Dzisiejszy numer zawiera 4 strony Cena pojedyńcze^o egzemplarza 15 groszy
Wąbrzeźno, czwartek 13 marca 1930 r
Nr. 30 Rok X
Wojna z Bogiem Krwawa bitwa nad granicą Polską w Sowietach. QPONMLKJIHGFEDCBA
P o w y s t ą p i e n iu O jc a Ś w ię t e g o p r z e c i w k o p r z e ś l a d o w a n io m r e l ig j i w S o w ie t a c h p o l i c z n y c h p r o t e s ta c h w y b i t n y c h p r z e d s ta w i c ie l i r o z m a it y c h w y z n a ń . — a k c ja a n t y r e li g ij n a w U n ji S o w i e c k ie j , j a k t o m o ż n a w y w n io s k o w a ć z o s t a t n ic h d z i e n n ik ó w s o w i e c k i c h , p r z y b r a ł a c h a r a k t e r m a s o w y i s y s te m a ty c z n y . W p r a w d z ie p r e z e s R a d y K o m i s a r z y L u d o w y c h , R y k ó w , o ś w ia d c z y ł w o d p o w i e d z i n a o r ę d z i e P a p ie ż a , ż e r e l ig j a w S o w ie t a c h n i e j e s t p r z e d m i o t e m p r z e ś l a d o w a n i a , — a G ło w a ; c e r k w i r o s y j s k i e j w S o w i e ta c h , m e t r o p o l it a S e r g i u s z , m i a ł z a z n a c z y ć w r o z m o w i e z p r z e d s t a w i c ie l a m i p r a s y z a r ó w n o s o w i e c k i e j, j a k i z a g r a n ic z n e j, iż n i c n i e s t o i n a p r z e s z k o d z i e ż y c iu r e l i g ij n e m u w S o w ie t a c h * A j e d n a k f a k ty , k t ó r e z a s z ł y w o s t a tn i c h t y g o d n ia c h a n a w e t d n i a c h , ś w i a d c z ą o z u p e ł n i e c z e m ś i n n e m . D l a te g o t e ż w a r t o Z a n o t o w a ć o s t a t n i e p o s u n i ę c i a r z ą d u s o w i e c k i e g o w d z i e d z i n ie z w a lc z a n i a r e l ig j i i w y c i ą g n ą ć s t ą d o d p o w i e d n ie w n i o s k i ,
P r z e d e w s z y s tk i e m w i ę c n a l e ż y z a r e je s t r o w a ć t a k n i e z m ie r n ie w a ż n e - w y d a r z e n i e w ż y c i u U k r a in y , j a k s p r a w a c e r k w d a u t o k e f a l i c z n e j , k t ó r a — j a k w i a d o m o — b y ł a o g n i s k i e m ż y c i a r e l ig i j n e g o n a U k r a i n i e .. W ł a d z e s o w i e c k ie o g ł o s i ły o s t a tn i o r o z p o r z ą d z e n i e o r o z w ią z a n i u t e j c e r k w i , k t ó r a
■ w e d łu g o f i c ja l n y c h k o m u n i k a tó w s o w i e c k ic h m ia - ł a \b y ć ,,ś r o d o w is k ie m e l e m e n t ó w k o n t r r e w o lu c y j
n y c h " . J e d n o c z e ś n i e z r o z w ią z a n ie m c e r k w i u k r a i ń s k i e j , p o s ia d a ją c e j p o n a d d w a t y s i ą c e p a r a f i j G , P U . a r e s z t o w a ł o 6 - u b i s k w p ó w u k r a i ń s k i c h o r a z m e tr o p o l i tę „ W s z e c h u k r a in y " L i p k o w s k i e g o , s k a z u j ą c n a s t ę p n ie t y c h d o s t o jn i k ó w c e r k i e w n y c h n a
‘d ł u g o t e r m i n o w e w i ę z ie n i e .
M a s o w e z a m y k a n ie c e r k w i o r a z ś w i ą ty ń i n n y c h w y z n a ń o d b y w a s i ę w e d łu g u s t a lo n e j p r z e z Z w i ą z e k W o j u j ą c y c h B e z b o ż n i k ó w r e c e p t y . I n s c e n iz u j e s i ę w i ę c , k t ó r y z w r a c a s i ę ’d o l o k a l n e g o s o w ie t u z ż ą d a n ie m z a m k n i ę c i a ś w i ą ty ń w d a n e j m ie j s c o w o ś c i. C h a r a k te r y s ty c z n e m j e s t , ż e w t e n s p o s ó b w ł a d z e s o w i e c k ie c h c ą u p o z o r o w a ć , j a k o b y l u d n o ś ć s a m a ż ą d a ł a z a m k n i ę c ia ś w i ą ty ń i z w a l c z a n i a r e l i g j i, W c a ł y m s z e r e g u m i a s t s o w ie c k ic h n a ż ą d a n ie t a k i c h w i e c ó w b e z b o ź n i c ^ y c h z a m k n ię t o w o g ó l e w s z y s t k i e i s t n i e j ą c e w t y c h m t ą s t ą ć h ś w i ą t y n i e t a k , i ż l u d n o ś ć p o z b a w i o n a j e s t c a ł k o w i c i e p o t r z e b r e l i g i j n y c h .
J e s t ■ j e d n a k ż e w i e l k a r ó ż n i c a p o m i ę d z y z w a l c z a n i e m r e l i g j i p r z e z S o w i e t y w l a t a c h o s t a t n i c h a o b e c n i e . P o d c z a s g d y d o t y c h c z a s o w a a k c j a a n t y r e l i g i j n a , 'p r o w a d z o n a w d o ś ć s z e r o k i c h r o z m i a r a c h n i e m i a ł a c h a r a k t e r u s y s t e m a t y c z n e g o , — w r o k u b i e ż ą c y m n a s t ą p i ł p e w i e n z w r o t . W z m o c n i o n o k u r s a n t y r e l i g i j n y i w y t w o r z o n o s y s t e m . , k t ó r y — w m y ś l t e n d e n c y ] j e g o t w ó r c ó w — p o w i n i e n 'd o p r o w a d z i ć d o k o m p l e t n e g o z n i s z c z e n i a ż y c i a r e l i g i j n e g o w S o w i e t a c h .
W o s t a t n i c h d n i a c h o d b y ł s i ę w K i j o w i e z j a z d b e z b o ż n i k ó w , n a k t ó r y m j e d e n z k i e r o w n i k ó w a k c j i a n t y r e l i g i j n e j n a U k r a i n i e , n i e j a k i N i r c ż u k , o - ś w i a d c z y ł , ż e a t e i ś c i s o w i e c c y z a m i e r z a j ą z n i s z c z y ć n i e t y l k o r e l i g j ę , l e c z t a k ż e i f i l o z o f j ę - i d e a l i s t y c z n ą , k t ó r a j e s t ź r ó d ł e m c h r y s t j a n i z m u . T e o r j a M a r k s a i L e n i n a o p i e r a s i ę n a f i l o z o f j i m a t e r j a l i - z m u h i s t o r y c z n e g o , k t ó r y n i e d a s i ę p o g o d z i ć z e s z k o ł ą i d e a l i s t y c z n ą . N a u k a L e n i n a i M a r k s a , , n i e u z n a j e b u r ż u a z y j n e g o w o l n o m y ś l i c i e t s t w a i l i b e r a l i z m u r e l i g i j n e g o " , l e c z u w a ż a w a l k ę z r e l i g j a z a i n t e g r a l n ą c z ę ś ć w i e l k i e g o p l a n u p r z e b u d o w y s p o ł e c z e ń s t w w d u c h u k o m u n i s t y c z n y m . , . N a l e ż y w i ę c
— z a k o ń c z y ł s w e w y w o d y N i r c z u k , — s t w o r z y ć k a d r y a g i t a t o r ó w - a t e i s t ó w i a k c j ę i c h s k o o r d y n o w a ć w a k c j ę a g i t a t o r ó w p o l i t y c z n y c h i g o s p o d a r - ’
c z y c h w ś r ó d l u d n o ś c i " .
2 tys. chłopów walczyło z
R ó w n e . 1 2 m a r c a . N a o d c i n k u g r a n i c z n y m O s t r ó g — K o r z e c w y d a r z y ł y s i ę o s t a t n i o w y p a d k i , k t ó r e w s k a z u j ą , ż e d e k r e t S t a t l i n a o w s t r z y m a n i u p r z y m u s o w e j k o l e k t y w i z a c j i b y ł ś w i a d o m i e k ł a m l i w y i m i a ł n a c e l u j e d y n i e m a n i e n i e o p i m i .
N a t y m o d c i n k u p r z e d k i l k u d n i a m i w ł a d z e b o l s z e w i c k i e s k o n f i s k o w a ł y w s z y s t k i e n a r z ę d z i a r o l n i c z e , p r z y c z e m a r e s z t o w a ł y k i l k u d z i e s i ę c i u c h ł o p ó w , k t ó r z y n i e c h ę i e l i d o b r o w e ł n i e w y d a ć n a r z ę d z i p r a c y . T e g o s a m e g o d n i a u d a ł s i ę t ł u m , z ł o ż o n y z 1 0 0 0 k o b i e t p o d s t r a ż n i c ę b o l s z e w i c k ą , d o m a g a j ą c s i ę o d d a n i a n a r z ę d z i i w y p u s z c z e n i a n a w o l n o ś ć a r e s z t o w a n y c h . W o b e c g r o ź n e j p o s t a w y t ł u m u w ł a d z e w y p u ś c i ł y a r e s z t o w a n y c h , a l e n i e o d d a ł y n a r z ę d z i .
m i iri— w ia C T— twiwtwawM M Bmg raa. r f 1 1—
KRÓTKIE WMOMOŚCI
K o w n o . N a L i t w i e m a b y ć z a ł o ż o n a w r o k u b i e ż , p i e r w s z a c u k r o w n i a .
B e r l i n . W b r e w „ p i e r w o t n y m d o n i e s i e n i o m o m a j ą c e m s i ę u k a z a ć r o z p o r z ą d z e n i u o o b o w i ą ż -
W t e n s p o s ó b , j a k w i d z i m y , z w a l c z a n i e r e l i g j i s t a ł o s i ę n i e j a k o , . , , s k ł a d o w ą c z ę ś c i ą " s ł y n n e g o p i ę c i o l e t n i e g o p l a n u g o s p o d a r c z e g o S o w i e t ó w . O f e n s y w a k o m u n i z m u — o d p o w i e d n i o d o t e g o p l a n u — p o w i n n a . r o z w i j a ć s i ę w s z y b k i e m t e m p i e w e w s z y s t k i c h d z i e d z i n a c h : g o s p o d a r c z e j , p o l i t y c z n e j , k u l t u r a l n e j 'i r e l i g i j n e j .
W d z i e d z i n i e g o s p o d a r c z e j r z ą d s o w i e c k i p r z y s t ą p i ł j u ż d o b e z w z g l ę d n e g o n i s z c z e n i a i n d y w i d u a l n y c h f e r m g o s p o d a r k i r o l n e j i p r z e m o c ą c h c e p r z e p r o w a d z i ć t , z w . k o l e k t y w i z a c j ę r o l n i c t w a . W d z i e d z i n i e p o l i t y c z n e j — , , s t r ó ż r e w o l u c j i " t . j , G . P . U . n i s z c z y w z a r o d k u w s z e l k i e e l e m e n t y n i e k o m u n i s t y c z n e . . W d z i e d z i n i e k u l t u r a l n e j :— r e f o r m a t o r z y k o m u n i s t y c z n i u s i ł u j ą w y s t ę p i e w a r t o ś c i k u l t u r a l n e , s t w o r z o n e p r z e z „ b u r ż u a z j ę " , a n a t o m i a s t w y t w o r z y ć . . k u l t u r ę p r o l e t a t r j a c k ą " . W d z i e d z i n i e z a ś r e l i g i j n e j — r z ą d s o w i e c k i i p a r t j a k o m u n i s t y c z n a : p o s t a w i ł a s o b i e z a c e l z n i s z c z y ć w s z e l k i e p o d s t a w y ż y c i a , r e l i g i j n e g o . x v y t ę p i ć w l u d n o ś c i s a m o p o c z u c i e r e l i g i j n e , a z a t e i z m u u c z y n i ć — s - w e g o r o d z a j u „ p a n u j ą c e . w y z n a n i e " . .
Z t e g o w ł a ś n i e n a s t a w i e n i a w y n i k a c a ł y p l a n a k c j i a n t y r e l i g i j n e j . N i e o g r a n i c z a s i ę o n a d o , z a m y k a n i a ś w i ą t y ń , d o r e p r e s y j w z g l ę d e m d u c h o - w i e ń s t w a i i w i e r n y c h . P r z y w y ż s z y c h u c z e l n i a c h s o w i e c k i c h z a ł o ż o n o t , z w . „ w y ż s z e s z k o ł y a t e i z m u " , w k t ó r y c h k s z t a ł c ą s i ę k a d r y a g i t a t o r ó w p r z ę p i w - r e l i g i f n y c h . W c a ł y m s z e r e g u m i a s t z o r g a n i z o w a n o w d ą w ń y c h ś w i ą t y n i a c h m u z e a a n t y - r e l i g i j n e , d o z w i e d z a n i a k t ó r y c h w ł a d z e s o w i e c k i e z m u s z a j ą m ł o d z i e ż s z k o l n ą . P a ń s t w o w e i n s t y t u c j e w y d a w n i c z e w c i s k a j ą , w r ę c e l u d n o ś c i s t o s y k s i ą ż e k a n t y r e l i g i j n y c h i s z e r e g p i s m p e r i o d y c z n y c h , z a d a n i e m k t ó r y c h j e s t s z e r z e n i e w ś r ó d l u d n o ś c i p r o p a g a n d y a t e i s t y c z n e j .
W s z c z e g ó l n i e c i ę ź k i e m p o ł o ż e n i u z n a j d u i e s i ę d u c h o w i e ń s t w o p r a w o s ł a w n e i k a t o l i c k i e n a U k r a i n i e . R z ą d s o w i e c k i z a r z u c a d u c h o w i e ń s t w u p r a w o s ł a w n e m u , i ż d ą ż y o n o d o o d e r w a n i a U k r a i n y o d U n j i s o w i e c k i e j , O s t o s u n k u z a ś w ł a d z s o w i e c k i c h d o d u c h o w i e ń s t w a k a t o l i c k i e g o ś w i a d c z y n a j l e p i e j r e z o l u c j a z j a z d u b e z b o ż n i k ó w w K i j o w i e , k t ó r a t w i e r d z i , ż e „ k s i ą d z k a t o l i c k i j e s t a g e n t e m f a s z y z m u p o l s k i e g o , a z a t e m w a l k a z k a t o l i c y z m e m w y m a g a , a b y r z ą d s o w i e c k i s z c z e g ó l n ą u w a g ę z w r ó c i ł n a d z i a ł a l n o ś ć k l e r u k a t o l i c k i e g o " .
J a k r e a g u j e l u d n o ś ć n a a k c j e b e z b o ż n i k ó w ? P r a s a s o w i e c k a t w i e r d z i , ż e d o z w i ą z k u b e z b o ż n i
sowiecką strażą graniczną.
N a z a j u t r z p o w t ó r z y ł y s i ę d e m o n s t r a c j e , p r z y c z e m t ł u m , k t ó r y u r ó s ł d o 2 0 0 0 o s ó b , z h g r o z i ł p r z e j ś c i e m n a s t r o n ę p o l s k ą , I r z e c z y w i ś c i e b e z p o ś r e d n i o p o t e m o l b r z y m i t ł u m r u s z y ł w s t r o n ę g r a n i c y p o l s k i e j . S o w i e c k a s t r a ż g r a n i c z n a i G P U o b s a d z i ł y n a t y c h m i a s t w s z y s t k i e p r z e j ś c i a . W c h w i l i z b l i ż a n i a s i ę t ł u m u , p a a d ł a s a l w a . W o j s k o n a t a r ł o b a g n e t a m i . R o z l e g ł y s i ę j ę k i i t ł u m c o f n ą ł s i ę .
N a s ą s i e d n i m : o d c i n k a p o ł u d n i o w y m w y p a d k i m i a ł y c h a r a k t e r o w i e l e g r o ź n i e j s z y , g d y ż z c h w i l ą w y n o s z e n i a n a r z ę d z i z b i e g ł a s i ę z e w s z y s t k i c h s t r o n z a a l a r m o w a n a l u d n o ś ć u z b r o j o n a w m d ł y , p o b i ł a ż o ł n i e r z y s ć w i e c k i c h i o d e b r a ł a s k o n f i s k o w a n y i n w e n t a r z , M u s i a n o z a v e z w a c p o m o c y w o j s k a , P o w s t a ł a f o r m a l n a b i t w a . W a l k i t r w a ł y c a ł y d z i e ń , o d g ł o s y s t r z a ł y k a r a b i n ó w m a s z y n o w y c h i r ę c z n y c h s ł y c h a ć b y ł o p o s t r o n i e p o l s k i e j .
k o w e j d o m i e s z c e 6 0 p r o c e n t ż y t a d o m ą k i p s z e n n e j n i e b ę d z i e o n o w p r o w a d z o n e w ż y c i e . B i a ł y c h l e b p o z o s t a n i e b i a ł y m .
k ó w n a l e ż ą „ d z i e s i ą t k i t y s i ę c y " a n a w e t „ s e t k i t y s i ę c y " c z ł o n k ó w . A t o l i n a k i j o w s k i m z j e ź d z i e b e z b o ż n i k ó w o d c z y t a n e b y ł o m . i n . c h a r a k t e r y s t y c z n e s p r a w o z d a n i e , z k t ó r e g o w y n i k a , ż e w i ę k s z o ś ć o r g a n i z a c y j b e z b o ż n i k ó w i s t n i e j e t y l k o n a p a p i e r z e . J a k z a z n a c z a „ P r o l e t a ń j a c k a P r a w d a " z d n i a 2 5 - g o l u t e g o b . r . , w o k r ę g u k i j o w s k i m z w i ą z e k b e z b o ż n i k ó w o g ó ł e m l i c z y ć m a 2 7 t y s i ę c y c z ł o n k ó w , l e c z s a m a t a g a z e t a z a z n a c z a , ż e c y f r a t a j e s t t y l k o p o z o r n a , g d y ż 8 5 ^ b e z b o ż n i k ó w n i e w y k o n y w a ż a d n y c h „ o b o w i ą z k ó w " c z ł o n k o w s k i c h i . n i e u j a w n i a ż a d n e j „ p r a c y " . „ M ł o d z i e ż s o w i e c k a
— z a z n a c z a d a l e j t o s a m o p i s m o , — z o r g a n i z o w a n a w z w i ą z k u m ł o d z i e ż y k o m u n i s t y c z n e j ( K o m s o - m o ł , ) z u p e ł n i e b o j k o t u j e a k c j ę a n t y r e l i g i j n ą i n i e b i e r z e ż a d n e g o u d z i a ł u w e w s z y s t k i c h i m p r e z a c h b e z b o ż n i k ó w .
N i e z n a j d u j e a k c j a a n t y r e l i g i j n a o d d ź w i ę k u r ó w n i e ż i w ś r ó d r o b o t n i k ó w a w y s t ą p i e n i a b e z b o ż n i k ó w n a w i e c a c h r o b o t n i c z y c h w y w o ł u j ą n a w e t t c z ę s t o o d r u c h y o b u r z e n i a . T a k n p , w f a b r y c e „ B o i s z e w i k " w K i j o w i e r o b o t n i c y w p r z e c i ą g u c a ł e g o r o k u n i e d o p u ś c i l i d o ż a d n e g o o d c z y t u a n t y r e l i g i j - n e g o . J e s z c z e w y r a ź n i e j p r z e d s t a w i a s i ę s y t u a c j a p o d t y m w z g l ę d e m n a w s i . L u d n o ś ć w i e j s k a , k t ó r a z a w s z e p o s i a d a ł a g ł ę b o k i e u c z u c i e r e l i g i j n e , c z y n n i e z w a l c z a b e z b o ż n i k ó w i c z ę s t o d o k o n y w u j e n a w e t a k t ó w t e r o r u l u b s a m o s ą d u n a d a g i t a t o r a m i a t e i z m u W o b e c t e g o k a ż d e w y s t ą p i e n i e b e z b o ż n i k ó w n a w s i m u s i o d b y w a ć s i ę p o d o c h r o n ą . m i li c ji s o w i e c k i e j .
D o p i e r o n a t l e t y c h f a k t ó w , s t w i e r d z o n y c h p r z e z s a m ą p r a s ę s o w i e c k ą , w y s t ę p u j e w c a ł e j p e ł n i f a ł s z o ś w i a d c z e n i a R y k o w a , j a k o b y . z a m y k a n i e ś w i ą t y ń . . . o d b y w a ć s i ę m i a ł o „ n a ż ą d a n i e s a m e j l u d n o ś c i " . R u c h a n t y r e l i g i j n y i a k c j ą b e z b o ż n i k ó w s ą ż o r g a n i z o w a n e s z t u c z n i e p r z e z r z ą d s o w i e c k i , k t ó r y p o p i e r a j e w s z e l k i e m i ś r o d k a m i i c a ł y m a p a r a t e m a d m i n i s t r a c y j n y m .
T r u d n o p r z e w i d y w a ć , j a k i c h ś r o d k ó w b ę d ą d a
l e j u ż y w a ć w ł a d z e s o w i e c k i e g o w t y m c e l u , a b y
p r z e ł a m a ć o p ó r l u d n o ś c i i z n i s z c z y ć r e l i g j ę . J e d n o
j e s t a t o l i p e w n e i n i e u l e g a j ą c e 'w ą t p l i w o ś c i : — ż e
w s z y s t k i e u s i ł o w a n i a r z ą d u s o w i e c k i e g o w t y m k i e
r u n k u n i e z d o ł a j ą o s i ą g n ą ć c e l u , a p r z e c i w n i e : p o
g ł ę b i ą j e s z c z e b a r d z i e j n i e n a w i ś ć l u d n o ś c i d o d e
s p o t y z m u s o w i e c k i e g o .
— S tr . 2 „ G Ł O S W Ą B R Z E S K I " H E “ N r . 3 0
KINO — §ŁOŃCE
Dziś potężny film p. t.
ZAKAZANA KOBIETA
(MIŁOŚĆ ARABKI)
Uroczysty, lecz skromny obchód ku czci
Wielkiego Wodza Narodu
Józefa Piłsudskiego
WSKAZÓWKI W SPRAWIE ŚWIĘCENIA SZTANDARÓW.
J a k d o n o s i w ie d e ń s k i o rg a n d ie c e z ja ln y , a u - s tr ja c k a k o n f e r e n c ja E p is k o p a tu , o p ie r a ją c s ię n a r o z p o r z ą d z e n iu K o n g re g a c ji o b r z ą d k ó w z r. 1 9 2 4 , u s ta liła n a s tę p u ją c e w y ty c z n e w s p r a w ie k o ś c ie l
n e g o ś w ię c e n ia s z ta n d a r ó w .
W o ln o ś w ię c ić s z ta n d a r y s to w a r z y s z e ń , k tó r e u z n a ją s ię z a c z y n n y c h c z ło n k ó w a k c ji k a to lic k ie j.
D o ty c z y to r ó w n ie ż z w ią z k ó w , k tó r e n ie m a ją c h a r a k te r u a n ty k a to lic k ie g o i w s ta tu ta c h s w y c h o - r a z d z ia ła ln o ś c i n ie w y s tę p u ją p r z e c iw k o z a s a d o m w ia r y i m o r a ln o ś c i. N a to m ia s t n ie w o ln o p o ś w ię c a ć s z ta n d a r ó w s to w a r z y s z e ń , k tó r e , z g o d n ie z e s ta tu ta m i lu b in n e m i o fic ja ln e m i o ś w ia d c z e n ia m i, s ą u s p o s o b io n e a n ty k o ś c ie ln ie , c h o c ia ż b y p o s z c z ę g ó ln i c z ło n k o w ie ty c h s to w a r z y s z e ń lu b c a łe ic h g r u p y m ie js c o w e z o r je n to w a n i b y li w e d łu g p o g lą d u k a to lic k ie g o .
C o s ię ty c z y z w ią z k ó w p o lity c z n y c h , to Z e w z g lę d u n a p o n a d p a r ty jn e s ta n o w is k o K o ś c io ła , ś w ię c e n ie ic h s z ta n d a r ó w je s t n ie d o z w o lo n e . O z e z w o le n ie n a p o ś w ię c e n ie s z ta n d a r u tr z e b a z a k a ż d y m r a z e m z w r a c a ć s ię d o k u r ji b is k u p ie j.
KOLEJ WATYKAŃSKA.
W m y ś l u k ła d u la te r a ń s k ie g o — w p r z e c ią g u je d n e g o r o k u o d d n ia je g o r a ty f ik a c ji — r z ą d w ło s k i z o b o w ią z a ł s ię w y b u d o w a ć w e w n ą tr z p a ń s tw a W a ty k a ń s k ie g o d w o r z e c k o le jo w y i p o łą c z y ć g o z s ie c ią k o le i ż e la z n e j p a ń s tw a w ło s k ie g o . D w o r z e c te n i n a le ż ą c a d o n ie g o s ta c j’a p r z e to k o w a b ę d ą p r z e d s ta w ia ć n a jz u p e łn ie j f o r m a ln ie i o f ic ja l
n ie „ K o le je P a ń s tw a W a ty k a ń s k ie g o " . N o w a lin ja o d g a łę z i s ię o d to r u g łó w n e g o w p o b liż u d w o r c a S a n P ie tr o n a lin ji R z y m - V ite r b o . D łu g o ś ć je j w y n o s ić b ę d z ie o g ó łe m 8 5 6 m e tr ó w , z c z e g o d u ż a c z ę ś ć b ę d z ie p r z e b ie g a ć p r z e z te r e n W a ty k a n u , d o k ą d p r z e je ż d ż a ć b ę d z ie p r z e z s p e c ja ln ie w ty m c e lu z r o b io n y w y ło m w s ta ry c h m u r a c h w a ty k a ń s k ic h . S a m d w o r z e c b ę d z ie o k o ło 2 8 0 m e r tó w d łu g i, d w u to r o w y , p o s ia d a ją c y 1 0 -m e tro w y , k r y ty p e ro n . O b lic z o n y o n je s t n a d u ż e ilo ś c i p a s a ż e r ó w z u w a g i n a w c ią ż p r z y b y w a ją c e d o W a ty k a n u lic z n e w y c ie c z k i z c a łe g o ś w ia ta k a to lic k ie g o , k tó re d o ty c h c z a s w y s ia d a ły n a ró ż n y c h in n y c h d w o r
c a c h R z y m u . M im o s w o je j k r ó tk o ś c i, n o w a lin ja o b e jm o w a ć b ę d z ie z n a c z n ie js z ą ilo ś ć w ię k s z y c h b u d o w li o s p e c ja ln e j w a r to ś c i a r c h ite k to n ic z n e j.
S tą d te ż o g ó ln y k o s z t je j b u d o w y w y n o s ić b ę d z ie * 1 8 m iljo n ó w liró w .
rniTfm-rTriirTri>nTrrnrrirri [■im—11wn 11 g
KINO - SŁOŃCE
Wkrótce.
Król Królów
S p o łe c z e ń s tw o w ą b rz e s k ie „ n ie z n a k a z u " le c z z m iło ś c i k u c z c i P ie r w s z e g o M a r s z a łk a P o ls k i
J ó z e f a P iłs u d s k ie g o u r z ą d z a u r o c z y s ty ,
a c z k o lw ie k s k r o m n y o b c h ó d w d n iu 1 9 m a rc a , ja k o d z ie ń Im ie n in M a rs z a łk a .
W c z o r a js z e z e b r a n ie p r z e d s ta w ic ie li w ła d z s a m o r z ą d o w y c h , k o r p o r a c y j, to w a rz y s tw , c e c h ó w i in n y c h o r g a n ;z a - c y j p o d p r z e w o d n ic tw e m b u r m is trz a p . S c h w a r z a , u c h w a liło
je d n o g ło ś n ie
u r z ą d z ić o b c h ó d z n a s tę p u ją c y m p r o g r a m e m :
W d n iu 1 9 m a rc a r. b . o g o d z in ie 9 - te j r a n o w k o ś c ie le p a ra f ja ln y m o d b ę d z ie s ię
u r o c z y s ta M s z a ś w .
p r z y u d z ia le p r z e d s ta w ic ie li w ła d z , d e le g a c y j, to w a r z y s tw i o r g a n iz a c y j.
Zabójstwo młodego robotnika w Kowalewie
R e s ta u r a to r w e . w ła s n e j o b r o n ie je d n e g o r o b o tn ik a z a s tr z e lił a d r u g ie g o p o s trz e lił.
. ( T e le f o n e m o d n a s z e g o k o r e s p o n d e n ta ) K o w a le w o , 1 1 m a rc a .
W n o c y z d n ia 1 0 n a 1 1 z a z e d ł n a G łó w n y m D w o rc u w K o w a le w ie
tr a g ic z n y w y p a d e k .
D o r e s ta u r a c ji K o w a le w s k ie g o , p r z y G łó w n y m D w o rc u , p r z y b y ło z K o w a le w a - m ia s ta
p ię c iu m ło d y c h lu d z i,
a m ia n o w ic ie : L e o n S tr z e le c k i la t 2 1 , K u r k o w s k i B r o n is ła w , W ilc z e w s k i B r o n is ła w , T u ś c iń s k i F r a n c is z e k i K ę d z ie r s k i B ro n is ła w .
k tó r y m „ k u r z y ło " s ię z c z u p ry n .
W p e w n e j c h w ili p o w s ta ła s p r z e c z k a , w re s z c ie b ó jk a , k tó r a z a k o ń c z y ła s ię b a r d z o tra g ic z n ie . P d c z a s s z a m o ta n ia s ię , o b e r w a ło s ię s a m e m u g o s p o d a rz o w i, k tó ry p o m im o o s trz e ż e ń z e s w e j s tro n y ,
ż e b ę d z ie s trz e la ł,
b y ł w g ro ź n e m n ie b e z p ie c z e ń s tw ie z e s tr o n y u p ity c h m ło k o s ó w . W p e w n e j c h w ili, g d y z a c z ę to a ta k o w a ć r e s ta u r a to r a , te n ż e w y s tr z e lił z r e w o lw e ru i
c e ln y m s tr z a łe m z a s tr z e lił L e o n a S tr z e le c k ie g o , r o b o tn ik a , la t 2 1 , z a m ie s z k a łe g o w K o w a le w ie , a d r u g ie g o , n ie ja k ie g o ś K u rk o w s k ie g o
z r a n ił d o ś ć p o w a ż n ie .
Z a b ite g o S tr z e le c k ie g o , z a b e z p ie c z o n o n a te re n ie d a w n ie js z e j c u k ro w n i a ż d o p r z y b y c ia w ła d z a r a n n e g o K u r o w s k ie g o o d s ta w io n o d o s z p ita la .
N a ty c h m ia s t w s z c z ę te d o c h o d z e n ie u s ta liło , ż e b ó jk a b y ła u p la n o w a n a n a g o s p o d a r z a , d o k tó re g o
c z u li o s o b is tą u r a z ę .
N a m ie js c e tr a g ic z n e g o w y p a d k u w y je c h a ł n a ty c h m ia s t K o m e n d a n t P o w ia to w y P o lic ji p o d k o m is a r z B in ia ś , r o z p o c z y n a ją c d r o b n o s tk o w e d o c h o d z e n ia . (x )
O w y p a d k u n a s z k o r e s p o n d e n t (C ) d o n o s i: *
D n ia 1 0 b m . b e z r o b o tn i tu te js z e j m ie js c o w o ś c i d o m a g a li s ię o d p , b u rm . K iic h le r a
w p r o w o k a c y jn y s p o s ó b , a ż e b y im p r z y n a le ż n e w s p a r c ie
W ie c z o re m z a ś , w a u li g im n a z ja ln e j o d b ę d z ie s ię a k a d e m ja
z o d p o w ie d n ie m i d e k la m a c ja m i, w y s tę p a m i m u z y c z n e m i, w y s tę p e m T o w a r z y s tw a Ś p ie w u „ L u tn ia “ o r a z p r z e m ó w ie n ie m o k o lic z n o ś c io w e m
p a n a p r o fe s o r a B rz o s to w ic z a .
W z w ią z k u z te m w y b r a n o K o m ite t w y k o n a w c z y , w s k ła d k tó r e g o w e s z li:
K o m e n d a n t P o w . P . W . i W . F . p o r . K u lis z e w s k i, b u r
m is tr z S c h w a rz , I n s p e k to r s z k o ln y M a tu s z k ie w ic z , e m . in s p R e is k e i p r o f . S ta w a rz - S z c z y r z y c k i.
K o m ite t te n b ę d z ie c z u w a ł, b y ta u r o c z y s to ś ć , c h o ć s k ro m n a ,
le c z z g łę b i s e rc a p o c h o d z ą c a , w y p a d ła ja k n a jle p ie j. (x )
w y p ła c ił. G d y ty lk o p ie n ią d z e m ie li w r ę c e , k u p ili s o b ie g o r z a łk i i
u p ili s ię d o te g o s to p n ia , ż e p o u lic a c h i r y n k u z a c z e p ia li p r z e c h o d n ió w .
P o n ie w a ż w s a m e m m ie ś c ie b y ło im z a c ia s n o w y s z ła ło b u z e rja ( k w ia t b e z r o b o tn y c h ) p o z a m ia s to n a G łó w n y d w o rz e c i ta m z a c z ę ła s w o je
o r g je w y p ra w ia ć .
P r z y s z e d łs z y d o r e s ta u r a c ji p . K o w a le w s k ie g o z a ż ą d a li s z n a p s a i p r z e k ą s k i, k tó re n ie z a p ła c ili a z a m ia s t z a p ła ty z a c z ę li b u r d y w y p ra w ia ć ,
d e m o lu ją c w s z y s tk o , c o im p o d r ę k ę w p a d ło . W ła ś c ic ie l w id z ą c c o s ię d z ie je , w z ią ł s ię e n e r g ic z n ie d o o b r o n y s w e g o ż y c ia i m ie n ia , w y rz u c a ją c w y r o s tk ó w n a u lic ę . C i w id z ą c , ż e m a ją d o c z y n ie n ia z n ie la d a k im , z a c z ę li je g o
d o m i o k n a b o m b a rd o w a ć k a m ie n ia m i i b u te lk a m i, c h c ą c z te g o w s z y s tk ie g o z r o b ić je d n ą k u p ę g ru z ó w . N a tu r a ln ie ta k ie j n ie c n e j r o b o c ie tr z e b a b y ło k r e s p o ło
ż y ć , w o b e c c z e g o w ła ś c ic ie l w y s z e d ł z r e w o lw e re m w r ę k u , w z y w a ją c r o z d z ic z o n ą ło b u z e r ję d o n a ty c h m ia s to w e g o o d d a le n ia s ię o d d o m u , c z e g o n ie u c z y n ili,
r z u c a ją c n a n ie g o k a m ie n ia m i.
W id z ą c K o w a le w s k i, ż e d o b re m i s ło w a m i n ic n ie o s ią g n ie , o d d a ł s trz a ł w p o w ie trz e n a p o s tr a c h , a le to je s z c z e b a r d z ie j b e s tje z lu d z k ie m c ie le r o z b e s tw iło i r z u c ili s ię n a n ie g o . K o w a le w s k i w o b r o n ie s w e g o ż y c ia i m ie n ia s k o r z y s ta ł z p r a w a s a m o o b r o n y i s tr z e lił tr a f ia ją c w p ie rs i L e o
n a S tr z e le c k ie g o ,
k tó ry je s z c z e u c ie k a ją c 5 0 m e tr ó w p a d ł tru p e m .
Z Ł O D Z IE J E .
P r z e d k ilk u d n ia m i s k r a d z io n o p . K a lin o w s k ie m u k a rto -
• fla r k ę s to ją c ą n a p o lu . S z k o d a w y n o s i 4 0 0 z ł. N ie c h to b ę -, d z ie p r z e s tro g ą d la r o ln ik ó w , b y m a s z y n n ie p o z o s ta w ia li n a p o la c h . (x )
B. BOI ESŁAWITA.
PRZED BURZĄ
P o w i e ś ć h i s t o r y c z n a z r . 1 8 3 0 .
4 1 ) — o — ( C ią g d a ls z y ) .
W k ilk a d n i, g d y p r z e m y ś la ją c n a d te m , c o m ia ł c z y n ić , ja k s o b ie r a d z ić — s ie d z ia ł z f a je c z k ą w g ę
b ie w o k n ie s w o je g o p o k o ik u — w r o g u z ja w iła s ię n ie p o c z e s n a f ig u r k a . B y ł to c z ło w ie c z e k n ie w ie l
k ie g o w z r o s tu , w y g o lo n y , z p r z e s tr a s z o n y m w z r o k ie m , r u c h a w y , o g lą d a ją c y s fę c ią g le p o k ą ta c h , n ie m ło d y ju ż ... w c a le n ie m iłe g o p o z o r u i p o w ie r z c h o w n o ś c i. W s z e d łs z y , z d a w a ł s ię w a h a ć , ja k b y n ie b y ł p e w n y m , c z y d o b r z e tr a fił, g d y m a jo r w s ta ł i p o d s z e d ł k u n ie m u ...
— W s z a k p a n m a jo r R u c k i? — n ie ś m ia ło s p y ta ł p r z y b y ły .
— T a k je s t, z m o r g o w c a ...
— O jc ie c p a n a K a lik s ta R u c k ie g o , k tó r y s łu ż y ł w K o m is y i S k a r b u ?
* ? a w s p o m n ie n ie u w ię z io n e g o s y n a w e s tc h n ą ł s ta r y .
— T a k je s t — a le z k im ż e m a m h o n o r?
— M o je n a z w is k o n ic b y p a n a n ie n a u c z y ło — r z e k ł p a tr z ą c n a k a p e lu s z s w ó j s p u s z c z o n e m i o c z y m a , g o ś ć , k tó r y z d a w a ł s ię m o c n o z a k ło p o ta n y . — D o s y ć p a n u w ie d z ie ć b ę d z ie , ż e m ia łe m p r z y je m n o ś ć z n a ć s y n a p a ń s k ie g o — m ie s z k a liś m y w je d n y m ...
d o m u ...
O s ta tn ie s ło w a w y m ó w io n e b y ły ta k c ic h o , iż m a jo r , k tó r y s łu c h m ia ł p r z y tę p io n y , z a le d w ie je p o c h w y c ił. B y ł to p ie r w s z y c z ło w ie k , k tó r y s ię lo s e m s y n a je g o z d a w a ł in te r e s o w a ć .
Z w o ln a m ó w ią c y p o d n ió s ł o c z y .
, inir n । lim। Bnr”ri[W7ir~]nr.rnTi~'ijnwiiin irrntrniwnwi 11 iiiiiiTtBEgaB
— D o m y ś la m s ię — c ią g n ą ł d a le j z a w s z e g ło s e m z n iż o n y m — ż e p a n — ja k o o jc ie c — c h c ia łb y ś z a p e w n e w ie d z ie ć o lo s ie d z ie c k a ...
— A ! ta k — p a n ie ! ta k — p r z e r w a ł m a jo r — a d o tą d , c h o ć m a m :u z n a jo m o ś c i, c h o ć s łu ż y łe m z je n e r a łe m K r ..., c h o ć z n a łe m d a w n ie j b a r o n a C h ło p i- c k ie g o ... n ig d z ie s i ę ’d o - ta ć , n ic s ię d o w ie d z ie ć n ie m o g ę !
— J a te ż p a n u d o b r o d z ie jo w i n ie w ie le p r z y n o s z ę , a le c z a s e m i m a ła w s k a z ó w k a p r z y d a ć s ię m o ż e . S y n p a ń s k i, ja k s ię z d a je , n a le ż e ć m u s ia ł d o ja k ie g o ś to w a rz y s iw a ta jn e g o m ło d z ie ż y , n a k tó re te ra z p iln e o k o z w r ó c o n o ... Z ła p a n o ja k ą ś k a r tk ę je g o r ę k ą p i
s a n ą ... P a n K a iik s t a ic d o tą d n ie w y z n a ł — tr z y m a ją g o , a b y n a n im w y m ó d z z e z n a n ie . W ie m o " te m je d n a k , ż e je ś li s ię n ic n ie z n a jd z ie , c o b y p o ło ż e n ie p o g o r s z y ło ... s k o ń c z y s ię to n a d łu ż s z e m w ię z ie n iu iy lk o ... N ie tr w ó ż s ię p a n o lo s s y n a .
J e n e ra ło w ie P o to c k i, R a u te n s ira u c h , R ó ź n ie c k i z a s ia d a ją w s ą d z ie , m o ż n a b y tr a f ić d o je d n e g o
z n ic h ... 4 -
— U R a u te n s tra u c h a b y łe m . — i n ic n ie w s k ó r a łe m ! — w e s tc h n ą ł m a jo r .
P r z y b y ły , ja k b y ju ż w y c z e r p a ł, c o m ia ł d o p o w ie d z e n ia , z a k rę c ił s ię , c h c ia ł p o ż e g n a ć i w y c h o d z ić , g d y m a jo r m u z a s tą p ił d r o g ę .
— A le c ó ż m i r a d z is z , m ó j d o b r o d z ie ju ... 'c o m i r a d z is z ?
N ie z n a jo m y z a k ło p o ta n y b y ł w id o c z n ie — r u s z y ł z le k k a r a m io n a m i.
— B ą d ź c o b ą d ź — w y b ą k n ą ł — n ie o d je ż d ż a j p n n . je ż e li s ię c o G o w itm , z n a jc ie s r o u e k ... p r z y jd ę i p r z y n io s ę p a n u w ia d o m o ś ć .
M a jo r c h tr a l te g o d o b r e g o c z ło w ie k a z a trz y m a ć ,.
u g o ś c ic , w r e s z c ie s ię c o s w ię c e j o m m d o w ie d z ie ć ,
| a le n ie p o z o r n y je g o m o ś ć , k tó r y m b y ł n ie k to in n y
। ja k B r e n n e r, ja k b y n ie z m ie r n ie s ię s p ie s z ą c — o g lą
d a ją c c ią g le tr w o ż liw ie , w y ś liz n ą ł s ię c o ż y w o z p o k o ju ... . •
D łu g o c h o d z ił s ta ry R u c k i, m e d y to w a ł n a d te m i m y ś la ł, ja k > y m ó g ł te g o n ie z n a n e g o p r z y ja c ie la s w o je g o s y n a z ła p a ć z n o w u ... T a k m u c z a s z s z e d ł d o d n ia n a s tę p n e g o , g d y z ’p o łu d n ia , w ła ś n ie w c h w i
li, g d y s ię w y b ie r a ł w y jś ć n a o b ia d , w p r z e d p o k o ju u s ły s z a ł u .z iw n e g lo s y . P r z y w ie z io n y z e w s i s łu g a . B a r te k , z d .c w a ł s ię ś m ia ć i p ła k a ć r a z e m , w ita ją c s ię z k im ś n a d z w y c z a j c z u le . M a jo r o tw o r z y ł d r z w i i u j
r z a ł n ie z n a n e g o s o b ie ż o łn ie r z a w m u n d u r z e c z w a r
te g o p u łk u , k tó r y z w a n o c z w a r tk a m i...
B a r tk o w i ś m ia ły s ię lic e ... N a w id o k m a jo r a , ż o łn ie rz , w y p r o s to w a w s z y s ię z w e s o łą m in ą , s ta n ą ł, ja k p r z e d s ta r s z y m i z p o c ie s z n y m w y r a z e m p o c z ą ł m u s ię m e ld o w a ć :
— Z p u łk u c z w a r te g o lin io w e g o p ie c h o ty , m e ld u ję s ię ja ś n ie w ie lm o ż n e m u m a jo r o w i... ż o łn ie r z M a c ie k W ic h e r n a p o s y łk i...
— C o u lic h a ? — k r z y k n ą ł m a jo r u r a d o w a n y — to ty — M a c ie k ... c o c ię o d e m n ie w z ię li w r e k ru ty ?
— Ą ta k , p r o s z ę p a n a m a jo r a — o d p a rł ż o łn ie r z , p o s ta ro ś w ie c k u id ą c d o p o c a ło w a n ia r ę k i. — C h c ia - łe m te ż ja ś n ie p a n a p o z d r o w ić , p r z y p a d k ie m d o w ie d z ia w s z y s ię , ż e ja ś n ie p a n tu , b o m p a n a B a r tk a w u lic y z o b a c z y ł...
A c ic h o d o d a ł:
— M a m c o d o p o w ie d z e n ia ..
C h r z ą k n ą ł g ło ś n o .
M a jo ro w i n a w id o k ż o łn ie r z a p r z y p o m n ia ły s ię s ta re c z a s y ... lic e s ię r o z w e s e liło . Z n ie z g r a b n e g o M a ć k a , z r o b ili w W a rs z a w ie n ie d o p o z n a n ia w y m u - s tro w a n e g o C z w a r ta k a ...
— N o -r- ja k ż e c i ta m je s t w to m w a s z e m w o j- , s k u ? — z a p y ta ł m a jo r, z e w s z ą d g o o g lą d a ją c .
(C ią g d a ls z y n a s tą p i) .
N r . 3 0 „ G Ł O S W Ą B R Z E S K I " E S t r . 3
WIADOMOŚCI Z KOWALEWA
N O W Y Z A R Z Ą D C H Ó R U „ C E C Y L J A “ . ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
R o czn e w a ln e z e b ra n ie C h ó ru k o ścieln eg o św . „C ecy lji"
o d b y ło się w d o m u T o w arzy stw K ato lick ic h p rzy u licy S zp i
taln ej.
P o w y ższe z e b ra n ie zag aił i p rz e w o d n ic z y ł P rze w ie leb n y k s. p ro b o szcz P u p p el. N a se k reta rz a p o w yższeg o z eb ran ia p o w o ła n o se k re ta rz a S ąd u G ro d zk ieg o p . P a w ła B arto sze w icza. N a ław n ik ó w p an ó w : Z arem b sk ieg o W ład y sław a, S za- łu ck ieg o Jó z e fa i R u m iń sk ieg o B o lesław a.
P o u k o n sty tu o w a n iu się p rezy d ju m z d a w a ł sp raw o zd an ie se k retarz p. Ł u cjan S zy czew sk i, w y k azu jąc, że w ro k u u - b ieg ły m o d b y ło się z e b ra ń Z a rz ą d u trzy n a k tó ry c h p rz e
w ażn ie Z arząd się z a stan a w ia ł jak b y z ap o b ie c co raz b a r
d ziej u p a d a jąc em u ch ó ro w i. D alej d o w ied zieliśm y się, że z p o c z ątk ie m ro k u 1929 b y ło o g ó łem 25 śp iew ak ó w i g d y d o p ie ro ro zk azem K u rji B isk u p iej d o tu tejsz ej m iejsco w o ści z o stał p rz esie d lo n y W iele b n y k s. w ik a ry P tac h , k tó ry jest w ielk im zw o len n ik iem śp iew u , ch ó r z a c z y n a ł się b u d zić d o ży cia, ta k że o b ecn ie je st 31 śp ie w ac z e k i 20 śp iew akó w , czy li razem 51 śp iew akó w . L ek cji śp iew u o d b y ło się 77
; p rzy u d ziale 8 8 % śp iew ak ó w .
Z sp raw o zd a n ia sk a rb n ik a p . W ac ła w a L esk ieg o w y n ik a, ż e stan fin an so w y ch ó ru b y b ł b a rd z o sk ro m n y w u b ieg ły m ro k u , lecz p rzy k o ń cu ro k u się zn aczn ie p o p ra w ił tak , że n a ro k 1930 p o z o stało w k asie n a czy sto 283,05 zł. R ew izo ro w ie k a sy p p . Ż u ch o w sk i i W iśn iew sk i stw ie rd z a ją , że k sięg i k a so w e są b ard zo sta ra n n ie p ro w a d zo n e i k a sa je st w n a jle p szy m p o rz ąd k u , w o b ec czeg o p ro sz ą z e b ra n ie o u d zielen ie a- b so lu to rju m sk arb n ik o w i.
N a stę p n ie w k ró tk ic h sło w ach zd aw ał sp raw o zd an ie d y ry g en t ch ó ru W ieleb n y k s. w ik a ry P tac h d zięk u jąc w sz y st
k im śp iew ak o m za liczn e i p u n k tu a ln e u częszczan ie n a le k cje, o raz za o fiary jak ie śp iew acy p o n ieśli n a d ro d z e ro z w o ju p ie śn i k o ścielnej. K o ń cząc sw e p rzem ó w ien ie a p elo w a ł d o z e b ra n y c h ab y m im o ro zw o ju n ie u p ad li n a d u ch u , lecz tem b ard z ie j d o k ła d ali w szelkich sta ra ń n a d p ielęg n o w an iem p ieśn i,
W d y sk u sji n a d sp raw o zd an iem p o szczegó ln ych c z ło n k ó w Z arz ąd u z ab rał g ło s p re z es ch ó ru P rze w ieleb n y k s.
p ro b o szcz P u p p el d zięk u jąc u stęp u ją ce m u Z arząd o w i za in te n sy w n ą p ra cę i p o ru sza jąc m ięd zy in n em i n iem iły in cy d e n t listu an o n im o w eg o , a d reso w a n y d o Je g o rą k o c ze rn ia jący n ie k tó ry ch śp iew ak ó w o raz stw ie rd za z b ó lem , że teg o ro d z a ju p ism a m o g ą ty lk o p o ch o d zić o d lu d zi b ru d n eg o c h a
ra k te ru i lep iej b y b y ło żeb y ci z ch ó ru w y stąp ili. Z k o leji z a b ie ra p . A d am c za k g ło s d zięk u jąc w im ien iu z e b ra n y c h Z a rz ą d o w i za p o n iesio n e tru d y n ad ro zw o jem ch ó ru a w szczeg ó ln o ści d y ry g e n to w i W ieleb n em u k s. W ik arem u P ta - ch o w i, k tó ry z w ła sz c z a w o statn ic h c za sac h z całem p o św ięcen iem n ie b a c zą c n a tru d y p ra c o w a ł d la d o b ra ch ó ru o raz w zy w ając śp ićw ak ó w ab y za tak o w o cn ą p rac ę ja k ą p o ło ż y ł k s. d y ry g e n t o ta c za li Je g o w ięk sz ą p o w ag ą i sz ac u n k iem , m a k tó re jako d y ry g e n t i d u sz p a sterz w całej p e łn i zasłu g u je.
P o sk o ń czo n ej d y sk u sji p rz y stą p io n o d o w y b oru n o w eg o Z a rz ąd u w k tó reg o sk ład w ch o d zą: K s, .p ró b , P u p p e l jak o p re ze s, p . W ł. M elersk i, jako z a stę p ca p re ze sa, p . Ł u cjan S zy czew sk i, jak o se k re ta rz ; p , W a cła w L esk i, jak o sk arb n ik , K s. w ik ary P tac h , jak o d y ry g e n t jako ław n icy : p p . H e len a M elers.k a, O tem b ó w n a M elan ja, W iśn iew sk i S tan isław ,, Z i- ch o w sk i Jó z e f; p . F ra n c isz ek D o ed e, jak o g o sp o d arz; p , M a- rja Z ieliń sk a, jak o b ib lio te k ark a , R ew izo ram i k asy : p p P a w e ł B arto szew icz, W ł. Z arem b sk i, i F ra n c isz e k A d a m c z ak
W w o lny ch g ło sach z a b ie ra g ło s p . A d a m c za k M ieczy sła w i w y raż a ży czen ie ażeb y o p ró cz ch ó ru m ieszan eg o u - tw o rz y ł się ch ó r m ęsk i, n a co z e b ra n ie o p ró cz p ro te stu ?e stro n y n iek tó ry c h p a ń się zg o d ziło .
P o w y cz erp an iu p o rzą d k u o b rad p re ze s P rzew . k s. p ro b o szcz P u p p el so lw o w ał z eb ran ie h a słem ,,C ześć p ie śn i" i sło w am i „N iech b ę d z ie p o ch w alo n y Je zu s C h ry stu s", (c)
Pożar w Elzanowie.
* (T elefo n em o d n aszeg o k o resp o n d en ta).
W c z o r a j p o p o łu d n iu w m a ją tk u E lz a n o w o w ła s n o ś c i p . S to s z k ie w ic z o w e j, w c z a s ie m łó c e n ia k o n ic z y n y , o d is k ie r lo k m o b iłi z a p a liła s ię s z o p a 8 0 m tr , d łu g a , w k tó r e j z n a jd o w a ło s ię z b o ż e i k o n ic z y n a . S to d o ła c a łk o w ic ie s p ło n ę ła a ta k ż e ło k o m o b ila . S tr a ty w y n o s z ą p r z e s z ło 5 0 0 0 0 z ło ty c h , k tó r e p o k r y je p r a w d o p o d o b n ie u b e z p ie c z e n ie . (C )
Protest ku piectwa wąbrzeskiego
Z e b r a n ie c e le m w y s ła n ia p r o te s tu w s p r a w ie p o d a tk u . Z a r z a d K o r p o r a c ji S a m o d z ie ln y c h K u p c ó w w W ą b r z e ź n ie , u r z ą d z a ju tr o , w e c z w a r te k 1 3 b m . o g o d z . 7 -e j w ie c z o r e m w s a łi p . S z y m a ń s k ie g o z e b r a n ie k u p c ó w c e le m w y s ła n ia p r o te s tu d o S e jm u w s p r a w ie p o d a tk u o b r o to w e g o . W s z y s tk ic h z a in te r e s o w a n y c h u p r a s z a s ię o p r z y b y c ie n a p o w y ż s z e z e b r a n ie .
Z a r z ą d K o r p o r a c ji S a m o d z ie ln y c h K u p c ó w ,
—wmji . .... ...
Porządek obrad zebrania rzemieślników.
k tó r e o d b ę d z ie s ię d z iś , w h o te lu „ P o d O r łe m " o g o d z , 8 -e j.
1 . Z a g a je n ie i p o w ita n ie g o ś c i.
2 , P r z e m ó w ie n ie p r e z y d e n ta I z b y R z e m ie ś ln ic z e j p . J a k u b o w s k ie g o o „ Z a g a d n ie n ia c h g o s p o d a r c z y c h " .
3 . P r z e m ó w ie n ie p . S y n d y k a B is z o ffa o I z b ie R z e m ie ś ln i
c z e j.
4 . D y s k u s je , w k tó r y c h w o ln o z a b ie r a ć g ło s ty lk o r z e m ie ś l
n ik o m z r z e s z o n y m i n ie z r z e sz o n y m . 5 . Z a k o ń c z e n ie ,
. WIADOMOŚCI ĘOfOCZNE.
Wąrzeźno, d n ia , 12 m a rc a 1 9 3 0 r.
— P o d z ię k o w a n ie sk ła d a p , M ic h a ł Z ie liń s k i, z i n as^ em p o śre d n ic tw e m Z a r z ą d o w i T o w a r z y s tw a L u d o w e g o , o raz c a łe m u T o w a r z y s tw u L u d o w e m u za se rd e cz n e p o w in szo w a
n ie z o k azji jeg o 2 5 -letn iej p ra cy u p. B alcersk ieg o .
— N a ś w . G r z e g o r z a — s p ły n ie W is ła d o m o r z a ... T ak m ó w i p rzy sło w ie. W ro k u b ieżący m n ie p o trze b o w ała W i
sła c ze k ać aż d o św . G rzeg o rza b o d aw n o ju ż w eso ło p ły n ie d o m o rza. W n ie k tó ry c h o k o licach w czasie u ro c zy sto ś
ci św ięteg o G rzeg o rza, p ro w a d z ą ro d zice p o w siach d o sz k o ły u stro jo n e sw e d zieci, k tó re G reg o rjan k am i zo w ią. (x)
— „ R y c e r z e C h r y s tu s a K r ó la " . S ek cja d ra m a ty c zn a „L i
gi S am o o b ro n y S p o łeczn ej w P o zn an iu , u rz ą d z a w p ią te k 1 4 b m . o g o d z in ie 4 ,1 5 d la m ło d z ie ż y a o 8 -m e j w ie c z o r e m d la s ta r s z y c h , w sali p . K aczy ń sk ieg o p rz ed staw ie n ie p o d ty tu łe m „ R y c e r z e C h r y s tu s a K ró la " . D ra m a t o sn u ty n a tle p rz eśla d o w ań P o la k ó w -K a to lik ó w w R o sji so w ieck iej. B il?y n a p o w yższe p rze d sta w ie n ie d o n a b y c ia w cześn iej w k s ę- g arn i p . W o jteck iej. C en y b iletó w n a p o p o łu d n io w e p rz ed sta w ie n ie zn iżo ne. S ąd zim y , że o b y w atelstw o m iasta i o k o licy tłu m n ie p o sp ieszy n a p o w y ższe p rze d staw ień ..:. |x |
» — G r a d sp a d ł w czo raj p o p o łu d n iu . M iejscam i w n a szeg o p o w iatu g rad sp a d ł w w ielk o ści g o łęb ieg o jaja. (x)
— W a ln e z e b r a n ie Z w ią z k u W ła ś c ic ie li N ie r u c h o m o śc i o d b y ło się u b ieg łej n ied zieli w sali S trze ln icy B ra c tw a S trz e
leck ieg o , N a z e b ra n iu tem w y b ran o n o w y z a rz ą d i to : p p .:
p re z es Z y g m u n t G aszy ń sk i; w ic ep re ze s Ja n N ad o ln y ; se k re tarz A n to n i M ak o w sk i; zast. sek r. Ć w ik liń sk i; sk a rb n ik L ed w o ch o w sk i. P o z a te m n a z e b ra n iu o m aw iano b a rd z o sz e
ro k o sp raw y p o d a tk o w e . (x)
— Z e b r a n ie T o w a r z y s tw a L u d o w e g o o d b y ło się u b ieg łej n ied z eli w w ik arjó w ce, z a ra z p o n ieszp o rach . P o zag a
jen iu z eb ran ia p rze z p re ze sa p , r e d . S z c z u k ę , u c zc zo m p rze z p o w stan ie zm arłeg o czło n k a T 'ow , L u d ow ego śp , J ó z e fa G a je w s k ie g o , a ta k ż e w sp o m nian o o p . Z ie liń sk im M i
c h a le , k tó ry w u b ieg ły ch d n iach o b ch o d ził 2 5 -letn i ju b ile
u sz p ra cy w to w arz y stw ie o raz 2 5 -letn iej n iep rzerw an ej, p ra cy u p. B alcersk ieg o ,
N a stę p n ie z d ał p . p re z es sp raw o zd a n ie z o sta tn ie j z a
b aw y , k tó ra o d b y ła się 8 lu teg o b. r, C zy sty zy sk w y n o si 235,90 zł. z tem , że o d teg o o d ch o d zi jeszcze p o d a te k o d zab aw n a k tó ry jest w y sto so w an y w n io sek d o M a g istratu z p ro śb ą o u w zg ^ d n ie n ie teg o ż.
C zy sty zy sk p rzezn aczo n o n a K asę P o g rzeb o w ą d la n a j
b ied n iejszy ch czło n k ó w T o w arzy stw a. W o b ec teg o sz la ch e t
n eg o celu , jesteśm y p rzek o n an i, że M a g istra t i R a d a M iej
sk a u ch y lą T o w arzy stw o o d teg o p o d atk u .
D alej p. p re z es p o ru sz y ł sp raw ę z ac ze p k i g azet, k tó re o b w in iały p re ze sa d lateg o , że z ab a w a o d b y ła się w so b o tę i w ed łu g ó p in ji p ism ak a w ąbrzesk ieg o , u c z estn icy zab aw y n ie b y li n a n a b o ż e ń stw ie o raz, że p re ze s u p ra w ia w to w a rz y stw ie p o lity k ę.
P o d łu ższej d y sk u sji z e b ra n ie stw ierd ziło , że w sp raw ie zab aw y n ie p o n o si w in y p , p re z es, alb o w iem c a łe to w a rz y stw o u ch w aliło z ab a w ę w so b o tę ze w zg lęd ó w o szczęd n o ś
cio w y ch , o raz to , że k ażd y m ó g ł w ziąć u d ział w n ab o żeń -
•tw ie, alb ow iem z ab a w a z a k o ń c z y ła się ju ż o 4 -tej ran o . Z e b ra n ie w y raziło sw e o b u rzen ie n a tego , co ta k ie b re d n ie w g azecie p isał, alb o w iem n ie m a n a to żad n y ch d o w o d ó w , że „g d y w iern i szli d o k o śc io ła in n i szli ze zab aw y ". D la
czeg o T o w . L u d o w e b y ło zaczep io n e, że w so b o tę u rzą d z i
ło zab aw ę, a d laczeg o n ie in n e to w a rz y stw a ?
C o się ty c zy p o lity k i, z eb ra n i stw ierd zili, że to w arzy stw o je st a p o lity cz n e i n ig d y n ie b y ła u p ra w ian a p o lity k a ta k ze stro n y p . p re ze sa ja k i resz ty czło n k ó w z arzą d u , N a z a p y ta n ie się w ice p re ze sa czy zn ajd u je się tak i c zło n ek, k tó ry m o że zarzu cić, że p re z es u p raw ia p o lity k ę , ze
b ran i o d p o w ied zieli, że są ty lk o zło śliw e p lo tk i ze stro n y p ew n y ch o só b , m ający ch n a celu p o k łó cić p re ze sa z in n y m i czło n k am i z a rz ą d u i w o g ó le z całem T o w aizy stw em . S tw ierd z o n o jed n o g ło śn ie, że p . p re ze s S zczu k a cieszy się zau fan iem w śró d w szy stk ich czło n k ów T o w arzy stw a.
N a stę p n ie p . G rab o w sk i w y g ło sił referat o „R o sji b o l
szew ick iej". P o o ży w io n ej d y sk u sji zam k n ięto z e b ra n ie
— K in o „ S ło ń c e " w y św ietla d ziś i ju tro : „ Z ak a za n a k o b ie ta " i „B eb e i S -k a“. P o zatem n ad p ro g ram : „ A rk a N o eg o ". W p ią te k film „T o m M ix ". W so b o tę p o p o łu d n iu o 4 -tej p rz e d sta w ie n ie d la d zieci: „M ały B o b u ś" i „T o m A lix ".
— N a z je ź d z ić d e le g a tó w Z w ią z k u P o ls k ie g o N a u c z y c ie l
s tw a S z k ó ł P o w s z e c h n y c h p o w . w ąb rzesk ieg o , k tó 1' o d b y ł się w u b ieg łą n ied zielę w sali h o te lu p o d „B iały m O rłe m "
w y b ran o n o w y z arzą d p o w iato w y .
W sk ład n o w eg o z arzą d u w ch o d zą: Ju ljan W acław sk i, p re ze s; p rf. K azim ierz B rzo sto w icz, w ice p re z es, c z ło n k o w ie zarząd u : p . Z alew sk i, p p . R u do w sk i, C h m ie
lew sk i, M ieln ik i M ilew sk i (M g o w o ). D o K o m isji R e
w izy jn ej; p p . R o lin g er (G o lu b ), Ł ask a, i C iesło w sk i. S ąd h o n o ro w y : p p . W a lte r, T y b ienk o , Z ien k iew iczo w a, B rzeziń sk a i K o zło w sk i.
P o w y bo rze u ch w alo n o p o p iera ć p ism o „D zień P o m o rsk i"
i „G ło s W ą b rz e sk i" a „S łow o P o m o rsk ie" i „ G az e tę W ą
b rze sk ą" b o jk o to w ać, (x )
— „ D z ie ń g ło d n y c h " . W całej E u ro p ie p rzy g o to w y w an o w d n iu 6 m arca t. zw . „d zień g ło d n y ch ". I w W ąb rze ź n ie u siło w ali n ie k tó rz y b ezro b o tn i, p o d żeg an i p raw d o p o d o b n ie
K I N O — S Ł O Ń C E
W k r ó t c e .
SZARLATAN
p rz ez w ro g ie p a ń stw u ży w io ły u rząd zić ta k i d zień . W g ro n ie b e z ro b o tn y c h zn aleźli się ro zsąd n i lu d zie, k tó rz y z a p o b iegli, ew en tu aln y m ro zru ch o m .D zień 6 m a rc a ja k i n a stęp n e p rz esz ły n ie ty lk o w m ieście ale i w p o w iecie n aszem b a r
d zo sp o k o jn ie. (x)
— D z ie ń 1 9 m a r c a w o ln y o d n a u k i. W ed łu g z arzą d ze n ia p. M in istra W y zn ań R elig ijn y ch i O św iecen ia P u b liczn eg o , d zień 19 m arca je st w o ln y o d n au k i szk o ln ej. (x)
— D w u d n io w y k u r s r o ln ic z y o d b ęd zie się sta ra n iem P . T . R . w W ąb rze ź n ie w d n iach 16 i 17 m arca. W k u rsie b ra ć b ęd zie u d ział p rz esz ło sto d w a d zie ścia o só b p rze w a żn ie m ło d zieży . K u rs o d b ęd zie się w sali p , J. S zy m ań sk ieg o . (x)
— Ł o b u z e r s tw o . A u g u sty n iew icz A le k san d e r, Jó z ef R ó żew icz i R o d ziń sk i P a w eł w y bili w sali w y k ład o w ej w o - c h ro n ce p rzy u licy C h ełm ińsk iej 2 szy b y . (x )
— N ie p o p r a w n y z ło d z ie j. M ło d y L ew an d o w sk i, k tó reg o ju ż k ilk a razy p rzy ch w y co n o n a k rad z ież a ch , zn o w u sk ra d ł p . C u d k iew iczo w i 2 k o szu le w ierzch n ie a p . C iech an o w sk ie
m u u b ran k o . L ew an d o w sk i p ra w d o p o d o b n ie ró w n ież u siło w ał z a k ra ść się d o sk ła d u p , S o p o lińsk ieg o , lecz sz tu k a się n ie u d ała. N iep o p raw n y zło dziej L ew an d o w sk i zn o w u z n a
lazł się w areszcie.
— W a n d a liz m . B rac ia K aro l i L u d w ik iM ech w esp ó ł ■.
W ład y sław em M o chalsk im i M ich ałem S erafin em w szy scy z C zysto ch leb ia, p o w y cin ali m ło d e b rzó z k i n a łąk a ch g m in
n y ch w C zy sto ch leb iu , N aty ch m iast w szczęte d o ch o d zen ia u jaw n iły , że w y cię to p rz esz ło 190 b rzó zek , k tó re jed n ak że zło d ziejo m o d eb ran o . „C zcig o d n i" m ło d zień cy stan ą p rze d
sąd em za sw ó j w an d alizm . (x )
— C z w a r ta k la s a w p o c ią g a c h p o z o s ta n ie ! W zw iązk u z w iad o m o ścią o sk aso w an iu k las IV i I, w n iek tó ry c h p o c ią
g ach p o d ajem y n a stsę p u jąc e w y jaśn ien ie:
K lasa IV b ęd zie zn iesio n a jed y n ie w p o ciąg ach d a le k o b ieżn y ch , n a to m ia st p o zstaw io n a b ę d zie w p o ciąg ach z n a
czen ia lo k aln eg o . D o ty czy to ty lk o P o m o rza, P o zn ań sk ieg o i Ś ląsk a, g d y ż w b. K o n g resó w ce i w M ało p o lsce w o g ó le k lasy IV . n iem a.
C o d o k lasy L , to m in ister k o m u n ikacji k o rz y sta ją c ze sw o ich u p raw n ień , m o że zn p sić p rz e d z ia ły I k lasy w p o ciąg ach m n iejszeg o zn aczen ia, n iem a jed n a k o tem m o w y, ab y I. k lasa b y ła zn iesio n a w z u p e łn o śc i w p o ciąg ach d a- lek k o b ieżn ych , zaró w n o o so b o w y ch , jak i p o sp ieszn y ch , — I. k la sa b ę d z ie ty lk o tam zn iesio n a, g d zie n iem a o n a p a sa ż e
ró w .
— B r u ta l. D o p o w y ższej n o ta tk i d o d ajem y , że n ie b y ł to p . K atk iew icz, lecz p . R ad k iew icz, k tó ry w y b ił k o n io w i o k o , (— )
Z powiatu.
— C Z Y S T O C H L E B . (O b c h ó d k u c z c i M a r sz a łk a P o ls k i P iłs u d s k ie g o ). Z g o d n ie z u c h w a łą T o w . O cho tn iczej S traży P o żarn ej w śro d ę d n ia 19 b m . o g o d zin ie 7 -m ej w iecczo rem w sa li p , M arasiń sk ieg o o d b ęd zie się o b ch ó d k u czci M a r
sz a łk a Jó z e fa P iłsu d sk ieg o z o k azji jeg o im ien in , o raz w zw iązk u z 3 -le tn ią ro c zn ic ą z ało że n ia S tra ży P o żarn ej.
N a o b ch o d zie w y g ło szo n e z o stan ą o d p o w ied n ie d e k la m acje, u d e k o ro w a n ie zasłu żo n y ch stra ża k ó w o raz referat o M a rsza łk u P iłsu d sk im w y g ło si p , Z b ig n iew W ach o w iak / W ąb rzeźn a.
W szy stk ich o b y w a teli u p ra sz a się o g rem jaln e w zięcie u d z iału w tak p o d n io sły m o b cho d źie. (x )
— G A L C Z E W K O , (K r a d z ie ż k u r .) P rz ed k ilk u d n iam i sk ra d z io n o n a szk o d ę p . R o m an o w sk ieg o i p , S k o ro w sk ieg o 22 k u ry , k tó re n a m iejscu zab ito i o b sk u b an o z p ió r. P o licja p ro w ad z i za zło dziejam i d o ch o d zen ia, (x)
RUCH TOWARZYSTW
- - ' ' - . 1 • • ; ■ A
— T e a tr L u d o w y ! Ju tro , w c z w a r te k o g o d z in ie 8 -m ej w lo k a lu p . M a k o w s k ie g o , u l. K o lejo w a, o d b ęd zie się z e -
• b ran ie człon k ó w T e atru L u d ow ego celem ro zd an ia ró l d o sztu k i „C zar M u n d u ru ", P rzy b y cie w zy stk ich człon k ó w
czy n n y ch k o n ieczn e. Z arząd .
— B a c z n o ś ć S o k o li. W c z w a rte k , d n ia 13-go o d b ęd zie się n a salce d ru h a S zy m ań sk ieg o p o d „ O rłe m " m iesięczn e z e b ra n ie , N a p o rz ąd k u o b rad w ażn e sp raw y i to lu stracja, k tó ra o d b ęd zie się 15-go m arca o g o d z. 1 9 -tej o raz sp raw a n a b o że ń stw a n ied zieln eg o n a k az a n eg o p rze z Z w iązek S o
k o ła. C z o łe m ! P r e z e s .
— B a c z n o ś ć T o w a r z y s tw o P o w s ta ń c ó w i W o ja k ó w — W ą b r z e ź n o ! W aln e z eb ran ie n aszeg o T o w a rzy stw a o d b ę
d zie się w d n iu 15 b m . (so b o ta) w lo k alu d h , iM a r k u sze w sk ie - g o o g o d z in ie 7 'e j w ie c z o r e m z n a stę p u ją c y m p o rząd k iem o b rad : 1) Z ag ajen ie. 2) S p raw d ze n ie o b ecn y ch . 3) P rz e cz y ta n ie p ro to k ó łu z w aln eg o zeb ran ia. 4) W y b ó r p rezy d ju m z eb ran ia. 5) S p raw o zd an ie zarząd u . 6) S p ra w o z d a n ie K o m isji R ew izy jn ej. 4) U d zielen ie ab so lu to rju m u stęp u jącem u zarząd o w i. 8) W y b ó r n o w eg o zarząd u . 9) W o lne g ło sy — w n io sk i b ez u ch w ał. 10) Z ak o ń czen ie. P rzy b y cie w szy stk ich czło n k ó w k o n ieczn e. G d yb y w o zn aczo n y m czasie n ie zja
w iła się sta tu to w a ilo ść czło nk ó w , z eb ran ie o d b ęd zie się p ó ł g o d zin y p ó źn iej, b ez w zg lęd u n a ilo ść czło n k ó w .
Z a Z arząd :
(— ) C z e r w iń s k i. ( — ) B a r d y a n .
rnrr- MUMuiLiniNmiiiwiiRii— .ą.mi
