Kancelaria Prawna Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy Sp.j.
Odwołujący: REMONDIS WARMIA-MAZURY Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Partyzantów 3, 10-522 Olsztyn, KRS 0000859533, zastępowana przez Adwokat Wioletę Hucał, adres do doręczeń: Kancelaria Prawna Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy sp. j., ul.
Kazimierza Wielkiego 3, 50-077 Wrocław, e-mail:
wroclaw@sdzlegal.pl; wioleta.hucal@sdzlegal.pl
Zamawiający: Gmina Olsztyn, reprezentowana przez Prezydenta Olsztyna, Pl. Jana Pawła II 1, 10-101 Olsztyn, Postępowanie prowadzi Wydział Zamówień Publicznych, Pl. Jana Pawła II Nr 1, pok. 402; 10-101 Olsztyn, tel. 89-535-20-35, adres poczty elektronicznej: przetargi@olsztyn.eu
Dotyczy: Postępowania o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na usługi o wartości zamówienia przekraczającej progi unijne pod nazwą:„Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na odbiór odpadów komunalnych z terenu gminy Olsztyn”, numer Postępowania: ZP.271.1.23.2021.d, ogłoszenie z dnia 6.09.2021 r., nr 2021/S 172-449476.
Prezes Krajowej Izby Odwoławczej ul. Postępu 17a
02-676 Warszawa
Biuro: Telefon: E-Mail:
Wrocław 0048 71 326 51 40 wroclaw@sdzlegal.pl
Wrocław, dnia 16 września 2021 r.
16 września 2021
ODWOŁANIE
Działając w imieniu i na rzecz REMONDIS WARMIA-MAZURY Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością dalej jako: „Odwołujący”, w oparciu o pełnomocnictwo (w załączeniu), na podstawie art. 513 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 ze zm.), („ustawa Pzp”), niniejszym wnoszę odwołanie wobec czynności i zaniechań Zamawiającego dokonanych w Postępowaniu, polegających na ustaleniu treści dokumentacji postępowania - specyfikacji warunków zamówienia dotyczącej Postępowania (dalej jako: „SWZ”), w sposób naruszający przepisy ustawy Pzp.
Zaskarżonym czynnościom i zaniechaniom Zamawiającego zarzucam naruszenie:
1. art. 99 ust. 1 ust. 4 w zw. z art. 16 Pzp i art. 17 ust. 1 pkt 1 i 2 Pzp w zw. z art. 455 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp zw. z art. 5 kodeksu cywilnego poprzez dokonanie opisu przedmiotu zamówienia w sposób niejednoznaczny i niewyczerpujący oraz nieuwzględniający wszystkich wymagań i okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty oraz prawidłowe oszacowanie kosztów realizacji przedmiotu zamówienia, ponieważ Zamawiający dokonał opisu przedmiotu zamówienia w taki sposób, że Wykonawcy nie są w stanie pozyskać wiedzy z dokumentacji Postępowania na temat tego, z jaką częstotliwością będą zobowiązani do wywozu odpadów komunalnych. Zgodnie bowiem z treścią § 4 ust. 11 „wzoru umowy” Zamawiający ma prawo do zwiększenia częstotliwości odbioru odpadów komunalnych ze wskazanych przez Zamawiającego miejsc oraz odbioru odpadów ze zmienionych miejsc ich gromadzenia, bez prawa do zmiany wysokości należnego Wykonawcy wynagrodzenia. Z tych powodów żaden z zainteresowanych udziałem w Postępowaniu wykonawców nie jest w stanie ustalić jaki koszt związany z częstotliwością odbioru odpadów przyjąć do kalkulacji ceny oferty. Powyższe stanowi rażące naruszenia podstawowych zasad udzielania zamówień publicznych - zasady efektywności, równego traktowania wykonawców, uczciwej konkurencji i przejrzystości. Mało tego, Zamawiający, nie przewidział we wzorze umowy okoliczności pozwalających na dokonanie zmiany postanowień umowy w zakresie zwiększenia wysokości wynagrodzenia w przypadku zmiany częstotliwości odbioru odpadów komunalnych, do czego obliguje go art. 455 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp.
2. art. 99 ust. 1 ust. 4 w zw. art. 16 Pzp i art. 17 ust. 1 pkt 1 i 2 Pzp poprzez dokonanie opisu przedmiotu zamówienia w sposób niejednoznaczny i niewyczerpujący oraz nieuwzgledniający wszystkich wymagań i okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty oraz prawidłowe oszacowanie kosztów realizacji przedmiotu zamówienia, ponieważ Zamawiający dokonał opisu przedmiotu zamówienia w taki sposób, że Wykonawcy nie są w stanie pozyskać wiedzy z dokumentacji Postępowania na temat tego, jakiego rodzaju raportów dotyczących wykonania przedmiotu umowy, zgodnie z § 6 ust. 2 „wzoru umowy” może żądać Zamawiający od Wykonawcy bez zmiany wynagrodzenia. Z tych powodów żaden z zainteresowanych udziałem w Postępowaniu Wykonawców nie jest w stanie ustalić, jaki koszt związany z przygotowaniem raportów tu określonych przyjąć do kalkulacji ceny oferty. Powyższe stanowi
16 września 2021
rażące naruszenia podstawowych zasad udzielania zamówień publicznych - zasady efektywności, równego traktowania wykonawców, uczciwej konkurencji i przejrzystości.
3. art. 439 ustawy Pzp w zw. z art. 16 i 17 ustawy Pzp i w zw. art. 8 ustawy Pzp w zw. art. 58 ustawy Kodeks cywilny poprzez wadliwe ustalenie w treści projektu umowy postanowień dotyczących zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia wykonawcy w przypadku zmiany ceny materiałów lub kosztów, związanych z realizacją zamówienia, tj. ustalenie treści klauzuli waloryzacyjnej, która wyklucza aktualizację wynagrodzenia wykonawcy w przypadku zmiany ceny materiałów lub kosztów, związanych z realizacją zamówienia dla umów o usługi;
4. art. 441 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 99 ust. 1, ust. 4 w zw. z art. 16 Pzp i art. 17 ust. 1 pkt 1 i 2 Pzp poprzez wadliwe ustalenie w treści SWZ i załączników do SWZ postanowień regulujących prawo opcji, polegające na zaniechaniu dokonania opisu przedmiotu zamówienia w ramach prawa opcji odpowiadającego przesłankom z art. 441 ust. 1 ustawy Pzp oraz art. 99 ust. 1 i ust. 4ustawy Pzp, co doprowadziło do naruszenia zasad dotyczących udzielania zamówień publicznych - zasady efektywności, równego traktowania wykonawców, uczciwej konkurencji i przejrzystości.
5. art. 5 k.c., art. 3531 k.c. oraz art. 58 k.c. w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp w związku z art.
16 ustawy Pzp poprzez wykorzystanie pozycji dominującej organizatora przetargu i rażące uprzywilejowanie w treści wzoru umowy pozycji Zamawiającego, wbrew zasadom współżycia społecznego i właściwości stosunku prawnego, w sposób stanowiący nadużycie prawa, poprzez wyłączenie możliwości dokonania potracenia kar umownych z wynagrodzenia podwykonawcy, co narusza zasady prowadzenia postępowania przetargowego;
W oparciu o przedstawione wyżej zarzuty wnoszę o uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie Zamawiającemu:
I. Zmiany Postanowień SWZ w następującym zakresie:
1. W zakresie zarzutu nr 1 - dotyczącego błędnego opisu przedmiotu zamówienia:
a) wprowadzenie zmiany postanowień § 4 ust. 11 „wzoru umowy” w taki sposób, aby Zamawiający nie mógł zwiększyć częstotliwości odbioru odpadów komunalnych, bez uprawnienia do dodatkowego wynagrodzenia z tego tytułu, tj. aby § 4 ust. 11 „wzoru umowy” uzyskał brzmienie:
„Wykonawca zobowiązuje się na żądanie Zamawiającego do zwiększenia częstotliwości odbioru odpadów komunalnych ze wskazanych przez Zamawiającego miejsc oraz odbioru odpadów ze zmienionych miejsc ich gromadzenia na zasadach określonych w § 13 „wzoru umowy”.
b) dodanie w § 13 „wzoru umowy” postanowienia, zgodnie z którym dopuszczalna będzie zmiana umowy polegająca na zwiększeniu wynagrodzenia określonego w § 7 ust. 1 „wzoru umowy” o kwotę odpowiadającą powstałym po stronie wykonawcy wzrostom kosztów realizacji umowy związanych z koniecznością zwiększenia częstotliwości odbioru odpadów
16 września 2021
komunalnych w stosunku do częstotliwości określonej w OPZ, tj., aby w § 13 dodać ust. 2 pkt 2 lit. d w brzmieniu:
§ 13 dodać ust. 2 pkt 2) lit d: „w razie zmiany częstotliwości odbioru odpadów komunalnych w stosunku do częstotliwości określonej w OPZ”.
2. W zakresie zarzutu nr 2 - dotyczącego błędnego opisu przedmiotu zamówienia - usunięcie postanowień § 6 ust. 2 załącznika nr 6 do SWZ „wzór umowy” w brzmieniu:
„Zamawiający, bez zmiany wynagrodzenia Wykonawcy może zażądać sporządzenia i przekazania innych raportów dotyczących wykonania Przedmiotu Umowy”.
3. W zakresie zarzutu nr 3 - dotyczącego waloryzacji - wprowadzenie do treści § 8 „wzoru umowy” postanowień zgodnych z art. 439 ustawy Pzp, tj. klauzuli, na podstawie, której wprowadzane będą zmiany wynagrodzenia wykonawcy w przypadku zmiany cen materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia, tj:
Strony zobowiązują się dokonać zmiany wysokości wynagrodzenia należnego Wykonawcy, o którym mowa w § 7 ust. 1 umowy, w formie pisemnego aneksu, każdorazowo w przypadku zmiany cen materiałów, w tym w szczególności zakupu/dzierżawa kontenerów, worków, kosztów paliwa, itp., związanych z realizacją przedmiotu umowy lub kosztów zatrudniania osób realizujących zamówienie, otrzymujących wyższe, niż minimalne wynagrodzenia za pracę albo wyższe, niż minimalna stawka godzinowa, ustalona na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z tym zastrzeżeniem, że:
a) minimalny poziom zmiany:
- ceny materiałów, uprawniający Strony umowy do żądania zmiany wynagrodzenia, wynosi 3% w stosunku do cen, za które Wykonawca nabył ww. materiały w celu realizacji postanowień umowy podczas pierwszego miesiąca świadczenia usług. Wykonawca po podpisaniu umowy w terminie nie dłuższym, niż 30 dni po zakończeniu pierwszego miesiąca trwania umowy, przedstawi wykaz materiałów wraz z cenami nabycia oraz dokumentami potwierdzającymi przedstawione ceny;
- kosztów zatrudniania osób realizujących zamówienie, otrzymujących wyższe, niż minimalne wynagrodzenie za pracę albo wyższą, niż minimalna stawkę godzinową, ustaloną na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r.
o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, uprawniający Strony umowy do żądania zmiany wynagrodzenia wynosi 4% w stosunku do kosztów zatrudniania, które Wykonawca ponosił w celu realizacji umowy podczas pierwszego miesiąca świadczenia usług. Wykonawca po podpisaniu umowy, w terminie nie dłuższym, niż 30 dni po zakończeniu pierwszego miesiąca trwania umowy, przedstawi wykaz kosztów zatrudniania ww. osób wraz dokumentami potwierdzającymi przedstawione koszty tj. umowy o pracę, zabezpieczone zgodnie z wymogami RODO.
b) poziom zmiany wynagrodzenia zostanie ustalony na podstawie wskaźnika zmiany cen materiałów lub środków ogłoszonego w komunikacie Prezesa Głównego Urzędu
16 września 2021
Statystycznego pn. „Ceny detaliczne - Wskaźniki cen towarów i usług niekonsumpcyjnych – rocznie”
c) wynagrodzenie ulegnie zmianie po pierwszych 12 miesiącach obowiązywania umowy a następnie po każdych 12 – stu miesiącach obowiązywania umowy,
d) maksymalna wartość zmiany wynagrodzenia, jaką dopuszcza Zamawiający, to łącznie 30% w stosunku do wartości wynagrodzenia brutto określonego w § 7 ust. 1 Umowy, odpowiednio dla każdej z części.
4. W zakresie zarzutu nr 4 – dotyczącego nieprawidłowego opisania przez Zamawiającego prawa opcji - nakazanie Zamawiającemu doprecyzowania opisu przedmiotu zamówienia w zakresie prawa opcji, w sposób zgodny z treścią art. 441 ust. 1 ustawy Pzp oraz w sposób zgodny z treścią art. 99 ust. 1 ustawy Pzp, w tym nakazanie Zamawiającemu zmiany formularza ofertowego w taki sposób, aby wynagrodzenie – cena jednostkowa za 1 Mg odpadów w ramach prawa opcji stanowiło odrębną wartość od wartości ceny jednostkowej wynagrodzenia odstawowego.
5. zakresie zarzutu nr 5 - dotyczącego ograniczenia prawa do potrącania kar umownych z wynagrodzenia podwykonawcy - usunięcie ostatniego zdania z § 10 ust. 7 i ust. 11 załącznika nr 6 do SWZ „wzór umowy” w brzmieniu:
„7. W każdej Umowie podwykonawczej zastrzeżona zostanie klauzula, zgodnie z treścią której każde potrącenie przez Wykonawcę wierzytelności z umowy podwykonawczej wymaga pisemnej zgody Zamawiającego pod rygorem nieważności”.
„11. Potrącenie przez Wykonawcę wierzytelności z umowy podwykonawczej wymaga pisemnej zgody Zamawiającego pod rygorem nieważności”.
Interes we wniesieniu odwołania
W wyniku naruszenia przez Zamawiającego przywołanych wyżej przepisów ustawy Pzp interes Odwołującego w uzyskaniu zamówienia doznaje uszczerbku. Skutkiem zaskarżonych czynności Zamawiającego jest bowiem nieprawidłowe dokonanie opisu przedmiotu zamówienia, które może doprowadzić do niemożliwości złożenia ważnej i prawidłowej oferty przez Odwołującego w tym Postępowaniu. Jednocześnie zaskarżone postanowienia dokumentacji przetargowej wyłączają możliwość dokonania rzetelnej kalkulacji ceny oferty, a tym samym złożenia ofert, które będzie można porównać.
Termin do wniesienia odwołania
Postępowanie zostało ogłoszone przez Zamawiającego w dniu 6 września 2021 r. W związku z tym termin na wniesienie odwołania został zachowany zgodnie z art. 515 ustawy Pzp.
16 września 2021
UZASADNIENIE
Zamawiający w dniu 6 września 2021 r. ogłosił Postępowanie. Od tego dnia Wykonawcy mogli zapoznać się z dokumentacją Postępowania. Na skutek analizy postanowień SWZ i jego załączników Odwołujący dostrzegł w ich treści szereg nieprawidłowości naruszających przepisy ustawy Pzp, a to:
I. Dokonanie opisu przedmiotu zamówienia w sposób niezgodny z ustawą PZP – niedookreślona częstotliwość odbioru odpadów komunalnych.
Stan faktyczny:
1. Przedmiotem zamówienia jest świadczenie usługi odbierania odpadów komunalnych na terenie Gminy Olsztyn od właścicieli nieruchomości zamieszkałych oraz od właścicieli nieruchomości, które w części stanowią nieruchomości zamieszkałe, a w części nieruchomości niezamieszkałe, a powstają na nich odpady komunalne (zwane dalej zmieszanymi/resztkowymi). Przedmiot zamówienia podzielony został na sześć części (sektory I – VI). Podział na sektory wynika z treści uchwały Rady Miasta.
2. Zamawiający określił częstotliwość, z jaką Wykonawca zobowiązany jest do odbiorów odpadów komunalnych w pkt. 3 załącznika nr 2 do SWZ „Opis przedmiotu zamówienia” (dalej: „OPZ”) nazwanym „Opis wykonania usług w zależności od rodzaju zabudowy” w sposób następujący:
1) „Zabudowa jednorodzinna oraz domki letniskowe i inne nieruchomości wykorzystywane na cele rekreacyjno-wypoczynkowe. Na terenie zabudowy jednorodzinnej obowiązywał będzie system mieszany workowo – pojemnikowy zbiórki odpadów komunalnych.
a) resztkowe odpady komunalne. Resztkowe odpady komunalne gromadzone będą w pojemnikach. Pojemniki do gromadzenia odpadów, dostosowane do ilości osób zamieszkujących dany punkt, zapewni Wykonawca i ustawi je w miejscach do tego wyznaczonych przez właściciela nieruchomości, do których właściciel posiada tytuł prawny.
Częstotliwość wywozu przez Wykonawcę odpadów zmieszanych – min. 1 raz na tydzień.
b) selektywnie zbierane odpady komunalne Selektywna zbiórka odpadów komunalnych, na terenie zabudowy jednorodzinnej, odbywać się będzie w systemie workowym.
Kolorystyka worków zgodnie z aktualnym Regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Olszyn (uchwała nr XXVII/479/20 Rady Miasta Olsztyna z dnia 25 listopada 2020 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Olsztyn). Worki do selektywnej zbiórki zapewnia Wykonawca w ilości dostosowanej do rzeczywistej ilości odpadów powstających na nieruchomości. Przy pierwszej dostawie worków, Wykonawca dostarczy min. po 3 worki w każdym kolorze. Worki na popiół zostaną dostarczone pod wskazane przez
16 września 2021
Zamawiającego adresy pod koniec września, w ilości 3 sztuk. Przy pierwszym i każdym kolejnym odbiorze odpadów segregowanych, Wykonawca pozostawi na danej nieruchomości worki w ilości i kolorze, jakie aktualnie odebrał. Jeśli przy realizacji odbioru mieszkaniec poprosi o pozostawienie większej ilości worków (+max. 10szt), należy uwzględnić prośbę. Dodatkowa ilość worków niezbędnych do gromadzenia odpadów powstających na danej nieruchomości będzie do pobrania w Biurze Wykonawcy.
Częstotliwość załadunku i wywozu przez Wykonawcę odpadów zebranych selektywnie – min. 1 raz na 2 tygodnie, zgodnie z harmonogramem, w tym:
➢ popiół
Częstotliwość załadunku i wywozu 1 raz na 2 tygodnie w okresie od 1 października do 31 maja.
➢ bioodpady Zbiórka bioodpadów będzie odbywać się w systemie workowym. Worki zapewnia Wykonawca.
Częstotliwość załadunku i wywozu przez Wykonawcę bioodpadów – min. 1 raz w tygodniu w terminach wynikających z Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Olsztyn.
Dodatkowo dla choinek wyznacza się 2 terminy odbioru w styczniu i lutym.
➢ odpady wielkogabarytowe Odbiór odpadów wielkogabarytowych będzie się odbywał poprzez odbieranie wystawionych ww. odpadów przez właścicieli przed swoimi nieruchomościami w ustalonych terminach. W przypadku wystawienia wśród odpadów wielkogabarytowych zużytego sprzętu elektrycznego lub elektronicznego Wykonawca odbierze również te odpady.
Częstotliwość załadunku i wywozu przez Wykonawcę – min. 1 raz na 3 miesiące zgodnie z harmonogramem.
2) Zabudowa wielorodzinna Na terenie zabudowy wielorodzinnej obowiązywać będzie system pojemnikowy zbiórki odpadów komunalnych.
a) resztkowe odpady komunalne. Resztkowe odpady komunalne gromadzone będą w pojemnikach. Odpowiednią do potrzeb ilość pojemników (za wyjątkiem pojemników podziemnych i półpodziemnych) zapewni Wykonawca i ustawi je w miejscach wyznaczonych przez właściciela nieruchomości, do których właściciel posiada tytuł prawny. Częstotliwość odbioru musi uwzględniać faktyczne potrzeby właścicieli nieruchomości, jednak nie może być rzadsza niż 2 razy w tygodniu, zgodnie z harmonogramem.
Teren Starego Miasta – osiedle Śródmieście (sektor IV) oraz ul. Jasna 1 i 5 – osiedle Kętrzyńskiego, ul. Żeromskiego/Wojska Polskiego/Jagiellońska – osiedle Wojska Polskiego (sektor II) – częstotliwość załadunku i wywozu – 7 dni w tygodniu (za wyjątkiem odbioru odpadów z pgo przy ul. Stare Miasto 9/10: poj. podziemne opróżniać 5 x w tygodniu, poj. wolnostojące 7 dni w tygodniu); Słowackiego
16 września 2021
/Reymonta - osiedle Podleśna (sektor II) - częstotliwość załadunku i wywozu 4 dni w tygodniu, w tym sobota. Odpady ze Starego Miasta należy odebrać do godz. 10:00.
b) selektywnie zbierane odpady komunalne. Selektywna zbiórka odpadów komunalnych na terenie zabudowy wielorodzinnej odbywać się będzie do specjalistycznych pojemników. Rodzaje pojemników oraz ich minimalna pojemność określona jest w Regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Olsztyn. Pojemniki zapewnia Wykonawca.
Częstotliwość wywozu i opróżniania przez Wykonawcę tych odpadów:
- pojemniki na szkło – w zależności od wielkości pojemnika, przy założeniu 1 m3 co dwa tygodnie, z wyjątkiem terenu Starego Miasta - odbiór w każdy piątek.
- pojemniki na papier – dwa razy w tygodniu, jeśli dany punkt gromadzenia odpadów nie wymaga takiej częstotliwości dopuszcza się odbiór raz w tygodniu, z wyjątkiem terenu Starego Miasta - odbiór 4 dni w tygodniu: poniedziałek, środa, piątek, sobota.
- pojemniki na plastik – dwa razy w tygodniu, jeśli dany punkt gromadzenia odpadów
nie wymaga takiej częstotliwości dopuszcza się odbiór raz w tygodniu, - pojemniki na bioodpady - minimum raz w tygodniu.
Dodatkowo dla choinek wyznacza się 2 terminy odbioru w styczniu i lutym.
➢ popiół Popiół gromadzony będzie w pojemnikach podstawionych na zasadach określonych w pkt. 2 ppkt.2.
Częstotliwość wywozu przez Wykonawcę popiołu – raz na dwa tygodnie w okresie od 1 października do 31 maja.
➢ odpady wielkogabarytowe. Odbiór odpadów wielkogabarytowych będzie się odbywał poprzez odbieranie wystawionych ww. odpadów przez właścicieli przed miejscami gromadzenia odpadów komunalnych. W przypadku wystawienia wśród odpadów wielkogabarytowych zużytego sprzętu elektrycznego lub elektronicznego Wykonawca odbierze również te odpady.
Częstotliwość załadunku i wywozu przez Wykonawcę musi uwzględniać faktyczne potrzeby właścicieli nieruchomości, jednak nie może być rzadsza niż 1 raz w tygodniu, zgodnie z harmonogramem.
3) Tereny w części stanowiące tereny niezamieszkałe, na których powstają odpady komunalne
a) resztkowe odpady komunalne Resztkowe odpady komunalne gromadzone będą w pojemnikach. Pojemniki o pojemności wskazanej przez właściciela nieruchomości w deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi zapewni
16 września 2021
Wykonawca (za wyjątkiem pojemników podziemnych i półpodziemnych) i ustawi je w miejscach wyznaczonych przez właściciela nieruchomości, do których właściciel posiada tytuł prawny. Częstotliwość załadunku i wywozu – zgodnie z Regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Olsztyn i częstotliwością podaną przez właściciela nieruchomości w deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Zamawiający po podpisaniu umowy, przekaże wykaz punktów, dla których częstotliwość odbioru jest większa niż podana w Regulaminie.
Odbiór wyłącznie odpadów zgromadzonych w pojemniku o zadeklarowanej pojemności, odpady pozostawione poza pojemnikiem – nie odbierać, wykonać dokumentację dowodową opisaną w pkt. 2 ppk 11 i zawiadomić Zamawiającego.
b) selektywnie zbierane odpady komunalne. Selektywna zbiórka odpadów komunalnych odbywać się będzie do specjalistycznych pojemników bądź worków do selektywnej zbiórki. O rodzaju urządzenia decyduje Wykonawca, mając na uwadze faktyczne potrzeby właścicieli nieruchomości. Rodzaje pojemników oraz ich minimalna pojemność określona jest w Regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Olsztyn. Pojemniki/ worki zapewnia Wykonawca. Ilość pojemników/worków jakie należy dostarczyć właścicielom nieruchomości w części niezamieszkałych wynika ze złożonych przez właścicieli deklaracji, o ich ilości Zamawiający będzie informował Wykonawcę na bieżąco. Częstotliwość odbioru odpadów komunalnych selektywnie zebranych zgodnie z przekazanym harmonogramem (jak w zabudowie jednorodzinnej).
c) Bioodpady, Zbiórka bioodpadów będzie odbywać się w systemie workowym. Worki zapewnia Wykonawca. Ilość pojemników/worków jakie należy dostarczyć właścicielom nieruchomości w części niezamieszkałych wynika ze złożonych przez właścicieli deklaracji, o ich ilości Zamawiający będzie informował Wykonawcę na bieżąco. Częstotliwość załadunku i wywozu przez Wykonawcę bioodpadów – min. 1 raz w tygodniu w terminach wynikających z Regulaminu utrzymania czystości i porządku w na terenie gminy Olsztyn. Dodatkowo dla choinek wyznacza się 2 terminy odbioru w styczniu i lutym.
d) odpady wielkogabarytowe. Odpady wielkogabarytowe wytworzone przez właścicieli nieruchomości w części niezamieszkałych wyłączone z odbioru objętego przedmiotowym zamówieniem.
(..)Zamawiający zastrzega sobie możliwość zgłaszania Wykonawcy odbioru przeterminowanych leków/baterii „na żądanie” Zamawiającego, po otrzymaniu od właściciela apteki informacji o zapełnieniu pojemnika. W takiej sytuacji Wykonawca w ciągu 48 godzin od otrzymania zgłoszenia jest zobowiązany opróżnić pojemnik z lekami/bateriami.”
16 września 2021
3. W § 4 ust. 11 załącznika nr 6 do SWZ „wzór umowy” Zamawiający podał, że: „Wykonawca zobowiązuje się na żądanie Zamawiającego do zwiększenia częstotliwości odbioru odpadów komunalnych ze wskazanych przez Zamawiającego miejsc oraz odbioru odpadów ze zmienionych miejsc ich gromadzenia bez prawa do zmiany wysokości należnego Wykonawcy wynagrodzenia”.
Postanowienie to nabiera szczególnego znaczenia z uwagi na fakt, że umowa jest wieloletnia.
Naruszenie ustawy Pzp wynikające z ww. stanu faktycznego:
4. Z powyższego wynika, że Zamawiający na mocy postanowień § 4 ust. 11 „wzoru umowy” ma pełną dowolność i swobodę w nieograniczonym zwiększeniu częstotliwości odbioru odpadów komunalnych opisanych w OPZ. Powyższe powoduje, że żaden Wykonawca, składając ofertę, nie ma możliwości wliczyć w cenę oferty realnych, wynikających z OPZ kosztów związanych z częstotliwością odbioru odpadów. Uregulowanie przez Zamawiającego kwestii odbioru odpadów w ten sposób powoduje, że w istocie kwestia ta nie jest uregulowana. Należy stwierdzić, że nie jest wiadome na podstawie obecnego brzmienia dokumentacji przetargowej, z jaką częstotliwością odpady komunalne podczas realizacji umowy będą miały być odbierane.
5. Zgodnie z postanowieniami pkt 8 rozdziału XVII SWZ „Podana w ofercie cena ryczałtowa powinna zawierać wszystkie koszty związane z realizacją przedmiotu zamówienia w danej części zamówienia, uwzględniając zapisy Specyfikacji Warunków Zamówienia oraz warunki umowy.
Wykonawca musi przewidzieć wszystkie okoliczności, które mogą wpłynąć na cenę zamówienia.
W razie wątpliwości przyjmuje się, iż Wykonawca podejmuje się wszystkich prac i czynności objętych dokumentami zamówienia”. Zgodnie zaś z § 7 „wzoru umowy” „Strony ustalają, że wartość wynagrodzenia ofertowego za wykonanie przedmiotu Umowy w kwocie ...
(słownie: ... złotych) zł brutto została określona jako iloczyn przyjętej do wyliczeń ilości odpadów komunalnych wskazanych przez Zamawiającego w tabeli nr 10 Załącznika do umowy nr 1. oraz cen zaoferowanych przez Wykonawcę”. Skoro nie jest wiadome, z jaką częstotliwością mają być odbierane odpady komunalne, to tym samym nie jest możliwe wliczenie w cenę oferty wszystkich kosztów związanych z prawidłową realizacją przedmiotu zamówienia, zatem nie jest możliwe ustalenie kosztu odbioru 1 Mg odpadów.
6. Postępowanie toczy się w celu wyłonienia wykonawcy, który zrealizuje usługę odbioru odpadów. Struktura kosztów wykonania usługi odbioru odpadów jest taka, że największy udział w strukturze kosztów jej wykonania stanowi koszt transportu tych odpadów, na który to koszt składają się koszty amortyzacji pojazdu, koszt pracy pracowników, koszty paliwa, koszty serwisu samochodu itp. Zatem częstotliwość odbioru odpadów powoduje zwielokrotnienie kosztów transportu. W tym przypadku częstotliwość odbioru odpadów stanowi kluczowy element opisu przedmiotu zamówienia z uwagi na fakt, że koszty odbioru odpadów są najwięcej „ważącym” elementem składowym ceny oferty. Innymi słowy - częstotliwość odbioru odpadów ma bezpośredni wpływ na cenę wykonania usługi, ponieważ generuje
16 września 2021
największą grupę kosztów dla tego rodzaju zamówienia i bez jej jednoznacznego określenia wykonawca nie jest w stanie prawidłowo wycenić kosztu odbioru 1 Mg odpadów komunalnych, czego oczekuje Zamawiający w formularzu ofertowym.
7. Dla zobrazowania powyższego Odwołujący podaje, że odbiór odpadów jeden raz w tygodniu, z kilkudziesięciu punktów w danym sektorze, jednym samochodem - zajmuje 8 godzin, czyli pełny dzień roboczy, a ilość przewiezionych odpadów w takim przypadku to 2,5 Mg.
W przypadku zwiększenia częstotliwości przez Zamawiającego nastąpiłaby konieczność dodatkowego odbioru z części tych punktów w inne dni - w ilości nieokreślonej. W konsekwencji powyższego, oznaczałoby to konieczność dodatkowego zaangażowanie samochodu i pracowników, czyli zwielokrotnienia kosztów, przy jednoczesnym pozostawieniu ceny za odbiór 1 Mg odpadów komunalnych na tym samym poziomie. W związku z faktem, że sektory w tym Postępowaniu nie są duże, ale w większości rozległe, to w takim przypadku odbiór odpadów z 20% punktów zajmie co najmniej 4 godziny (pół dnia roboczego - podobny czas samego przejazdu i zrzutu odpadów). Zakładając, że dzień pracy ekipy kosztuje 2000 zł (amortyzacja, paliwo, płace, naprawy itd.) i zbiera ona 4 Mg, to cena odebrania jednej tony odpadów wynosi 500 zł. Natomiast jeśli Zamawiający wyodrębni 20% punktów do dodatkowego odebrania, to koszty wykonawcy będą się kształtowały na poziomie 1000 zł, a ekipa przewiezie tylko 0,5 Mg odpadów, co oznacza, że koszt odbioru jednej tony wyniesie 2000 zł, czyli wzrośnie czterokrotnie!
8. Zamawiający zgodnie z dyspozycją art. 455 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp powinien przewidzieć w ogłoszeniu o zamówieniu lub dokumentach zamówienia, jasne, precyzyjne i jednoznaczne postanowienia umowne regulujące zasady wprowadzania zmian wysokości ceny w sytuacji, gdy zajdzie konieczność zwiększenia częstotliwości odbioru odpadów komunalnych, w stosunku do częstotliwości określonej w OPZ. W ramach tych postanowień Zamawiający powinien wyraźnie wskazać rodzaj i zakres zmian, określić warunki wprowadzenia tych zmian.
Oczywistym jest, że zmiana częstotliwości odbioru odpadów komunalnych nie stanowi takiej zmiany umowy, która modyfikowałyby ogólny charakter umowy.
9. Umowa i jej postanowienia są znane wykonawcy na etapie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, a zatem „wykonawca może rekompensować sobie ryzyka, jakimi jest obciążony, poprzez właściwą wycenę oferty”. (vide: wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 14 kwietnia 2008 r. sygn. akt X Ga 67/08) – ale tylko pod warunkiem, że jest w stanie je zidentyfikować i tym samym wie jak je wycenić. W zaistniałym w przedmiotowej sprawie stanie faktycznym – żaden Wykonawca takiej możliwości nie ma.
10. Odwołujący nie kwestionuje uprawnienia Zamawiającego do jednostronnego ustalenia warunków umowy, które zabezpieczą jego interes w wykonaniu przedmiotu zamówienia zgodnie z jego uzasadnionymi potrzebami. Odwołujący podkreśla jednak, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej, uprawnienie to nie ma charakteru absolutnego, gdyż Zamawiający nie może swego prawa podmiotowego nadużywać. Wynika to zarówno z ograniczeń zasady swobody umów, jak i z innej podstawowej zasady prawa
16 września 2021
cywilnego, wyrażonej w art. 5 KC, zgodnie z którą nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego, a takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony (vide: wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 13.11.2020 r., KIO 2729/20). Obowiązkiem Zamawiającego jest dokonanie opisu przedmiotu zamówienia tak, aby jego wykonanie było możliwe, a skutki niewykonania nie były niewspółmiernie dotkliwe dla Wykonawcy. Zamawiający nie może wykorzystywać swojej pozycji i narzucać takich warunków umowy, które sprzeciwiają się zarówno naturze stosunku zobowiązaniowego jak i zasadom współżycia społecznego, co ma miejsce w niniejszej sprawie, z tych przyczyn konieczna jest zmiana postanowień SWZ w tym zakresie.
11. Zgodnie z wyrokiem Izby z dnia 22 września 2020 r. w sprawie o sygnaturze KIO 2065/20
„Zamawiający jest zobowiązany do opisania przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Istota tego przepisu sprowadza się więc do określenia przez zamawiającego swoich wymagań dotyczących przedmiotu zamówienia tak szczegółowo i tak dokładnie, aby każdy wykonawca był w stanie zidentyfikować czego zamawiający oczekuje. Obowiązkiem zamawiającego jest podjęcie wszelkich możliwych środków w celu wyeliminowania elementu niepewności wykonawców co do przedmiotu zamówienia poprzez maksymalnie jednoznaczne i wyczerpujące określenie przedmiotu zamówienia”. Powyższe rozstrzygnięcie ma zastosowanie do przedmiotowego postępowania, gdzie Zamawiający zaniechał takiego opisu przedmiotu zamówienia, które wyeliminowałby niepewność po stronie wykonawców w zakresie kluczowym do wyceny kosztów realizacji umowy. Wprawdzie wyrok zapadł na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy Pzp, niemniej jest aktualny.
12. W konsekwencji powyższego doszło do sytuacji, w której Zamawiający dokonał opisu przedmiotu zamówienia w sposób naruszający przepisy art. 99 ust. 1 ust. 4 w zw. z art. 16 PZP i art. 17 ust. 1 pkt 1 i 2 Pzp poprzez naruszenie zasad zachowania uczciwej konkurencji, proporcjonalności oraz równego traktowania wykonawców, a tym samym zaniechanie przygotowania i prowadzenia postępowania z należytą starannością, w szczególności poprzez dokonanie opisu przedmiotu zamówienia w sposób niejednoznaczny i niewyczerpujący, bez uwzględnienia wszystkich okoliczności mających wpływ na sporządzenie oferty, a to przez nałożenie na wykonawcę obowiązku uwzględnienia w ofercie zdarzeń nieprzewidywalnych – (dowolne i niczym nieograniczone zwiększenie częstotliwości odbioru odpadów), ponieważ:
a) Opis przedmiotu zamówienia jest niejednoznaczny i niedookreślony;
b) nie jest możliwe, aby każdy z biorących udział w Postępowaniu wykonawców mógł przyjąć do wyceny kosztów realizacji usługi taką samą skalę zwiększenia częstotliwości odbioru odpadów, zatem Zamawiający otrzyma oferty, które będą zawierały różne założenia w tym zakresie co w konsekwencji doprowadzi do otrzymania ofert, których nie da się porównać;
16 września 2021
c) nie jest możliwe dokonanie w sposób rzetelny i prawidłowy kalkulacji ceny oferty;
d) Zamawiający jest zobowiązany opisać przedmiot zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty, przy czym sporządzony opis nie może utrudniać uczciwej konkurencji. Dokonanie opisu przedmiotu zamówienia jest nie tylko obowiązkiem Zamawiającego, ale również jego uprawnieniem, bowiem formułując wymagania stawiane w postępowaniu Zamawiający definiuje własne, obiektywne potrzeby. Dlatego też każdy opis przedmiotu zamówienia będzie w jakimś stopniu prowadził do ograniczenia konkurencji. Sporządzając opis przedmiotu zamówienia, Zamawiający nie jest zobowiązany dopuścić do udziału w postępowaniu każdego potencjalnego wykonawcy działającego na danym rynku, a jedynie tych, którzy będą w stanie zaoferować przedmiot zaspokajający uzasadnione i niedyskryminujące potrzeby Zamawiającego, gwarantujące mu uzyskanie oczekiwanego efektu. Jednak w sytuacji, gdy Zamawiający w zasadzie nie określił tak istotnego elementu przedmiotu zamówienia, jakim jest częstotliwość realizacji usług, to skutecznie utrudnił wykonawcom możliwość złożenia ofert konkurencyjnych, dających się porównać, a niektórzy wykonawcy, nie są w stanie złożyć oferty z uwagi na brak wystarczających danych w OPZ pozwalających na oszacowane kosztu realizacji usługi.
e) Ponadto zasada przejrzystości postępowania wymaga, aby wydatkując środki publiczne, Zamawiający był w stanie wykazać ich celowość i efektywność. Przedmiot zamówienia powinien odpowiadać potrzebom Zamawiającego, jego możliwościom finansowym, brać pod uwagę bieżący stan wiedzy. W sytuacji, kiedy potencjalny wykonawca, składając ofertę – z ostrożności wliczy w jej cenę koszt np. dziesięciokrotnego zwiększenia częstotliwości odbiorów odpadów, to Zamawiający otrzyma ofertę, której cena będzie odpowiednio droższa. W konsekwencji Zamawiający, dokonując opisu przedmiotu zamówienia w sposób niejednoznaczny i niedookreślony, naraża się na konieczność pokrycia kosztów związanych z zapłatą za ryzyko wynikające z opcją zwiększenia częstotliwości. Odwrotnie, w przypadku, gdy dany wykonawca nie „utrafi” w swojej kalkulacji w realne koszty wykonania przedmiotu umowy, Zamawiający, nie opisując prawidłowo przedmiotu zamówienia, kreuje ryzyko związane z koniecznością odstąpienia od umowy przez wykonawcę na skutek braku możliwości pokrycia kosztów realizacji umowy.
f) Odwołujący podkreśla również, że realizując zasadę przejrzystości, Zamawiający ma obowiązek jasnego formułowania wymogów i przygotowania dokumentacji postępowania w sposób umożliwiający rzetelne przygotowanie oferty. Sprzecznym z Prawem zamówień publicznych jest określenie przez Zamawiającego przedmiotu zamówienia w sposób, który znacząco utrudnia kalkulację ceny ofertowej. Zasada przejrzystości w kontekście treści postanowień SWZ, interpretowana jest jako obowiązek Zamawiającego do sformułowania dokumentacji postępowania z uwzględnieniem zawodowego, profesjonalnego charakteru
16 września 2021
działalności prowadzonej zarówno przez wykonawcę, jak i zamawiającego. Oznacza to, że wykonawca powinien uzyskać w SWZ tyle informacji, ile racjonalnie jest potrzebne profesjonalnemu wykonawcy do sporządzenia konkurencyjnej oferty. Wobec powyższego wymaganie od wykonawców przewidywania kosztów realizacji zamówienia na okres kilku lat realizacji kontraktu wykracza poza profesjonalny charakter działalności wykonawców, a nadto jest sprzeczny art. 99 ust. 1 ustawy Pzp. Odwołujący zaznacza również, że bezpośrednią konsekwencją opisanego naruszenia wymogu przejrzystości jest naruszenie zasady poszanowania uczciwej konkurencji oraz zasady efektywności. Zamawiający, utrudniając wykonawcom przygotowanie ofert, w praktyce utrudnia im również uczciwe konkurowanie, gdyż wykonawcy konkurują w rzeczywistości nie na cenę, ale na założenia, co do wzrostu kosztów.
13. Zamawiający powinien albo określić w dokumentacji przetargowej, w jakich maksymalnych granicach, ramach może dojść do zwiększenia częstotliwości odbioru odpadów komunalnych, a jeżeli jest to niemożliwe do przewidzenia, to zobowiązany jest do ustalenia zasad zwiększenia wysokości wynagrodzenia w przypadku zwiększenia zakresu przedmiotu zamówienia.
Standardem i powszechnie stosowaną praktyką jest, umieszczanie w treści wzorów umów o wykonanie zamówienia publicznego postanowień, na mocy których w przypadku wystąpienia konieczności zwiększenia krotności, częstotliwości realizacji usługi odbioru odpadów, postanowień umownych regulujących odpowiednie zwiększeni wynagrodzenia należnego Wykonawcy w takich przypadkach. Nie może bowiem znikać z pola widzenia, że Zamawiający zwiększenie częstotliwości to nic innego jak zwiększeni zakresu przedmiotu zamówienia.
II. Dokonanie opisu przedmiotu zamówienia w sposób niezgodny z ustawą PZP – niedookreślenie, jakiego przedmiotu i rodzaju raportu Zamawiający może nieodpłatnie zażądać od Wykonawcy;
1. Zgodnie z postanowieniami § 6 ust. 2 „wzoru umowy”: „Zamawiający, bez zmiany wynagrodzenia Wykonawcy może zażądać sporządzenia i przekazania innych raportów dotyczących wykonania Przedmiotu Umowy”.
2. Sporządzenie raportów zgodnie powoduje generuje po stronie wykonawcy koszty związane ze skierowaniem do ich wykonania pracowników. W zależności od stopnia zawiłości raportu, jego zakresu i przedmiotu ustalana jest jego pracochłonność – czyli nakład pracy pracownika lub pracowników niezbędny do jego wykonania. W obliczu niesprecyzowania, jakiego rodzaju raportu Zamawiający może zażądać od Wykonawcy, nie jest możliwe przewidzenie kosztów związanych z jego wykonaniem.
3. Zgodnie z postanowieniami pkt 8 rozdziału XVII SWZ „Podana w ofercie cena ryczałtowa powinna zawierać wszystkie koszty związane z realizacją przedmiotu zamówienia w danej części zamówienia, uwzględniając zapisy Specyfikacji Warunków Zamówienia oraz warunki
16 września 2021
umowy. Wykonawca musi przewidzieć wszystkie okoliczności, które mogą wpłynąć na cenę zamówienia. W razie wątpliwości przyjmuje się, iż Wykonawca podejmuje się wszystkich prac i czynności objętych dokumentami zamówienia”. Zgodnie zaś z § 7 „wzoru umowy” „Strony ustalają, że wartość wynagrodzenia ofertowego za wykonanie przedmiotu Umowy w kwocie ... (słownie: ... złotych) zł brutto została określona jako iloczyn przyjętej do wyliczeń ilości odpadów komunalnych wskazanych przez Zamawiającego w tabeli nr 10 Załącznika do umowy nr 1. oraz cen zaoferowanych przez Wykonawcę”. Skoro nie jest wiadome, jakiego rodzaju raporty wykonawca ma dodatkowo wykonać poza tymi, które Zamawiający wyliczył w § 6 „wzoru umowy”, to tym samym, nie jest możliwe wliczenie w cenę oferty wszystkich kosztów związanych z prawidłową realizacją przedmiotu zamówienia, zatem nie jest możliwe ustalenie kosztu odbioru 1 Mg odpadów.
4. W tym miejscu Odwołujący, aby nie powtarzać argumentacji wskazuje na aktualność uzasadnienia z pkt 9, 10 i 11 odwołania (powyżej) także w zakresie uzasadnienia tego zarzutu (zarzutu nr 2). W konsekwencji powyższego doszło do sytuacji, w której Zamawiający dokonał opisu przedmiotu zamówienia w sposób naruszający przepisy art. 99 ust. 1 ust. 4 ustawy Pzp w zw. z art. 16 PZP i art. 17 ust. 1 pkt 1 i 2 Pzp oraz w zw. z art. 455 ustawy Pzp, bowiem nie jest wiadome, jakiego rodzaju raportów może wymagać, w jakiej ilości, z jaką częstotliwością – a zatem nie jest możliwe prawidłowe oszacowanie tego składnika cenotwórczego, który powinien zostać ujęty w cenie oferty i przeliczony do ceny jednostkowej za 1 Mg odpadów.
III. Waloryzacja na podstawie art. 439 ustawy Pzp;
Stan faktyczny:
1. Zamawiający przewidział, że na skutek udzielenia zamówienia zostanie zawarta umowa na czas powyżej 12 miesięcy. Powyższe wynika m.in. z § 2 „wzoru umowy” „Strony ustalają termin wykonania Przedmiotu Umowy w zakresie odbierania odpadów komunalnych od dnia zawarcia umowy, jednak nie wcześniej niż od dnia 1 stycznia 2022 roku do dnia 31 grudnia 2025r.”
2. Zgodnie z art. 439 ustawy Pzp: Umowa zawiera postanowienia w szczególności:
„1. Umowa, której przedmiotem są roboty budowlane lub usługi, zawarta na okres dłuższy niż 12 miesięcy, zawiera postanowienia dotyczące zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy, w przypadku zmiany ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia.
„1.W umowie określa się:
1)poziom zmiany ceny materiałów lub kosztów, o których mowa w ust. 1, uprawniający strony umowy do żądania zmiany wynagrodzenia oraz początkowy termin ustalenia zmiany
wynagrodzenia;
2)sposób ustalania zmiany wynagrodzenia:
16 września 2021
a)z użyciem odesłania do wskaźnika zmiany ceny materiałów lub kosztów, w szczególności wskaźnika ogłaszanego w komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego lub
b)przez wskazanie innej podstawy, w szczególności wykazu rodzajów materiałów lub kosztów, w przypadku których zmiana ceny uprawnia strony umowy do żądania zmiany wynagrodzenia;
3)sposób określenia wpływu zmiany ceny materiałów lub kosztów na koszt wykonania zamówienia oraz określenie okresów, w których może następować zmiana wynagrodzenia wykonawcy;
4)maksymalną wartość zmiany wynagrodzenia, jaką dopuszcza zamawiający w efekcie zastosowania postanowień o zasadach wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia”.
3. Tymczasem Zamawiający w § 8 załącznika nr 6 do SWZ „wzoru umowy” uregulował kwestię waloryzacji wynagrodzenia w sposób następujący:
„1 Zamawiający przewiduje waloryzację wynagrodzenia Wykonawcy wg następujących zasad:
1) waloryzację wynagrodzenia stosuje się wyłącznie do zakresu Umowy wykonywanego po upływie pełnych 12 miesięcy od rozpoczęcia świadczenia usług na podstawie Umowy, tj.
pierwsza waloryzacja nastąpi nie wcześniej, jak w roku 2023, a ewentualne kolejne waloryzacje – po upływie kolejnych pełnych 12 miesięcy;
2) ustala się procentową zmianę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłaty z zysku liczonego jako średnia za okres pełnych 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o dokonanie waloryzacji, na podstawie wskaźników miesięcznych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny, w relacji do analogicznie liczonej średniej z poprzednich 12 pełnych miesięcy kalendarzowych;
3) wynagrodzenie za okres następnych 12 miesięcy realizacji Umowy od złożenia wniosku, lub za okres pozostały do końca realizacji Umowy, jeżeli okres ten jest krótszy, jak 12 miesięcy, ulega zmianie (z zastrzeżeniem dalszych postanowień Umowy) jeżeli zmiana procentowa ustalona zgodnie z punktem poprzedzającym będzie większa, jak 5%;
4) zmiana wynagrodzenia, o której mowa w punkcie poprzedzającym, następuje odpowiednio o wartość przewyższającą 5%1, nie więcej jak o 10%2, z zastrzeżeniem ust. 2-5 poniżej.
2. Przez waloryzację wynagrodzenia rozumie się jego wzrost lub obniżenie, w zakresie i nie więcej, w jakim zmiana przeciętnego wynagrodzenia wpłynęła na koszty Wykonawcy przyjęte w ofercie dla realizacji zamówienia.
3. Waloryzacja wynagrodzenia następuje na wniosek Wykonawcy lub Zamawiającego i pod warunkiem złożenia takiego wniosku w toku realizacji Umowy. Waloryzacja wymaga
1 przykładowo, jeżeli wystąpi wzrost o 6,5%, zmiana wynagrodzenia następuje o 1,5%;
2 przykładowo, jeżeli wystąpi wzrost o 17%, zmiana wynagrodzenia wyniesie maksymalne 10%;
16 września 2021
podpisania aneksu do Umowy. Dla uchylenia wątpliwości Strony postanawiają, że waloryzacja wynagrodzenia nie przysługuje za okres realizacji Umowy, który nie został poprzedzony złożeniem prawidłowego i kompletnego wniosku o dokonanie waloryzacji.
4. Wykonawca wnosząc o dokonanie waloryzacji zobowiązany jest do złożenia pisemnego wniosku zawierającego szczegółową kalkulację wpływu kosztów na wysokość wynagrodzenia oraz do przedstawienia dowodów w postaci zawartych umów o pracę, dowodów przelewu wynagrodzenia, aneksów do umów, faktur zakupu materiałów, ofert itp. Zamawiającemu przysługuje w terminie 28 dni od daty otrzymania wniosku Wykonawcy, żądanie udostępnienia do wglądu lub przedłożenia odpisów, księgowych dokumentów źródłowych, w zakresie niezbędnym do oceny zasadności wprowadzenia zmiany, pod rygorem odmowy wprowadzenia zmiany.
5. Zamawiający wnosząc o dokonanie waloryzacji, przedstawia Wykonawcy wskaźnik ustalony zgodnie z ust. 1 pkt 2 powyżej, a Wykonawca zobowiązany jest do ustosunkowania się do tego wniosku w terminie 28 dni, składając kalkulację oraz dowody jak w ust. poprzedzającym. W razie odmowy złożenia żądanej kalkulacji lub dowodów Zamawiający może zmienić wynagrodzenie Wykonawcy samodzielnie zgodnie z ustalonym wskaźnikiem.
6. W razie wzrostu wynagrodzenia Wykonawcy, waloryzacji dokonuje się wyłącznie pod warunkiem złożenia przez Wykonawcę oświadczenia, że wynagrodzenia osób zatrudnionych bezpośrednio przy realizacji usługi zostaną podniesione o nie mniej, jak procentowy wzrost wynagrodzenia Wykonawcy. Na żądanie Wykonawca przedstawia dowody jak w Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania. Umowy, pod rygorem naliczania kar umownych jak w Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania. Umowy.
W razie stwierdzenia braku podniesienia wynagrodzeń, Wykonawca zwraca Zamawiającemu wypłaconą kwotę podwyższonego wynagrodzenia, a Zamawiający wstrzymuje zapłatę części jeszcze niewypłaconej.
7. Wykonawca, którego wynagrodzenie zostało zwaloryzowane zgodnie z zasadami określonymi powyżej, zobowiązany jest do zmiany wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy, z którym zawarł umowę, w zakresie odpowiadającym zmianom cen kosztów dotyczących zobowiązania podwykonawcy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
1) przedmiotem umowy są usługi;
2) okres obowiązywania umowy przekracza 12 miesięcy.
8. Wykonawca przedkłada Zamawiającemu stosowne aneksy do umów określonych w ustępie poprzedzającym.
Kolejna waloryzacja na zasadach określonych powyżej, dopuszczalna jest po upływie kolejnych 12 miesięcy realizacji Umowy”.
16 września 2021
Naruszenie ustawy Pzp wynikające z wyżej opisanego stanu faktycznego:
4. Odwołujący podnosi, że wyżej wymieniona klauzula zawarta w § 8 „wzoru umowy” jest niezgodna z ustawą Pzp, gdyż:
1) nie zawiera wszystkich niezbędnych elementów, o których mowa w art. 439 pzp;
2) rzeczywistym jej celem jest uwolnienie Zamawiającego od obowiązku aktualizacji wynagrodzenia wykonawcy w przypadku zmiany cen materiałów lub kosztów niezbędnych do realizacji zamówienia.
5. Odwołujący podnosi, że ww. klauzula waloryzacyjna, wbrew wymogom art. 439 ustawy Pzp nie określa poziomu lub podstawy zmiany cen materiałów lub kosztów, uprawniających do wystąpienia o waloryzację oraz nie precyzuje sposobu określenia wpływu zmiany ceny materiałów lub kosztów na koszt wykonania zamówienia. Rozpatrywanie waloryzacji wynagrodzenia, oczywiście powiązane musi być z tym, czym w danym przypadku jest przedmiot zamówienia. Ponieważ w tym przypadku Postępowanie dotyczy usługi odbioru odpadów, to istotnym elementem ceny oferty jest koszt związany z kosztami realizacji usługi – czyli kosztami zakupu lub dzierżawy pojemników, worków, kosztem zakupu paliwa, kosztem usług teleinformatycznych i oczywiście - z kosztem zatrudnienia pracowników. Zamawiający natomiast w § 8 „wzoru umowy” jako podstawę do waloryzacji wynagrodzenia wskazał jedynie koszty związane z zatrudnieniem, co w ocenie Odwołującego stanowi o wadliwości zawartej w postanowieniach „wzoru umowy” i zacytowanej powyżej klauzuli informacyjnej.
6. Waga i istotność nieprawidłowego uregulowania waloryzacji wynagrodzenia doprowadziła do sytuacji, w której Wykonawca nie uzyskuje wiedzy co do mechanizmu, który będzie stosowany w procesie aktualizacji jego wynagrodzenia we wskazanych powyższej obszarach - czyli kosztami zakupu lub dzierżawy pojemników, worków, kosztem zakupu paliwa, kosztem usług teleinformatycznych. Ponadto, w konsekwencji wyżej zacytowanego postanowienia zawartej we
„wzorze umowy” klauzuli waloryzacyjnej, istnieje ryzyko, że wartość waloryzacji wynagrodzenia wykonawcy, może być ustalana w drodze negocjacji lub też wykonawca w ogóle nie otrzyma waloryzacji z dowolnych powodów.
7. Klauzula, o której mowa w art. 439 ustawy Pzp, ma kluczowe znaczenie dla ustalenia ostatecznej wysokości wynagrodzenia Wykonawcy zamówienia, zatem jej postanowienia powinny być maksymalnie precyzyjne i jasne, tak, aby były jednolicie interpretowane i stosowane przez wszystkich wykonawców, a następnie - po zawarciu umowy - przez każdą ze stron umowy.
Naruszeniem ustawy jest bowiem takie sformułowanie postanowień umowy, które daje jednej ze stron możliwość jednostronnego kształtowania wysokości własnego świadczenia (długu) a tym samym wierzytelności drugiej strony umowy. Podkreślenia wymaga fakt, że przedmiotem niniejszego zamówienia jest realizacja usług „niskomarżowych”. Oczywistym jest, iż wszelkie wątpliwości wykonawców, co do sposobu ustalania wysokości wynagrodzenia, mają istotne znaczenie i wymierny wpływ na wycenę oferty, gdyż wszelkie, nawet wydawałoby się nieznaczne
16 września 2021
różnice w interpretacji zapisów, dotyczących waloryzacji, mogą skutkować korektą wynagrodzenia, której nominalna wartość może być wysoka.
8. Z uwagi na powyższe Odwołujący podnosi, że ww. klauzula nie odpowiada wymogom art. 439 ustawy Pzp, jest sprzeczna z celem tego przepisu, a nadto stanowi przejaw uchylania się Zamawiającego od obowiązków określonym w tymże przepisie. Odwołujący podkreśla, że przywołany przepis zobowiązuje także Zamawiającego do rzeczywistej i racjonalnej partycypacji w zwiększonych kosztach realizacji zamówienia. Formułowanie postanowień umownych, których celem jest uniknięcie przez Zamawiającego ponoszenia ciężarów ww.
wzrostu cen lub kosztów, stanowi nadużycie przysługującego mu prawa do formułowania postanowień umownych i w konsekwencji świadczy o dokonywaniu czynności prawnych sprzecznych z prawem lub mających na celu obejście prawa, a więc czynności prawnych bezwzględnie nieważnych na podstawie art. 58 Kodeksu cywilnego. Odwołujący podnosi więc, że w postępowaniu na skutek ww. wady, nie została sformułowana klauzula, o której mowa w art. 439 ustawy Pzp. Odwołujący podkreśla, że poszanowanie zasady waloryzacji wynagrodzeń wykonawców w umowach długoterminowych wymaga, by wskaźniki i zasady aktualizacji były ustalane racjonalnie, z uwzględnieniem interesu zarówno wykonawcy, jak i Zamawiającego oraz przy uwzględnieniu co najmniej znanych i przewidywalnych zdarzeń gospodarczych.
9. Odwołujący podnosi również, że Zamawiający ma obowiązek prowadzić postępowanie z zachowaniem zasady przejrzystości, efektywności oraz poszanowania uczciwej konkurencji.
Przejrzystość oznacza nie tylko jawność postępowania, ale przede wszystkim powinność ustalania jasnych, zrozumiałych zasad postępowania, rozumianych jako jednoznaczny opis przedmiotu zamówienia, warunki udziału w postępowaniu, kryteria selekcji ofert oraz inne elementy SWZ. Poszanowanie uczciwej konkurencji oznacza nie tylko równe traktowanie różnych wykonawców, ale również zapewnienie możliwości konkurowania w ogóle, tj. działanie w taki sposób, by wykonawca miał rzeczywistą możliwość rzetelnego przygotowania i złożenia oferty.
10. Odwołujący zaznacza także, że przerzucanie na wykonawcę całości ryzyka gospodarczego wzrostu cen materiałów i kosztów, nie jest akceptowane na gruncie aktualnej ustawy Prawo zamówień publicznych. Zamawiający, zgodnie z art. 439 ustawy Pzp, nie może przerzucać całości ryzyka gospodarczego na wykonawcę, a zachowania takie stanowią naruszenie ww. przepisu ustawy, jak i zasad współżycia społecznego. W świetle art. 439 ustawy Pzp niedopuszczalne jest, aby wykonawca ponosił sam całe ryzyko gospodarcze wynikające ze zmian kosztów realizacji zamówienia.
11. Odwołujący podkreśla również, że realizując zasadę przejrzystości Zamawiający ma obowiązek jasnego formułowania wymogów i przygotowania dokumentacji postępowania w sposób umożliwiający rzetelne przygotowanie oferty. Sprzecznym z Prawem zamówień publicznych jest określenie przez Zamawiającego przedmiotu zamówienia w sposób, który znacząco utrudnia kalkulację ceny ofertowej. Zasada przejrzystości w kontekście treści
16 września 2021
postanowień SWZ, interpretowana jest jako obowiązek Zamawiającego do sformułowania dokumentacji postępowania z uwzględnieniem zawodowego, profesjonalnego charakteru działalności prowadzonej zarówno przez wykonawcę, jak i zamawiającego. Oznacza to, że wykonawca powinien uzyskać w SWZ tyle informacji, ile racjonalnie jest potrzebne profesjonalnemu wykonawcy do sporządzenia konkurencyjnej oferty. Wobec powyższego wymaganie od wykonawców przewidywania kosztów realizacji zamówienia na okres kilku lat realizacji kontraktu wykracza poza profesjonalny charakter działalności wykonawców, a nadto jest sprzeczny art. 439 ustawy Pzp. Odwołujący zaznacza również, że bezpośrednią konsekwencją opisanego naruszenia wymogu przejrzystości jest naruszenie zasady poszanowania uczciwej konkurencji oraz zasady efektywności. Zamawiający utrudniając wykonawcom przygotowanie ofert w praktyce utrudnia im również uczciwe konkurowanie, gdyż wykonawcy konkurują w rzeczywistości nie na cenę, ale na założenia, co do wzrostu kosztów.
IV. Brak prawidłowej regulacji dot. prawa opcji;
1. Zamawiający w pkt 5 rozdział III SWZ oraz w pkt 1 ppkt 4 OPZ, przewidział taką samą regulację dot. prawa opcji, w postaci: „Zamawiający zastrzega sobie możliwość skorzystania z prawa opcji w zakresie odbioru odpadów komunalnych z terenów niezamieszkałych. Sytuacja taka wystąpić może w przypadku podjęcia przez Radę Miasta Olsztyna uchwały w sprawie przejęcia od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, obowiązków w zakresie odbierania odpadów komunalnych. Odbiór odpadów będzie się odbywał na takich samych zasadach jak w zakresie zamówienia podstawowego. Wykonawca zostanie powiadomiony przez Zamawiającego o zamiarze podjęcia przedmiotowej uchwały minimum z miesięcznym wyprzedzeniem” .
2. Zamawiający w taki sposób skonstruował załącznik formularza oferty, że Wykonawca musi podać cenę taką samą w ramach prawa opcji, jak w przypadku głównej części przedmiotu zamówienia. Powyższe wynika z tabeli, której treść i forma jest narzucona wykonawcom:
Rodzaj i przewidywa
na ilość odpadów w
całym okresie obowiązywa
nia umowy
Zamówieni e podstawow
e - całkowita
ilość odpadów komunalny
ch w sektorze
/Mg/
Opcja - całkowi ta ilość odpadó
w komuna lnych w
sektorz e /Mg/
Cena (z VAT) za odbiór 1
Mg odpadów komunaln ych /PLN/
Wartość (z VAT)
/PLN/ - CENA
oferty zamówien
ia podstawo
wego /kol.2 x
kol.4/
Wartość (z VAT)
/PLN/ - CENA
oferty opcji /kol.3 x kol.4/
Całkowita wartość zamówienia podstawowe go wraz z
opcją (z VAT)
/PLN/
/kol.5 + kol.6/
1 2 3 4 5 6 7
16 września 2021
Odpady zmieszane w ilości:
Zamówienie podstawowe 16 301 Mg Opcja 4 075 Mg
Odpady selektywne w ilości:
Zamówienie podstawowe 13014 Mg Opcja 3 254 Mg
29 315 7 329
3. Jednocześnie w § 7 ust. 1 „wzoru umowy” Zamawiający określił sposób wynagrodzenia:
„Strony ustalają, że wartość wynagrodzenia ofertowego za wykonanie przedmiotu Umowy w kwocie ... (słownie: ... złotych) zł brutto została określona jako iloczyn przyjętej do wyliczeń ilości odpadów komunalnych wskazanych przez Zamawiającego w tabeli nr 10 Załącznika do umowy nr 1. oraz cen zaoferowanych przez Wykonawcę. W kwocie tej zawiera się:
1) ... (słownie:... złotych) zł brutto zamówienia podstawowego
2) ... (słownie:... złotych) zł brutto zamówienia wynikającego z prawa opcji”.
4. Zgodnie z art. 441 ustawy Pzp:
„1. Zamawiający może skorzystać z opcji, jeżeli przewidział opcję w ogłoszeniu o zamówieniu lub w dokumentach zamówienia w postaci zrozumiałych, precyzyjnych i jednoznacznych postanowień umownych, które łącznie spełniają następujące warunki:
1) określają rodzaj i maksymalną wartość opcji;
2) określają okoliczności skorzystania z opcji;
3) nie modyfikują ogólnego charakteru umowy.
2. Czynności dokonane na podstawie postanowień umownych przewidujących opcje z naruszeniem ust. 1 podlegają unieważnieniu”.
5. Zgodnie z art. 6c. ustawy z dnia 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach:
„1. Gminy są obowiązane do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy.
2.Rada gminy może, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, postanowić o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne.
16 września 2021
2a. W przypadku gdy rada gminy w drodze uchwały, o której mowa w ust. 2, postanowi o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest obowiązany udzielić zamówienia publicznego w trybie przetargu zorganizowanego na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019, z późn. zm.) na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli tych nieruchomości.
2b. W przypadku nieruchomości, które w części stanowią nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, a w części nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, przepisów ust. 2a i 2c nie stosuje się.
2c. Przystąpienie właściciela nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy, z wyłączeniem właściciela nieruchomości, o której mowa w art. 6j ust. 3b, do zorganizowanego przez gminę systemu gospodarowania odpadami komunalnymi jest dobrowolne i następuje na podstawie zgody właściciela nieruchomości wyrażonej w formie pisemnej.
3. Uchwała, o której mowa w ust. 2, może dotyczyć wszystkich właścicieli nieruchomości lub właścicieli określonych nieruchomości, w szczególności nieruchomości na których jest prowadzony określony rodzaj działalności”.
Naruszenie ustawy Pzp wynikające z wyżej opisanego stanu faktycznego:
6. Z powyżej przedstawionego stanu faktycznego wynika w pierwszej kolejności, że Zamawiający przewidział prawo opcji w zakresie odbioru odpadów z terenów niezamieszkałych, nie dokonując w tym zakresie prawidłowego wskazania maksymalnej wartości opcji. Wprawdzie w tabelach formularza oferty wskazano wartości w kolumnie: „Opcja - całkowita ilość odpadów komunalnych w sektorze /Mg/”, jednak nie jest wiadome, czy jest to wartość maksymalna w zakresie określenia tonażu. Także w OPZ Zamawiający przedstawił w tabeli wartości dot.
tonażu w ramach prawa opcji dla poszczególnych sektorów, jednak wartości te nie pokrywają się tymi, które wskazano w formularzu ofertowym. Nawet jeżeli byłaby to wartość maksymalna tonażu, to i tak, mając na uwadze przedmiot zamówienia, aby określić maksymalną wartość prawa opcji Zamawiający musiałby wskazać co najmniej następujące dane:
1) Maksymalny tonaż,
2) Maksymalną częstotliwość odbioru odpadów,
3) Ilość pojemników jakie Wykonawca musi zabezpieczyć na realizację opcji;
Zamawiający takich danych nie przedstawił w dokumentacji przetargowej, dlatego Wykonawcy nie mają na czym oprzeć się w wykonaniu kalkulacji ceny oferty w ramach prawa opcji.
7. Także w ramach prawa opcji Zamawiający powinien dokonać opisu przedmiotu zamówienia na potrzeby podania Wykonawcom informacji czego od nich w tym zakresie oczekuje. Wskazanie
16 września 2021
enigmatycznie w dokumentacji SWZ, że „odbiór odpadów będzie się odbywał na takich samych zasadach jak w zakresie zamówienia podstawowego” nie dostarcza informacji Wykonawcom, które byłyby wystarczające, aby dokonać prawidłowej oceny czy Wykonawca posiada niezbędne zasoby do wykonania prawa opcji, jakie zasoby powinien zabezpieczyć, i wreszcie w oparci o jakie założenia dokonać kalkulacji ceny oferty. Zamawiający formułując w ten sposób regulacje dot. prawa opcji doprowadził do sytuacji, w której Wykonawcy w ramach jednostkowej ceny za 1 Mg odpadów, która to kwota ma mieć charakter ryczałtowy, musiałby wliczyć koszty oparte jedynie na przypuszczeniach co w praktyce jest niemożliwe do zastosowania i stanowi ryzyko także dla samego Zamawiającego. W konsekwencji powyższego wykonawcy nie mają żadnych danych, wg których mogliby dokonać kalkulacji ceny oferty w zakresie prawa opcji. Po wtóre – co wynika wprost z konstrukcji formularza ofertowego – Zamawiający narzucił wykonawcom, aby przyjęli taką samą stawkę w ramach realizacji prawa opcji, jaką przyjęli do realizacji zamówienia podstawowego. W konsekwencji powyższego Zamawiający postawił Wykonawców w sytuacji, w której nie znając warunków realizacji usługi w ramach prawa opcji zmuszeni byliby do podjęcia ryzyka gospodarczego związanego z przyjęciem, że stawka wskazana w formularzu oferty dla zamówienia podstawowego pokryje koszty wykonania umowy w ramach prawa opcji i pozwoli na wygenerowanie zysku.
Oczywiście, taka sytuacja jest niedopuszczalna i sprzeczna z art. 441 ustawy Pzp ponieważ Zamawiający nie wskazał w postaci zrozumiałych, precyzyjnych i jednoznacznych postanowień umownych, warunków realizacji zamówienia w zakresie prawa opcji, w szczególności nie wskazał:
a) rodzaju i maksymalnej wartości prawa opcji – ponieważ w SWZ zamawiający nie podał maksymalnej wartości prawa opcji. Maksymalna wartość nie może być oceniana przez podaną ilość odpadów, ale także ma na jej wskazanie ma wpływ częstotliwość i ilość pojemników. Wartości wskazane w formularzu oferty nie są określone jako maksymalne wartości. Podkreślenia wymaga fakt, że w przypadku, gdy Zamawiający nie określił maksymalnej wartości prawa opcji, dokonał jednocześnie naruszenia przepisu art. 99 ustawy Pzp, który nakazuje, aby przedmiot zamówienia był opisany w sposób wyczerpujący i dookreślony.
b) okoliczności skorzystania z prawa opcji – ponieważ wskazana przez Zamawiającego kwestia podjęcia Uchwały przez Radę Miasta, sama w sobie nie może stanowić określenia okoliczności, z uwagi na fakt, że nie jest możliwe do przewidzenia, ilu właścicieli nieruchomości, w szczególności nieruchomości, na których jest prowadzony określony rodzaj działalności zostanie objęta Uchwałą. Ponadto nawet w przypadku objęcia Uchwałą określonego kręgu właścicieli – osoby te nie muszą zgodzić się na wejście do systemu (vide art. 6 c upcg)
8. Z treści SWZ trudno ustalić, czy wskazane w nim ilości odpadów i pojemników dotyczą wszystkich nieruchomości – zamieszkałych i niezamieszkałych. Zamawiający zaś wyraźnie powinien opisać, co składa się na zamówienie podstawowe, a co na zamówienie w ramach
