• Nie Znaleziono Wyników

Technik und Kultur : Zeitschrift des Verbandes Deutscher Diplom-Ingenieure, Jg. 30, Nr 7

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Technik und Kultur : Zeitschrift des Verbandes Deutscher Diplom-Ingenieure, Jg. 30, Nr 7"

Copied!
16
0
0

Pełen tekst

(1)

TECHNIK u n d KULTUR

| 30. JAHRGANG BERLIN, 31. JULI 1939 Nr. 7, S. 93—108

D I E Z E I T S C H R I F T D E R D E U T S C H E N D I P L O M - 1N G E N I E U R E

I n h a l t : Das n eu ersta n d e n e I r a n ... 93— 96

D er schaffende M ensch und seine L eistung . . 97— 100 Philosophische G rundlagen des N ationalsozi­

alismus ...100— 102 P ro und C o n t r a ...102— 104

N eue N o r m e n 104 105

K u r z b e r i c h t e ... 105 107 L ite ra tu r:

N eue B ücher: 107 108

Z eitschriften: 108

D r.-In g . L udw ig S c h n e id e r in E s s e n :

0 q 6 ncuccftonDenc Jta n

P e r s i e n , d a s h e u t e w ie d e r s e in e n a lt e n N a m e n I r a n tr ä g t, u n d s e in e d e n e u r o p ä is c h e n V ö lk e r ­ f a m ilie n v e r w a n d t e n B e w o h n e r h a b e n z u w ie d e r ­ h o lt e n M a le n im V o r d e r g r u n d d e r W e ltb ü h n e g e w ir k t. W a h r s c h e in lic h s c h o n 2000 J a h r e v o r B e g in n d e r c h r i s tl ic h e n Z e itr e c h n u n g h a t Z a r a t h u s t r a - Z o r o a s t e r d ie L e h r e n s e i n e r o p tim is tis c h e n L ic h tre lig io n im A v e s ta , je n e m K le in o d p h ilo ­ s o p h is c h e r P o e s ie , n ie d e r g e le g t, Z a r a t h u s t r a s L e h re , ,,d e r D ie n s t d e s L ic h ts u n d d e r W a h r h e it, n ic h t im G r ü b e ln u n d T r ä u m e n , s o n d e r n in w i r k ­ li c h k e it s n a h e r T a te n l u s t" , w u r d e e r s t im 7, n a c h ­ c h r i s tlic h e n J a h r h u n d e r t d u r c h d e n Is la m v e r d r ä n g t.

U m 1700 v. C h r. s c h e in e n d ie a r is c h e n I r a n e r a u s d e n s ü d o s tr u s s is c h e n S t e p p e n in ih r e h e u tig e H e im a t e in g e w a n d e r t zu s e in u n d sic h d o r t f a s t e in J a h r ­ ta u s e n d f r ie d li c h e r F o r t e n tw ic k l u n g e r f r e u t zu h a b e n . D ie p o litis c h e G e s c h ic h te e r w ä h n t sie e r s t, a ls im J a h r e 836 v. C h r. S a l m a n a s s a r I I , v o n A s s y r ie n in d a s B e r g la n d I r a n s e in d r a n g . N a c h e in e r k u r z e n H e r r s c h a f t d e r A s s y r e r u n d m e d is c h e r K ö n ig e b e ­ g r ü n d e te 550 v . C h r. K y r o s d e r G r o ß e (559 b is 529) d ie D y n a s tie d e r A c h ä m e n id e n , b e n a n n t n a c h ih r e m S ta m m v a t e r A c h ä m e n e s , p e r s is c h H a k h a - m e n isc h .

H e r r s c h e r a u s d ie s e m G e s c h le c h t, D a r i u s I. (521 b is 485) u n d X e r x e s (485 b is 465), f ü h r te n d ie p e r s is c h e n H e e r s c h a r e n b is n a c h E u r o p a , d e m s ü d ­ lic h e n R u ß la n d , T h r a z ie n , M a z e d o n ie n u n d T h e s ­ s a lie n . H e r o d o t b e r i c h t e t u n s, d a ß im p e r ­ s is c h e n H e e r z u r Z e it d e s X e r x e s n ic h t w e n ig e r a ls 65 v e r s c h ie d e n e N a tio n e n v e r t r e t e n w a r e n . T r o tz d e r N ie d e r la g e d e r P e r s e r im J a h r e 490 v. C h r.

b e i M a r a th o n u n d 480 v. C h r. b e i S a la m is u n d P la t a e a b lie b e n s ie ja h r h u n d e r t e la n g e in e s d e r m ä c h tig s te n V ö lk e r d e r E r d e . V ie r H a u p ts t ä d te , n äm lich P e r s e p o lis , n a h e b e i d e m h e u tig e n S c h ir a s , Susa, z w is c h e n d e m T ig ris u n d d e m K e ru n flu ß , E k b a ta n a , d a s h e u tig e H a m a d a n , u n d B a b y lo n h a t t e das R e ic h , d a s v o m In d u s b is z u m Ä g ä is c h e n M e e r u nd bis L y b ie n , v o m K a u k a s u s b is z u r S ü d s p itz e A ra b ie n s r e i c h te . S t r a ß e n w u r d e n a n g e le g t, in A b ­ s tä n d e n n ic h t ü b e r 30 K ilo m e te r K a r a w a n s e r e ie n e r r ic h t e t u n d d e r V e r k e h r d u rc h P o liz e i g e s ic h e r t.

D as p e r s is c h e V o lk a ß a n T is c h e n u n d s c h lie f in h o lz g e z im m e rte n B e tte n , a ls d ie G r ie c h e n u n d a n d e r e E u r o p ä e r n o c h am B o d e n a ß e n u n d s c h lie fe n . D ie m ilitä r is c h e u n d d ie b ü r g e r lic h e V e r w a ltu n g

w a r e n g e t r e n n t ; B e r g b a u , L a n d w i r ts c h a f t u n d G e w e r b e w u r d e n g e f ö r d e r t.

I r a n w a r e in h o c h e n tw ic k e lte s L a n d , d a s A l e x a n d e r d e n G r o ß e n m ä c h tig a n z o g u n d d a s e r in e in e m F e ld z u g 334 b is 33 0 v. C h r. e r o b e r t e . A l e x a n d e r e r k a n n t e d ie p e r s is c h e K u ltu r a ls ü b e r le g e n a n , v e r a n l a ß t e 10 000 M a z e d o n i e r , sic h m it P e r s e r i n n e n z u v e r h e i r a t e n u n d n a h m s e l b s t z w e i ­ m a l e in e P e r s e r in z u r F r a u . S e in e m f r ü h e n T o d e fo lg te n d ie S e le u c i d e n (323 b is 140 v . C h r.) u n d , z u ­ n ä c h s t in K h o r a s s a n , d ie p a r t h i s c h e n K ö n ig e (248 v . b is 226 n. C h r.), d e r e n b e d e u t e n d s t e r , M i t h r i - d a t e s II., d. G r., g e s t. 87 v. C h r., m it d e n R ö m e r n in V e r b in d u n g t r a t . D ie H a u p t s t a d t d e r P a r t h e r o d e r A r s a c i d e n w a r H e k a to m p y lo s b e i d e m h e u ti g e n D a m e g h a n , d ie S t a d t d e r 100 T o r e , s p ä t e r R a y b e i d e m h e u ti g e n T e h e r a n u n d im W i n t e r K te s i p h o n b e i d e m h e u tig e n B a g d a d , M it d e n S a s s a n id e n , d ie v o n 226 n. C h r. b is zu m E in b r u c h d e s Is la m s h e r r s c h t e n , b e g a n n fü r I r a n e in e Z e it d e r S e lb s tb e s i n n u n g u n d d e r in n e r e n B lü te , m e h r n o c h a ls u n t e r d e n A c h ä m e ­ n id e n , d ie z u s e h r in k r i e g e r i s c h e , w e itf lie g e n d e P lä n e v e r s t r i c k t w a r e n . A m E n d e je d o c h s c h w ä c h te la n g d a u e r n d e r S t r e i t m it B y z a n z d a s R e ic h , u n d m it r a s e n d e r G e s c h w in d ig k e it z o g d a s a r a b i s c h e G e w i t t e r h e r a u f .

Im 13, J a h r e d e r F lu c h t M o h a m m e d s (i. J . 634 c h r is tl, Z e itr e c h n u n g ) fiel d e r e n ts c h e id e n d e S c h la g b e i K a s s e d ie h , d e r d a s P e r s e r r e i c h s o tr a f , d a ß e s a u f fa s t 9 J a h r h u n d e r t e d e r F r e m d h e r r s c h a f t d e r K a lif e n v o n D a m a s k u s u n d B a g d a d , d a n n d e r S e ld s c h u k e n u n d M o n g o le n v e rf ie l. W i e d e r je d o c h w a r e n d ie b e ­ s i e g te n P e r s e r d e n A r a b e r n a n K u ltu r s t a r k ü b e r ­ le g e n . S ie k o n n te n d a h e r in d e r V e r w a l tu n g d e s L a n d e s n ic h t a u s g e s c h a lt e t w e r d e n . E in K a lif a u s d e m H a u s e d e r O m a y a d e n s a g t e : „ D ie s e P e r s e r m a c h e n m ic h e r s ta u n e n . T a u s e n d J a h r e le b t e n sie , o h n e u n s zu b r a u c h e n , w ä h r e n d w ir i n d e n h u n d e r t J a h r e n u n s e r e r H e r r s c h a f t a u ß e r s t a n d e w a r e n , o h n e s ie f e r tig z u w e r d e n ." D a s a r a b i s c h e K a lif a t d e r A b a s s i d e n in B a g d a d tr u g s c h lie ß lic h f a s t g a n z p e r ­ s is c h e n C h a r a k t e r . V e r s c h i e d e n e K a lif e n h e i r a t e t e n p e r s is c h e F r a u e n , d a r u n t e r a u c h H a r u n a 1 R a s c h i d , d e r s e i n e r p e r s is c h e n G a t t i n Z o b e i d e d a s b e r ü h m te , e in d r u c k s v o ll e G r a b m a l in d e r N ä h e v o n B a g d a d e r r i c h t e t e . B e d e u te n d e S t a a t s m ä n n e r d e r K a lif e n w a r e n P e r s e r ; d ie H ä lf te d e r g r o ß e n L it e r a te n , d ie d e n H o f v o n B a g d a d z ie r te n , h a t t e n

(2)

94 L u d w i g S c h n e i d e r : D as n e u e r s ta n d e n e Ira n Technik u. K ultur

in d e n A d e r n ir a n is c h e s B lu t, o b g le ic h s ie a r a b i s c h s c h r ie b e n , u n d d ie p e r s i s c h e K le id u n g w u r d e M o d e . Im 10. J a h r h u n d e r t n . C h r. b lü h t e in P e r s ie n d a s G e i s t e s l e b e n u n t e r d e r D y n a s ti e d e r S a m a n id e n m ä c h tig a u f. A d u l K a s i m M a n s u r , b e k a n n t u n t e r s e in e m B e in a m e n F i r d u s i , d e r G lä n z e n d e , l e b t e v o n e t w a 94 0 b is 1020. S e in K ö n ig s b u c h (S c h a h - n a m e h ) „ is t w e i t m e h r a ls n u r d ie g e w a ltig s t e n a t i o n a l - p e r s i s c h e D ic h tu n g , s o n d e r n w ie w e n ig e W e r k e e in S c h a tz d e s g e s a m te n A r ie r tu m s , e in d ie g e t r e n n t e n i n d o - e u r o p ä i s c h e n V ö lk e r u m s c h lie ß e n ­ d e s E in h e i ts b a n d . Ü b e r a ll s t ö ß t d e r E u r o p ä e r a u f V e r t r a u t e s u n d B e k a n n te s , a u f d ie li e b s t e n G e s t a l t e n s e i n e r e ig e n e n V e r g a n g e n h e it, a u f I d e a l e d e s E m p - fin d u n g s - u n d I d e e n l e b e n s , d ie m it s e in e m e ig e n e n

F ü h le n u n d D e n k e n in n ig v e r s c h m o lz e n s in d " (J u l.

H a r t, G e s c h ic h t e d e r W e l t l i te r a t u r ) .

N i z a m i (1137 b is 1200) k a n n m a n d e n T a s s o d e r P e r s e r n e n n e n . S e in M e i s t e r w e r k „ K h o s r o u n d S c h ir i n “ b e s i n g t d ie im O r ie n t w e i t g e f e i e r te L ie b e d e s p e r s is c h e n K ö n ig s K h o s r o P a r v i s z u r g r ie c h is c h e n P r i n z e s s i n I r e n e , v o n d e n P e r s e r n S c h ir in , d ie S ü ß e , g e n a n n t. N ic h t m i n d e r b e r ü h m t is t N i z a m i s p o e ti s c h e E r z ä h l u n g v o n d e n L e id e n d e s a r a b i s c h e n L ie b e s p a a r e s L e ila u n d M e d s c h n u n , d ie u n g e f ä h r d e n g le i c h e n S to ff b e h a n d e l t w ie S h a k e s p e a r e s

„ R o m e o u n d J u l i a " . B ü c h e r w a h r e r W e is h e it ü b e r d ie K ä m p f e d e s G e is te s g e g e n S i n n l ic h k e it u n d G e m e in h e it, d a s G o e th e s c h e „ E d e l s e i d e r M e n s c h , h il f r e ic h u n d g u t “ v o r w e g n e h m e n d , w ie B o s ta n (D e r F r u c h t g a r t e n ) u n d G o le s t a n (D e r R o s e n g a r te n ) , d ie a l l e s u m f a s s e n d e L ie b e v e r k ü n d e n d , v e r d a n k e n w ir

M u s l i c h - e d - d i n - S a a d i (1184 b is 1286).

M e v l a n a D s c h e l a l - e d - d i n - R u m i (1207 b is 1273) s c h u f u. a. in s e i n e m „ D iv a n " d a s g e ­ w a lti g s t e E r z e u g n i s m y s ti s c h e r D ic h tk u n s t. M it S c h e r n s - e d - d i n - M o h a m m e d , b e k a n n t u n t e r d e m N a m e n H a f i s , d e r u m 1300 z u S c h ir a s g e b o r e n , h o c h b e t a g t 1387 e b e n d a s t a r b , d e m M e i s te r a n a k r e o n t i s c h e r L y r ik , „ d e m d a s B e k e n n tn i s d e r W e lt f r e u d e z u e i n e r e r l ö s e n d e n P h i l o s o p h i e g e w o r d e n is t" , s o ll h i e r d ie E r w ä h n u n g p e r s i s c h e r D ic h te r ­ g r ö ß e n b e e n d e t s e in .

G e w a ltig e U m w ä lz u n g e n b r a c h t e n d ie m o n ­ g o lis c h e n H o r d e n , d ie u n t e r d e m a lle m g e is tig e n L e b e n a b h o ld e n D s c h i n g i s - K h a n z u B e g in n d e s 13. J a h r h u n d e r t s s e n g e n d u n d m o r d e n d in d a s L a n d e in b r a c h e n . E r s t u n t e r S ch ah A b b a s (1587 b is 1629), d e m g rö ß ­ t e n H e r r s c h e r a u s d e r n a ti o n a le n D y n a s ti e d e r S a f a v i d e n , b lü h te n W ir t s c h a f t , K ü n s te u n d W is s e n ­ s c h a f t e n w i e d e r a u f. S c h a h N a d i r (1736 b is 1747) fü g te p o li ti s c h e E r ­ fo lg e d u r c h E r o b e r u n g e n h in z u . E s fo lg te e in e k u r z e Z e it d e s Z e rfa lls , a b e r M o h a m m e d A k a a u s dem H a u s e d e r t ü r k i s c h e n K a s c h a r id e n , d ie v o n 1787 b is 1925 r e g i e r t e n , v e r e i n i g t e d a s R e ic h 1787 w ie d e r u n t e r e in e m S z e p t e r . S ch ah N a f i r - e d - d i n ( N a s r e d i n ) 1878 b is 1896 m a c h t e s e i n V o lk m it d e r w e s t l i c h e n Z iv i li s a tio n v e r t r a u t , o h n e s ie je d o c h g e is tlo s n a c h z u ­ a h m e n .

Im W e l t k r i e g n e u t r a l , w a r e in g r o ß e r T e il I r a n s v o n 1915 bis 1920 d e r T u m m e lp l a tz v o n T ü rk e n , R u s s e n u n d E n g lä n d e r n , u n d d a s L a n d k a m in z ie m lic h k r itis c h e L a g e ; a b e r „ I r a n s S tu n d e h a t t e g e ­ s c h la g e n , u n d d e r M a n n , d ie N a tio n z u f ü h r e n , h a t t e sic h g e ­ fu n d e n . S e in e K a is e r lic h e M a je s tä t R i z a S c h a h P a h l e v i , a u s e in e r a l t e n a d e li g e n F a m ilie , i s t am 16. M ä r z 1878 in S a v e d K u h in d e r k a s p i s c h e n P r o v i n z M a z a n d e r a n g e b o r e n . S e in V a t e r , A b b a s A l i K h a n , w a r K o m m a n d e u r d es d o r t ig e n R e g im e n ts . D e r je t z ig e S c h a h t r a t m it 22 J a h r e n in d ie K o s a k e n b r i g a d e e in u n d w u r d e d a n k d e r w e r t v o l l e n D ie n s t e , d ie e r b e i v e r s c h ie d e n e n G e l e g e n h e i te n in a ll e n T e i l e n d e s L a n d e s l e i s t e te , r a s c h b e f ö r d e r t . Im F e b r u a r 1921 f ü h r t e e r s e in e T r u p p e v o n K a s v in n a c h T e h e r a n , w u r d e d o r t im A p r il O b e r k o m m a n d i e r e n d e r u n d K r ie g s m in i s t e r u n d im O k t o b e r 1923 v e r e i n i g t e e r d ie s e s A m t m it je n e m d e s M i n i s t e r p r ä s i d e n t e n . A m 17. D e z e m b e r 1925 b e s t ie g e r d e n T h r o n , w o r a u f a m 25. A p r i l 1926 in T e h e r a n d ie o ff iz ie lle K r ö n u n g fo lg te . D e r ir a n is c h e n V e r f a s s u n g z u fo lg e is t d e r ä l t e s t e S o h n d e s h e r r ­ s c h e n d e n S o u v e r ä n s , S e . K a is e r l. H o h e it S c h a h ­ p u r M o h a m m e d R i z a , g e b . a m 26. D e z e m b e r

1919, T h r o n f o l g e r " (G . H . E b ti h a s c h ) .

R i z a S c h a h P a h l e v i , e in F ü r s t v o n u n ­ g e w ö h n lic h e n E ig e n s c h a f te n , f ö r d e r t s e i t s e i n e r A bb. 1. Iran und die tra n sira n isc h e E isenbahn

(3)

30 (1939) Nr. 7 L u d w i g S c h n e i d e r : D as n e u e rs ta n d e n e Iran 95

Garvze L än g e - 1 3 8 5 Km

Abb. 2. H öhenverlauf d er tran sira n isc h e n B ahn B ender S chah— T eh eran — B en d er S cham pur T h r o n b e s te ig u n g s e in R e ic h k r ä f tig a u f a lle n

G e b ie te n , so d a ß m a n m it v o lle m R e c h t v o n e in e m W i e d e r e r w a c h e n I r a n s s p r e c h e n k a n n . P o liz e i u n d H e e r s t e h e n a u f e in e r S tu f e m it d e n b e s te n d e r a r ti g e n E in r ic h tu n g e n E u r o p a s . D ie a lte n ir a n is c h e n K ü n s te d e r T e p p ic h k n ü p f e r e i, K e lim ­ w e b e r e i, d e s H a n d - S to f f d r u c k e s , d e r M i n ia t u r ­ m a le r e i, d e r G o ld - u n d S ilb e r s c h m ie d e k u n s t w e r d e n s o rg s a m g e p fle g t, d e r B a u k u n s t u m f a s s e n d e A u f ­ g a b e n g e s te llt u n d n e u e I n d u s tr i e n g e g rü n d e t.

D a s p e r s is c h e R e ic h (A b b . 1) h a t ü b e r 15 M illio n e n E in w o h n e r u n d is t d r e im a l so g ro ß w ie d a s h e u tig e D e u ts c h e R e ic h . D ie H a u p t s t a d t T e h e r a n m it fa s t 400 000 E in w o h n e r n is t e in e v e r h ä ltn is m ä ß ig ju n g e S ta d t; e r s t s e it 1787 is t sie H a u p t s t a d t d e s R e ic h e s , la n d s c h a ftlic h e in e g rü n e O a s e in w ü s te n a r tig e r G e g e n d . N ö rd lic h b e h e r r s c h t d a s B ild d e r v o r d e n T o r e n d e r S ta d t lie g e n d e 3740 m h o h e , la n g g e z o g e n e S e r - i- T a u ts c h a l, d e r v o n N o v e m b e r b is A n fa n g J u n i S c h n e e tr ä g t. D e r s p itz e K e g e l d e s 5670 m h o h e n D e m a w e n d is t e b e n f a lls g u t s ic h tb a r . W e s tlic h , s ü d ­ lich u n d ö stlic h d e r S ta d t b r e i t e t sic h d ie W ü s te a u s, u n d d ie K a m e le , d ie s ie in m a le r is c h e n K a r a w a n e n d u rc h z ie h e n , tr a g e n n ic h t s e l te n ih r e L a s te n b is m itte n in d ie m o d e r n e S ta d t. D ie s e s e lb s t n im m t m e h r u n d m e h r w e s tlic h e s G e p r ä g e a n . N e b e n w e ite n , g e p f l a s te r te n P lä t z e n u n d a s p h a l t i e r t e n G e s c h ä f t s s tr a ß e n fin d e n w ir b r e i t e P r a c h t s tr a ß e n , K h ia b a n e g e n a n n t. O b w o h l d ie S t a d t 1170 m . ü. M . lie g t, s in d im S o m m e r S c h a t t e n te m p e r a t u r e n um 4 0 0 C h e r u m h ä u fig u n d d ie r e g e n lo s e Z e it d a u e r t v o n M a i b is O k to b e r .

V o r d e r E r b a u u n g d e s S u e z k a n a ls z o g e n w ic h tig e W e l t v e r k e h r s w e g e d u r c h I r a n . H ie r v o n z e u g e n a u ß e r v ie le n F e ls in s c h r if te n m e h r e r e B r ü c k e n ­ b a u te n , d ie b is in s 13. n a c h c h r i s t lic h e J a h r h u n d e r t z u r ü c k g e h e n . D a s h e u tig e , ü b e r 17 000 K ilo m e te r la n g e L a n d s tr a ß e n n e tz I r a n s is t te c h n is c h b e m e r k e n s ­ w e r t a n g e le g t u n d w ir d g u t g e p fle g t. H o c h s tr a ß e n , w ie je n e v o n K h o s s ro v i a n d e r G r e n z e d e s I r a k ü b e r K e rm a n s c h a h , H a m a d a n u n d K a s v in n a c h T e h e r a n (776 k m ), d ie in d e n P ä s s e n v o n A s s a d A b a d u n d v o n A v e ts c h z w e im a l H ö h e n v o n m e h r a ls 2600 m e r r e ic h t, o d e r d ie L a n d s tr a ß e v o n T e h e r a n ü b e r K e r e ts c h n a c h T s c h a lu s a m K a s p is c h e n M e e r u n d w e ite r ü b e r R a m s a r n a c h P a h le v i (449 k m ), d ie im P a ss e v o n K e n d o v a n e in e S e e h ö h e v o n 3008 m e r s te ig t, h a b e n in E u r o p a n ic h t ih r e s g le ic h e n . Im J a h r e 1922 w a r e n b is a u f e tw a 1300 K ilo m e te r le id lic h g u te r S tr a ß e n n u r K a r a w a n e n w e g e fü r T r a g ­ t i e r e v o r h a n d e n . D e r b is h e u te e r z ie lt e g e w a ltig e F o r t s c h r i t t is t im w e s e n tl ic h e n e in E r g e b n is d e r l e t z te n z w ö lf J a h r e .

D e r E i s e n b a h n b a u w u r d e in I r a n v e r h ä l t ­ n is m ä ß ig s p ä t in A n g riff g e n o m m e n . Im J a h r e 1916

b a u te e in e r u s s is c h e G e s e ll s c h a f t in r u s s i s c h e r S p u r ­ w e ite , 1524 m m , d ie S t r e c k e D s c h u lf a - T ä b r is , in d e r V e r lä n g e r u n g d e r B a h n T iflis -D s c h u lfa . Z u d ie s e r 145 k m la n g e n S t r e c k e g e s e l lt e s ic h s p ä t e r d ie Z w e ig ­ lin ie v o n S u fia n n a c h S c h a r a f k h a n e h (83 k m ) a m S e e v o n R e z a y e h . D ie s e B a h n e n g in g e n g e m ä ß d e m ir a n is c h - r u s s is c h e n V e r t r a g v o n 1921 in i r a n is c h e n B e s itz ü b e r.

Im M ä r z 1927 g e n e h m ig te d a s P a r l a m e n t d e n B a u e i n e r 1 3 8 6 k m l a n g e n E i s e n b a h n m it d e r e u r o p ä i s c h e n R e g e ls p u r v o n 1435 m m v o n B e n d e r S c h a h a m K a s p is c h e n M e e r ü b e r T e h e r a n u n d K u m n a c h B e n d e r S c h a h p u r a m p e r s is c h e n G o lf, d ie t r a n s ­ ir a n is c h e B a h n (s ie h e A b b . 1), Im d a r a u f f o lg e n d e n J a h r e w u r d e m it d e m B a h n b a u b e g o n n e n . D e u t s c h e F i r m e n w a r e n s o w o h l a m B a h n b a u b e te i li g t a ls a u c h a n d e r L ie f e r u n g v o n O b e r b a u ­ m a t e r ia l, L o k o m o tiv e n u n d W a g e n . D ie d ä n i s c h ­ s c h w e d is c h e G e n o s s e n s c h a f t K a m p e x ü b e r n a h m v o m A p r il 1933 a b d ie V o lle n d u n g d e r B a h n . N a c h d e m e in z e ln e T e i l s t r e c k e n s c h o n f r ü h e r d e m B e t r i e b ü b e r g e b e n w o r d e n w a r e n , w u r d e a m 22. M a i 1937 d e r e r s te f a h r p la n m ä ß ig e d u r c h g e h e n d e Z u g v o n T e h e r a n n a c h B e n d e r S c h a h g e f a h r e n . D ie N o r d ­ s t r e c k e f ü h r t im E lb u r s g e b ir g e b is a u f 2112 m ü . M . u n d is t 461 k m la n g . S ie w e is t z a h lr e ic h e K u n s t ­ b a u t e n a u f, d a r u n t e r 94 T u n n e ls v o n 23 4 10 m G e s a m tlä n g e u n d 1932 B r ü c k e n . D e r lä n g s te T u n n e l m iß t 2880 m . D ie S ü d s t r e c k e v o n T e h e r a n n a c h B e n d e r S c h a h p u r w u r d e im H e r b s t 1938 d e m V e r ­ k e h r ü b e r g e b e n . S ie is t 9 25 k m la n g , e r r e i c h t b e i N u r a b a d e in e S e e h ö h e v o n 2217 m u n d h a t in 90 k m L ä n g e n e n tw ic k lu n g z w is c h e n S a le h A b a d u n d B e h r in ü b e r 100 T u n n e ls v o n m e h r a ls 30 k m G e s a m tlä n g e . D ie S ta h l b r ü c k e ü b e r d e n K e r u n f lu ß b e i A h w a s is t m it 52 P f e i le r n 1035 m la n g , a ls o e in e d e r lä n g s te n d e r E r d e . D ie g r ö ß t e S te ig u n g d e r B a h n im E l b u r s ­ g e b ir g e , d. h . a u f d e r N o r d s t r e c k e , is t 28 v. T ., a u f d e r S ü d s t r e c k e 15 v. T . (s ie h e A b b . 2). D ie G e s a m t ­ z a h l d e r T u n n e ls b e t r ä g t 225, je n e d e r B r ü c k e n a u s S te in u n d a u s S ta h l 4772. D ie s e e r s t e p e r s is c h e D u r c h g a n g s s t r e c k e w ir d d e m W ir ts c h a f t s l e b e n I r a n s e in e n g e w a ltig e n A u f tr ie b g e b e n u n d t r ä g t z u r S ic h e r h e it d e s L a n d e s w e s e n tl ic h b e i. D ie A u s ­ d e h n u n g d e s ir a n is c h e n E is e n b a h n n e tz e s is t b e r e i t s b e s c h lo s s e n , u n d z w a r is t z u n ä c h s t e in e W e s t - O s t- L in ie T ä b r is - T e h e r a n - S e m n a n - S c h a h r u d - M e s c h e d in A n g riff g e n o m m e n .

*

S e it d e m J a h r e 1933 w u r d e n d u r c h d ie A b te il u n g O b e r b a u d e r F r i e d r. K r u p p A k tie n g e s e ll s c h a f t z a h lr e ic h e W e ic h e n u n d G le is v e r b in d u n g e n a n d ie tr a n s ir a n is c h e B a h n g e li e f e r t. A u c h fü r d ie ü b r i g e n

(4)

96 L u d w i g S c h n e i d e r : D as n e u e rs ta n d e n e Iran Technik u. K ultur

a n d e r G e s a m t li e f e r u n g b e t e i l i g t e n d e u ts c h e n F i r m e n h a t t e d ie g e n a n n te A b te ilu n g d e n E n tw u r f u n d d ie A b w i c k lu n g d e s G e s c h ä f t e s ü b e r n o m m e n . D ie W e ic h e n s in d im r u s s is c h e n P r o f il H a m it e in e m S c h ie n e n g e w i c h t v o n 38,42 k g /m a u s g e f ü h r t u n d a u f E is e n s c h w e l le n m it K u p f e r z u s a t z v e r le g t. D o p p e l­

w e ic h e n , K r e u z u n g s w e ic h e n , G le is v e r b in d u n g e n u sw . w u r d e n a u s s c h lie ß l ic h v o n d e r F r i e d r . K r u p p A k t i e n ­ g e s e l ls c h a f t h e r g e s t e l l t , in d e r W e r k s t ä t t e v o ll ­ s t ä n d ig a u f g e le g t, z u s a m m e n g e p a ß t u n d v o n d e m A b n a h m e in g e n ie u r d e s K a is . I r a n i s c h e n V e r k e h r s ­ m in is te r iu m s g e p r ü f t. D e r s o r g f ä ltig e v o r lä u f ig e Z u ­ s a m m e n b a u in d e r W e i c h e n w e r k s t a t t b i e t e t G e w ä h r d a f ü r , d a ß s p ä t e r d ie V e r le g u n g in d a s G le is a n O r t u n d S te l le k e i n e r l e i S c h w i e r i g k e i t e n b e r e i t e t . D ie W e r k s to f f e d e r W e ic h e n g e n ü g e n d e n B e d in g u n g e n d e r D e u ts c h e n R e ic h s b a h n . A ls B e s o n d e r h e i t w u r d e e in e W e ic h e e n tw ic k e lt m it im H e r z s t ü c k d u r c h ­ la u f e n d e m B o g e n , e n ts p r e c h e n d d e r A u s f ü h r u n g , w ie s ie in D e u ts c h l a n d u n t e r d e r B e z e ic h n u n g „ M a g d e ­ b u r g e r B a u a r t “ b e k a n n t is t. Im ü b r i g e n e n t s p r i c h t d ie K o n s t r u k t i o n d e r W e ic h e n d e n N o r m e n f ü r d a s ä h n lic h e P r o f il 8 a d e r D e u ts c h e n R e ic h s b a h n m it Z u n g e n a u s e in e m h u t a r t i g e n S o n d e r p r o f il.

F ü r d e n B a u d e r t r a n s i r a n i s c h e n B a h n u n d fü r d e n V e r k e h r a u f d e n z u e r s t e r ö f f n e te n T e i l s t r e c k e n im N o r d e n w ie im S ü d e n l i e f e r t e d ie L o k o m o t iv f a b r ik d e r F r i e d r . K r u p p A k t ie n g e s e ll s c h a f t 2 S tü c k C -(0 - 6 -0 )- u n d 5 S t ü c k 1 C - ( 2 - 6 - 0 ) - L o k o m o tiv e n m it f o lg e n d e n H a u p ta b m e s s u n g e n :

L o k o m o t iv e n ... C - T e n d e r -

lo k . 1 C

Z y li n d e r d u r c h m e s s e r • m m 350 500 K o l b e n h u b ... m m 500 600 T r e i b r a d d u r c h m e s s e r m m 950 1350 V e rd a m p f u n g s h e iz f lä c h e mr 65,3 130 Ü b e r h i t z e r ... m 2 — 38 R o s t f l ä c h e ... m 2 1.1 2,64 R e ib u n g s g e w ic h t - ■ • . t 28,5 45

D i e n s t g e w ic h t . . . t 28,5 56,5

W a s s e r v o r r a t . . . . m :! 3 —

K o h l e n v o r r a t . . . t 1 —

H e i z ö l v o r r a t ... m 3 0,5 — T e n d e r :

W a s s e r v o r r a t . . . . m 3 20

K o h l e n v o r r a t ... . t — 5 H e i z ö l v o r r a t ... m 3 — 4

R a d d u r c h m e s s e r - • • m m — 1000

D i e n s t g e w ic h t . . . t ---- 51,2

Im F r ü h j a h r 1937 w u r d e n v o n d e r K a is . I r a n is c h e n R e g ie r u n g im R a h m e n d e s F e r r o s ta a l - A b k o m m e n s 65 L o k o m o t iv e n d e r A c h s a n o r d n u n g 1 D (2-8-0) u n d 1 E (2-10-0) n e b e n e in e r g r o ß e n A n z a h l v o n E i s e n ­ b a h n w a g e n n a c h D e u ts c h la n d in A u f tr a g g e g e b e n . D ie K o n s t r u k t io n b e i d e r L o k o m o tiv t y p e n w u r d e d e r L o k o m o t iv f a b r ik d e r F r i e d . K r u p p A k t i e n g e s e l l ­ s c h a f t ü b e r t r a g e n , d ie s ic h in d ie H e r s te llu n g d e r g a n z e n S t ü c k z a h l m it z w e i a n d e r e n d e u ts c h e n F i r m e n t e i l t e ; K r u p p l i e f e r te 24 L o k o m o tiv e n .

N e b e n d e n f r ü h e r g e l i e f e r t e n K r u p p - L o k o m o t iv e n u n d e in ig e n L o k o m o t iv t y p e n , d ie a u s e n g lis c h e n

u n d s c h w e d is c h e n F a b r i k e n s t a m m e n , v e r s e h e n d ie n e u e n M a s c h in e n d e n s c h w e r e n S t r e c k e n d i e n s t d e r t r a n s i r a n i s c h e n E is e n b a h n . D ie b e i d e n B a u a r t e n sin d , s o w e it te c h n i s c h v e r t r e t b a r , v e r e i n h e i t l i c h t , d a s h e iß t , s ie w e is e n z a h lr e ic h e g le ic h e B a u t e i l e a u f.

D e r D u r c h m e s s e r d e r g e k u p p e l t e n R ä d e r b e id e r L o k o m o t iv e n is t 1450 m m . D ie T e n d e r s tim m e n v ö llig ü b e r e i n u n d s i n d a u c h a u s t a u s c h b a r m it d e n T e n d e r n d e r f r ü h e r v o n K r u p p g e l i e f e r t e n 1 -C -L o k o - m o tiv e n . D ie H a u p t a b m e s s u n g e n d e r L o k o m o tiv e n u n d T e n d e r s in d :

L o k o m o tiv e ...

1

D

I E

Zylinderdurchmesser ■ mm

560 630

K o lb e n h u b ...

720 720

Verdampfungsfläche m2

185 212,5

Ü b e r h itz e r ... . m2

65 76

R o s tf lä c h e ... . m2

3,9 4,5

Reibungsgewicht • • . . t

68,1 89,1

Dienstgewicht - - . • •

t 8 1 ,3 99,3

Leergewicht . . . . . . t

73,9 90,8

Tender:

Wasservorrat • ■ ■ . m3

21

Kohlenvorrat . • • . . t

8

Heizölvorrat (alternativ) t

6,7

Raddurchmesser - - . mm

1000

Dienstgewicht • • • . . t

51,8

Leergewicht . . . . . . t

24,2

D ie L o k o m o t iv e n s in d f ü r Ö lf e u e r u n g e in g e r ic h te t, w o b e i je d o c h V o r s o r g e g e tr o f f e n is t, d a ß d e r Ü b e r­

g a n g a u f S t e i n k o h le n f e u e r u n g o h n e v ie l U m s tä n d e m ö g lic h is t. B e s o n d e r e s A u g e n m e r k w u r d e e in e r u n t e r a ll e n U m s t ä n d e n b e t r i e b s s i c h e r e n A b b re m s u n g d e r L o k o m o t iv e s a m t T e n d e r u n d d e s Z u g es g e ­ w id m e t, w a s b e i d e n a n s t a r k e n S te i g u n g e n r e ic h e n S t r e c k e n e in u n b e d in g t e s G e b o t d e r V o r s i c h t w a r.

D ie H ö c h s tg e s c h w i n d ig k e it b e i d e r B a u a r t e n is t au f 60 k m /h f e s tg e s e t z t. D ie D r u c k lu f t b r e m s e is t, w ie b e i a ll e n ir a n is c h e n E is e n b a h n f a h r z e u g e n , v o n d e r B a u a r t K n o r r . B a u s to f f d e r F e u e r b ü c h s e n is t K u p fe r.

D u r c h r e i c h li c h e B e m e s s u n g a l l e r d e r A b n ü tz u n g u n t e r w o r f e n e n T e ile , k r ä f t i g e K o n s t r u k t i o n , V e r ­ m e id u n g a l l e r i r g e n d e in e V e r w i c k lu n g b e d in g e n d e n A u s r ü s tu n g e n , R ü c k s ic h t n a h m e a u f d ie in I r a n v o r ­ k o m m e n d e n a u ß e r g e w ö h n li c h e n S o m m e r - u n d W i n t e r t e m p e r a t u r e n u s w . s i n d d ie M a s c h in e n e in e m r a u h e n B e t r i e b a n g e p a ß t . D ie L o k o m o t iv e n w u r d e n m it d e n d e u t s c h e n S c h if fe n d e r H a n s a - L in i e in z u ­ s a m m e n g e b a u t e m Z u s t a n d a u f d e m S e e w e g n a c h d e m s ü d i r a n is c h e n H a f e n B e n d e r S c h a h p u r v e r ­ f r a c h t e t . S ie h a b e n d ie v e r l a n g t e n L e is t u n g e n v o ll e r r e i c h t . /

In e in e m L a n d e , d a s b is h e r f a s t o h n e E i s e n b a h n e n w a r , is t n u n d ie H e r a n b il d u n g e in e s b r a u c h b a r e n F a h r - u n d W e r k s t ä t t e n p e r s o n a l s e in e v o r d r in g li c h e A n g e le g e n h e it.

M it fre u n d lic h er E rla u b n is des H era u sg eb ers den

„T echnischen M itte ilu n g en K r u p p , Technische Berichte'", H e ft 4J1939, auszugsw eise e n tn o m m e n .

D ie S c h r iftle itu n g .

(5)

30 (1939) N r. 7 D r. H u p f a u e r : D e r s c h a ffe n d e M e n s c h u n d se in e L e istu n g 97

D r. H u p fa u e r, R e ic h s a m ts le i te r d e r N S D A P , in B e r lin :

Oer fdiaffenOe tlUnfd) unD (eine Cciftung

J u m 5 * te if tu n 00 h a m p f Der Öeutfcfien B e trie b e

D er F ü h r e r h a t a m 30. A p r il 1939 a n lä ß lic h d e r feierlich en T a g u n g d e r R e ic h s a r b e it s k a m m e r in d e r n e u en R e ic h s k a n z le i d e n 3. „ L e is tu n g s k a m p f d e r d e u ts c h e n B e tr ie b e “ p e r s ö n lic h e r ö f f n e t u n d d a m it die R ic h tig k e it u n d d e n l e i s t u n g s s t e ig e r n d e n W e r t d ieses v o n d e r D e u ts c h e n A r b e i t s f r o n t d u r c h g e f ü h r ­ te n W e ttk a m p fe s d e r d e u ts c h e n B e tr i e b s g e m e in ­ sc h a fte n a n e rk a n n t.

D em A p p ell d es R e ic h s o r g a n is a tio n s le ite r s u n d L eiters d e r D e u tsc h e n A r b e it s f r o n t, D r. R o b e r t L e y, zur T eiln ah m e am L e is tu n g s k a m p f h a b e n d ie d e u t ­ schen B e trie b e in ü b e r w ä lt ig e n d e r Z a h l F o lg e g e ­ le is te t un d sich d a m it b e r e i t e r k l ä r t , V o lls t r e c k e r d e s so z ia lw irtsc h a ftlic h e n W o lle n s d e r D e u ts c h e n A rb e its fro n t in d iesem 3. L e is tu n g s k a m p f ja h r z u se in .

J e d e r s o z i a l e u n d w i r t s c h a f t l i c h e F o r t s c h r i t t k a n n n u r d a s E r g e b n i s b e t r i e b l i c h e r L e i s t u n g s e i n . A u s b e t r i e b ­ lic h e r B e stle istu n g e r w a c h e n G ü te r , d ie in ih r e r G rö ß e u nd G ü te B ew eis e r f o lg r e ic h e n W ir ts c h a f te n s sind, die a b e r v o r a lle m in ih r e r V e r w e r tu n g d e m L e b e n d es d e u ts c h e n V o lk e s d ie n e n . U n s e r S t r e b e n n a c h B e s t l e i s t u n g d e r B e ­ t r i e b e e n t s p r i n g t s o m i t e i n e r v o l k - l i c h e n , s o z i a l e n u n d w i r t s c h a f t l i c h e n N o t w e n d i g k e i t .

J e d e P erso n , In s titu tio n o d e r O r g a n is a tio n , d ie a u f G ru n d ih re s A u ftra g e s m i t v e r a n t w o r t l i c h is t f ü r d ie Schaffung un d S ic h e ru n g e in e r g e s u n d e n u n d s t a r k e n Z u k u n ft u n se re s V o lk e s, m u ß a ls o z u r G r u n d la g e ih res H a n d e ln s d ie E r k e n n tn i s m a c h e n , d a ß s o lc h g ro ß e Z u k u n ft n u r d a s E r g e b n is g r ö ß t e r u n d b e s t e r L eistu n g a lle r se in k a n n .

D ie V e rw irk lic h u n g e in e s h ö c h s te n u n d b e s t e n L e is tu n g s s ta n d e s a b e r m a c h t d e n v o llw e r tig e n E in ­ sa tz u n d d a s Z u s a m m e n w ir k e n a ll e r a r b e i t s g e s t a l ­ te n d e n F a k to r e n n o tw e n d ig . B e tr i e b s a u f b a u u n d B e trie b s a b la u f m ü s s e n d ie z w e c k m ä ß ig s te O rd n u n g d a rs te lle n , d ie te c h n i s c h e n E in r i c h tu n g e n d e r B e trie b e m ü s s e n d e n A n f o r d e r u n g e n d e s „ L e is tu n g s ­ m uß" g e w a c h s e n se in . D a s h e iß t a ls o : D ie B e tr i e b e m üssen d e n r a tio n e l ls t e n , a ls o ih r e n „ v e r n ü n f ti g s te n “ A ufbau fin d en .

„ R a t i o n a l i s i e r u n g “ s o l l z u r b e t r i e b ­ l i c h e n H ö c h s t - u n d B e s t l e i s t u n g f ü h r e n .

S ie w ird e s a u c h , w e n n je d e r S c h a ff e n d e u n d in s ­ b e s o n d e re je d e r B e tr i e b s f ü h r e r sic h d a r ü b e r im k la r e n is t, d a ß V e r b e s s e r u n g e n d e r B e tr ie b s o r g a n i­

s a tio n u n d V e rv o llk o m m n u n g d e r B e tr ie b s te c h n ik n u r d a n n d e n e r s t r e b t e n L e i s t u n g s e r f o l g b rin g e n , w e n n d ie s e T e c h n ik u n d O r g a n is a tio n u n d w e n n v o r a l l e m a u c h d i e b e t r i e b l i c h e F ü h r u n g s o r d n u n g a u f d i e v o r h a n ­ d e n e n M e n s c h e n a b g e s t e l l t i s t u n d w e n n d i e s e s c h a f f e n d e n M e n s c h e n s e l b s t s i c h i n e i n e r s e e l i s c h e n , g e i s t i g e n u n d k ö r p e r l i c h e n V e r f a s ­ s u n g b e f i n d e n , d i e G a r a n t k o n z e n ­ t r i e r t e n W i l l e n s , b e s t e n K ö n n e n s u n d

i n t e n s i v s t e n S c h a f f e n s i s t . T r o tz g r ö ß t e r o r g a n i s a to r is c h e r u n d te c h n i s c h e r F o r t s c h r i t t e w e r d e n z u a ll e n Z e it e n m e n s c h lic h e A r b e i t s k r a f t u n d m e n s c h lic h e r L e is tu n g s w ille M i t t e l p u n k t e in e r g e ­ s u n d e n A r b e it s o r d n u n g , A r b e it s g e s ta lt u n g u n d A r b e it s le i s t u n g se in .

D ie s e T a ts a c h e m ü s s e n n ic h t n u r s o z i a lb e a u f tr a g t e , s o n d e r n im g le ic h e n M a ß e a u c h w i r t s c h a f t s b e a u f ­ t r a g t e P e r s o n e n u n d I n s tit u ti o n e n a ls ih r e A r b e i t s ­ g r u n d la g e a n e r k e n n e n , w e n n ih r e m W ir k e n d e r E n d ­ e rf o lg s i c h e r s e in soll.

D ie D e u t s c h e A r b e i t s f r o n t h a t sic h d ie s e m G r u n d s a t z g e m ä ß z u r e n t s c h e id e n d e n F ö r ­ d e r u n g d e s V i e r j a h r e s p l a n e s di e A u f ­ g a b e g e s te llt, d e n d e u t s c h e n B e t r i e b e n d i e W e g e a u f z u z e i g e n , d i e ü b e r e i n e g e s u n d e M e n s c h e n f ü h r u n g u n d M e n s c h e n b e t r e u u n g z u r b e t r i e b ­ l i c h e n B e s t l e i s t u n g f ü h r e n u n d d a m it, w ie e s s e in m u ß , n ic h t a lle in d e n S c h a ff e n d e n , s o n d e r n z u g le ic h a lle n B e tr i e b e n v o n N u tz e n u n d v o r a lle m fü r d a s d e u ts c h e V o lk u n d s e in e W ir ts c h a f t n o t ­ w e n d ig s in d . D ie F o r d e r u n g e n d e r D e u ts c h e n A r b e i t s f r o n t a n d ie B e tr i e b e d e s L e is tu n g s k a m p f e s fin d e n d a h e r ih r e e in d e u tig e Z u s a m m e n fa s s u n g in ih r e m A p p e ll z u r „ F ö r d e r u n g u n d E r h a l ­ t u n g d e r m e n s c h l i c h e n A r b e i t s k r a f t" . D ie s e A u f g a b e m u ß ü b e r d e n L e is tu n g s k a m p f a lle n d e u ts c h e n B e tr i e b s g e m e in s c h a f te n z u r s e l b s t v e r ­ s t ä n d li c h e n V e r p f lic h tu n g w e r d e n . D e n n

1. d ie w ir t s c h a f t li c h e Z ie ls e tz u n g d e s F ü h r e r s f o r d e r t H ö c h s tl e is t u n g e n a u f la n g e Z e it, u n d s o m it m ü s s e n a n d ie A r b e i t s k r a f t e in e s je d e n a u f la n g e D a u e r g r ö ß t e A n f o r d e r u n g e n g e s t e ll t w e r d e n ;

2. d a s B e tr i e b s l e b e n s e l b s t e r b r in g t T a g fü r T a g d e n B e w e is d a fü r , d a ß a u s m e n s c h lic h e r A r b e i t s ­ f r e u d ig k e i t A r b e i t s k r a f t , L e is tu n g s w ille u n d L e is tu n g s k ö n n e n d ie g r ö ß t e n E rfo lg e e r w a c h s e n ; 3. d e r g e g e n w ä r tig e M a n g e l a n A r b e i t s k r ä f t e n z e ig t

a u c h f ü r d ie Z u k u n ft, d a ß m it d e n h e u te im A r b e i t s p r o z e ß b e r e i t s e i n g e s e tz t e n K r ä f t e n d ie s e g e w a ltig e n L e is tu n g e n v o ll b r a c h t w e r d e n m ü s se n . A ls o m u ß b e i m a n g e ln d e r F ö r d e r u n g d e r A r b e i t s ­ k r a f t u n d d e m d a r a u s z w a n g s lä u fig sic h e r g e b e n d e n A u s fa ll e in e L e is tu n g s m in d e r u n g e in t r e t e n , d a d e n B e t r i e b e n e in M e h r a n A r b e i t s k r ä f t e n n ic h t z u r V e rfü g u n g g e s t e ll t w e r d e n k a n n ;

4. d e m m e n s c h lic h e n L e is tu n g s v e r m ö g e n s in d n a t ü r ­ lic h e G r e n z e n g e s e tz t, d e n e n im I n t e r e s s e d e s E n d ­ e r f o lg e s R e c h n u n g z u tr a g e n is t. D a s g e s c h ie h t d u r c h E in s a tz d e s S c h a f f e n d e n g e m ä ß s e i n e r p e r ­ s ö n lic h e n , g e is tig e n u n d k ö r p e r lic h e n E ig n u n g u n d d u r c h e in e B e tr i e b s - u n d A r b e it s g e s t a lt u n g , d ie n ic h t a b g e s t e ll t is t a u f e in e e in m a lig e k u r z f r is tig e H ö c h s tle is tu n g , s o n d e r n a u f e in e h o h e u n d d a u e r n d e D u r c h s c h n i tts le i s tu n g u n d d a d u r c h a u f d ie g r ö ß t­

m ö g lic h e G e s a m t le b e n s le is tu n g je d e s S c h a ffe n d e n . D e r R e i c h s o r g a n i s a t i o n s 1 e i t e r u n d L e i t e r d e r D e u t s c h e n A r b e i t s f r o n t h a t d ie s e m le is t u n g s f ö r d e r n d e n , a ls o s o z i a lw ir t s c h a f t­

(6)

9 8 D r . H u p f a u e r : D er schaffende M ensch un d seine L eistung Technik u. K ultur

lie h e n W o ll e n d e r D e u ts c h e n A r b e it s f r o n t A u s d r u c k v e r l i e h e n in d e r E r k lä r u n g :

„ D i e w i r t s c h a f t l i c h e n u n d s o z i a l e n G r o ß t a t e n , d i e d i e s e Z e i t v o n u n s f o r d e r t , k ö n n e n n u r d a n n e r f ü l l t w e r d e n , w e n n j e d e r B e t r i e b s i c h b e m ü h t , m i t d e r g e r i n g s t e n Z a h l a n A r b e i t s k r ä f t e n , d u r c h i h r e b e s t e B e t r e u u n g , d u r c h i n t e n s i v s t e F ö r d e ­ r u n g a l l i h r e r F ä h i g k e i t e n u n d d u r c h z w e c h m ä ß i g s t e n E i n s a t z d e r A r b e i t s ­ k r ä f t e z u r g r ö ß t m ö g l i c h s t e n L e i s t u n g z u k o m m e n ."

D ie s e E r k l ä r u n g is t A u s r i c h tu n g fü r d ie B e tr i e b e d e s 3. L e i s t u n g s k a m p f e s . U n s e r e A u f ­ g a b e n s t e l l u n g a n d ie B e tr i e b e d e s L e is t u n g s ­ k a m p f e s d i e n t n ic h t d e r A b s ic h t , d ie e ig e n e I n i ti a ti v e d e r B e t r i e b e z u h e m m e n , s o n d e r n b e z w e c k t , di e M i t t e l , d ie z u r B e tr e u u n g d e r S c h a f f e n d e n s e i te n s d e r B e t r i e b e b e r e i t g e s t e l l t w e r d e n , z u m t a t ­ s ä c h l i c h n ü t z l i c h s t e n E i n s a t z f ü r d e n B e t r i e b u n d f ü r d i e G e s a m t h e i t z u b r i n g e n , u m d a r a u s L e is t u n g e n e r w a c h s e n z u la s s e n , d e n e n in j e d e r W e is e e i n d ie A r b e i t u n d d a m it d ie V o l k s k r a f t f ö r d e r n d e r W e r t b e iz u m e s s e n ist.

A u s d e r F ü lle d e r M ö g l ic h k e i te n e in e r r ic h ti g e n F ü h r u n g u n d g e s u n d e n B e tr e u u n g d e r S c h a f f e n d e n u n d i h r e r A r b e i t s k r a f t s e i e n e in ig e d e r w ic h ti g s t e n A u f g a b e n h e r a u s g e g r if f e n u n d d e n d e u ts c h e n B e tr i e b s g e m e in s c h a f te n a l s A u f g a b e i m 3. L e i s t u n g s k a m p f j a h r g e s te llt.

I, W ec k t d ie T alen te, e n tw ick elt ihre b eson deren F äh igk eiten und bringt d ie se F äh igk eiten zum b esten

E insatz!

D ie g r ö ß t e n W e r t e (h ä u fig v ö llig u n g e n u tz t) lie g e n in d e r n a t ü r l i c h e n g e i s t i g e n V e r a n l a g u n g u n s e r e r d e u ts c h e n M e n s c h e n . D e r B e fe h l z u r b e ­ tr i e b l i c h e n B e s tle is tu n g , g e g e b e n d u r c h d e n V ie r ­ ja h r e s p la n , s c h l i e ß t in s ic h d ie V e r p f lic h tu n g e in e s je d e n v e r a n t w o r t l i c h e n W i r ts c h a f t l e r s , d ie s e l e i s t u n g s s t e i g e r n d e n W e r t e a u s z u b a u e n u n d ih r e n v o ll w e r ti g e n A r b e i t s e in s a t z s i c h e r z u s t e ll e n .

1. D e r B e t r i e b d a r f k e in e M i tt e l s c h e u e n , w e n n es g ilt, e in e n b e f ä h i g te n M e n s c h e n b e r u f l i c h w e i t e r z u e n t w i c k e l n . E in e A u f g a b e , d ie n i c h t n u r L e h r lin g e u n d J u g e n d l ic h e e r f a s s e n d a rf, s o n d e r n w e r t is t, a u f d ie g e s a m t e G e f o l g ­ s c h a f t a u s g e d e h n t z u w e r d e n . M a n c h le is t u n g s ­ w illig e s T a le n t , d e m e in s tm a lig e A r b e it s lo s ig k e i t je d e M ö g lic h k e it b e r u f lic h e r A u s b ild u n g n a h m , k a n n d u r c h b e r u f lic h e F ö r d e r u n g z u m w e r t v o l le r e n E in s a t z g e b r a c h t w e r d e n . D e r R e i c h s ­ b e r u f s w e t t k a m p f b i e t e t je d e m S c h a f f e n d e n d ie M ö g lic h k e it, s e i n e p e r s ö n lic h e n F ä h ig k e i te n e in d e u t ig z u b e w e is e n u n d v e r m i t t e l t d e r B e t r i e b s ­ f ü h r u n g e in k la r e s B ild ü b e r d a s w a h r e L e is t u n g s ­ v e r m ö g e n d e r G e f o lg s c h a f t. D ie s e T a t s a c h e n s in d b e s t im m e n d d a f ü r , d a ß d ie E in s t e ll u n g d e r B e tr i e b s g e m e in s c h a f t, in s b e s o n d e r e d e s B e t r i e b s ­ f ü h r e r s u n d s e i n e r U n t e r f ü h r e r z u d e n F o r d e r u n ­ g e n d e s R e ic h s b e r u f s w e tt k a m p f e s a u c h im

„ L e is tu n g s k a m p f d e r d e u ts c h e n B e tr i e b e " e in e n w e s e n t l i c h e n B e w e r t u n g s p u n k t b ild e n .

2. G r ö ß t e A u f m e r k s a m k e i t m u ß e in k lu g e r B e t r i e b s ­ f ü h r e r u n d W i r t s c h a f t l e r d e m r i c h t i g e n E i n ­

s a t z s e i n e r A r b e i t s k r ä f t e s c h e n k e n . a) E s is t r ic h tig , d a ß a n F a c h a r b e i t e r n e in g r o ß e r

M a n g e l h e r r s c h t , d e m e r s t d u r c h e in e i n t e n s i v e b e r u f lic h e A u s b ild u n g d e r J u g e n d u n d d u r c h d ie M a ß n a h m e n d e r f ö r d e r n d e n B e r u f s e r z ie h u n g e n ts c h e i d e n d e n t g e g e n g e t r e t e n w e r d e n k a n n . D ie P r a x i s b e w e i s t je d o c h , d a ß v ie l e B e tr i e b e u m ih r e F a c h k r ä f t e n o c h lä n g s t n i c h t b e s o r g t g e n u g s in d . E s m u ß d a f ü r g e s o r g t s e in , d a ß in a ll e n B e t r i e b e n d ie F a c h k r ä f t e d ie ja ü b e r e in b e s o n d e r e s M a ß a n K ö n n e n v e r f ü g e n , n u r zu h ö h e r e r A r b e i t h e r a n g e z o g e n w e r d e n u nd n ie m a ls z u A u f g a b e n , d ie s c h lie ß lic h v o n e in e m k u r z f r is tig A n g e l e r n t e n g e n a u s o g u t e r f ü llt w e r d e n k ö n n e n .

b) D e r z u r e n d g ü lt ig e n B e s tl e is tu n g f ü h r e n d e W e g d e r „ R a t i o n a li s ie r u n g " w i r d u n d m u ß d ie v e r ­ s c h i e d e n s te n u n d e i n s c h n e i d e n s t e n N e u e r u n g e n b e t r i e b s o r g a n i s a t o r i s c h e r u n d P r o ­ d u k t i o n s t e c h n i s c h e r A r t m i t s i c h b r i n g e n ; e in Z ie l, d a s n u r e r r e i c h t w e r d e n k a n n d u r c h d e n E i n s a t z a lle r s c h ö p f e r i s c h e n u n d t e c h n i s c h e n K r ä f t e d e u t s c h e r A r b e i t . G e r a d e h i e r ­ b e i w ir d , m u ß u n d k a n n b e s o n d e r s d e r d e u ts c h e F a c h a r b e i t e r e in e n e n t s c h e id e n d e n B e it r a g le is te n . D e m d e u t s c h e n V o lk u n d s e in e r W i r ts c h a f t s t e h e n z u r M e i s te r u n g d e r g r o ß e n A r b e it s a u f g a b e n u n b e g r e n z t e W e r t e u n d G ü t e r in d e m L e is t u n g s v e r m ö g e n d e s d e u t - s c h e n G e i s t e s z u r V e rfü g u n g . D ie g e is tig e n K r ä f t e u n s e r e r E r f i n d e r , K o n s t r u k t e u r e u n d F a c h a r b e i t e r , d ie e i n s t d e m d e u t s c h e n S c h a ffe n W e lt g e lt u n g g a b e n , s in d h e u t e a l l e i n in d e r L age, d e s F ü h r e r s B e f e h l z u r B e s tl e is tu n g z u e rfü lle n . S a c h e d e s B e t r i e b e s i s t e s , d e n f ä h i g e n M e n s c h e n z u m K ö n n e r z u e r z i e h e n u n d v o r a l l e n D i n g e n j e d e m K ö n n e r d i e M ö g l i c h k e i t g r ö ß t e r E n t w i c k l u n g z u g e b e n . D ie se F a c h k e n n e r s in d a m b e s t e n in d e r L a g e , au s i h r e r tä g l ic h e n A r b e i t h e r a u s a u f G r u n d ih r e r p e r s ö n lic h e n B e o b a c h tu n g d e s A r b e i t s g e s c h e ­ h e n s u n d a u f G r u n d e i n e r ih n e n k l a r g e g e b e n e n V e r a n t w o r t u n g b r a u c h b a r e V o r s c h l ä g e zu m a c h e n .

D ie im L e is t u n g s k a m p f s t e h e n d e n B e tr ie b e h a b e n d a h e r d a f ü r S o r g e z u t r a g e n , d a ß b e i d er E n tw ic k l u n g d e r o r g a n i s c h e n B e t r i e b s g e s t a lt u n g d ie K e n n e r u n d K ö n n e r im B e t r i e b a k t i v m it- w ir k e n . D a s w i r d b e i d e r E n td e c k u n g u n d A b ­ s t e llu n g v o n V e r lu s tq u e ll e n , b e i d e r B e s e itig u n g le is tu n g s h e m m e n d e r F a k t o r e n , b e im A r b e i t s ­ b e s t v e r f a h r e n , u s w . z u b e d e u t e n d e n E rf o lg e n fü h r e n . Z u r a k t i v e n M i t a r b e i t a n d e r B e t r i e b s ­ u n d A r b e i t s g e s t a l t u n g is t d ie g e s a m te G e f o lg ­ s c h a f t z u e r z i e h e n . D a z u d ie n t a m b e s t e n d ie E in r i c h tu n g e in e s V o r s c h l a g s w e s e n s i m B e t r i e b , w o b e i v e r w e n d b a r e V o r s c h l ä g e in g e e i g n e t e r F o r m v o m B e t r i e b s ­ f ü h r e r a n z u e r k e n n e n u n d z u b e ­ l o h n e n s i n d .

c) V ie le A r b e i t s k r ä f t e s in d a u s w e n ig e r b e a n s p r u c h ­ t e n u n d t e i lw e is e a u c h ü b e r s e t z t e n W i r t s c h a f t s ­ z w e ig e n fü r d ie B e t r i e b e d e s V i e r j a h r e s p l a n e s f r e i u n d d u r c h U m s c h u lu n g e in s a tz f ä h ig z u

(7)

30 (1939) N r. 7 D r . H u p f a u c r : D er schaffende M ensch u nd seine L eistung 99

m a c h e n . D ie B e tr i e b e s e l b s t h a b e n a ls o d ie M ö g lic h k e it, b e w ä h r te n B e is p ie le n fo lg e n d , d u r c h e ig e n e U m s c h u l u n g s w e r k s t ä tte n o d e r d u r c h E in s a tz i h r e r L e h r w e r k s t ä tt e n s ic h a u c h fü r F a c h a r b e i t g e e ig n e te A r b e it s k r ä f te h e r a n z u ­ b ild e n .

II. V erm eidet jeden unnötigen V erschleiß der Kräfte und sorgt für eine dauernde Erneuerung der A rb eits­

energien!

W ir k ö n n e n a u f k e in e A r b e i t k r a f t v e r z ic h te n . In d ie s e r W a h r h e i t lie g t e in m a l d ie P flic h t je d e s S c h a ff e n d e n , d a s B e s te a n p e r s ö n lic h e r L e is tu n g z u g e b e n , zu m a n d e r e n a b e r a u c h d ie V e rp flic h tu n g d e r b e tr ie b lic h e n M e n s c h e n f ü h r e r , d ie s e s w e r tv o l ls t e G u t „ A r b e i t s k r a f t “ le i s t u n g s s t a r k z u e r h a l te n u n d d u r c h g e e ig n e te M a ß n a h m e n la u f e n d fü r d ie n o t ­ w e n d ig e K r a f t e r n e u e r u n g zu so rg e n .

1. B e s te s M itte l z u r V e rm e id u n g u n n ö tig e n K r ä f t e ­ v e r b r a u c h s u n d K r ä f te v e r s c h l e iß e s is t e in E i n ­ s a t z d e r A r b e i t s k r a f t , d e r R ü c k ­ s i c h t n i m m t a u f d i e p e r s ö n l i c h e , g e i s t i g e b z w . k ö r p e r l i c h e E i g n u n g d e s S c h a f f e n d e n f ü r d e n j e w e i l i g e n A r b e i t s p l a t z . E s is t n ic h t n u r u n s o z ia l, s o n ­ d e r n b e i d em h e u tig e n M a n g e l a n A r b e it s k r ä f te n a u c h h ö c h s t u n w ir ts c h a f tlic h , w e n n ic h e in e n w e n ig w id e r s ta n d s f ä h ig e n , s c h w a c h e n u n d g e s u n d h e itlic h g e f ä h r d e te n M e n s c h e n m it A r b e it e n b e a u f tr a g e , d e n e n e r a u f G r u n d s e in e r K o n s titu tio n n ie m a ls g e w a c h s e n s e in k a n n u n d d a h e r e r lie g e n m u ß . K r a f t u n d L e is tu n g g e h e n in d ie s e m F a lle fü r d ie W ir ts c h a f t v e r lo r e n . W e r d ie s e A u fg a b e e r f o lg ­ r e ic h a n p a c k e n w ill, m u ß d a s M itte l s c h a ffe n , w e lc h e s ih m e in e la u f e n d e B e o b a c h tu n g d e r S c h a ff e n d e n a m A r b e it s p la t z e rm ö g lic h t u n d k la r e F e s ts te llu n g ü b e r d ie A u s w ir k u n g e n d e r A r b e it a u f d e n e in z e ln e n O rg a n is m u s m a c h e n k a n n .

a) D ie D e u ts c h e A r b e it s f r o n t s ie h t h ie r z u im B e t r i e b s a r z t , a lle rd in g s n u r d a n n , w e n n d ie s e r d a s B e tr ie b s g e s c h e h e n a u s e ig e n e r W a h r ­ n e h m u n g u n d E r f a h r u n g g e n a u k e n n t, u n d b) in d e s s e n H ilfs o rg a n , d e m W e r k s c h a r g e s u n d ­

h e it s t r u p p , d ie b e s t e n H e lf e r d e r B e tr i e b s ­ fü h ru n g .

D ie s i s t a b e r n u r d a n n d e r F a ll, w e n n d e r B e tr i e b d ie V o rs c h lä g e d e s B e tr i e b s a r z te s , w ie z. B. d a u e r n d e n o d e r k u r z f r is tig e n A r b e i t s p l a t z ­ a u s ta u s c h , d ie S te llu n g e in e r b e s o n d e r e n S c h u tz ­ k le id u n g o d e r d ie S ic h e r s te llu n g e in e r b e s tim m ­ te n E r n ä h r u n g u sw . v o llk o m m e n u n d s c h n e ll v e r ­ w ir k lic h t.

2. K r a f t e r h a l t e n d w ir k e n a u c h d ie a ls „ A r b e it - , U n fa ll- u n d G e f a h r e n s c h u t z " e rg r iff e n e n M a ß ­ n a h m e n , d e n e n s e ite n s d e r B e tr i e b e u n b e d in g t e in e ü b e r d a s g e s e tz lic h v o r g e s c h r ie b e n e M a ß h in a u s ­ g e h e n d e S o r g f a lt z u z u w e n d e n ist.

3. D e r p e r s ö n lic h e n I n i ti a ti v e w ir d b e i r i c h ti g e r B e ­ tr a c h tu n g d e s B e tr ie b s g e s c h e h e n s n o c h g e n ü g e n d R a u m b le ib e n . H ie r f ü r s e i a ls B e is p ie l n u r e r w ä h n t, d a ß u n s e r e B e tr i e b e d ie A r b e it s le is tu n g d e s e in z e l­

n e n u m e in w e s e n tlic h e s s te ig e r n k ö n n e n , w e n n sie d u r c h E in s a tz v o n V e r k e h r s m it te l n o d e r a u c h d u rc h g e g e n s e itig e n A r b e it e r a u s t a u s c h d ie h e u te o ft n o c h w e ite n k r ä f te z e h r e n d e n A n - u n d A b ­ m a r s c h w e g e a u f e in n o r m a le s Z e itm a ß v e r k ü r z e n .

4. K r a f t s c h o n e n d , g e s u n d h e i ts f ö r d e r n d u n d a r b e i t s ­ f r e u d e w e c k e n d s in d a u c h a ll d ie M a ß n a h m e n , d ie w ir u n t e r d e m a n e r k a n n t e n B e g riff „ S c h ö n h e it d e r A r b e i t " z u s a m m e n f a s s e n . D ie D e u ts c h e A r b e i t s ­ fr o n t h o fft u n d g la u b t, d a ß ih r e s e c h s jä h r i g e E r z ie h u n g s a r b e i t, d ie S c h ö n g e s t a lt u n g u n d S a u b e r ­ h a ltu n g d e r B e tr i e b e z u e in e m s e l b s t v e r s t ä n d l i c h e n B e s ta n d t e il e in e r o r d e n t li c h e n B e tr i e b s f ü h r u n g g e m a c h t h a t u n d e s h e u te n ic h t m e h r n o tw e n d ig is t, L e is tu n g e n d ie s e r A r t a ls e in e b e s o n d e r s g r o ß e s o z ia le T a t h e r a u s z u s te l le n .

5. A ll d ie s e M a ß n a h m e n je d o c h w e r d e n n ic h t v e r ­ h in d e r n , d a ß g ro ß e g e is tig e u n d k ö r p e r l i c h e K r a f t ­ a n s t r e n g u n g e n im m e r e in e n g r o ß e n K r a f t v e r b r a u c h b e w ir k e n . U n s e r e B e m ü h u n g e n u m d ie g r ö ß t ­ m ö g lic h e G e s a m t le i s tu n g f ü h r e n n u r d a n n z u m E rfo lg , w e n n n a c h K r a f t v e r b r a u c h f ü r d ie e n ts p r e c h e n d e K r a f t e r n e u e r u n g g e s o r g t w ird .

a) H ie r s o lle n d ie B e tr i e b e d e s L e is t u n g s k a m p f e s d e m h e r v o r r a g e n d e n B e is p ie l d e r r u n d 30 000 B e tr ie b e n a c h e if e r n , d ie te i ls d u r c h ih r e W e r k ­ k a n ti n e n b z w . d u r c h d ie B e r e it s t e ll u n g v o n A u f ­ w ä r m e e i n r i c h tu n g e n fü r e in e g e s u n d e E r ­ n ä h r u n g i h r e r G e f o lg s c h a f t R e c h n u n g g e ­ t r a g e n h a b e n .

b) D e r K r a f t e r n e u e r u n g u n d d e r S tä r k u n g d e s L e is tu n g s w ille n s d ie n t in h e r v o r r a g e n d e m M a ß e d e r B e t r i e b s s p o r t u n d e in w i r k l ic h e r E r h o lu n g s ­ u r la u b , d e r im b e s o n d e r e n a u c h f ü r K l e i n s t v e r ­ d ie n e r s i c h e r z u s t e ll e n is t. E s s e i d a r a u f h in ­ g e w ie s e n , d a ß g e r a d e h in s ic h tlic h d e r U r l a u b s ­ g e s ta ltu n g e in e m a t e r i e ll e H ilfe d e r B e tr i e b e u n b e d in g t n o tw e n d ig is t, d a a u c h b e i d e r g e s e t z ­ lich g a r a n t i e r t e n W e i t e r z a h l u n g d e s L o h n e s e s m a n c h e m S c h a f f e n d e n t r o t z g e r i n g s te r K o s te n , in s b e s o n d e r e d a n n , w e n n e r F a m ilie h a t, e in e T e iln a h m e a n U r la u b s f a h r t e n s c h w e r w ir d , d a ja d e r L o h n d e m U n t e r h a l t d e r F a m ilie d ie n e n m u ß . W a s T a u s e n d e v o n B e tr i e b e n d u r c h K d F .- K a s s e n , R e is e s p a r m a r k e n o d e r a u c h d u r c h F in a n z ie r u n g v o n U r la u b s r e is e n le i s t e t e n u n d le is te n , w e r d e n s c h lie ß lic h a u c h d ie a n d e r e n z u s c h a f fe n im s ta n d e se in .

III. D en kt an D eu tsch land s Zukunft!

D e r F ü h r e r f o r d e r t v o n u n s e r e r G e n e r a t i o n L e is tu n g e n e in m a lig e r G r ö ß e ; L e is tu n g e n , d ie D e u ts c h la n d s g ro ß e Z u k u n f t s ic h e r n m ü s s e n . D ie Z ie ls e tz u n g b e d in g t d ie M o b ilis ie r u n g a ll e r A r b e i t s ­ k r ä f te , d e n E in s a tz v o n ju n g u n d a lt, M a n n u n d F r a u . U n s e r e V e r a n tw o r tu n g u m u n s e r e s V o lk e s Z u k u n f t g e b i e t e t u n s, S o rg e d a f ü r z u tr a g e n , d a ß d i e s e r a llu m f a s s e n d e A r b e i t s e i n s a tz b e i u n s e r e n J u g e n d l i c h e n n i c h t z u k u n f t s v e r ­ n i c h t e n d e E n t w i c k 1 u n g s s t ö r u n g e n h e r v o r r u f t u n d u n s e r e F r a u e n n i c h t u n f ä h i g m a c h t z u r L ö s u n g i h r e r s c h ö n s t e n u n d w i c h t i g s t e n A u f g a b e a l s M u t t e r k o m m e n d e r G e s c h f e c h t e r .

D e r d e u ts c h e B e t r i e b s f ü h r e r t r ä g t h ie r e in e g r o ß e V e rp flic h tu n g , d e n n s e i n V e r h a lt e n is t a u s s c h la g ­ g e b e n d f ü r d ie S tä r k u n g d e r N a tio n , d ie le t z tl ic h a lle in g e s i c h e r t is t in e in e m z a h lr e ic h e n u n d g e s u n d e n N a c h w u c h s .

1. J u g e n d l ic h e u n d F r a u e n s in d d a h e r f e r n z u h a lt e n v o n S c h w e r a r b e i t o d e r A r b e i t s p l ä t z e n , d ie ir g e n d ­

Cytaty

Powiązane dokumenty

55eutc laffen fich baher Ä leingut-'Jörberanlagcn an jeber Stelle fo in bad ©cfamtbilb einfügen, mie ed bie B aum geftaltung bebingt. Elud) ber nachträgliche E

Veftanbteilc oon ihnen bei ber hoben Äibe mit bem flüffigen 2 lluminium eine unerwünfd)te lltnfebung cin- gel)en, bie baS 2 lluminium oerunreinigen. ©aburd) wirb

niffe ber Gifenoerarbeitung, für bie eine befonberé b°he 5vorrofíonéfcftigfeit ©ichíig ift. Gluf bem ©ebiete ber ©öerfseugftähle finb an Stelle ber

jähriger praitifci)cr © rfabrung aufbauenb mirtfcbaftlicbe 93etriebSlautfpred)craniagen entmicfelt, bie m an neben 9\unbfunfübertragung für bie »erfebiebenffen betrieb-

©inen ähnlichen g a lt haben wir in ber ©umtniinbu- fírie. ioier finb eS hauptfächlich Gdpwefel- unb B ensin- bämpfe, bie bie Euft »erunreinigen unb auf ben

eigneter Rebcnffrahett »ormiegenb an bie 31 t crrid;ten- bett S a rfg arag en in ber R ä h e ober für ElrbeifS- unb Snbuftricftäften gebacht merben foll;

12. am ©lübofen ober Prodcnofen ftebt. lôicr finb aud) bie Elnforbcrungen, bie j. an bie £lmfleibcfd)rànfe unb bie EBafcbantagc gefteUt mer- ben müffen, für bie

© er p i a ß beé politifcßen &ämpfer§ im V etrieb ift immer ba, too eé nötig ift, eine befonbere filufgabe su erfüden. © er filffioift toirb ficß feiner