Februari 1913 4 e Jaargang N o. 2 ( 3 8 )
N ederlanda K atoliko
Maandblad, Officieel Orgaan van den Nederl. R.-Kath. Esperantistenbond
„Nederlanda Katoliko” , gevestigd te ’s Hertogenbosch, opgericht 29 Augustus 1909, bisschoppelijk en koninklijk goedgekeurd.
Cion per amo, nenion per forto. ( S . Franc, de S a les).
E erste R oomsch K atholieke
L evensverzekering-M aatschappij te HAARLEM, Kleverpark 67
N u de concurrentie uitgeput raakt met baren voorraad materiaal om deze instelling te belasteren, wordt nog een laatste middel aangewend, n.l. een ongeteekend pamflet, waarvan de herkomst bekend is en onwillekeurig doet denken aan het pamflet „D olk en Giftbeker**. — Jammer voor de verspreiders dat'dit spelletje zoo doorzichtig is en daardoor onwillekeurig een schitterende reclame voor de E .R .K . wordt. Z ie slech ts haar steed s stijgend su cces. D e E .R .K . legt hare boeken open voor verzekerden en aandeelhouders. L e e s hieromtrent de clausule op de voorzijde harer tarieven.
E SPER A N TO -EX A M EN S, D ip lom a A en B.
SCHRIFTELIJKE CURSUS.
A d r e s : H . J. B U L T H U I S , D a g u e r r e str a a t 8 4 , D e n H a a g .
Moerkerk-Banden.
N og verkrijgbaar a f 0 ,2 5 franco per p ost, bij vooruitbetaling:
O m slagen voor den Ie, 2e, en 3e Jaargang van „ZA£ederlanda K atoliko '. Luxe Papier. Bandteekening van Herman Moerkerk.
A d r e s : S T . C R 1 S P IJ N S T R A A T 57, s -P O S C H .
17
Een uitstekende Leermeester.
„ D E M A A S B O D E ” van 2 Juli 1911 schreef o .a . over het L eerboek der wereldhulptaal E speranto door majoor J. P . L . N I E S T E N : „V ooral voor hen, die n iet aan een cursus kunnen deelnem en of geen hulp bij hun studie hebben, is dit een uitstekende leerm eester.
D it volledig leerboek met opgaven en uitw erkingen, bevattende 2 7 5 bladzijden kost sle c h ts f 1 ,5 0 .
D it ste lse l is o.a. ingevoerd op een groot a a n ta l katholieke scholen, en en o p een groot a a n ta l kantoren, en wordt overal in de praktijk gebruikt. H et is het m eest verbreide stelsel.
D it systeem heeft geen verdikkingen ; geen hoog- o f /aagplaatsing ; geen nieuw e teek en s of ĥguren voor verkortingen. A lle verkortingen kunnen in H o lla n d sch e letter overgebracht, wat d e duidelijkheid ten zeerste bevordert.
„ O o k h e b ik d o o r d e S te n o g r a fie r e e d s e e n
„ b e te r e b e tr e k k in g g e k r e g e n o p e e n g r o o t H a n -
„ d e ls k a n t o o r ”
( w .g .) M e j. J. H . te Br.
Stenografie
RIËNTS BALT.
Z elfon d errich t 8 0 ct. V erk o rtin g s-sy steem f 1 ,0 0 . In den B oekh.
en teg. p o stw . bij R 1 È N T S B A L T , D en H aag.
ESPERO KATOLIKA.
I n t e r n a c ia m o n a t a g a z e t o .
H onorita per A p o sto la B eno d e P io X -a , 2 7 an d e Junio 1 9 0 6 . O ĥciala O rgano de
In tern acia K a to lik a U nuiêo E sp eran tista (I .K .U .E )
R eligia Direktoro : P A S T R O R I C H A R D S O N . R edaktoro : D -R O S M U L D E R S .
A dm inistranto : S-ro F. S L E IJ F F E R Ŝ , Prins H endrikstr. 9 3 , D en H aag.
Jara abono 2 Sm. (antaüpagota).
18
F e b r u a r i 1 9 1 3 4 e J a a r g a n g N o . 2 ( 3 8 )
N e d e r la n d a K a to lik o
M a a n d b l a d , O f f i c i e e l O r g a a n v a n d e n N e d e r l . R .- K a t h . E s p e r a n t i s t e n b o n d
„ N e d e r l a n d a K a to lik o * * , g e v e s t i g d t e *s H e r t o g e n b o s c h , o p g e r i c h t 2 9 A u g u s t u s 1 9 0 9 , b i s s c h o p p e l i j k e n k o n i n k l i j k g o e d g e k e u r d .
C io n per am o, n en io n per forto. (~S. F r a n c , d e S a le s ) .
H o o f d r e d a c t e u r :
J. N . J. S m u ld ers, A r ts te U d e n h o u t.
A b o n n e m e n t s p r i j s ,
p.jaar, franco p. p o st, bij vooruitbetaling N e d e r la n d (n ie t-le d e n ). . . ƒ ! . — B e lg ië . . , S m . 0 ,8 7 — - 1 ,0 6 A n d e r e lan den (aliaj landoj)
S m . 1 ,0 4 = - 1 ,2 4 A fzo n d erlijk e num m ers 10 cen t.
E S P E R A N T O
R e d a c t i e e n A d m i n i s t r a t i e : H .D a m e n , S t. C rispijnstr. 5 7 ,’s B o s c h .
A d v e r t e n t i e p r i j s ,
per regel 10 e ts .
Bij g ereg eld e p la a tsin g aanzienlijke korting.
V o o r in lich tin gen w e n d e m en z ic h tot d e ad m in istratie.
PARKURBO ESPERANTO.
O F I C I A L A R A P O R T O
d e T S e k r e ta r io d e la P r o p a g a n d a L ig o P a r k u r b o E s p e r a n t o ” , V.N< D e v j a t n in p ri la a g a d o
d e l ’L ig o e n 1912«
P rop aganda L ig o „Parkurbo E s peranto** e s tis fondita la 8 - an d e Junio 1 9 1 2 kaj e sta s oficiale enskri- bita en la S ocietregistron d e la R e ĝ a distrikta juĝo en M u n h en o sur la p aĝo X , N 2 d e la 1 - a d e Julio 1 9 1 2 ( „ E . V . ” t.e. „E nskribita S c io - e t o ” ).
L a c e lo d e la L ig o , k iel oni p o v a s v id i en la konĥrm ita regularo, e sta s d u o b la : a) generala - p rogresigo d e la in teresoj por la E speranta m o v a d o kaj b) sp e c ia la - a k cela d o d e la kol- o n iig o d e Parkurbo E sp eran to.
G is la ĥno d e l’raportata jaro al
la P rop aganda L ig o aligis 3 7 8 2 per- so n o j, inter kiuj, laö la prop on o d e la K om itato d e l'L ig o , en sk rib igis, kiel honoraj m em broj, jenaj peronoj:
1) N ia kara M ajstro D -ro L . Z a - m en h of, la kreinto d e E s p e r a n to ; 2 ) G en era lleö ten a n to von B e lli d e P in o , re ga k o r te g a n o ; 3 ) B arono K arl von Branca ; 4 ) B aronino R o s a von K arg- B eb en b u rg ; 5 ) L u d w ig P ark u s, k o- m erca k on silan to ; 6 ) G rafo J o se f
P e sta lo z z a ; 7 ) G rafino E ls a P e s ta lo z - z a ; 8 ) L u d w ig du Jarrys, B arono d e la R o c h e , rega kortegano, ek sm ajoro;
9 ) F a n y du Jarrys, B aronino d e la 19
4 -
R o c b e ; 10) G rafo A d o lf W e s ta r p ; 1 1 ) R u sa G eneralo A . A n d reev, milita ju ĝ is to ; 12) S-ro A . C efeĉ, komercanto, fondinto d e Esperanta Banko en L on d on o, fam e konata aütoro d e diversnaciaj esperantaj ŝ lo s ilo j; 1 3 ) D ro d e m edicino A . N aüm ann, praklikanta kuracisto en V a r so v io ; 14) S-ro Pujula y V a lle s, P rezid an to de K ataluna E sp er. F e - deracio en Sabadell (H isp an u io); 15) F -ino A d e la Sefer, konato verkistino, lingvokom itatanino (en L on d on o); 16) S"ro H . H od ler, Direktoro de U .E A . (G e n e v o -S v is u jo ); 1 7) A b a to R icb - ardson, P rofesoro d e Instituto S t.
L ou is en Bruxelles (B elgujo) ; 18) Prof. C bistaller, lingvokom itatano ;
19) D -ro L eon o R osen sto ck (el Kra- kovo), kuracisto.
K om preneble, ke nun, kiam niaj karaj gelegantoj bavas antaü la oku- loj tiun ci raporton, la nombro d e aliĝintoj muite pligrandiĝis, car ciutage en la O ficejo d e l'Propaganda L igo esta s ricevataj dekoj da leteroj el diversaj landoj de la tuta m ondo kun anoncoj pri la aliĝo (antaü nelon ge, ekzem ple, aliĝis la tuta Stiria S o cieto kun ĉiuj siaj 144 anoj),
N untem pe la oficistaro de l’Centra O ficejo d e la Propaganda L igo kon- sistas el jenaj p e r so n o j: Direktoro s-ro Fr. S ievers, arbitekturisto; S e - kretario - sro V . N . D evjatnin, L ing
vokom itatano ; K a sisto - s - r o O . Scbuler ju n a ; K ancelario: F i-no B.
H auck, s-ino aK . B o s s é kaj f-ino G . Z w in k e l; T ehnika fako s-ro L . von Froenau.
D um la laportata jaro s-ro Sievers ellaboris detalan planon de la kon- struota Parkurbo kaj multajn d e se g - nojn kaj planojn d e apartaj konstru- aĵoj, kiuj e stis disdonitaj kaj d is s e n ditaj senpage en ĉiujn landojn de la tuta m ondo en grandega nombro da ekzem pleroj.
E stis presitaj multegaj propagandaj broŝuroj kaj folioj, kiel, ekzem p le:
flugfolio en formo de gazeto „ E sp e-
ranto-Propaganda” kun kelkaj propa
gandaj artikoletoj en Esperanta kaj en G erm ana lingvoj („ K io esta s E s peranto ? ” , „E speranto en ĉiutaga vivo” k .t.p.); propagandilo „E speran
to sur unu folio” , enbavanta E s p e - rantan gramatikon en germana lingvo kaj garm ane-esperantan fundamentan v ortaron ; apartaj esperantaj propa- gandiloj en germana lingvo: „ W a s ist E speranto ” ; alvoko al la paco, kiun d on os Esperanto en la Parkurbo ; alvoko al neesperantistoj pri aliĝo al la Propaganda L ig o ; alvoko al n ees- perantaj komercaj firmoj akcepti E s- peranton por siaj interrilatoj; fine, estis presita en Esperanta kaj en Germana lingvoj granda ilustrita pro- spekto pri Parkurbo E speranto kaj pri la Societloterio. T iu ci propagan
da broŝuro bavas antaü la titolo, kiel d evizon , kvarversan poeziajon de s-ro
V . N . D evjatnin :
Karaj gefratoj, antaüen sen timo 1 Gardu kuragon en via animo I
N ia sm eralda standardo kun stelo N in alkondukos sendube al celo 1..
Ciuj tiuj ci presaĵoj kaj multaj aliaj (aliĝiloj, regularoj, varblibretoj k .t.p .)estis dissenditaj ankaü senpage en grandega nombro kaj estas d is- donataj ankoraü nun al ciuj intere-
suloj.
E n O ktobro de la raportata jaro la Propaganda L igo kom encis la organizadon de Esperantaj kursoj, kaj nun en M unbuno ekzistas du k u rso j: - kom enca en botelo „ R eic- h sb o f” kaj la supera en kafejo „L o- bengrin” kaj unu kom enca Jcurso en urbeto Grafelfing apud M unbeno.
Ciuj kursoj, gvidataj d e L ingvo
komitatano s-ro V . N . D evjatnin, laü Iia propa natura m etodo, esta s tre volonte vizitataj kaj bavas evid - entan grandan su k ceson .
L a intereso al la entreprenoj de la Propaganda L igo ciam pli kaj pli kreskas. Pri tio atestas la artikoloj en multaj naciaj kaj preskaü en ciuj , esperantaj gazetoj kaj multegaj entu- 2 0
ziaamaj leteroj, kiujn ĉiutage e sta s ricevataj de la Propaganda L igo kaj el kiuj mi nur kelkajn prezentas al miaj gelegantoj.
0 D e nia kara M ajstro D -ro Z a m en h of: „Karaj Sinjoroj I K un ple- zuro mi ricevis vian leteron kaj ankau la diversajn presajojn kaj la 2 lote- riajn biletojn. Pro cio volu akcèpti mian koran dankon. M i ĝojas pro la suk cesoj d e la Propaganda L igo.
L a titolon d e bonora membro mi danke akceptas. V ia L . Z am en b of.
2 ) D e s ro R einking el Braun- sc h w e ig : „E slim ataj sinjoroj I M i d evas peti pri via pardono, car en D an zig - Z op p ot, audinte pri la en- trepreno, k ies animo certe esta s vi, mi dubis pri ĝi. V ia prospekto in- struas min, ke miaj duboj ne e sta s pravaj . . .”
3) D e la „Internationale H ilfssp r- a c h e ’ en M im delbeim : „jus mi esta s leginta pri via em inenta entrepreno, kaj mi esprim as al vi miajn gratulojn.
G i kresku kaj floru I . .
4) D e la U niversala E speranto A s o c io el C b icago: „Karaj sam idea- noj I V ia sendajo alven is bierau kaj agrable surprizis min. M i kredas, ke la aL ro e sta s bona propagandilo por nia afero en C bicago. Kvankam mi ne volas paroli je la nom o d e la tuta so c ie to , tarnen mi p ovas diri, ke la anaro d e tiu so cieto entuziasm e ak cep to s vian sciigon . / ’
5 ) D e la prezidanto d e Esperan~
tista S o cieto „Merkur” en B e r lin o :
„M i ricevis vian cirkuleron pri via entrepreno kaj gratulas vin kore pro tiu id eo. K un vi mi esperas, ke ĝi montriĝos efektivigebla. M i p o v a s, kiel prezidanto, alkonduki al via en
trepreno cirkaü 100 anojn.”
6 ) D e s-ro R . W o b lsta d t (E sp e - ranto-A uskunftei) el L u d w igslu st :
„Estim ataj sam ideanoj I A u d in te kaj leginte pri via grandioza entrepeno, mi ĝentile kaj in siste vin petas, bo- nvolu sen d i al mi ciujn presajojn kaj publikaĵojn pri la Parkurbo, car
mi intencas fari vastan propagandon ankau pere d e la ci tieaj g a z e to j ...”
7) D e s-ro Nivard el G roningen (N ed erlan d o) : „Estim ataj sinjorojl M i kun grandega intereso legis en „ E s peranto** la artikolon pri Parkurbo E speranto. N a esta s eb le, laü mia sim pla opinio, *ke esperantisto, fer- vora aü ne, okupata aü nenion fara- nta, ne volus scii alm enaü pluajn detalojn pri ci tiu granda afero, kiu ŝajn as al mi tiel interesa. .
8 ) D e s-ro C osm o R icca el G en o - va (Italu jo): „E n la n eeb leco parto- preni persone en via sankta agado, mi kunigas min spirite al via celo kaj mi kore salutas la noblan inicia- tivon de Propagando L igo, dum mi sen d a s miajn plej sincerojn bond e- zirojn, por ke Parburbo E speranto kresku, plikresku kaj pligrandiĝu en mirinda maniero kaj precipe ke giaj logantoj per la ecoj d e libereco, progresamo kaj bomaramo, kiuj ilin distingas, eatu m odelo d e D ia regno sur tero .”
9 ) D e s-ro Em Batek, lernejestro en R ican y (B ohem ujoJ: „Karaj s a mideanoj 1 E speranto kaj ĝiaj pacaj batalantoj vivu 1 Laü tiu ci d evizo mi aligas al via grandega entrepreno kaj deziras al via bela id eo muite dsU s u k c e s o !”
10) D e P rofesoro C bristaller el Stutgart:’’. N i kun gojo ek cep tis la sciigon pri ĝi (pri Parkurbo E speran
to) kaj mi sen d is artikolojn al kvar gazetoj.*,
1 1) D e s-ro prezidanto d e E s p e - ranta grupo en S t. Ingbert: „L iston d e la grupmembroj, kiuj ali§is al la Propaganda L igo mi en la proksim a sam ajno se n d o s al vi. P lezu re kaj grandinterese oni akceptis ci tie la projekton de vi akcelitan."
1*2) D e ukrajnano s-ro A n o to lo K o h el V a r so v io : „M i tre volonte, goje aligas al la Propraganda L igo.
N e lasu la aferon, karaj kunfratoj, gis vi gin efek tivigos” .
13) D e s-ro B -n o R illing el K ris-
tiania (N orvegu jo): „M i sincere a li
gas al via grandioza id e o l
14) D e 8-ro M ichal P o sle k el R acib orow ice (G a lic io ): „ V ia enlre- preno bavas egan signifon por d is- volvigo d e E speranto. **
15) D e rusa generalo s-ro A . A n d r e e v el T if lis o : „A ltestim ataj sinjoroj 1 M i ne havas vortojn, por gratuli vin kun viu grandioze ideo.
Parkurbo E speranto 1 K ia venko 1 K ia triumfo por la tuta esperanlista- ro 1 D e nun la m ondo e sla s nial H onoro kaj gloro al germanaj sam i- deanoj 1.**
16) D e s-ro C . R oncati el N ic e (Francujo): „Karaj estimataj sam ide- anoj l Entuziasm ita, mi tuj aligas al la L igo Parkurbo Esperanto. Bonvulo kalkuli min en la nombro d e fervoraj propagandistoj d e via grandioza ideo.**
17) D e s-ro Sirasser el M üdling (Bavarujo) : „M i sciigis pri via ma- jesta entrepreno. M i kaj mia frato estas posedantoj d e lignajista kaj carpenlisla n eg o co , kaj eble ni ven- d o s nian dom on, por translokigi en
Parkurbon.” A
18) D e s-ro Sam uelo Sulc él L o d z (R usa P olu jo): „K un gojo mi tralegis pri la kreola rezidejo en Esperantujo, kiu certe farigos aankta pilgrim loko por c iu ' vêra esperantism ano. M i prome8as esti la unua pilgrimonto ciujare* D ezirante la plenan su k ceson , mi restas fidela aliĝinto S . Sulc.*'
19) D e 8-ino A n n a Grineva el Starocerkash (R u s u jo ): „Karaj sam i- d ean ojl H ieraü mi tralegis en „ E s peranto** artikolon d e 8-ro D evjatnin kaj tutan nokton mi ne povia ekdor- mi 1 S ciig o esta s tro bona, por esti veral
Cu §i ne esta s granda A prila se - rco? N i, (renezuloj, ciam revis pri nia propra cefurbo kaj nun tiuj ci revoj efektiviĝos. A k cep tu mian gra- tulon kun tia felico kaj koran saluton.**
N e daürigante longan vicon da multegaj sim ilaj leteroj el ĉiuj landoj d e la tuta m ondo, mi volas nur
prezenti al miaj gelegantoj unu ofi- cialan dokum enton : gi esta s cirkulero, presita en N 9 lü de „L a E sp e - rantisto” de la norao de Germana E sp era n to -A so cio al siaj anoj.
Zirkular N o . 4 . P arkurbo E speranto.
Sundube niaj anoj sentas grandan intereson por la nova Parkurbo en M üncben Grafelfing, pri k ies (ondo ili antaü nelonge esta s sciigitaj per cirkulero d e la Propaganda L igo en Mü ncben. L a P rospekto prom esis ja tiom, ke oni preskau kredis aüdi (ab elon . T ial ni esploris la aferon, kaj jen la rezulto: La entreprenantoj d e la iondo estas tre ricaj viroj kaj eminentaj negocistoj. Ili acetis parte la fundon jam antaü kiam venis al ili la p en so fondi Esperantan urbon, kaj ili konstruos sian urbon ankaü tiam, se la id eo de Eperanta urbo montros sin neebla. La tebnika parto de la entrepreno kuŝas * en Ja energiaj kaj tre sperlaj manoj de Tarbileklo Sievers, kies belegajn planojn o ïi jam konas.
Por la Esperanto id eo zorgas komi- tato, konsistante el fervoraj sam ide- anoj, kiu p o se d a s la rajton, en ĉiuj aferoj, kiuj koncernas E speranton, d ecid i memstare. lnter ili e sta s kel- kaj juristoj, k ies tasko esta s la zorgo por la jura flanko de la afero. La entrepreno do bavas ciuflanke serio- zan kaj solidan bazon. Cu la celo d e la entreprenintoj e s to s atingita, d ep en d as nur d e la mezuro, en kiu la propagando por la nova (ondo trovo8 ebon en la lutmonda E sp era- ntistaro. N i povas garantii, ke nia (onto e sta s absolute seninteresa kaj kom peienta persono, kies jugo e sta s nepre fidinda. Por akceli la su k ce
son , ni rajtas rekomendi al nia anaro, montri varman intereson por la nova kerajo kaj partopreni la propagandon por id eo, kies efektivigo ankoraü antaü malmultaj jaroj nur sajnis bela
A W
son go.
K om preneble mi ne povas citi ciujn dokum entojn, kiujn p o sed a s la
22
Propaganda L igo, ĉar ili esta s tro multnombraj; sed sajnas al mi, ke la supre prezentitaj esta s tute suficaj, por montri, ke la Propaganda L igo kun siaj entreprenoj iras renkonten al la deziroj de tuta nia E speranta m on d o.
L a d isven d ad o d e la lotleteroj d e la Societloterio, dank* al amika sub- teno d e niaj gesam ideanoj, ankaü su k c e se iras antauen, kaj pro tio la Propaganda L igo d e c id is daürigi gin ankaü en tiu ci kaj en la proksima jaro, gis kiam ĉiuj biletoj de ĉiuj dek seripj e sto s disvenditaj.
G is nun multaj personoj - e s p e - rantistoj kaj nove aligintoj - gajnis diversajn sum ojn, grandajn, kaj ma- lgrandajn kaj e sta s Ire agrable konstati la fakton, ke multaj aĉetas la lotleterojn ne nur por gajni, se d por subteni la malfacilajn entreprenojn de la Propagando L igo, aligi al ĝi kaj kom- enci la lernadon de E speranto. Jen ekz- empletre karaktera posikarto, antau nelonge ricevita de mi el H eiligenkreiz (a p u d V ien o ) d e K leriko E u gen io Fra- niek: ,P lej estim ata s-ro Sekretariol S a- m tem pe kun ci tiu vidajkarto esta s alsen d ota la mono por ricevi dekdu- on da lo tleteio j. N ia m alganda, de nelonge ekzistanta grupo d e ci tieaj klerikoj, transsendas kelke da ŝpari- taj markoj ne kun juneca espero ga
jni la belegan konstruotan dom eton en Parkurbo au centon da markoj, s e jam ne milon, - se d certe kun volo por helpi al komuna nia id eo . D ezira n te al nia I Parkurbo kaj ĝia estraro plenan su k ceson kaj baldaüan tutan d isven d on d e la biletoj, kun sinceraj salutoj restas sam ideano E u genio FranLk.
T iu ci fakto esta s d e s pli agrabla, ke ĝi montras, ke niaj sam ideanoj guste kom prenis la taskojn d e la P r o paganda L igo, ke ciam e kutima sk e- p /ik eco d e la plej granda parto d e niaj 8amtempuloj (precipe ne e s p e - rantistoj) esta s venkita kaj oni kre- d as jam, ke la fondintoj kaj la gvi-
dantoj d e l’L igo cela s ne nur siajn materialajn profitojn, se d antaü cio la profitojn d e nia E speranta m ovado, kiu per neniaj aliaj rimedoj p ovas esti antauenpuŝita tiel forte kiel per la entrepenoj d e la Propaganda L igo.
E fe k tiv e : pripensu, kio esta s E s p e ranta urbo, kiun in ten cas konstrui la Propaganda L igo? Cu p ovas esti io alia pli grandioza, ol tiu ci mirinda entrepreno? Kaj cu mi d evas paroli pri ĝia signifo por la E speranta m o
ndo ? E vidente, ke tio e sto s sam e superflua, kiel argumenti, ke duoble du esta s kvar.
S e d , por efektivigi tiun ci ideon, ne esta s sufice nur deziri gin, oni d evas havi por tio necesajn rimedojn, m on- rimedojn, grandajn mónrim edojn, kiujn al m neniu p o v a s doni, se ec inter niaj gesam ideanoj subite aperus iu m ilionulo, kiu ekvolus nin helpi, car li ne povus oferi por nia afero sian tutan havon. S e d kion ne povas faii unu sola persono, tio facile p ovas esti (arita d e multaj, car en unuiĝo
esta s forto. <
Kaj jen naskigis la id eo pri S o c ie t
loterio, kies ebla profito d on os al la entrepenantoj la eb leco n enkorpigi la id eon pri la konstruo d e E speranta
urbo.
K om preneble, la entreprenantoj detias rericevi siajn e lsp ezo jn kaj e c gajni almenaü iom super la rericevota kapitalo, kiu nun esta s metita al la d isp on o d e la geesperantistaro kaj kiu eb ligis al ni la efektivigon d e Tbela songo d e l’H om aro. T io e sta s tute nature kaj ju ste, car nuntem pe neniu v o la s riski sian kapitalon kaj sian laboron, ne esperante ion gajni • oni d evas bone memori la principon,
„ke ciu laboro detias esti rekom pen- c a ta ” .
B edaürinde, kelkaj fcetere, tre m al- multaj) opinias, ke la fondintoj d e la Propaganda L igo cela s nur siajn komercajn profitojn, kiuj bavas nenion komunan kun E speranto kaj E speran- tism o ...
T iu ĉi opinio esta s tiel evidente absurda, ke mi e c nenion volu s kon- raüdiri, se al tio min ne d ev ig u s la prenita d e mi tasko d e senpartia r a o r ta n to . D o , mi respondas.
N i trostreĉu nian fantazion kaj ni imagu, ke la entreprenantoj efektive havas nur komercajn celojn. Tarnen, ili fondas Propagandan L igon kaj intencas konstrui Parkurbon E s p e ranto. D o , cu ili malgraü tio bavas nenion komunan kun E sperantism o ? Ili presas centojn da miloj d e pro
paganda] folioj, bioŝuroj, kiujn ili d isse n d a s tra la tuta m ondo ; ili aran- ĝas esperantajn kursojn, kiujn gvidas intence invitita sp ecia listo P r o fe so io ....
Cu tio ankaü montras, ke ili bavas nenion komunan kun la E sp eran tis
mo ? 1 .... K iel esta s strange, ke homoj iafoje pro apartaj arboj ne vidas la arbaron I ....
M i ke kfoje en miaj artikoloj diris, ke nun forpasis tiu unua tempo, kiam ni, la unuaj malnovaj pioniroj, e stis forlogataj nur d e la id ea la flanko de nia m ovado, — kaj ni tute ne dom a- gas pri tio, ĉar ni vid as, ke E s p e ranto tiel profunde penetris en nian modernan vivon, ke oni jam ne vid as en ĝi celon , se d nur unu el potencaj rimedoj por vivo, — kaj se nun ek zistas multaj personoj — kaj ili efektive ek zistas : mi, senpartia rapor- tanto, e sta s viva argumento de la vereco d e tiu ci su p ozo, — d o, se ek zistas multaj personoj, kiuj vivas nur per E speranto, tio d ev a s gojigi la korojn d e ciuj veraj konsciaj e sp e rantist oj, ĉar ili p ovas konstati nere- futeble, ke Esperanto kaj Esperantism o esta s tiaj grandaj fortoj, kontraÜ kiuj oni ne povas jam batali, kaj la m ondo d e v a s konfesi sin venkita I....
S ek v e, la fondintoj d e la P ropa
ganda L igo Parkurbo E speranto kaj la organizintoj de la S ocietloterio, s e ili esta s e c nur profitemaj komercan- toj, cia o k a ze fa ras nem ezureble gran- dan servon al E speranto kaj E s p e rantismo, ĉar ili malgraü cio bonege
propagandas nian grandan id eon , kaj mi esta s tre goja konstati la fokton, ke niaj gesam ideanoj tion kom prenis kaj laupove sub tenis kaj subtenas ilin ne nur morale per siaj entuziasmaj ku- tagigaj kaj gratulaj leteroj, se d ankaü materiale - per aĉetado de la biletoj d el organizita d e ili S ocietloterio.
D ank' al tia konstanta fervora su b - teno, ni bavas la rajton esperi, ke jam dum tiu ci printempo, kune kun la vekiĝo d e l'naturo, kom encigos ankaü la konstruado de la Parkurbo Esperanto, kaj la lastaj duboj d e kelkaj tre malmultaj skeptikuloj for- flugos, kvazaü fumo I
D o , vivu Esperanto kaj giaj pacaj betalantoj, kaj
„A ntaüen sen timo, kun kredo en anim o 1**....
V . D E V J A T N 1 N .
O FIC IA L A P A R T O . A t t e n t ie !!
y l a n de plaatselijke üereenigingen van „& £ederlanda K a to lik o ” I
D e jaarvergadering zal op Z on d ag 2 0 A p ril a.8. gehouden w orden te '8-H ertogenb oscb . D e beschrijvings
brief d ie o.a. d e ingedie«>de voorstellen zal bevatten, zal vóór den 2 0 ste n Februari aan d e S ecretarissen (essen ) der plaatselijke vereenigingen w orden toegezon d en en worden opgenom en in het Maart-nummer van „ N .K .”
A m en d em en ten op d e voorstellen m oeten één maand voor d e te houden jaarvergadering w orden ingediend bij den 1 sten Secretaris van den B ond .
T e v e n s wordt eraan herinnerd dat elke p ^ a tselijk e vereeniging een harer led en m oet kiezen voor lid van het B ondsbestuur. N aam en adres van dit lid m oet z o o sp oed ig mogelijk w orden opgegeven aan d en laten Secretaris van d en B ond .
2 4
E lke plaatselijke vereeniging kan candidaten opgeven voor het kiezen van 7 led en van het D agelijksch Bestuur. T o l leden van het D agelijksch Bestuur zijn alle leden der plaatselijke vereenigingen en begunstigers verk ies
baar en kunnen dus candidaat gesteld w orden.
C andidaten voor het D agelijksch Bestuur kunnen tot één maand vóór d e te houden jaarvergadering w orden opgegeven aan den 1 en Secretaris van den B o n d . H e t B ondshestuur kiest op een daartoe uit te schrijven ver
gadering het D agelijksch Bestuur uit d e opgegeven candidaten.
V o o r het D ag. Bestuur, H . B. V A N Z W E T . 1 e Secr.
A
S a n g o j e n la a n a r a l i s t o g is la 1 5 a d e J a n u a r o 1 9 1 3 a .
F A V O R A N T O J . N ova:
S-ro P . H eilker, H o o fd der S ch o o l H oofd d orp .
U N U IG O J . C u yk.
A
L a E ho J e la K u jk la n d o . N ovaj memhroj :
S-ro L . d e G root, G ennep.
S-ro H H am acher, G ennep.
S-ro M . M azirel, G ennep.
S-ro Jac. v. A arsen , O effelt.
S-ro R . v. Dinter, D reum el, (G eld .)
’s-Q raüenhage.
Estrarsangoj :
Prezidanto : S-ro J. M . M aury, G root-H ertoginnelaan 121.
Suhprezidanlo : S-ro J. J. M ol, V issch ersd ijk 10a.
Ia Sekretario : S-ro H . F . P oth ast, Brueghelstraat 6 3 .
2a Sekretario : S-ro E . A . M .
G overs, W e ste in d e 6 ,
la K asistino : F -ino J. M . E . P o t
hast, Brueghelstraat 6 3 .
2a K asistino : F -in o A . E vers, Spui 2 2 5 .
H elpanto : S-ro G . van O oijen, Engelhurgslraat 7 6 .
H elpan/o : S-ro N . R . M eijer, B a d huisstraat 3 , Sch even in gen .
cfĵilburg.
Estrarŝango :
Suh-prezidanto : S-ro A d r. Sanders, Poststraat 3 6 .
N ovaj memhroj :
F -ino A . de R ooij, B eekschedijk 3 4 .
„ H . S ch o o n is, H asselstraat 163
„ M . S ch en k els, P rin ses S op h ia- straat 4 2 .
F -in o L. v. Berkel, B o ssc h e w e g 153.
S-ro P -o W . Sm ulders, K apelaan, K orvel.
S-ro L . W ou ters, T rouw laan.
•* J» J. d e B ont, G oirke 2 9 .
„ F . D am en, W illem 11 straat 7 0 . w J. d e N atris, W olstraat 2 1 .
„ A . d e Laat, B red asch ew eg.
„ J. D o n d ers, Korte Schijfstr. 16.
„ A . M inderhout, Z . O o ster- straat 75.
S-ro L . v. d. H eijd en , G o irlesch e w eg 8 .
S-ro F . C o o ls, G oirkeplein 3 2 . U den I
U den o.
Estrarŝango.
Sekretario : S-ro J. G . C oen en .
P E T O 1 1 N i petas in siste al la Sekretarioj (inoj) d e la unuiĝoj ciam sendi la sangojn en la anara listo antaü la 15a d e ciu m onato al la cefsekretario d e N ederlanda K atoliko S-ro H . B . van Z w e t, L eeuw straat 3 b is U trecht.
Sam an peton al la favorantoj pri ad resŝan goj.
P len d ojn , pri la neregula ricevo d e nia organo „N ed erlan d a K a to lik o ” al la sam a adreso.
E N L A N D A K R O N IK O . T ie l fa ru è iu j!
E stis la 10a d e Januaro, kiam unu d e l’plej malfruaj tramoj kondukis min el R oterdam o Shidam on.
K iel ĉiam mi portis la verdan stelon, en kiu m ajeste sidanta la blank-flava kruceto. L a kondukisto, goja sen - dube, car sur mia supervestkolum o li v id is brili en la hela lumo elektra la stelo n d e J ’esp ero, alparolis min jam baldatt: „C u vi parolas esperante, Sinjoro?*4 al kiu dem ando mi je se resp on d is. Interparoladi ni ne p ovis regule pro la servado d e la sam ide- ano, se d li proĥtis d e l ’malmultaj mom entoj kaj ne plu unu vorton nederlandan diris al mi la membro d e „L a V erd a stelo** (klubo R oter- dama d e tram kondukistoj) kaj d e U . E . A . Kaj estu dirata, ke nek flue nek perfekte li ankoratt parolis nian lingvon. S e d tiu-ci e s tas la ekzer- cad o, ci-tiu la periodo, kiun ciu d e vas trairi dum la lernado de ia ajn
(remda lingva. K vankam malgojaj cirkonstancoj min vok is hejm en, mi e s tis tarnen goja, allogin te per mia insigno sam ideanan paroladon.
AS em ajn on p oste mi d en o v e revenis Sh id am on kaj pensan te ankoratt al mia esperanta parolado, kiun Jus mi rakontis, aliafoje mi e stis alparolata d e kunvojaĝanto. E stis k ond ukisto, s e d ekster servad o. E sperantisto kaj membro d e „la V erd a S te lo ” , li uzis lingvon nian kaj mi garantias vin, ke m iregigis min lia parolado, kiu su p ozigis laboreman ekzercadon.
Kiuj d o d e v a s e s li miaj konkludoj?
1 e . Portu ciuj E sperantistoj la v e rdan stelo n , kaj ni, K atolikoj, nian
26
specialan insignon kun blank-flava kruceto.
2 e . Kuraĝu ni ankatt paroli, e c kiam ni ne konas ankoratt perfekte nian lingvon. V o li e sta s p o v i;e k z e r - cad o naskas arton. Pro ekzercado ni d ev a s paroli esperante inter n i ; ĉi-tiu tarnen ne esta s la bildo de l ’e s to n to : estu s forpuŝo d e f id io - moj naciaj, se sampatrujanoj parolus ĉiam esperante. E sta s ankatt forta propagando, car latt mia opjm o mo~
d esta esperanta interparo lad o fa ras im preson ce la ĉeestantoj, kiuj tiam attdas, ke E speranto reale e k zista s kiel lingüo parolebla k a j ja m parolaia.
3 e . A n ig u ciuj Esperantistoj kato- likaj al nia ligo N .K ., al ĝiaj lokaj sekcioj tie kie jam ek zistas tiuj att fon d iĝos.
L a kond ukisto ekzem ple, kiu min alparolis tiel flue en nia lingvo kaj kiun mi scia s esti sam religiano, ne esta s membro d e N .K . Kaj ni bez- onas E sperantistojn E sperante paro- lantajn.
4 e . H on oro al la kondukistoi, kiuj tiamaniere fa ras propagandon sanan kaj potencan. E stu baldatt perm e- sata al ciuj porti nian insignon kaj uzu tiam vagonar- kaj tramoficistoj tiun p e r m e so n : ili briligu sur sla brusto la stelon d e 1’ esp ero, sed portu ili ankatt en koro varmegan sin d on em on al nia lingvo kaj m ovadol
S h id a m a n o .
U n u a N ed erla n d a N a cia K o n g reso E sp era n tista .
O k a ze d e la jarkunveno d e N e derlanda S o c ie to E sp eran tista „L a E sto n to e sta s nia” la 27an de Julio 1 9 1 3 en H a g o , la H aga G rupo or- ganizas nacian tritagan k on greson . Car H a g o en tiu ci jaro pro la ma- lferm o de la P a cp a la co kaj pro la fes'oj pri la centjara se n d ep en d eco e sto s centro d e vizitado d e fremdu- loj, la K ongresa kom itato invitas ci-
ujn gesam ideanojn grandnombre par- topreni tiun kongreson. Baldaü aperos programo kun aliĝilo. Por informoj oni sin direktu al la sekretario d e la K ongresa K om itato s-ro J. R . G . Isbrücker, R iouw str. 169 H a g o . H o l- ando.
H a n d elsb la d van T ilburg.
W e lk e m ede-E sperantist kan mij, tegen vergoeding, helpen aan de v o l
led ige serie H a n d e lsb la d van Tilburg en om streken, met d e E speranto ru
brieken ?
N . B O O N .
K on . Em m akade 9 6 . D e n H aag.
A m s t e r d a m . Laü d ecid o de la 2 0 a d e Januaro la regularo d e „N ia K red o” esta s reĝe aprobita.
N i sciigas, ke s-ro P . Jansen, pre
zidanto de la K atolika E sperantista grupo „N ia K red o” parolados fine de Februaro por la K atolikaj P o s - tistoj, pri la utilo d e lingvo interna- cia.
R o t t e r d a m . La 1 3an d e Januaro ok azis ci tie la jarkunveno d e la R o - terdama K atolika E sperantista S o c ie - to.
N ia prezidanto, Lia M o sto Sinjoro J. P . L . N iesten malfermis la kun- sidon per la kristana saluto, deziris al la ceestantoj koran bonvenon, ko- munikis tre muite pri la laboroj en la pasinta jaro kaj esprim is la dezi- ron, ke nia m ovado tiun ci jaron kresku pli ol en la jaro pasinta.
La programo e stis tre granda:
1. M alferm o de la prezidanto.
2. Raporto de la sekretario.
3. Raporto de Ia k asisto.
4. E lek to d e la estraro.
5. E lek to de membro por la Ligo-estraro d e „ N ed erlan d s K ato- liko**.
6 . A liaj punktoj.
P o st legado d e la raporto pri la antaüa kunveno, la sekretario ankaü legis la jarraporton d e la p asin ta jara, citante la m alprogresadon de la membroj-nombro, car la Roterdam a grupo perdis en 1 9 1 2 pli ol 5 0 0 / 0 de la membroj.
L a k asisto raportis pri en-kaj el- sp ezoj, kaj la bilanco ferm iĝis kun sald o de f 1 3 ,0 5 .
O n i reelektis la estraron:
Sinjoro:. J. P . L , N iesten , P re
zidanto.
Sinjoro: Ferdinand S ch n eid ers, s e kretario.
Sinjoro: C . L . D elten re, K a sisto .
„ J. van d en T illaart kaj
„ G . J. H eetm an , helpantoj.
K iel membron por la L iga estra*
ro e stis elektata la prezidanto S in joro N ie ste n .
Je la ĥno d e la kunveno oni an- koraü d e c id is teni propagandan pa- roladon pri E speranto en Februaro aü Marto 1 9 1 3 .
F . S C H N E I D E R S
T ilb u r g . N ia jarkunveno ok azis la 23an d e Januaro. L a notoj kaj la jarraporto e stis akceptataj. A nkaü la k asisto prezentis raporton L i sc ii- gis al ni, ke la jaro 1 9 1 2 p a sis por ni sen suldoj. K om itato e stis e le ktata, kiu kontrolis la librojn d e 1' k asisto. N ia klubo pligrandigis per 17 novaj membroj. L a prezidanto e stis reelektata kiel estrarmembro d e N .K . La estrarmembro] d e nia klubo, fraülino H . C la a ssen kaj Sinjoro T h . v. R iel ankaü e stis reelektataj. S in joro L . H a rd y , kiu eliris el nia e s traro, e stis anstataüata d e sinjoro A . Sanders. N un kom encis la priparo- lado d e nia propaganda tago, tenota dum la granda internacia ek sp o zicio en nia urbo. L a tago esta s ĥksita je la 6a d e Julio. D ek d u o da per- sonoj prom esis ke ili kune kun la estraro kaj la propaganda klubo volas labori, por ke tiu tago eatu tiel eb le
plej su k cesa. N i ven d is 1ÓOO e sp e - rantajn sigelm arkojn inter la c e e s- tantoj, kiuj ciuj aprobis la proponon d e l’estraro : membrigi al la unuiĝo :
„ N e d R . K . V ereen igin g tot bevor
dering van den w ereld vrede" . P or fermi la kunvenon oni k a n tis : „ H i- mno K atolika".
L a sekretariino, T h . v. A .
U t r e c h t . N o v a kurso kom encis en Januaro. 13 Partoprenantoj.
Z .
JA A R V E R G A D E R IN G te ’s-H erto g en b o sch .
O p Z o n d a g 9 Februari vergaderde het D ag. Bestuur van „N ed erlan d s K atoliko" te 'srH ertogen b osch met het bestuur der afdeeling aldaar, o.a.
tot bespreking en voorbereiding der op 2 0 A p ril te houden jaarvergadering.
D e voorloopige plannen en dagorde door het bestuur der B o s s c h e afdeeling ontw orpen w erden door het D ag. B e stuur goedgekeurd. In o n s M aart
nummer zullen wij het programma van den dag publiceeren. O fsc h o o n de dagbladen daarover reed s bijzon
derheden m ed ed eeld en , m ogen wij, inband daarm ede w e l even opm erken, dat d e gepubliceerde bijzonderheden sle c h ts een voorloop ig karakter dra
gen, w at trouw ens ook uit het b o- v en m ed eg ed eeld e duidelijk blijkt.
M ed ed eelin g .
In d en loop dezer maand zal d e penningm eester b eschikk en over d e contributie der begunstigers. V o o r een z eer g ew en sch te regelm atige in
ning en ter voorkom ing van overma
tige correspondentie w ordt b eleefd verzocht daaraan dadelijk te voldoen of maatregelen daarover te nemen.
F in an tieele vlugge afw ikkeling w ijst op groeikracht en op gew ek t b on d s-
leven in on ze R o o m sch e bew eging.
D e penningm eesters der vereen i- gingen gelieven het eerste kwartaal voor 1 Maart aan mijn adres op te zen d en , tenzij zij verkiezen voor het g eh eele hondsjaar 1913 reeds af te dragen. Z ie art. 18, 2 e alin ea.
Bergen op Z o o m , Februari 1 9 1 3 . T . C . V A N E R P . B ondspenningm .
A n tw erpschestraat .
N o v a S ek cio !
B r e d a . lam jam ek zistis en Breda K atolika grupo E sperantista, kiu ta
rnen d e la kom enco ne bone floradis, kaj fine m alestiĝis. T io okazis prok- sim um e antau unu jaro. L a Esperanta sem o ne tute foriĝis tarnen el la ka
tolika j rondoj Bredaaj. R e stis agadi kelkaj fervoraj propagandistoj por nia kara m ovado, ĝis kiam ili juĝis ma- tura la tempon por d en ove starigi sek cion d e „N ederlanda K atoliko."
T iuj sam ideanoj d o interrilatigis kun la estraro d e nia ligo, pro morala kaj financa subteno de siaj klopod oj.
D im ancon, la 26an d e Januaro oka
z is la granda propaganda kunveno en la salon o d e la K atolika R o n d o , kiu farigis plen-plena, je la anonci-
ta horo.
E n la kunveno paroladis la estra- rmemboj d e nia K atolika L igo „ N e derlanda K a to lik o : Prof. P -ro L in- nebank kaj s-ro K apitano v. Erp.
Jam tiel ofte, e stis sub tiu-ci rubriko raportata pri la sukcesplenaj propa- gandaj paroladoj d e tiuj ambaiï elo - kventaj oratoroj, ke neniu plu m iros pri la nova ilia su k ceso en B reda.
Car ne malpli ol 9 0 personoj tuj p o st la paroladoj anigis. K une kun vortoj d e lattdo kaj danko por la paroladistoj, d e c a s ke ni direktas dankvortojn al la provizora loka kom itato, precipe al s-ro T . P o st, kiu nun vid as muite rekom pencata sian p ersistecon .
D .
28
BIBLIO G R A FIO .
A l m ia F r a t in e t o , letero pri la s e ksvivo d e F e lix O rtt, tradukita d e A . M uller. E ld o n ejo ,,C b reestarcb ia”
S o e st N ederlando 1 9 1 2 . Prezo f 0 .5 0 0 .4 0 0 S m .
L a autoro skribas leteron al sia fratineto, kiu n e povas kompreni kial ŝia onklino ne aprobus, ke si legas diversajn romanojn, en kiuj ŝiaj amikinoj malkvris neniun m albona- jon kaj kiuj esta s legitaj d e ŝiaj gepatroj. L a onklim o, kiu anstataüas por la fraülineto sian patrinon, sen tis ke si d evu s interparoli kun la dek- sesjara junulino, se d ne trovis sin kapabla pritrakti ĉiujn liujn delikatajn aferojn kaj pro tio dem andis ŝian frate- gon, cu li bonvolus fari tion.
L a fratego tial parolas pri amo, ed ziĝo kaj sek svivo. L i diras, ke lia fratineto ne kom prenos facile, kio am o esta s, el la romanoj kaj roma- netoj jam legitaj; sed ankaü si ne kom prenos gin facile el la interparo- lado kun la fratego. P recipe la klarigado, ke D io estas am o, tial ke cio kio esta s, estu s unu kun D io , estas ridebla kaj k on sek ven co d e la inalsaga, m onista, teosofia kaj boedha opinio, ke cielo kaj tero kreitaj de D io ne ek zistas per propa ek zistad o se d per la dia ek zistad o, de kiu ili e sta s nur aperadoj, ciam sanĝindaj. Certe D io esta s am o, ĉar Li d on as al cio, kio ek zistas, la ek zistad on kaj L i vo la s ke tiu ci ek zistad o kiel bona restas. P er la dia volo, kiu esta s am o, ne per la dia ekzistado, cielo kaj tero ek zistas
kaj per ĝia propra ekzistado montras, ke D io esta s amo.
C etere, kvankam la klarigado d e la signifo de la amo esta s ridebla, ni povas jesi, ke en la enam igo kaj edziĝo amo esta s sen to de unuani- m eco kaj ni d ev a s k on fesi, ke la konsideroj d e l’aütoro pri la amo en tiuj statoj d e vivo ne esta s malbonaj, nur la suprenatura amo d e la K ris- lanism o foriĝis je la atento d e 1‘aütoro.
A nkaü la paroloj pri la se k sv iv o esta s prudentaj kaj decaj. S e d ni d evas rin a rk i, ke tiuj paĝoj esta s skribitaj por gefraüloj, kiuj bezonas instruadon pri tiuj ci aferoj, kaj ke en tiu situacio esta s m ultege prefe- rinda, ke la gepatroj kaj la edukantoj de la gefraüloj farus tian instruadon, kiam kaj kiel ili juĝas gin n ecesa kaj utila. Por ili la brosuro esta s escep te la paĝojn 10-11 pri la amo, pli rideblaj ol malutiluj - bona kaj legebla. S e d ĝi ne estu acetebla d e la gejunuloj mem. G enerale la gepatroj kaj la edukantoj ne bezonas libron por la instruado d e siaj infa- noj. P r o tio, tiu ci libreto, kvank
am ne m albona, esta s libreto sen multa utileco, kiu kontraüe facile p o vas esti okazo,ke gejunuloj e s to s tro frue instruitaj pri aferoj, kiuj pli bone restas kaŝitaj al ili gis Ia tem po, kiam la instruado por ili e sta s juĝata n è- cesa d e iliaj gepatroj. P io tio ni ne p ovas rekomendi tiajn eldonajojn. L a Presaro katolika, kvankam ĝi volas respekti la celon , ne am as tiuspecajn libretojn,
0 8 3 . P . D r. T itu s Brandsm a.
O . Carm.
’s-H erto g en b o sch 2 0 A pril 1913:
J a a r v e r g a d e r in g v a n„ N e d e r la n d a K a t o lik o ” D e z e d a g z a l e e n z e e r f e e s t e lij k k a ra k te r d r a g e n . B ij z o n d e r h e d e n v e r s c h ij n e n in h e t
M a a r tn u m m e r .
