Temat: „Boże! Zdejm z mego serca jaskółczy niepokój…” – dylematy egzystencjalne Kordiana.
1. Geneza dramatu Słowackiego:
koronacja cara Mikołaja I na króla Polski w 1829 roku- Słowacki był w tym czasie w Warszawie i śledził nastroje społeczne towarzyszące temu
wydarzeniu,
przegrane powstanie listopadowe, w którym Słowacki nie wziął udziału,
ukazanie się III cz. Dziadów Mickiewicza- dramat Słowackiego jest polemiką z poglądami Mickiewicza (zwłaszcza z ideą mesjanizmu, to też próba obrony godności ojczyma Słowackiego ukazanego przez Mickiewicza jako Doktora - zdrajcę w III cz. Dziadów).
2. Interpretacja tytułu:
analiza poszczególnych słów,
znaczenie imienia bohatera.
Imię głównego bohatera Słowacki utworzył od łac. słowa cor - tzn. serce.
Słownik Samuela Lindego odnotowuje słowa: kordialny – w znaczeniu serdeczny i kordiak – w znaczeniu śmiałek, człowiek czupurny, niezgadzający się z innymi. Imię bohatera oznacza zatem kogoś obdarzonego wrażliwością, uczuciowością, ale też buntownika, działacza idącego za porywem serca.
3. Czas i miejsce wydarzeń w akcie I.
4. Interpretacja monologu Kordiana:
Kordian a ludzie:
- dumny, przekonany o swojej wyjątkowości, - sceptyczny wobec opinii innych ludzi.
Kordian a natura:
- dostrzega analogie między naturą a sobą, - dostrzega, że natura jest bytem czującym,
- przekonany, że natura kryje w sobie życie niedostępne racjonalnemu myśleniu,
- utożsamia naturę ze śmiercią, - odkrywa własną śmiertelność
Kordian a religia:
- wierzy w to, że natura jest bytem stworzonym przez Boga,
- uważa, że kontemplacja natury sposobem na poznanie istoty Boga, - jest sceptyczny wobec tradycyjnej religijności.
Kordiana refleksje o życiu:
- samotny,
- przekonany o wewnętrznym bogactwie skontrastowanym z odczuciem spóźnienia w realizacji marzeń,
- pragnie odnaleźć cel w życiu,
- szuka oparcia w Bogu, - doświadcza „bólu istnienia”
5. Opowieści Grzegorza i ich sens:
O Janku, co psom szył buty- zaradność, samodzielność i spryt Janka alternatywą dla bierności Kordiana,
O egipskiej wyprawie Napoleona- żołnierskie poświęcenie dowodem na wspaniałość epoki napoleońskiej,
O Kazimierzu, którego heroiczny czyn zapewnił mu sławę u potomnych.
6. Charakterystyka Kordiana na podstawie I aktu dramatu.
WELTSSCHMERZ (z niem. smutek świata) – ból istnienia, pustka egzystencjalna, brak celu życia, pespektyw działania. Poczucie braku sensu życia w XIX wieku znalazło swój wyraz w Cierpieniach młodego Wertera Goethego.
HAMLETYZM – postawa wahania się, ciągłego niezdecydowania, zwłaszcza w sprawie podjęcia lub zaniechania działania. Hamletyzm wynika z nadwrażliwości etycznej bohatera i pogłębionej refleksji nad własnym działaniem, jego uzasadnieniem i efektami.
