrzym ują tylko dodatek m ieszkaniow y dla kaw alerów .
Praco b iorcy ow dow iali i rowiedzeni, o ile prowadzą w ła s
ne gospodarstwo w m yśl § 13, liczba 3, ustąp 3, otrzymują- dodatek m ieszkaniowy dla żonatych.
M niejw artościow e m ieszkania
Pracow nik um ysłowy, którem u Zarząd przydziela jako m ieszkanie służbowe m ieszkanie, którego wartość jest niższa od dodatku m ieszkaniow ego przewidzianego dla pracow ników um ysłow ych, otrzym uje w yp ła co n ą różnice m iędzy w artością mieszkania a dodatkiem m ieszkaniow ym .
Ja k o wartość przydzielonego mieszkania obowiązuje w ar
tość m ieszkania, ustalona w edług zasad ustaw y o ochronie lokatorów.
Różnicę m iędzy w artością m ieszkania a dodatkiem miesz
kaniow ym należy tylko w tedy w ypłacać, jeżeli w ynosi ona w grupach dla m aszynistów w yciągow ych powyżej
5,— zł m iesięcznie w grupie a) 10,— „
n n bj i c) 13, „ „
» » d) i e) 15, „ „
Regulacja ta nie obowiązuje w odniesieniu do tych miesz
kań, które znajdują się w budynkach, dobudów kach albo nad
budówkach, w ykonanych po dniu 1 stycznia 1924 r. (um ow a z dnia 11. 12. 1929 r.)
§ 13. Bezpłatny opał
W szyscy pracow nicy um ysłow i ponad 21 lat m ają prawo do bezpłatnego węgla w następującej ilości i pod n astępują
cymi w arunkam i:
10
—1. W ęg la deputatow ego udziela się żonat. nieżonat.
a ) na kopalniach węgla kam iennego
pracownikom grup a, b i c 8 to 3 to pracow nikom grup d i e 10 to 4 to b) we wszystkich innych zakładach
(hutach, kopalniach kruszczu, prze
m yśle chem., zarząd, generaln. itd.)
żonat. nieżonat.
p racow nikom grup a, b i c 6 to 2 to pracow nikom grup d i e 7,5 to 3 to Praco w ników technicznych stawia się przy ustalaniu ilości węgla deputatow ego na równi z kupieckim i w ten sam sposób jak to jest przewidziane dla dodatku mieszkaniowego.
Je ż e li kilku członków jednej rodziny prowadzi wspólne gospodarstwo, wówczas otrzym uje tylko pracobiorca w ynagra
dzany według najwyższej grupy poborowej — zatrudniony w zakładach związkowych — przysługującą mu ilość węgla deputatow ego.
3. Pracow nicy żonaci w wieku poniżej 21 lat otrzym ują te sam e ilości węgla deputatow ego co żonaci powyżej 21 lat.
P raco w n icy nieżonaci powyżej 21 lat prowadzący własne gospodarstwo otrzym ują te same ilości co żonaci powyżej 21 lat, podczas gdy pracow nicy nieżonaci poniżej 21 lat otrzy
mują w tym sam ym w ypadku tylko ilości przewidziane dla pracow ników nieżonatych w wieku powyżej 21 lat.
Za nieżonatych pracow ników prowadzących własne g o spodarstwo uważa się te osoby, klóre na skutek obowiązku utrzym yw ania krew nych 1 i 2 stopnia są zmuszone do utrzym yw ania w łasnego m ieszkania, składającego się przynaj
mniej z dwóch ubikacji m ieszkalnych. Rozwiedzionych i ow d o
w iałych stawia się z nimi na równi.
4. Dostarczanie węgla następuje bezpłatnie loco kopalnia lub zakład pracy.
5. Zarządom przysługuje prawo zam iast węgla w naturze danie odszkodowania rów nające się każdorazowej cenie kum u
lacyjnej kopalni Kleofas, dodając ew entualne koszta transportu kolejow ego. Transport kolejow y może być obliczony tylko od tej w pobliżu położonej kopalni, od której można norm al
nie w ym agać od pracow nika nabyw anie węgla.
6. Ja k o węgiel deputatow y powinno się dostarczać w ę giel zdatny do opału dom ow ego (w edług możliwości sorty
m enty 20— 40 mm. ziarnistości).
—
11
—7. Pracow nik nie ponosi podatku obrotowego. P raco w n i
cy zaś pod b) (w wszystkich innych zakładach) m ają zwracać podatek w ęg low y w połowie.
§ 14. Ochrona wynalazków
ftż do ogólnego uregulowania zastrzeżonego Centralnem u Z espołow i P ra c y pracodaw ców i pracobiorców przem ysłow ych obowiązują przepisy ustaw ow e, o ile nie ma w kontrakcie służbowym przewidzianych korzystniejszych umów.
§ 15. Łagodzenie sporów
1. Niżej podpisane związki tworzą p arytetycznie złożoną Taryfow ą K o m isję Pojednaw czą, która czynnością swą ob ej
m uje łagodzenie sporów w ynikłych z um ow y taryfowej.
2. Taryfow a Kom isja Pojednaw cza składa się z 6 człon ków zwyczajnych oraz 12 zastępców, których do połowy w y bierają Zw iązek Pracodaw ców i organizacje urzędnicze, oraz z jednego bezpartyjnego przewodniczącego.
3. O d n ośnie do osoby bezpartyjnego przewodniczącego m ają strony zaw ierające um ow ę porozum ieć się. O ileby nie doszło do porozum ienia, natenczas oznacza przewodniczącego każdorazowy Prezes Sądu A pelacyjnego w Katow icach.
4. Je ż e li powstaną m iędzy pracodaw cą a pracow nikiem spory z tej um ow y taryfow ej, natenczas powinno złagodzenie nastąpić w następujący sposób;
a) Przedew szystkiem muszą się odbyć bezpośrednie ust
ne pertraktacje między pracodaw cą a pracownikiem . b) Je ż e li pertraktacje te nie doprow adzą do rezultatu,
natenczas pow inno się powołać praw ne przedstaw iciel
stwo pracowników.
c) O ile w ten sposób nie można będzie uzyskać załago
dzenia sporów, pow inno się zwrócić do w łaściw ych Zw iązków Pracodaw ców i Pracow ników .
d) O ile i te nie doprowadzą do żadnego pojednania, na
tenczas musi się odw ołać do wyżej w ym ien io n ej T a ryfow ej K om isji Pojednaw czej jako do Clrzędu P o je d nawczego. Ten Urząd Pojed naw czy w ydaje w razie potrzeby orzeczenia, które dla obydwuch stron roz
strzygają spraw y praw om ocnie.
5. Koszta powstałe przez bezpartyjnego przewodniczą
cego ponosi strona przegryw ająca.
12
—6. Dla pierwszego zaszeregowania pracow ników w klasy taryfy ustalono osobną Taryfow ą K om isję Pojednaw czą (K o m isja zaszeregowania). Skład a się ona z 3 przedstawicieli pracodawców i 3 przedstaw icieli pracow ników ; nadto składa się ona z podkom isji dla zaszeregowania pracow ników ku p iec
kich, p racow ników technicznych zatrudnionych na kopalniach węgla kam iennego i kruszcu i pracow ników technicznych za
trudnionych w hutach oraz wszystkich innych zakładach Z w iąz
ku Pracodaw ców .
W w ypadku odw ołania się do tej nadzwyczajnej T a ry fo wej Kom isji Pojednaw czej (K om isja zaszeregowania) składają obie strony w każdym poszczególnym w ypadku przed p osie
dzeniem kwotę w w ysokości 30,— zł. w Kom isji Pojednaw czej.
Kwota w płacona przez stronę przegryw ającą przepada do po
łow y na korzyść organizacyj urzędniczych, do połow y na ko
rzyść Zw iązku Praco d a w có w .
§ 16. Uczniowie
1. Uczniów i tak zw anych w ychow anków można tylko w stosunku 1 do 5 do personelu p racow ników przyjąć na um ow ę uczniowską. Czas nauki trwa 3 lata, w który to czas powinno się w liczyć aż do w ysokości jednego roku uczęszcza
nie do uznanej przez państwo szkoły handlow ej (nie kursów w ieczornych). Czas nauki może również przy wyższym w y kształceniu szkolnym (św iadectw o dojrzałości dla 6 klasy) w ynosić 2 lata. Po ukończonym czasie nauki otrzym uje uczeń św iadectw o uczniowskie z dokładnym podaniem nabytego w y kształcenia i nabytych zdolności.
2. O soby zaznaczone jako chłopców - posłańców wolno celem w ypróbow ania ich zdolności na uczniów zatrudniać pra
cam i piśm iennym i i kupieckiem i najwyżej aż do 2 m iesięcy.
O ile zostaną oni na tej podstawie przyjęci jako uczniowie, wlicza się ten czas próbny do czasu uczniowskiego.
3. O soby nie będące jeszcze pracow nikam i, musi się w ciągu jednego m iesiąca po podpisaniu tej um ow y podzielić na uczniów i na chłopców-posłańców. U znanym za uczniów musi się wliczyć dotychczasową czynność w służbie ku p iec
kiej i w ciągu dalszego m iesiąca zawrzeć um owę uczniowską.
4. Chłopców-posłańców powinno się po upływ ie drugiego roku służby zwolnić i na życzenie dalej zatrudniać w zakła
dzie jako robotników.
§ 17. Czarne listy
W szystkie tajem ne um ow y, które pracownikowi przeszka
dzają w jego możności wolnego przesiedlania się (t. zw. czar
ne listy) są niedozwolone.
§ 18. Kary dyscyplinarne
Nie w olno w ym ierzać w ięcej grzywien i innych kar d y scyplinarnych. O dpow iednie rozporządzenia celem usunięcia tychże należy natychm iast wydać w e wszystkich zakładach.
Nie dotyczy to dobrow olnych datków.
§ 19. Urzędy honorowe
W interesie ogółu nie pow inno się na pracow ników n a
kładać ograniczeń w w ykonaniu czynności honorow ourzędo- wych w państwie lub w gminie. O ileby zdaniem firm y służba pracow nika zbyt była w skutek tego tam ow ana, pozostaje roz
strzygnięcie przez regulację zawartą między pracow nikiem a firm ą przy udziale praw nego przedstawicielstwa ze strony pracow ników .
Uzgodnienie linii wytycznych o w yko nyw aniu czynności honorowo urzędowych pracow ników w organizacjach pozosta
wia się poszczególnym pracodaw com i radzie pracowników.
§ 20. Świadectwa
W szystkim pracow nikom powinno się na życzenie w y stawić świadectwo obejm ujące dane dot. w ydajności, prow a
dzenia się, rodzaju i czasu trwania czynności.
Każdem u pracow nikow i, nie posiadającem u pisma ang a
żującego, pow inno się pism o takie w ręczyć aż do dnia 1 wrze
śnia 1920 r. W piśm ie angażującym należy wyraźnie w ym ienić datę w stąpienia do służby, rodzaj czynności pracow nika, oraz grupę poborową i term in zaszeregowania do niej. Każdy w przy
szłości następujący awans lub nom inację pow inno się pracow ni
kowi podać pisem nie do w iadom ości.
§ 21. Pracownie
W interesie zdrowia powszechnego ma natychm iast K o misja, składająca się z przedstaw icieli p racodaw ców i praw nego przedstawicielstwa p racow ników zbadać, czy pracow nie i miejsca pobytu odpow iadają obecnym w ym ogom higieni
cznym. Stw ierdzone braki należy usunąć.
—
13
——
14
—§ 22. Renty
Poborów rentow ych nie wolno zaliczać na zarobek.
§ 28. Koszty podróży
Każdy z zarządów ma w sprawie wynagrodzenia kosztów podróży przedsięwziąć regulację, która ustali dla każdej p o szczególnej kategorii rów nom ierne stawki, o ile nie zwraca się w ydatków w gotówce.
§ 24. istniejące pobory i inne wynagrodzenia
Pozostaw ia się swobodnej, um ow ie poszczególnych pra
codaw ców ze swem i pracownikam i, czy dotychczasowe korzy
ści wychodzące po za postanowienia taryfy m ają być nadal udzielane.
§ 25. Czas trwania umowy
M oc obow iązująca tej um owy taryfow ej zaczyna się z dniem 1 stycznia 1920 r. U m ow a obowiązuje do dnia 31 m arca 1921 r. O b yd w ie strony zaw ierające u m ow ę m ają pra
wo w ym ów ić um ow ę tę najpóźniej dnia 1 lutego 1921 roku.
Jeżeli w ym ów ienie nie nastąpi, natenczas przedłuża się waż
ność um ow y przy utrzym aniu jednom iesięcznego w ym ów ienia m ilcząco na dalsze ćw ierć roku. Niezależnie od w ym ów ienia um ow y musi się przystąpić do, rewizji staw ek poborowych jeżeli zażądają tego Zw iązek Praco d aw ców lub organizacje urzędnicze. Najpóźniej po 14 dniach po w p łynięciu o d p o w ie
dniego wniosku należy przystąpić do tych pertraktacji. W n io sek może być postaw iony tylko ze strony Związku P raco d aw ców lub ze strony niżej podpisanych organizacji urzędniczych razem.
I i
—
15
—Dodatek 1 do um ow y taryfowej
urzędników.
O m o w a
z d n ia 1 c z e r w c a 1927 r.
d o t.: maszynistów wyciągowych
M iędzy Zw iązkiem Praco d aw ców G órnośląskiego Prze
m ysłu Górniczo-Hutniczego z jednej strony, a podpisanem i organizacjam i urzędniczem i z drugiej strony zawiera się n a
stępującą um owę :
R . Dla m aszynistów w yciągow ych, którzy w m yśl u sta
wy ubezpieczeniow ej dla funkcjonarjuszy muszą być obow iąz
kowo ubezpieczeni, obowiązuje um owa taryfow a dla urzędni
ków zakładów Związku Praco d aw ców G órnośląskiego Prze
m ysłu Górniczo-Hutniczego z następującym i zm ianam i:
1. W m iejsce § 6 ust. 2 um owy taryfow ej dla urzędników wchodzą w życie następujące postanow ienia :
„N o rm a ln y codzienny ezas pracy (z wyłączeniem przerw) wynosi zasadniczo 8 godzin. Czasu potrzebnego do przebrania i m ycia nie zalicza się do czasu pracy.
Maszyniści w yciągow i muszą oczekiwać zluzowania na m iejscu ich pracy".
2. Parag raf 7 um ow y taryfowej dla urzędników uzupełnia się następującym postanow ieniem :
„Przez pobory ustalone w tabelach poborów dla m a
szynistów w yciąg ow ych są w ynag rod zon e: służba nie
dzielna i nadgodziny aż do w ysokości 40 godz kw artaln ie".
3. W § 8 um ow y taryfow ej skreśla się zdanie : „U rzęd n i
cy po skończonym 40 roku życia otrzym ują 24 dni urlopu".
4. W m iejsce § 9 u m ow y taryfowej dla urzędników w ch o
dzi następujące postanow ienie :
„Term in w ypow iedzenia dla m aszynistów w yciągo
w ych w ynosi 6 tygodni przed końcem każdego kw a rta łu ” . 5. § 12 um ow y taryfow ej dla urzędników uzupełnia się n astępującym postanow ieniem :
„O bliczenie dodatku m ieszkaniowego dla m aszyni
stów w yciągow ych następuje na podstawie następujących staw ek przedw ojennych :
dla sam otnych . . . . 12,— zł dla żonatych . . . . 25,— z ł” .
—
16
—B . Podział na grupy w edług postanowień uposażenio
w ych z dnia 26 kw ietnia 1920 r. uzupełnia się pod fl. Urzędnicy techniczni
I. Kop alnie węgla kam iennego, kopalnie rudy oło
wianej i cynkowej, b) Ruch na powierzchni przez następujące g r u p y :
„Grupa a) m aszynistów w yciąg ow ych : M aszyniści w ycią gowi, zatrudnieni przy jazdach linow ych na kopalniach węgla kam iennego, którzy regularnie spuszczają w szychcie najm niej 250 ludzi, ja k również maszyniści w yciągow i, zatrudnieni przy jazdach linow ych przy g łów nych m aszynach w yciągow ych w szychcie głów nej.
Grupa b) m aszynistów w yciągow ych : Inni maszyniści w y ciąg o w i” .
C. Pob o ry m iesięczne w y n o s z ą : Grupa maszynistów
w yciągow ych
a) 25 297,40 zł 15X8,95 zł 431,65 Grupa m aszynistów
w yciągow ych
b) 25 265,70 zł 15X8,35 zł 390,95 D. Przy zaszeregowaniu obecnie zatrudnionych m aszyni
stów w yciągow ych obowiązują następujące zasady :
a) Na kopalniach węg a kam iennego należy zaszeregować m aszynistów w yciągow ych dotychczas w ynagradza
nych według grupy robotników fachow ych a, do gru
py m aszynistów w yciąg ow ych a, a m aszynistów w y
ciągowych wynagradzanych dotychczas według grupy robotników fachow ych b do grupy m aszynistów w y
ciągow ych b.
b) Maszynistów w yciąg o w ych na kopalniach rudy należy wynagradzać w edług grupy m aszynistów w yciągow ych b.
c) Przy obliczeniu stopni starszeństwa należy zaliczyć dotychczas przepracowane lata zawodowe na stan o
wisku m aszynisty w yciągow ego.
E. U m o w a ta obowiązuje od 1 czerwca 1927 r.
Katowice, dnia 1 czerwca 1927 r.
U w aga: Ma podstawie umowy zawartej w m iesiącu sierpniu 1928 r.
należy dozorców kąpielowych i mistrzów kąpielowych podlegających obo wiązkowi ubezpieczenia pracowników um ysłowych stawić na równi z gru
pą b) maszynistów wyciągowych.
—
17
—D odatek 2 do um o w y taryfow ej dla p racow ników um ysłow ych.
Postanowienia uposażeniowe
dla
pracowników umysłowych zakładów należących do Związku Pracodaw ców Górnośląskiego Przemysłu Górniczo-Hutniczego w brzmieniu obow iązu jącym od dnia 1 sierpnia 1931 r.
Ogólne
Postanow ienia uposażeniowe obowiązują wraz z załączo- nem i tabelami.
Dla zaszeregowania pracow ników um ysłow ych do posz
czególnych grup nie jest m iarodajny tytuł lecz rzeczywista czynność zawodowa.
Dla w ynagradzania pracow ników u m ysłow ych i oblicza
nia stopni starszeństwa m iarodajnym jest czas zaszeregowa
nia do poszczególnych grup „postanow ień uposażeniow ych”
a nie wiek. W ym ie n io n y w iek najniższy ma o tyle tylko zna
czenie, że pracow nik zaszeregowany w młodszym, niż prze
widziany w tabelach, w ieku do jakieś grupy, pobiera tak długo pobory początkowe, aż nie osiągnie przewidzianego w ieku najniższego.
O bliczanie poborów następuje na podstawie przedłożo
nych przez pracownika świadectw lub innych dowodów do
tychczasow ych swych czynności według następujących zasad:
O dnośnie do starszych pracow ników , których d aw niej
szych czynności nie da się już ściśle stwierdzić, trzeba będzie w wielu w ypadkach ustalić w drodze układu czas przez któ
ry pracow nik należał do poprzednich grup.
Je ż e li pracownik um ysłow y wchodzi do wyższej grupy, natenczas otrzym uje od dnia 1 tego m iesiąca, w którym awansuje, przynajm niej pobory początkowe wyższej grupy.
Dla obliczania poborów od dnia 30 kwietnia 1920 r. obo
wiązuje następująca zasada:
Przy przejściu z jednej grupy do innej należy, o ile do
tychczasow e pobory nie równają się stawce poborowej nowej grupy, brać za podstawę dla dalszego obliczenia następną
_
18
- -w y ż s z ą w t a b e li z a w a r tą s t a w k ę p o b o r o w ą n o w e j g ru p y . D o u s t a lo n e j w t e n s p o s ó b s ta w k i d o c h o d z i s to p ie ń s t a r s z e ń s tw a n o w e j g ru p y j a k o d o d a te k d o a w a n s u . Następne roczne stopnie starszeństwa liczą się od dnia 1 tego m ie
siąca, w którym nastąpi awans.
O ile pracow nik nie zgodził się na zaszeregowanie do pewnej grupy, natenczas należy próbow ać dojść do porozu
m ienia m iędzy zarządem zakładu a radą urzędniczą (wydział urzędniczy). Je ż e li i w ten sposób nie dojdzie do porozum ie
nia, powinno się zwrócić do parytetycznie obsadzonej T a ry fowej Kom isji Pojednaw czej, flż do wydania orzeczenia przez tę Kom isję należy w ynagradzać tym czasow o danego praco
wnika w edług zdania w łaściciela zakładu.
Podział grup
A . Pracow nicy um ysłowi zatrudniani w ruchu I. Kopalnie węgla kamiennego, rudy ołowianej i cynkowej
a ) ru c h p o d z ie m ią
Grupa 1 : Dozorcy, starsi górnicy bez oddziału sztygarskiego (o ile podlegają ubezpieczeniu urzędniczem u).
Grupa 2 : Starsi górnicy dozorujący oddział sztygarski.
Grupa 3 : Sztygarzy bez oddziału, sztygarzy nocni, zastępcy sztygarów w yko nu jący fu n kcje sztygarów, sztygarzy pom ocniczy, sztygarzy wiatrowi bez kom petencji w y
dawania zarządzeń sztygarowi oddziałowem u.
Grupa 4 : Sztygarzy oddziałow i (rew irow i), sztygarzy wiatrowi z ko m p etencją w ydaw ania zarządzeń sztygarowi o d działowemu.
G rupa 5 : Sztygarzy objazdowi, dozorujący oddziały sztygarskie, sztygarzy w iatrow i z kom petencją w ydaw ania zarzą
dzeń sztygarowi objazdowem u, dozorującem u od
działy sztygarowe i sztygarowi w iatrow em u na k o palniach z gazami w ybuchow em i.
(J w a g i :
D o g r u p y 1 : Dozorcy, którzy podlegają ubezpieczeniu pracowników um ysłow ych, należą do grupy 1.
D o g ru p y 2 : Starsi górnicy, dozorujący oddział sztygar
ski są to takie osoby dozorujące, które pod kierownictwem sztygara objeżdżają oprócz niego oddział sztygarski, ponosząc odpowiedzialność za oddział, oraz prowadzą częściowo książkę
—
19
—dniówek, lub dostarczają m iarodajnych dla niej pokładek.
O ile dozorujący oddziały, lub dozorcy są zatrudniani ze względu na swe szczególne doświadczenie jako starsi górnicy wiatrowi (dozorcy w iatrow i), lub starsi górnicy rabunkowi (d o zorcy rabunkowi), natenczas otrzym ują oni te sam e stawki poborowe co tamci.
Starsi górnicy, dozorujący oddział sztygarski, którzy stale, a nie tylko celem przejściowego zastępowania albo prowadzą sam odzielnie oddział sztygarski, albo prowadzą na drugą zmianę sztygara oddziałowego, oddziały, których załoga jest m niejw ięcej równą załodze zm iany głównej, otrzym ują po upływie 14 dni po przejęciu oddziału dodatek m iesięczny w w ysokości 9 złotych.
Pierwszy rok po ukończeniu Szkoły Górniczej uważa się za rok próbny. W ciągu tego roku zaszeregowuje się sztyga
ra do grupy 2.
Do grupy 3: Sztygarzy wiatrowi, którzy byli już sztyga
rami oddziałowym i, otrzym ują pobory ostatnich.
Do grupy 4: Je ż e li koord ynu je się w jednym oddziale sztygarskim dwóch sztygarów i prowadzi się obydwóch w ich zakładzie jako sztygarów oddziałowych, natenczas otrzym ują obydwaj stawki przewidziane dla sztygarów oddziałowych.
Do grupy 5: Za sztygarów objazdowych dozorujących oddziały sztygarskie uważa się takich sztygarów objazdowych, którzy kierują różnym i oddziałam i sztygarskiemi.
b ) ruch na powierzchni
Grupa 6: Dozorcy, o ile podlegają ubezpieczeniu urzędnicze
mu, m iernicy węgla jako m ajstrowie przy wagach.
Grupa 7: W ierzchow i pom ocnicy sztygarów, zastępcy sztyga
rów w ierzchow ych, m ajstrowie przy w agach z większą odpowiedzialnością.
Grupa 8 : Sztygarzy wierzchowi.
O w a g a :
Do grupy 7 : W ierzchow i pom ocnicy sztygarów, którzy stale, a nie tylko celem przejściowego zastępowania albo pro
wadzą sam odzielnie oddział sztygarski, albo prowadzą na drugą zmianę sztygara oddziałowego oddziały, których załoga jest m niejw ięcej równa załodze zmiany głównej, otrzym ują po upływie 14 dni po przejęciu oddziału dodatek m iesięczny w w ysokości 7,80 zł.
—
20
—c) ruch m aszynowy
Grupa 9: Dozorcy m aszynowi, o ile podlegają ubezpieczeniu urzędniczemu.
Grupa 10: Starsi dozorcy maszynowi.
Grupa lOa : Po m o cn icy sztygarów m aszynowych.
Grupa 11 : Sztygarzy maszynowi, majstrowie kowalscy.
Grupa 12: W erkm istrze m aszynowi.
U w a g i :
Do grupy 9 : Dozorcy m aszynowi, którzy są zatrudnieni stale, lub przeważnie na dole, otrzym ują za czas trwania tego zatrudnienia dodatek m iesięczny w w ysokości 7,80 zł.
Do grupy 10a: Za pom ocników sztygarów m aszynowych uważa się te osoby z ukończonym w ykształceniem fachow ym , które stale, a nie tylko celem przejściowego zastępowania albo prowadzą sam odzielnie oddział sztygarski, albo prowadzą na drugą zm ianę sztygara m aszynowego oddziały, których za
łoga jest m niejw ięcej równa załodze zmiany głównej (um owa z dnia 23. II. 1925 r.).
Ci pom ocnicy sztygarów m aszynowych, których w y n a gradzano według starej taryfy jako sztygarów m aszynowych, otrzym ują wynagrodzenie jako sztygarzy m aszynowi.
II. Huty żelaza
G rupa 13: Podm ajstrzy, pom ocnicy m ajstra, m ajstrow ie wa- gowi (niezaprzysiężeni), m ajstrowie placowi.
Grupa 14: 2. majstrowie, jak m ajstrowie przy nożycach, m aj
strowie przy w iązaniu i 1. m ajstrowie przy wadze, 2. w erkm istrze ruchowi.
Grupa 15: Młodsi asystenci ruchowi, m ajstrowie walcowniczy, majstrowie przy ładow aniu.
Grupa 16: 2. asystenci ruchowi jako też 1. werkmistrze i 1. m a j
strowie ruchowi.
G rupa 17 : l. asystenci ruchowi, starsi m ajstrowie, starsi w erk
mistrze, sam odzielni kierow nicy budowli.
G rupa 18: Inżynierowie przy ruchu i inżynierowie maszynowi.
U w a g i :
Do grupy 13: Dozorcy, którzy podlegają ubezpieczeniu pracow ników um ysłow ych, należą do grupy 13.
Do grupy 14: Dozorcy, zatrudniani w ruchu m aszyno
w ym i budowlanym , należą do grupy 14.
—
21
—III. Huty metalowe
G rupa 19: M ajstrow ie pom ocniczy, dozorcy placowi, m ajstro
wie wagowi i podobne kategorie.
Grupa 20: M ajstrow ie bez w ykształcenia fachow ego i niepro- wadzący ew idencji szycht (dozorcy ruchowi), starsi dozorcy z w ykształceniem fachow ym .
Grupa 21 : M ajstrow ie z w ykształceniem fachow ym albo pro
wadzący ew idencje szycht, kierow nicy ruchu.
Grupa 22: Asystenci ruchowi, tech nicy ruchowi, werkm istrze m aszynowi, werkm istrze elektro-techniczni, m ajstro
wie z ukończoną szkołą hutniczą, starsi m ajstrowie bez ukończonej szkoły hutniczej.
Grupa 23: A systenci ruchowi z wyższym wykształceniem , w erk
mistrze m aszynowi z ukończonym w ykształceniem fachow ym , w erkm istrze elektro techniczni, z u k o ń czonym w ykształceniem fachow ym , starsi m ajstro
wie z ukończoną szkołą hutniczą.
Grupa 24: M ajstrow ie hutniczy.
IV. Koksownie I przemysł chemiczny
Grupa 25: Majstrowie placowni, m ajstrowie wagowi, m ajstrowie przy załadowaniu, m ajstrowie pom ocniczy, m ajstro
wie przetokowi (o ile podlegają ubezpieczeniu urzędniczem u).
G rupa 26: M ajstrow ie koksow niczy, m ajstrow ie przy płóka- niu gazów, m ajstrow ie ruchowi, werkm istrze w ko
ksowniach w m niejszych zakładach ruchu, 2 w erk
mistrze w fabrykach chem icznych, młodsi asysten
ci ruchowi.
Grupa 27: 1 werkm istrze w fabrykach chem icznych, w e rk m i
strze w koksow niach w większych zakładach ruchu, 2. asystenci ruchowi.
Grupa 28: Starsi m ajstrowie, 1. asystenci ruchowi, w e rk m i
strze m aszynowi z w ykształceniem fachowym . Grupa 29: Inżynierow ie ruchowi, inżynierow ie maszynowi, che
m icy ruchowi z wyższym w ykształceniem .
V. Przemysł elektryczny
Grupa 30: Starsi m aszyniści, starsi palacze, monterzy, m on terzy odbiorcy, puncarze.
G rupa 31 : Młodzi technicy dla ruchu w pierwszych pięciu la
tach zawodowych, m ajstrowie przy reparacjach, m aj
—
22
—strowie przy instalacji, 2. m onterzy obwodowi, m o n terze przy licznikach, zegarmistrze.
Grupa 32: 2. chem icy, technicy ruchow i, 2, m ajstrowie m a
szynowi, m ajstrow ie przy ogniu, 1. m onterzy ob wodowi, (starsi m onterzy), rewizorzy liczników.
Grupa 33: 1. m ajstrow ie maszynowi, m ajstrow ie przy kotłach, 2. inspektorzy badający przewody (w pierwszych trzech latach zawodowych), 2. inspektorzy ruchowi (w pierw szych trzech latach zawodowych lub w m niej
szych inspekcjach aż do 10.000 konsum entów ) Grupa 34: Inżynierow ie ruchowi, 1 ."inspektorzy badający prze
wody, 1. inspektorzy ruchowi, inżynierow ie przy licznikach.
I ł . Urzędnicy techniczno-biurowi w wszystkich Zakładach Związkowych
(łącznie z urzędnikami biur budowlanych)
I. Tabela ogólna
Grupa 35: Rysow nicy, którzy zatrudnieni są pracam i mecha- nicznemi, jak kopiowanie, przerysowanie, odryso- w yw anie w edług wzorów.
G rupa 36: Rysow nicy, p racujący sam odzielnie.
Grupa 37: Konstruktorzy detaliczni, technicy łącznie z tech n i
kami b udow lanym i z m niejszym zakresem działa
nia, oprócz tego wszyscy technicy w pierwszych pięciu latach zawodowych.
Grupa 38: Technicy łącznie z technikam i budow lanym i z w ię k szym zakresem działania, 2. konstruktorzy, 2. inży
nierow ie, 2. architekci, 2. kierow nicy budowli.
Grupa 39: 1. konstruktorzy, 1. inżynierowie, technicy dla ofert, 2. statycy i technicy nadzorujący montaż, 1. archi
tekci, 1. kierow nicy budowli.
Grupa 40: Konstruktorzy pracujący samodzielnie, inżyniero
wie dla podróży i ofert pracujący samodzielnie, 1. statycy, architekci pracujący samodzielnie, kiero
wnicy budowli z wyższym wykształceniem , m ajstro
wie budowlani, zastępcy kierow ników oddziałów budowlanych.
U w a g i :
D o grupy 37: Konstruktorzy detaliczni są to urzędnicy, którzy załatwiają za pouczeniem m niejsze roboty.
—
23
—D o grupy 38: 2. konstruktorzy są to urzędnicy, którzy załatwiają większe roboty za pouczeniem , m niejsze zaś sam o
dzielnie.
II. Tabela specjalna dla poszczególnych pracowników umysł.
a) Laboratorium Grupa 41 : Po m o cn icy w laboratoriach.
Grupa 42: Laboranci wzgl. chem otechnicy z m niejszym za
kresem działania, oprócz tego ci sami w pierwszych pięciu latach zawodowych.
G rupa 43: Laboranci wzgl. chem otechnicy z większym zakre
sem działania.
Grupa 44: K ierow nicy m niejszych laboratorii, jak również che
m otechnicy z ukończonym w ykształceniem facho
wym.
Grupa 45: C hem icy z ukończonym wyższym wykształceniem . U w a g a :
Do grupy 41 : Pom ocnicy w laboratoriach są to urzędni
cy, którzy są zatrudnieni przeważnie pracam i m echanicznym i jak branie prób, przygotow yw anie prób i t. d.
b) biura miernicze Grupa 46: Przerysowacze.
Grupa 47: R yso w n icy pom ocniczy.
Grupa 48: Rysow nicy.
Grupa 49: M iernicy pomocniczy, (asystenci w biurach m ier
niczych).
Grupa 50: Sekretarze techniczni.
C . Urzędnicy kupieccy
Grupa a) Urzędnicy, których działalność jest przeważnie m e
chaniczna.
Grupa b) Urzędnicy pracujący według wskazów ek przy pra
cach rodzaju przeważnie um ysłowego.
Grupa .c) Urzędnicy pracujący sam odzielnie.
Grupa d) Urzędnicy pracujący sam odzielnie z większą odpo
wiedzialnością.
Grupa e) Urzędnicy na stanowiskach zaufanych.
S P I S R Z E C Z Y
Strona
§ 1 M iejscow y zakres d z ia ła n ia ... 1
§ 2 Osobisty zakres d z i a ł a n i a ...- . ... 1
§ 3 Uznanie z w ią z k ó w 1 § 4 Zastępstwo pracowników w zakładach ...1
§ 5 Zaszeregow anie pracowników do t a r y f y ... 1
§ 6 Czas p r a c y ... ...2
§ 7 Godziny nadliczbowe i praca n ie d z ie ln a ... .... . . 2
§ 8 U r l o p ... 4
§ 9 Termin w y p o w ie d z e n ia ... ... 5
§ 10 W iek z a w o d o w y ... 5
§ 11 P o b o ry: a) dodatek d o m o w y ... 6
b) dodatek na d z i e c i ...7
c) wolne mieszkanie służbowe, albo wynagrodź w gotówce w/g § 12 7 d) wolny w ęgiel domowy, lub wynagrodzenie za w ęgiel w/g § 1 3 ... 7
§ 12 M ie s z k a n ie ... .... ... 8
M niejwartościowe m ie s z k a n ia ... 9
§ 13 Bezpłatny o p a ł ...9
§ 14 O chrona w y n a la z k ó w ...11
§ 15 Łagodzenie s p o r ó w ...11
§ 16 U c z n i o w i e ... 12
§ 17 Czarne lis t y ...13
§ 18 Kary d y s c y p lin a rn e ... 13
§ 19 Urzędy h o n o r o w e ... 13
§ 20 Ś w ia d e c tw a ...13
§ 21 P r a c o w n i e ... 13
§ 22 R e n t y ... . 1 4 § 23 Koszty p o d r ó ż y ... 14
§ 24 Istniejące pobory i inne w yn a g ro d z e n ia ... 14
§ 25 Czas trwania u m o w y ...14
U m o w a z dnia 1 czerwca 1927 r. do t. m a s z y n is tó w w y c ią g o w y c h (dodatek 1 do umowy taryfow ej u rz ę d n ik ó w )... 15
P o s ta n o w ie n ia u p o s a ż e n io w e 1. VIII. 1931 r. (dodatek do umowy taryfowej dla pracowników u m ys ło w yc h )... 17
P o d z i a ł g r u p fl. P r a c o w n ic y u m y s ło w i z a tru d n ia n i w ru ch u I Kopalnie węgla kamiennego, rudy ołowianej i cynkowej . . . 18
II Huty ż e la z a ...20
Ul Huty m e t a l o w e ... 21
IV Koksownie i przem ysł c h e m ic z n y ... 21
V Przem ysł e le k t r y c z n y ... 21
B. U rz ę d n ic y te c h n ic z n o b iu ^ w i- w ^ w s z y s tk ic h Z a k ła d a c h Z w ią z k . I Tabela ogólna . . . z C ...22
II Tabela specjalna d la/^ sz cz ęg ó lrifęh pracowników um ysłowych 23 a) Laboratorium , b) ptura m ie r n ic z e ... 23
C. U rz ę d n ic y k u p ie c c y . ... 23 f y