C A
REDAKCJA:
L U B L I
U L KOŚCIUSZKI 8
TELEFON N r. 3 0 0 xpress Lubelski
SOBOTA S W UESNIB 1930 R. CNA 20 GR.
iDMltiBT&Wtłł- •Z
L U B L I N
UL. KOŚCIUSZKI 8
TELEFON Nr. 3450
Chca propozycji, a nie cltca rokowań
Nowe w vkietv lite w s ie m d adresem Polski
1 KOWNO, 5.9. — Tek w!. — Litewski minister spraw zagra
nicznych Zaunius przyjął dziś przedstawicieli prasy i udzielił im wyjaśnień o bieżących spra
wach polityki zagranicznej Li
twy.
Na pytanie, czy Litwa podej- mie bezpośrednie rokowania z Polską odpowiedział:
— Już nie po raz pierwszy Po
lacy czynią nam takie propozy
cje i już nie po raz pierwszy po
zostały one bez wyniku, a to dla
tego że Polska nie czyni nam ża
dnych konkretnych propozycyj, dopóki nie będziemy w posiada
niu takich propozycyj nie będzie my mc^'1 na inne reagować.
Zaunius
wdalszym toku roz
mowy powtórzył kilkakrotnie tę samą myśl w podobnie mglistej formie. Mimo to u obecnych po
zostało wrażenie, że Litwa po- dejmie bezpośrednie rozmowy z Polską.
W dalszym ciągu Zaunius o- świadczył:
— Zadaniem Litwy Jest zli
kwidowanie wszelkiego ruchu na granicy polsko - litewskiej. W obecnych warunkach bowiem naj lepsze stosunki z Polską, to brak wszelkich stosunków. Równo
cześnie jednak głównym celem naszym jest aby sprawa wileń
ska nie znikła z horyzontu genew
Sklc.gV. (l).Przygotowania do rewołucii monarchistyczne’
w Nemczeih
weriłua iw e ^ o u w li informacji m b . sorsw wewnętrznych
a następnie monarchia.
BERLIN, 5.9. — Tel. wł. — Min. spraw wewnętrznych Rze
szy ogłasza komunikat w któ
rym stwierdza, że partja niemiec kich narodowych socjalistów da ży do zamachu stanu.
Narodowi socjaliści metodycz nie przygotowują nową rewolu
cję, której celem jest dyktatura,
2 5 komunistów i
Narodowi socjaliści czują się dostatecznie silni i przygotowani do uderzenia.
Rewelacje te są tern bardziej znamienne, że w paradach bo
jówek niemieckich narodowych socjalistów bierze często udział syn b. kronprinca.
4 bylyrh postów
przychwyconych na granicy IliewsWel
stać się za kardon.
Wśród zatrzymanych znajdu
je się czterech byłych posłów na Sejm z białoruskich klubów ko- munlzujących.
Krwawym szlakom wyborów w Niemrzeth
1 5 rannych na zebraniu przed wybohzem
BERLIN. 5.9; — Tel.
wł. —Na zebraniu przedwyborczetn w miejscowości Freital, doszło do krwawego starcia między naro
dowymi socjalistami a komunista mi. Ponieważ zebranie odbywało się w restauracji, za broń służyły
kufle i krzesła.
Z trudem udało się policji
rozdzielić walczących. Na podłodze szynkownl pozostało 15 osób ciężko rannych. Na ulicy obie wrogie partje obrzucały wspólnie policję kamieniami.
Wyro enny henifel Włoch z Sow etami
k e b włoskie w soweck'ch p m tu h na mo»zu Czarnym
Do portów sowieckich na mo
rzu Czarnem przybyto kilka wlel kich okrętów włoskich, które roz poczęły ładunek zboża l pszenicy tegorocznego zbioru.
Handel między Sowietami l
Włochami fest wyłącznie wymień ny. Okręty włoskie przywiozły wielką ilość wyrobów przemysłu tkackiego oraz farby dla sowie
ckich fabryk wyrobów perkaliko wych.
Firma Knioo pcd ooeka W lhelm a
U w anie łirtu u krthw sulego nrzet sad berlUlskl
stawach dział ze szkodą armji.
BERLIN, 5.9. — Tel. wł. — Przed sądem obwodowym Ber- lin-śródmieście toczył się dziś sensacyjny proces o oszczer
stwo wytoczony przez byłego ce
sarza Wilhelma p. Mendlowi na
czelnemu redaktorowi dziennika
„Berliner Morgenpost“, należące go do koncernu Ullsteina.
Dziennik ten wywodził swego czasu, że Wilhelm II, będąc u- działowcem zakładów Kruppa, faworyzował firmę tę przy do-
dla Pełnomocnik strony pozwanej zakwestionował na początku roz prawy pełnomocnictwo Wilhel
ma, podpisane „Wilhelm II R.“, twierdząc, Iż w myśl ustawy o ty tulach szlacheckich były cesarz nosi nazwisko „Wilhelm książę Pruski". Sąd uznał jednak wiaro godność podpisu. Sędzia skazał Mendla za zniesławienie na karę pieniężną w wysokości 1500 ma
rek. (My).
Nienawść w ladi gdańskich do dzieci polskich
Kary na rodziców za wyc;eczve do Gdyni
GDAŃSK. 5.9. Przed sądem gdańskim toczy się rozprawa, rzucająca charakterystyczne światło na postępowanie gdań
skich władz szkolnych wzglę
dem dzieci polskich.
W dniu 3 czerwca r. b. urządzi ła Macierz Szkolna wspólną wy
cieczkę dla dzieci polskich cho
dzących do szkól senackich, ce
lem zwiedzenia Gdym. Senat i władze szkolne odmówiły zwol
nienia dzieci szkolnych na ten dzień od nauki. Gdv nrmn to nie
które dzieci nie przyszły do szkoły władze szkolne nałożyły na rodziców karę w wysokości 5 guldenów od dziecka, m’mo. że
odnośna ustawa przewiduje łedy nie karę od 0.10 do 4 guldenów.
To zarządzenie wiadz szkol
nych zaskarżyli rodzice. Sąd zmniejszył karę jedynie do dwu guldenów, odmawiając zastoso
wania najniższego wymiaru, mo tywując swoje orzeczenie tern, że wycieczka ta była „polska pro pagandą w niemieckim Gdań
sku".
Powyższe postępowanie władz szkolnych 1 stanowisko sądu świadczą o nienawiści władz gdańskich w stosunku do dzieci polskich I sa iaskrawvm dowo
dem prześladowania polskości.
(PAT)
Minister Kwiatkowski na czele delegacji przemysłowej
w od'1'lGdrnarh stolicy Czechosłowacji
WTLNO, 5.9. Patrole K.O.P.-u zatrzymały na pograniczu so- wieckiem 25 komunistów z woje
wództwa wileńskiego i nowo
gródzkiego, usiłujących przedo-
Widmo stroiku nad Lodzą
Stanowcze uchwały zw azkńw włókienniczych
ŁÓDŹ. 5.9. — Tel. wł. — Prze
mysł włókienniczy w Łodzi s:ol wobec groźby strajku.
Zarówno klasowy Związek za wodowy włókniarzy, jak i Zjedno ćzenie zawodowe polskie (NPR prawica) powzięły na zgromadzę nlach delegatów fabrycznych uchwałę zapowiadającą strajk w fabrykach włókienniczych dla poparcia żądania podwyżki płac.
Termin strajku ustalony być w ciągu trzech dni.
ma
Prezydent Argentyny w zatargu z rządem
do krw au w h manifestacjach w stoi cy
BUENOS-AIRES. 5.9. Wczo
raj wieczorem podczas walk po
między manifestującymi studen
tami a policją, 2 osoby zostały zabite, a 30 ranionych.
Rada ministrów jednomyślnie postanowiła złożyć swe teki pre
zydentowi republiki Irrigoyenowi do dyspozycji, doradzając mu, a-
by 1 on również ustąpił ze swoje go stanowiska w interesie kraju.
Prezydent Irrigoyen podobno odmówił temu życzeniu Rady mi nistrów.
Sytuacja w mieście jesf bar
dzo naprężona. Teatry stołeczne stoją pustkami. Najludniejsze ar- terje miasta są wyludnione.
(PAT).
WARSZAWA, 5.9.
Dziś wyjeżdża do Czeehusło wacji min. Kwiatkowski, celem rewizytowania ministra przemy słu I handlu czechosłowackiego który w roku zeszłym odwiedzi’
powszechną wystawę krajowa a w tym roku wystawę komun!
kacyjno - turystyczna w Pozna nlu.
W raz z ministrem udają się do Czechosłowacji przedstawi
ciele życia gospodarczego w oso bach p. Inż. Klarnera, prezesa Izby przemysłowo - handlowej.
tralnego Związku przemysłu I
handlu, finansów t rolnictwa, M. Szydłowskiego delegata gór
nośląskiego Związku górniczo- hutniczego w Warszawie, dr. Hil chena przewodniczącego del. poi sklej rady portowej w Gdańsku, oraz dr. Wachowiaka, delegata naczelnej organizacji zlednnczo- nego przemysłu 1 rolnictwa za
chodniej Polski.
Powrót ministra nastąpi dn.
12 b. m.
Ministra zastępować będzie
wczasie nieobecności dr. Franci
szek Doleżal.
p. Wierzbickiego dyrektora cen-
Pzzemes enia służbowe przyspieszone
w okresie wyborczym
WARSZAWA, 5.9.
Na czas trwania okresu wy borczego do ciał ustawodaw
czych, t. J. do dnia 23-go listo
pada r. b. minister spraw we-
Międzynarodowy kongres spółdzielczy w Wiedniu
z u d z ia łe m d e le g a t ó w p o ls k ic h
ARESZTOWANIE KURJEftOW KOMUNISTYCZNYCH w pociągu z Niemiec
via Gdańsk
r TCZEW. 5.9. - Teł. wł. - Policja śledcza w przybyłym z Gdańska pociągu pośpiesznym przychwyciła dwu kurjerów boi szewickich: Jelmana Goidfinge- ra 1 Mojżesza Feldberga, którzy przybyli z Niemiec poprzez Gdańsk do Polski.
Przy rewizji osobistej znalezio
flO U Ouldtingera 6 tysię'’:’ -L .
^zaś u Feldberga bibułę komunisty czna, 3 listy z dyrektywami dla :partji komunistycznej oraz z a- resami 12 głównych działaczy omunlstycznych w Polsce.
Kurjerów bolszewickich odsfa-
^
iono do dyspozycji władz są->vrcn. fK).
Wiedeń — gmina miejska I orga
nizacje społeczno - robotnicze — zrobiły wszystko, żeby godnie przyjąć gości międzynarodowego kongresu spółdzielczego, który zgromadził w mieście w dniach 25 — 28 sierpnia r. b.,
604 delegatów przedstawicieli or- ganlzycyj spółdzielczych z 26
krajów,
a ponadto i liczne wycieczki spół
dzielcze krajowe I zagraniczne.
Na wszystkich domach spółdziel czych i robotniczych powiewały sztandary tęczowe; gmach nowego , ratusza wieczorem był wspaniale iluminowany, a na placu Szwarcen berga puszczono w ruch barwnie oświetloną wielką, piękną fontan
nę. Ponadto burmistrz miasta u- rządził w salach ratuszowych dla WSz.yii.KlL.il u c z e s t n i k ó w k o n g r e s u wspaniały bankiet, urozmaicony koncertem najlepszych sił arty
stycznych Wiednia, a organizacje robotnicze sportowe przygotowały wielki festyn sportowy, który zgro madził na obszernych boiskach na Hohen Warte 70 tysięcy widzów,
w
Innym zaś dniu zorganizowałymanifestacyjna defiladę młodzieży przez ulice miasta przed sztandara mi spółdzielczemi.
Obrady kongresu odbywały się w wielkiej sali Filharmonii.
Przewodniczył obradom prezes międzynarodowego Związku spół
dzielczego, Finlandczyk, dr. Vaino Tan ner.
Delegacja polskich spódzlelców składała się z 16 delegatów ze Związku spółdzielni spożywców, 3 ze Związku rewizyjnego spółdziel
ni wojskowych i 2 ze Związku spół dzielni ukraińskich. Przewodni
czył delegacji dyr. Marjan Rapac
ki, sekretarzem b y ł red. Bolesław Przegalińskl, który wszedł, jako przedstawiciel Polski, do komisji wniosków kongresu. Delegacja polska zbierała się codziennie dla wzajemnego solidarnego uzgodnię nia stanowiska wobec wniosków Kongresu.
Treść obrad 1 Ich w yn iki scentralizowały sę w kaptalnem zagadnieniu współpracy spółdziel
czości rolniczej ze spółdzielczością spożywców oraz w sprawach spół
dzielczej organizacji kredytu kon- sumcyjnego. Na ten temat w ygło
szone b y ły 2 zasadnicze referaty:
przez Anglika — sir Allena i Niem
ca — V. Klepziga.
Ponadto przy sprawozdaniu z działalności centralnego komitetu i egzekutywy międzynarodowego Związku spółdzielczego omawiano następujące kwestje: współdziała
nie z komitetem ekonomicznym Ra dy Ligi Narodów, stosunek do wol
nego handlu, walka z monopolami trustów i karteli — oraz tworzenie lokalnych międzynarodowych hur
towni i fabryk. We wszystkich punktach obrad stwierdzono niezbi cie potrzebę międzynarodowej spo łecznej samodzielnej organizacji spożycia w obronie przed w yzy
skiem światowo! skartelizowanej organizacji producentów, monopoli zujących wszystkie niemal gałęzie wytwórczości artykułów pierw
szej potrzeby.
Podkreślić należy
zachowanie się rosyjskiej delegacji, która zasadniczo wc wszystkich kwestjach zajmowała stanowisko opozycyjne i głosowała przeciwko wszystkim wnioskom kongresu.
Przytem delegaci owi starali się przemawiać w rosyjskim lub ukraiu skim Jeżyku, w sposób, daleko od
biegający od tematu właściwych obrad. Sensację zrobiło przemó
wienie reprezentanta jakiejś egzo
tycznej republiki „sowieckiej", Ta
na - Tuwa, który również przema
w iał w języku tuwińskim.
Wystąpienia sowieckie spotkały się z mocnemi replikami ze strony najwybitniejszych działaczy ruchu spółdzielczego na terenie między
narodowym.
Łącznie z delegacją na kongres bawiła w Wiedniu polska wyciecz ka spółdzielców w składzie 30 o- sób, która w powrotnej drodze zwiedziła Pragę, będąc przez 3 dni w gościnie u tamtejszych spółdziel ców.
wnętrznych zarządził, ażeby
wokresie tym osoby, mianowane na stanowiska starostów i na
czelników wydziałów były bez.
względnie zwalniane z poprzed
nich stanowisk i obowiązków w takim terminie. którv umożliwi Im objecie nowych obowiązków najpóźniej ósmego dnia po otrzy manlu przez urząd wojewódzki odnośnego dekretu nominacyj
nego.
Urlopy na przeniesienie sle bę dą w okresie przedwyborczym udzielane wymienionym katego
riom urzędników już po objęciu urzędowania przez nich na no- wem stanowisku.
W stosunku do przeniesień f
nilanowań na stanowiska staro*
stów 1 naczelników wydziałów’, zarządzonych poprzednio, a do
tąd niewykonancyh wykonanie zarządzenia o przeniesieniu ma nastąpić bez najmniejszej zwłoki.
Z BR*KU PROMACH sa<iwbftjs*wo urzecicy *
KIELCE, 5.9. — Tel. wl. - i Wczoraj w Szydłowcu, pow. ko
necki. pozbawiła sie życia w y
strzałem z rewolweru 15-letnla uczenica szkoły powszechnej Ja nlna Madzlerowska.
Powodem rozpaczliwego kro
ku było nieotrzymanie promocji do kiasy 4-eJ szkoły powszech
nej. (Km).
Pożar młyna i taitaku
Strofy około 9 .0 0 0 tys. złotych
' POZNAN, 5.9. — Tel. wł. — Nocy ubiegłej spłonął doszczę
tnie młyn parowy i tartak braci Grzybowskich w Zbąszyniu.
Straty wynoszą około 900 tysię
cy złotych.
Młyn 1 tartak były ubezpieczo ne na sumę 150 tysięcy dola
rów. Istnieje podejrzenie o pod
palenie. (Z).
Niemiecki akompaninnr nł do zgromadzenia Ligi Narodów
Jesienne manewry floty niemieckiej, połączone z ostrem strzelaniem. Na Zdjęciu pneeraiki niemieckie »Hesseu“ j JJanuowei** pddająco salwy.
Mag nauk tajemnych w Sosnowcu
O b fte wyniki rewizji o sekdaraa
SOSNOWIEC, 5.9. — Tel.
w l.— Jak już donieśliśmy wczoraj miejscowe władze śledcze roz
poczęły dochodzenia w sprawie ujawnienia członków sekty mar- tynistów o której obszernie pi- sze „Express Poranny".
Na skutek bliższych danych przeprowadzono rewizję w mie
szkaniu Stanisława Jastrzębiec- Kozłowskiego, byłego geometry, zamieszkałego w Sosnowcu. Ko
złowski występował jako Peter- schen dr. nauk hermetycznych i prof. honorowy akademji magji
tajemnej w Bucharze. Kozłowski posiada odznaczenie gwiazdy e- mlra Buchary. W czasie rewizji znaleziono u Kozłowskiego ko
respondencję z wielkim mistrzem martynistów w Lyonie oraz Cze sławem Czyńskim w Warszawie rysunki wyobrażające magiczne koła i trójkąty i t. p.
Znaleziono również 2 fezy, szpadę oraz inne przedmioty siu żące prawdopodobnie do odpra
wiania modłów sekciarskich, (S).
• •a*
Dwoje dzieci na torturach
orzv naoFdtle na Dogran'cze Rumunii
BUKARESZT, 5.9. Do pogra
nicznej miejscowości Arabagi w południowej Dobrudży wtargnę
ła banda bułgarskich komitadżi i zmasakrowała dwoje 12-letnich
dzieci miejscowych kolonistów macedońsko - rumuńskich. Dzie ci były strasznie torturowane, a
wreszcie odcięto im głowy.
(PAT).
Kradzież worków pocztowych
na sumę 31 tysięcy zł.
5.9. — Tel. wł. - - nocy skradli z ekspedycji poczto wej na dworcu 2 worki z których jeden zawierał 29 tysięcy zł. dru
gi2
tysiące zł. (Km), 'KIELCE,
Onegdaj w urzędzie pocztowym Skarżysko - Kamienna nieznani
sprawcy około godziny. 11-ej wZ* / ,
Szubienica dla wyrodnej matki
za utooienie 1
CHOJNICE, 5.9. — Tel. wl. - Przed tutejszym sadem okręgo
wym toczyła się w dniu wczoraj szym rozprawa karna przeciw
ko 23 letniej Gertrudzie Puczyń- skiej z Nowego Żalna, pow. tu-
-letniecjo syna
cholsklego, która w dniu 3 czerw ca b. r. utopiła swego 5-letniego synka Maksymiliana.
Sąd skazał wyrodną matkę na karę śmierci przez powiesze
nie. (K).
Wzruszająca wizyta
Po przelocie Atlantyku żony bohaterów przestworzy panie Costes i Ik.u.nte odwiedziły panią Nungesser, matkę tragicznie zaginionego lotnika. Na zdjęcia
paul Nunseąsei pokazuję inuadm nieszczęśliwego syua . Jotnikg.
4 .
»\ ► — Z
BóboTa, <5 w rześnia 1930 r.
Wieści
gospodarcze
Sezonowy wzrost zbytu w przem ytle maszynowym
Sezonowy wzrost zapotrzebo
wania na maszyny rolnicze w lip cu wpłynął na zwiększenie zbytu fabryk maszyn rolniczych, dzięki czemu zapasy zmniejszyły sio o
20 proc.Jednocześnie podniósł sio zna
cznie import z zagranicy.
Jednak zarówno zbyt maszyr.
produkcji krajowej, jak 1 pocho
dzenia zagranicznego pozostał o przeszło 30 proc, w tyle poza ro kiem ubiegłym.
Również w fabrykach maszyn przemysłowych nastąpił wzrost zbytu przy jednoczesnem ograni
czeniu wytwórczości, co niewąt
pliwie wpiynie na likwidację do
tychczasowych zapasów.
I tu jednak zarówno poziom zbytu, jak 1 produkcji jest o 30 proc, niższy, niż w roku ubie
głym.
Wywóz drzewa w plerwszem półroczu r.b.
W ywóz z Polski drzewa w pierwszem półroczu r. b. przed
stawia się w tysiącach ton na
stępująco: materjalów i w yro bów drzewnych — 1.404, drewna surowego — 776, drewna napól obrobionego — 593, wyrobów go towycli — 34.
W pierwszem półroczu r. b.
nastąpił w porównaniu z r. ub.
spadek wywozu wyrobów goto
wych o 9 proc., tak w dziale me
bli jak fornierów klejonych 1 w y robów z nich oraz wyrobów be
dnarskich. Eksport do Niemiec zmniejszył się w pierwszem pół
roczu r. b. o 8 proc,, natomiast wywóz do Anglii, mimo wielkiej konkurencji drzewa sowieckiego, wzrósł w porównaniu do pierw
szego półrocza r. ub. o 23 proc.
RADIO WARSZAWSKIE
DZIŚ
WARSZAWA, długość fali 1411.7 m.
Godz. 1158: Sygnał czasu, hejnał z Krakowa. O. 12.10: Muzyka z płyt granit, do godz. 13.20. O. 16.20 Muzyka z ptyt gramol. O. 16.35: „Skrzynka pocztowa" — korespond. bież. omówi dr. M. Stępowski. O. 17: Program dla dzieci. G. 18: Nabożeństwo z Ostrej Bramy w Wilnie. O. 19.20: P ły ty gra
mofonowe. G. 19.30: Felieton p. t. „Sa
mochodem i samolotem przez BeigJe"
— wygi. Inż. E. Porębski. O. 20.15:
Muzyka lekka. Wykonawcy: Orkiestra P.R. pod dyr. St. Nawrota, El. Neal Rowe (sopr.), E- Oosk (harm.) I prof, L. Udstein (akomp..). I. la) Fr. Kork:
Uwertura „Felix der Kater", a) S. Tra- yaglia: Suita wenecka „Venezia Miste- riosa", 1) Karnawał na placu św. Mar
ką, 2) Nokturn, 3) Gondoliera, 4) Chwt la dramatyczna (Momento dramatlco).
5) Momento passlonale (Chwila namlęt ności) — odegr. ork., 2a) L. Grossman:
Czardasz z op. „Duch Wojewody", b) Fantazja na temat ukraiński w ukt. E.
Gośka — ode-gr- Gosk, 3a) L. Lehmann:
Rusałki: h) J. Kern: Statek komedian
tów, c) V. Herbst: Całuj mnie Jeszcze odśp. p. E. Neal Rowe. II. 4a) L.
Dworakowski: Polonez, b) G. Sgam- bati: Serenada neapolitańska, c) Fr.
Lehar: Potpourri na temat z op. „Pa- ganini" — odegra orkiestra, 5a) Ludo
wy sztajerek tyrolski, b) E. Gosk:Pol ka koncertowa — odegra p. Gosk, 6a) H. Frey: Pieśń murzyńska, b) O. H.
Clutsam: Moje dzieciątko, c) P. G.
Curram: Deszcz, d) J. Novelio: Mała kokietka — odśpiewa p, E. Neal Rowe, 7a) L. Slede: Intermezzo grazloso, b) W. Schootemeyer: Marsz „K. L. M<“
— odegra orkiestra. O. 22: FeIJeton p.
t. „Premiera w teatrze” — wygi. p. M.
Maszyńskl. G, 23: Muzyka taneczna I salonowa z „Polonia • Pałace - Hotel".
JUTRO
WARSZAWA, długość fali 1411.7 m.
( tódz. 10.15: Nabożeństwo z Bazyliki Wileńskiej. Q. 11.58 — 12.10: Sygnał czasu; hejnał z Wilna. O. 12.10— 13.00:
Muzyka z płyt gramofonowych. Godz.
15.30: „W ędrówki młodego rolnika'*—
wygi. p, St. Wyrzykowski. Q. 15.50:
Muzyka. G. 16.00: „Walka z pożara.
ml'* — wygłosi inż. J. M. Czechowski.
G. 16.20: „Uwagi o rybactwie i Jego znaczeniu w gospodarstwie rolncm"—
w ygł. łnż. J. Arnold. O. 16.40 Transmi
sja z zawodów pływackich „Polśka — Gdańsk” — ze stadionu D. O. K. Nr. 1.
G. 17.10: „W 175-tu rocznicę urodzin generała Henryka Dąbrowskiego* — wygłosi prof. H. Mościcki. G, 17.25:
Koncert ork. dętej Dyr, Tramwajów Miejskich: 1) K. Krupiński: a) Polo
nez powitalny, b) Uwertura do op. „Ja
dwiga” , 2) Jan Strauss: Walc z op.
..Baron Cygański", 3) -I. J. Paderew- ski: Krakowiak fantastyczny, 4) Fr.
Popy: Suita wschodnia. 5) M. Mosz- kuwskl: Taniec hiszpański, 6) St. Kra- suski: polka „Szukał kobiety", 7) Pro- liszka: Gawot „Empire", 8) L. Lewan
dowski: mazur „Przedświt", G. 19.05:
„Wiadomości przyjemne I pożytecz
ne"; G. 19.25: Muzyka z płyt gramofo
nowych. O. 20: Kwadrans literacki M.
Bałucki: „Mój pierwszy występ lite
racki". G. 20.15: Koncert popularny wykona: Ork, P. R.. M. Polińska-Lc- wicka (sopr.), prof. S. Frydberg (skrz.).
1) W. N. Gadc: Uwert, „Odgłosy Os- siana", 2) Chr. Sindlng: Suita na skrz.
Czytajcie
Przegląd Sportowy
Ginie dawna potęga —
czy rodzi się nowa?
Imperializm brytyjski w poszukiwaniu przyszłej formy
W Anglii odbędzie się w tych dniach rzecz napozór drobna: uzu
pełniające w yb o ry do parlamentu w jednym z okręgów, w którym dotychczas wybierano konserwaty stów. W ybory te nabierają jednak
znaczenia światowego, gdyż prócz nich, prócz dotychcza
sowych stronnictw angielskich, kon serwatystów, liberałów i labourzy stów, występuje po raz pierwszy i sięga po mandat, nowe stronni
ctwo lorda Beaverbrooka, tak zwa na „Partja imperium angielskiego'*.
Czego chce to nowe stronnictwo, poznać można najlepiej
z niebezpieczeństw, grożących imperjum angielskiemu i z rysów w jego budowie, jakie zaznaczyły się po wojnie.
A oto te niepokojące oznaki. Na czele idzie oswobodzenie Irlandii, które można uważać za akt szla
chetności, ale zarazem musi się w i
dzieć w nim osłabienie potęgi An- glji.
Już przedtem nastąpiło uznanie faktyczne] niezawisłości innych dominjów imperjum angiel
skiego, a więc Kanady, A fry k i po
łudniowej, Australii i Nowej Zelan
dii, których szereg tylko powię
kszyła Irlandia. Domin ja te bowiem połączone są z krajem macierzy
stym tylko węzłem idealnym, ry cerską
wdzięcznością dla osoby króla, ale jest to węzeł, któ ry w eupel- ności zależy od dobrej w o li do
miniów.
W ostatnich czasach potęga an
gielska cofnęła się też w Iraku, któ remu przyznano niezawisłość, przy czem Anglja zatrzymała tam ty l
ko swoją flotę powietrzną. Zw rot wstecz zaznaczył się również w Egipcie, gdzie garnizon angielski opuścił Kair i Aleksandrię, a po
i (ort. a-moll, op. 10. odegra prof. Fryd berg, 3) a) A. Ponchielli: Aria „Suict- dio" z op. „Qioconda‘t, b) G. Meyer- beer: Arja z op. „Afrykanka" odśpiewa p. Lewicka-Polińska, 4) E. Humper- dinck: Fantazja na tern, z op. „Jaś 1 Małgosia", odegra orkiestra. II 5) a) J. S. Bach: Adagio z 111 sonaty, b) Brams-Press: Intermezzo, c) Chopin- Frydberg: Nokturn, op. 9 Nr. 1, d) N.
Paganini: Etiuda 24-ta, odegra prof.
Frydberg, 6) St. Niewiadomski: a) Niań ka króla Heroda, b) Markiza, c) „M ię
dzy nami nic nie było", odśpiewa p. Po lińska-Lewicka, 7) a) Z. Noskowski:
Krakowiak, b) M. Moszkowski: Taniec węgierski, op. 11 Nr. 3, c) A. Dworzak:
Taniec słowiański e-moll Nr. 2. d) Fr.
Kreisler: Marsz starowiedeńskl, ode
gra orkiestra. G. 22: P. H. Porębska wygłosi felieton p. t.: „Jak się bawią i uczą dzieci belgijskie". G. 23: Muzy
ka taneczna z dancingu „Oazy".
Spółdzielczość na usługach ślepego nacionalizmu
N o w e „ m e to d y ” ukraińskich w ichrzycieli w H e ło p o ls c e W schodniej
Fala zbrodniczych wystąpień i zamachów nacjonalistów ukraiń
skich w Małopolsce Wschodniej wysunęła w całej swej jaskrawości problemat bezpieczeństwa połu
dniowo - wschodniego obszaru pań stwa.
Rząd
z
energią' zastosował wszelkie bezpośrednie środki, mające za cel wykrycie winnych i zapobieżenie zamachom na
przyszłość.
Liczne „dziesiątki” I
„trójki** U. O.
W. znalazły się za kratami. Wzmo żono czujność i ochronę.
Opinia z ulgą przyjęła te zarzą
dzenia, widząc w nich zapowiedź, że władze przedsięwezmą wszyst
ko, co jest konieczne, aby
bezpieczeństwo i spokój zapewnić na trwałe.
Nie jest to wszakże problemat pro sty. Doświadczenie lat ostatnich wykazało, że wichrzyciele ukraiń
scy, nauczeni bezskutecznością swych poduszczeń, chwycili się n- statnio środków swoistych I zna
leźli nowe formy dla swej agi
tacji.
Tak teź władze polskie postawio ne zostały
wobec zadań szczególnych.
Aby dobrze zrozumieć warunki, w Jakich dzieło utrwalenia spoko
ju i poskromienia wlchrzeń. ma być dokonane, trzeba sobie uzmysło
wić, że Rusini, to w olbrzymiej większości ludność chłopska.
Inteligencja ruska jest warstwą cienką i bardzo świeżej daty. Brak jej jeszcze znamion prawdziwej, u- gruntowanej kultury.
Od swego zarania •— a Jest to wszak historia 30 — 40 lat zale
dwie, — czerpała wzory 1 Inspira- cje od administracji austriackiej.
Dała się użyć za narzędzie „osła
biania polskości” . Czując swą słabość I niższość wobec kultury
polskie),
a także, przez tę właśnie słabość, rządząc się ślepą do Eolski nltcbfts
dobne cofnięcie się potęgf angiel
skiej jeszcze groźniejsze, zaznacza sie w Indiach, w których niewia
domo na czem się wszystko skoń
czy.
Jeżeli dodamy, że w Chinach Anglia zrzekła się, prawie bez wal ki, przywilejów, przyznanych jej traktatami i że na morzach i oce
anach
wyrzekła się przewagi swej floty, ustępując pierwszego miejsca Ame ryce, to nie można się dziwić nie
którym politykom np. francuskim, którzy powiadają, że imperjum an
gielskie staje się „konstrukcją coraz to bardziej powietrzną” i że „gra
nice jego coraz więcej rozpływają
Tegoroczne zbiory, oszacowa
ne przez główny Urząd statysty
czny, przedstawiają się następu
jąco:
Żyta zebrano 6.660.000 ton, T.j.
w porównaniu z rokiem ubiegłym około 5 proc, mniej.
Owies obliczono na 2.070.000 fon, co oznacza 30 proc, spadek produkcji.
Jęczmień— 1.330.000 ton. W po równianiu ze zbiorami poprzednie mi, plon tegoroczny jęczmienia jest o 20 proc, niższy.
Dotkliwe te straty spowodowa ły długotrwałe susze w okresie kwitnięcia i dojrzewania zbóż.
Natomiast dla pszenicy tegoro
czne obliczenie jest korzystniej
sze. Z dokonanego obliczenia wy nika, iż zbiór przyniesie około 1.830.000 ton, czyli przewyższy rok ubiegły o 2 procenty.
Obliczenia te świadczą, że ro l
nictwo jest do pewnego stopnia
zabezpieczone przed zniżką cenna swoje pfodukty, szczególnie gdy chodzi o owies i jęczmień.
Zbiory te / choć niższe od ze
szłorocznych, wystarczają całko wicie na pokrycie spożycia wew
nętrznego i pozostawiają jeszcze sporą nadwyżkę dla eksportu.
Jaka będzie ta nadwyżka? Na
leżałoby od produkcji odliczyć wysiew i spożycie wewnętrzne.
Obliczenie takie da się uskutecz
nić tylko w przybliżeniu.
Spożycie pszenicy w ubiegłem czteroleciu wynosiło 46 kilogra
mów na jednego mieszkańca ro
Mimo dotkliwie uszczuplonych zbiorów Polska pozostanie wielkim eksporterem zbóż
Wywóz pszenicy będzie wyższy od zeszłorotznsęo
cią, solidarnie odizolowała się od Polaków.
Unika styczności, usiłuje zacho
wać odrębność pod każdym bodaj względem. Jest zamkniętem ko
łem, do któ rc g p tn żadną cenę nie cl,cc przepu <ić Jii źdźbła polskiej kultury, polskiej’ myśli, literatury.
W każdej dziedzinie tycia chce za
chować swe oddzielenie. Tworzy oddzielne banki, stowarzyszenia go spodarcze, ba! nawet sportowe.
I tw orzy nie dla siebie samej;
cała nastawiła się w kierunku wsi.
Bo oto w swym szowiniźmie gwałtownie, na przebój, szuka po
parcia wsi. Próbuje ją poruszyć przeciw Polakom, próbuje zakłó
cić zgodne współżycie chłopa ru
skiego z polskim, zamącić lojalność do władz, do szkoły. W spokojną dolę ruskiego chłopa wnosi
ferment nienawiści.
Nakazuje inu nienawidzieć,
naka
zuje mu oszukiwać.
Szowinizmowi temu posłusznym żołnierzem jest niejeden pop ruski, niejeden nauczyciel wiejski. Czyż trudno wtedy o skutek?
Co wróżą gwiazdy na dzieA 6 września
W.ecićr sowia miłości I sztuce
Wczesny ranek ranek może je- szcze przynieść drobne niepokoje, co Jednak nieco później szybko u- stępuje. Godziny przedpołudniowe nadają się do załatwiania interesów związanych z ziemią, rolnictwem, ka.
mlenlami, metalami, kopalniami a także nieruchomościami wogóte oraz garbar
stwem.
Natomiast między godz. 13-tą a 14-tą da się odczuć gorszy nastrój, związa
ny z drobnemi niepowodzeniami, co później ustąpi.
Należy wyjaśnić, że astrologia praw- dziwa nie zna fatalizmu, a człowiek o- panowany i uświadomiony moralnie — jnoże zawszę zwyciężyć prięeiwMn
się we mgle*4..
Politycy i psychologowie spo
łeczni w całym świecie zapytują się: czy to jest przesilenie w oli w Anglji i upadek dawnej jej potęgi, czy też
bolesne narodziny czegoś nowego, jakiejś niebywałej formy, którą ta potęga przybierze?
Owóż lord Beaverbrook chciał- by odpowiedzieć twierdząco na to drugie pytanie i w tym celu utwo
rz y ł wspomnianą „Partję imperjum angielskiego” .
Celem jej
jest danie rzeczywi
stych podstąw ekonomicznych te
mu imperjum, stworzenie nowych węzłów w miejsce dawnych, które
cznie, czyli dla całej Polski kon- sumeja wewnętrzna pszenicy wy niesie 1.380.000 ton. W ysiew psze nicy waha się w granicach 245 tys. ton. Sumując obie te pozycje otrzymamy wewnętrzne zapotrze bowanie kraju w wysokości ton 1.625.000.
Widoczne jest z tego, Iż
pozostanie nam nadwyżkaw wysokości około 200.000 ton, czyli 20.000 wagonów ziarna pszennego, które będziemy mo
gli wywieźć na ry n k i zagranicz
ne.
G dyby ograniczyć wypiek pszenny, zastępując go lepszemi gatunkami chleba żytniego nad
wyżka ta byłaby znacznie więk
sza.
Jest rzeczą widoczną, iż obej
dziemy sie bez importu mąki pszennej z Ąm eryki i wszelkim próbom takiego importu należy zawczasu położyć kres.
Obliczenie dla żyta uskutecz
nia się w ten sam sposób, p rz y j
mując jedynie roczne spożycie na głowę w wysokości 149 kilo gramów i na wysiew — 1.040.000 ton. Po odliczeniu wewnętrznego zapotrzebowania pozostanie nad wyżka na eksport 1.150.000 ton, a w ładunkach kolejowych —
115.000 wagonów
Spożycie jęczmienia wynosi na głowę 30 klg. I na wysiew 201.000 ton. Pozostaje tedy nad
wyżka eksportowa
wwysokości około 230.000 ton.
A jednak skutek nie został osią
gnięty, a przynajmniej nie został osiągnięty
w stopniu zamierzonym.
Wieś oparła się agitacji. Nie znalazły posłuchu „nauki** Intel!, gentów.
Okazało się, że chłop ruski Inteli
genta traktuje nieufnie i słucha nie chętnie. W idzi w nim karierowi
cza. który porzuclwsy rolę, dla własnych korzyści, teraz wraca na nią, ale by
na karkach chłopskich wspiąć się Jeszcze wyżej, i który, w danej chwili, chłopów tych bez skrupułów wystawi na sztych.
I stało się. że paroletnie próby agitacji „inteligenckiej” uznano za stracone. Zmieniono tedy meto
dę.
Całą energię z
agitacji nacjona
listycznej, przerzucono na front gospodarczy.
Poczęto tworzyć kasy reifeisenow skie i spółdzielnie. Tworzyć? Nie, raczej narzucać. I oto Małopolska Wschodnia zaroiła się od wszelakie go rodzaju ukraińskich spółdzielni
... ... .
ści losu. W pływ y kosmiczne, których działanie analizujemy — mają znacze
nie ogólne. Wprawdzie w przeważają
cej większości wypadków działanie ich wyraźnie daje się odczuwać, ale jest moźliwem, te poszczególna osoba —
~ dzięki odrębnym, a znacznie silniej
szym wpływom swego horoskopu, mo.
Że — wyłącznie dla siebie samej — mieć całkiem odmienną passę.
Zdarza się to jednak rzadko, a wo- góle — 'Jak uczy doświadczenie — gdy działają w pływ y ujemne — lepiej spraw ważniejszych, a co do wyników swych niepewnych w tym czasie nie załatwiać — możemy bowiem być na
rażeni na zwłoki lub niepowodzenia.
Dziecko dziś urodzone — aktywne, obrotne, towarzyskie, wymowne — okaże zdolności afty*tyczne.,.
Ł & f t
się rozluźniły. Chodzi tej partjl
o
to, aby Anglja i jej dominja kupowały wszystko między sobą, a broniły się wspólnie nazewnątrz przed konkurencją obcych.Czy ta myśl nie jest tylko pra
gnieniem platonicznem, to zależy przedewszystkiem od zagadnienia, czy znajdzie się w Anglji odpowie
dnia, powiedzmy nawet olbrzymia, ljczba obywateli, którzy ja pod
niosą.
A pierwsze słowo
rozwiązania tej zagadki mają dać wspomniane w ybory u- zupełniające, które w ten sposób nabierają charakteru zdarzenia o znaczeniu światowem.
Spożycie owsa wyniesie oko
ło 1.590.000 ton. W ysiew po
chłania 357.000 ton. Pozostaje tedy i dla tego najbardziej nieu
danego w tym roku ziarna 123.000 ton na eksport.
Fenomenalny przyrost ludności Polski
W ciągu 7 lal przybyło
3 i pół miliona ludnoćci
P rzyrost naturalny ludności w ] liczby urodzeń otrzym am y cyfrę Polsce zdumiewa swojeml w ie l-I przyrostu naturalnego.
W yraża się ona za te 7 i pól kiemi rozmiarami. Liczba uro
dzeń żyw ych stoi od 7 lat pra
wie na niezmienionym poziomie 1 wynosi około miljona rocznie.
Poczynając od r. 1923 aż do lip ca b. r. przyszło w Polsce na świat prawie 7.500.000 nowych obywateli.
Ubytek spowodowany zgona
mi w ynosił w ciągu tych 7 i pół lat 3.850.000 istnień ludzkich.
Po odjęciu liczby zgonów od
W artości podpisów
W jednem z pism amerykań
skich znajdujemy ciekawe uwagi na temat jak w zależności od człowieka czy grupy pewne o- bjekty nabierają wielkiej war
tości, choćby to b y ły nawet...
kawałki zwykłego papieru. I tąk np. Poeta Longfellow mógł wziąć ćwiartkę papieru o warto
ści jednej dziesiątej części cen-
chłopskich.
Na pozór ani to niebezpieczne, ani dziwne, A przecież okazuje się, że to. czego wichrzyciele nie umieli osiągnąć wprost, bliższe jest skutku no toi drodze r>o<rednleL
Bo oto
pod pokrywką spółdzielczości, agitatorzy ze szkoły austriackie], szerzą hasło ekskluzywizmu stano
wo — plemiennego chłopów ru
skich. Przerywają, a w każdym razie usiłują zerwać więzy współ
życia z chłopem polskim. Izolują go od polszczyzny, by w zamknię
ciu i oderwaniu, znalazłszy dopie
ro wtedy podatny grunt, zasypać go bibułą i poruszyć do zbrodni.
W ten oto sposób spółdzielczość ruska stała sie doskonałą formą a- gitacjl antypaństwowej. Sztuczna, narzucona,
niewspółmierna do potrzeb jest tylko lepem, pod którym ukry
to — truciznę.
Inteligencja wywrotowa, która przedtem, idąc ze słowem niena
wiści znajdowała wieś głucha, dziś znalazła do niej dostęp i ma słu
chaczy.
W tych warunkach' przed w ła dzami polskieml staje nowe zada
nie. Nie dosyć uśmierzać skutek, trzeba dojść do źródła.
Oczyszczenie ukraińskich' placó
wek spółdzielczych z w yw roto
wych elementów politycznych — niewątpliwie zadałoby
śmiertelny cios mąclwodom i przyśpieszyłoby całkowitą pacy
fikację Małopolski Wschodniej.
Tak mówi się dziś w tych ko- łach, które szazerze pragną współ
życia lojalnego z ludem ukraińskim a czemu na przeszkodzie stoją mą- ciwody, gruntujący swój byt ma
terialny na ustawlcznem Jątrzeniu.
WIN ZUIFMY
Dziś:
Eugeniuszowi.
Juto?; Resta!*
Na sesję Ligi Narodów
Delegaci polscy w drodze
W ARSZAW A, 5.9.
Sesja Rady L ig i Narodów roz
poczyna sie w poniedziałek 8 września.
W czoraj wyjechał już do Ge
newy przewodniczący delegacji polskiej min. Zaleski.
Dziś i ju tro wyjeżdża reszta członków delegacji: ministrowie Arciszewski, poseł Rzplitej wi Rydze, i Szumlakowski, szef ga
binetu ministra, oraz pp. Chrza
nowski, naczelnik wydziału pra
sowego M. S. Z. i radcowie M. S.
Z. hr. Romer i Sokołowski.
Wśród wielu spraw na porząd ku dziennym bieżącej sesji znaj
duje się: sprawa Instytutu Wspót pracy Intelektualnej i uzupełnia
jące wybory do zarządu Instytu
tu; wniosek rządu finlandzkiego!
w sprawie stworzenia stałej in
stancji odwoławczej dla Trybu
nału Międzynarodowego w Ha
dze w y b o ry do tej instytucji i t. d.
Przedstawiciel Polski, minister, Zaleski z ramienia Ligi refero
wać będzie sprawy pretensyj ko lei prywatnych, które poniosły straty na podziale b. monarchii austriackiej.
lat nadwyżką 3.650.000 żyw ych
„dusz” .
Zaludnienie Polski wzrosło te dy w ciągu tego krótkiego sto
sunkowo czasu zgórą o 3 i pól miljona.
Nie od rzeczy będzie nadmie
nić, że od czasu ostatnich wybo rów sejmowych t. j. w ciągu 2 I pół Jat ostatnich ludność Rzplitej powiększyła się o 1.200.000.
ta, napisać na niej wiersz i do
stać za niego 5000 dolarów. Ta jest geniusz.
Rockfeller może wziąć takt sam skrawek papieru, napisać na* 1 nim parę słów t zrobić z niego papier wartościowy na dziesięć milionów dolarów. — To jest ka
pitał.
Rząd Stanów Zjednoczonych’
może wziąć mały ułamek złota, wybić na nim orla I przedstawia to wartość dwudziestu dolarów,
—To są pieniądze.
Robotnik może wziąć za
30centów stall I
zniej wyrobić sprężyny do zegarków, które przyniosą 8.000 dolarów. To jest praca.
Kupiec kupuje towar za 80 cen tów. a sprzeda konsumentowi za dolara. — To jest business. ’ No, a czy wasz podpis zdoła sprawić taką czarodziejską przo miane. aby małą karteczkę papieł ru zamienić na pieniądze? Ow-1 szem, tak! A wiecie w jaki spo-*
sób? Zdradzę Wam tę miłą t a jc ł rnnlcę zupełnie bezinteresownie. J Oto — jeżeli założycie sobia rachunek czekowy w P. K. O., je
żeli na ten rachunek będziecie wpłacali wszelkie Wasze w p ły
w y pieniężne, wtedy różowa kań teczka
zksiążeczki czekowej, o-, patrzona waszym podpisem sta*
je się... gotówką! t Okaziciel tego czeku w odpoJ Wiedniem okienku PKO otrzyma gotówkę na czeku wypisaną, Tąk oto pewien symbol — ka rt
ka z podpisem przemienia się w żywą gotówkę.
M. Cz.
G IE Ł D A
W ARSZAW A, 5.9 Dewizy
Berlin 212.7. Gdańsk 17342, Holandie 359.08, Kopenhaga 238.81, Londyn 43.37 N.Jork 8.90.5, Paryż 35.04, Praga 26-44-3 Sztokholm 239.66, Szwajcaria 173.19, Wiedeń 125.25, Włochy 46.69, Czerwo.
nieć 6.25,
Papiery lokacyjne
Dolarówka 59, 4 proc. pot. inyest.
112.25, 7 proc. LZZ. doi. 76.5. 4 I pól proc. LZZ. 56.75, 6 proc. obll<. m.
Warszawy 55, 4 i pól proc. LZ. m- War szawy 54, 5 proc. LZ. m. Warszawy 59. 8 proc. LZ. m. Warszawy 73.1, 8 proc. LZ. Częstochowy 67, 8 proc. LZ.
Lublina 67, 10 proc. LZ. Radcmla 81, Akcie
B. Polski 167, B. Zachodni 72. Warsz.
Cukier 34.5, Flrlav 25, Wysoka I4O, {Lilpop 2525, Modtzejów 9. N?rblln 42.
J Ostrowieckie 54, Starachowice 14.75, iHaberbusch
IJł
■ Sobota, 6 września 1930 r. 3
Piękność p o d m aską BRUNO WINAWER Powrót strusich piór
Na kalifornijskich plażach pojawiły się modne ponie w specjalnych maskach ochronnych przeciw zbyt wielkiej sUe światła. Maski te wywołują upiorne
wrażenie.
Współczesna „czarna mag]a“!
Zjawa z ekranu prowadzi orkiestrę
Duet z nieobecnym śpiewakiem — Teatr telewizyjny
Przyrządy radiowe widzimy w witrynach małych sklepików na Marszałkowskiej, anteny zwisa
ją z licznych balkonów do
mów, głośniki gdaczą na placach i powoli jeden z najcie
kawszych pomysłów technicz
nych naszej epoki przestaje bu
dzić zdumienie i entuzjazm.
Ale inżynier współczesny nie zasypia gruszek w popiele i wia
domości z laboratoriów specjal
nych, suche komunikaty o no
wych doświadczeniach brzmią wciąż jeszcze, jak bajka o żela
znym wilku.
Niedawno, podczas międzyna
rodowej konferencji energetycz-
Pożegnanie pani Cosies z mezem
przed odlotem Costesa i Bellonte‘a do Ameryki.
nej w Berlinie, uczestnicy wiel
kiego zjazdu zebrali się w sali Pałacu sportowego I tu wysłu
chali przemówienia panów Slo- ana i Owena Younga, którzy im przesłali pozdrowienia z San Francisco, z odległości tysięcy kilometrów. Na ich orację od
powiedział przewodniczący zja
zdu berlińskiego i jego słowa na grzbietach krótkich fal elektrycz
nych — via Londyn Rugby, Ne- teong — popłynęły do Kalifornii, gdzie je głośnik, ustawiony w sali, powtórzył inżynierom a- merykańskim, członkom głośnej American Light Association.
Kilka tygodni temu pasażer pewnego samolotu, krążącego nad słonecznem Los Angelos — miastem, które tak świetnie zna
my z kina — „zawezwał z błę
kitów do aparatu" jednego z dy
rektorów niemieckiej linji lotni
czej i rozmowa aeroplanu ame
rykański — Berlin (dystans 12 tysięcy kilometrów) brzmiała nie gorzej, niż normalna rozmowa Warszawa — Konstancin.
Głośny wynalazca, dr. Ale- xanderson, zaprosił któregoś dnia prasę nowojorską do dużego te
atru (2500 miejsc) — na pierw
sze w dziejach przedstawienie
„telewizyjne'*.
Na scenie stał spory ekran — przy nim głośniki radjowe. Ży
wy, realny ■wywoływacz powie
dział kilka słów i przedstawił ze
branym dyrygenta, pana Gam
ble, który złożył ukłon (na ekra
nie), podniósł pałeczkę i dał znak orkiestrze, siedzącej w sali tea
tralnej, przed publicznością.
Postacie „z płótna" śpiewały duety z osobami trójwymiaro-
wemi,
pan Gamble —z odległego labo
ratorium — grał trio z obecnym w teatrze pianistą i klarnecistą i nie wypadł z rytmu. Słuchacze po chwili zapomnieli zupełnie o soczewkach, falach, aparatach, produkcje „zjaw ekranowych"
niczem się dla widzów ute różni
ły od popisów żywych humory
stów i aktorów etsradowych.
A jednak drobną różnicę zau
ważyć można! Teatr „telewi
zyjny" wywoła nową, niebywa
łą rewolucję w naszej sztuce wi
dowiskowej.
Słynne laboratorium amery
kańskie w Schenectady pracuje wytrwale pod kierunkiem naj
zdolniejszych fizyków nad no- wemi typami rur katodowych.
Przez długie miesiące utrzymy-
walo komunikację z admirałem Byrdem i członkami jego ekspe
dycji antarktycznej, wysyła fa
lami elektrycznemi słowa i ob
razy do Sydneju w Australii, przez ocean Spokojny na wyspy Hawajskie.
Wszystkie cuda „czarnej ma
gii" są niczem w zestawieniu z trzeźwą pracą dzisiejszego inży
niera — elektrotechnika.
Najmodniejsze ubranie wieczorowe gło, w y z bujny cli piór strusich.
K ról podziemi Nowego Jorku
r
v t t▼ r r r r r r j Ku czci bohaterstwa
Ks aże Walji - marszałkiem powietrza
Nowe zaszczyty wojskowe angielskiego następcy tronu
aparacie Z zezwolania króla angielskie
go Jerzego V, następca tronu
•książę Walji, został zaawanso
wany do następujących szarż w arniji, flocie i awjacji:
W marynarce został wice-ad- jnirałem; w wojsku iądowem — generałem porucznikiem, w lot
nictwie — marszałkiem powie
trza (Air Marshal)
Poprzednio był książę Walji kapitanem, pułkownikiem oraz kapitanem grupy lotniczej.
W marynarce awans nastę
puje
jta długoletnia, gorliwa służbę od lat dziecięcych.
Książę Walji spędził w czasie wojny światowej dłuższy czas ma froncie wbrew sprzeciwowi lorda Kitchenera.
, Lotnictwem interesował się
‘"'KSląŹę j»A od lat l l . W rok” 1919 po raz pierwszy latał n aj‘Londy
nem jako pasażer w Hundey Page.
W zeszłym roku zdał egzamin na pilota.
Awans księcia na marszałka powietrza
pomija dwa stopnie, a mianowicie wice-marszalka powietrza i komandora (Air vi- ce-Marszal, Air Commodore).
W calem lotnictwie angiel- skiem było dotychczas 3 mar
szałków powietrza — sir John Higgins, sir Edward Ellington i sir Geoffrey Salmond.
Obecnie przybył czwarty.
Ku pamięci bohaterstwa porucznika-lotnika armjl angielskiej, Kelth Ander
sena, który padł ofiarą katastrofy w czasie szukania śladów Kingsforda Smi
th ^ , wystawiono na miejscu katastrofy w Nowej Zelandii pomnik.
Jack Diamond (w jasnym kapeluszu) w urzędzie celnym na grantcy belgij
sko - niemieckiej po aresztowaniu przez policję niemiecką.
Autobus wjechał w stado gęsi
Szofer ciężko poraniony
ŁÓDŹ, 5. 9. Jadący w Wolbo rza do Łęczycy pusty autobus natrafił koło wsi Witonja na nie
spodziewaną przeszkodę w po
staci stada gęsi, liczącego kilka
set sztuk.
Szofer gwałtownie nacisnął hamulce, nie zdołał jednak za
trzymać wozu i wjechał w sta
do, przyczem autobus wywrócił się.
Przechodnie wydobyli z pod strzaskanego wozu ciężko pora
nionego szofera Lautcrskiego.
Autobus zmiażdżył około 40 gęsi, wielka zaś liczba ptaków wyszła ze złamanenti nogami i skrzydłami. (Ro).
Truła kobiety swemi ..lekarstwami**
Aresztowanie za niedozwolone zabiegi
ŁÓDŹ, 5.9. Aresztowano w Ka
liszu akuszerkę Stefanję Katar- ską, która ma na sumieniu nie
jedną już zbrodnię.
Na ulicy Piłsudskiego prze
chodnie znaleźli 39-letnią Ma-
P o l k a z A m e r y k i p r z e d s ą d e m
za przestępstwo dwułertstwa, które uległo przedawnieniu
„ Gwałtowny orkan wyrządził wczoraj na Azorach wielkie spustosze- . nie.
t
— W związku z wyłowieniem z Se- lkw an y poćwiartowanych zwłok kobie- Ł v . prasa paryska podaje, i t w ciągu Loku bieżącego zanotowano we Fran- Ł j l 1.800 zaginięć kobiet.M łodociany kowboie
Najmłodszym „cow-boyem" wybrzeża Pacyfiku lest II-letni Ryszard Milton i Oaklard obok San Francisko. Na Zdjęciu paraduje on na swym ulubio
nym sbetlandzklm pony „tarle"
WARSZAWA, 5.9.
Amerykanki znalazły drogę l do sądu okręgowego w Warszawie, Wczoraj jedna z nich zasiadła na ławie oskarżonych w wydziale trzecim karnym.
Oskarżona Zofja Korzeniowska, urodziła się w Ameryce jako z po
chodzenia Polka i przyjechała do kraju wraz ze swym ojcem, mając opinie zasobnej w dolary jedy
naczki.
Kręcili się koło niej różni amato
rzy obcej waluty, wszystkich je
dnak zdystansował
szarmancki przodownik policji, Edmund Fajkowski. Policjant za
winął się raz dwa, spoił tatę parę razy polską żytniówką i w ciągu kilku tygodni został mężem urodzi wej zresztą Amerykanki.
Pożycie ich jednak nie było szczęśliwe, zwłaszcza, gdy Faj
kowski za jakieś przewinienie w y leciał z policji, a wychowana w ry gorystycznych tradycjach żona o- świadczyła, że znać go nie chce.
Ojciec znów wziął córkę do sie
bie, lecz nie zdołał jej długo utrzy
mać, gdyż zjawił się t zapragnął ją PdAiubić.
romantyczny aptekarz, Lwięc w dwu kuzy- p. Eugeniusz Goszczyński, który I nów działającegojzresztaf w^dobrej
B ojkot towarów angielskich
SAMOBÓJSTWO W R ESTA U R A C JI
w Katowicath
KATOWICE, 5.9. — Teł. wl.—
Wijtorai po południu w restaura
cji Tivoli w Katowicach popełnił samobójstwo przez zażycie su- blimatu 25-letni Kazimierz Heb- rzyńskl, syn obywatela ziemskie go z Klimontowa w Kieleckiem.
Przyczyna samobójstwa — zaj
ście z dyrektorem jednej z firm przemysipwy.cb p jęgę 4onę,
Bojkot towarów angielskich w Indjach przybiera na sile. Na zdleclu członek jednego z komitetów bojkotowych bada marki fabryczne sprowadzanych to
warów, by ustalić czy. a ie pochodzą one z Anglji,
Zrobiono wierze p. Goszczyńskiego stwier
dziło
w
parafjl, że niewiasta jest Hanną, wobeę czego odbył się ślub w parafjl \V.\V. Świętych.I to stadło nie trwało długo, gdyż Amerykanka, pochodząca z krainy rozwodów, zdecydowała, że i tym razem mąż kochał
nie lą, lecz lej pieniądze.
Minęło parę lat i tak się jakoś złożyło, żc ktoś złośliwy doniósł o wszystkiem władzom. Zofjl Ko
rzeniowskiej — Falkowskiej — Goszczyńskiej wytoczono sprawę karną ą dwużeństwo.
Oskarżona stanęła wczoraj przed sądem lecz nie powiedziała ani słowa, w yręczył ją natomiast obrońca adw. Zaczyński, który po
wołał się na najświeższe
orzeczenie
sądu najwyższego,
że przestępstwo dwużeństwa może ulegać przedawnieniu, a ponie
waż upłynęło od tego czasu parę lat, a więc sprawa winna być umo
rzona.
W myśl tych wywodów Amery
kanka uniknęła kary, sąd bowiem sprawę zgodnie z wnioskiem obrc ny umorzył.
rjannę Marczakównę, wijącą się z bólu. Po przewiezieniu do szpitala okazało się, iż Marcza- kówna zatruła się „lekarstwem**
poleconem jej przez Katarską.
Katarską natychmiast areszto wano i stwierdzono, że trudniła się ona od dłuższego już czasu zakazanemi zabiegami. Niedaw
no zmarła w Kaliszu pewna mło
da kobieta, zatruta „lekarstwem**
Kotarskiej. w i
Zbrodniczą akuszerkę przeka
zano władzom sądowym.
---
— Na nowojorskiej kolejce pod
ziemnej nastąpiło wczoraj wieczorem krótkie spięcie. Prs/czas paniki cztery, osoby zostały potratowane. Z 300 pa
sażerów prawie wszyscy odnieśli
w
ciemności lżejsze obrażenia.
W udał oni] z granie Francji
Dygas kawalerem
francuskiej Legji honorowej
WARSZAWA, 5.9.
Prezes związku artystów scen polskich i znakomity śpiewak, Ig
nacy Dygas, zawiadomiony dziś został przez ambasadę francuską, że rząd francuski mianował go ka
walerem francuskiej Lcgjl honoro
wej.
amerykański potentat prasowyW iliju i J<.iuJulph lłearst
