KARKONOSKI PARK
NARODOWY
Co to jest PARK NARODOWY ?
Najwyższa prawna forma ochrony przyrody.
Obszar min. 1000 ha, wyróżniający się
szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i
edukacyjnymi.
Parki narodowe tworzy się w celu :
• zachowania różnorodności biologicznej
• zachowania
składników przyrody nieożywionej
• zachowania walorów krajobrazowych
• przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody
KARKONOSKI PARK NARODOWY
W 1963 roku powstał park narodowy po stronie czeskiej.
Powierzchnia KPN wynosi 5575 ha, w tym lasy zajmują obszar 3829 ha (70%), ochroną ścisłą objęte jest całe piętro alpejskie i subalpejskie.
Wokół Parku znajduje utworzono otulinę obejmującą 11 266 ha.
Ś n i e ż k a 1 6 0 2 S z r e n i c a
1 3 6 2
W i e l k i S z y s z a k 1 5 0 9
B o r o w i c e P r z e s i e k a
M i c h a ł o w i c e P o d g ó r z y n
S o s n ó w k a
M i ł k ó w
Ś c i e g n y K o w a r y
J e l e n i a G ó r a
C Z P L
K a r p a c z D l n .
S z k l a r s k a P o r ę b a
G r n .
J a g n i ą t k ó w
O b s z a r o b j ę t y o c h r o n ą c z ę ś c i o w ą O b s z a r o t u l i n y p a r k u
O b s z a r o b j ę t y o c h r o n ą ś c i s ł ą G r a n i c a p a r k u
D r o g i
K A R K O N O S K I P A R K N A R O D O W Y
2 0 0 1 C o p y r ig h t b y K a r k o n o s k i P a r k N a r o d o w y
P r z e j ś c i a g r a n i c z n e
T u r y s t y c z n e p r z e j ś c i a g r a n i c z n e S c h r o n i s k a
S z l a k i t u r y s t y c z n e
P r z e ł ę c z K a r k o n o s k a
Historia utworzenia Parku NarodowegoPowierzchnia i mapa terenu
16 st yczeń
1959 r.
DE CY ZJA O U TWO RZ
EN IU
KA RK ON OS KIE GO P AR KU N AR OD OWE GO
19 56 r.
pie rw szy p roj ekt u tw orze nia p arku n aro dow eg o
19 53 r.
Utw orze nie re zerw atu „G óra C ho jna sty”
193 3 r - utw orz eni e p ier wsz ych r eze rw ató w w :
Śni eżn ych K otła ch,
Kot łach W iel kieg o i Mał ego S taw u,
Cza rny m K otle Ja gni ątko wski m,
dol ini e Ł om nic zki
192 7 r .
p ow oła nie st ra ży g órski ej
19 10 r.
sta now isko ko misa rza
o chro ny przy rod y
POŁOŻENIE KARKONOSZY
W EUROPIE
UKSZTAŁTOWANIE TERENU
Kowarski Grzbiet
Czarny Grzbiet Śląski Grzbiet
GRZBIET GŁÓWNY
KARKONOSKI PADÓŁ ŚRÓDGÓRSKI
POGÓRZE KARKONOSKIE
RZEŹBA TERENU
• Zrównania wierzchowinowe
• Kotły i jeziorka polodowcowe
• Nisze niwalne
• Granitowe skałki z kociołkami wietrzeniowymi
• Gołoborza
BUDOWA GEOLOGICZNA KARKONOSZY
1) GRANIT
2) ŁUPKI MIKOWE I FILLITY 3) GNEJS
4) ŁUPKI 5) KWARCYTY
6) WAPNIE KRYSTALICZNE
Budowa granitowej części Karkonoszy
granit porfirowaty granit równoziarnisty
Budowa granitowej części Karkonoszy
http://geografia_liceum.republika.pl/pluto.html
hornfels
Budowa geologiczna Karkonoszy
Klimat Karkonoszy
Lokalny klimat górski kształtowany przez masy powietrza oceanicznego.
TEMPERATURA
Średni spadek temperatury wynosi 0,6oC na 100 m wysokości.
Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, a najchłodniejszym styczeń.
8,5oC 15oC
OPADY
Wielkość opadów uzależniona jest od wysokości, u podnóża Karkonoszy jest niższa, a wysoko w górach wyższa.
Najwięcej opadów jest w lipcu i sierpniu, najmniej w miesiącach wiosennych.
ZJAWISKA FENOWE - Wiatry fenowe
- Wał chmur fenowych SZADŹ
Osad lodowy lub śnieżny powstający przez osiadanie lub zamarzanie na
powierzchni drzew, słupów i budynków przechłodzonej wody
zawartej w mgle, albo przez resublimację pary wodnej z
powietrza.
300 m.n.p.m 950 m.n.p.m.
1250 m.n.p.m 1600 m.n.p.m.
1900 m.n.p.m.
2250 m.n.p.m.
2663 m.n.p.m.
300 m.n.p.m 500 m.n.p.m.
1000 m.n.p.m.
1250 m.n.p.m 1450 m.n.p.m.
1602 m.n.p.m.
300 m.n.p.m 600 m.n.p.m.
960 m.n.p.m.
1320 m.n.p.m.
p. umiarkowanie ciepłe p. umiarkowanie chłodne p. chłodne
p. bardzo chłodne
POGÓRZE
REGIEL DOLNY REGIEL GÓRNY
PIĘTRO SUBALPEJSKIE PIĘTRO ALPEJSKIE
PIĘTRA ROŚLINNE czyli efekt współdziałania wielu naturalnych czynników:
• szerokości geograficznej
• wysokości nad poziom morza
• budowy geologicznej podłoża
• orientacji i nachylenia stoków
• temperatury
• ilości opadów
• cyrkulacji atmosferycznej
• pokrywy śniegowej i występowania lawin
TATRY
KARKONOSZEPIĘTRA KLIMATYCZNE
PIĘTRO POGÓRZA
Zbiorowiska roślinne:
• grąd środkowoeuropejski
• kwaśna dąbrowa górska
• suboceaniczny bór świeży
• łęg z olszą szarą i runem ziołoroślowym
REGIEL DOLNY
Zbiorowiska roślinne:
• uboga buczyna górska o podzespołach:
suchym, typowym i paprociowym;
• żyzna buczyna sudecka
• bór jodłowo – świerkowy
• monokultury świerkowe
REGIEL GÓRNY
Zbiorowiska roślinne:
• górnoreglowa świerczyna sudecka o podzespołach: typowym, paprociowym i bagiennym
PIĘTRO SUBALPEJSKIE
Zbiorowiska roślinne:
1. Sudeckie zarośla kosówki
Bliźniaczkowe murawy wysokogórskie
2. Torfowiska
- wysokie (malina moroszka, turzyca patagońska) - przejściowe
3. Roślinność w kotłach polodowcowych i niszach niwalnych
- zarośla krzewów liściastych (czeremchy skalnej i jarzębiny górskiej; wierzby lapońskiej) - ziołorośla (zb. miłosny górskiej; zb. paprociowe)
- traworośla
* roślinność żyły bazaltowej
PIĘRO ALPEJSKIE Zbiorowiska roślinne:
• piargi
• murawy halne
Fauna
EUROTYPOWE
ŚRÓDZIEMNOMORSKI
ARKTYCZNE (RELIKTY GLACJALNE)
BOREALNO – GÓRSKIE ALPEJSKIE
(GÓRSKIE)
GATUNKI ZWIERZĄT
Jaszczurka żyworodna Żaba trawna
W NAJWYŻSZYCH PARTIACH KARKONOSZY SPOTKAMY:
Drozd obrożny Cietrzew
Czeczotka
Siwierniak
Płochacz halny Podróżniczek
W KOTŁACH POLODOWCOWYCH SPOTKAMY:
Pstrąg potokowy
Ropucha szara
Traszka górska Kopciuszek
Pustułka
Sokół wędrowny
Nocek pozłocisty Nocek posrebrzany
Piżmak
INTRODUKCJE ZWIERZĄT W KARKONOSZACH
• Muflon (od 1899r.)
• Świstak (1885r.)
• Kozica (1887r.)
KARKONOSZE
TURYSTYKA
Od XVII wieku wycieczki na Śnieżkę, Chojnik, do źródeł Łaby i nad wodospady;
Budy pasterskie – schroniskami turystycznymi;
Sanie rogate – symbol zimowych Karkonoszy;
Wiek XIX – rozwój infrastruktury turystyczno – sportowej (powstawanie szlaków turystycznych, schronisk, torów saneczkowych i bobslejowych,
skoczni, nartostrad i wyciągów narciarskich).
CZŁOWIEK W KARKONOSZACH
GÓRNICTWO I HUTNICTWO XII wiek
Walonowie– poszukiwacze kamieni i minerałów szlachetnych;
ZIELARSTWO – LABORANCI XV wiek (szczyt rozwoju
XVIII wiek)
PASTERSTWO XVI wiek
Początkowo miało charakter sezonowy ; Do połowy XIX wieku miało dominującą rolę
gospodarczą.
OCHRONA PRZYRODY
• Czynna ochrona ekosystemów leśnych
• Ochrona ekosystemów nieleśnych
• Ochrona zagrożonych gatunków in situ i ex situ
• Restytucjia gatunków zagrożonych
• Ochrona gleb przed erozją
• Inwentaryzacja przyrodnicza
Dziękuję
Fotografie:
1. Archiwum Karkonoskiego Parku Narodowego
2. Żaklina Antczak 3. Jakub Raj
