• Nie Znaleziono Wyników

Uwagi o śladach mineralizacji w utworach dewonu w Przegini na SE od Olkusza

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Uwagi o śladach mineralizacji w utworach dewonu w Przegini na SE od Olkusza"

Copied!
14
0
0

Pełen tekst

(1)

UKO 553.43/.45+553.689:551.734:551.243.32:552.5411:543.55.822.1 (438.31~202 Przeginla k. Olkusza - otwór)

Jadwiga ŚLÓSARZ

Uwagi . o śladach mineralizaciiw . utworach dewoQu w Przeginina SE 'od ' Olkusza

WSTĘP

Otwór wiertniczy Przeginia 1 (fig. 1)

położony

w

miejscowości

o tej samej nazwie

(oIwło

10 km na SiE od Olkusza)

zosta'ł

zaprojektowany przez

Oddział Górnośląski

Instytutu Geologicznego w 1964 r. Jest to obszar stosunkowo

słabo

rozpoznany wierceniami,

zwłaszcza

w

porówna~

niu

zdbszaremprzylegająeym

od

lPół:nocy. Występujące

tu utwory juraj- skie przykrYte

osadami

czwartorzędu. Podłoże

jury. jest

jesżcze także S'łabo

rozpoznane. W

odległości

3 km na zachód od otworu

.

Przegiilia 1 nawiercono w otworze OZ-II utwory wizenu,

' stanowiące

wg S. B-uko- wego (1964)

osłonę

syluru waryscyjskiej antykliny

Kr~ową.

W

osłonie

tej z utworami karbonu dolnego

kontaktują od

wschodu utwory dewo- nu; wynika to z mapy umieszczonej w cytowanym opracowaniu.

Celem wiercenia Pr, zeginia 1

było prześledzenie

przebiegu wymie- nionejstruktury waryscyjski,ej, aco za tym idzie - po.znanie

wykszt~ł­

.

ceni. a

podłoża

jury w tym rejonie.

·

Zg,odnie z przewidywanym profilem geologicznym

pod jurą

(na

głęb.

118,8 m) nawiercono dolOmity oraz

podrzędnie występujące

wapienie dewonu.

Miąższość

utworów dewonu w Przegini nie jest znana,

gdyż .wierce-'

nie zatrzymano w tych osadach na

głęb.

300 m

.. . '

S k r ó c o

ID y 'O

P i s "

Q

t w o r u

przedstawiJasię następująco:

Czwartorzęd

0,0+ 1,0 m Glina z okruohami zwietrzałych wapieni skalistych. Jura-malm

1.0+106,8 m Waphmie pelityczne, skaliste, niżej drobnodetrytyczne z gąb-

Ikami. · · . .

106,8+117,8 m Ciemnoszare wapienie margUste i margle gruzłowate.

117,8+118,8 m Margle zielonawoszare, gruzłowate.

Dewo.

118,8+154,7 m Dolomity ciemnoszare, krystaliczne z koralami i amfiporami, cien- ko uławicone, przechodzące m-iejsc.anu w dolomity zl~ieńcowate~

Dolomity ci~noszare zawierają ~adki dolomitów beżowych, ia-'

Kwartalnik Geologiczny, t. 13, ·nr 1, 1989 r.

(2)

68.

154,7+-157,0 m 157,0+-169,5 m

169,5+-185,2 m

185,2+-198,4 m

198,4+-002,3 m

232,3+-300,0 m

Jadwiga Slósarż

mirnowanych, one inrt;ensywnie s<Pęklane, zbrekcjoWJaJlle d użylone

kalcy,tem oraz dolomitem, slrnaiBow.iJałe. Sporady.czmi'e występują

brekcje tektoniczne.

W'apieni,e białoszare, kredowate (piszące), ,zbite. W spągu z ,okru- chami dolomitów ciemnos'zarych.

Margle beżowe i różowe z licznymi dendrytami manganowymi 'na przemian z dolomitami ciemnoszarymi, krystalicznymi, rafowymi, miejscami zbrekcjowanymi.

Wapienie żółte, szare 1 różowe, 'krystaliczne lub 'kryptokrystalicż­

ne, zbite, często silnie zwietrzałe, z wkladką dolomitów ciemno- szarych, krystalicznych, zbrekcjowanych.

Dolomity ciemnoszare, ,krystaliczne, rafowe, naprzemianległe z do- lomitami b~żowymi. Zawierają one wkładki ilaSltych margli beżo­

wych i zielolnawlOs'zal"y.ch.

DoLomitty oiemnos:Z!m"e, krystaHcmez ,amfdJpo['ami, z .WlkładJk:am

margli dolomitycznych ,zielonoszarych i z przerostami dolomitó~

ma,rgltistych. Na głęb. 203 m wYlSrtępuje metrowej miążs.zoŚCi wkJJad, ka :dolomitu muŁowcowego pstrego z muskowitem, na ·płaszczyznacł.

uławicenia. . .

Dolomity ciemnosza!l"e, ikrysrtalioc,zne, amfipocmye, użylone 'dolomi- tem .r6żowymi białym; 'SlPoradyczne skupienia .pirytu i hematytu.

CHARAKTERYSTYKA LITOLOGICZNA UTWOR6w DEWONU . Utwory dewonu w otworze Przeginia 1

odzmicz!łją się dużą

zmien-

nością wykształcenia.

litologicznego oraz

interesującym następstwem

warstw. Swiadczy

to

zarówno o

zróżnicowanych

warunkach sedymenta- cji

jak

i wtórny,ch pTzemiarn:ach :fjzyczm.ych i ,chemicznych, którym te

utwory

ulegały.'

Wyró:żmiono

tu dwie 'odrmany (grupy)

ska'ł:

A -

skały

nie zmienio- ne

względnie słabo

zmienionej B -

skały

zmienione przez procesy tek- toniczne

i

hipergeniczne.

W grupie A stwierdzono

obecność następujących

typów litolo- gicznych:

1. Dolomity.nie

uławicone i

grubo

uławicone,

ciemnoszare, bitumicz- ne.

,Zawierają

one miejscami

źle

zachowane amfipory i korale oraz spo- radyczne brachiopody.

to dolomity krystaliczne, zbite, tw,aroe. Po- wierzchnie

'ławic

i·diaklaz

po~ryte są zielonawą substancją marglistą.

Pod

~ik!ios'kopem ska'ła

odznacza

się teksturą bezld:erunJkową,

miejscami la-

minowaną·

Ol'az

równomierną strukturą drobnokrystaliczną

mozaiko-

(o

wielkośdziarn

od 0,01 do 0,025 mm). Z domieszek na

uwagę zasługuje niewiel~a ilość

substancji ilastej, która powoduje zaciemni e- nie ziarn, a czasem

'Podkreś~a rteksturę,

oraz·

ziarna

kwarcu detrytyozne- go,

ostrokrawędzistego.

Powszechna

też

jest

obecność

pirytu w postaci drobnych

strzępków ro~ianychw

skale.

Ainali'za chemiczna (wykonana przez mgr J.

Bagnowską) wykazała następujące zawartości

charakoterystyczne dla tego dolomitu: CaO - 30,67%, MgO"- 18,81%, FeO ,.- 0,58%',

F~03

- 0,22'010,

części

nieroz- puszczalne w HCl - 5,64°;'.. .

2. Dolomity

zlepieńcowate, gruboławicowe,

ciemnoszare. Utworzone

one z detry1;usu -(od 2 mm do 3 cm)pokTuswnych dolomitów ciemnosza-

(3)

Slady mj.neraldzacjoi w u'twO'ra'ch dew'ODU w Przegini

69

rych oraz pelitycznych

'beżowych..---:

analogicznych do dolomitów znaj-

dujących się

w

podłożu

warstw.

one spojone licznym spoiwem kalcy- towym lulb dolomitowym, krystalicznym,

jaśniejszym

od detrytu.

3. Dolomitypelityczne

beżowe występujące

w formie cienkich

ła­

wic . .

to dolomity ziemiste lub drobnokrystaliczne, twarde, zbite,

czę­

sto

faliście

laminqwane. Laminy o

grubości

od 0,5 do 5 mm. Miejscami obserwuje

się

plamiste

przejścia

tego dolomitu w dclomit ciemnoszary, krystaliczny, opisany w punkcie pierwszym. ' . .

Skład

chemiczny dolomitu

beżowego,

ziemistego jest

następujący:

CaO - 37,77.0/.0, MgO

~

11,87.0/

0 ,

FeO -0,5S.rJ/o, Fe1)a - 0,32%,

częś~i

.

nierozpuszczalne w J:ICI - 6,65%.

. .

4. Dolomity'maTgliste i margle dolomi.tyC7lIlJe sZiar:ozielone, pelitycz- ne, lite, bez

śladów

laminacji,

tworzące wkładki

w dolomicie rafowym.

A.naliza chemiczna m:axglu dolomitYOZil1ego z tej , serii

wykazała nastę­

pujące

charakterystycme

za:wartoś~i:

CaO - 5,27%, MgO -

.

2,14.0/.0, FeO - 0,58.0/

0 ,

Fe20a- 0,64%,

części

nierozpuszczalne w HCI- 7-8,450/.0.

5. Margle ila9te zielonawoszare,

słabo

plastyczne

występujące

w for- mie cienkich

ławic również

w dolomicie lmralowym. .

6. Wapienie

występujące podrzędnie

w formie iawic nie przekra-

czających

30 cm.

to wapienie

żółte

lub

różowe,

kryptokrystaliczne

i

krystaliezne, zbite: Wapienie te ' nie

zawierają ż'adnych śladów

faooy.

7. Wapienie kredowate

białoszare,

kruche IU!b twarde; porowate o

przełamie

ziemistym

(brudzące

palce).

Występują

one w postaci cien-

kich

ławic.

.

8.

Mułowce

ilaste, pstre

(wiśniowo-zielone), łupkowe,

o

mewyrażnie

zaznaczonej laminacji.

Występują W

postaci cienkich iawic i

zawierają

czasem rozproszony muskowit na

płaszczyznach uławicenia'.

Do g ru py B zaliczono

następujące

utwory:

1. Brekcja zbudowana z

materia'łu

miejscowego reprezentowanego

prżez

drobne i

większe

'Okruchy ciemnoszarych dolomitów :moralowych i

Ibeżowych

dolomitów pelitycznych,

laminowanych~ Tkwią

one w

zielo~

nawoszarej masie wapnistej . (+ Hel). Masa ta przypomina zmienione

skały

wulkaniczme (z zachowanymi '

prakryszt'ałami),a

w

szczególności skały towarzyszące

lamprofirom opisanym przez S.

Śliwińskiego

(1960) z okólic Siewierza. Brekcja ta paprzecinall1!a jest

siecią żyłek żółtego;

za-

żelazianego

kalcytu

(tab~.

I, fig.

2) ..

2. Brekcjoautworzona

wyłącznie

z

materia'łu

miejscowego, a

więc

z okruchów ciemnoszarych dolomitów koralowych,

beżowych

dolomitów peUtycznych oraz okruchów

zwietrzałych

wapieni. Okl'uchy te

sąos~

krawędziste

(od 0,2 do 3 cm). Spojone

one

białym

i

różowym

dolomi- tem krystalicznym. Zarówno okruchy

skał,

jak i dolomitowe spoiwo brekcji

pocię-te są siecią żyłek żółtego, zażelazionego

kalcytu (tab!. I, fig . 3). Miejscami brekcja ta

uległa Wyługowaniu

w

warun~ach

kraso- wych i

utworzył się

dolomit jamisty z dobrze zachawany.micharaJkrte- rystycznymi

ściankami

dolomitowego spoiwa (tab!. I, fig. 4).

Występo­

wanie . tego rodzaju brekcji · stwierdzODQ zarówno w dolomicie rafowym, jak i w dolomicie

zlepieńcowatym.

Podobne utwory

zostały

opisane przez S.

Śliwińskiego

(1956) z dewonu Nowej . Wsi. . .

3. Brekcja ·utworzona z drobnych okruchów zielonych

i'łów i

margli

oraz drobnych fragmentów rózowych wapieni. Pod

względem WYkszt-a'ł-

(4)

70

Jadwiga Slósarz

cenia przypomina ona utwory z grot krasowych.

Występowanie

tej brek- cji

zostało

kilkakrotnie stwierozone w stropowej

części

utworów dewo- nu w strefach

skrasowi'ałych.

Przeginia l'

., .

OZ-II

D

, '3' , 6 I g

,.1 _2

~3

~4 _5 _6

~7

• 8

Fig. 1. Uproszczona mapa' geolo- giczna okolic Przegini (wg S. Doktorowkz-

Hrebnickiego)

Simplified geologie map of the vicinity of Przegi- uia (accordifng to S. Do- ktorowicz-HrebnicJ.ci) 1 - dewon; 2 - ka:ebon; 3 - trias; 4 - jura; 5 - kreda;

fi - trzeciorzęd; 7 - uskoki;

I - otwory wiertnicze 1 - 'Devonian; 2 - Carborii- ferous; 3 - Triassic; 4 - Ju- rassic; 5 - Cretaceous; 6 - Tertiary; 7 - faults; S -;- bore holes

W profilu litologicznym dewonu z Przegini pomimo. znacznej zmien-

'lIlośd

i

różnorodności

odmian

skał wydzielić można

3 charakterystyczne

odc~i:

'

Odcinek dolny - od

głęb.

300 do 198,4 m :- charakteryzuje

sięobec­

nością miąższej

serii dolomitów ciemnoszarych z koralami i -cienkich

wk'ł,adek

margli dolomitycznych, zielonosmrych oralz

mU'~owców'pstrych zaWJierających

drobne 'blaszki muskowitu na

płaszczyznach uławicenia.

Odcinek

środkowy

(od 198,4 do 154,4 m) charakteryzuje

się obecnoś­

cią

ciemnoszarych dolomitów koralowych

występujących

tu jednak w postaci -cienkich

'ławic. Są

one

naprzemianległe

z dolomitami pelitycz- nymi

beżowoszarymi

ora'z

wkładkami

wapieni i pstrych margli. Obser- wuje

się

tu

pewną cykliczność

osadów,

gdyż

w dolnej

części

omawiane- go odcinka

następują

kolejno po sobie: dolomit ciemnosZ!ary, dolomit pe- lityczny

beżowy,

margle pstre i

wapień żółty.

Sytuacja taka 'Powtarza

się

tu dwa razy. Natomiast w górnej

części

odcinka

również

dwukrotnie

wyrażona

jest'

następująca ,cykliczność:

dolomit ciemnoszary, dolomit peUtycmy

beżowy, wapień biały~

Trzeci odcinek profilu (od

głęb.

154,4 do 118,8 m) cechuje

się

obec-

nością

bard2io Cienkich

ławic

dolomitu ciemnoszarego,

naprzemianległych

z

dolo~item

pelitycznym oraz dolomitem

zlepieńcowatym.

W odcinku tym

występują rówrueż

liczrie brekcje.

Profil paleozoiku Przegini

porównać mOŹlna

pod

względem wykształ­

cenia litologicznego do znanego profilu dewonu

ż Dębnika,

opracowanego przez J. J'arosza

-(1926)~

W Przegini, podobnie jak w

Dębniku

i Siewierzu,

wyst~pują

dolomity krystaliczne z

fauną

-amfipor i korali.

Ponie\,Vaż

ska-

(5)

Ślady mineralizacJi

w

utworach dewonu w Pi-zegini

7i

mienieliny nie

.są

jeszcze opracowane,nie wiadomo czy profile te odpo-

wiadają

Bobie wiekowo, pomimo

dużego podobieństwa litologiczill'~go.

Dewon z Przegini

różni się

jednak od dewonu

dębnickiego obecnoś­

cią wkładek

marglistych zielonosZiarych i pstrych.

Obecność

tych '

wkła­

dek

zbliża.

utwory dewonu z Przegini do osadów dewonu z okolic Siewie- rza opisanych przez S.

Śliwińskiego

{l956). Charakterystyczna jest tu

obecność wkładek

wapiennych oraz opisana

wyżej cyklicl!?ność

utworów dewonu.

Dewon Przegini jest utworem . morza

płytkiego,

wskazuje na to obec-

ność

. fauny koralowej oraz dalomitów syngenetycznych. -

Występowanie

dolomitów

zlepieńcowatych

wskazuje na okres erozji

wyżej

wyniesio..:.

nych raf. Dolomity pelityczne, margle dolomityc2me, a

także

wapienie

odpowiadają

sedymentacji morza . spokojnego, podczas

okresowegopogłę­

biania

siężbiornika.

Wahania

głębokości

dna morskitego

zarejestrowa~

ne

zostały także opisaną wyżej cyklicznością

osadów.

PRZEJAWY MINERALIZACJI W UTWORACH DEWONU W opisanych utworach dewonu stwierdzono -

śladową mineralizację

pirytem

i

hematytem oraz

płonne żyłki

i geody dolomitu, kalcytu oraz

chalcedonu. . .

Piryt

występuje

w postaci impregnacji

mułowca

zielonoszarego oraz jako

strzępki

siarczków Fe

bezładnie

rozproszone w dolomitach.

Wystą­

pienia pirytu

sąsyngenetycZlIle

z osadem. Ponadto stwierdzono

śladowe występowanie

pirytu epigenetycznego w postaci nieregularnych,

różno­

kierunkowych

żyłek

(o

grubości

ok. 3 mm) pirytu ziemistego oraz

żyłek

pirytu grubokrystalicznego. Piryt ziemisty niejednokrotnie

przecięty 2'J08--

ta'ł żyłkami

grubokrystalicznego

pirytu~ Żyłka

zbudowana z pirytu kry- stalicznego posiada miejscami

ośróQkę chalcedonową.

Równie -

częstą formą występowania

pirytu

są wypełnienia

kawern drobnymi

kryształ­

tarni (do 1 mm 0) oraz piryt roztarty na lustra'ch tektonicznych.

Z obserwacji miltroskopowych - wynika,

że występują

tu przynaj- mniej dwie generacje pirytu. Starsza generacja reprezentowana jest .przez

żyłki

pirytu ziemistego. Ma ona

niewątpliwie związek

z minerali-

-Ziacjążyłowym

dolomitem. szarym,

gdyż

obydwie te mineralizacje wy-

lrorzystały

analogiwne

spękalllia

i

związane są

przypuszczalnie z tym sa- mym okresem deformacji ,tektonicznej.

Młodszą generację stanowią żył­

ki grubokrystalicznego pirytu wraz z chalcedonem.

Związane są

one z kolejnym systemem szczelin.

Hematyt

występuje w

opisanych utworach w postaci _ jednorodnych

:żyłek

Jub l'azem ' z kalcytem, a czasem w postaci

śmietany

hematytowej na powierzchniach

spękań. ·

.

W mineralizacji

,płonnej

dewonu z Przegini wydzielono

następującą .sukcesję miner'alną:

- Dolomit

żyłowy

szary, drobnokrystaliczny,

występujący

w postaci nieregularnych . i

ro"zgałęziających się żyłek towarzyszących

pirytowi zie-

mistemu. . .

- Dolomit

biały,

grubokrystaliczny,

tworzący

nieregularne, w przy-

biiżeniu

pionowe

żyłki

(do 1 cm

grubości)

oraz

spajający brekCję

tekto-

(6)

.72

Jadwiga $lósarz

niczną.

Dolomit ten

występuje

ponadto w kawernach, gdzie tworzy drobnokrystaliczne druzy.

. .

- bol'Omit

różowYf

grubokrystalicZlny

spaJający również brekcję

tek-

toniczną,

a

także· tworzący

geody. Analiza spektraLna dolomitu z jednej takiej geody

wykaza~a

podwyzszone

zawartości

Zn, Cu

; i

Sn.

iBodkreś1ić należy, że

dolomit

różowy częstowypęłnia część środkową żyły

dolomi;"

tu

białego. . . . . ..

--.:.

Kalcyt .bi:a:ły występujący

w postaci cienikich,

gład1rościennych,

pi01liowych

żyłek. · ' . '

- Kalcyt

żółty, zażelaziony tworzący

druzy w kawernach na dolo- micie

białym

i

występujący

w postaci cienkich jednorodnych

żyłek.

W profilu dewonu mineralizacja dolomitowa i 1mlcytowa

.

7lnacznie

przewa~a

nad

minera'lizacją hematytową

i

pirytową.

Wykorzystuje ona

wszelkie

spękania

tektoniczne.

. . .

Poza tymi

dość

regularnymi

żyłami

o kierunkach

przeważnie

piono-

· wych występuje

jeszcze utajona

sieć

szczelinek wzajemnie

się

przecina-

jących,

które

także są zabliźnione

kalcytem. Ta

właśnie sieć żyłek kał:

..

cytowych jest

źródłem 'Podwyższonej zawartości

CaO w dolomitach.

'"

Dla

pełniejszego

poznania

skał

opracowywanego

· profilu wykonano

ca:łkowitą analizę. spektralną półilościową

na

zawartość

pierwiastków

śladowych

.. Analiza t' a

dała interesujące

wyniki. Wszystkie oznaczenia

wykonało

Laboratorium Chemic2ine

Przedsiębiorstwa

Geologicznego w Krakowie przy pomocy spektrografu Q-24. W analizowanych 16..:tu próbkach ustalono

obeoność następujących

pierw:i!astków: Cu, Zn, Pb, Fe, Al, Si, Ca, Mn, Ti, er, Co, Ni, Mo, Ga, As,

SIn"

Ba, Sr, oraz w jednej tylko próbce V.

Interesujące wydają się

tu

z'awartości

Cu, Zri, Pb, Ba, a szcze:"

gólnie Sil.

.

Miedź występuje

w

ilościach od

0,001 do 0,01%, a w trzech próbkach .

w

.przed~aleod

0,01 do 0,1'0f0. Te ostatnie

zawartości

stwierdwno w

ży-

· 'łowym, różowym

dolomicie oraz w zbrekcjowanych dolomitach

pocię­

tych

siecią żyłek

ka:lcytu i dolomitu.

Podkreślić

tu

należy; że.pQd-wyższo­

ne

zawartości

Cu w analizowanych próbkach

znacznie

wyższe

od

śred-"

nich

zawartości

tego pierwiastka w

skałach Węglanowych,

które wyno-

.

· szą

14± 9 ppm (D. L .

.

Graf, 1960).

. .

.

.

Z

, podwyższoną zawartością

Cu w omawianych próbkach idzie w pa-

rzezwiękSZJ()!!))a zawartość· Zń.,

która waha

się VI

tych samych· granioach

.

-- od Oj01 do O,l"/ct. Jest. ona

również wyższa

odo'bliczon.ej

średniej

dla

skał węglanowych,

która

.

wynosi 26 IPPrtJ. .(D.

L.

Graf, 1960).

Niezależnie

l1iatomtast od

'

koncentracji

.

podanych

.. wyżej

pierwiastków

kszta.'ł:tuje się zawartość

Pb. Analizowane próbki

zawierają

Bb w2illacznie

niższych

ilościach

(od 0

1

001 do O,Ol°/ct); a:

podwyŻSWI1.ą k<mcen'tracjęO'łowiu

(od 0,01 do 0,1

% )

obserwuje

się

tu tylko w próbkach, które,

odznaczają się większą zawartością minerałów

ilastych.

.

Jeżeli

chodzi o

zawartość

Mn w omawianych

ska'łach,

to

Kształtuje się

ona w przedziale od 0,01 do 0,1

% ,

a

więc

nie odbiega od

przeciętnej

(500 ppm). Tylko w jednym przypadku Mn

występuje

w

ilości

od 0,1 do 1%. Ta

podwyższona zawartość

wynika zapewne ze skoncentrowania

się

Mn w postaci dendrytów, l!cznie

występujących

w analizowanej próbce

na

zwietrzałych

powierzchniach

spękań.

.

(7)

Śla:dy rirlnera1izacji w utwora'chd-ewonu w Przegip;i

Z innych pierwiastków na

uwagę zasługuje

jeszcze

.zawartość ,

Ba, która wynosi .od 0,01 d.o 0,1% oraz od 0,1 do 1%. Ta druga

zawartość

jest anomalna w' stosunku do

średnich

(150ippm, D. L. Graf, 1960) i

może świadczyć już,

o

występowaniu

barytu, którego jednak nie stwierdzono

makroskopowo.

" -

Na

szczególną uwagę zasługuje

tu

wyraźnie

anomalna

zawartość

cy- ny.

ObecTl;ość

cyny stwierdzon.o w czterech próbkach. W trzech prób;"

kach waha

się

ona od 0,001 do 0,01%.

to próbki

następujących skał:

1 - opisany

wyżej różowy

dolomit

ży'łowy,

2 - dolomit zbrekcjowany i 3 ----:

dolom~t pocięty siecią żyłek

kalcytu oraz dolomitu.

- Najwyższą zawartość

Sn (od 0,01 do 0,1%) stwierdzono w kredowa- tym wapieniu porowatym; Z uwagi na

interesujące

wyniki

prżekazano tę próbkę

oraz 5

dod~tkowych

do

GłóWIiego

Laiboratorium IG

vi

War- szawie, które

wykona:ło już ilościowe

.oznaczenia tego pierwiastka na drodze analizy spektralnej. Wszystkie' analizowane próbki wykazaly

obecność

cymy w

llościach

od 0,011 do 0,015%.

Zawartości

te znacznie

'przewyższają

klark Sn

wynoszący,

jak wiadomo, 0,0004%. Identyczna z klarkiem jest

zawartość

Sn podana przez D. L. Grafa (1960) jako cha- rakterystyczna dla

skał węglanowy'ch.

Na

podkreślenie zasługuje

szcze- gólnie fakt

wspÓ'łwystępowania

z

podwyższoną zawartością

cyny

również

podwyższOnej zawartości

miedzi.

'

Badani:a mikroskopowe' w

świetle,

odbitym nie

lijaWlIliły

jednak

'

obec-

ności

innych

minerałów

'kruszqowych poza pirytem

i

hematytem. Rów-

nież

i na drodze analizy chemic-znej nie

udało się wyodrębnić

ze

skał minerałów.

z którymi

mogłyby być związane.

te anomalne

zawartości

Sn,

~,C~ " '

Pochodzenie tych

podwyższ.onych' zawartości

metali jest tym trud- niejsze do

wyjaśnienia, że skały

;paleozoiczne

' uległy -

tu

częściowemu

skrasowieniu i innym procesom hipergenicznym, które

zaciemniają

pierwotny obraz mineralizacji.

,, '

-

'

ZJAWISKA KRAsnWE

W otworze wiertniczym Przeginia 1

występdwanie

krasu' stwierdzornio zarówno w utworach jurajskich,jak i w utworach

dewonu~

W profilu dewonu procesom krasowym

, uległy

w

większym

stopniu dolomity

aniżeli

wapienie, co z uwagi na

różnice

w

rozpuszczalności

tych

skał

jest zasta-

nawiające. _

, Dolomity dewonu, pocięte są

szczelinami

zabliźnionymi

i szczelinami nie

'wypełnionymi

oraz

zawierają

jamy krasowe.

Szczęliny

'otwarte

z

re'g\lły

pionowe. J edrie z nich

mają ściany gładkie, tnnewyka'zują śla­

dy rozmycia krasowego,'

.

W licznych próimiach krasowych nie stwierdzono ty;powychnasko"-

rupfeń

ani

też

charakterystycznych glin krasowych, które jednak

mogły

ulec rozmyciu, a

więc

z utworów krasowych na

l,lwagę zasługuje

iPd.y- nie Qpisana

wyżej

'brekcja .

. Rozmiarów'

tego krasu,

,

podobnie jak

i

jego wieku nie da

się okreś­

lić,

nie

udało się

bowiem

stwierdzić,czy

istnieje

bezpośredni związek

z krasem

nadległego

malmu.

',

Za

możliwością

takiego

związku

przema-

wiać może·

charakterystyczny profil litologiczny, w którym stwierdza

(8)

74

Jadwiga Slósarz

się między

malmem adewOlIlem bardzo

Cienką wkładkę

margli oksfordu, tyliIDo w

małym

stopniu

spełniającą rolę izolującej

warstwy wodoszczel- nej (wynika to ' z obserwacji ucieczki

płuczki

podczas wiercenia). Nasuwa

:Się więc

wniosek,

że

jest to kras

młody 'Względnie odmłodzony.

Wiadomo jedynie,

że

kras ten jest

młodszy od

opisanej

wyżej

mineralizacji dolo- .mitem i kalcytem.

UWAGI o GENEZIE MINERALIZACJI

Zagadnienie mineralizacji opisanych

skał wiąże się przypuszczalnię

z procesami tak syngenetycznymi, jak i

epigenetyc~nymi.

. Synsedymentacyjna mineralizacja siarczkami metali

Ziachodzić może

w warun!k:ach redukcyjnych

panujących

w przydennej

części

zbiornika.

Ciemne zabarwienie dolomitQw z .przegini oraz

obecność śladów

bitu- minów nie jest jednak dostatecznym dowodem warunków redukcyjnych

panujących

w tym zbiorniku, bowiem

zawierają

one

faunę

koralowców.

Również obecność

rafowych

zlepieńców

wskazuje na

ruchliwość

wody:

NatomiaSt w . okresie tworzenia '

się mułowców,'

podczas

pogłębiania się

morza,

mogły panować

warunki redukcyjne.

Świadczy

o

tymdbecność

impregnacji pirytem w tych

skałach.

"Zjawiska epigenetyczne, którym

uległy

utwory dewonu przegini

związane są

z

przebudową tektoriiczną,

przypuszczalnYJlli procesaJ;lli hy- drotermalnymi oraz hipergen;icznymi. ·

Obserwowane tu zjawiska tektoniczne

ograniczaj.ą się

do

spękań,

ja- kim

uległy

kilkakrotnie utwory dewonu,

śladów

zlustroW"<lloraz. zbrek- cjowania.

Występujące

w profilu dewonu lustra · tektonicZine

bar:dzo

słabo wyrażorie,

parne zbrelkcjowane

mają

nieco

większe rozprzestr~ie­

nie, licznie natomiast

występują spękania. Spękania

te

są najczęśCiej

pionowe lub strome i

.niewątpliwie związane

z 'kilkomageneracjamiru- chów tektonicznych.

W starszych fazach

spękania zOstały

przypuszczalnie

wypełnione

utworami pochodzenia hydrotermalnego.

to

żyłki

dolomitu szarego wraz z pirytemziemistymol'az

żyłki

pirytu grubokrystalicznego z chal- cedonem, a

także

dolomit

.różowy

i

biały cementujący brekCję

tekto-

niczną.

Dolomit ten

występuje r{>wnież

w geodach. Mineralizacja kalcy-

tem

'białym mogła być związana

z

póź>niejszym,

lateralnym ,

krążeniem

wód w skale. . '

Młods~a

faza mineralizacji -

wyrażona obecnością

cienkich

żyłek

i druz kalcytu

żółtego,zażelazionego- związana

jest prawdopodobnie

już

z procesami krasowymi.

Najmłods.Zafaza spękan

' zaznaczona w utwo- rach jurajskich cechuje

się występowaniem

szczelin

niezabliźnionych,

.

gładkościennych.

,

Interesujące

jest pochodzenie

śladowych zawartości

takich metali

jak

cyna,

miedź

i cynk stwierdzonych na drodze analizy spektralnej. Pomi- mo

że stężenie

!ch waha

się

tylko w granicach

od

0,01 do

O,l~/o, są

to

już

jednak

wartości

anomalne w stosunku

dośreclnich

dla tego typu

skał.

Także

i parageneza' ta jest bardzo charakterystyczna i trudno mmac

'

za

przypadkową.

'Szczególnie. trudna do

wytłumaczenia

jest :zmaczna za-

wartość

Sn. .

W Przegini nie stwierdzono mikroskopowo i makroskopowo

żadnych mirierałów

cyny. Na podstawie stwier.dzonego tu

spektialniewspółwy-

(9)

SIady mlneralizacli w utworach dewonu w Przegini

75

stępowania

Sn i Cu

można

by

przypuszczać obecnośćstanninu

(CU2 Fe Sn 84).

Poważriiejsze

pierwotne koncentracje cyny

są,

jak wiadomo,

'zwią­

zane

' wyłącznie

z

kwaśnymi

magm.owcami, zwykle z granitami, w któ- rych

zawartość

eynywynosi od 16 do 30 g/t (W. L. Barsukow, 1957).

StWierdzono,

że wśród

granitów

mogą występować

tzw. granity cyno-

nośne,

w których

zawartość

cyny waha

się

od 80 do 100 i od 300 do 400 g/t.

Według 'W.L. Barsukowa:cyna w granicie związana

jest z hioty- tern, w k,tórego

sieć

wchoozi na drodze dwustopniowych izomorficznych podstawiep. Podczas procesów postmagmatycznych (m. in. muskawityza- cji biotytu) cyna

,może przechodzić

do roztworu. W. L. Barsukow podaje,

że

w nie zmienionych postmagmatycznymi procesami granitach nigdzie nie

,

znajdowanokasytery:tu akcesorycznego.

,

Na

podkreślenie zasługuje fakt stwierdzenia kasyterytu w zespole mi-

nera'łów ciężkich

w piaskOlWcach jurajskich z

Rze~otar

(M. Krysowska, 1962)". Piaskowce te, jak podaje J. Burotan «1962)

ułożone są bezpośrednio

na serii

łupków

biotytowych, które

stanowić mo~ą osłonę

Intruzji mag-

mowej.

'

Problem magmatyzmu

półnoono-wschoclrniego '9br~eż'enla Górnośląskie­

go

Zagłębia Węglowego był

ostatnio tematem kilku

opracowań.

T. Wie- ser (lS57)

'na podstawie komagma:tyzmu skał

stwierdzonych w

Mrzygło­

,dzie i lamprofiru z Dziewek opisanego przez 8amsonowicza i

Małkow­

skiego oraz wulkanitów okolic

Krzes~owic wiąże

je 'z

intruzją ,

batolitu.

J. Znosko

obecności

takiego batolitu dopatruje

się

na obsz:arze anomalii

'

magnetycznych

Mrzygłodu.

8. Bukowy i S. Cebulak (1984)

opisując

roz- wójdiastroficzn,o-magmatjczny a:ntyklinorium

śląsko4:r.akowskiego

do-

patrują się obecności

intruzji batolitowych na 'kontakcie

Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

ze

sfałdowanymi

utwol'ami paleozoicznymi

kr~ow­

skiej

gałęzi.

waryscydów .

. Zagadnienie

związku

mineralizacji utworów paleozoicznych z,magma- tyzmem jest

niewątpliwie ~n.teresujące,ale

i bardzo problematyczne. Za- gadnienie to porusZ:ane

było

ostatnio

między innymi przez S. Bukowego,

, S. Cebulaka, J.Slósarz (1964). Jak dotąd

stwierdzono jedynie przestrzen-

ny

związek między występowaniem

wulkanitów i objawami mineraliza- cji. Za istnieniem takiego

związku przemawiać

by

mogły

obserwacje po- czynione

pr'zeżF.

Ekierla (1957)

i

T. Wiesera (1957) w

Mrzygłodzie

oraz prze21 J.Slósarz w .okolicach Krakowa (1964a,,1964b).

Stwierdzenie nawet takich

śladów mi:i1erallzacji jak w opisywanym

otworze ma

niewątpliwie duże

znaczenie,

zwłaszcza że

otwór ten znaj- duje

się

na obSzarze

położonym między

Olkuszem - znanym z licznych przejawów okrusz'cowania siarczkami,

]}C,

Zn, oPb

również

i w utworach paleozoicznych (T.

Gałkiewicz,

C.

Harańczyk,

L.8zostek 1960) -

ta

okoli- cami Krakowa, gdzie stwierdzono przejawy

mineralizacji~ruszcowej

w utworach paleozoicznych (8. Bukowy, 1961;J. Slósarz, 1964a, 1964b).

Uzyskane wyniki

tym hardziej

interesujące, że

stwierdzono tu pod-

wyższoną zawartość

cyny, pierwiaStka do tej pory nie spotykanego w zna- nych

wystąpieniach

przejawów

mineraliżacji

na tym obszarze.

Pracownia Głębokich Struktur Oddziału G6rno .... '1~lI. .. ,!>u Instytutu Geologicznego

Sosnowiec" ul. BIałego 5

Nadsłano dnia 29 grudnia 1967 r.

(10)

76

Jadwiga Ślósarz

PISMlENNICTWO

, BUKOWY ,S. (1961) - Uwagi o mineralizacji skał paleo:roicznych w okolicy Kra-

lWWia Kw,art. geoL5, p. 338-344, nr 2. War'sza'W'a.

BUKOWY S. (1964) ~ Uwagi o budowie geologicznej palep:roiku wschodniego obrze-'

żenia Gómośląslciego Zagłębia Węgłowego. BiIul. Inst. Geo1., 1M,p. 21- 40. Warszawa .

. BUKOWY S., CEBULAK S. (1964) ~ Nowe dane o magmatyźmie antyklinorium

śląsko-kraJrowskiego. Biu!. Inst. Geo!., 184, Po 41:-'~ Warszawa.

BUKOWY S., CEBULAK S., ŚLÓSARZ J. (1964) ~zagad,riienie mineralizacji utwo- rów paleo'Wicznych NE obrzeżenia GórnośląSkdego ZagłębiaWęg,low:ego.

Materiały do X~II Zjazdu PTG, 'P. 29-37. Katowice.

BURTAN J. (1962) - Wiercen!.e Rzesz(ltary 2. (komunikat wstępny). Kwart. geol.,

'6,

p. 245--259,

nr

2. Wa:rs,zawa. ' , ' ' , EKIERT F. ((957) - Warunki geologiczne występowania skal magmowych w Mrzy-'

głod'zie w ,okolicy Zawierci.'a. K'WIa:rt. geo!., 1, p~'106-1:1~, mo J.. W,a:rszawa.

GAŁKIEWICZ T., HARAŃCZYK -C., SZOSTEK L. (1960) - Poju['ajsilcie okruszco- wanie utworów w zasięgu dewon - jura rejonu Olkusz Klucze. Rudy

i Met. nież., nr 4. KatowIce. '

GRAF DONALD L. (1960) - Geoohemistry (lf carbonate sediments and sedimentary carbonate roc-ks. Part. III. Minor Element Distribution Circ. Illinois State Geol. Surv., Nr. 301. Urbana.

JAROSŻ J. (1926) - Obecny stan badań nad stratygrafią dewonu i dolnego 'karbonu , w okręgu krakowskim. Rocz. Pol. Tow. Geo!. nr 3. p. 115-185 .. Kraków.

KRYSOWSKA M. (1962) - Analiza petrograficzna utworów środkowo-junjskich z Rzes2lotar.Rocz. Pol. Tow. Geol., 32, p. 56~7,6, ll1l" 4. Kra'ków.

ŚLIWIŃSKI. S. (1956) - O występowaniu wapieni i,' dolomitów dewońskich koło

Siewierza or,az o możliwościach ich użytkowania. Zesz. nauk. AGH, Geol. Nr l. Kraków.

ŚLIWIŃSKI S. (1960) - Lamprofiry i brekcje wulkaniczne wśród wapieni dewoń- ' sklch w, Dziewkach lroło ffiewierm. Prz. geol., 8,

p.

656---657,

nr

12. ~ar-

szawa. , ' " , ,

ŚLÓSARZ, J. (1964a) -Przejawy mineralizacji kruszcowej utworów paleozoicznych w wiercetl!iach "Ka:rni.owice". Prz. geo1., 12, P.308----310, nil" 7/8. Warszawa.

ŚLÓS.A!RZ J. (1964b) - ,przejawy mineralizacji w otworach ,wiertniczych Bębło

i Jeil"ZIna:noWlee. Kwart. geol., 8, p. 965-0966, nr 4. Wa!l'Szawa.

WIESER T. (1957) - Charakterystyka petrograficzna albitofirów, !porfirów i diaba- 'zów z Mrzygłodu w okolu,cy Zawd,erCtia. Kwart. geol. l, p. 11~27,1Il'l." 1.

Warszawa.

IiAPCYKOB B. II. (1957) - K reoXBMH1l OJIOBa. reoXBMH1l, J'\I2 1; CTp. 36-45. MOCKBa .

.H.ABura cmoC:A)K

K BOllPOCY O IIPlł3HAKAX MHHEPA.JBł3~ OTJIOiKElIKA: )J;EBOHA B nlIlErnHU K IOro-BocroKY OT OJILKYIIIA

Pe310Me

B CTan.e npHBOAATCH HOBhIe )laHlIbIe o )leBOHe, BCKpLlTOM B nmeI'ImH,OKOJIO OJILxyD:ra

(4J:ar.lJ.

3TH )leBOHCJme OTJIOlKem BXOAAT ,B COCT3.B BapHcll,lI1tCKo:ll: 8.H'I'HltIIIłHa KpaKOBa.

no~ IOpO:ll: Ha rny6BHe 118,8 KM 6bDIH BCKpLlThI TeMHocephIe lq)HCTaJIlIH1IeCKHe )lOJIOMllThI

(11)

Streszczenie 77

c

cpaYHo:li aMCPBlIOP H KOPaJIJIOB, C BKJIIO'IeBIDlMll KOHI'JIOMepaTOBbIX H3BeCTWlKOB H }IOJIOMHTOB.

Mes:ee MHorO'IHCJIemu.:r:mecL aJIeBPOJIB.Tli[, p;OnOMHTOBLIe H rJ;IIIHHCTLIe MepreJIH. MOm;HOCTL

.:nmt OTJIOJKeHHit HCH3BeCI'H8, Tax Kax cimamma 6LIJIa OCTaHOBJIeHa ·B HlIX Ha rny6HHe 300 M •

. .Jl1ITOJIOrH'lecKoe crpoeHHe :nmt nopop; HMee-r 60JILmoecxop;CTBo C uOPOP;aMH cpe,II;Hero p;eBOHa OKpecTHocreit

CeBeJK8

(C. ClIHBHIII>CK:H, 1956). 06Hap)'JKeHHlUl B IImeI'HHl!:60JILII!alI H3MeH'iHBOCTL JIHTOJIOnDi: CBH,II;eTeJILCTByeT 0 ,ll;HCPiPeIiemn!PO'BaHBLIX YCJIOBIDIX ce,II;HMe~.

OTlIOJKeHIDI p;eBOHa B IImerHHH CHJIbHO Tpem;HHOBaTLIe, 6peK'lHenop;06HLIe B 6LIJIH no,D;Bep·

JKeHLI KapcT0061?a30BIIHWO. C TeKTOHH'lCCKHMH Tpem;HHaMu:, BepmITHO HecKOJILKBX reaepa.rr;WI:

CBlI3aHLI CJIe,4I.l . MlmepaJIH3a.rtBl1: nHPHTOM, . reMaTHToM,· P;OJIOMHTOM, KaJILItHTOM B· xa.JlIIe.

. p;OHOM. OHa npOBBJUIeTcg B BH,II;e JKHJI B BLInOJIHeHHbIX K8lIepH. BLI,II;emu<>TCg ,D;Be CTap;:!I1I;

MBHe~ crapII!all 113 lCOTOPbIX B03MOJKHO CBH3aHa C rH,D;pOTepMlllIl>Hl>lMH ·npOD;eccaMH.

3TO JKHJIKH. ceporo p;OJIOMHTa C 3eMJIBCTLIM IIHPHTOM, a Ta.KJKe l!GJ.Jm:H KPynHOlCPBCTaJIJIH~

'IecKoro zmpll'i'a C xa.JlIIep;OHOM, a TaK:JKe JKHJILI B JKeo,II;LI 6eJIoro H p030Boro P;OJIOMHTa, B lCOTOPOM 06HapyXes:0 nOBLIIDeHoe cop;epJKaaHe

Sn

B Cu; DOJIee MOJIO,!\lUl CT.a,D;HH MBHepaJIH3a.rtBl1 npcp;- . CTaBJIes:a TOHKHMHJKHJIK:aMH 6eJIoro ~a, BHorp;a creMaprroM, a TaK:JKe

JKH.JIJ:liMB:

H,zWY-

3aMH JKeJIToro KaJILD;HTa. 3TOT KaJILD;HT B03MOJKHO CBH3aH C JIarepaJILHLIM 06MeHOM· BOP; B TPe.

m;HHOBaTOit H nO,D;BepJKeHHoit KapCTY ropHOR nopop;e. .

KapCTOBLIM BBJIeHIDIM .nop;BepJKeHLI Ka.K IOpa, T~·H ,n;eBOH B rJIaBHLIM 06Pa30M P;OJIOMlITI>I.

OHH. B 60JILmOR creneHH noBiIwnm Ha 3aTHPaJIi[e nepBOHa'l3.Jllilioit KaJ>THHLI MHHe~.

Oco60e BHHMaHHe CJIep;yeT 06paTHn.Ha pe3ym.TaTLI cneKTPaJILHOrO aHaJIH3a nopop; H JKHJIL-

·HbIX 06Pa30BaHHit. B HHX 06Hap)'JKeHo nOBLIIDeHHoe Cop;epJKaHHe Sn, Cu, Zn, Ph H Ba, aHOMaJIL- HbIX no OTHOmeHHIO K· KJIaPKY Kap60HaTHbIX nopop;. OJIOBO npHeyTCTBYeT 3P;ecL B KOJIH'lecTBe OT 0,011 lI,0 0,015%. qaCTO BMecre C HHM lICTpe'iaeTCx Me.zu, ¥OJIH'lec:rBe OT 0,01 lI,O 0,1

%.

Cne.

p;yeT nO,ll;'iep:mYno, 'IT.O HaJIH'iHe :noro 31IeMeHTa He 06Hap)'JKeHO P;O CHX nop B H3BecTHblX MH- HepaJILHbIX npOJIBJIeHIDIX Ha repPHTOpBH· MeJK,l(y KpaxOBOM B· OJILxymeM.

3Ta pacceJIHHaJI MHHCpaJIH3an;BH OlIOBa B nopop;ax H. JKHJILHblX 06p8301la.B:IDlX p;eBOHaIIme- rmm . reM 60.nee BHTepecHa, 'lTO B XOMUJIeKce. TJDKe.TIblX MHHCPaJIOB IOpLI )KemOTap, pacnOJIO- JKeHHblX Ha IOJKHOM OPOP;O.TIJKeHBHBapHCD;HitcK01l: ~ KpaxOBa, 06Hap)'JKes:o npBcyTCTBHe

·KaCHTepBTa (M. KPLICOBCKa, 1962). . .

Jadwiga SL6sARZ

REHA.BKS ON MINERALIZATION TRACES IN J)EVONIAN FORMATIONS AT PRZEGINIA, . SE OF OLKtiSZ

Summary

The aTticle presents new data on the Devoilianformations pierced oat Przeginia, near O1kusz (Fig.. 1). The Devoman is here part ·of the Vaa:isci!ananti'Ciine of

CJ::aoow.

UlIlder the J·ur~ deposits, dlark,.grey crysiflalliLin.e dolomites have beelll encountered at a'. depth of 118.80 m. The dolomites, which contain ·limestone and conglomerate-like dolomite intercalations, reveal fauna ·of amphipores and corals.

SiHstones, '1lS well as dolomiticand clayey marlsare less abundant. The thickness . of

these.

formations ~s un'kiIlow-n, sin<:eaU the

drlllings

were completed iIIl them

at a depth of 300 metres only.

The lithological development of these rocks points to a considerable analogy to the r.ocksof ·Middle DeV<>llianage, found in the ·vicinity of Siewierz {So Sliwifl-

(12)

78 fadwiga Slosarz

ski, 1956). The great .change in lithologica:1 development of the deposits at Przeginia proves tlie differentiated sedimentary ,conditions.

The Devonian form'ations at Pxzeginia are strongly ,cracked, brecciated and reveal karst phenomena.' Tecfonical fractures, proba'bly. of several ,generations, are accompanied by pyrite, haematite, dolomite, calcite and chalcedony mineralization., The mineralization appears in the form of 'Veins and of ~illed-in cawerns. Here.

two stages of mineralization have been distinguished. Most probably, the" older of them is related to hydr.othermal processes. These are vei.nlets of grey d.olomites . with chalcedony, as well as veins and geodes of white or pink coloured dolomites.

in which increased Sn ·and Cu cQntente have been ascertained. ,The younger stage is represented by thi;n veins of whdte calcite, at pLaces with haematite, aOO by veirilets arid druses of yellow coloured calcite that, most probably, is related t.o the lateral circulation .of waters in the cracked and karst-lik,emassif.

The karst [phenomena appear in the JurassIc and Devonian formations ma'inly

"in dolomites. They a:re greatly responsible for the concealing of the eXlsUng

mineralization. . ,

The results .of spectral analyses of both sedimentary and, vein rocks merit here a gpecial attenti.on, mainly 'because of the presence of the increased Sn, Cu.

Zn, 'Pb and Ba contents, anomalous in relation to the clark of carbonate rocks. Tin.

1)ccJ.lrs ,here in an a~ount from 0,011 to 0.015%, accompanied frequently by 'OOpper.

from 0.01 to O.lt/o. It shQuld be stres.\led here that s'o, far the presence of this, chemical element has not been ascertained to appear In the' known mineralization occurrences Within the area between Cracow and Olkusz.

This trace mineralization'of tin in the Devoniansedimentary and vein r,ocks.

at Pi-zeginia is interesting mainly due to an additional f'act that' in the heavy milIlel"ailassembLage of the Juras,Soic dep05.tts, at R'zesi7lOtary, cassiter:ite hu been

encountered. The .a!I"ea of the cassiterite,occurence is, . situated in the southern cori-'

tinuaUon of the V:ariscan anticline ,of era,cow (M. Krysowska,1962).

(13)

Kwart. geol., nr 1, 1969 r. TABLICA 1

Fig. 2

Fig. 3

Fig. 4

Jadwlg.a SLOSARZ - Uwagl 0 sladach mineralizacji w utwora'ch dewonu

(14)

TABLICA I

Fig. 2. Brekcja tektoniczna z glE:b. 152,0 m. Widoczne s~ ciemnoszare okruehy do- 10mit6w raf{)wych tkw-i~ce w jasnoszarej masie. Wielk{)se naturalna Tectonk breccia at a depth of 152.0 m. There are seen dark-grey reef dolomite fragments sticking in a ldght-grey mass. Natural s:'ze

Fig. 3. Brekeja tekttoniczna z glE:b. 144,5 m. Okruchy dol()mit6w rafowych (ciem- nosza1"e) i w8Ipieni (j·asnos;zare) sp'Ojollle s~krYls,tHcznym dolomitem (bialy).

Widoczna jest siee cienkich zylek 'kalcytowych przecinaj~cych cal~ skalE:.

W:elkose naturalna.

Tectonic breccia at ·a depth ·of 144.5 m. Fragments of reef dolomites (dark- -grey) and of limestones (Light-grey) are cemented with cry.stalline do lomite (white). Visible is als<> a net of fine calcite veinlets which cut thl whole rock body. Natural sdze

Fig. 4. ' Dolomit jamisty wylugowany. W:elko~e naturalna Cavernous, leached dolomite. Natural size

Cytaty

Powiązane dokumenty

Najczęściej są to spiralnie zwinięte rurki robaka Spirorbis, szkielety ko- lonii mszywiołów, korzonkowa- te podstawy łodyg liliowców, skorupki małżoraczków,

Na obszarze sl~sko-krakowskim osady de wo nu odslaniaj~ si~ w okolicach Zawiercia i Siewierza oraz w D~bniku. Badano je glownie w zwi~zku z kartowa- niem

dewonu dolnego oraz dewonu środkowego i górnego wyraźnie zaznaczają się dwie prawie równoległe strefy podwyższonych zawartości metanu i węglowodorów wyższych,

Pokrywa dewonu kłodzkiego z Gołogłów i Łącznej obejmuje dwa wyraźnie różniące się ze- społy litologiczne: zespół skał okruchowych oraz zespół skał węglanowych..

, Pozycja stratygraficzna pozostałych utwor6w serii paleozoicznej re- jonu Rząsin może być określona przez wyjaśnienie zalegania tych utworów w stosunk\l do

Wapień, szary, skrytokrystaliczny, zbity cienkoławicowy.. Wapień

Dwójłomność jest rzędu muskowitu, natomiast orientacja optyczna odmienna niż w muskowicie - płaszczyzna osi optycznych jest prostopadła do (PlO). Minerał ten jest

z Eodiscus i Lusatiopus, ordowi~kie łupki i ;~arcyty oraz łupki ,grapto- Btowe dolnego syluru. Autor ten wydziela ponadto utwory górnego de- wonu, reprezentowane