Lech Krzyżanowski
Decyzja konserwacji portalu
ołbińskiego we Wrocławiu
Ochrona Zabytków 20/1 (76), 68
podziękował organizatorom, referentom , dyskutantom , władzom terenow ym i wszy stkim uczestnikom za owocny w kład do problem atyki konserw atorsko-urbanistycznej i za udział w konferencji. Na tym obrady zostały zamknięte.
Pow ołana w czasie obrad Komisja Wnioskowa sform ułowała postulaty szczegółowe i ogólne, odnoszące się do następujących spraw : klasyfikacji zespołów urbanistycz nych, nowelizacji studiów historyczno-urbanistycznych i udziału władz konserw ator skich w planow aniu, a ponadto wiele wskazań co do sposobu przyspieszenia w yko nania wyżej wymienionych zadań.
P ublikacja całości m ateriałów om awianej konferencji jest przygotowywana w „Bi bliotece M uzealnictw a i Ochrony Zabytków ” w serii B.
H enryk Andrulew icz
DECYZJA KONSERWACJI PORTALU OŁBIŃSKIEGO
WE WROCŁAWIU
W dniu 21 października 1966 r., korzystając z obecności wybitnych specjalistów na konferencji poświęconej konserw acji kam ienia w Toruniu, zwołano spotkanie w celu podjęcia decyzji o konserw acji portalu ołbińskiego. Obecni byli: dr Wiesław Doma słowski, prof, dr Janusz Gilewicz, kons. Stanisław Kiliszek, doc dr Wiesław Koziń ski, prof, dr M aksym ilian Kranz, dr Lech Krzyżanowski, dr Janusz Lehm ann, doc. dr Kazim ierz M alinowski, dr inż. arch. Edm und Małachowicz, prof, dr Maciej Mą- czyński, dr B arbara Penkala, mgr M aria W eber-Kozińska. Przewodniczył doc. dr K a zim ierz M alinowski, przypom inając na w stępie postanowienia komisji, która zajmo w ała się spraw ą konserw acji portalu w 1963 r. Dr inż. arch. E. Małachowicz, konser w ato r zabytków m. Wrocławia, złożył sprawozdanie z prac badawczych i zabezpiecza jących, w ykonanych po 1963 r. Wykonano badania mineralogiczne i chemiczne oraz opracowano metodę oczyszczania i utw ardzania kamienia. Nie wykonano dotychczas podpiwniczenia portalu, badań mikrobiologicznych, identyfikacji złóż kam ienia, nie
założono ru re k K napena.
W trakcie dyskusji nad stanem badań i prac ustalono, że konieczne jest jak najszybsze podpiwniczenie oraz przeprowadzenie badań mikrobiologicznych. Nie jest natom iast obecnie konieczna identyfikacja kam ienia. W dalszym ciągu dyskusji uzgodniono po glądy na główne przyczyny zniszczenia portalu. Zdaniem zebranych silne zawilgoce nie (spowodowane głównie obłożeniem ściany cegłą klinkierową) wywołało znaczne zasolenie, co z kolei powoduje dodatkowe zawilgocenie wodą adsorpcyjną. Odcięcie od wód dochodzących z gruntu i z m uru powinno zdecydowanie ograniczyć zawilgo cenie i stworzyć w arunki, w których będzie można przystąpić do konserw acji p o rta lu. Szczególnie dobitnie podkreślano w dyskusji konieczność wstępnego oczyszczenia i utw ardzenia powierzchni kam ienia przed przystąpieniem do jakichkolw iek prac nad usuw aniem klinkieru. Zastanaw iano się również nad możliwością dosuszania p ortalu pow ietrzem z grzejnika umieszczonego w wykopie, który ma być jeszcze przed zimą wykonany. Przew ażyła opinia, że należy dążyć do stabilizacji wilgotności p ortalu w w arunkach naturalnych. Istnieje ponadto obawa, że para spowodowana przez grzejnik może osadzać się na portalu.
W w yniku szczegółowej dyskusji kom isja doszła do następujących wniosków: 1. Konieczne jest spotkanie z Zarządem P.P. Pracow nie Konserwacji Zabytków celem przedyskutow ania całego program u konserw acji i uzyskania gw arancji term inowego i prawidłowego w ykonaw stw a budowlanego.
2. Natychm iastow e podpiwniczenie portalu (zewnętrzne) jest konieczne. H ygrom etr ustaw iony w piwnicy wykaże, czy dogrzewanie jest konieczne.
3. W czerwcu ekipa konserw atorska pod kierunkiem dr W iesława Domasłowskiego przystąpi do pracy nad utw ardzaniem powierzchniowym za pomocą żywic epoksydo wych. Szereg decyzji w sprawie metody będzie podejmowanych na miejscu w m iarę w yłaniania się nowych problemów.
4. Jednocześnie konieczne jest, aby w rocławski Oddział PKZ był gotowy do podjęcia robót z chwilą zakończenia etapu prac zabezpieczających. Prace budowlane będą po legały na usunięciu klinkieru za pomocą ścinania piłą. Wyklucza się jakiekolw iek w ykuw anie, powodujące wstrząsy.
Realizacja powyższych punktów powinna być zakończona przed jesienią, aby portal zaczął wysychać jeszcze przed deszczami. Z astanaw iano się nad możliwością rozpo częcia pewnych prac nad utw ardzaniem wgłębnym jeszcze w 1967 r., kom isja doszła jednak do wniosku, że może ono nastąpić dopiero po pełnej stabilizacji w arunków naw odnienia portalu.
Lech K rzyżanow ski
